Ergonomia w projektowaniu środków ochrony indywidualnej (ŚOI) w celu poprawy komfortu i wydajności pracy

Transkrypt

1 Ergonomia w projektowaniu środków ochrony indywidualnej (ŚOI) w celu poprawy komfortu i wydajności pracy Grażyna Bartkowiak Anna Dąbrowska Zakład Ochron Osobistych CIOP-PIB Pracownia Odzieży Ochronnej ul. Wierzbowa 48, Łódź

2 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425 z dnia 9 marca 2016 r. ZAŁĄCZNIK II ZASADNICZE WYMAGANIA DOTYCZĄCE ZDROWIA I BEZPIECZEŃSTWA 1.1. Zasady projektowania Ergonomia ŚOI muszą być zaprojektowane i wytworzone w taki sposób, aby w przewidywalnych warunkach użytkowania, do jakiego są przeznaczone, użytkownik mógł normalnie wykonywać czynności związane z zagrożeniem, korzystając jednocześnie z odpowiedniej ochrony na najwyższym możliwym poziomie.

3 Ergonomia ŚOI Aspekt antropometryczny Aspekt biomechaniczny Aspekt termiczny Aspekt sensoryczny Aspekt psychologiczny

4 Projektowanie ŚOI aspekt antropometryczny Dostosowanie ŚOI do wymiarów ciała i proporcji pomiędzy jego częściami Aktywność fizyczna może wpływać na dopasowanie ŚOI do wymiarów antropometrycznych użytkownika Czynnik szczególnie istotny w przypadku odzieży ochronnej: Niedopasowana odzież może stanowić dodatkowe zagrożenie Zalecane stosowanie systemów regulacji umożliwiających indywidualne dopasowanie odzieży do sylwetki Proporcje i wymiary odzieży ochronnej powinny odzwierciedlać potrzeby użytkowników wykonujących pracę, związane z rodzajem wykonywanych czynności, warunkami środowiskowymi oraz dodatkowym wyposażeniem Kierunek badań: Wykorzystanie techniki skanowania 3D do modelowania konstrukcji ŚOI

5 Projektowanie ŚOI aspekt biomechaniczny Oddziaływanie mechaniczne pomiędzy ŚOI a ciałem człowieka Rozkład masy w stanie statycznym i dynamicznym Ograniczenie i utrudnianie ruchów Ścieranie i ucisk skóry i leżących pod nią tkanek Problem znaczącego ciężaru ŚOI obserwowany szczególnie przy akcjach ratowniczych (np. w górnictwie) Kierunki badań: Egzoszkielety Ultralekkie materiały (np. poprzez zastosowanie nanotechnologii) Inteligentne ŚOI aktywnie dostosowujące swoje właściwości ochronne do poziomu zagrożenia a lżejsze

6 Projektowanie ŚOI aspekt termiczny Oddziaływanie cieplne ŚOI na organizm człowieka Dobór materiałów, które powinny zapewniać właściwą ochronę przed zagrożeniami oraz możliwie jak najmniej zakłócać równowagę cieplną pomiędzy ciałem i otoczeniem Kierunki badań: Lekka odzież chłodząca zapewniająca skuteczny i trwały efekt Rozwiązania zapewniające jednoczesne odprowadzanie nadmiaru ciepła i wilgoci Inteligentne ŚOI aktywnie dostosowujące właściwości cieplne do temperatury w mikroklimacie pododzieżowym i temperatury otoczenia

7 Projektowanie ŚOI aspekt sensoryczny Oddziaływanie ŚOI na zmysły człowieka Czynnik istotny w aspekcie odbierania informacji o otaczającym środowisku ryzyko, że nie dotrą do odbiorcy lub zostaną zniekształcone Kompatybilność ŚOI nie powinny ograniczać np. pola widzenia, powinny umożliwiać użytkownikowi noszenie okularów korekcyjnych Kierunki badań: Nowe metody badań i kryteria oceny inteligentnych ŚOI z systemami sygnalizacji zagrożeń Metodyka badań ergonomicznych uwzględniająca ocenę ŚOI w zestawie tak jak będą docelowo używane

8 Projektowanie ŚOI aspekt psychologiczny Oddziaływanie ŚOI na psychikę człowieka Czynnik istotny przy pracy pod presją czasu W przypadku inteligentnych ŚOI nie powinny powodować przeładowania informacyjnego i dodatkowego obciążenia psychofizycznego Kierunki badań: Obiektywne metody badań wpływu inteligentnych ŚOI na psychikę człowieka i kryteria ich oceny Systemy sygnalizacji zagrożeń do zastosowania w ŚOI dostosowane do przewidywanych warunków użytkowania i możliwości psychofizycznych użytkownika Uwzględnienie zasad ergonomii podstawą akceptowalności i stosowalności ŚOI

9 Badania ergonomii ŚOI Badania laboratoryjne z zakresu oceny komfortu cieplnego

10 Badania ergonomii ŚOI Badania laboratoryjne z zakresu kompatybilności zestawów ŚOI

11 Badania ergonomii ŚOI Badania laboratoryjne ŚOI z zakresu biomechaniki Wskaźnik ograniczenia zręczności związany z wykonywaniem czynności zawodowych w rękawicy - EMG ocena większych ruchów ramion i rąk; ocena sprawności palców i dłoni; ocena większych ruchów ramion; ocena większych ruchów rąk; ocena większych ruchów rąk i ramion.

12 Badania ergonomii ŚOI Kompleksowa metodyka badania ergonomii odzieży ochronnej Badania użytkowe o szerokim spectrum (badania ankietowe, badania psychologiczne, pomiary zakresu ruchów w stawach, badania komfortu cieplnego) Porównanie odzieży ochronnej z odzieżą referencyjną Skwantyfikowana ocena wskaźnik akceptowalności

13 Laboratorium badawczo-demonstracyjne do oceny zaawansowanych technologicznie środków ochrony indywidualnej i weryfikacji ich funkcjonalności w symulowanych warunkach użytkowania Symulacja warunków użytkowania Zaawansowane techniki badawcze Działalność dla przedsiębiorców

14 Symulacja warunków użytkowania Warunki klimatyczne Hałas Oświetlenie Zadymienie Efekty audiowizualne Aktywność fizyczna

15 Zaawansowane techniki badawcze System do monitorowania ruchu ciała i parametrów chodu Bieżnia z funkcją pomiaru parametrów chodu Okulograf Elektroencefalograf Zestaw urządzeń do oceny możliwości psychofizycznych człowieka

16 Działalność dla przedsiębiorców Projekty badawczo-rozwojowe Usługi badawcze Projektowanie i modelowanie Usługi demonstracyjne Szkolenia

17 Prezentacja opracowana na podstawie wyników III i IV etapu programu wieloletniego pn. Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy, finansowanego w latach w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego/Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Koordynator programu: Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy,

18 Dziękuję za uwagę! Kontakt: tel: