Badanie wstępne BCDE Najważniejsze skale oraz elementy badania i (irway) drożność dróg oddechowych B (Breathing) ocena oddechu C (Circulation) ocena krążenia Elementy badania ocena drożności w razie konieczności udrożnienie i zabezpieczenie dróg oddechowych uwzględnienie możliwości uszkodzenia rdzenia kręgowego (stabilizacja odcinka szyjnego kręgosłupa, manewr Sellicka w trakcie intubacji dotchawiczej) liczba oddechów (dorosły w spoczynku 12-20/min) jakość oddechu (szybki, spowolniony, płytki, itp.) wysiłek oddechowy (np. angażowanie dodatkowych mięśni oddechowych, pozycja ortopnoë) symetria ruchów oddechowych tor oddechowy pulsoksymetria (SpO 2 : 95%-98-100%) kapnometria (EtCO 2 : 35-45mmHg) wypełnienie żył szyjnych (pod kątem dysfunkcji układu oddechowego), położenie tchawicy zjawiska osłuchowe płuc: szmery oddechowe (pęcherzykowy, trzeszczenia, rzężenia, świsty) odgłosy opukowe (jawne, nadmiernie jawne, stłumione) zabarwienie powłok skórnych (sinica) jakościowa i ilościowa ocena tętna (60-100/min w spoczynku) kolor, wilgotność temperatura skóry nawrót kapilarny (CRT<2sek) ocena żył szyjnych (pod kątem dysfunkcji układu krążenia), CTK (120/80 mmhg) tony serca krwawienia dostęp donaczyniowy EKG (3 lub 12 odprowadzeniowe) Rozważ możliwe interwencje ciało obce w drogach oddechowych postępowanie zgodnie z algorytmem FBO bezprzyrządowe metody udrażniania dróg oddechowych odsysanie treści płynnej z dróg oddechowych, przyrządowe metody udrożnienia dróg oddechowych: rurka UG, rurka nosowogardłowa, intubacja dotchawicza, rurka krtaniowa, maska krtaniowa, konikopunkcja decyzja o rodzaju tlenoterapii; tlenoterapia bierna, tlenoterapia czynna nebulizacja wentylacja zastępcza z użyciem respiratora oznaczenie saturacji oznaczenie EtCO 2 gazometria w warunkach SOR odbarczenie odmy prężnej zaopatrzenie ran otwartych klp tamowanie krwawień wkłucie iv, io płynoterapia farmakoerapia 1
D (Disability) ocena neurologiczna E (Exposure) oglądanie rozebranego pacjenta VU oznaczenie glikemii 3,3 6,6 mmol/l, 60-120 mg% ocena źrenic GCS ocena orientacji allo- i autopsychicznej ocena siły mięśniowej, symetria wywiad (choroby prowadzące do zaburzeń świadomości, leki, zatrucia, itp.) oglądanie i ocena odpowiednio rozebranego pacjenta wysypki, badanie brzucha obrzęk podudzi, żylaki oznaczenie temperatury ciała zebranie wywiadu SMLE (należy go zbierać jak najszybciej to możliwe) badanie neurologiczne oznaczenie glikemii rozcięcie/ usunięcie ubrań poszkodowanego ochrona przed wychłodzeniem Skala świadomości Glasgow otwieranie oczu odpowiedź słowna odpowiedź ruchowa spontaniczne 4 na polecenie 3 w odpowiedzi na bodziec bólowy 2 brak reakcji 1 prawidłowa, pacjent jest w pełni zorientowany 5 odpowiada, ale jest zdezorientowany 4 używa niewłaściwych słów 3 wydaje nieartykułowane dźwięki 2 brak reakcji 1 na polecenie 6 potrafi umiejscowić bodziec bólowy 5 prawidłowa reakcja zgięciowa (wycofanie w odpowiedzi na bodziec bólowy) 4 nieprawidłowa reakcja zgięciowa (odkorowanie) 3 reakcja wyprostna (sztywność odmóżdżeniowa) 2 brak reakcji 1 Skala świadomości VU V U (lert) przytomny (Responds to Verbal stimuli) reaguje na głos (Responds to ain) reaguje na ból (Unresponsive) nieprzytomny 2
Ocena oddechu RTWO Najważniejsze skale oraz elementy badania i R T W O (Respiratory rate) Częstość oddechów na jedną minutę (Tidal volume) Objętość oddechowa przy każdym oddechu oraz jego głębokość (Work ofbreathing) Wysiłek oddechowy przy oddechu, wraz z aranżacją dodatkowych mięśni oddechowych (Oxygenation) Natlenowariie krwi tlenem w badaniu SpO2 w pulsoksymetrii Ocena krążenia HR+4 HR (HeartRate) Ocena częstości akcji serca i zapis EKG (ressure blood) omiar ciśnienia tętniczego krwi. U pacjentów odczuwających ból w klatce piersiowej pomiar ciśnienia tętniczego powinien być wykonywany na obu tętnicach ramiennych (ulse volume) Napięcie i wypełnienie tętna. Konieczne jest porównanie tętna centralnego i obwodowego (erfusion) erfuzja. Badanie powrotu włośniczkowego oraz poszukiwanie objawów zmniejszonej diurezy lub zaburzeń świadomości (reload) Obciążenie wstępne. Niekiedy objawy widoczne w ocenie ogólnej. Obciążenie w przebiegu niewydolności lewokomorowej serca - trzeszczenia/rzężenia nad polami płucnymi, niewydolność prawokomorowa serca - wypełnienie żył szyjnych, hepatomegalla, wodobrzusze, obrzęki kończyn dolnych 3
Wywiad SMLE S M L E (Signs/Symptoms) Symptomy I dolegliwości. Objawy pierwszego rzędu zgłaszane przez pacjenta, które Jednocześnie są powodem Interwencji zespołu ratownictwa medycznego (llergies) lergie i uczulenia. Wszelkiego rodzaju substancje przyjmowane przez pacjenta i związane z nimi późniejsze reakcje (Medicines) Medykamenty i stosowane leki. Wszelkiego rodzaju substancje przyjmowane przez pacjenta w celach leczniczych zalecone przez lekarza oraz przyjmowane bez jego wiedzy, wraz z dopytaniem o sumienność w ich przyjmowaniu (ast medical history) rzebyte choroby, ciąże i hospitalizacje. Wszystkie jednostki chorobowe, na które leczy się pacjent, oraz pobyty w szpitalach i powody hospitalizacji (Last oral intake) Ostatni posiłek. Kiedy i co pacjent jadł przed nagłym pogorszeniem się stanu zdrowia (Events leading up to the injury and/or illness) Ewentualności poprzedzające wypadek lub zachorowanie. Co działo się przed wystąpieniem dolegliwości, jakie czynności wykonywał pacjent przed pogorszeniem się stanu zdrowia Wywiad OLD CRT O L D C R T Od kiedy boli. Należy ustalić okoliczności pojawienia się bólu oraz czas jego trwania Lokalizacja i promieniowanie bólu. Należy dopytać pacjenta o miejsce bólu oraz czy jest w stanie określić to miejsce jednym palcem. Trzeb zapytać o miejsce promieniowania bólu Dynamika bólu. Należy zapytać, czy ból ma stały przebieg, czy zmienia się w miarę upływu czasu od momentu pojawienia się do czasu interwencji zespołu ratownictwa medycznego Charakter bólu. Trzeba ustalić, jaki charakter ma ból. Według przyjętych zasad nie należy zadawać pacjentom pytań, które sugerują odpowiesz. Należy natomiast umożliwić pacjentom możliwość wyboru, np. czy ból w klatce piersiowej jest gniotący, piekący, palący, dławiący, ściskając/ kłujący czy rozrywający gresywność bólu. Należy uwzględnić wszystkie czynniki powodując nasilanie wrażeń bólowych. Czy ból zwiększa na sile podczas wysiłku fizycznego, ruchów ciała, kaszlu itp. Relaksacja bólu. W tym przypadku należy dopytać o wszystkie okoliczności sprzyjające łagodzeniu bólu, np. czy ból w klatce piersiowej zmniejsza się podczas płytkiego oddychania, zaprzestania wysiłku, przyjęcia odpowiednich leków, ułożenia ciała w danej pozycji itp. Towarzyszące objawy. W tym elemencie należy zapytać o wszelkie objawy drugiego rzędu, np. czy bólowi w klatce piersiowej towarzyszą: uczucie kołatania serca, nudności, zawroty głowy 4
Skala udaru CINCINNTI twarz ręce mowa obie strony twarzy poruszają się symetrycznie jedna strona nie porusza się obie kończyny górne poruszają się porównywalnie jedna kończyna górna opada w porównaniu z drugą pacjent używa poprawnie słów, mówi wyraźnie niewyraźna lub niewłaściwe słowa lub brak mowy prawidłowa nieprawidłowa prawidłowa nieprawidłowa prawidłowa nieprawidłowa Wywiad udaru FST F S T (Face ) Twarz - czy obecna jest asymetria ruchów na twarzy (rm) Ręka - czy nie można swobodnie unosić ręki? (Speech) Mowa czy chory ma trudności w mówieniu lub rozumieniu mowy? (Time) Czas działaj natychmiast! Skala ciężkości urazów RTS. Częstość oddechów (/min) B. Skurczowe ciśnienie krwi (mmhg) C. Skala oceny przytomności według Glasgow (GCS) Liczba punktów 10-29 > 89 13-15 4 >29 76-89 9-12 3 6-9 50-75 6-8 2 1-5 1-49 4-5 1 0 Tętno niewyczuwalne < 4 0 5
Skala oceny noworodka GR G R Cecha 0 punktów 1 punkt 2 punkty ułów różowy, sinica sinica całego ciała części dystalnych kończyn ppearance (Skin color) kolor skóry całe ciało różowe ulse puls/na min. niewyczuwalny <100 >100 Grimace (Reflex irritability) reakcja na bodźce wprowadzenie cewnika do nosa) drażnienie podeszew stóp ctivity (Muscle tone) napięcie mięśni brak brak napięcia, wiotkość ogólna grymas twarzy napięcie obniżone, zgięte kończyny kaszel lub kichanie napięcie prawidłowe, samodzielne ruchy Respiration oddychanie brak oddechu wolny i nieregularny głośny płacz Interpretacja: 8-10 pkt dobry stan noworodka, 4-7 pkt średni stan noworodka, 3-0 zamartwica 6