Co jest w książce? Ten przewodnik zawiera około 35 najważniejszych szachowych zasad. Niektóre z tych materiałów były uprzednio publikowane na TheChessWrold.com i ponad 50.000 szachistów uczyło się z nich. Teraz macie rzadką okazję samemu skorzystać z tych idei. Czego nauczycie się z tej ksiażki: - Najważniejsze zasady pozycyjne - Najważniejsze zasady debiutowe - Najważniejsze zasady gry środkowej - Najważniejsze zasady ataku - Najważniejsze zasady końcówek Chcecie nauczyć się więcej? "Istnieją 3 główne problemy, które napotyka 95% szachistów..." Natychmiast odkryjesz, jak możesz znacząco ulepszyć swoją grę, dodając setki punktów Elo bez zatrudniania drogiego szachowego trenera lub bez spędzania 5 godzin dziennie na szachy! TheChessWorld.com 35 najważniejszych szachowych zasad - Treść
NAJWAŻNIEJSZE ZASADY GRY POZYCYJNEJ TheChessWorld.com
1. ULEPSZAJ WSZYSTKIE SWOJE FIGURY Ulepszanie pozycji własnych figur jest jedną z najważniejszych zasad szachów. Jest to wspólne dla "taktycznego" i "manewrującego" typu pozycji. Każde tempo zużyte na poprawienie pozycji figur opłaca się na dłuższa metę. Żeby atakować lub efektywnie bronić swoich figur, muszą one być właściwie ustawione, na polach, gdzie mogą jak najlepiej działać. Spójrz na poniższą pozycję. Białe mają wiele sposobów ulepszenia swoich figur. Na przykład: Gb2 zajmując długą przekątną, gdzie goniec jest najsilniejszy We1 zajmując otwartą linię, gdzie wieża jest najsilniejsza Se4 ustawiając skoczka w centrum Posunięcie białych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady gry pozycyjnej 1
2. KORZYSTNA STRUKTURA PIONKOWA Jest to coś,co wielu szachistów rozumie, ale niewielu jest w stanie osiągnąć w partii. Powodem jest, najprawdopodobniej, to, że są oni rozpraszani przez inne "ważniejsze szachowe sprawy" i nie mają czasu, żeby martwić się o tak proste rzeczy jak struktura pionów. Prawda jest taka, że przez tworzenie korzystnej struktury pionków (tej, która najbardziej pasuje do figur) nie tylko ulepszasz własne figury, ale także zmuszasz swego przeciwnika do mniej wygodnej gry. W poniższym przykładzie białe chcą zagrać c5. Jest to proste posunięcie, które ma głębokie znaczenie. Jeśli spojrzysz na łańcuch pionków białych, możesz zauważyć, że wszystkie pionki znajdują się na czarnych polach. Ponieważ czarne mają czarnopolowego gońca, zamknięcie pozycji na czarnych polach ma dużo sensu, gdyż skoczek białych z łatwością penetruje zamknięte centrum. Jednocześnie, goniec czarnych nie ma zbyt wiele pożytecznych posunięć. Posunięcie białych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady gry pozycyjnej 2
3. OGRANICZAJ FIGURY PRZECIWNIKA Ograniczanie figur przeciwnika jest bardzo skuteczną techniką. W poprzednim przykładzie zobaczyliśmu, jak możemy tworzyć korzystną strukturę pionkową, żeby ulepszyć aktywność własnych figur, jak również zmniejszyć ruchliwość figur przeciwnika. To samo można zrobić, gdy jedna z naszych figur ogranicza ruchliwość figury lub figur przeciwnika. W poniższym przykładzie goniec białych całkowicie dominuje skoczka czarnych. Skoczek nie ma posunięć, gdyż pola d7, e6, g6, h7 są kontrolowane przez gońca. Mimo równości materiału, czarne już mają przegraną pozycję, a powodem jest ograniczony skoczek. Białe kontynuują 1.c5! ograniczając króla do a7, z następnym 2.h4, przesuwając pionka w kierunku promocyjnego pola. Czarne wkrótce będą musiały oddać skoczka za tego pionka. Ten przykład zaprzecza ogólnej zasadzie, że jeśli twój przeciwnik ma czarnopolowego gońca, musisz ustawić swoje pionki na białych polach. Posunięcie białych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady gry pozycyjnej 3
4. NEUTRALIZUJ PLAN PRZECIWNIKA Rozumienie planu przeciwnika i wtrącanie się do tego planu jest bardzo ważną umiejętnością. Czujność i negowanie wszystkich posunięć przeciwnika daje ci możliwość bycia o jeden krok dalej, co typowo wystarcza do wygranej. W poniższym przykładzie czarne planują przeniesienie skoczka na pole e4 przez manewr d7- f6-e4. Ponieważ białe to zobaczyły, podjęły one niezbędne środki ostrożności, żeby zapobiec temu. Białe zagrału 1.Sd3 z następnym 2.Sf2 wzmacniając najpierw pole e4. Plan czarnych nie powiódł się. Zauważ, że wymiana wieży nie pomaga czarnym w postawieniu skoczka na e4. Posunięcie czarnych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady gry pozycyjnej 4
5. GROMADZENIE MAŁYCH PRZEWAG Gra pozycyjna polega na zbieraniu wielu małych i bardzo małych przewag i użyciu ich w odpowiednim czasie. W poniższej pozycji białe mają już niektóre z tych przewag. Białe kontrolują otwartą linię e, czarny piony a są słabe, goniec a7 jest zły i skoczek d5 zajmuje bardzo dobrą pozycję. To jest więcej niż wystarczające do rozpoczęcia wygrywającego ataku przez 1.We7. Posunięcie białych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady gry pozycyjnej 5
6. PRZETWARZANIE TYMCZASOWYCH PRZEWAG Posiadanie przewag w partii szachów jest rzeczywiście ważne. Alem co jest dobrego w tych tymczasowych przewagach, jeśli one są... tymczasowe. Żeby w pełni je wykorzystać, musimy je mądrze użyć i zamienić na stałe przewagi. To zwykle oznacza, że musimy działać szybko, zanim nasz przeciwnik pozbędzie się ich lub je załata. W poniższym przykładzie mamy tego rodzaju sytuację. Król czarnych tymczasowo utknął w centrum. Jeśli białe nie zadziałają szybko, czarne zroszują i pozycja wyrówna się. Białe mają coś na myśli 1... e4 2. Wxe4+! Ofiarując wieżę, żeby otworzyć pozycję. Sxe4 3. Hxe4+ Kd8 4. Se5 +- i białe wygrywają. Zauważ, jak umiejętnie białe zamieniły tymczasową przewagę (niemożność roszowania) w stałą. Posunięcie białych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady gry pozycyjnej 6
7. NIE SPIESZ SIĘ Jest to jedna z bardzo ważnych szachowych zasad dotycząca wszystkich faz gry od debiutu do końcówki. Ta zasada nie oznacza, że masz martnować tempa, ale mówi, że musisz uważnie przygotować się, zanim wprowadzisz poważne zmiany pozycyjne. W poniższej pozycji białe mają przewagę w postaci dwóch centralnych pionków. Mogą je natychmiast uruchomić, ale to nie byłoby mądre. W zamian, białe najpierw przygotują posunięcie poprzez granie takich ruchów jak f4, Kh1, Wd1 i We1. Po przygotowawczych posunięciach wszystko będzie przygotowane do silnego ataku w centrum, który najprawdopodobniej wygra partię. Posunięcie białych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady gry pozycyjnej 7
SZACHY SĄ SZTUKĄ ANALIZY MIKHAIL BOTVINNIK.
NAJWAŻNIEJSZE ZASADY DEBIUTOWE TheChessWorld.com
8. SZYBKO ROZWIŃ FIGURY Nie jest tajemnicą, że głównym celem otwarcia jest rozwój. Ale choć brzmi to jak zdrowy rozsądek, nie jest to sprawą dla wielu amatorskich graczy. Niektórzy używają tej fazy w celu szybkiego szachowania hetmanem, polowania na pionki i rozpoczęcia nieprzygotowanego ataku. Nie trzeba dodawać, że po tym, jak ich tanie strzały zawiodą (i dzieje się to w 99% partii), kończą się one poważnymi problemami. Wyobraź sobie słaby rozwój, z odsłoniętym królem, który utknął w centrum, pod atakiem wież i hetmana przeciwnika. Nie jest to bardzo przyjemna pozycja. Skoncentruj się nad szybkim rozwojem i nie będziesz jednym z tych "nieszczęśliwych" graczy, którzy przegrywają w 15 posunięciach. W poniższej pozycji czarne mają dwa pionki więcej, ale są tak bardzo opóźnione w rozwoju, że ich partia już jest przegrana. Posunięcie czarnych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady debiutowe 8
9. NIE WYKONUJ RUCHÓW TĄ SAMĄ FIGURĄ DWUKROTNIE Jest to główna zasada. Typowo, chcesz wykonać tylko jedno posunięcie każdą figurą w fazie debiutowej. Chyba że masz bardzo dobry powód (poważne zdobycie materiału, mat itd.), żeby wykonać tą samą figurą dwa posunięcia. Daj szansę innym figurom na rozwój, zanim zaczniesz przestawiać już rozwinięte figury. Wydaje się, że białe znalazły ładne atakujące posunięcie Sb5, grożąc słabemu polu c7. Ale to posunięcie jest niedokładne, gdyż narusza jedną z podstawowych zasad debiutowych, żeby nie wykonywać dwukrotnie posunięć tą samą figurą. Czarne mogą łatwo bronić się ruchem Hf7, jednocześnie otwierając przekątną dla białopolowego gońca. Białe tylko straciły tempo. Lepsze dla białych było 0-0. Posunięcie czarnych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady debiutowe 9
10. NIE WYKONUJ NIEPOTRZEBNYCH RUCHÓW PIONKAMI Nie trać cennego czasu w debiucie, wykonując niekonieczne ruchy pionkami. Ogólnie mówiąc, powinieneś tylko wykonywać posunięcia pionkami, gdy są potrzebne do rozwoju figur (centralne piony, fianchetto itd.). Unikaj szczególnie profilaktycznych posunięć; niczego dobrego nie robią one w debiucie). Białe właśnie zagrały niewymuszone posunięcie pionkiem h3. Nie jest to zbyt dobre posunięcie, gdyż traci czas. Lepsze jest He2+ lub Sxd5. Posunięcie czarnych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady debiutowe 10
11. ROZWIŃ SKOCZKI PRZED GOŃCAMI Jest wiele powodów, żeby rozwinąć skoczki przed gońcami. Przede wszystkim, skoczek ma krótki zasięg, co oznacza, że może kontrolować tylko pobliskie pola. Jeśli skoczek nie jest rozwinięty, jego efektywność jest bliska zeru. Tymczasem goniec ma długi zasięg i może kontrolować wiele pól, nawet z ostatniej linii. Rozwijając gońca przed skoczkiem pozostawiasz skoczkowego piona bez opieki. Posunięcie czarnych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady debiutowe 11
12. NIE WYMIENIAJ ROZWINIĘTYCH FIGUR Żeby rozwinąć figurę inwestujesz cenne szachowe środki: czas. Jeśli wymienisz dobrze ostawioną figurę za nierozwiniętą, tracisz tempa i to jest coś, czego zdecydowanie chcesz uniknąć w debiucie. W zamian wykorzystaj tempa, żeby rozwinąć więcej figur! W poniższej pozycji nie jest dla białych dobrym pomysłem granie Gxb8, gdyż tracą tempo. Posunięcie białych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady debiutowe 12
13. ROSZUJ WCZEŚNIE Zabezpieczenie króla jest jednym z priorytetow debiutu. Miej na uwadze, że w przeciwieństwie do popularnego przekonania, znacznie trudniej jest atakować zroszowanego króla. Roszada również łączy wieże, pozwalając im pracować efektywniej. Zawsze roszuj wcześnie w partii! Przestrzeganie tej prostej zasady uratuje ci wiele partii! Posunięcie białych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady debiutowe 13
14. KONTROLA WIĘKSZEJ PRZESTRZENI Przewaga przestrzeni jest bardzo ważnym aspektem szachów. Ogólnie mówiąc, gracz, który ma przewagę przestrzeni, kontroluje partię. Przestrzeń pozwala ci efektywniej koordynować figury zarówno dla ataku, jak i obrony, a jednocześnie nie pozwolić przeciwnikowi na robienie tego samego. W naszym kursie mamy wspaniałe przykłady i głębsze wyjaśnienie, jak przewaga przestrzeni może być efektywnie wykorzystana i przekształcona w wygraną. Zauważ, jak białe awansują swoje piony, żeby zająć więcej przestrzeni. Posunięcie białych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady debiutowe 14
JEDEN GRAM ZDROWEGO ROZSĄDKU MOŻE PRZEWAŻYĆ TONĘ "WARIACJI" SAVIELLY TARTAKOWER.
NAJWAŻNIEJSZE ZASADY ATAKU TheChessWorld.com
15. ZAWSZE STWARZAJ GROŹBY SWOIM RUCHEM Tworzenie gróźb z każdym posunięciem jest jedną z najważniejszy zasad szachowego ataku. Jeśli twoje posunięcie zawiera groźbę, twojemu przeciwnikowi będzie znacznie trudniej realizować własne plany, gdyż będzie musiał najpierw poradzić sobie z groźbami. Zawsze próbuj znaleźć posunięcie, które zagraża bezpieczeństwu przeciwnika. Popatrz na poniższą pozycję. Wydaje się, że białe tracą materiał z powodu ich hetmana. Dwa pionki i skoczek są w niebezpieczeństwie. Jeśli białe grają pasywnie, tracą pionka i przewagę. Białe jednak znajdują silne kontratakujące posunięcie: 1.Hg3! To posunięcie nie tylko broni własnego skoczka, ale także grozi czarnemu skoczkowi, jak również przygotowuje atak z odsłony na hetmana (po Sh5+). Teraz czarne stracą figurę. Posunięcie białych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady ataku 15
16. WYKORZYTAJ SŁABOŚCI PRZECIWNIKA Słabości mają różne kształty i formy. Często trzeba je tworzyć, zanim będzie można je w pełni wykorzystać. Jeśli twój przeciwnik ma już słabość, musisz przegrupować siły i zaatakować ją. W poniższym przykładzie materiał jest równy. Ale czarne mają bardzo słabego, oddalonego pionka c7. Białe przegrupują swoje siły i maksymalnie będą naciskać na pionka. Wielu amatorów nie rozumie, że choć białe nie mogą zdobyć pionka c7 natychmiast, mogą uzyskać dużą przewagę w aktywności figur. Porównaj pozycję białych figur z czarnymi. Pozycja jest technicznie wygrana dla białych. Posunięcie białych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady ataku 16
17. PRZED ATAKIEM SKONCENTRUJ SWOJE FIGURY Przed rozpoczęciem zmasowanego ataki musisz przygotować się. Atak bez przygotowania jest dużym błędem, który może drogo kosztować. Koncentracja figur w regionie szachownicy, gdzie planujesz atakować da ci wszystkie dostępne środki, zwiększające szanse na sukces. W poniższej pozycji białe atakują skrzydło królewskie. Zagrały 1.Hh2, sprowadzając hetmana na linię h i zagrażając bezpieczeństwo czarnego króla. Następnie białe zagrają np. 2.Se5 zamiast zbicia pionka, koncentrując się na skrzydle królewskim i nie myśląc o zdobyciu małego materiału. "Bez pośpiechu" jest bardzo ważnym konceptem w wielu szachowych pozycjach. Znacznie lepiej jest przygotować atak i zamatować przeciwnika niż po prostu zdobyć pionka. Posunięcie białych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady ataku 17
18. GDY ATAKUJESZ, OTWÓRZ POZYCJĘ Jest to zdrowa zasada, a wielu graczy ciągle tę prostą ideę ignoruje. Gdy masz atak, sensownie jest otworzyć nawet bardziej pozycję, żeby pozwolić swoim gońcom i wieżom wykorzystać tę otwartą przestrzeń. W poniższej pozycji czarne były zachłanne w debiucie i zdobyły pionki kosztem rozwoju. Teraz ich hetman źle stoi i król jest pod atakiem. Białe właśnie zagrały 1.d4! wykorzystując słabą pozycję czarnego króla. Chodzi o otwarcie linii e i włączenie wież i hetmana do ataku. Czarne już mają problemy. Posunięcie czarnych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady ataku 18
19. WYMIEŃ NIEPASUJĄCYCH OBROŃCÓW Wymiana kluczowego obrońcy w pozycji przeciwnika znacznie wzmocni twój atak. Zauważ, że kluczowy obrońca nie zawsze jest najsilniejszą figurą. Popatrzmy na poniższą pozycję. Białe przygotowały atak na skrzydle królewskim poprzez otwarcie linii h i zdwojenie wież. Ale nie mogą się dostać do pola h8, gdyż czarnopolowy goniec czarnych broni tego ważnego pola. Goniec g7 jest kluczowym obrońcą w tej pozycji. Planem białych jest jego wymiana. Tak więc, posunięcie 1.Gc3! jest oczywiste. Posunięcie białych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady ataku 19
20. JEŚLI MASZ INICJATYWĘ, UNIKAJ WYMIAN Ta zasada wydaje się być przeciwna do poprzedniej. Pozwól mi wyjaśnić, co to oznacza. Nawet jeśli powinieneś wymienić kluczowych obrońców w pozycji przeciwnika, powinieneś unikać zbędnych wymian, gdyż to daje korzyść tylko twojemu przeciwnikowi. Mniej figur oznacza mniej atakujących możliwości i mniej rzeczy, o które należy się martwić. To nie jest to, o co nam chodzi. W poniższej pozycji białe mają znaczną przewagę. Mają pionka więcej i skrzydło królewskie czarnych jest słabe. Białe powinny unikać wymiany hetmanów i kontynuować przez wprowadzenie wieży na g3. Posunięcie białych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady ataku 20
21. ATAK NA OBU SKRZYDŁACH SZACHOWNICY Jest to potężna technika, którą powinieneś użyć we własnych partiach. Gdy twój przeciwnik był w stanie obronić się na jednym skrzydle szachownicy, powinieneś przenieść swoje figury na drugie skrzydło i kontynuować atak. W poniższym przykładzie czarne dobrze bronią skrzydła hetmańskiego obiema wieżami i królem. Tak więc, białe zmieniają kierunek ataku i przenoszą swoje figury na linię h, zdobywając materiał. White to move TheChessWorld.com Najważniejsze zasady ataku 21
CENA NIGDY NIE JEST ZA WYSOKA ZA SKALP NIEPRZYJACIELSKIEGO KRÓLA KOBLENTZ
NAJWAŻNIEJSZE ZASADY GRY ŚRODKOWEJ TheChessWorld.com
22. CENTRALIZUJ SWOJE FIGURY Znanym faktem jest, że w centrum figury kontrolują znacznie więcej pól niż gdzie indziej. Jest to szczególnie ważna zasada, gdy mamy do czynienia ze skoczkami. Skoczki mogą kontrolować w centrum 8 pól, podczas gdy kontrolują tylko dwa pola, gdy są w rogu. Prawdą jest, że gońce mogą być bardzo efektywne ze skrzydła. Ale w centrum są bardziej ruchliwe i kontrolują oba skrzydła szachownicy. To samo dotyczy hetmana. Jeśli jest to bezpieczne, gońce i hetman powinny być scentralizowane jak skoczki. Zauważ, jak białe scentralizowały swoje cztery figury. Posunięcie białych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady gry środkowej 22
23. WYMIENIAJ SWOJE BOCZNE PIONKI Centralne pionki są uważane za bardziej wartościowe niż boczne. Tak jest, ponieważ centralne pionki pozwalają na kontrolę centralnych pól (d4-d5-e4-e5), co może być użyte do wspomagania figur i rozwinięcia silnego ataku nie tylko w centrum, ale także na królewskim lub hetmańskim skrzydle. Jednocześnie pionki centralne dają sprzestrzeń i zwiększają ruchliwość figur. Zaleca się nie wymieniać swoich centralnych pionków za boczne pionki przeciwnika. Faktycznie, powinieneś robić odwrotnie i wymieniać swoje boczne pionki za centralne pionki przeciwnika. Białe powinny grać fxe3, żeby stworzyć silne pionkowe centrum z pionkami e-d-c. Posunięcie białych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady gry środkowej 23
24. UNIKAJ SŁ ABOŚCI PIONKOWYCH Pionkowa słabość jest czymś, co daje twojemu przeciwnikowi natychmiastową przewagę i pozwala mu na łatwą grę poprzez jej wykorzystanie. Jest to coś, co może zmienić równą końcówkę w przegraną. Żeby uniknąć problemów w końcówce, powinieneś zadbać o strukturę pionkową natychmiast po debiucie i w grze środkowej. Unikaj zdwojonych, odstałych i izolowanych pionków. W poniższej pozycji i białe, i czarne mają poważne pionkowe słabości. Białe mają zdwojone i odstałe pionki, a czarne mają izolowane pionki. Posunięcie białych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady gry środkowej 24
25. UNIKAJ TWORZENIA SŁABYCH PÓL Słabe pole to takie, które nie może być bronione przez pionka. Słabe pola w twojej pozycji są doskonałymi kandydatami na silne forpoczty dla figur twojego przeciwnika. Im bliżej twojego króla lub centrum znajduje się słabe pole, tym zwykle większe stwarza problemy. Zawsze bądź ostrożny z awansowaniem pionków, gdyż to jest to, co stwarza słabe pola. Pionki nie mogą cofać się. Na poniższym diagramie białe mają słabe pole f3 tuż obok pozycji swego króla. Może ono być wkrótce użyte przez czarnego skoczka i hetmana, żeby stworzyć grożby matowe. Posunięcie czarnych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady gry środkowej 25
26. ZAWSZE BLOKUJ IZOLOWANEGO PIONKA PRZECIWNIKA Izolowany pionek jest silną bronią i może być użyty przez twojego przeciwnika do rozpoczęcia silnego ataku, gdyż wspiera figury i daje dodatkową przestrzeń. Innym niebezpieczeństwem izolowanego pionka jest to, że może być przesunięty do przodu w odpowiednim czase, stwarzając wiele problemów. Dlatego ważne jest zawsze blokować izolowanego pionka przeciwnika, żeby uniknąć komplikacji. Dla tego celu najlepszą figurą jest skoczek. Posunięcie czarnych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady gry środkowej 26
27. ZAJMUJ OTWARTE LINIE SWOIMI WIEŻAMI Wieże najlepiej pracują na otwartych liniach. Jeśli jest dostępna otwarta linia, powinna ona być zajęta przez twoją wieżę. Następnym krokiem będzie zdublowanie wież na otwartej linii. Jeśli nie ma dostępnych otwartych linii, powinieneś zająć półotwartą linię, którą możesz później otworzyć. W poniższej pozycji białe mają poważną pozycyjną przewagę, gdyż kontrolują otwartą linię - główny element pozycji. Posunięcie białych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady gry środkowej 27
28. UTRZYMAJ PARĘ GOŃCÓW Para gońcow jest w większości pozycji bardzo silna. Tylko w całkowicie zamkniętej pozycji para skoczków może być silniejsza od pary gońców. Unikaj oddania jednego z gońcow w debiucie lub we wczesnej grze środkowej tylko po to, żeby stworzyć zdublowane pionki w strukturze pionkowej przeciwnika. W większości przypadków atakujący potencjał pary gońców przeważa nad defektami struktury pionkowej. W poniższej pozycji białe mają poważną pozycyjną przewagę dzięki parze gońców. White to move TheChessWorld.com Najważniejsze zasady gry środkowej 28
PRZED KOŃCOWKĄ BOGOWIE WSTAWILI GRĘ ŚRODKOWĄ SIEGBERT TARRASCH.
NAJWAŻNIEJSZE ZASADY GRY KOŃCOWEJ TheChessWorld.com
29. JAK NAJSZYBCIEJ CENTRALIZUJ SWEGO KRÓLA Jak dotąd, jest to najbardziej podstawową zasadą gry końcowej. Niespodziewanie wielu amatorów zaniedbuje tę ważną zasadę, często przeoczając możliwość wygrania lub zremisowania partii. Idea centralizowania króla jest prosta. W końcówce, gdy nie ma już większości figur, król staje się silną bronią i powinien aktywnie uczestniczyć w grze, żeby wspierać własne pionki i figury, jak również atakować bierki przeciwnika. Pierwszym krokiem w każdej końcowej pozycji powinno być zastanowienie się, jak scentralizować króla szybko i efektywnie. W poniższej pozycji białe mają poważną przewagę, gdyż centralizują swego króla o trzy posunięcia wcześniej niż czarne. Posunięcie czarnych
30. GDY MASZ WIĘCEJ PIONKÓW, WYMIENIAJ FIGURY Jest to dość prosta zasada. Jeśli masz pionka więcej, przy figurach na szachownicy pozycja ciągle może być dwuznaczna. Ale gdy uprościsz pozycję poprzez zdjęcie figur z szachownicy, dodatkowy pionek natychmiast zagra większą rolę i może nawet decydować o wyniku partii. W poniższej pozycji białe mają pionka więcej. Dlatego dobrze jest dla nich wymienić lekkie figury. Poprzez forsowanie takiej wymiany białe będą mogły łatwo wykorzystać przewagę pionka, wygrywając partię. Posunięcie czarnych Powinieneś być ostrożny z wymianą pionków w pozycjach jak powyższa. W skrajnej sytuacji, po wymianie wszystkich pionków znajdziesz się w końcówce Skoczek + Pionek przeciwko Skoczkowi, co łatwo może skończyć się remisem, gdyż czarne po prostu oddadzą skoczka za pionka. Żeby uniknąć takiej sytuacji, jeśli masz kilka pionków, wymieniaj figury, nie pionki. TheChessWorld.com Najważniejsze zasady gry końcowej 30
31. ZAJMIJ OPOZYCJĘ Opozycja jest mocną techniką końcówki. Zwykle jest używana do wymuszenia króla przeciwnika do odejścia od pionków, oddania kontroli nad kluczowymi polami. Ogólnie, strona, która utrzymuje opozycję, ma pozycyjną przewagę, często wygrywając lub remisując partię. Poniższa pozycja jest klasycznym przykładem opozycji. Jeśli białe mają posunięcie, partia kończy się remicem, gdyż białe nie mogą penetrować pozycji czarnych bez ruchu pionkiem. Jeśli czarne mają posunięcie, czarne muszą oddać przestrzeń i przegrywają. Inaczej mówiąc, strona, która utrzymuje opozycję ma pewnego rodzaju przewagę, która wystarcza do wygrania lub zremisowania partii. Najważniejsze zasady gry końcowej 31
32. PRZECIWKO SKOCZKOM SILNIEJSZE SĄ BOCZNE PIONKI Skoczek jest figurą o krótkim zasięgu i szczególnie jest słaby w pozycjach z dochodzącymi pionkami na skrzydłach. Na przykład, w poniższej pozycji czarny skoczek nie może zatrzymać dochodzącego pionka z powodu małego zasięgu i niemożności przestawienia się na lepszą obronną pozycję. Posunięcie białych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady gry końcowej 32
33. USTAW WIEŻE ZA DOCHODZĄCYMI PIONKAMI Jest to ważna zasada, którą należy pamiętać. Wielu amatorów nie przestrzegają tej zasady i ustawiają wieżę przed dochodzącym pionkiem i mają problem z wykorzystaniem przewagi. Nie popełniaj tego błędu i zawsze pamiętaj o umieszczeniu wieży za dochodzącym pionem. To ustawienie wieży wspiera pionka aż do pola przemiany i umożliwia groźby królowi przeciwnika lub pionkom z bezpiecznej odległości. Powinieneś też pamiętać tę zasadę, gdy atakujesz dochodzące piony przeciwnika. Ustawiając swoją wieżę za dochodzącym pionkiem przeciwnika kontrolujesz pionka aż do pola przemiany, co utrudnia obronę. W poniższej pozycji biale ustawiły wieżę za dochodzącym pionem i wspomagają go aż do pola przemiany. Posunięcie czarnych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady gry końcowej 33
34. STWÓRZ DOCHODZĄCEGO PIONKA Tworzenie dochądzego pionka powinno być jednym z priorytetów końcówki. Dochodzący pionek ma ogromną wartość ze względu na możliwą promocję. Faktycznie, dochodzący pionek jest tak wartościowy, że gdy osiągnie siódmą linię, jest wart wieży. Stworzenie dochodzącego pionka jest szczególnie łatwe, jeśli masz przewagę pionków na jednym skrzydle szachownicy. W poniższym przykładzie białe łatwo tworzą dochodzącego pionka poprzez wymianę pionka b na pionka c przeciwnika i następnie wymianę pionka b przeciwnika. Posunięcie czarnych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady gry końcowej 34
35. JEŚLI JESTEŚ BEZ JAKOŚCI, UNIKAJ WYMIANY WIEŻY Jeśli masz lekką figurę za wieżę (tzn. jesteś bez jakości), powinieneś zachować pozostałą wieżę, gdyż jest to jedyna figura, która może kontrolować otwarte linie. Bez tej figury twoja pozycja rozleci się i pionki padną. W poniższej pozycji czarne są bez jakości. Białe oferują wymianę wież, ale czarne mądrze jej unikają, atakująć słabość białych - odstałego pionka b. Prz właściwym planie czarne mają szanse na remis w tej pozycji. Posunięcie białych TheChessWorld.com Najważniejsze zasady gry końcowej 35