Komputerowe narzędzia wspomagające prowadzenie i dokumentowanie oceny ryzyka przy projektowaniu maszyn dr inż. Marek Dźwiarek III Sympozjum Bezpieczeństwa Maszyn, Urządzeń i Instalacji Przemysłowych, 10-11.04.2008 r.
Ogólna strategia stosowania środków ochronnych do maszyn przez konstruktora
Zasadnicze wymagania bezpieczeństwa wg dyrektywy 2006/42/WE Załącznik 1 p. 1: Producent maszyny lub jego upoważniony przedstawiciel musi zapewnić przeprowadzenie oceny ryzyka w celu określenia wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa, które mają zastosowanie do maszyny; zatem maszyna musi być zaprojektowana i wykonana z uwzględnieniem wyników oceny ryzyka.
Zasadnicze wymagania bezpieczeństwa wg dyrektywy 2006/42/WE Za pomocą iteracyjnego procesu oceny ryzyka i zmniejszania ryzyka, o którym mowa powyżej, producent lub jego upoważniony przedstawiciel: określa ograniczenia dotyczące maszyny, w tym zamierzonego używania i możliwego do przewidzenia w uzasadniony sposób niewłaściwego jej użycia, określa zagrożenia, jakie może stwarzać maszyna i związane z tym niebezpieczne sytuacje, szacuje ryzyko, biorąc pod uwagę stopień możliwych obrażeń lub uszczerbku na zdrowiu i prawdopodobieństwo ich wystąpienia, ocenia ryzyko, mając na celu ustalenie czy wymagane jest zmniejszenie ryzyka, zgodnie z celem niniejszej dyrektywy, eliminuje zagrożenia lub zmniejsza ryzyko związane z takimi zagrożeniami poprzez zastosowanie środków ochronnych, zgodnie z hierarchią ważności ustanowioną w sekcji 1.1.2.b).
Ogólna metodyka oceny ryzyka OCENA RYZYKA Identyfikacja maszyny Określenie ograniczeń dotyczących maszyny Identyfikacja zagrożeń Oszacowanie ryzyka TAK Koniec Czy ryzyko jest akceptowalne? NIE Redukcja ryzyka zgodnie z hierarchią stosowania środków bezpieczeństwa
Dokumentacja oceny ryzyka identyfikacja maszyny, założenia dotyczące działania maszyny, opisy zidentyfikowanych zagrożeń i sytuacji zagrożenia, opisy środków redukcji ryzyka zastosowanych w kolejnych etapach projektowania, informacje o ryzyku resztkowym, wyniki oceny ryzyka.
Ogólna struktura narzędzi programowych: MODUŁ GŁÓWNY MODUŁY DOTYCZĄCE POSZCZEGÓLNYCH ZAGROŻEŃ MECHANICZNYCH ELEKTRYCZNYCH ZWIĄZANYCH Z NIESPRAWNOŚCIĄ SYSTEMU STEROWANIA HAŁASEM WYBUCHEM BIOMEHCANICZ- NYCH PYŁOWYCH WYMAGANA DYREKTYWĄ 2006/42/WE
Struktura modułu głównego MODUŁ GŁÓWNY - identyfikacja projektu - Opis opis ograniczeń dotyczących maszyny, w tym zamierzonego używania i możliwego do przewidzenia w uzasadniony sposób niewłaściwego jej użycia - identyfikacja zagrożeń wg PN-EN 1050 (lista kontrolna) Moduły szczegółowe dotyczące poszczególnych zagrożeń Wykaz zasadniczych wymagań bezpieczeństwa (lista kontrolna) WYMAGANA DYREKTYWĄ 2006/42/WE
Postępowania na poziomie modułu szczegółowego Moduły szczegółowe Uszczegółowienie ograniczeń dotyczących maszyny identyfikacja zagrożeń Uszczegółowienie identyfikacji zagrożeń Ocena ryzyka związanego z danym zagrożeniem Proponowane środki bezpieczeństwa Weryfikacja identyfikacji zagrożeń, analiza oddziaływania na inne zagrożenia Moduł główny Projekt szczegółowy Konstrukcja maszyny Weryfikacja oceny ryzyka, dokumentacja
Zarządzanie oceną ryzyka administrator: otwiera i edytuje projekty, zarządza oceną ryzyka z poziomu modułu głównego projektant: ma uprawnienia dostępu do modułu wskazanego przez administratora, walidator: ma uprawnienia dostępu do modułu wskazanego przez administratora, przeprowadza walidację projektu i sprawdza dokumentację wytworzoną przez projektanta, edytor baz danych: ma uprawnienia do modyfikacji i uzupełniania baz danych
Algorytm postępowania przy obsłudze programu: START PROGRAMU Logowanie użytkownika Czy nowy projekt? Nie Tak Wprowadzenie danych identyfikacyjnych projektu Edycja danych Wstępne dane o ograniczeniach dotyczących maszyny Wstępna identyfikacja zagrożeń Uszczegóławianie zapisów Ocena ryzyka wg poszczególnych modułów na kolejnych etapach projektowania Dokument podsumowujący w każdym module ze wskazaniem zasadniczych wymagań bezpieczeństwa Lista kontrolna zasadniczych wymagań bezpieczeństwa
Projekt Narzędzia metodyczne wspierające ocenę Realizacja w ramach: Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw 2004-2006 Priorytet 1 Rozwój przedsiębiorczości i wzrost innowacyjności poprzez wzmocnienie instytucji otoczenia biznesu Działanie 1.4 Wzmocnienie współpracy między sferą badawczorozwojową a gospodarką Poddziałanie 1.4.4 Projekty celowe realizowane przez Centra Zaawansowanych Technologii (CZT) Współfinansowanie: Unia Europejska - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) Okres realizacji: 1.05.2007 31.07.2008
Wykonawcy projektu Narzędzia metodyczne wspierające ocenę Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy Koordynator Centrum Mechanizacji Górnictwa KOMAG Instytut Odlewnictwa IOD Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Opakowań COBRO Instytut Zaawansowanych Technologii Wytwarzania IZTW (dawniej Instytut Obróbki Skrawaniem IOS) Instytut Obróbki Plastycznej INOP Fundacja Technology Partners FTP
Komputerowe narzędzia wspomagające prowadzenie i dokumentowanie oceny ryzyka przy projektowaniu maszyn dr inż. Marek Dźwiarek III Sympozjum Bezpieczeństwa Maszyn, Urządzeń i Instalacji Przemysłowych, 10-11.04.2008 r.