Pobierasz lub będziesz pobierać zasiłek macierzyński? Sprawdź, czy będziesz ubezpieczony
Kiedy przysługuje Ci zasiłek macierzyński Zasiłek macierzyński przysługuje Ci, gdy urodzisz dziecko lub przyjmiesz na wychowanie dziecko do lat 7 (a jeśli ma odroczony obowiązek szkolny do lat 10), także jako rodzina zastępcza (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej), oraz: t jesteś objęty ubezpieczeniem chorobowym, t jesteś na urlopie wychowawczym, t nie jesteś objęty ubezpieczeniem chorobowym, ale Twoje zatrudnienie ustało, gdy byłaś w ciąży, i: było spowodowane upadłością lub likwidacją pracodawcy, nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa, co potwierdza prawomocny wyrok sądu. Wówczas do dnia porodu przysługuje Ci zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Przez jaki czas przysługuje Ci zasiłek macierzyński Zasiłek macierzyński przysługuje Ci przez okres ustalony w kodeksie pracy jako okres: t urlopu macierzyńskiego (jego długość zależy od tego, ile dzieci urodzisz podczas jednego porodu) oraz urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (jego długość zależy od tego, ile dzieci przyjmiesz jednocześnie na wychowanie). Z tych urlopów możesz korzystać przez: 20 tygodni (140 dni) gdy urodzisz lub przyjmiesz na wychowanie jedno dziecko, 31 tygodni (217 dni) gdy urodzisz lub przyjmiesz na wychowanie dwoje dzieci, 33 tygodnie (231 dni) gdy urodzisz lub przyjmiesz na wychowanie troje dzieci, 35 tygodni (245 dni) gdy urodzisz lub przyjmiesz na wychowanie czworo dzieci, 37 tygodni (259 dni) gdy urodzisz lub przyjmiesz na wychowanie pięcioro i więcej dzieci. t urlopu rodzicielskiego (jego długość zależy od tego, ile dzieci urodzisz podczas jednego porodu lub przyjmiesz jednocześnie na wychowanie). Z tego urlopu możesz korzystać przez: 2
Na zasiłku macierzyńskim obowiązkowo jesteś objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi. 32 tygodnie (224 dni) gdy urodzisz lub przyjmiesz na wychowanie jedno dziecko, 34 tygodnie (238 dni) gdy urodzisz lub przyjmiesz na wychowanie więcej niż jedno dziecko. Jeżeli jesteś ubezpieczonym ojcem dziecka, zasiłek macierzyński przysługuje Ci za okres urlopu ojcowskiego. Wynosi on do 2 tygodni. W jakiej wysokości przysługuje Ci zasiłek macierzyński Zasiłek macierzyński przysługuje Ci w wysokości: t 100% kwoty, od której oblicza się wysokość zasiłku (podstawy jego wymiaru) przez pierwszą część okresu jego pobierania (urlop macierzyński, urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz 6 tygodni urlopu rodzicielskiego) i 60% tej podstawy przez pozostałą część urlopu rodzicielskiego, t 80% kwoty, od której oblicza się wysokość zasiłku (podstawy jego wymiaru), przez cały okres jego pobierania, jeśli złożysz wniosek o zasiłek w pełnym wymiarze w czasie 21 dni od urodzenia dziecka lub przyjęcia go na wychowanie. Zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego przysługuje Ci w wysokości 100% podstawy jego wymiaru. Zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego przysługuje Ci w wysokości 100% podstawy jego wymiaru. 3
Jak obliczyć kwotę, od której oblicza się wysokość zasiłku (podstawę jego wymiaru) Wysokość wypłacanego zasiłku macierzyńskiego zależy od podstawy jego wymiaru. Podstawą wymiaru zasiłku jest: t Twoje przeciętne miesięczne wynagrodzenie (brutto) obliczone z ostatnich 12 miesięcy przed miesiącem, w którym powstała niezdolność do pracy. Od tej kwoty odejmij składki na ubezpieczenia społeczne w części, którą Ty opłacasz jeśli jesteś pracownikiem, t Twój przeciętny miesięczny przychód obliczony z ostatnich 12 miesięcy przed miesiącem, w którym powstała niezdolność do pracy. Od tej kwoty odejmij jeszcze 13,71% jeśli nie jesteś pracownikiem. Jeśli Twoje ubezpieczenie chorobowe trwa krócej niż 12 miesięcy, podstawę wymiaru zasiłku wylicza się z pełnych miesięcy kalendarzowych trwania ubezpieczenia, a nie z 12 miesięcy. Jeśli prowadzisz działalność pozarolniczą lub współpracujesz z taką osobą albo jesteś duchownym, dotyczą Cię inne zasady. Szczegóły znajdziesz na stronie www.zus.pl. WAŻNE! Jeśli miesięczna wysokość zasiłku macierzyńskiego pomniejszona o zaliczkę na podatek dochodowy jest niższa niż 1000 zł, czyli niższa od świadczenia rodzicielskiego, to zasiłek macierzyński podwyższa się do 1000 zł. Jakimi ubezpieczeniami jesteś objęty Na zasiłku macierzyńskim obowiązkowo jesteś objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi. Kto jest Twoim płatnikiem składek Twoim płatnikiem składek jest podmiot, który wypłaca zasiłek (np. pracodawca, zleceniodawca, ZUS). 4
Kto finansuje składki Składki finansuje w całości państwo. Płatnik składek powinien jednak sporządzać i wysyłać dokumenty rozliczeniowe z wyszczególnieniem należnych składek. Od jakiej kwoty (postawy wymiaru) Twój płatnik obliczy za Ciebie składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe Płatnik oblicza składki od kwoty wypłaconego zasiłku. Kwota, od której płatnik rozlicza składki na Twoje ubezpieczenia emerytalne i rentowe, w 2017 r. nie może przekroczyć 127 890 zł rocznie. Jaka jest wysokość składek Wysokość składek wynosi: t na ubezpieczenie emerytalne 19,52% kwoty, od której oblicza się składkę, t na ubezpieczenia rentowe 8%. Co dają Ci ubezpieczenia społeczne Dzięki ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym możesz uzyskać jednorazowe, okresowe lub stałe świadczenia w razie niezdolności do pracy. Z ubezpieczeń emerytalnego i rentowych Tobie lub Twoim bliskim przysługują: t emerytura przysługuje Ci po osiągnięciu wieku emerytalnego, t renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje Ci z tytułu niezdolności do pracy, t renta szkoleniowa przysługuje Ci z tytułu niezdolności do pracy, t renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom Twojej rodziny po Twojej śmierci, t zasiłek pogrzebowy przysługuje Twoim bliskim po Twojej śmierci lub Tobie po śmierci członka Twojej rodziny; zasiłek ten przysługuje także osobie niespokrewnionej lub instytucji, które pokryły koszty Twojego pogrzebu. 5
WAŻNE! Jeśli otrzymujesz emeryturę lub rentę, a zostałeś uznany za całkowicie niezdolnego do pracy i samodzielnej egzystencji albo ukończyłeś 75 lat, przysługuje Ci dodatek pielęgnacyjny. Do renty rodzinnej przysługuje dodatek dla sierot zupełnych. Podstawa prawna t Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.), t Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2016 r. poz. 372, z późn. zm.), t Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 887, z późn. zm.). Ulotka ma charakter informacyjny i nie stanowi wykładni prawa. Warszawa, kwiecień 2017 r. Zdjęcie na okładce i stronie 3: Romolo Tavani Fotolia.com Skład: Poligrafia ZUS w Warszawie. Zam. nr 1373/17 Druk: Wydz. Poligr. ZUS w 0000000. Nakł. 00 000 egz. Zam. nr 000/17 6
ABC Ubezpieczonego Sprawdź, czy pracodawca (zleceniodawca) zgłosił Cię do ubezpieczeń społecznych. Jeżeli tego nie zrobił, a zachorujesz lub będziesz miał wypadek w pracy, możesz mieć problem z otrzymaniem świadczeń z ZUS. Zadbaj o zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego Twoich najbliższych współmałżonka i dzieci jeżeli nie mają innego tytułu do ubezpieczenia. Jeżeli nabędą samodzielnie prawo do ubezpieczenia, pamiętaj, by ich wyrejestrować. Sprawdź, czy pracodawca odprowadza za Ciebie składki od właściwej podstawy, czy nie zaniża jej. Składki od niższego wynagrodzenia, niż faktycznie otrzymujesz, to niższe świadczenia dziś (zasiłek chorobowy czy macierzyński) oraz w przyszłości (emerytura lub renta). Bez wychodzenia z domu możesz zapoznać się z danymi zapisanymi na Twoim indywidualnym koncie w ZUS. Sprawdź to sam na Platformie Usług Elektronicznych www.zus.pl. Jeśli pracujesz za granicą, sprawdź, w którym kraju powinieneś być ubezpieczony. Jeżeli Twoje dane identyfikacyjne, adresowe lub ewidencyjne się zmieniły, poinformuj o tym swojego pracodawcę, a jeśli pracodawca już nie istnieje, możesz zgłosić zmianę za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych www.zus.pl. Sprawdź, czy pracodawca zgłosił Cię do ubezpieczenia zdrowotnego. Jeżeli tego nie zrobił, nie będziesz mógł korzystać z publicznej opieki zdrowotnej ani nie otrzymasz recepty na leki refundowane. Gdy otrzymasz informację o stanie konta ubezpieczonego w ZUS, zweryfikuj zawarte w niej dane w trosce o Twoją przyszłą emeryturę. Dzięki dostępowi do konta ubezpieczonego w portalu www.zus.pl możesz na podstawie zgromadzonych tam danych i prognozowanych przez siebie przyszłych dochodów wyliczyć wysokość hipotetycznej emerytury. Pamiętaj, że jeśli przestaniesz pracować, do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych możesz przystąpić dobrowolnie. 7
www.zus.pl Zakład Ubezpieczeń Społecznych ul. Szamocka 3, 5 01-748 Warszawa Platforma Usług Elektronicznych: www.zus.pl PUE to nowoczesna i wygodna forma kontaktu z ZUS, dzięki której możesz zrealizować większość spraw związanych z ubezpieczeniami społecznymi bez wychodzenia z domu przez internet. W ten sposób możesz sprawdzić swoje dane zapisane na indywidualnym koncie w ZUS, przesyłać dokumenty, śledzić stan swoich spraw, a także rezerwować wizyty w jednostce ZUS. Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS: 22 560 16 00* * koszt połączenia według umowy klienta z operatorem telekomunikacyjnym Skype: zus_centrum_obslugi_tel e-mail: cot@zus.pl 8