Analiza kondycji i trwałości stanowisk pracy utworzonych w latach 2008 2010 w wyniku: przyznania jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej, przyznanych w formie refundacji kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy. Powiat krakowski Zamawiający: PREZENTACJA WYNIKÓW Wykonawca: URZĄD PRACY Urząd Pracy Powiatu Krakowskiego www.biostat.com.pl
Cel badania Celem głównym badania była analiza kondycji i trwałości stanowisk pracy utworzonych w latach 2008 2010. Badanie wykonane zostało przez firmę BIOSTAT. Badanie zrealizowano w listopadzie i grudniu 2012 r. W badaniu wzięło udział: 200 osób, które skorzystały z dofinansowania na otwarcie działalności gospodarczej dobranych do badania ilościowego w sposób losowy. 81 przedsiębiorców, którzy skorzystali z refundacji kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dobranych do badania ilościowego w sposób losowy. 1 osoba, która skorzystała z dofinansowania na otwarcie działalności gospodarczej dobrana do badania jakościowego w sposób losowy. 1 przedsiębiorca, który skorzystał z refundacji kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dobrany do badania jakościowego w sposób losowy. 2
Charakterystyka beneficjentów dotacji Największa grupa nowopowstałych firm podjęła działalność w sekcji F budownictwo (30,6%) oraz sekcji G handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów (23,2%). Rysunek. Podmioty utworzone w wyniku przyznania dotacji wg sekcji PKD 2007 F - Budownictwo G - Handel hurtowy i detaliczny, naprawa C - Przetwórstwo przemysłowe M - Działalność profesjonalna, naukowa i S - Pozostała działalność usługowa N - Działalność w zakresie usług J - Informacja i komunikacja P - Edukacja R - Działalność związana z kulturą, rozrywką i I - Działalność związana z zakwaterowaniem i K - Działalność finansowa i ubezpieczeniowa L - Działalność związana z obsługą rynku Q - Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 11,2% 9,6% 9,6% 4,8% 2,6% 2,5% 2,5% 1,3% 0,8% 0,7% 0,6% 23,2% 30,6% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% Źródło: Urząd Pracy Powiatu Krakowskiego 3
Charakterystyka beneficjentów dotacji W gronie osób, którym przyznano środki na uruchomienie działalności znalazło się 68,2% mężczyzn oraz 31,8% kobiet. 51,8% spośród beneficjentów w chwili otrzymania dotacji miało 25 34 lata. 19,0% ogółu beneficjentów znajdowało się w przedziale wiekowym 35 44 lata, a 16,0% w chwili otrzymania dotacji miało nie więcej niż 24 lata. Rysunek. Beneficjenci dotacji na uruchomienie działalności gospodarczej wg wieku 11,0% 2,2% 16,0% 19,0% 51,8% Do 24 lat 25-34 lata 35-44 lata 45-54 lata 55 i więcej lat Źródło: Urząd Pracy Powiatu Krakowskiego 4
Charakterystyka beneficjentów dotacji W chwili otrzymania dotacji 35,1% beneficjentów posiadało wykształcenie średnie techniczne, 26,0% wykształcenie zasadnicze zawodowe, a 20,8% wyższe. Rysunek. Wykształcenie beneficjentów dotacji na uruchomienie działalności gospodarczej 4,6% 26,0% 13,5% 20,8% 35,1% Podstawowe/gimnazjalne Średnie ogólnokształcące Średnie techniczne Wyższe Zasadnicze zawodowe Źródło: Urząd Pracy Powiatu Krakowskiego 5
Charakterystyka beneficjentów doposażenia/wyposażenia W latach 2008 2010 w ramach doposażenia/wyposażenia stanowiska pracy zatrudniono 363 osoby bezrobotne. Najwięcej z nich znalazło zatrudnienie w sekcji G handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów 25,9%. Ponadto, 22,9% osób bezrobotnych zatrudniły podmioty działające w sekcji F budownictwo, a 19,8% przedsiębiorstwa zajmujące się przetwórstwem przemysłowym sekcja C. Rysunek. Przedsiębiorstwa korzystające z doposażenia/wyposażenia stanowiska pracy w latach 2008-2010 G - Handel hurtowy i detaliczny, naprawa F - Budownictwo C - Przetwórstwo przemysłowe M - Działalność profesjonalna, naukowa i S - Pozostała działalność usługowa I - Działalność związana z Q - Opieka zdrowotna i pomoc społeczna N - Działalność w zakresie usług K - Działalność finansowa i ubezpieczeniowa P - Edukacja H - Transport i gospodarka magazynowa J - Informacja i komunikacja A - Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i R - Działalność związana z kulturą, 6,1% 3,0% 2,5% 1,9% 1,9% 1,9% 1,7% 1,4% 0,3% 0,3% 10,4% 19,8% 22,9% 25,9% 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% 30,0% Źródło: Urząd Pracy Powiatu Krakowskiego 6
Charakterystyka beneficjentów doposażenia/wyposażenia Ogół przedsiębiorstw zatrudniających pracowników scharakteryzowano również pod względem lokalizacji prowadzonej działalności. 23,5% osób bezrobotnych znalazło zatrudnienie w firmach zlokalizowanych na terenie Krakowa, 18,2% w przedsiębiorstwach z Krzeszowic, a 17,1% w podmiotach leżących na terenie gminy Skawina. Co najmniej 5,0% bezrobotnych podjęło jeszcze pracę w przedsiębiorstwach zlokalizowanych w następujących gminach: Słomniki (7,5%), Zabierzów (5,5%) i Liszki (5,0%). Tabela. Lokalizacja przedsiębiorstw korzystających z wyposażenia/doposażenia stanowiska pracy w latach 2008 2010. Najczęściej pojawiające się lokalizacje. Lokalizacja prowadzonej działalności N % Kraków 85 23,5% Krzeszowice 66 18,2% Skawina 62 17,1% Słomniki 27 7,5% Zabierzów 20 5,5% Liszki 18 5,0% Czernichów 13 3,6% Kocmyrzów-Luborzyca 12 3,3% 7
Trwałość podjętej działalności gospodarczej Działalność gospodarczą po otrzymaniu dotacji nadal prowadzi 57,0% badanych. Odsetek respondentów, którzy zawiesili lub zamknęli działalność gospodarczą wynosi w obu przypadkach 21,5%. Rysunek. Aktualne prowadzenie działalności gospodarczej przez badanych beneficjentów dotacji Ogółem 57,0% 21,5% 21,5% 2010 58,5% 26,4% 15,1% 2009 59,4% 20,3% 20,3% 2008 53,0% 19,1% 27,9% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Tak Nie, działalność została zawieszona Nie, działalność została zamknięta 8
Trwałość podjętej działalności gospodarczej Wśród beneficjentów, którzy już nie prowadzą działalności gospodarczej 40,7% badanych jako przyczynę wskazało spadek popytu na dobra i usługi, 29,1% ankietowanych wymieniło wzrost kosztów pracy/podatków, a 20,9% - brak zysków. Rysunek. Przyczyny zawieszenia/zamknięcia działalności gospodarczej uruchomionej po otrzymaniu dotacji 40,7% Spadek popytu na dobra i usługi 22,7% 53,1% 40,6% 29,1% Wzrost kosztów pracy/podatków 31,8% 37,5% 18,8% 20,9% Brak zysków 9,1% 37,5% 12,5% Duża konkurencja Zła sytuacja finansowa firmy Kryzys gospodarczy Chęć podjęcia pracy najemnej Wysokie czynsze/opłaty najmu/mediów Inne 18,6% 13,6% 12,5% 10,5% 13,6% 9,4% 9,4% 5,8% 0,0% 6,3% 9,4% 3,5% 0,0% 3,1% 6,3% 2,3% 0,0% 6,3% 0,0% 15,6% 28,1% 29,1% 36,4% 37,5% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% Ogółem 2010 2009 2008 9
Efektywność podjętej działalności gospodarczej Badanych, którzy otrzymali dotację na rozpoczęcie działalności gospodarczej poproszono o ocenę w jakim stopniu fakt ten wpłynął na ich życie zawodowe. Ocen dokonano w siedmiostopniowej skali, gdzie 1 oznaczało ocenę najgorszą, a 7 najlepszą. Najlepiej oceniono wpływ działalności gospodarczej na satysfakcje z wykonywanej pracy (średnia 5,9), a także niezależność (5,6) i elastyczność godzin pracy (5,5). Tabela. Wpływ dotacji na życie zawodowe beneficjentów w wybranych obszarach Obszar 2008 2009 2010 Ogółem Satysfakcja z wykonywanej pracy 5,8 6,1 5,5 5,9 Niezależność 5,7 5,6 5,3 5,6 Elastyczność godzin pracy 5,5 5,6 5,2 5,5 Pewność zatrudnienia 5,3 4,9 5,0 5,1 Zarobki 4,9 4,6 4,8 4,8 Sytuacja ekonomiczna 5,0 4,6 4,8 4,8 10
Efektywność podjętej działalności gospodarczej Respondentów poproszono następnie o ocenę, czy po doświadczeniu związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej lepiej radzą sobie w życiu zawodowym. Na tak postawione pytanie twierdząco odpowiedziało 89,5% badanych, w tym 37,5% ankietowanych dostrzega zdecydowaną poprawę. Rysunek. Poprawa umiejętności radzenia sobie w życiu zawodowym po doświadczeniu związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej Ogółem 37,5% 52,0% 9,5% 1,0% 2010 20,7% 71,7% 3,8% 3,8% 2009 43,0% 49,4% 7,6% 2008 44,1% 39,7% 16,2% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Zdecydowanie tak Raczej tak Nie dostrzegam zmian Raczej nie 11
Uwagi do stosowanych procedur związanych z dotacjami Respondentów poproszono również o wskazanie najbardziej potrzebnych zmian z zakresy stosowanych procedur, które wprowadzić powinien Urząd Pracy, aby jego wsparcie podczas uruchamiania działalności gospodarczej było bardziej efektywne. Potrzeby jakichkolwiek zmian nie dostrzega 63 badanych, a wskazać ich nie potrafiło 49 respondentów. Pozostali wymieniali najczęściej: skrócenie czasu oczekiwania na otrzymanie środków finansowych (27 wskazań), podniesienie wysokości dotacji na rozpoczęcie działalności (16 wskazań) Tabela. Najbardziej potrzebne zmiany w zakresie stosowanych procedur związane z przyznawaniem dotacji Rekomendacja Skrócenie czasu oczekiwania na otrzymanie środków finansowych 27 Podniesienie wysokości dotacji na rozpoczęcie działalności 16 Zmniejszenie biurokracji 8 Zwiększenie skali pomocy ze strony Urzędu Pracy podczas prowadzenia działalności, np. przy rekrutowaniu pracowników, składkach ZUS, poszukiwaniu zleceniodawców Zwiększenie ilości informacji nt. prowadzenia księgowości w firmie 4 Poprawienie obsługi w Urzędzie Pracy 3 Pogłębienie wsparcia doradczego 3 Podniesienie kompetencji pracowników Urzędu Pracy 2 Podniesienie jakości szkoleń dla przyszłych przedsiębiorców 2 Wydłużenie okresu ulg w składkach ZUS 2 Wydłużenie czasu szkoleń dla przyszłych przedsiębiorców, np. w zakresie poszukiwania klientów, tworzenia biznesplanu N 6 2 12
Trwałość utworzonego miejsca pracy 85,2% przedsiębiorców nadal zatrudnia pracownika przyjętego w ramach doposażenia/wyposażenia stanowiska pracy. Rysunek. Trwające do chwili obecnej zatrudnienie pracownika przyjętego w ramach doposażenia/wyposażenia Ogółem 85,2% 14,8% 2010 85,2% 14,8% 2009 75,8% 24,2% 2008 52,4% 47,6% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Tak Nie 13
Trwałość utworzonego miejsca pracy Przedsiębiorcy, którzy nie zatrudniają już pracowników wymienili bezpośrednie przyczyny zwolnień. 45,5% z nich wskazało zwolnienie na własną prośbę pracownika, natomiast 22,7% na zmiany w przedsiębiorstwie związane np. z redukcją etatu. Rysunek. Przyczyny zwolnień pracowników przyjętych w ramach doposażenia/wyposażenia stanowiska pracy Zwolnienie na własną prośbę pracownika Zmiany w przedsiębiorstwie, np. redukcja etatu 30,0% 22,7% 25,0% 25,0% 20,0% 45,5% 50,0% 62,5% Utrata zaufania do pracownika 4,5% 0,0% 12,5% 0,0% Inne 12,5% 27,3% 25,0% 40,0% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% Ogółem 2010 2009 2008 14
Efektywność utworzonego miejsca pracy Jedną z miar efektywności utworzonego miejsca pracy jest stopień satysfakcji z pracownika pozyskanego w ramach doposażenia/wyposażenia stanowiska pracy. Przedsiębiorcy ocen dokonali w siedmiostopniowej skali, gdzie 1 oznaczało niewielką satysfakcję, a 7 bardzo dużą satysfakcję. Wyniki badania wskazują, że respondenci są bardzo usatysfakcjonowani pozyskanymi pracownikami. Najlepsze oceny przyznano zdolności szybkiego uczenia się pracownika, motywacji do pracy i cechom osobowości (we wszystkich przypadkach średnia ocen wyniosła 5,9). Tabela. Satysfakcja z pozyskanego pracownika w wybranych obszarach Obszar 2008 2009 2010 Ogółem Zdolność szybkiego uczenia się pracownika 5,8 6,2 5,8 5,9 Motywacja do pracy pracownika 5,8 6,2 5,7 5,9 Cechy osobowości pracownika 5,7 6,0 5,8 5,9 Kwalifikacje pracownika 5,8 5,8 5,3 5,7 Wykształcenie pracownika 5,3 5,8 5,1 5,5 Doświadczenie pracownika 5,7 5,6 5,1 5,4 15
Efektywność utworzonego miejsca pracy Badanych poproszono następnie o ocenę jak z perspektywy czasu spoglądają na decyzję o skorzystaniu z doposażenia/wyposażenia stanowiska pracy. 93,8% badanych powziętą decyzję ocenia dobrze, w tym 67,9% zdecydowanie dobrze. Rysunek. Ocena decyzji o skorzystaniu z doposażenia/wyposażenia z perspektywy czasu Ogółem 67,9% 25,9% 5,0% 1,2% 2010 74,1% 22,2% 3,7% 2009 90,9% 9,1% 2008 23,8% 57,1% 14,3% 4,8% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Zdecydowanie dobrze Raczej dobrze Ani dobrze, ani źle Raczej źle 16
Uwagi do stosowanych procedur związanych z doposażeniem/wyposażeniem Badani wskazali również najbardziej potrzebne zmiany z zakresu stosowanych procedur, które wprowadzić powinien Urząd Pracy Powiatu Krakowskiego, aby jego wsparcie w ramach doposażenia/wyposażenia stanowiska pracy było bardziej efektywne. 27 respondentów nie zgłosiło żadnych uwag do stosowanych procedur, a 11 nie potrafiło ich wskazać. Pozostali najczęściej wymieniali: ograniczenie biurokracji/uproszenie procedur (22 wskazania) Tabela. Uwagi przedsiębiorców do stosowanych procedur związanych z doposażeniem/wyposażeniem stanowiska pracy Rekomendacje Ograniczenie biurokracji/uproszczenie procedur 22 Przesunięcie większej liczby środków na doposażenia/wyposażenia stanowiska pracy lub zwiększenie kwoty dofinansowania Skrócenie czasu oczekiwania na doposażenie/wyposażenie stanowiska pracy 3 Wysyłanie do pracodawców pocztą elektroniczną informacji o dofinansowaniach i nowych programach unijnych Uruchomienie warsztatów z psychologiem dla osób bezrobotnych w celu zmiany ich świadomości i podejścia do pracy Wprowadzenie możliwości internetowego podglądu na jakim etapie znajduje się procedura związana z przyznaniem dofinansowania Rozpatrywanie w pierwszej kolejności wniosków przedsiębiorstw doświadczonych i mających perspektywy rozwoju Poprawienie dostępności doposażenia/wyposażenia stanowiska pracy 2 N 4 2 2 2 2 17
Dodatkowe formy wsparcia interesujące przedsiębiorców korzystających z doposażenia/wyposażenia Na koniec przedsiębiorców poproszono o wskazanie dodatkowych form wsparcia, którymi są zainteresowani. 58,0% badanych wskazało na staże, a 25,9% respondentów wybrało pośrednictwo pracy. Prace interwencyjne/roboty publiczne cieszyły się zainteresowaniem 11,1% badanych. Rysunek. Dodatkowe formy wsparcia, którymi zainteresowani są badani przedsiębiorcy 58,0% Staże 59,3% 66,7% 42,9% 25,9% Pośrednictwo pracy 25,9% 27,3% 23,8% 11,1% Prace interwencyjne/roboty publiczne 11,1% 15,2% 4,8% 7,4% Szkolenia 11,1% 3,0% 9,5% Pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy (np. klub pracy) Przygotowanie zawodowe dorosłych Inne 1,2% 3,7% 0,0% 0,0% 1,2% 0,0% 3,0% 0,0% 16,0% 11,1% 12,1% 28,6% Nie jestem zainteresowany(a) formami wsparcia oferowanymi przez Urząd Pracy 25,9% 25,9% 24,2% 28,6% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% Ogółem 2010 2009 2008 18
Wnioski i rekomendacje Przedsiębiorca w badaniu jakościowym (doposażenia/wyposażenie) zarekomendował usprawnienie możliwości kontaktowania się urzędnikami za pomocą poczty elektronicznej w celu poprawnego wypełnienia niezbędnych dokumentów. Badani przedsiębiorcy życzyliby sobie przede wszystkim uproszczenia procedur/ograniczenia biurokracji. Kilku przedsiębiorców rekomendowało również wysyłanie do pracodawców pocztą elektroniczną informacji o dostępnych dofinansowaniach, a także wprowadzenie internetowego podglądu etapu, na jakim znajduje się procedura związana z doposażeniem/wyposażeniem. Większość przedsiębiorców korzystających z doposażenia/wyposażenie stanowiska pracy zainteresowanych jest organizowaniem staży w swojej firmie. 19
Wnioski i rekomendacje Przedsiębiorca w badaniu jakościowym (doposażenia/wyposażenie) zarekomendował usprawnienie możliwości kontaktowania się urzędnikami za pomocą poczty elektronicznej w celu poprawnego wypełnienia niezbędnych dokumentów. Badani przedsiębiorcy życzyliby sobie przede wszystkim uproszczenia procedur/ograniczenia biurokracji. Kilku przedsiębiorców rekomendowało również wysyłanie do pracodawców pocztą elektroniczną informacji o dostępnych dofinansowaniach, a także wprowadzenie internetowego podglądu etapu, na jakim znajduje się procedura związana z doposażeniem/wyposażeniem. Większość przedsiębiorców korzystających z doposażenia/wyposażenie stanowiska pracy zainteresowanych jest organizowaniem staży w swojej firmie. Stworzenie platformy za pomocą której przedsiębiorcy mogliby być informowani o postępie w realizacji ich sprawy, np. podstrona na serwisie internetowym lub informacje SMS. Stworzenie bazy najczęściej zadawanych pytań i odpowiedzi dostępnej dla przedsiębiorców potencjalnie zainteresowanych doposażeniem/wyposażeniem stanowiska pracy. Przygotowanie wzorów prawidłowo wypełnionych dokumentów niezbędnych do skorzystania z doposażenia/wyposażenia i umożliwienie pobrania ich ze strony internetowej Urzędu. Rozważenie przesunięcia części środków finansowych z mniej popularnych form wsparcia w kierunku staży, które cieszą się zainteresowaniem przedsiębiorców. 20
Wnioski i rekomendacje Beneficjenci dotacji relatywnie słabiej ocenili wsparcie wyspecjalizowanych instytucji, z którego można skorzystać podczas starania się o uzyskanie dotacji. Wysoko oceniona została możliwość skorzystania ze szkoleń dla osób starających się o uzyskanie dotacji. Kilku respondentów życzyłoby sobie przedłużenia wsparcia także na okres po uruchomieniu działalności gospodarczej. 57,0% beneficjentów dotacji nadal prowadzi działalność gospodarczą, a 89,5% ogółu badanych wskazało, że dzięki podjęciu działalności poprawiła się ich umiejętność radzenia sobie w życiu zawodowym. 21
Wnioski i rekomendacje Beneficjenci dotacji relatywnie słabiej ocenili wsparcie wyspecjalizowanych instytucji, z którego można skorzystać podczas starania się o uzyskanie dotacji. Wysoko oceniona została możliwość skorzystania ze szkoleń dla osób starających się o uzyskanie dotacji. Kilku respondentów życzyłoby sobie przedłużenia wsparcia także na okres po uruchomieniu działalności gospodarczej. 57,0% beneficjentów dotacji nadal prowadzi działalność gospodarczą, a 89,5% ogółu badanych wskazało, że dzięki podjęciu działalności poprawiła się ich umiejętność radzenia sobie w życiu zawodowym. Utrzymanie wysokiej liczby szkoleń przeznaczonych dla bezrobotnych zainteresowanych uruchomieniem działalności gospodarczej. Rozważenie zintensyfikowania współpracy z instytucjami wspierającymi małą przedsiębiorczość, np. stowarzyszeniami pracodawców, organizacjami pozarządowymi, które mogłyby wspomóc beneficjentów w późniejszym okresie działalności. Popularyzacja wśród bezrobotnych pozytywnych rezultatów uruchomienia działalności gospodarczej oraz zapoznanie ich z opiniami bezrobotnych, którzy skorzystali z dotacji (szczególnie przy użyciu wyników niniejszych badań, spotkań z prelegentami itp.). 22
URZĄD PRACY Dziękujemy za uwagę www.biostat.com.pl 23