Beniamin Beniamin jest programem zapewniajcym bezpieczny dostp do zasobów sieci Internet. Blokuje dostp do stron, zgodnie z ustawieniami ustalonymi przez osob nadzorujc komputer oraz ogranicza dostp do wybranych funkcjonalnoci (m.in.: komunikatory, listy dyskusyjne, ciganie plików z sieci na komputer, poczta e-mail, reklamy i animacje). Pozwala równie na elastyczne definiowanie blokowanych treci, monitorowanie stron odwiedzanych przez uytkownika oraz ustalanie dopuszczalnego czasu dostpu do sieci. Ponisza instrukcja dotyczy programu do wersji 1.4.180 włcznie. Nowe funkcjonalnoci kolejnych wersji, bd uwzgldniane w formie dodatku. 1
SPIS TRECI Jak działa Beniamin?... 3 Podstawowe informacje o programie... 3 Przykładowe zastosowania Beniamina... 4 Instalowanie Beniamina... 5 Opcja bezporednia... 5 Opcja porednia... 5 Opis funkcji programu... 6 Ustawienia... 6 Historia... 8 Czarna Lista... 8 Biała Lista... 9 Limit czasu... 10 Definicje uytkownika... 11 Wyłczenia czasowe... 12 Informacje dodatkowe pytania i odpowiedzi... 13 2
Jak działa Beniamin? Program Beniamin ledzi strony internetowe, które odwiedza uytkownik oraz jego działania w sieci, pod ktem dostpu do niepodanych treci, na przykład stron o tematyce erotycznej. Jeeli program (na podstawie zdefiniowanych reguł) uzna, e strona nie powinna by pokazana, wówczas dostp do takiej strony zostaje zablokowany i zostaje wywietlony komunikat: Podstawowe informacje o programie Beniamin blokuje dostp do stron, oraz ogranicza dostp do wybranych funkcjonalnoci, takich jak: komunikatory, listy dyskusyjne, czaty, inne, poczta e-mail, ciganie plików i programów z sieci na komputer, reklamowe obrazki i animacje Dodatkowe funkcjonalnoci programu, to m.in.: ustawianie czasu dostpu do sieci zezwalanie na dostep tylko do kilku wybranych stron stron indywidualne blokowania lub odblokowywania wybranych stron tworzenie własnych definicji blokowanych treci dostpno statystyki odwiedzanych stron 3
UWAGA: Program przeznaczony jest przede wszystkim do ochrony dzieci i młodziey przed szkodliwymi treciami w Internecie. Jego działanie moe utrudnia osobom dorosłym korzystanie z zasobów w Sieci, blokujc strony, na których nie wystpuj faktycznie treci erotyczne, a jedynie tzw. słowa kluczowe, jak np. sex. Moe to by np. strona normalnego czasopisma, zawierajca jedynie artykuł omawiajcy pewne zagadnienia. W przypadku wystpienia takich utrudnie, mona zastosowa kilka rozwiza: wyłczy zaawansowan blokad stron erotycznych (str. 6) wpisa dan stron na tzw. Biał List (str 9) czasowo wyłczy wszystkie ograniczenia nakładane przez program (str. 11) Oczywicie w kadym przypadku konieczna jest znajomo hasła, potrzebna dla uruchomienia konfiguratora programu. Przykładowe zastosowania Beniamina Beniamin moe by stosowany na wiele sposobów i wielu przypadkach. Oto kilka z nich: W domu: Beniamin moe chroni dzieci przed dostpem do stron o niewłaciwej tematyce, np uywajc opcji "Zablokuj dostp do stron o tematyce erotycznej" oraz "Zablokuj dostp do stron wg własnej definicji". Warto take zablokowa moliwo pobierania z Internetu plików wykonywalnych oraz dokumentów. Innym sposobem jest wybranie kilku stron, dodanie ich do białej listy, a nastpnie włczenie opcji "Dozwolone tylko strony z białej listy". Na co dzie: Beniamin moe ogranicza ilo reklam, ktore pojawiaj si na stronach internetowych zarówno w postaci obrazków, jak i animacji. W szczególnoci, włczenie opcji ograniczania reklam, moe spowodowa, e obrazki, animacje i teksty reklam nie bd przesyłane do Twojego komputera. Poprawi to znacznie komfort pracy oraz zmniejszy ilo przesyłanych danych, a co za tym idzie czas ładowania strony i koszt połczenia z Internetem. Bezpieczestwo: Blokujc pobieranie plików wykonywalnych, mona zabezpieczy sie przed przypadkowym pobraniem i uruchomieniem takiego pliku, co moe ochroni przed wirusami, czy innymi programami, mogcymi przej kontrol nad komputerem, wybierajc np. bez wiedzy uytkownika kosztowne, zagraniczne połczenia telefoniczne. 4
Instalowanie Beniamina Podczas instalacji zwracamy uwag na konieczno wprowadzenia i zapamitania hasła, poniewa jest ono wymagane dla konfiguracji programu oraz jego czasowej dezaktywacji, bd odinstalowania. Program działa poprawnie dla systemów operacyjnych: Windows 98, NT, 2000 oraz XP. Aby zainstalowa program dla systemu operacyjnego Windows 95, naley pobra i zainstalowa uaktualnienie ze strony firmy Microsoft. Opcja bezporednia W celu zainstalowania programu Beniamin, naley klikn link (wyróniony napis) na stronie internetowej - Pobierz program, a nastpnie nacisn dwukrotnie Uruchom (w wersji ang. Run ) Program zostanie pobrany i uruchomiony automatycznie, wystarczy poda za instrukcjami programu instalacyjnego, akceptujc kolejne kroki przez naciskanie przycisku Dalej (w wersji ang. Next ). Na stronie zawierajcej Umow Licencyjn, konieczne jest ponadto zaznaczenie opcji Akceptuj warunki umowy. Korzystajc z opcji Przegldaj, mona zmieni standardowy sposób instalacji i dopasowa go do potrzeb uytkownika. Nie jest to jednak konieczne. Opcja porednia Sposób instalacji zalecany, jeeli chcemy dysponowa plikiem instalacyjnym do powtórnego uytku, bez koniecznoci ponownego cigania go ze strony internetowej. Najpierw naley klikn link (wyróniony napis) na stronie internetowej - Pobierz program, a nastpnie zapisa program pobrany z witryny, naciskajc przycisk Zapisz (w wersji ang. Save ), co powoduje jego zapisanie w jednym z katalogów. Moe to by zarówno katalog domylnie zaproponowany przez program instalacyjny naciskajc przycisk Zapisz, jak równie dowolny, inny, wybrany przez uytkownika w otwartym oknie katalogów, za pomoc myszki. Zapamitany plik ma posta wykonywaln (rozszerzenie exe ). Uruchamiamy go przez kliknicie lub zaznaczenie i wcinicie przycisku Enter. Dalsza cz instalacji przebiega analogicznie, jak w opcji bezporedniej. 5
Opis funkcji programu Ustawienia Blokada dostpu do stron o tematyce erotycznej: Domylnie, opcja ta jest włczona i powoduje zablokowanie dostpu do stron zawierajcych treci erotyczne. Włcz zaawansowane blokowanie stron erotycznych: Domylnie, opcja ta jest włczona i powoduje bardziej restrykcyjne działanie filtra stron erotycznych, przez co zwiksza jego skuteczno. Dozwolone strony tylko z Białej Listy: Włczenie tej opcji powoduje, e uytkownik bdzie miał dostp tylko i wyłcznie do stron z Białej Listy (patrz zakładka). Wszystkie inne strony zostan zablokowane. Pozwala to Priotytet Czarnej listy: Opcja ta okrela, która z list - Czarna czy Biała - ma wyszy priorytet. Przykład: do Czarnej Listy dodajemy stron www.nazwa.pl, natomiast do Białej Listy stron www.nazwa.pl/poczta. Ustawiajc priorytet dla białych stron, zezwolimy uytkownikowi na dostp tylko do strony www.nazwa.pl/poczta, blokujc 6
jednoczenie dostp do wszystkich innych stron na danym serwerze. Jeeli natomiast do białych stron dodamy www.nazwa.pl, a do czarnych www.nazwa.pl/poczta, to włczajc priorytet dla czarnych stron, zezwolimy na dostp do wszystkich stron, za wyjtkiem www.nazwa.pl/poczta. Blokuj pobieranie plików wykonywalnych: Włczenie tej opcji powoduje, e nie bdzie mona pobra z Internetu programów wykonywalnych, np plików z rozszerzeniem EXE. Jest to bardzo uyteczna opcja, gdy chroni przed przypadkowym lub niewiadomym pobraniem niebezpiecznych programów - wirusów lub tzw. 'dialerów' (patrz słowniczek) Blokuj pobieranie dokumentów: Opcja jest rozwiniciem poprzedniej. Pozwala zablokowa pobieranie dokumentów, np. plików z rozszerzeniami DOC, XLS, ZIP itd. W takich plikach równie mog znajdowa si wirusy. Zablokuj: dostp do list dyskusyjnych (NNTP) Powoduje zablokowanie dostpu do portu, na którym zwykle działa protokół NNTP, słucy do przegldania list dyskusyjnych. dostp do emaili (POP3 i SMTP) Powoduje zablokowanie dostpu do portów, na których zwykle działaj protokoły POP3 i SMTP, słuce do odbierania i wysyłania poczty (e-maili). Ograniczaj reklamy: Powoduje ograniczenie iloci pojawiajcych si reklam. Słowniczek: Czarna Lista: Lista adresów na które uytkownik nie moe wej, niezalenie od zawartoci strony Biała Lista: Lista adresów na które uytkownik moe wej, niezalenie od zawartoci strony. Dialer: Jest to program który zmienia nr dostpowy do Internetu bez wiedzy uytkownika, np na numer typu 0 700 lub zagraniczny, moe on równie samodzielnie wybiera numery telefoniczne. Dialer jest niebiepieczny tylko w przypadku, gdy komputer jest podłczony do sieci telefoniczniej, np dostp do Internetu poprzez modem. 7
Historia Na tej zakładce jest pokazana lista ostatnio odwiedzanych stron internetowych. Program pokazuje tylko nazwy odwiedzanych stron (tzw. domeny). Czarna Lista Czarna Lista umoliwia wpisanie adresów stron internetowych, do których uytkownik nie powinien mie dostpu, niezalenie od jej zawartoci. Dostp do stron znajdujcych si na tej licie jest blokowany w taki sam sposób, jak w przypadku pozostałych reguł. Moliwe jest stosowanie dwóch rodzajów znaków specjalnych: "*" - oznacza dowolny cig znaków, włcznie z pustym tekstem "?" - oznacza dokładnie jedno wystpienie dowolnego znaku, np litery lub cyfry 8
Przykładowo: www.adresstrony.pl oznacza zablokowanie dostpu do całej strony www.adresstrony.pl *adresstrony2.pl oznacza zarówno www.adresstrony2.pl, jak i adresstrony2.pl oraz pogoda.adresstrony2.pl - te i podobne adresy zostan Biała Lista Biała Lista umoliwia wpisanie adresów stron internetowych, do których uytkownik moe mie dostp niezalenie od jej zawartoci. Przy włczonej opcji Dozwolone strony tylko z Białej Listy, włanie tutaj definiuje si zbiór stron, które jako jedyne bd dostpne dla uytkownika. Podobnie jak w przypadku czarnej listy moliwe jest stosowanie dwóch rodza-jów znaków specjalnych: "*" - oznacza dowolny cig znaków, włcznie z pustym tekstem "?" - oznacza dokładnie jedno wystpienie dowolnego znaku, np litery lub cyfry 9
Limit czasu Osoba nadzorujca komputer moze okreli ograniczenia czasowe na przegldanie stron internetowych. Mona to zrobi przez okrelenie, jak długo Internet jest dostpny : Ograniczaj dzienny czas dostpu do Internetu lub przez okrelenie przedziału czasu dla kadego dnia tygodnia osobno. Obie metody mona połczy. Okrelimy wówczas w jakich godzinach Internet jest dostpny - np w poniedziałek od 16 do 20, jednak nie dłuej ni przez dwie godziny. Przedziały czasu, w których Internet jest dostpny s zaznaczane na zielono. Definiuje si je przy pomocy myszki (wcinicie lewego przycisku myszki, przecignicie i puszczenie przycisku). Aby zaznaczy wicej ni jeden przedział czasu przed zazaczniem przedziału naley wcisn i przytrzyma klawisz Shift. Beniamin wykrywa próby obejcia limitu przez zmian godziny na komputerze i działa tak, jak gdyby zegar nie był przestawiany. 10
Definicje uytkownika Osoba nadzorujca komputer moe zdefiniowa dodatkowe kryteria ograniczajce dostp do Internetu, poprzez podanie słów kluczowych. Program Beniamin sprawdza zawarto kadej strony intenetowej i w przypadku znalezienia w treci strony słowa kluczowego, blokuje dostp do takiej strony. 11
Wyłczenia czasowe Program Beniamin moe by czasowo wyłczony. Wyłczenie oznacza deaktywacje wszelkich ogranicze nakładanych przez program w dostpie do Internetu. Ze wzgldów bezpieczestwa, deaktywacja moliwa jest tylko i wyłcznie na okrelony czas. Program automatycznie aktywuje si po upływie tego czasu. Limit czasu ustalany jest w zaznaczonym polu edycyjnym, a aktualny stan filtra lub pozostały czas wyłczenia, jest wywietlany poniej. Podczas pracy moe zdarzy si, e program, celowo lub przypadkowo, zostanie uszkodzony. Program blokuje wówczas dostp do wszystkich stron, wywietlajc jednoczenie informacje o zaistniałym problemie. W takiej sytuacji naley uruchomi program konfiguracyjny, który spróbuje usun problem Jeeli program konfiguracyjny nie potrafi usun uszkodzenia, naley wówczas przeinstalowa program tj. odinstalowa i zainstalowa go ponownie. 12
Informacje dodatkowe pytania i odpowiedzi Odinstalowywanie programu Aby odinstalowa program, naley z Panelu Sterowania wybra Dodaj/Usu programy, odszuka program Beniamin, przycisn opcj Odinstaluj, a nastpnie poda za instrukcjami programu instalacyjnego. Program mona usun tylko przez Panel Sterowania - ikona Dodaj/Usu programy. Usunicie programu wymaga podania hasła zabezpieczajcego, które zostało wprowadzone podczas instalowania programu. Czy da si usun program kasujc pliki? Nie, nie da si. Kada taka próba skoczy sie zablokowaniem dostpu do wszystkich stron oraz wywietleniem komunikatu o naruszeniu integralnoci programu. Czy Beniamin jest darmowy? Program jest darmowy dla szkół i innych jednostek organizacyjnych systemu owiaty oraz do niekomercyjnego uytku domowego. W pozostałych przypadkach koniecznej jest wykupienie licencji. Co zrobi, gdy zostało zagubione hasło do programu? Hasło jest wprowadzone po to, aby uniemoliwi dostp do programu osobom niepowołanym i praktycznie zagubienie hasła wymaga powtórnego przeinstalowania systemu operacyjnego w komputerze. Pomocy technicznej udzielamy tylko dla uytkowników -instytucji, którzy wykupili licencj. Czy program Beniamin mona "obej"? Kady program zabezpieczajcy stworzony przez jedn osob, moe by ominity przez inn. Program Beniamin jest jednak tak skonstruowany, aby takie obejcie było moliwie jak najtrudniejsze. Czy program Beniamin moe mie róne konfiguracje, w zalenoci od tego, kto jest aktualnie zalogowany? Nie, program ma tylko jedn konfuguracj, wspóln dla wszystkich uytkowników. Czy zainstalowanie programu spowalnia prac łcza internetowego? Program sprawdza, czy odwiedzane strony s zgodne z aktualnymi ustawieniami, co wymaga dodatkowego przetwarzania danych, jednak zmiana szybkoci łcza nie jest widoczna. Czy program działa na wszystkich przegldarkach? Tak, jest niezaleny od typu przegldarki. Czy program moe działa, gdy zainstalowane sa inne programy tego typu? Tak, aczkolwiek takie rozwizanie nie jest zalecane. 13
Czy Beniamin łczy sie z jakimi serwerami lub przesyła dane na zewntrz? Nie, program nie inicjuje adnych połcze i nie przekazuje adnych danych na zewntrz. Program jedynie ledzi aktualnie przegldane strony oraz blokuje dostp do niektórych z nich. Wszystkie inne działania maj miejsce wyłcznie po stronie komputera. 14