Ocena stanu sanitarnego nadzorowanych obiektów za 28r. (analiza porównawcza za lata 26 28) PSSE TYCHY W 28 roku sekcja Higieny Dzieci i MłodzieŜy przeprowadziła 476 kontroli bieŝącego stanu sanitarno-higienicznego w ramach realizacji zadań PIS w zakresie przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne dotyczące pomieszczeń i wymagań w stosunku do sprzętu uŝywanego w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych, szkołach wyŝszych oraz w ośrodkach wypoczynku. Nadzorem objętych zostało 288 zakładów zlokalizowanych na ternie 3 powiatów i 1 miasta grodzkiego. wykres nr 1 Placówki objęte nadzorem 1 9 92 8 7 68 Liczba obiektów 6 5 4 3 2 1 2 3 35 8 31 24 2 2 15 1 5 Rodzaj placówki Ŝłobki szkoły podstawowe gimnazja zespoły szkół ogólnokształacących szkoły policealne placówki z pobytem dziennym placówki pracy pozaszkolnej przedszkola filie szkół podstawowych licea ogólnokształcące zespoły szkół ponadpodstawowych domy dziecka placówki z pobytem dziennym i całodobowym Na przestrzeni lat zmieniła się liczba zakładów objętych ewidencją i planowym nadzorem. Zmniejszenie liczby nadzorowanych zakładów nastąpiło w wyniku przekształceń strukturalnych na poziomie działania jednostek samorządowych. BieŜący nadzór nad placówkami oświatowo wychowawczymi prowadzony był z określoną częstotliwością i uwzględniał wszystkie zagadnienia środowiska dziecięco młodzieŝowego. 1
Ocena stanu sanitarno-technicznego placówek. W trakcie przeprowadzanych kontroli stwierdzono, Ŝe warunki pobytu dzieci i młodzieŝy w placówkach oświatowo-wychowawczych ulegają systematycznej poprawie. JednakŜe funkcjonują jeszcze obiekty, w których odbiegają one znacząco od prawidłowego. Usterki techniczne takie jak zły stan techniczny: sanitariatów dla uczniów, stolarki okiennej i drzwiowej, nawierzchni podłóg; brudne, zakurzone ściany i sufity naleŝą do najczęściej występujących uchybień (np. na terenie Miasta Tychy: Przedszkola Nr 6,17,18; Szkoły Podstawowe Nr 7,1, 11, 18, 4; Gimnazja Nr 1, 5, 12; Zespoły Szkół Nr 1, 2, 3, 4, 5, 7). W celu likwidacji w/w usterek wydawane były decyzje administracyjne ( 26r. 43; 27r. 9, 28r. 19) oraz przekazywane pisemne wystąpienia do władz samorządowych. Część zarządzeń ujętych w decyzjach nie jest realizowana w terminie. W wielu szkołach prowadzone są prace remontowe, ale są one niewystarczające w świetle nieprawidłowości stwierdzonych w czasie kontroli sanitarnych. BieŜący stan sanitarno-higieniczny w nadzorowanych obiektach nadal ulega systematycznej poprawie, co odzwierciedla zmniejszająca się z roku na rok liczba nałoŝonych mandatów karnych. Ocena profilaktycznej działalności szkolnej słuŝby zdrowia. W nadzorowanych placówkach opieka lekarska oraz stomatologiczna jest zapewniona w bardzo znikomym procencie, natomiast opieka pielęgniarska sprawowana jest w 99% szkół, jednak procent ten nie odzwierciedla rzeczywistej sytuacji z uwagi na bardzo małą liczbę godzin pracy pielęgniarki/higienistki szkolnej. W placówkach przedszkolnych działalność profilaktycznej opieki medycznej jest równieŝ niewystarczająca, odnotowano bardzo niewielki odsetek placówek, które zapewniły opiekę pielęgniarską. Podczas przeprowadzanych kontroli placówek oświatowych dyrektorzy zgłaszali uwagi dotyczące niewystarczającej opieki medycznej w stosunku do potrzeb. W 28 roku odnotowano 5 przypadków zachorowań na WZW wśród dzieci i młodzieŝy (w 26 zgłoszono 4 przypadki, w 27 nie odnotowano) natomiast liczba zachorowań na świerzb zmniejszyła się w stosunku do roku ubiegłego (w 26r. wystąpiły 65 przypadki, w 27r wystąpiły 59, w 28 wystąpiły 32 przypadki). W roku sprawozdawczym nie zgłoszono do głównego rejestru chorób zakaźnych w sekcji Ep Ŝadnego przypadku wystąpienia wszawicy, jednak w trakcie prowadzonych kontroli dyrektorzy szkół zgłaszają występujący problem. wykres nr 2 2
Zachorowania na WZW i ŚWIERZB w latach 26-28 8 6 4 2 65 59 32 4 5 26 27 28 WZW ŚWIERZB DoŜywianie dzieci i młodzieŝy Oceniono doŝywianie dzieci i młodzieŝy szkolnej z uwzględnieniem doŝywiania sponsorowanego (wykres nr 3). wykres nr 3 DoŜywianie dzieci i młodzieŝy w latach 26-28 6 58534 53682 5 47544 4 3 2 1 11876 8856 3972 6515 92 8272 1152 648 2954 3944 47 238 26 27 28 Liczba dzieci ogółem Liczba dzieci korzystających z pełnych obiadów Liczba dzieci korzystających z obiadów jednodaniowych liczba dzieci korzystających z posiłków sponsorowanych Liczba dzieci korzystających z mleka Ocena warunków higieniczno-zdrowotnych w pracowniach komputerowych. 3
Z roku na rok zwiększa się liczba szkół posiadających nowe pracownie komputerowe, pozyskiwane ze środków Unii Europejskiej w ramach ministerialnego projektu współfinansowanego przez Europejski Fundusz Społeczny: Pracownie komputerowe dla szkół. Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi. W trakcie kontroli sanitarnych zwracano uwagę na warunki przechowywania niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych w pracowniach chemicznych. W tym zakresie obserwuje się systematyczną poprawę, jednak są jeszcze szkoły, w których stwierdzono około 129 kg przeterminowanych substancji i preparatów chemicznych. Dyrektorzy placówek, w których zaistniał powyŝszy problem zostali zobowiązani do jak najszybszego przekazania przeterminowanych substancji i preparatów chemicznych do utylizacji. Infrastruktura do prowadzenia zajęć sportowych. Prowadzono równieŝ nadzór nad infrastrukturą do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego. W chwili obecnej ok. 74% szkół wszystkich typów posiada salę gimnastyczną wraz z zapleczem. W 28 roku oddano do uŝytku nową salę gimnastyczną w Zespole Szkół Nr1 w Pszczynie. Przeprowadzono kapitalny remont sali gimnastycznej w Szkole Podstawowej Nr 35, 36 w Tychach, Gimnazjum Nr 1 w Mikołowie oraz w Zespole Szkół Sportowych w Tychach. Podobnie jak w latach poprzednich w dalszym ciągu niewielki procent uczniów korzysta z natrysków po lekcjach z wychowania fizycznego. wykres nr 4 Infrastruktura do prowadzenia zajęć WF w szkołach wszystkich typów 28r. 2% 6% 74% Sale gimnastyczne Sale rekreacyjno-zastępcze Brak sali Ocena dostosowania mebli szkolnych i przedszkolnych do wzrostu dzieci. 4
W roku sprawozdawczym przeprowadzono ocenę dostosowania mebli szkolnych i przedszkolnych do wzrostu. Skontrolowano pod tym względem 9 przedszkoli (w których zmierzono 527 dzieci w tym 18 siedziało nieprawidłowo) oraz 9 szkół podstawowych (w których zmierzono 813 uczniów z czego 46 siedziało nieprawidłowo). Dodatkowo przeprowadzono ocenę dostosowania mebli szkolnych w 3 gimnazjach (zmierzono 389 uczniów z czego 61 siedziało nieprawidłowo). W porównaniu z latami ubiegłymi w szkołach podstawowych procent uczniów nieprawidłowo rozsadzonych uległ zmniejszeniu (w 26 86 %, 27r 74 %, natomiast w 28r. 57%). wykres nr 5 Ocena dostosowania mebli szkolnych do wzrostu uczniów w latach 26-28 12 1192 11 153 1 8 6 4 2 779 813 26 27 28 46 liczba dzieci zmierzonych liczba dzieci siedzących niepraw idłow o W większości szkół meble oznakowane są kolorami lub numerami zgodnie z obowiązującymi normami w tym zakresie. Nieprawidłowości w niedostosowaniu stanowisk pracy uczniów do ich wzrostu dotyczyły: - nieodpowiedniego zestawienia stolików i krzeseł, - złego stanu technicznego mebli, - braku wymaganego certyfikatu (meble starego typu), - braku zróŝnicowania w wielkości mebli (w klasie stoliki i krzesła tego samego rozmiaru). W miesiącu lutym 28r. wystosowano do wszystkich jednostek samorządu terytorialnego (17) na terenie działania PSSE Tychy informacje (w formie wystąpienia) dotyczącą ukazania się dwóch Polskich Norm oraz nabywania i stosowania przez szkoły i inne placówki nauczania i wychowania sprzętu oraz mebli posiadających aktualne certyfikaty zgodności, spełniające wymogi bezpieczeństwa wydane przez jednostki certyfikujące te wyroby. RównieŜ na stronie internetowej PSSE w Tychach umieszczona została informacja na temat: Ocena posiadania przez szkoły i inne placówki oświatowe certyfikowanych mebli oraz sprzętu sportowego. Wyniki analizy dostosowania mebli szkolnych i przedszkolnych do wzrostu uczniów zostaną przedstawione w rocznych ocenach stanu sanitarnego powiatów. Higieniczna ocena tygodniowych rozkładów zajęć. 5
W roku 28 dokonano higienicznej oceny rozkładów zajęć w 8 szkołach podstawowych (w których skontrolowano 46 oddziałów w tym w 14 oddziałach stwierdzono nieprawidłowości) oraz w 6 gimnazjach (w których skontrolowano 72 oddziały w tym w 31 oddziałach stwierdzono nieprawidłowości). Najczęściej nieprawidłowości dotyczyły: przekroczenia dopuszczalnej maksymalnej liczby godzin w poszczególnych dniach na przestrzeni tygodnia, nie rozpoczynania lekcji o stałej porze; róŝnicy liczby godzin lekcyjnych pomiędzy kolejnymi dniami tygodnia która wynosiła dwie godziny i więcej, przekroczenia dopuszczalnej maksymalnej liczby godzin lekcyjnych w poniedziałek i /lub w piątek. We wszystkich placówkach, w których stwierdzono nieprawidłowości, osobom odpowiedzialnym za prawidłowe ułoŝenie rozkładów zajęć lekcyjnych udzielono instruktaŝu na temat higieny procesów nauczania oraz zalecono uwzględnienie jej zasady przy sporządzaniu kolejnych rozkładów. W porównaniu z latami ubiegłymi w badanych placówkach procent oddziałów, w których odnotowano nieprawidłowości jest niŝszy (w 26 17 %, w 27r 68 % natomiast w 28 38 %). wykres nr 6 12 Higieniczna ocena rozkładów zajęć w latach 26-28 112 118 1 8 84 76 6 4 45 2 14 26 27 28 Liczba oddziałów zbadanych Liczba oddziałow w których stwierdzono nieprawidłowości Z wyjaśnień dyrektorów skontrolowanych szkół wynika, Ŝe stwierdzone nieprawidłowości spowodowane były koniecznością dostosowania planów zajęć do potrzeb dojeŝdŝających uczniów, małą liczbą zatrudnionych nauczycieli języków obcych. Ocena natęŝenia oświetlenia sztucznego. W roku sprawozdawczym Oddział Laboratoryjny sekcja badań i pomiarów 6
na stanowiskach pracy PSSE w Tychach przeprowadził równieŝ w 6 placówkach pomiary natęŝenia oświetlenia sztucznego (3 szkoły podstawowe, 3 gimnazja). Zbadano 85 pomieszczeń z czego w 6 odnotowano oświetlenie niewystarczające, co stanowi 7%. Wyniki przeprowadzonych pomiarów natęŝenia oświetlenia sztucznego zostaną przedstawione w rocznych ocenach stanu sanitarnego powiatów. Organizacja wypoczynku letniego i zimowego. Wypoczynek dla dzieci i młodzieŝy zarówno w formie wyjazdowej oraz w miejscu zamieszkania organizowany był przez placówki prowadzące działalność całoroczną. Placówki zagwarantowały uczestnikom dobre warunki zakwaterowania, utrzymania higieny osobistej oraz prowadzenia zajęć rekreacyjnych. Współpraca z samorządem terytorialnym. W ramach współpracy z samorządami wystosowano 13 wystąpień do Urzędów Miast i Gmin dotyczących: oceny obiektów nauczania i wychowania; mebli szkolnych i przedszkolnych oraz urządzeń i sprzętu sportowego (Polskie Normy oraz certyfikaty); stanu sanitarno technicznego placówek nauczania i wychowania. Współpraca Sekcji HDiM z instytucjami odpowiedzialnymi za warunki zdrowotne placówek oświatowo-wychowawczych układa się w dalszym ciągu dobrze. Podsumowanie i wnioski. 1. Warunki pobytu dzieci i młodzieŝy w placówkach oświatowo-wychowawczych ulegają systematycznej poprawie. 2. Z uwagi na mały procent placówek przedszkolnych posiadających właściwe zabezpieczenie piaskownic naleŝy prowadzić działania w celu poprawy istniejącego stanu. 3. W dalszym ciągu upowszechniać wśród dzieci i młodzieŝy szkolnej picie mleka i jego przetworów. 4. Nadal podejmować działania zmierzające do całkowitej likwidacji przeterminowanych substancji i preparatów chemicznych. 5. Z uwagi na stale wysoki procent dzieci i młodzieŝy siedzących nieprawidłowo podczas przeprowadzanych kontroli naleŝy nadal systematycznie poruszać w/w problem w celu zwiększenia świadomości nauczycieli i wychowawców w tym zakresie. 6. Podejmować działania mające na celu poprawę warunków oświetlenia elektrycznego w pomieszczeniach szkolnych. 7