ź Ŝ ć 1980 Historia systemów MS-DOS i Windows (2) Systemy i aplikacje System MS-DOS i Windows wykład 3 i 4 Jarosław W. Kłos UAM 2005 Pierwsze systemy operacyjne dla komputera PC 1979 firma Seattle Computer Products opracowuje system operacyjny QDOS (Quick'n'Dirty Operating System); nowy system operacyjny nawizywał do rozwiza przejtych w systemie CP/M opracowywanym przez DRI (Digital Research Inc.). 1981 Microsoft podejmuje współprac z IBM (IBM nie udało si porozumie z DRI) i opracowuje system PC-DOS 1.0 ulepszaj c QDOS; systemy operacyjne Microsoftu jako znacznie ta sze wypieraj sukcesywnie z rynku kolejne systemu CP/M firmy DRI. Microsoft a Seattle Computer Products i IBM grudzie Microsoft wykupuje od Seattle Computer Products prawa do systemu QDOS na zasadzie non-exclusive. lipiec 1981 Microsoft nabywa wszystkie prawa do systemu za 50.000 $. System DOS dedykowany był dla platformy sprz towej IBM a; system sprzedawany razem ze sprz tem i nosił oznaczenie PC-DOS; wersje systemu sprzedawane przez Microsoft niezale nie od IBM a oznaczano jako MS-DOS. 1 3 Historia systemów MS-DOS i Windows Historia systemów MS-DOS i Windows (3) Kompilator j zyka BASIC dla komputera PC -1975 opracowanie William Gatesa i Paul Allena kompilatora j zyka BASIC z obsług układów we/wy (w tym pami ci dyskowej) dla procesora 8080. Kompliator został zastosowany w pierwszych (dost pnych w powszechnej y) komputerach osobistych marki Altair. Gates i Allen sprzedaŝ korzystali z dost pnych publicznie ródeł kompilatora. 1979 firma Microsoft opracowuje kompilator BASICa na procesor 8086 Rozwój systemu (PC)MS-DOS sierpie1981pc-dos 1.0 komercyjna wersja systemu rozprowadzana z komputerami IBM - obsługa jednostronnych dysków elastycznych - interpreter polece command.com - przetwarzanie plików wsadowych - polecenia zewn trzne - edytor tekstowy - interpreter BASICa lipiec 1982 MS-DOS 1.25 pierwsza wersja systemu DOS sprzedawana poza IBM marzec 1983 PC-DOS 2.0 wersja systemu sprzedawana z komputerami IBM-XT - hierarchiczna struktura plików i katalogów - obsługa dysków twardych do 10MB - przetwarzanie potokowe przekierowanie wej cia/wyj cia polecenia maj 1983 MS-DOS 2.01 kolejna wersja systemu DOS sprzedawana poza IBM W. Gates i P. Allen Pierwsi pracownicy Microsoftu 2 4 1 2
1984 ć ć sierpie cieŝ 1987 Ŝ ć kwiecie ŜćŜ Historia systemów MS-DOS i Windows (4) Rozwój systemu (PC)MS-DOS sierpie PC-DOS 3.0 wersja systemu sprzedawana z komputerami IBM-AT - 16 bitowa tabela alokacji plików, obsługa dysków do 20MB - uruchamianie programów poprzez - obsługa wirtualnych dysków ramdrive - obsługa sieci IBM k dost pu listopad 1984 MS-DOS 3.05 pierwsza wersja systemu DOS 3.x sprzedawana poza IBM sierpie1988pc-dos 4.0 - obsługa dysków twardych wi kszych od 32 MB - rodowisko graficzne DOS-Shell - obsługa pami ci EMS grudzie1988ms-dos 4.01 kolejna wersja systemu DOS sprzedawana poza IBM Historia systemów MS-DOS i Windows (6) Rozwój systemu Windows czerwiec 1985 Windows 1.0 - graficzny interfejs uŝ ytkownika na bazie systemu MS-DOS 2.0 - aplikacje z interfejsem graficznym: edytor tekstów, kalkulator, ksi stycze Windows 1.03 - wprowadzenie bibliotek DLL (Device Driver Library) ka adresowa GUI w Windows 1.0 5 7 Historia systemów MS-DOS i Windows (5) Historia systemów MS-DOS i Windows (7) Rozwój systemu (PC)MS-DOS Rozwój systemu Windows listopad 1987 Windows 2.03 czerwiec 1991 MS-DOS 5.0 - graficzny interfejs uŝ ytkownika na bazie systemu MS-DOS 3.0 - obsługa pami ci XMS i HMS - liwo ładowania sterowników i programów rezydentnych TSR moŝ - rozbudowany edytor EDIT i interpreter QBASIC 1993 MS-DOS 6.0 - kompresja dysku DUBLESPACE - optymalizacja wykorzystania pami ci MEMMAKER - liwo wyboru konfiguracji przy starcie systemu moŝ - transmisja danych przez port szeregowy i równoległy maj 1994 MS-DOS 6.22 ostatnia samodzielna (nie wbudowana w system WINDOWS) wersja systemu MS-DOS - wprowadzenie mechanizmu DDE (Dynamic Data Exchange) umo liwiaj cego wymian danych pomi dzy aplikacjami; mo liwo przekrywania si okien aplikacji - obsługa pami ci XMS - pojawiaj si pierwsze aplikacje pod system Windows maj 1990 Windows 3.0 - pełna zgodno z procesorem 386 - wykorzystanie pami ci wirtualnej, swapping - komponenty multimedialne - pakiet Software Development Kit (SDK) umoŝ liwia łatwe tworzenie apilkacji pod system Windows - 16 kolorowa grafika 1992 Windows 3.1 - mechanizm OLE - obsługa karty muzycznej i nap du CD 6 8 3 4
ć 1994 Ŝ Ŝ ć Historia systemów MS-DOS i Windows (8) Historia systemów MS-DOS i Windows (10) GUI w Windows 2.03 GUI w Windows 3.0 GUI w Windows for Workgroups 3.11 GUI w Windows NT 3.1 9 11 Historia systemów MS-DOS i Windows (9) Historia systemów MS-DOS i Windows (11) Rozwój systemu Windows koniec 1993 Windows for Workgroups 3.11 - obsługa sieci Novel NetWare (przez sie LAN) kwiecie Windiws NT 3.1 pierwszy system sieciowy Microsoftu niezale ny do MS-DOS - system 32-bitowy - system wywoła systemowych obsługiwany przez Win32API - system plików NTFS (z moŝ liwo ci nadania praw grupy i u ytkownika do plików) - wielozadaniowo (multitasking) - obsługa architektur wieloprocesorowych - obsługa wielu protokołów sieciowych Ewolucja biurkowych systemów MS Ewolucja systemów MS dla serwerów 10 12 5 6
1995 Ŝ ć sierpie Historia systemów MS-DOS i Windows (12) Rozwój systemu Windows sierpie Windows 95 pierwszy system Microsoftu niezale ny do MS-DOS - system 32-bitowy; wielozadaniowo i wielow tkowo - system wywoła systemowych obsługiwany przez Win32API - system plików FAT32; długie nazwy plików - wprowadzenie mechanizmu PnP (plug ang play) - zastosowanie rejestru systemowego czerwiec 1998 Windows 98 - obsługa procesorów MMX - obsługa kontrolera magistrali graficznej AGP i kontrolera portu USB - integracja przegl darki internetowej z systemem - hibernacja czerwiec 1999 Windows 98 SE - obsługa nap du DVD - udost pnianie poł czenia internetowego sierpie2000windows Me - obsługa punktów przywracania systemu Historia systemów MS-DOS i Windows (14) Rozwój systemu Windows 1995 Windows 2000 - kontynuacja linii Windowsa NT (autoryzacja ytkowników i ograniczanie dost pu do uŝ zasobów) - obsługa systemu plików NTSF i FAT32; nowy system plików NTFS5 - przydział pami ci dyskowej dla ytkowników uŝ - przywrócenie dost pu do wiersza polece (zablokowanego w Windows Me) czerwiec 1998 Windows XP - nowy interfejs graficzny - obsługa do 4GB RAM i systemów dwuprocesorowych - zdalny pulpit - systemowa zapora ogniowa 2. połowa (2006) Windows Vista - nowy interfejs graficzny - obsługa procesorów 64-bitowych - zaawansowane mechanizmy wyszukiwania plików 13 15 Historia systemów MS-DOS i Windows (13) Historia systemów MS-DOS i Windows (15) GUI w Windows 95 GUI w Windows Me GUI w Windows XP GUI w Windows Vista 14 16 7 8
ć ć ć ć Ŝdel [scie Ŝ copy [ Ŝcie Ŝ bieŝ Ŝcie Systemy plików: FAT i NTFS Operacje na plikach (CLI) FAT(12) 12 bitowe adresy klasterów (bloków), wprowadzony w 1977, max. rozmiar pliku: 32 MB max. rozmiar partycji: 32 MB max. Ilo plików: 4.077 FAT16 16 bitowe adresy klasterów (bloków), wprowadzony w 1983 z MS-DOS 2.0, max. rozmiar pliku: 2 GB max. rozmiar partycji: 4 GB max. Ilo systemy plików w systemach Microsoftu plików: 65.517 journalling (dziennik zmian) zapis danych na dysk odbywa si za po rednictwem FAT32 specjalnego bufora 32 bitowe adresy klasterów (wydzielonego obszaru (bloków), wprowadzony w 1995 ulokowanego na dysku) z Windows 95, szyfrowanie plików i partycji max. rozmiar pliku: 4 GB max. rozmiar partycji: 2 TB max. Ilo plików: 268.435.437 NTFS 64 bitowe adresy klasterów (bloków), wprowadzony w 1993 z Windows NT, max. rozmiar pliku: 4 EB max. rozmiar partycji: 4 EB max. Ilo plików: 4.294.67.295 usuwanie pliku ka\]nazwa_pliku del..\roboczy\napis.txt del c:\roboczy\napis.txt del napis.* kopiowanie pliku copy napis.txt..\roboczy copy teksty\*.txt c:\dane copy c:\a??.txt teksty źka_ usuni cie pliku napis.txt w podfolderze roboczy folderu nadrz dnego usuni cie pliku napis.txt w folderze c:/roboczy usuni cie plików o nazwie napis (o dowolnym rozszerzeniu) z bie cego folderu ródłowa\]nazwa_pliku ka_docelowa skopiowanie pliku napis.txt do podfolderu roboczy folderu nadrz dnego skopiowanie wszystkich plików z rozszerzeniem txt z podfolderu teksty do folderu c:/dane skopiowanie wszystkich plików o trzyliterowej nazwie rozpoczynaj cej si od litery a, o rozszerzeniu txt z katalogu głównego partycji c: do podfolderu teksty 17 19 Obsługa systemu plików Operacje na plikach (CLI) (2) usuwanie pliku kopiowanie pliku zmiana nazwy pliku operacje na plikach przesuni cie pliku wywietlenie zawartoci pliku porównanie zawarto ci plików zmiana nazwy pliku ren [scieŝka\]nazwa_pliku nowa_nazwa_pliku ren \dane\napis.txt nap2.txt ren napis.txt napis2.txt przesuni cie pliku move [ cieŝka_ źródłowa\]nazwa_pliku [ cieŝka_docelowa\][n_nazwa_pliku] move data.txt \dane\data.txt zmiana nazwy pliku napis.txt w podfolderze dane na nap2.txt zmiana nazwy napis.txt w folderze bie cym na napis2.txt przesuni cie pliku data.txt do podfolderu dane move dane\data.txt data2.txt przesuni cie pliku data.txt z podfolderu dane do folderu cego i zmiana jego nazwy na data2.txt bieŝ move dane\*.*. przesuni cie wszystkich plików z podfolderu dane do cego folderu 18 20 9 10
type [ Ŝ Ŝ wy Ŝ Ŝ Ŝrd scie md [ Ŝcie Ŝ Ŝcie Ŝ Operacje na plikach (CLI) (3) Operacje na folderach (CLI) wy wietlenie zawartoci pliku Ŝcie ka\]nazwa_pliku type \dane\napis.txt type napis2.txt porównanie zawartoci pliku wypisanie zawarto ci pliku napis.txt z podfolderu dane wypisanie zawarto ci pliku napis2.txt z folderu bie cego fc [ cieŝka1\]nazwa_pliku1 [ cieŝka2\][nazwa_pliku2] fc..data.txt \dane\data.txt fc data.txt data2.txt wywietla ró ni ce si linie pliku data.txt z folderu nadrz dnego i pilku data.txt z podfolderu data wywietla ró ni ce si linie pliku data.txt i pilku data.txt z cego folderu bieŝ usuwanie prostego folderu ka rd..\roboczy rd c:\roboczy\data utworzenie folderu md roboczy usuni cie podfolderu roboczy z folderu nadrz dnego usuni cie folderu c:\roboczy\data źka_ ródłowa/]nazwa_nowego_folderu utworzenie folderu roboczy w bie cym folderze md c:\data\roboczy utworzenie folderu roboczy w folderze c:\data bieŝzmiana cego folderu cd ka cd roboczy cd c:\data\roboczy przej cie do podkatalogu roboczy katalogu bie cego przej cie do katalogu c:\data\roboczy 21 23 Obsługa systemu plików (2) Operacje na folderach (CLI) (2) usuni cie folderu kopiowanie folderu z plikami i podfolderami operacje na folderach utworzenie folderu zmiana bie cego folderu kopiowanie folderu z plikami i podfolderami xcopy cieŝka_ źródłowa cieŝka_docelowa xcopy C:\data\roboczy dane xcopy dane roboczy zmiana nazwy katalogu move cieŝka nowa_nazwa_katalogu md roboczy brudnopis md c:\data\roboczy brudnopis kopiowanie folderu c:\roboczy\data z zawarto ci do podfolderu dane kopiowanie podfolderu dane do podfolderu roboczy zmiana nazwy podkatalogu roboczy na brudnopis utworzenie folderu c:\data\roboczy na brudnopis zmiana nazwy folderu wietlenie zawartoci folderu wywietlenie zawartoci folderu listy plików i podfolderów dir cieŝka dir..\roboczy dir c:\data\roboczy wywietlenie zawarto ci podkatalogu roboczy katalogu nadrz dnego wywietlenie zawarto ci katalogu c:\data\roboczy 22 24 11 12
Ŝ Ŝ Ŝ Ŝ Ŝcie Obsługa systemu plików (3) Operacje na dyskach (partycjach) (CLI) (2) operacje na partycjach dyskowych i dyskach zmiana bieŝ partycja: cej partycji d: ustawienie partycji d jako bie cej podział dysku na partycje formatowanie partycji przeniesienie plików systemowych zmiana zmiana bie cej partycji sprawdzenie stanu partycji chkdsk [partycja:] chkdsk a: chkdsk sprawdzenie stanu dyskietki w nap dzie a: sprawdzenie stanu bie cej partycji zmiana etykiety partycji sprawdzenie stanu partycji zapisanie plików systemowych sys ka partycja: sys c: a: zapisanie plików systemowych znajduj cych si partycji c: w rekordach startowych dyskietki a: w katalogu głównym 25 27 Operacje na dyskach (partycjach) (CLI) podział dysku na partycje fdisk [/status] fdisk fdisk /status formatowanie partycji format partycja: [/q] uruchomienie programu narz dziowego zarz dzaj cego partycjami dyskowymi wy wietlenie stanu wszystkich partycji dyskowych format a: formatowanie dyskietki w stacji a: format d: \q szybkie formatowanie partycji d: zmiana etykiety partycji label [partycja:] etykieta label c: systemowy nadanie etykiety systemowy partycji c: label win98 nadanie etykiety win98 bie cej partycji Potoki i przekierowanie wejcia/wyjcia potok (pipeline) polecenie1 polecenie2 [ polecenie3... ] Dane z wyj cia polecenia1 stanowi wej cie polecenia2, itd.. dir sort more Lista plików i podfolderów bieŝ (polecenie sort), a nast cego katalogu (polecenie dir) zostaje posortowana wg. ich nazw pnie wywietlona ekran po ekranie (polecenie more). przekierowanie standardowego wejcia lub wyjcia Standardowym wej ciem i wyj ciem interpretera polece jest konsola (tzn. wej cia stanowi klawiatura, a wyj cie monitor ekranowy). polecenie >plik przekierowanie wyj cia polecenia do pliku chkdsk >raport.txt zapisanie stanu bieŝ polecenie <plik sort <nazwiska.txt polecenie <plik1 >plik2 sort <nazw.txt >nazw2.txt cej partycji do pliku raport.txt pobranie danych wej ciowych z pliku posortowanie listy nazwisk zapisanej w pliku nazwiska.txt i wy wietlenie wyników na ekrenie pobranie danych wej ciowych z pliku1 i zapisanie danych wyj ciowych w pliku2 posortowanie listy nazwisk zapisanej w pliku nazw.txt i zapisanie wyników sortowania w pliku nazw2.txt 26 28 13 14
okre lenie tekstu zgłoszenia interpretera polece ź Ŝ ć menadŝ Ŝ Ŝć Polecenia konfiguracyjne w MS-DOS Skrypty powłoki pliki wsadowe w MS_DOS konfiguracja układów we/wy mode [urz dzenie] /status mode con /status mode urz wywietlenie statusu urz dzenia: con - konsola, com1-1. port szergowy, lpt1 1. port równoległy wy wietlenie stanu konsoli dzenie [parametr=wartoć] ustawienie parametru dla urz mode con codepage=825 mode con rate=25 delay=2 mode con cols=40 lines=25 mode com2 baud=30 data=8 prompt [tekst zgłoszenia] prompt ready$g ustawienie polskiej strony kodowej dzenia ustawienie cz stotliwo ci powtarzania (25Hz) i opó nienia powtarzania znaków klawiatury (0,5s) okre lenie liczby kolumn i linii ekranu tekstowego ustawienie szybko ci transmisji portu szeregowego (300 bodów) i liczby bitów danych (8) wyczyszczenie ekranu tekstowego ustawienie teksty zgłoszenia w postaci: ready> Skrypty powłoki pliki wsadowe Plik wsadowy (zwany skryptem powłoki) jest niesformatowanym plikiem tekstowym zawieraj cym ci g polece systemowych. Wpisanie nazwy pliku wsadowego w wierszu polece powoduje rozpocz te jego przetwarzania przez interpreter polece. Interpreter pobiera kolejne linie pliku i wykonuje zawarte w nich komendy. W plikach wsadowych mo na stosowa proste instrukcje strukturalne: p tle i rozgał zienia. Skrypt usuwaj cy podany jako parametr Skrypt wypisuj cy zawarto wszystkich plików plik z rozszerzeniem txt i doc w bie cym katalogu usun.bat wypis_txt.bat IF EXIST %1 ( FOR %f in (*.doc *.txt)do ( del %1 type %1 )ELSE ( ) echo brak pliku %1 ) usun.bat napis.txt wypis.bat 29 31 Polecenia wewntrzne i zewntrzne Pliki autoexec.bat i config.sys w MS-DOS polecenia systemowe Ładowanie sterowników i konfiguracja układów we/we przy starcie systemu W ko cowej fazie uruchamiania systemu MS-DOS nast puje ładowanie niestandardowych sterowników urz dze we/wy i pami ci EMS. W pliku config.sys zapisano lokalizacje plików niestandardowych sterowników oraz sposób ich ładowania do pami ci. wewn trzne Polecenia zaimplementowane wewn trz interpretera polece (command.com) copy, del, md, rd, cd zewn trzne Polecenia w postaci odr bnych plików egzekucyjnych format, fdisk, sys, mode, xcopy Dyskietka systemowa przygotowana przy pomocy polecanie sys zawiera jedynie j dro systemu, plik z procedurami obsługi urz dze we/wy i interpreter polece. Dla systemu uruchomionego z takiej dyskietki polecenia zewn trzne s niedost pne. W dalszej kolejno ci interpreter polece wykonuje skrypt autoexec.bat, który zawiera szereg polece systemu konfiguruj cych działanie urz dze we/wy, ładuj cych programu rezydentne i uruchamiaj cych programy narz dziowe aplikacyjne (np. menad er plików czy rodowisko Windows 3.1). config.sys - ładowanie sterowników pami ci EMS - okre lenie sposobu ładowania systemu operacyjnego do pami ci operacyjnej - ładowanie i konfiguracja niestandardowych sterowników urz dze we/wy autoexec.bat -uruchamiani polece konfiguracyjnych (np. mode) -ładowanie programów rezydentnych (np. programu obsługi myszy, sieci LAN) - uruchamianie programów narz dziowych i aplikacji (programu antywirusowego, rodowiska Windows, era plików) 30 32 15 16
Ŝ Ŝ ć ć Pliki autoexec.bat i config.sys w MS_DOS (2) Pliki ini i rejestr systemu w Windows (2) Przekładowy plik config.sys w MS-DOS Przekładowy plik autoexec.bat w MS-DOS Edytor rejestru w Windows 98 33 35 Pliki ini i rejestr systemu w Windows Plik wymiany, zasoby pamici Rejestr systemu Windows Rejestr systemu jest to baza danych danych konfiguracyjnych systemu. Zawiera one informacje o: - zainstalowanych programach - urz dzeniach zainstalowanych w systemie - uŝ ytkownikach korzystaj cych z systemu Rejestr systemu został wprowadzony w systemie Windows 3.x. Rejestr w systemie Windows 95 w zasadzie całkowicie zast pił pełni ce podobn funkcj, lecz nie uporz dkowane, pliki *.ini z wcze niejszych wersji systemów Windows. Plik wymiany y do obsługi pami ci wirtualnej. Je li strony pami ci wirtualne nie mog by słuŝ mapowane do pami ci fizycznej to zastaj zapisane w pliku wymiany. Wielko pliku wymiany niona jest do rozmiaru pami ci fizycznej i od wymaga uzaleŝ uruchamianych aplikacji, Wpisy do rejestru zostały podzielona na kilka zasadniczych kategorii: -HKEY_LOCAL_MACHINE informacje o zarejestrowanym oprogramowaniu i urz dzeniach (kiedykolwiek) obecnych w systemie -HKEY_USERS informacje o zarejestrowanych w systemie u ytkownikach -HKEY_CURRENT_CONFIG zapis bie cej konfiguracji sprz towej -HKEY_CLASSES_ROOT (kategoria zachowana dla zgodno ci z Windows 3.x) alias HKEY_LOCAL_MACHINE Ustawienia pami ci wirtualnej w Windows98 34 36 17 18
ć Ŝ ć ć -kaŝ ć ć Ŝć Ŝć ć ć Ŝ ć Ŝ Ŝ róŝ Plug and Play Wymiana DDE i OLE Plag and Play (podł cz i uruchom) - standard wprowadzony po raz pierwszy w Windows 95 polegaj cy na monitorowaniu przez system konfiguracji sprz towej i automatycznej instalacji sterowników programowych dla nowo wykrytego sprz tu. de urz dzenie spełniaj ce standard Plug and Play posiada unikalny kod, który jest rozpoznawany przez system i okre la rodzaj sterownika jaki powinien zosta zainstalowany. Konflikty sprz tu - urz dzenia we/wy maj przydzielone okre lone adresy we/wy i numery przerwa ; system PlugandPlay powinien automatycznie okre li jakie zasoby mog by przypisane do nowego urz dzenia tak, aby nie wywołało to konfliktu z zainstalowanymi uprzednio układami. DDE (Dynamic Data Exchange) Mechanizm DEE polega na bezpo rednim komunikowaniu si nych aplikacji. Jedna z aplikacji pełni rol serwera (udost pnia usług ) natomiast druga klienta (wysyła danie udost pnienia usługi). W wymianie informacji (zgodnie z okre lonym protokołem) uczestniczy aktywnie zarówno klient jak i serwer. Przykład: Wynikiem działania aplikacji klienckiej jest tabela liczb; klient wysyła do serwera, którym jest arkusz kalkulacyjny, polecenie otworzenia arkusza i wypełnienia go przesłanymi danymi; dane obliczone w aplikacji klienckiej zostaj zaprezentowane przy pomocy aplikacji serwera. Ograniczenia DDE: -brak pełnej standaryzacji; klient musi korzystaj cy z usług kilku serwerów musi mie zaimplementowane ró ne protokoły komunikacji -niemo liwo bezpo redniego wbudowywania danych klienta do plików serwera -niemo liwo integrowania graficznych interfejsów klienta i serwera 37 39 DLL Wymiana DDE i OLE (2) DLL (Dynamically Linked Library) Biblioteki dynamiczne DLL s zbiorami procedur wykorzystywanych przez aplikacje. Biblioteki DLL zapisane s w postaci kodów wykonywalnych. -biblioteki dynamiczne s współdzielone przez ró ne aplikacje (kody procedur biblioteki zapisywane s w plikach z rozszerzeniem dll) -biblioteki dynamiczne s ładowane do pami ci w trakcie działania aplikacji, gdy ma miejsce odwołanie si do procedury zawartej w danej bibliotece Zalety stosowania bibliotek dynamicznych -oszcz dno pami ci dyskowej (kod procedury wykorzystywanej przez kilka aplikacji zapisany jest tylko raz w jednej bibliotece) -ograniczenie zapotrzebowania aplikacji na dost p do pami ci operacyjnej (biblioteka ładowana jest do pami ci operacyjnej tylko wówczas, gdy aplikacja odwołuje si do zawartych w niej procedur) OLE (Object Linking and Embedding) OLE jest udoskonaleniem mechanizmu DDE. Mechanizm ten rozwi zuje podstawowe ograniczenia DDE. Zalety OLE -tworzenie zło onych dokumentów zawieraj cych zawieraj cych standaryzowane dane kilu klientów -integracje interfejsów graficznych (moŝ serwera) liwo prezentacji i edycji danych klienta w aplikacji -pełna standaryzacja protokołów -łatwe przenoszenie danych pomi dzy klientem a serwerem (wykorzystanie schowka, metoda przeci gnij i upu ) Przykład - wewn trz dokumentu Worda na osadzi i edytowa arkusz Excela moŝ - bitmapy obrobione przy pomocy programy graficznego moŝ PowerPointa na wstawi do prezentacji 38 40 19 20
Ŝć ć Wymiana DDE i OLE (3) Wykres Excela osadzony w dokumencie Worda 41 Usługi systemowe Usługi systemowe Usługi wykonywane przez aplikacje systemowe lokalnie lub na rzecz komputerów klienckich. Cz usług systemowych zawi zana jest z udost pnianiem zasobów serwera klientom. Zał czenie (wył czenie) i konfiguracja tych e usług wpływa istotnie na bezpiecze stwo systemu. przykłady usług systemowych lokalne zdalne obsługa mechanizmu PlugAndPlay serwer WWW obsługa zapory ogniowej udost pnianie poł czenia indeksowanie plików internetowego harmonogram zada aktualizacja oprogramowania zdalne logowanie (telnet) udost pnianie zasobów przez sie 42 21