Katalog Burak cukrowy
Jakie są główne wyzwania dla producentów buraka cukrowego w Europie i w Polsce? W obliczu zbliżającego się zniesienia kwot produkcyjnych cukru w roku 2017, czyli liberalizacji rynku cukru, największym wyzwaniem pozostaje przede wszystkim opłacalność uprawy. Europejski przemysł cukrowniczy oczekuje pewnej konsolidacji. Szacujemy, że europejski areał uprawy buraka cukrowego aktualnie 1,5 mln ha powinien wzrosnąć o 7% w 2017 roku i skoncentrować się na najbardziej efektywnych krajach. Polska należy do krajów o wysokim potencjale dzięki rosnącym plonom cukru z hektara, umiejętnościom plantatorów, doświadczeniu koncer nów cukrowych oraz organizacjom związkowym. Te atuty powinny pozwolić na wzrost areału. Jakie działania podejmuje Syngenta w uprawie buraka cukrowego? Współpraca z plantatorami buraka cukrowego, ze związkami oraz z przemysłem dla Syngenta oznacza zapewnienie trwałej opłacalności dzięki optymalizacji plonów. Firma koncentruje się w hodowli na postępie genetycznym, na potrzebach oraz zmianach rynku czy środowiska zarówno w sytuacji zmian klimatycznych, prawnych czy ekonomicznych. Maksymalizacja plonu oraz wysoka polaryzacja jest kluczem do sukcesu. W tym celu KIERUNKI ROZWOJU ODMIAN DLA EUROPEJSKICH PLANTATORÓW! Tolerancja na mątwika! Odporność na rizomanię! Tolerancja na rizoktonię! Rozwiązania integrowanej ochrony, czyli łączenie odporności i tolerancji odmian z ochroną chemiczną. Wdrożenie programu w Europie dotyczącego rizoktonii już w roku 2018.! Maksymalizacja plonu korzeni oraz plonu cukru jak i jakości cukru w przemyśle! Dopasowanie charakterystyki odmian do potrzeb optymalizacji kampanii cukrownicznych firma stawia na postęp w odmianach, ochronę nasion i ochronę roślin. Postęp w odmianach! Hodowla odmian ciągle rozwija odmiany odporne lub tolerancyjne na patogeny ograniczające potencjał uprawy.! Postęp genetyczny ukierunkowany jest także na lepsze wykorzystywanie dostępnych składników pokarmowych i wzrost plonu korzeni.! Syngenta poszukuje nowych ro z w i ą z a ń, u m o ż l i w i a j ą c y c h optymalizację procesu kampanii cukrowniczej: wysoka polaryzacja oraz odpowiednie parametry technologiczne. Ochrona nasion, czyli zaprawy nasienne! Firma rozwija w USA nowe technologie takie jak zaprawa Vibrance SB czy Clariva. To właśnie są te nowe narzędzia, które mamy nadzieję, także w Polsce, będą rozwiązywać problemy plantatorów w zakresie zwalczania rizoktonii oraz mątwika. O c h r o n a p r z e d c h o r o b a m i grzybowymi! W 2016r., Syngenta zarejestrowała dwa preparaty fungicydowe: ARMURE 300 EC i SPYRALE 475EC. Dwie substancje aktywne z a w a r t e w k a ż d y m z t y c h p r e p a r a t ó w w z a j e m n i e s i ę uzupełniają i działają zarówno zapobiegawczo, jak i interwencyjnie. Nowe substancje aktywne niestosowane dotychczas, dają nowe możliwości w zarządzaniu odpornością przed chwościkiem buraka i tym samym uzyskania jeszcze wyższych plonów. Integrowana ochrona buraka cukrowego! Łączenie osiągnięć genetycznych (odporność bądź tolerancyjność odmiany) z rozwiązaniami chemicznymi (zaprawy oraz ochrona nalistna) pozwala wyeliminować zagrożenie wystąpienia patogenów bądź skutecznie je ograniczyć.! Na bardzo zaawansowanym poziomie są zwłaszcza rozwiązania przeciwko rizoktonii i mątwikowi buraka. Wdrożenie w Europie programu dotyczącego rizoktonii nastąpi już w roku 2018. Julien Fourmont, Manager ds. buraków cukrowych Syngenta dla Europy, Afryki oraz Bliskiego Wschodu Wypowiedź specjalisty 2 Burak cukrowy
Lista odmian buraków cukrowych Zalecany termin zbioru Odporność Tolerancja Odmiana Typ wrzesień październik listopad Rizomania Chwościk Aphanomyces cochlioides Mączniak prawdziwy Brunatna plamistość liści Mątwik burakowy Alegra N Armesa N Bravura nowość NZ Contenta N Julius NZ SY Securita Z Sporta NZ Varios nowość NZ - średnia - wysoka - bardzo wysoka 3
Alegra Ale gra na plon Opis! odmiana diploidalna w typie normalnym (N)! odporna na rizomanię! wyrównany i stabilny w latach plon cukru! odmiana o bardzo dobrej zdrowotności liści bardzo wysoka odporność na chwościka burakowego (w doświadczeniach rejestracyjnych, w opcji bez ochrony, osiągnęła 103,2 % i 103,8 % wzorca w plonie technologicznym cukru)! odmiana zarejestrowana w 2012 roku Pokrój roślin Wysokość roślin Liść: ustawienie Blaszka liściowa: długość Blaszka liściowa: szerokość Blaszka liściowa: kolor Korzeń: pozycja w glebie Korzeń: długość Armesa Siła plonowania Opis! odmiana diploidalna w typie normalnym (N)! odporna na rizomanię! odmiana odporna na chwościka burakowego! odmiana o najwyższej tolerancji na brunatną plamistość liści (Ramularia beticola), doświadczenia IfZ 2012-2014! wysoka tolerancja na mączniaka prawdziwego! rekomendowany termin zbioru - październik i listopad! odmiana o najwyższym wyniku w plonie korzeni (doświadczenie rejestracyjne Niemcy 2012-2014)! wysoki plon technologiczny cukru! wyrównany, kształtny korzeń! odmiana zarejestrowana w Niemczech w 2014 roku Pokrój roślin Wysokość roślin Liść: ustawienie Blaszka liściowa: długość Blaszka liściowa: szerokość Blaszka liściowa: kolor Korzeń: pozycja w glebie Korzeń: długość 4 Burak cukrowy
nowość Bravura Pod sztandarem słodyczy Opis! odmiana diploidalna w typie normalno-cukrowym (NZ)! odporna na rizomanię! wysoki plon cukru! niskie straty przy ogławianiu dzięki nisko ułożonej główce! niska podatność na wydawanie pośpiechów! bardzo wysoka przydatność technologiczna odmiany dzięki bardzo niskiej zawartości azotu α-aminowego, sodu oraz potasu! odmiana zarejestrowana w Polsce w 2017 r. Pokrój roślin Wysokość roślin Liść: ustawienie Blaszka liściowa: długość Blaszka liściowa: szerokość Blaszka liściowa: kolor Korzeń: pozycja w glebie Korzeń: długość Contenta Pełne zadowolenie Opis! odmiana w typie normalnym (N)! odporna na rizomanię! wysoka tolerancja na mątwika burakowego! dobry plon technologiczny cukru, zarówno na polach z mątwikiem jak i bez mątwika! bardzo wysoki plon korzeni oraz dobra zawartość cukru! dobrze sprawdza się na suchych stanowiskach! zarejestrowana w Polsce w 2015 r. Pokrój roślin Wysokość roślin Liść: ustawienie Blaszka liściowa: długość Blaszka liściowa: szerokość Blaszka liściowa: kolor Korzeń: pozycja w glebie Korzeń: długość 5
Julius Imperium plonu Opis! odmiana w typie normalno-cukrowym (NZ)! odporna na rizomanię! zapewnia wysoki plon korzenia o najwyższych parametrach jakościowych! czołowa odmiana w niemieckich doświadczeniach (IfZ, LNS-R mrmf) 2009 2011 pod względem wysokości plonu cukru oraz jakości soku! posiada bardzo dobre parametry czystości soku! jedna z najniższych zawartości azotu α-aminowego! nadaje się do wszystkich terminów zbioru Pokrój roślin Wysokość roślin Liść: ustawienie Blaszka liściowa: długość Blaszka liściowa: szerokość Blaszka liściowa: kolor Korzeń: pozycja w glebie Korzeń: długość SY Securita Zdrowie i witalność Opis! odmiana w typie cukrowym (Z)! odporna na rizomanię i chwościka burakowego! ponadprzeciętna zawartość cukru! wysoki plon cukru! nowatorskie połączenie wysokich plonów cukru i dużej odporności na choroby! wcześnie osiąga dojrzałość technologiczną - nadaje się do wczesnego zbioru! odmiana bardzo wdzięczna w uprawie - daje pewność uzyskania wysokich plonów i wywiązania się z kontraktu Pokrój roślin Wysokość roślin Liść: ustawienie Blaszka liściowa: długość Blaszka liściowa: szerokość Blaszka liściowa: kolor Korzeń: pozycja w glebie Korzeń: długość 6 Burak cukrowy
Sporta Celny strzał Opis! odmiana diploidalna w typie normalno-cukrowym (NZ)! bardzo wysoki plon korzeni! wysoka zawartość cukru! stabilny plon cukru! odporna na rizomanię i chwościka burakowego! bardzo dobre wschody polowe Pokrój roślin Wysokość roślin Liść: ustawienie Blaszka liściowa: długość Blaszka liściowa: szerokość Blaszka liściowa: kolor Korzeń: pozycja w glebie Korzeń: długość nowość Varios Ponadprzeciętna wydajność cukru Opis! odmiana diploidalna w typie normalno-cukrowym (NZ)! odporna na rizomanię! odmiana odporna na chwościka buraka (odmiana nr 1 według niemieckich badań IfZ w latach 2013-2015).! wysoki plon technologiczny cukru, posiada doskonałą kombinację plonu korzeni i zawartości cukru! wcześnie wchodzi w okres budowania korzenia oraz magazynowania cukru, nadaje się do wszystkich terminów zbioru! odmiana o dobrej jakości technologicznej zawartość sodu i potasu poniżej wartości wzorca Pokrój roślin Wysokość roślin Liść: ustawienie Blaszka liściowa: długość Blaszka liściowa: szerokość Blaszka liściowa: kolor Korzeń: pozycja w glebie Korzeń: długość 7
Raport plonowania odmian buraka cukrowego Syngenta 2016 Jak co roku testujemy nasze odmiany na wielu plantacjach w całej Polsce. Warunki pogodowe spowodowały, że plonowanie buraka cukrowego w roku 2016 było bardzo zróżnicowane w różnych regionach kraju. Głównym czynnikiem determinującym plon była wysokość opadów. Województwo kujawskopomorskie było najbardziej narażone na suszę stąd uzyskane plony były dość niskie, ale za to z rekordową zawartością cukru przekraczającą n a w e t 2 1 %. W r e g i o n a c h z wyższą ilością opadów jak np. w woj. zachodniopomorskim plon korzeni nierzadko przekraczał 100 t/ha, a plon cukru dochodził do 19 t/ha. Kampanię cukrowniczą rozpoczęto j u ż n a p o c z ą t k u w r z e ś n i a. I n t e n s y w n e o p a d y d e s z c z u w październiku znacznie utrudniły zbiór buraków cukrowych, a później także odbiór i transport do cukrowni. W większości cukrowni zbiór zakończono w drugiej połowie listopada. Z szacunków Głównego Urzędu S t a t y s t y c z n e g o w y n i k a, ż e powierzchnia uprawy buraków cukrowych była większa od ubiegłorocznej i wyniosła ponad 200 tys ha. Średnie plony buraka cukrowego w 2016 roku były wyższe o ponad 20% w stosunku do roku 2015. Jak na tym tle wypadły odmiany Syngenta przedstawia poniższa tabela. Lokalizacje i terminy zbiorów Mellerów, woj. mazowieckie 20.09.2016 Małocin, woj. kujawsko-pomorskie 14.10.2016 Kaniewo, woj. kujawsko-pomorskie 13.10.2016 Zielin, woj. zachodniopomorskie 17.10.2016 Łęczyna, woj. zachodniopomorskie 9.11.2016 Odmiana Plon korzeni [t/ha] Polaryzacja [%] Plon cukru [t/ha] K Na N Alegra 76,94 21,86 16,82 43,4 14,2 57,1 Silvetta 76,05 20,78 15,80 45,5 21,8 50,5 Contenta 79,44 20,12 15,98 40,1 7,2 42,7 Alegra 104,03 18,25 18,99 38,6 3,1 27,3 Silvetta 91,81 18,39 16,88 37,8 2,6 23,3 Contenta 93,23 17,59 16,40 38,8 3,0 28,7 Alegra 72,19 17,19 12,41 35,7 5,1 22,7 Silvetta 93,05 17,11 15,92 40,8 4,3 24,1 Contenta 76,10 16,99 12,93 47,3 9,5 30,1 Alegra 96,82 17,63 17,07 42,0 2,4 15,5 Silvetta 104,16 17,37 18,09 45,3 3,2 15,1 Contenta 107,75 17,51 18,87 49,4 3,8 16,2 Alegra 100,00 18,27 18,27 39,4 3,6 17,7 Silvetta 98,00 18,27 18,27 39,9 4,1 12,4 Contenta 92,00 17,54 17,54 38,1 4,4 9,2 9
Porównanie efektywności uprawy pasowej (Strip-Till) i tradycyjnej (orkowej) w uprawie buraka cukrowego. System uprawy pasowej W uprawie pasowej, podczas jednego przejazdu, specjalnie do tego celu skonstruowanym agregatem, uprawiany jest tylko wąski pas gleby, niezbędny do prawidłowego w y s i e w u n a s i o n, n a t o m i a s t międzyrzędzia pozostają nieuprawione. Przez cały czas są przykryte resztkami roślinnymi, pozostałymi na powierzchni gleby po przedplonie. Agregaty do uprawy pasowej umożliwiają jednocześnie głębokie spulchnienie uprawianego pasa gleby, zlokalizowany wysiew n a w o z ó w m i n e r a l n y c h o r a z p re c y z y j n y w y s i e w n a s i o n. Technologia ta sprawdza się szczególnie w uprawach szerokorzędowych jak burak cukrowy, r z e p a k, k u k u r y d z a, f a s o l k a szparagowa i brokuł. Poczynione są również udane próby siewu zbóż. Wyniki doświadczenia W roku 2016 w miejscowości Sokołowo koło Golubia-Dobrzynia w woj. kujawsko-pomorskim w gospodarstwie pana Macieja Czajkowskiego przeprowadzono ścisłe doświadczenie poletkowe, którego celem była ocena efektywności uprawy buraka cukrowego w systemie pasowym w porównaniu do sytemu orkowego. Dodatkowym czynnikiem doświadczalnym były cztery odmiany buraka cukrowego firmy Syngenta (Alegra, Armesa, Contenta, Julius). Poletka doświadczalne można było osobiście zlustrować w czasie warsztatów p o l o w y c h z o r g a n i z o w a n y c h 6 września 2016. Badania przeprow a d z o n o n a p o l u c h a r a k - teryzującym się glebą o składzie gliny piaszczystej, klasy bonitacyjnej IVa, odczynie obojętnym, wysokiej zasobności w fosfor i magnez oraz bardzo wysokiej zasobności potasu. Doświadczenie założono w układzie spli-plot, w czterech powtórzeniach. Siew buraka cukrowego wykonano 4 kwietnia 2016 r. za pomocą nowatorskiego, zbudowanego według własnego pomysłu Macieja Czajkowskiego, agregatu do uprawy pasowej, który umożliwia jednocześnie uprawę, zlokalizowane nawożenie oraz precyzyjny siew (Fot. 1). W trakcie siewu buraka cukrowego zastosowano Kizeryt w dawce 50 kg/ha oraz Salmag w dawce 150 kg/ha, przy czym w wariancie orkowym nawozy zastosowano powierzchniowo przed siewem, natomiast w wariancie z uprawą pasową na głębokość 15-25 cm. W trakcie wegetacji w stadium pierwszej pary liści właściwych (BBCH 12) i przy zbiorze policzono obsadę roślin. Plon korzeni oznaczono na podstawie prób roślin kopanych ręcznie z każdego poletka z czterech rzędów na długości 5,6 m 2 (10 m ). Cechy jakościowe korzeni (zawartość cukru, potasu, sodu, azotu) oznaczono na automatycznej linii Venema. Plon technologiczny cukru obliczono wg formuły Buchholza. Wyniki badań opracowane statystycznie i syntetycznie są przedstawione w tabeli poniżej. Omówienie wyników W wariancie z uprawą pasową w stosunku do wariantu z orką stwierdzono nieznacznie niższą o b s a d ę ro ś l i n z a ró w n o p o wschodach, jak i przy zbiorze, odpowiednio 2,9 i 6,9%, przy czym różnice te były statystycznie nieistotne. Uprawa pasowa natomiast wpłynęła korzystnie na plon korzeni, zawartość cukru oraz plon cukru technologicznego, który 10 Burak cukrowy
Siew pasowy w Sokołowie, woj. kujawsko-pomorskie, sierpień 2016. Tabela 1. Wpływ uprawy pasowej na plon i jakość korzeni (Sokołowo 2016) Czynnik Obsada BBCH 12 [tys./ha] Obsada BBCH 49 [tys./ha] Plon korzeni [t/ha] Zawartość cukru [%] Zawartość K Zawartość Na [mmol/1000g] Zawartość N-α Cukier techniczny [t/ha] System uprawy Orkowy 104,6 a 101,9 a 73,2 a 18,89-50,3-3,0-21,3-12,2 b Pasowy 101,6 a 94,9 a 74,3 a 19,42-51,6-3,0-21,2-12,8 a Odmiana Alegra 97,4 a 94,9 a 69,6 c 19,26-47,4-2,7-24,1-11,8 c Armesa 105,4 a 101,9 a 79,1 a 18,24-51,9-4,0-21,8-12,6 b Contenta 102,9 a 95,5 a 72,8 b 19,28-57,2-3,0-20,5-12,4 b Julius 106,6 a 101,3 a 73,6 b 19,84-47,5-2,3-18,8-13,0 a Średnie w kolumnach oznaczone tą samą literą nie różnią się istotnie (test Student-Newman-Keuls, p = 0,005) 11
jest syntetycznym wskaźnikiem wartości wytworzonego surowca. Wprawdzie plon korzeni w systemie pasowym był tylko nieznacznie większy w stosunku do sytemu orkowego (1,5%), ale za to (19,84 %). W wariancie z odmianą Julius odnotowano też najwyższy plon cukru technologicznego (13,0 t/ha). Uzyskane wyniki potwierdzają korzystny wpływ uprawy pasowej na plon i jakość orkowej. W oparciu o wyniki prowadzonego doświadczenia w latach 2009 i 2010 przez Uniwersytet Hohenheim w Niemczech stwierdzono zmniejszenie pracochłonności w uprawie pasowej Wschody buraków cukrowych w Sokołowie (siew pasowy), woj. kujawsko-pomorskie, maj 2016. odnotowano wyraźnie wyższą koncentrację cukru w korzeniach (wzrost 0,53% punktu procentowego) oraz istotnie większy plon cukru technologicznego (wzrost o 4,9%). Z ocenianych odmian, w warunkach doświadczania, największy plon dała Armesa (79,1 t/ha), natomiast najwyższą zawartość cukru stwierdzono w korzeniach odmiany Julius korzeni buraka cukrowego i są zgodne z rezultatami innych badań prowadzonych w systemie doświadczeń łanowych, także w warunkach polskich. Efekt ekonomiczny Oprócz pozytywnego wpływu uprawy pasowej na wielkość i jakość plonu ważnym elementem są niższe koszty w porównaniu do uprawy o 1 r b h / h a, c o z w ł a s z c z a w gospodarstwach wielkoobszarowych jest niezwykle ważne dla rachunku ekonomicznego, jak i sprawnej organizacji prac. Poza tym, w wyniku wyeliminowania niektórych zabiegów uprawowych, zaoszczędzono 10 l/ha oleju napędowego. Finalnie uzyskano niższe koszty uprawy pasowej o 57 euro/ha. 12 Burak cukrowy
SPYRALE 475EC - nowe narzędzie w strategii antyodpornościowej zwalczania chwościka W roku 2017 po raz pierwszy w sprzedaży pojawi się w Polsce nowy fungicyd SPYRALE 475EC do kompletnej ochrony buraka cukrowego przed kompleksem najważniejszych chorób w tym zawsze groźnego chwościka buraka. UNIWERSALNOŚĆ: Warunki pogodowe w okresie letniojesiennym mogą się bardzo różnić w zależności od sezonu. Kiedy jest bardziej sucho najczęściej występuje większa presja mączniaka prawdziwego znakomicie zwalczanego przez fenpropidynę, natomiast w przypadku występowania częstych opadów deszczu, wzrasta porażenie chwościkiem i rdzą. W obu przypadkach podwójny skład Spyrale zapewnia najlepszą ochronę i wysokie plony cukru nie pozwalając na rozwój chorób w żadnych warunkach. cukrowego w Polsce. Natomiast w innych krajach europejskich m.in. we Francji i Niemczech Spyrale jest z powodzeniem używany od kilku sezonów i cieszy się dużym uznaniem wśród plantatorów. STRATEGIA ANTYODPORNOŚCIOWA - 2 substancje aktywne, 2 mechanizmy działania SPYRALE 475EC to na wysokim poziomie, nowe narzędzie do ochrony przed chorobami w buraku: fenpropidyna (substancja o długotrwałym działaniu systemicznym) oraz difenokonazol (wnik a i a k t y w n i e przemieszcza się w roślinie; działa interwencyjnie i zapobiegawczo przeciw szerokiemu spektrum chorób). Wykorzystanie dwóch mechanizmów działania przeciw patogenom oraz świeżość jaką wnosi fenpropidyna do zwalczania chorób w buraku gwarantują zawsze wysoką skuteczność. WARUNKI STOSOWANIA: Wymagania temperaturowe bez większego znaczenia ze względu na okres stosowania, czyli lipiecwrzesień. Jako minimum przyjmujemy 12 stopni, maksimum brak nagłego odparowywania cieczy po zabiegu czyli najlepiej poniżej 25 stopni Celsjusza. BEZPIECZEŃSTWO Preparat jest całkowicie bezpieczny dla rośliny uprawnej i plonu. Nie ma żadnych ograniczeń jeżeli chodzi o następstwo roślin. Preparat może być mieszany z insektycydami, adiuwantami i nawozami zgodnie z zaleceniami dla danych produktów. D a w k a d l a j e d n o r a z o w e g o zastosowania wynosi 1 l/ha, a karencja to 28 dni. SKUTECZNOŚĆ Jak pokazują przeprowadzone przez firmę Syngenta doświadczenia w ostatnich latach zagranicą oraz tegoroczne w Polsce, fungicyd SPYRALE 475EC będzie wyznaczał nowy poziom ochrony. NOWA SUBSTANCJA AKTYWNA: fenpropidyna Substancja aktywna zawarta w preparacie fenpropidyna (związek z grupy morfolin), to n o w o ś ć w u p r a w i e b u r a k a cukrowego. Dotąd nie była wykorzystywana w ochronie buraka 13
Choroby buraka cukrowego Brunatna plamistość liści Ramularia beticola Choroba grzybowa. Na liściach widoczne nieregularne, jasnobrązowe plamy (5-10 mm) o niewyraźnej brązowej krawędzi. Plamy łączą się przy postępującym porażeniu. Liście usychają i powodują pękanie obumarłej tkanki. Wygląd głowy buraka podobny do ananasa - ciągłe tworzenie nowych liści. Rozwojowi choroby sprzyja wilgotna pogoda (16-20 C, 95% wilgotności), częsta uprawa buraków w zmianowaniu. Zwalczamy zalecanymi fungicydami. Wykorzystujemy odmiany o podwyższonej tolerancji. Chwościk buraka Cercospora beticola Choroba grzybowa. Na liściach widoczne są okrągłe, szare plamy (2-3 mm) z antocyjanową obwódką, wyraźnie oddzielone od zdrowej tkanki. Przy silnym porażeniu plamy się łączą. Liście szybko usychają. Choroba postępuje od liści zewnętrznych do wewnętrznych. Głowa buraka podobna do ananasa (ze względu na tworzenie nowych liści). Rozwojowi choroby sprzyja wilgotna i ciepła pogoda (temperatura powyżej 25 C i 100% wilgotność powietrza - ciepłe noce), częsta uprawa w zmianowaniu. Choroba gospodarczo bardzo ważna. Powoduje znaczne straty plonu korzeni i zawartości cukru. Zwalczamy zalecanymi fungicydami. Wykorzystujemy odmiany odporne na tą chorobę. Rizomania Beet Necrotic Yellow Vein Virus /BNYVV/ Choroba wirusowa. Buraki więdną placowo, liście są małe i wąskie, przebarwione jasnozielono, posiadają długie ogonki. Na korzeniach tworzy się gęsta, ciemna broda. Widoczne przebarwienie wiązek przewodzących. Rozwojowi i przenoszeniu choroby sprzyjają złe warunki powietrznowodne, wysokie temperatury oraz stosowany sprzęt rolniczy. Choroba gospodarczo bardzo groźna. Skuteczną metodą walki jest stosowanie powszechnie dostępnych odpornych odmian. Rdza buraka Uromyces betae Choroba grzybowa. Na powierzchni liści środkowych i zewnętrznych widoczne są rdzawobrązowe krostki (1 mm), a później rdzawobrązowy nalot. Młode liście kędzierzawią się i żółkną. Mocno porażone więdną, usychają i obumierają. Rozwojowi choroby sprzyjają nadmierne dawki azotu, wysoka wilgotność powietrza przy temperaturze od 10 do 20 C. Stosowanie fungicydów przeciw chwościkowi bardzo mocno ogranicza również rozwój rdzy. Mączniak prawdziwy buraka Erysiphe betae Choroba grzybowa. Na wierzchniej powierzchni, szczególnie na liściach środkowych i zewnętrznych, widoczne są szarobiałe krostki łączące się w późniejszej fazie rozwojowej, tworząc mączysty nalot. Czasem porażenie występuje na spodniej stronie liścia. Przy silnym porażeniu liście żółkną i więdną. Rozwojowi choroby sprzyjają: wysokie temperatury, niski poziom opadów, duże wahania temperatur między dniem a nocą, rosa oraz wysokie dawki nawozów azotowych. Istotne straty w plonach jedynie lokalnie. Stosowane powszechnie fungicydy skutecznie ograniczają rozwój tej choroby. Bakteryjna plamistość liści Pseudomonas syringae Choroba bakteryjna. Na liściu widoczne ciemne plamy i nekrozy o nieregularnym kształcie (1-6 mm), w środku szare z szeroką ciemną krawędzią. Brzegi liści brązowieją i usychają. Rozwojowi choroby sprzyjają uszkodzenia gradowe i mechaniczne (np. przejazdy sprzętem rolniczym). Stosowanie fungicydów nie wpływa na ograniczenie choroby. Choroba ustępuje wraz z rozwojem roślin i suchą pogodą. 14 Burak cukrowy
Najważniejsze szkodniki w uprawie buraka cukrowego Białe samice mątwika, które swoim ciałem przerwały skórkę korzonków, są dostrzegalne gołym okiem. Uszkodzenia liści wywołane żerowaniem chrząszczy ryjkowcowatych. Drutowce pomimo mocnego, hitynowego pancerza są wrażliwe na przesuszenie gleby. Rozklejony liść buraka z widoczną gąsienicą zwójki oraz białym oprzędem. Pędraki w ostatnim roku rozwoju są najbardziej żarłoczne. Po rozerwaniu miny można dokładnie przyjrzeć się larwom śmietki. Chrząszcze pchełki łatwo rozpoznać po zgrubiałych odnóżach ostatniej pary. Kolonia mszyc na liściach sercowych buraka. Specyficzne, ciemno obrzeżone uszkodzenie wywołane żerowaniem drobnicy burakowej. Dorodna gąsienica błyszczki. 15
Syngenta Polska Sp. z o.o. ul. Szamocka 8, 01-748 Warszawa, Polska Tel: +48 (22) 326 06 01, Fax: +48 (22) 326 06 99 www.syngenta.pl