SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej im. bł. o. Rafała Chylińskiego w Zgierzu za 2014 rok 1

2

Spis treści I. Realizowane zadania...4 1. Zasiłki stałe...6 2. Zasiłki celowe...6 3. Posiłki...7 4. Zdarzenia losowe...7 5. Schronienie...7 6. Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze...7 7. Sprawienie pogrzebu...8 8. Zasiłki okresowe...8 9. Domy Pomocy Społecznej...9 Tabela 1: Zestawienie średniego kosztu utrzymania w domach pomocy społecznej...10 10. Pomoc w naturze...15 11. Pomoc niepieniężna...15 12. Nienależnie pobrane świadczenia...16 13. Decyzje i zaświadczenia...16 Tabela 2 - Powody przyznania pomocy w 2014 r...17 II Zadania gminy Miasto Zgierz realizowane przez MOPS...18 1. Dodatki mieszkaniowe i dodatki energetyczne...18 2. Świadczenia rodzinne...19 3. Fundusz alimentacyjny...22 4. Wydatki gminy na opiekę i wychowanie dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej...24 III. Formy działalności MOPS w kontekście realizowanych zadań...25 1. Praca socjalna...25 2. Zespół ds. pomocy rodzinie...25 3. Asystent rodziny...28 4. Procedura Niebieskie Karty (Przemoc w rodzinie)...29 5. Specjalistyczne porady psychologiczne...31 6. Punkt informacyjno konsultacyjny...33 7. Grupa wsparcia AA...34 8. Porady prawne...34 9. Zespół ds. Aktywizacji Zawodowej i Projektów Rozwojowych...34 10. Projekt systemowy Jestem potrzebny, chcę być potrzebny...35 11. Program Społecznie aktywni by żyło się lepiej...41 12. Prace społecznie użyteczne...44 13. Dom Dziennego Pobytu...45 14. Bank Przydasi...48 15. Współdziałanie z innymi instytucjami...48 3

I. Realizowane zadania Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej realizuje zadania zlecone i zadania własne gminy z zakresu pomocy zawarte: w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 163) w ustawie z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego, (tekst jednolity Dz. U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1375 z późn. zm.) w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.) oraz inne zadania zawarte: w ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych, (Dz. U. z 2013 r., poz. 966 z późn. zm.) w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r., poz. 1059 z późn. zm.) w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 z późn. zm.) w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 114) w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 30 kwietnia 2014 r., poz. 567) w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 1228) w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 135 z późn. zm.) w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015 r., poz. 149) 4

W ramach zadań z zakresu pomocy społecznej realizowane są: I.I Zadania zlecone 1. Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi Usługi realizowane były przez Polski Komitet Pomocy Społecznej. W 2014 r. tą formą pomocy objęto 3 osoby. Całkowity koszt usług wyniósł 41 552,00 zł. Koszt 1 godziny usług świadczonych w dni robocze wynosił 14,00 zł. Koszt 1 godziny usług świadczonych w dni świąteczne i wolne od pracy wynosił 28,00 zł. Zadanie to finansowane jest z budżetu państwa. 2. Wynagrodzenie należne opiekunowi prawnemu z tytułu sprawowania opieki przyznanej przez sąd Ośrodek w 2014 r. wypłacił wynagrodzenie 3 opiekunom w łącznej wysokości 5 210,00 zł. Wysokość wynagrodzenia ustala sąd, zaś środki finansowe przekazywane są z budżetu państwa. I.II Zadania własne 1. Zasiłki stałe W 2014 r. zasiłki stałe wypłacono 368 osobom, w tym: 304 osobom samotnie gospodarującym 64 osobom pozostającym w rodzinie na kwotę : 1 520 994,30 zł (dotacja celowa) Wydatki na składki zdrowotne dla 312 osób stanowiły kwotę 121 300,81 zł (dotacja celowa). 2. Zasiłki celowe Zasiłki celowe bezzwrotne, specjalne bezzwrotne mogą być przyznane w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, kosztów pogrzebu. Zasiłki celowe mogą być również przyznane z powodu straty w wyniku zdarzenia losowego (np. pożar, kradzież) czy w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej. Zasiłki realizowane są w formie pieniężnej, w postaci zakupów, przelewów bankowych oraz talonów wartościowych do sklepów i jadłodajni. 5

W 2014 r. z pomocy w formie zasiłków celowych skorzystało 2760 osób na kwotę 1 231 765,00 zł (łącznie z wydatkami ze środków dotacji celowej na dożywianie w ramach wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata 2014-2020), w tym: 3. Posiłki Ośrodek w 2014 r. objął dożywianiem w ramach programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania 2886 osób, którym przyznano zasiłki celowe na zakup żywności, posiłku oraz zakupiono posiłki w przedszkolach, szkołach, żłobku, w jadłodajni i Domu Dziennego Pobytu. Z pomocy w formie zakupu posiłku skorzystało 529 osób, zaś z zasiłku celowego 2838 osób. Koszt posiłków stanowił kwotę 197 024,00 zł, w tym środki z dotacji celowej 164 299,00 zł. Koszt zasiłków stanowił kwotę 910 893,00 zł, w tym środki z dotacji celowej 635 680,00 zł. W ramach Programu wydatkowano ogółem 1 107 917,00 zł, w tym: ze środków własnych gminy kwotę 307 938,00 zł, ze środków dotacji celowej kwotę 799 979,00 zł. Posiłki w jadłodajni zakupiono dla 39 osób o wartości 29 823,40 zł. Posiłki wydawane są przez cały rok. 4. Zdarzenia losowe Udzielono pomocy w postaci zasiłku celowego bezzwrotnego na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego: pożaru; dla 1 rodziny w wysokości 200,00 zł. 5. Schronienie W 2014 r. skierowano do schronisk w ciągu całego roku 33 osoby. Koszt ich pobytu wyniósł 92 362,00 zł. Średnio w ciągu miesiąca w schronisku przebywało ok. 16 osób. 6. Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze Usługi realizowane są przez Polski Komitet Pomocy Społecznej w Zgierzu. W 2014 r. tą formą pomocy objęto 170 osób. Całkowity koszt usług wyniósł 626 515,50 zł. Koszt 1 godziny usług świadczonych w dni robocze wynosił 9,50 zł. Koszt 1 godziny usług świadczonych w dni świąteczne i wolne od pracy wynosił 19.00 zł. Koszt 1 godz. specjalistycznych usług opiekuńczych świadczonych w dni robocze wynosił 14,00 zł, zaś w dni świąteczne i wolne od pracy 28,00 zł. 6

7. Sprawienie pogrzebu Ośrodek zleca dokonanie pochówku osób samotnych, jak i osób posiadających rodziny, które nie są w stanie dokonać pochówku zmarłego krewnego lub odmawiają jego dokonania (w takim wypadku Ośrodek występuje o zwrot poniesionych kosztów). Zasady sprawiania pogrzebu przez Ośrodek określa Uchwała Nr XXVIII/246/08 Rady Miasta Zgierza z dnia 27.XI.2008 r., zgodnie z którą: sprawienie pogrzebu Ośrodek zleca firmie wykonującej kompleksowe usługi pogrzebowe, wyłonionej w trybie zgodnym z obowiązującymi przepisami. koszt pogrzebu osoby zmarłej nieposiadającej uprawnień do zasiłku pogrzebowego nie może przekraczać kwoty ustalonej w wyniku postępowania przeprowadzonego w celu wyłonienia firmy świadczącej usługi pogrzebowe i zawartej w umowie obowiązującej w tym zakresie pomiędzy Ośrodkiem a firmą pogrzebową (jest to kwota 650,00 zł) oraz kosztem ewentualnego miejsca na cmentarzu a także kosztem pochówku zgodnego z wyznaniem osoby zmarłej. W skład tej kwoty wchodzi również posługa księdza lub mistrza ceremonii. Wcześniej kwota ta była oddzielona. koszt pogrzebu osoby zmarłej, która miała uprawnienia do zasiłku pogrzebowego lub innego świadczenia z tytułu zgonu jest pokrywany przez Ośrodek do wysokości powyższego zasiłku pogrzebowego lub tego świadczenia. Wydatki na pokrycie kosztów sprawienia pogrzebu podlegają zwrotowi w całości lub w części z przysługującego po osobie zmarłej zasiłku pogrzebowego z ubezpieczenia społecznego lub z masy spadkowej. W 2014 r. Ośrodek dokonał pochówku 25 osób, koszt tych pogrzebów wyniósł 47 295,00 zł. Środki pochodziły z budżetu Gminy. 8. Zasiłki okresowe Budżet państwa w 2014 r. przekazał gminie dotację celową na pokrycie wydatków na zasiłki okresowe w wysokości stanowiącej: dla osób samotnie gospodarujących do wysokości różnicy między kryterium dochodowym a dochodem tej osoby, w przypadku rodziny do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a jej dochodem. Zasiłki okresowe wypłacono 1195 rodzinom na łączną kwotę 2 621 029,00 zł, w tym z powodu: bezrobocia - 1041 rodzinom, długotrwałej choroby - 56 rodzinom, niepełnosprawności - 51 rodzinom, możliwości utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego - 16 rodzinom. 7

Wydatki na zasiłki okresowe wg źródła finansowania wyniosły: ze środków własnych gminy - 74,62 zł, z dotacji celowej - 2 620 954,38 zł. 9. Domy Pomocy Społecznej Pobyt w domach pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania, którego wysokość ustala: wójt, burmistrz, prezydent miasta w odniesieniu do domów pomocy społecznej o zasięgu gminnym, starosta w odniesieniu do domów pomocy o zasięgu powiatowym, marszałek województwa w odniesieniu do regionalnych domów pomocy społecznej i ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym, nie później niż do 31 marca każdego roku. Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą: mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu, małżonek, zstępni przed wstępnymi zgodnie z zawartą umową, (w 2014 r. rodziny 13 pensjonariuszy wniosły dopłaty w kwocie 87 506,75 zł), gmina, z której osoba została skierowana w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania a wnoszonymi opłatami przez mieszkańca domu i jego rodzinę. W 2014 r. Ośrodek opłacał z budżetu gminy pobyt 99 osób w 24 domach pomocy społecznej. Średnio w ciągu miesiąca w domach pomocy społecznej przebywało 83 osoby. Koszt odpłatności z budżetu gminy wyniósł 1 947 890,51 zł. Średnia wysokość dopłaty gminy do kosztu utrzymania 1 pensjonariusza w domu pomocy społecznej w 2014 r. wyniosła 1 955,71 zł miesięcznie. 8

Tabela 1: Zestawienie średniego kosztu utrzymania w domach pomocy społecznej Lp. Dom Pomocy Społecznej Liczba osób przebywającyc h Średni koszt utrzymania w zł. 1 Zgierz dla osób przewlekle somatycznie chorych 46 III 2009 r. 2 567,08 III 2010 r. 3 011,26 III 2011 r. 3 070,85 III 2012 r. 2 973,95 IV 2013 r 3020,97 IV 2014 r. 3 182,28 V 2014 r. 2 950,00 IV 2015 r. 3 150,00 2 Ozorków dla osób przewlekle somatycznie chorych 10 III 2009 r. 2 470,05 III 2010 r. 2 621,43 III 2011 r. 2 873,30 III 2012 r. 2 813,58 IV 2013 r 2 884,98 IV 2015 r. 2 699,04 3 Karsznice dla osób przewlekle psychicznie chorych 11 V 2009 r. 2 135,81 II 2010 r. 2 155,88 IV 2011 r. 2 261,31 III 2012 r. 2.286,74 IV 2013 r. 2 602,01 III 2014 r. 2 646,51 III 2015 r. 2 648,72 4 Skrzynno dla dorosłych osób przewlekle psychicznie chorych 1 IV 2009 r. 2 008,56 III 2010 r. 2 106,37 III. 2011 r. 2 200,90 IV 2012 r. 2.358,09 III 2013 r 2 507,41 III 2014 r. 2 610,65 III 2015 r. 2 673,64 9

5 Sieradz dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie 1 II 2010 r. 1 927,00 II 2011 r. 1 990,00 II 2012 r. 2.062,00 II 2013 2 374,44 II 2014 r. 2 533,67 II 2015 r. 2 570,76 6 Wiśniowa Góra dla osób przewlekle psychicznie chorych 1 - - XII 2011 r. 2 407,84 II 2012 r. 2 793,00 II 2013 r. 2 991,57 IV 2014 r. 2 902,70 II 2015 r. 2 904,70 7 Łódź, ul. Sierakowskiego dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie 1 - IV 2010 r. 3 997,00 IV 2011 r. 4 176,00 IV 2012 r 4.382,00 IV 2013 r. 4 274 IV 2014 r. 4 385,00 8 Gostków dla osób przewlekle psychicznie chorych 3 - VI 2010 r. 2 069,00 IV 2011 r. 2 450,00 IV 2012 r. 2.504,96 IV 2013 r. 2433,94 IV 2014 r. 2 460,41 III 2015 r. 2 496,52 9 Kutno, ul. Oporowska dla osób dorosłych przewlekle psychicznie chorych 2 III 2009 r. 2 311,78 IV 2010 r. 2 131,43 IV 2011 r. 2 290,64 IV 2012 r. 2.376,07 IV 2013 r. 2452,01 IV 2014 r. 2 465,49 IV 2015 r. 2 533,26 10

10 Rożdżały dla dorosłych, dzieci i młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie 1 III 2009 r. 2 153,64 II 2010 r. 2 049,10 II 2011 r. 2 220,54 II 2012 r. 2 401,19 II 2013 r. 2569,09 IV 2014 r. 2 691,03 11 Łęczyca dla osób przewlekle somatycznie chorych 4 - III 2010 r. 2 201,00 IV 2011 r. 2 337,39 III 2012 r. 2.443,01 III 2013 r. 2 662,37 III 2014 r. 2 662,37 III 2015 r. 2 698,49 12 Pabianice dla osób przewlekle somatycznie chorych 1 - - III 2011 r. 2 845,49 III 2012 r. 2 899,19 III 2013 r. 2 962,73 III 2014 r. 3 075,48 III 2015 r. 3 122,20 13 Kutno ul. Krzywoustego dla osób przewlekle somatycznie chorych i w podeszłym wieku 1 - - IV 2011 r. 2 423,23 IV 2012 r. 2 520,92 IV 2013 r. 2 546,32 IV 2014 r. 2 617,14 IV 2015 r. 2 7011,16 14 Rąbień dla osób dorosłych niepełnosprawny ch intelektualnie 3 - - 2011 r. 2 895,32 III 2012 r. 2 899,22 IV 2013 r. 2 814,98 IV 2014 r. 2 808,41 IV 2015 r. 2 815,75 11

15 Sieradz ul. Armii Krajowej dla osób w podeszłym wieku 1-2011 r. 2 298,66 II 2012 r. 2 542,77 II 2013 r. 2 569,09 II 2014 r. 2 691,03 BZ II 2015 r. 2 727,98 16 Głowno dla osób starszych 1 - - 2011 r. 2 603,47 III 2012 r 2 588,16 IV 2013 r. 2 942,33 IV 2014 r. 3 017,71 IV 2015 r. 2 703,03 17 Wojszyce dla osób starszych 1 - - - 2012 r. 2 257,66 IV 2013 r. 2 337,16 IV 2014 r. 2 486,82 IV 2015 r. 2 428,97 18 Borówek dla osób przewlekle psychicznie chorych 3 - - - III 2013 r. 2 686,39 II 2014 r. 2 763,82 BZ IV 2015 r. 2 826,00 19 Konstantynów Łódzki dla osób przewlekle psychicznie chorych 2 - - - III 2013 r. 2 847,98 - III 2014 r. 2 827,63 III 2015 r. 2 821,45 20 Zduńska Wola dla osób przewlekle somatycznie chorych 1 - - - II 2013 r. 2 551,53 II 2014 r. 2 525,50 - II 2015 r. 2 719,28 12

21 Kutno dla kobiet somatycznie chorych 1 - - - IV 2013 r. 2 431,74 BZ BZ IV 2015 r. 2 450,44 22 Tomaszów Mazowiecki Dom dla osób przewlekle somatycznie chorych oraz osób w podeszłym wieku 1 - - - - - IV 2014 r. 2 852,70 23 Biskupice Dom dla osób psychicznie chorych 1 - - - - - IV 2014 r. 2 444,00 II 2015 r. 2 636,54 24 Wola Chruścińska Dom dla osób dorosłych niepełnosprawny ch intelektualnie 2 - - - - - IV 2014 r. 2 609,00 IV 2015 r. 2 736,55 13

10. Pomoc w naturze W 2014 r. dla 42 rodzin dokonano zakupu opału o wartości 4 975,00 zł; opał był dowożony do mieszkań; dla 1 rodziny dokonano zakupu art. żywnościowych o wartości 48,16 zł. 11. Pomoc niepieniężna Pomoc dla rodzin i osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej z powodu uzależnień jest także realizowana w formie niepieniężnej, np. talonów do sklepów TESCO i jadłodajni. W 2014 r. podopieczni MOPS korzystali z pożywnych zup z dodatkiem pieczywa i z prowiantu w dni wolne od pracy w barze przy ul. Wschodniej 2, gdzie pracownicy socjalni pełnili dyżury w godzinach wydawania posiłków. W 2014 r. korzystało z pomocy: w postaci talonów wartościowych do sklepów TESCO 175 osób, a z jadłodajni skorzystało 39 osób. W wigilię, MOPS przy wsparciu Pana Prezydenta Miasta Zgierza zorganizował w Kawiarni Klubowej MOSiR uroczyste spotkanie dla 74 najuboższych i bezdomnych osób oraz podopiecznych Domu Dziennego Pobytu, którzy obdarowani zostali także paczkami żywnościowymi i słodyczami ze Stowarzyszenia Pomocna Dłoń (15 paczek). Słodkie upominki przekazał Pan Marek Matuszewski Poseł na Sejm RP oraz Pan Prezydent Przemysław Staniszewski. Ponadto Ośrodek zgłosił: 30 dzieci do udziału w imprezie choinkowej zorganizowanej przez wolontariat Młodzieżowego Domu Kultury w Zgierzu. Pracownicy Ośrodka, również zebrali środki pieniężne na paczki dla dzieci, 32 dzieci, którym Łódzki Zakład Energetyczny ufundował plecaki szkolne z wyposażeniem, 7 rodzin, którym Klub Inteligencji Katolickiej im. ks. Andrzeja Świątczaka przy Parafii MBDR przekazał pomoc finansową. Dla 174 dzieci wspólnie z Panią Poseł Agnieszką Hanajczyk MOPS zorganizował w Centrum Kultury Dziecka imprezę choinkową z występem Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Zgierzu (jasełka przygotowane przez młodzież podopiecznych Stowarzyszenia). Dzięki sponsorom pozyskanym przez MOPS i Panią Poseł, dzieci i rodziny otrzymały paczki świąteczne. Zabawy i konkursy dla dzieci zapewnili instruktorzy Centrum Kultury Dziecka przy udziale Świętego Mikołaja. Środki finansowe na ten cel przekazało 17 sponsorów. Ponadto 5 sponsorów przekazało dary w naturze. MOPS ściśle współpracuje ze stowarzyszeniami i organizacjami pozarządowymi, a także Radami Osiedli, szczególnie pod kątem diagnozowania środowiska i określania potrzeb, jak też wskazywania osób potrzebujących pomocy. 20 rodzin wytypowanych do paczek wielkanocnych 14

od Pani Prezydent Miasta Zgierza i 10 dzieci do paczek na Święta Bożego Narodzenia, 15 osób uczestniczyło w Wigilii w Parafii MBDR, 75 kg żywności przekazał SDK SEM w ramach akcji Pomóżmy dzieciom przetrwać zimę, 2 rodziny otrzymały paczki od straży pożarnej, 200 dzieci otrzymało paczki od Towarzystwa Pomocy im. Brata Alberta Koło w Zgierzu w ramach dotacji od Wojewody Łódzkiego, Przedszkole nr 15 zabawki, Fundacja Eco Textil przekazała 7 rowerów rehabilitacyjnych dla dzieci z orzeczoną niepełnosprawnością. 12. Nienależnie pobrane świadczenia W stosunku do osób, które pobrały nienależnie świadczenia z pomocy społecznej prowadzone jest postępowanie egzekucyjne. W 2014 r. prowadzono je wobec 71 osób, a dotyczyło kwoty 60 061,06 zł. Wystawiono 21 tytułów wykonawczych do Urzędu Skarbowego na łączną kwotę 11 229,52 zł. Wyegzekwowano od dłużników kwotę 10 942,64 zł, w tym: wpłaty dłużników: 2 576,36 zł potrącenia z bieżących wypłat: 5 143,90 zł egzekucja Urzędu Skarbowego: 3 222,38 zł 13. Decyzje i zaświadczenia Dział Świadczeń wydaje zaświadczenia o korzystaniu lub nie korzystaniu ze świadczeń pomocy społecznej dla osób i instytucji, np. prokuratury, policji, sądu, ZUS-u, innych ośrodków pomocy. W 2014 r. wydano 619 tego rodzaju zaświadczeń. Dział Świadczeń na podstawie przeprowadzonego przez rejonowego pracownika socjalnego wywiadu środowiskowego sporządza decyzje administracyjne potwierdzające prawo do świadczeń opieki zdrowotnej dla osób innych niż ubezpieczeni, którzy posiadają obywatelstwo polskie, zamieszkują na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, ich dochód nie przekracza ustawowego kryterium dochodowego określonego w ustawie o pomocy społecznej i nie stwierdzono występowania dysproporcji między udokumentowaną wysokością dochodu, a sytuacją majątkową osoby lub rodziny. W 2014 r. sporządzono 162 takie decyzje dla 134 osób. Koszt realizacji tego zadania wyniósł 3 919,00 zł i finansowany był z budżetu państwa. W 2014 r. Dział Świadczeń Zespół ds. Świadczeń z Zakresu Pomocy Społecznej przygotował 16 558 decyzji administracyjnych i wprowadził do programu komputerowego obsługującego świadczenia z pomocy społecznej 10 685 wywiadów środowiskowych. 15

Tabela 2 - Powody przyznania pomocy w 2014 r. Powody trudnej sytuacji życiowej Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach Ubóstwo 1474 2892 Bezrobocie 1135 2374 Długotrwała choroba 365 555 Niepełnosprawność 656 1080 Bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych i prowadzeniu gosp. domowego 283 851 w tym: rodziny niepełne 210 529 rodziny wielodzietne 73 344 Potrzeba ochrony macierzyństwa 138 496 w tym: wielodzietność 22 113 Alkoholizm 149 247 Bezdomność 83 112 Trudność w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu karnego 69 90 Przemoc w rodzinie 21 52 Sieroctwo 7 11 Narkomania 10 11 Zdarzenia losowe 1 1 Sytuacja kryzysowa 6 12 Jak wynika z tabeli, podobnie jak w latach ubiegłych, najczęściej występującym powodem korzystania z pomocy społecznej jest ubóstwo, bezrobocie, niepełnosprawność i długotrwała choroba. Rodzina może korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie, dlatego w powyższej tabeli nie należy sumować ilości osób przy wyliczaniu łącznej liczby korzystających. Np. ta sama rodzina jest ujęta w tabeli w pozycjach ubóstwo, bezrobocie i długotrwała choroba. Rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego i musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w artykule 7 Ustawy o pomocy Społecznej. 16

II Zadania gminy Miasto Zgierz realizowane przez MOPS 1. Dodatki mieszkaniowe i dodatki energetyczne - ustalanie prawa i wypłata dodatków mieszkaniowych W 2014 r. przyjęto 1364 wnioski o przyznanie dodatków mieszkaniowych. Wydatkowano na ten cel kwotę 1 261 099,79 zł. Przyznano dodatki mieszkaniowe dla 870 gospodarstw domowych w tym: zasób komunalny - 402 gospodarstw na kwotę 585 276,41 zł, zasób spółdzielczy - 247 gospodarstw na kwotę 337 596,41 zł, zasób prywatny (w tym wspólnoty) - 198 gospodarstw na kwotę 293 331,81 zł, Towarzystwo Budownictwa Społecznego - 13 gospodarstw na kwotę 24 087,01 zł, inny (w tym zakładowy) - 10 gospodarstwa na kwotę 20 808,15 zł. Średni dodatek mieszkaniowy w 2014 r. wyniósł 159,11 zł. Ustalone są również osoby, które pobrały nienależnie dodatki mieszkaniowe i wobec nich prowadzone jest postępowanie egzekucyjne. W 2014 r. postępowania prowadzono wobec 2 osób, na kwotę 1 393,14 zł. Wyegzekwowano od dłużników kwotę 19,86 zł (wpłaty dłużników). W 2014 r. rozpoczęto realizację przyznawania dodatków energetycznych. W ciągu roku przyjęto 491 wniosków o przyznanie dodatku. Wydatkowano na ten cel kwotę 24 473,18 zł. Przyznano dodatki energetyczne dla 238 gospodarstw domowych, w tym: Ilość dodatków Wydatkowana kwota gospodarstwo 1-osobowe gospodarstwo 2-4-osobowe gospodarstwo 5 i więcej osobowe 85 7 390,90 zł 136 14 764,67 zł 17 2 317,61 zł 17

2. Świadczenia rodzinne - ustalanie prawa i wypłata świadczeń rodzinnych, wydatki finansowane są z budżetu państwa W 2014 r. przyjęto 2579 wniosków. Ze świadczeń rodzinnych korzystało: 1621 rodzin z zasiłków rodzinnych z dodatkami, 1102 rodziny z zasiłków pielęgnacyjnych, 142 rodziny ze świadczenia pielęgnacyjnego, 405 rodzin z jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka, 10 rodzin ze specjalnego zasiłku opiekuńczego, 56 rodzin z zasiłku dla opiekuna. Wydatkowano na ten cel kwotę 8 607 699,00 zł, w tym: 1) zasiłki rodzinne wypłacono dla 2751 uprawnionych dzieci na kwotę 2 720 508,48 zł. a) dodatki do zasiłku rodzinnego: z tytułu urodzenia dziecka wypłacono dla 125 dzieci na kwotę 125 000,00 zł, z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego wypłacono dla 119 osób na kwotę 333 819,72 zł, z tytułu samotnego wychowywania dziecka wypłacono dla 190 dzieci na kwotę 326 732,00 zł, z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej wypłacono dla 280 dzieci na kwotę 226 320,00 zł, z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego wypłacono dla 180 dzieci na kwotę 147 100,00 zł, z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego; wypłacono dla 1747 dzieci na kwotę 147 700,00 zł z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania wypłacono dla 169 dzieci na kwotę 59 570,00 zł, w tym: - w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej i artystycznej dla 162 dzieci na kwotę 55 700,00 zł, - w związku z zamieszkiwaniem w trakcie nauki w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej lub artystycznej, a w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu, niepełnosprawności siedziba szkoły podstawowej lub gimnazjum dla 7 dzieci na kwotę 3 870,00 zł, 2) zapomoga z tytułu urodzenia dziecka wypłacono dla 405 dzieci na kwotę 405 000,00 zł, 18

3) zasiłki pielęgnacyjne wypłacono dla 1124 osób na kwotę 1 893 910,50 zł., 4) świadczenia pielęgnacyjne wypłacono dla 143 osób na kwotę 1 113 133,90 zł, 5) specjalny zasiłek opiekuńczy wypłacono dla 10 osób na kwotę 37 162,70 zł, 6) zasiłek dla opiekuna wypłacono dla 56 osób na kwotę 368 334,70 zł oraz odsetki od zasiłku dla opiekuna na kwotę 12 303,54 zł. Wydatki na składki emerytalne i rentowe dla 151 osób stanowiły kwotę 297 886,86 zł. a na składki zdrowotne dla 113 osób stanowiły kwotę 64 416,60 zł. Dodatkową pomoc dla osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne w 2014 r. w wysokości po 200 zł miesięcznie przyznano dla 127 osób na kwotę 301 800,00 zł. Realizacja świadczeń rodzinnych następowała w formie: przelewów na konta osobiste (73,3 % wypłat), wypłat z kasy Ośrodka (26,2 % wypłat), doręczeń pod adres zamieszkania (0,5 % wypłat). W dniu 15 maja 2014 r. weszła w życie Ustawa o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, mówiąca iż osobom, które z dniem 30 czerwca 2013 r. utraciły prawo do świadczenia pielęgnacyjnego przysługuje zasiłek dla opiekuna od dnia 1 lipca 2013 r. wraz z ustawowymi odsetkami, jeżeli wystąpiły z wnioskiem o jego przyznanie w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie Ustawy i spełniały warunki. Zespół realizujący świadczenia rodzinne wydaje również zaświadczenia na wniosek osób zainteresowanych i instytucji, np.: ośrodków pomocy społecznej, urzędów miast i gmin, sądów, policji. W 2014 r. wydano 1077 tego rodzaju zaświadczeń. Jednocześnie ustalono osoby, które nienależnie pobierały świadczenia. W tym zakresie pomocna jest ścisła współpraca z rejonowymi pracownikami socjalnymi. W stosunku do osób zobowiązanych do zwrotu nienależnie pobranych kwot prowadzone jest postępowanie egzekucyjne. W 2014 r. prowadzono egzekucję administracyjną nienależnie pobranych: świadczeń rodzinnych w stosunku do 115 osób dotyczącą kwoty 84 234,45 zł. Wyegzekwowano od dłużników kwotę: 31 641,32 zł, w tym: wpłaty dłużników 21 921,12 zł + odsetki 1 550,14 zł, potrącenia z bieżących wypłat 9 720,20 zł + odsetki 354,13 zł. W stosunku do 9 osób organ wypłacający świadczenia rodzinne wydał decyzje administracyjne o umorzeniu nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych na łączną kwotę 8 189,60 zł. 19

Urząd Skarbowy w 2014 r. wyegzekwował kwotę 2 397,30 zł (należności główne) oraz 328,73 zł odsetek) i 70 zł jako koszty upomnień. Wystawiono 22 tytuły wykonawcze do Urzędu Skarbowego na łączną kwotę: 3 270,70 zł. W 2014 r. prowadzono egzekucję administracyjną dotyczącą nienależnie pobranych zaliczek alimentacyjnych w stosunku do 3 osób dotyczącą kwoty: 6 282,51 zł. Wystawiono 2 tytuły wykonawcze do Urzędu Skarbowego na kwotę 850,00 zł. Nie wyegzekwowano od dłużników żadnej kwoty. Urząd skarbowy wyegzekwował kwotę 4,60 zł (n. gł.) i 4,30 zł (odsetki). W 2014 roku prowadzono egzekucję administracyjną dotyczącą nienależnie pobranych zasiłków dla opiekuna w stosunku do 4 osób na kwotę 1 143,90 zł. Wyegzekwowano od dłużników kwotę 1 143,90 zł + 0,34 zł odsetek. W stosunku do 1 osoby prowadzono postępowanie dotyczące nienależnie pobranej pomocy finansowej w postaci świadczenia pielęgnacyjnego na kwotę 200 zł. Powyższą kwotę (200 zł) wyegzekwowano wraz z odsetkami 10,20 zł. W 2014 r. przekazano wnioski o świadczenia rodzinne 8 osób wraz z dokumentami do Marszałka Województwa (Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi) w związku z przebywaniem członka rodziny osoby uprawnionej do świadczeń rodzinnych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej w państwach Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego (przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego). 20

3. Fundusz alimentacyjny - ustalanie prawa i wypłata świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego, a także postępowanie wobec dłużników alimentacyjnych (wydatki finansowane są z budżetu państwa) W okresie od stycznia do grudnia 2014 r. wypłacono świadczenia z funduszu alimentacyjnego na kwotę 2 594 320,35 zł, Ze świadczeń z funduszu alimentacyjnego korzystały 527 rodzin, w tym: z 1 osobą uprawnioną 395, z 2 osobami uprawnionymi 107, z 3 osobami uprawnionymi 22, z 4 i więcej osobami uprawnionymi 3. Liczba osób uprawnionych do otrzymywania świadczeń z funduszu alimentacyjnego to 691, w tym świadczenia w wysokości: do 100 zł brak, od 100,01 zł do 200,00 zł 66, od 200,01 zł do 300,00 zł 188, od 300,01 zł do 400,00 zł 195, od 400,01 zł do 500,00 zł 242. Liczba przyjętych wniosków: 496 Liczba wydanych decyzji: 818 Zespół ds. Świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego prowadził następujące postępowania wobec dłużników alimentacyjnych: wysłano 488 informacje o wysokości zobowiązań dłużnika wobec Skarbu Państwa, wysłano 393 wezwań w celu przeprowadzenia wywiadu alimentacyjnego, ze 123 dłużnikami przeprowadzono wywiad alimentacyjny oraz przyjęto od nich oświadczenie majątkowe, 14 dłużników alimentacyjnych zostało zobowiązanych do zarejestrowania się w Powiatowym Urzędzie Pracy w Zgierzu jako osoba bezrobotna. Kwota zwrócona przez dłużników alimentacyjnych z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego to 542 194,01 zł, w tym: przekazane na dochody budżetu państwa 258 183,01 zł, 21

przekazane na dochody własne gminy wierzyciela i dłużnika (miasta Zgierza) 146 853,66 zł, przekazane na dochody własne gminy dłużnika 40 861,61 zł, odsetki 92 295,73 zł, Liczba wniosków o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 1 Kodeksu Karnego (tj. uchylanie się od obowiązku alimentacji) 224, Liczba wniosków skierowanych do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego 176, Liczba wniosków o aktywizację zawodową dłużników alimentacyjnych skierowanych do Powiatowego Urzędu Pracy w Zgierzu 70, Wobec 298 dłużników alimentacyjnych zostało wszczęte postępowanie w sprawie uznania ich za dłużników alimentacyjnych uchylających się od zobowiązań alimentacyjnych, 255 dłużnikom alimentacyjnym wysłano informację o prawie do czynnego udziału w każdym stadium postępowania w sprawie uznania za dłużnika alimentacyjnego uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych, W stosunku do 49 dłużników alimentacyjnych umorzono postępowanie dotyczące uznania ich za dłużników alimentacyjnych uchylających się od zobowiązań alimentacyjnych, w tym do 7 dłużników na podstawie art. 5 ust. 3A ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (w okresie 6 miesięcy dłużnik alimentacyjny wywiązał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów), W stosunku do 233 dłużników alimentacyjnych wydano decyzje uznające dłużników alimentacyjnych za uchylających się od zobowiązań alimentacyjnych. Zgodnie z art. 27 ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów po zakończeniu okresu świadczeniowego 2012/2013 wystawiono 521 decyzji administracyjnych w sprawie zwrotu przez dłużników alimentacyjnych należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną do świadczeń z funduszu alimentacyjnego. W myśl art. 27 ust. 3 ww. ustawy należności te podlegają ściągnięciu w trybie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. W 2014 r. wystawiono 599 tytułów wykonawczych dotyczących dłużników alimentacyjnych. Łączna kwota należności wyegzekwowanych przez urzędy skarbowe to 19 500,61 zł. Do 31.12.2014 r. w związku z zakończeniem okresu świadczeniowego 2012/2013 wystawiono 504 decyzje administracyjne w sprawie zwrotu przez dłużników alimentacyjnych należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego. 22

W 2014 r. prowadzono egzekucję administracyjną nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego w stosunku do 32 osób dotyczącą kwoty 87 128,75 zł. Od dłużników wyegzekwowano kwotę 34 248,55 zł, w tym: 13 217,37 zł potrącono z bieżąco wypłacanych świadczeń, a kwota 12 879,75 zł została wpłacona bezpośrednio przez osoby zobowiązane, a kwota 8 151,43 zł została wyegzekwowana przez urzędy skarbowe. 4. Wydatki gminy na opiekę i wychowanie dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej Zgodnie z art. 191 ust. 9 i ust. 10 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w przypadku umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej, albo w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo terapeutycznej lub interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym gmina właściwa ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem go po raz pierwszy w pieczy zastępczej ponosi wydatki w wysokości: 10 % wydatków na opiekę i wychowanie dziecka w pierwszym roku pobytu dziecka w pieczy zastępczej, 30 % - w drugim roku pobytu dziecka w pieczy zastępczej, 50 % - w trzecim roku i następnych latach pobytu dziecka w pieczy zastępczej. W 2014 r. gmina pokrywała 10%, 30% i 50% kosztów za pobyt w pieczy zastępczej dla 50 dzieci, w tym: 11 dzieci w domach dziecka, 2 dzieci w Rodzinnym Domu Fundacji Happy Kids i 36 dzieci w rodzinach zastępczych (16 dzieci w rodzinach zastępczych spokrewnionych + 1 dziecko w Zespole Placówek Opiekuńczo-wychowawczych). Wydatki na ten cel stanowiły kwotę 212 058,78 zł. Rodziny zastępcze 36 (w tym: zawodowe: 12, niezawodowe: 8, spokrewnione: 16) 23

III. Formy działalności MOPS w kontekście realizowanych zadań 1. Praca socjalna Pracownicy socjalni podejmują działalność skierowaną na pomoc osobom oraz rodzinom w odbudowie, umacnianiu oraz kształtowaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie. Aktywizują społeczność lokalną i wspierają w procesie zaspokajania potrzeb życiowych. Działania podejmowane przez pracowników socjalnych obejmują kompleksowe oraz wielopłaszczyznowe zadania realizowane podczas pracy z mieszkańcami. Do głównych zadań pracowników socjalnych zalicza się m.in. dokonywanie diagnozy sytuacji i zjawisk, które są przyczyną trudnego położenia rodzin, społeczności lokalnych, a także lokalnych grup ryzyka, a następnie analizowanie możliwości wsparcia i pomocy w celu zaspokojenia potrzeb, organizacja pomocy dla osób i rodzin oraz przyznawanie świadczeń w różnej formie w ramach możliwości dla osób kwalifikujących się do pomocy, współpraca z organizacjami, instytucjami oraz innymi jednostkami w celu realizacji zadań, udzielanie porad, informacji i pomocy w zakresie rozwiązywania spraw życiowych osobom, które dzięki wsparciu pracownika będą zdolne do samodzielnego rozwiązania problemu będącego przyczyną trudnej sytuacji życiowej, inicjowanie nowych form pomocy osobom i rodzinom mającym trudną sytuację życiową. W 2014 roku pracą socjalną objęto ogółem 3514 osób w 1925 rodzinach, w tym wyłącznie w postaci pracy socjalnej 226 osób w 170 rodzinach. Pracownicy socjalni na bieżąco podnoszą kwalifikacje zawodowe podwyższając swoje wykształcenie oraz uczestnicząc w różnorodnych kursach, szkoleniach i konferencjach, korzystając głównie z dofinansowania z EFS (szkolenia 26 osób, specjalizacje, studia magisterskie uzupełniające 2 osoby, studia podyplomowe 1 osoba). W 2014 roku zatrudnienie 1 pracownik socjalny był finansowany ze środków EFS. 2. Zespół ds. pomocy rodzinie Zespół ds Pomocy Rodzinie swoim działaniem obejmuje rodziny dysfunkcyjne, w których dzieci zagrożone są umieszczeniem w placówkach opiekuńczych lub już zostały w nich umieszczone, rodziny z nieletnimi dziećmi w których występuje przemoc domowa. Zadaniem zespołu jest także praca z osobami uzależnionymi od alkoholu i substancji psychoaktywnych. Koordynuje pracą grup roboczych w rodzinach z nieletnimi dziećmi w ramach zespołu interdyscyplinarnego. 24

Wsparciem objęto 135 rodzin z czego: 73 rodziny są monitorowane systematycznie długoterminowo, 62 rodziny otrzymały wsparcie krótkoterminowe. Pomoc w tych rodzinach nakierowana była na: - udzielanie wsparcia emocjonalnego, psychicznego i pedagogicznego, 1) wzmocnienie działań profilaktycznych mających na celu pozostawienie dzieci w ich naturalnych rodzinach poprzez motywowanie uzależnionych członków rodziny do podejmowania leczenia odwykowego w Dziennym Oddziale Leczenia Uzależnień, stowarzyszeniach i grupach AA, 2) kierowanie osób i członków rodzin do Punktu Konsultacyjnego dla osób i rodzin osób uzależnionych od narkotyków i dopalaczy, 3) kierowanie uzależnionych członków rodziny do Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, 4) kierowanie uzależnionych członków rodziny na grupy edukacyjno motywacyjne w Dziennym Oddziale Leczenia Uzależnień, 5) współpracę i jej rozwój z pracownikami instytucji tj. szkoły, policji, służby zdrowia, sądów, które mają kontakt z dzieckiem i jego rodziną i wspomagają działania w celu poprawy jej sytuacji, 6) kierowanie członków rodziny do specjalistów tj. psychologa, pedagoga, prawnika i terapeuty. - działania edukacyjne - motywowanie członków rodziny do większej aktywności w: 1) poprawie własnego wizerunku, 2) poprawie higieny osobistej i pomieszczeń zajmowanych przez rodzinę, 3) poszukiwaniu zatrudnienia, udział w szkoleniach umożliwiających nabycie lub zmianę kwalifikacji zawodowych, 4) kontaktach z pracownikami zatrudnionymi w instytucjach działających na rzecz wsparcia rodziny, 5) radzeniu sobie w rozwiązywaniu problemów rodziny i własnych, 6) zwiększeniu odpowiedzialności za podejmowane decyzje, 7) planowaniu wydatków rodziny i gospodarowania posiadanymi zasobami. 25

- przeciwdziałanie przemocy w rodzinie; 1) zawiadamianie Sądu Rejonowego - Wydziału ds Nieletnich i Rodziny o wystąpieniu przemocy w rodzinie w której są małoletnie dzieci, 2) kierowanie sprawców przemocy z problemem alkoholowym do Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, 3) kierowanie sprawców przemocy z problemem alkoholowym na grupy edukacyjno - motywacyjne w Dziennym Oddziale Leczenia Uzależnień, 4) kierowanie sprawców przemocy na terapie korekcyjno naprawczą, 5) udzielanie wsparcia psychicznego ofiarom przemocy, 6) udzielanie informacji o instytucjach pomagających ofiarom przemocy domowej, 7) kierowanie osób dotkniętych przemocą domową do psychologa i prawnika, 8) pomoc w pisaniu pism urzędowych, 9) współpraca z pracownikami instytucji działającymi na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie. - działania profilaktyczne i informacyjne na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie 1) opracowanie informacji dotyczących instytucji i organizacji świadczących pomoc ofiarom przemocy i ich rodzin, 2) rozpowszechnianie ulotek i plakatów, W ramach współpracy z Dziennym Oddziałem Leczenia Uzależnień Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w 2014 r. na leczenie odwykowe skierowano 42 osoby uzależnionych od alkoholu. Zespół wspiera rodziny w ich staraniach do poprawy relacji miedzy poszczególnymi członkami rodziny. Podejmuje działania w kierunku udzielania i organizowania pomocy rzeczowej odzieży i obuwia, wyprawek dla nowo narodzonych dzieci, sprzętów gospodarstwa domowego i mebli. Ośrodek współpracuje ze Stowarzyszeniem Jacht Klub Boruta. W ramach współpracy od 2010 r. realizowany jest projekt socjalny pt: Organizacja czasu wolnego dzieciom z rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym i działaniem objął łącznie 159 dzieci. 26

Celem projektu socjalnego jest aktywizacja rodziców oraz społeczności lokalnej do organizowania czasu wolnego dzieciom i młodzieży przy wykorzystaniu istniejących instytucji i organizacji pozarządowych na terenie m. Zgierza. Istotnym rezultatem było zainteresowanie rodziców, dzieci i młodzieży organizacjami pozarządowymi, które mają wpływ na organizacje czasu wolnego nie tylko dla dorosłych członków rodziny. Realizacja projektu może być powtarzalna w latach następnych. Współpraca z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną w 2014 r. pozwoliła na uruchomienie czwartej i piątej edycji Szkoły dla rodziców do których zostało skierowanych 17 osób. Łącznie do 2014 r. na zajęcia skierowano 107 rodziców. Ukończenie Szkoły dla rodziców przyczyniło się do zwiększenia wiedzy i umiejętności wychowawczych i do odzyskania w dwóch przypadkach dzieci, które były umieszczone w pieczy zastępczej. Zespół współpracuje z organizacją pozarządową Kołem Zgierskiego Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta. W wyniku współpracy 631 osób skorzystało z pomocy rzeczowej w postaci odzieży, 114 rodzin otrzymało pomoc w postaci warzyw, owoców i ziemiopłodów w łącznej ilości 1767 kg. Wraz z zarządem Koła została zorganizowana impreza choinkowa dla 200 dzieci z rodzin objętych wsparciem MOPS. 3. Asystent rodziny W 2014 roku Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej zatrudniał 3 asystentów rodziny, środki na zatrudnienie pochodziły z Resortowego programu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej na rok 2014 - asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej, w ramach którego ogłoszono konkurs przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Głównym zadaniem asystenta rodziny jest wspieranie rodzin w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Asystent rodziny ma za zadanie pełnić rolę mediatora, pełnomocnika oraz doradcy, a także aktywizować i wspierać rodzinę. Podejmuje działania prowadzące do zmiany relacji w rodzinie, motywuje do chęci dokonania tej zmiany i budowania poczucia wartości członków rodziny. Praca z rodziną polega także na przygotowaniu jej do prawidłowego wypełniania ról społecznych odpowiednich do wieku oraz aktywizacji w celu podnoszenia kwalifikacji i podejmowania zatrudnienia. Praca z rodziną odbywa się za jej zgodą i z jej aktywnym zaangażowaniem w proces realizacji założonego planu. Najczęściej plan taki obejmuje: trening budżetowy nauka umiejętności zarządzania środkami finansowymi i umiejętność planowania wydatków, trening żywnościowy nauka umiejętności przygotowania posiłków w oparciu o zbilansowaną dietę, odpowiednią dla osób w różnym wieku, 27

trening kompetencji wychowawczych wyuczenie umiejętności opieki nad dziećmi, komunikacji bez użycia przemocy, organizacji czasu wolnego i budowania zdrowych relacji, trening rozwoju osobistego nauka umiejętności zarządzania czasem, rozwoju umiejętności, identyfikacji potrzeb oraz oczekiwań. Tabela 1 - Rodziny objęte wsparciem asystentów rodziny: Ilość rodzin Ilość osób w rodzinach Ilość dzieci w rodzinach 51 210 104 Tabela 2 - Ilość działań podjętych na rzecz rodzin: Działania pośrednie Działania bezpośrednie 2607 2466 RAZEM 5073 4. Procedura Niebieskie Karty (Przemoc w rodzinie) Zarządzeniem Prezydenta Miasta Zgierza z dnia 17.06.2011r. Nr 134/VI/2011 powołany został Zespół Interdyscyplinarny do spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. W skład Zespołu weszli przedstawiciele: Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, Komendy Powiatowej Policji, Kuratorskiej Służby Sądowej, Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Miejskiego Zespołu Przychodni Rejonowych, Pedagog szkolny. 28

Obsługę organizacyjni techniczną Zespołu Interdyscyplinarnego zapewnia Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Zgierzu. Natomiast członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego oraz grup roboczych wykonują zadania w ramach obowiązków służbowych lub zawodowych. Zespół Interdyscyplinarny realizuje działania określone w Miejskim Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Gminy Miasta Zgierza na lata 2011-2015. Wprowadzenie Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 roku procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta przyczyniło się do ujednolicenia postępowania z osobami, co do których istnieje podejrzenie, że są ofiarami przemocy oraz z osobami, które są podejrzane, że stosują przemoc domową. Obecnie instytucje, które w ramach swoich ustawowych zadań powezmą informację o przemocy domowej są zobowiązane do sporządzenia formularza Niebieska Karta A i do przekazania go do Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego. Przewodniczący w ciągu trzech dni ma obowiązek poinformować o każdym zdarzeniu pozostałych członków Zespołu Interdyscyplinarnego. W ten sposób wszystkie służby otrzymują informacje o konieczności podjęcia działań. W 2014 r. do Zespołu Interdyscyplinarnego wpłynęły 153 Niebieskie Karty natomiast było prowadzonych 108 spraw dotyczących przemocy domowej. W niektórych rodzinach było kilka interwencji w ciągu roku i z tych interwencji za każdym razem była sporządzana Niebieska Karta. W 2014 r. 147 Niebieskich Kart zostało sporządzonych przez funkcjonariuszy Komendy Powiatowej Policji w Zgierzu, 5 kart zostało założone przez pracowników socjalnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zgierzu, 1 kartę założyli pracownicy socjalni Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Zgierzu. W sprawach zostały powołane grupy robocze, które bezpośrednio pracują z rodzinami z problemem przemocy. Po rozeznaniu sytuacji w 2014 r. zostało skierowanych 6 wniosków do Prokuratury Rejonowej w Zgierzu o wszczęcie postępowania na podstawie art. 207 Kodeksu Karnego (znęcanie się fizyczne lub psychiczne). Ofiarami przemocy są głównie kobiety (93) choć wśród ofiar przemocy było w 2014 r. 15 mężczyzn i 3 dzieci. Wśród 108 sprawców przemocy domowej było 5 kobiet. Jak wynika ze statystyk przemoc domowa dotyczy głównie partnerów w związkach (mąż-żona, partner-partnerka) 81 takich przypadków. W 2014 r. dało się zaobserwować wzrost zjawiska przemocy domowej dorosłych dzieci w stosunku do starszych rodziców mieliśmy do czynienia z 28 takimi przypadkami przemocy. W 2014 r. odnotowaliśmy również 2 przypadki przemocy rodziców w stosunku do pełnoletnich dzieci. Wśród rodzin objętych procedurą niebieskiej karty było 39, w których wychowywały się nieletnie dzieci. Ofiarom i sprawcom przemocy udzielono 65 porad psychologicznych. Ponadto 87 ofiar przemocy skorzystało z porad radcy prawnego. 29

5. Specjalistyczne porady psychologiczne Psycholog w okresie objętym sprawozdaniem realizował średnio 12 godzin dyżuru poradnictwa psychologicznego tygodniowo. Psycholog współprowadził również Centrum Wolontariatu działającego w ramach Ośrodka. W 2014 roku zgłosiło się i współpracowało 25 wolontariuszy. W okresie objętym sprawozdaniem psycholog udzielił 405 porad psychologicznych. W tym odbyło się 48 wizyt w terenie. Spotkania u klienta były organizowane głównie w przypadkach niepełnosprawności najczęściej w znacznym stopniu (np. ze względu na ciężką chorobę neurologiczną, problemy z narządami ruchu), podeszłego wieku, chorób somatycznych bądź psychicznych, problemów z poruszaniem się, opieką matki nad wielodzietną rodziną bądź inną uzasadnioną koniecznością konsultacji na miejscu w domu klienta. Większość osób zgłaszających się po poradę, bądź zapisywanych w tym celu na konsultację przez pracowników socjalnych było klientami ośrodka. Psycholog ściśle współpracował z pracownikami socjalnymi. Odbyły się 52 spotkania dotyczące głównie bieżących spraw klientów, umówienia spotkania w ośrodku, bądź wizyty domowej, zaczerpnięcia informacji, wypisania stosownych dokumentów, opinii, pokierowania do odpowiedniej instytucji, wskazania sposobów postępowania z klientem. Ponadto pracownicy socjalni zgłaszali się na rozmowę w celu uzyskania porady, wsparcia dla siebie (problemy osobiste, zawodowe, wypalenie zawodowe). Współpraca dotyczyła też Zespołu ds. Pomocy Rodzinie, Koordynatorów Pracy Socjalnej, Prawnika oraz Asystentów Rodziny. Osoby objęte opieką psychologa zgłaszały się głównie w sprawach: Przemocy w rodzinie Pogorszenia samopoczucia psychicznego, załamania Problemu alkoholowego członka rodziny, współuzależnienia bądź własnego uzależnienia Problemów, konfliktów rodzinnych, małżeńskich Rozpadu związku, rodziny i radzenia sobie w nowej sytuacji Nieumiejętności radzenia sobie z problemami finansowymi, bytowymi Choroby własnej bądź osoby bliskiej Uporania się z emocjami po śmierci osoby bliskiej Problemów wychowawczych, międzypokoleniowych Uzyskania wsparcia psychologicznego w przypadku wystąpienia depresji bądź innych zaburzeń psychicznych 30

Odczuwanej bezradności życiowej (w celu wytworzenia zmiany nastawienia i podjęcia skutecznego działania) Pokierowania do odpowiedniej instytucji wspierającej w danym problemie Zmiany destrukcyjnych nawyków życiowych (rozwijanie asertywności, poczucia skuteczności, motywacji do działania, radzenia sobie ze stresem itd.) Poczucia osamotnienia w życiu bądź danej sytuacji Chęci polepszenia, odbudowania swych kontaktów z bliskimi Nauki konstruktywnego radzenia sobie z odczuwanym napięciem, nerwowością, stresem Uporania się z toksycznymi emocjami, uwolnienia się od poczucia krzywdy, winy Wybaczania tym, którzy wyrządzili wiele złego w życiu Planowania, wyznaczania celów życiowych Mobilizacji w zakresie rehabilitacji, usprawniania w przypadku osób chorych bądź niepełnosprawnych Rozwijania kluczowych umiejętności społecznych (np. empatii, zrozumienia, współpracy, poprawnych sposobów komunikowania się z ludźmi) Konsultacji w sprawach umieszczenia członka rodziny w specjalistycznym ośrodku Niezaradności życiowej wynikającej z wieku Pomocy w pozyskaniu pracy Większość klientów uczestniczyło w kilku spotkaniach z psychologiem. Rzadziej miały miejsce pojedyncze konsultacje i były to zazwyczaj osoby umawiane przez pracowników socjalnych po raz pierwszy, które otrzymały konkretną poradę, bądź zostały pokierowane dalej np. do szpitala, Poradni Zdrowia Psychicznego, Uzależnień, bądź Poradni Pedagogiczno -Psychologicznej. W sprawach pilnych, doraźnych psycholog przyjmował również poza godzinami dyżurów (po uzgodnieniu z przełożonym). Od marca 2014 roku psycholog prowadzi raz w tygodniu w środy w godzinach 13.00-14.00 zajęcia dla podopiecznych Domu Dziennego Pobytu w ramach spotkań z psychologią (są to wykłady, konwersatorium, prezentacje, elementy warsztatowe, trening umysłu, wyobraźni, rozwijanie kompetencji społecznych, zajęcia zapobiegające degradacji procesów poznawczych). Cieszą się one zainteresowaniem oraz pozytywnie wpływają na uczestników. Ilość osób biorących udział w zajęciach rośnie. Podopieczni zgłaszają też potrzebę spotkań indywidualnych na terenie DDP. 31

6. Punkt informacyjno konsultacyjny Punkt pomocy psychologicznej działający na terenie miasta Zgierza kieruje swoją ofertę nie tylko do osób uzależnionych, ale do wszystkich mieszkańców potrzebujących porady psychologa. Działania realizowane są w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Zgierzu przy ul. Długiej 77 w poniedziałki w godz. 16 18 oraz w siedzibie Fundacji Arka w Zgierzu przy ul. Narutowicza 12 w czwartki w godz. 17 19. Ze względu na specyfikę oddziaływań i zgłaszane potrzeby odbiorców, terminy przyjęć mogą być modyfikowane po wcześniejszym telefonicznym uzgodnieniu, w ramach założonych 4 godz. tygodniowo. W okresie sprawozdawczym ilość wizyt ze względu na zgłaszane problemy miała następujący rozkład: Rodzaj zgłaszanych problemów Ilość przyjętych osób Ilość wizyt Utrzymanie abstynencji alkoholowej i/lub narkotykowej. Diagnoza uzależnienia oraz motywacja do podjęcia leczenia. 17 52 12 17 Problemy związane ze współuzależnieniem 11 28 Zaburzenia lękowe. 7 21 Stany depresyjne. 13 39 Problemy wychowawcze i rodzinne. 18 44 Interwencje kryzysowe 4 7 OGÓŁEM 82 208 Należy dodać, że w 68% wyszczególnionych osób korzystało częściej niż 1 raz z wizyty, aby w pełni zdiagnozować lub rozwiązać problem z którym się zgłosiły. Możliwymi do ewaluacji efektami są: podjęcie przez 3 osoby terapii w stacjonarnej placówce leczenia uzależnień podjęcie przez 12 osób decyzji, o zgłoszeniu się do lekarza psychiatry i wdrożenie farmakologicznego wspomagania usuwania zaburzeń utrzymywanie przez 8 osób półrocznej abstynencji alkoholowej i narkotykowej w przypadku 12 osób, wyraźne deklaracje o poprawieniu relacji w rodzinie 2 osoby podjęły terapię grupie dla osób współuzależnionych 2 osoby przerwały toksyczny związek z osoba uzależnioną. Ponadto, wszystkie osoby deklarowały obniżenie napięcia psychicznego związanego z udzielonym wsparciem i poszerzeniem wiedzy na temat nurtujących ich problemów. 32