Wybrane metody diagnozowania nieprawidłowości działania sieci teleinformatycznych

Transkrypt

1 Materiały konferencyjne Systemy i Sieci Teleinformatyczne Wybrane metody diagnozoania niepraidłoości działania sieci teleinformatycznych dr inż. Dariusz Chaładyniak ykładoca Warszaskiej Wyższej Szkole Informatyki dchalad@si.edu.pl mgr inż. Jacek Grzyboski słuchacz studió podyplomoych Warszaskiej Wyższej Szkole Informatyki j_grzyboski@poczta.si.edu.pl Wybrane metody diagnozoania niepraidłoości działania sieci teleinformatycznych Selected methods of diagnosing of telecommunication netorks malfunctioning Streszczenie Sieci teleinformatyczne są efektyne, jeżeli działają praidłoo, tzn. pełni realizują soje funkcje e szystkich arstach logicznego modelu ISO/OSI. W realnym śiecie jednak z różnych przyczyn ystępują aarie, które poodują różnego rodzaju problemy z popranym działaniem sieci. Opierając się na arstoym modelu ISO/OSI można sklasyfikoać problemy ystępujące sieciach teleinformatycznych odniesieniu do poszczególnych arst modelu. Większość problemó ziązanych z niedziałaniem sieci teleinformatycznych przypisane jest do niższych arst modelu ISO/OSI. Są to arsty ziązane z fizycznymi nośnikami danych siecioych, urządzeniami siecioymi oraz podstaoymi mechanizmami sterującymi przepłyem danych sieciach teleinformatycznych. oyższym zagadnieniom pośięcony jest ten artykuł. Słoa kluczoe: model ISO/OSI, sieci teleinformatyczne, arsta fizyczna, arsta łącza danych, arsta siecioa, analizator sieci Abstract Telecommunication netorks are efficient hen they operate correctly, i.e. they fully carry out their functions in all layers of the logical ISO/OSI model. In the real orld for various reasons, there are failures that cause problems and improper operation of netorks. Based on the layered ISO/OSI model, e can develop a classification of the problems encountered in data communication netorks for the individual layers of the model. Most of the problems related ith netorks malfunctioning are attributed to loer layers of the ISO/ OSI model. These are related to the netork data storage medium, netork devices and the basic mechanisms of data flo control in data communication netorks. The article presents these issues. Keyords: ISO/OSI model, telecommunication netorks, physical layer, data link layer, netork layer, netork analyzer 1. TYOWE NIESRAWNOŚCI SIECI TELEINFORMATYCZNYCH oniżej przedstaiono typoe niespraności sieci pogrupoane edług logicznych arst modelu ISO/OSI, których ystępują. Warsta fizyczna będąca najniższą arstą modelu ISO/OSI, jest odpoiedzialna za przesyłanie bitó danych z jednego komputera na inny i regulację transmisji strumieni bitó przez nośnik fizyczny, jakim są przeody miedziane i śiatłoodoe, interfejsy fizyczne kart siecioych oraz anteny dla sieci bezprzeodoych. Aarie i nieoptymalne arunki ystępujące arstie fizycznej mogą mieć pły na pracę, korporacji czy instytucji. Sieci, których ystępują usterki arstie fizycznej zazyczaj nagle przestają funkcjonoać. Najczęściej ystępującymi problemami i usterkami arstie fizycznej są:

2 62 Systemy i Sieci Teleinformatyczne Wybrane metody diagnozoania niepraidłoości działania sieci teleinformatycznych Utrata łączności - będąca ynikiem zaprzestania działania urządzenia lub niespranego kabla siecioego. Objaem jest utrata połączenia między urządzeniami, które komunikują się przez to samo łącze albo przez nieczynne urządzenie lub interfejs. rzyczyną utraty łączności mogą być obluzoane lub utlenione połączenia. Wskaźniki błędó - czyli komunikaty błędó yśietlane konsoli urządzenia oznaczają problem arstie fizycznej. Informoać o tym mogą rónież diody znajdujące się na urządzeniach siecioych. Duża liczba kolizji - może to być problem sieciach ethernetoych ze spółdzielonymi nośnikami, których średni skaźnik kolizji przekracza 5%. rzyczyną problemó ziązanych z kolizjami może być zły kabel albo interfejs. Jeżeli skaźniki kolizji mają zbyt ysokie artości i urządzenie siecioe jest przeciążone to sieć może przestać działać. Najczęściej spotykanymi przyczynami usterek arstie fizycznej sieci teleinformatycznej są: Aarie zasilania jest to jeden z podstaoych poodó niespraności sieci ystępujący zaróno lokalnie ( obrębie konkretnego urządzenia siecioego) jak i globalnie typu aaria zasilania obrębie dzielnicy lub całego regionu. Wadliy sprzęt tym przypadku głónym podejrzanym stają się karty siecioe (NIC), które mogą być przyczyną błędó transmisjach siecioych ze zględu na różne kolizje, krótkie ramki i zakłócenia typu jabber (tz. rozlekanie ). Wadlie okabloanie jest to częsta przyczyna aarii sieci, którą roziązuje się popraiając kable, a łaściie obluzoane albo źle zarobione tyki na kablach. W przypadku sieci Ethernet dla kabli miedzianych typu UT i ST jest to tyk RJ-45. Oprócz tego, podczas diagnostyki należy szukać uszkodzonych lub niełaściych kabli (pod kątem niełaściego standardu zarobienia końcóek lub nieodpoiedniej długości). W przypadku kabli śiatłoodoych spotykamy się z problemami ziązanymi z zanieczyszczonymi złączami, zbyt mocnymi iązaniami albo zamienionymi połączeniami RX/TX przy polaryzacji. Tłumienie usterka postająca na skutek zbyt dużego tłumienia sygnału medium transmisyjnym. rzyczynami postaania zbyt dużego tłumienia może być zbyt długi kabel przekraczający limit przeidziany dla danego nośnika (np.: dla skrętki kat 5E poprana transmisja jest garantoana dla długości poniżej 100 metró), słabe połączenie ynikające z luźnego kabla albo utlenione styki. Szum jest to zjaisko ystępoania lokalnej interferencji elektromagnetycznej (EMI), której yróżniamy 4 podstaoe typy mające najiększe znaczenie dla sieci teleinformatycznych: szum impulsoy, szum losoy (tz. biały), przesłuch obcy oraz przesłuch zbliżny (tz. NEXT). Błędy konfiguracji interfejsu źle skonfiguroane interfejsy szeregoe. rzeciążenie procesora routera spoodoane intensynym ruchem na jednym bądź kilku interfejsach routera. roblemy ystępujące arstie łącza danych, będącej drugą arstą modelu ISO/OSI, cechują się rozpoznaalnymi objaami a ich identyfikacja pozala ograniczyć liczbę możliych przyczyn. Do typoych objaó problemó siecioych arstie łącza danych możemy zaliczyć: Brak funkcjonoania lub brak łączności arstie sieci albo yższej przy identyfikacji braku łączności bardzo pomocne są skaźniki na urządzeniach siecioych ystępujące postaci diod, zazyczaj kolorze bursztynoym. Sieć działa poniżej poziomó ydajności określonych linii bazoej takie nieoptymalne działanie arstie 2 możemy podzielić na da typy:

3 Wybrane metody diagnozoania niepraidłoości działania sieci teleinformatycznych Systemy i Sieci Teleinformatyczne 63 Ramki docierające do celu nielogiczną drogą poodują spadek ydajności sieci. rzykładem problemu poodującego takie działanie może być źle zaprojektoana topologia drzea rozpinającego arstie drugiej. W tym przypadku na łączu, które nie poinno mieć takiego poziomu ruchu, można zaobseroać ysokie ykorzystanie szerokości pasma. Niektóre ramki są odrzucane taki problem można zidentyfikoać na podstaie statystyk błędó i komunikató o błędach na konsoli przełącznika lub routera. Nadmierna liczba rozgłoszeń ynikająca z tego, iż obecne systemy operacyjne użyają bardzo intensynie komunikató rozgłoszenioych do ykryania usług siecioych i innych hostó. rzyczyną postaania nadmiernej liczby rozgłoszeń może być: źle napisane lub źle skonfiguroane aplikacje; duże domeny rozgłoszenioe arsty 2; nieidoczne problemy siecioe, np.: pętle protokołu ST (Spanning Tree rotocol) albo niestabilność trasy. Komunikaty na konsoli najczęściej ysyłane przez routery na konsole informujące o problemie arstie drugiej. Najczęściej spotykanymi przyczynami usterek arstie łącza danych sieci teleinformatycznej są: Błędy enkapsulacji ystępują tedy, jeżeli enkapsulacja po jednej stronie łącza WAN zostanie inaczej skonfiguroana niż enkapsulacja po drugiej stronie. Błędy mapoania adresó polegają na niedopasoaniu informacji z arst 2 i 3 czyli niepraidłoego mapoania adresó arsty drugiej i trzeciej. Błędy ramkoania takie błędy mają miejsce, gdy ramka nie kończy się na granicy ośmiu bitó. Aarie lub pętle ST są to aarie ziązane z niepraidłoym działaniem protokołu ST. roblemy ystępujące arstie sieci, będącej trzecią arstą modelu ISO/OSI, są ziązane z protokołami arsty 3, zaróno routoalnymi jak i protokołami routingu. Najczęstszymi objaami problemó arstie sieci są aaria sieci i ydajność sieci niższa od linii bazoej. Aaria sieci ma miejsce tedy, gdy sieć jest praie lub zupełnie niefunkcjonalna, co bezpośrednio płya na szystkich użytkonikó i aplikacje sieci. W iększości sieci trasy statyczne są użyane połączeniu z protokołami routingu dynamicznego. Niepraidłoa konfiguracja tras statycznych może doproadzić do nieoptymalnego routingu, a czasami do postaania pętli routingu lub nieosiągalności niektórych części sieci. Roziązyanie problemó z protokołami routingu dynamicznego ymaga gruntonej znajomości funkcjonoania konkretnego protokołu routingu. Nie istnieje jeden szablon roziązyania problemó arstie 3. roblemy z routingiem roziązuje się metodycznie za pomocą serii poleceń ułatiających yizoloanie i zdiagnozoanie problemu. roblemy ystępujące arstie transportu, będącej czartą arstą modelu ISO/OSI, są ziązane z obszarami, gdzie sieci teleinformatyczne są zabezpieczane i monitorują ruch sieci. Ma to miejsce routerach brzegoych bądź kluczoych ęzłach sieci. Do najczęściej spotykanych problemó tej arstie możemy zaliczyć: przejścioe problemy sieci; problemy z zabezpieczeniami opartymi na ACL; problemy z translacją adresó (NAT); problemy z konkretnymi typami ruchu.

4 64 Systemy i Sieci Teleinformatyczne Wybrane metody diagnozoania niepraidłoości działania sieci teleinformatycznych Kluczoymi spośród nich są usterki ynikające z niepraidłoej konfiguracji list ACL (Access Control List) oraz problemó z spółpracy NAT z innymi technologiami siecioymi. Trzy ostatnie arsty modelu ISO/OSI dostarczają usługi użytkonikó za pośrednictem protokołó takich jak HTT, FT, O3, SNM, DNS, FT, SMT, TFT czy Telnet. W rónoległym modelu arstoym TC/I zostały połączone jedną arstę aplikacji. rotokoły tej arsty są użyane do zarządzania siecią, transferu plikó, rozproszonych usług plikoych, emulacji terminalu i poczty , a ostatnio rónież dodatkoych usług takich jak VN czy VoI. Występoanie usterek arstie aplikacji dla modelu TC/I czy też arstach sesji, prezentacji i aplikacji modelu OSI, uniemożliia dostarczanie usług do programó. Skutkiem tego mogą być nieosiągalne lub nieużyane zasoby mimo działania pozostałych arst modelu OSI. rzyczynami takich usterek może być niepraidłoe działanie ymienionych yżej protokołó arsty aplikacji bądź też niepoprana konfiguracja aplikacji hostó korzystających z zasobó sieci. Izoloanie problemó tych arstach odbya się g tych samych ogólnych procedur co arstach niższych, jednak tym przypadku dotyczą obszaró takich jak przekroczony czas połączeń, listy dostępu czy problemy z DNS. 2. METODY I NARZĘDZIA DO DIAGNOZOWANIA NIERAWIDŁOWOŚCI DZIAŁANIA SIECI TELEINFORMATYCZNYCH Roziązyanie problemó z sieciami teleinformatycznymi jest praktycznie niemożlie bez diagramu sieci z naniesionymi adresami I, adresami siecioymi, domenami routingu i urządzeniami infrastruktury, takimi jak routery, ściany ognioe, przełączniki, punkty dostępoe czy serery danych. raktycznie dostępne poinny być die mapy sieci teleinformatycznej: topologia fizyczna oraz topologia logiczna. Fizyczny diagram sieci przedstaia fizyczne rozmieszczenie urządzeń połączonych z siecią. Wiedza o sposobie fizycznego połączenia urządzeń sieci pozala roziązyać problemy arstie fizycznej, takie jak problemy z okabloaniem albo sprzętem. Na takim diagramie poinny znajdoać się następujące informacje: typ urządzenia, model i producent, ersja systemu operacyjnego, typ kabla i identyfikator, typ złącza, punkty końcoe okabloania. Logiczny diagram sieci pokazuje, jaki sposób dane są przesyłane przez sieć. Do zobrazoania urządzeń siecioych, takich jak serery, routery, koncentratory, hosty, koncentratory VN i urządzenia bezpieczeństa, na diagramach logicznych stosuje się symbole graficzne. Diagramy zaierają następujące informacje: identyfikatory urządzeń, adresy I i maski podsieci, identyfikatory interfejsó, typy połączeń, numery DLCI obodó irtualnych, sieci VN typu stanoisko-stanoisko, protokoły routingu, trasy statyczne, protokoły arsty łącza danych, użyane technologie WAN.

5 Wybrane metody diagnozoania niepraidłoości działania sieci teleinformatycznych Systemy i Sieci Teleinformatyczne 65 Znane są da ekstremalne podejścia do roziązyania problemó z sieciami teleinformatycznymi. Jedną z nich jest metoda teoretyczna polegająca na dogłębnej analizie teoretycznej problemu aż zostanie znalezione źródło problemu i błąd zostanie usunięty. roces ten jest niezaodny jednak bardzo czasochłonny, co staję się jego sporą adą. Bardzo rzadko jest dopuszczalne, aby sieć była niesprana przez bardzo długi okres czasu potrzebny na ykonanie drobiazgoej analizy. Drugą z metod jest metoda siłoa polegająca na ymianie podejrzanych o niespraność elementó sieci, takich jak karty siecioe, kable, urządzenia i programy, do momentu, aż sieć pononie zacznie działać. Nie jest to rónoznaczne z tym, że sieć działa popranie, jednak łączność została przyrócona. Metodę siłoą cechuję szybkość działania, jednak nie jest ona niezaodna i nie odkrya oraz nie eliminuje rzeczyistej przyczyny postałego problemu. Obie skazane metody stanoią da ekstremalne podejścia do tematu niespraności sieci teleinformatycznych i żadna z nich nie jest preferoana. Najlepszym roziązaniem jest działanie pośrednie, łączące sobie cechy obu poyższych podejść. Istotna jest analiza sieci jako całości, a nie tylko jej poszczególnych fragmentó. odejście takie można określić jako metodę systematyczną, która pozoli skrócić czas na poszukianie problemu. W tej metodzie ykorzystuje się modele arstoe ISO/OSI i TC/I, które pozalają na rozdzielenie funkcji sieci na modularne arsty ułatiające proces poszukiania. Ogólną procedurę roziązyania problemó można podzielić na następujące etapy: Etap 1: Zbieranie informacji o symptomach Etap 2: Zlokalizoanie problemu Etap 3: Roziązanie problemu Rys Etapy roziązyania problemó z sieciami [1]. Etap 1 zakłada rozpoczęcie procesu od zbierania danych i udokumentoania objaó sieci, systemach końcoych i od użytkonikó. W tym kroku administrator ustala także, których komponentó siecioych dotyczy problem i jak zmieniło się funkcjonoanie sieci odniesieniu do posiadanej linii bazoej. Objaami mogą być alarmy z systemu zarządzania siecią, komuniskaty na konsoli lub skargi od użytkonikó. odczas 2 etapu administrator sieci bada cechy problemó logicznych arstach sieci, aby zlokalizoać najbardziej pradopodobną przyczynę aarii. W 3 etapie administrator przechodzi do pracy nad yeliminoaniem problemu przez implementację, testoanie i dokumentoanie roziązania problemu siecioego. rzedstaione etapy nie ykluczają się zajemnie. W doolnym momencie procesu może okazać się koniecznym porót do poprzedniego etapu, np.: celem zebrania dodatkoych danych do analizy. Może się też okazać, że trakcie roziązyania problemu zostanie ygeneroany kolejny. W skutek tego będzie potrzebny porót do zbierania objaó, a następnie lokalizacja i roziązanie bieżącego problemu. Można yróżnić trzy podstaoe metody roziązyania problemó sieciach teleinformatycznych: metoda analizy ISO/OSI od dołu do góry (bottom-up), metoda analizy ISO/OSI od góry do dołu (top-don), metoda analizy dziel i zyciężaj (divide-and-conquer). iersza z ymienionych metod zana rónież bottom-up zakłada rozpoczęcie analizy sieci od komponentó fizycznych czyli arsty 1 modelu ISO/OSI, a następnej kolejności przechodzenie przez kolejne arsty aż do znalezienia przyczyny problemu.

6 66 Systemy i Sieci Teleinformatyczne Wybrane metody diagnozoania niepraidłoości działania sieci teleinformatycznych Rys Metoda analizy ISO/OSI od dołu do góry [1]. Roziązyanie problemu tą metodą jest dobre jeżeli istnieje podejrzenie, że problem dotyczy arsty fizycznej. Większość problemó siecioych ma soje źródło na niższych poziomach ięc analiza metodą bottom-up często jest jedną z najbardziej efektynych. Do istotnych ad tej metody można zaliczyć konieczność spradzania każdego urządzenia i interfejsu sieci, aż do momentu znalezienia przyczyny problemu. Dodatkoym utrudnieniem jest określenie, od którego urządzenia rozpocząć spradzanie. Drugą z przedstaianych metod jest metoda analizy ISO/OSI od góry do dołu nazyana top-don. Zakłada ona rozpoczęcie analizy problemu od najyższej, 7 arsty modelu ISO/OSI, czyli aplikacji użytkonika końcoego, a następnie przechodzenie przez kolejne arsty modelu kierunku najniższej arsty fizycznej do momentu znalezienia przyczyny problemu. Rys Metoda analizy ISO/OSI od góry do dołu [1]. rzed zbadaniem kluczoych elementó sieci z arst niższych administrator przeproadza testy aplikacji użytkonikó systemó końcoych. Metoda ta spradza się przypadku prostych problemó albo kiedy istnieje podejrzenie, że ystępujący problem dotyczy aplikacji. Wadą tej metody jest ymóg spradzania każdej aplikacji siecioej aż do momentu znalezienia możliej przyczyny problemu. odobnie jak poprzedniej metodzie utrudnieniem jest ustalenie, od której aplikacji zacząć spradzanie. Trzecia metoda łączy sobie cechy dóch poprzednich. osługując się metodą dziel i zyciężaj przy roziązyaniu problemó sieci ybieramy arstę początkoą, a następnie przeproadzamy testy obu kierunkach.

7 Wybrane metody diagnozoania niepraidłoości działania sieci teleinformatycznych Systemy i Sieci Teleinformatyczne 67 Rys Rys. Metoda 2.4. Metoda analizy analizy divide-and-conquer divide-and-conquer [1]. [1]. W tej metodzie W tej działania metodzie rozpoczynamy działania rozpoczynamy od zebrania od użytkonikó od zebrania od informacji użytkonikó o problemie informacji i udokumentoaniu o problemie objaó. i Następnie udokumentoaniu na podstaie objaó. zebranych Następnie informacji na decydujemy, podstaie zebranych od której arsty informacji decydujemy, od której arsty modelu ISO/OSI rozpoczynamy badania. Jeżeli okazuje się, modelu ISO/OSI rozpoczynamy badania. Jeżeli okazuje się, że ybrana arsta działa praidłoo to że ybrana arsta działa praidłoo to zakładamy, że arsty niższe rónież działają i zakładamy, że arsty niższe rónież działają i przeproadzamy analizę górę modelu ISO/OSI. Jeżeli jednak okazuje się, że arsta nie działa praidłoo to rozpoczynamy poszukianie problemu po przeproadzamy analizę górę modelu ISO/OSI. Jeżeli jednak okazuje się, że arsta nie działa praidłoo to rozpoczynamy poszukianie problemu po kolei niższych arstach kolei niższych modelu arstach ISO/OSI. modelu takie działanie ISO/OSI. pozala takie działanie szybciej pozala zlokalizoać szybciej problem. zlokalizoać problem. 3. NARZĘDZIA 3. NARZĘDZIA ROGRAMOWE ROGRAMOWE WSOMAGAJĄCE WSOMAGAJĄCE ROZWIĄZYWANIE ROBLEMÓW ROBLEMÓW Z DZIAŁANIEM Z DZIAŁANIEM SIECI SIECI Jednymi z podstaoych narzędzi programoych są ping i tracert. ing testuje Jednymi z połączenie podstaoych end-to-end, narzędzi programoych ysyłając są tym ping celu i pakiet tracert. protokołu ing testuje ICM połączenie (Internet endto-end, ysyłając Control Message rotocol). tym celu pakiet Akcja protokołu ta pozala ICM stierdzić, (Internet czy Control ęzeł lub Message urządzenie rotocol). jest łączone Akcja ta i czy pozala stierdzić, reaguje. czy Jednym ęzeł lub z pierszych urządzenie krokó jest łączone ykryaniu i czy reaguje. niespraności Jednym z pierszych sieci jest krokó użycie do ykryaniu testoania niespraności urządzeń sieci lokalnych jest użycie ogólnego do testoania adresu urządzeń pętli zrotnej lokalnych I ping ogólnego adresu ing pętli można zrotnej I ping użyć do badania ing maksymalnej można użyć jednostki do badania transmisyjnej, maksymalnej to jednostki jest maksymalnej transmisyjnej, ilości to danych, jest maksymalnej które ilości mogą danych, być które przenoszone mogą być trybie przenoszone end-to-end trybie end-to-end każdym pakiecie. każdym pakiecie. onadto można onadto użyć można ping użyć do określenia ping czasu do określenia przejścia do czasu innego przejścia urządzenia do innego sieci. urządzenia Tracert ykorzystuje działanie Tracert ping przez ykorzystuje szacoanie działanie skokó ping zdłuż przez ścieżki szacoanie i yliczanie skokó czasu zdłuż potrzebnego ścieżki na przejście i yliczanie sieci. pakietu z jednego czasu rutera potrzebnego do drugiego. na Na przejście przykład, pakietu po zleceniu z jednego testu ping rutera zdalnemu do drugiego. urządzeniu Na odpoiedź przykład, po nadchodzi po zleceniu upłyie długiego testu ping czasu. zdalnemu By doiedzieć urządzeniu się, co odpoiedź jest przyczyną nadchodzi opóźnienia, po upłyie należy użyć długiego tracert. czasu. rzebada on czasy By doiedzieć przejścia do się, każdego co jest rutera przyczyną na danej opóźnienia, ścieżce, co pozoli należy użyć zlokalizoać tracert. miejsce rzebada problemu. on czasy Do narzędzi przejścia diagnostycznych do każdego z rutera poziomu na danej konsoli ścieżce, możemy co pozoli zaliczyć zlokalizoać takie polecenia miejsce jak: problemu. nslookup, route, arp czy Do netstat. narzędzi diagnostycznych z poziomu konsoli możemy zaliczyć takie polecenia jak: Usługi nslookup nslookup, formułują route, arp zapytania czy netstat. do sereró DNS (Domain Name System). Zapytanie nslookup będzie żądało Usługi od domyślnego nslookup serera formułują DNS określenia zapytania relacji do pomiędzy sereró nazą DNS hosta (Domain a adresem Name I. Route System). jest usługą, która Zapytanie pozala nslookup uzyskiać będzie informacje żądało i manipuloać od domyślnego tablicami serera routingu DNS I określenia lokalnym relacji urządzeniu. pomiędzy Tablice ustalają nazą następny hosta skok a na adresem ścieżce proadzącej I. Route do jest hosta usługą, lub sieci. która Zaierają pozala rónież uzyskiać domyślne informacje ejście i bramy, jeśli takie manipuloać istnieje. rotokół tablicami AR routingu (Address Resolution I lokalnym rotocol) urządzeniu. utrzymuje Tablice ścieżkę ustalają adresó następny I i odpoiadające im fizyczne skok na ścieżce adresy proadzącej siecioe. Dzięki do hosta niemu lub można sieci. czytać Zaierają tablice AR rónież celu domyślne identyfikacji ejście adresu bramy, sprzętu, jeśli który ysyła pakiety. takie istnieje. Z kolei rotokół narzędzie AR netstat (Address dostarcza Resolution informacje rotocol) o konfiguracji utrzymuje i połączeniach. ścieżkę adresó I i odpoiadające im fizyczne adresy siecioe. Dzięki niemu można czytać tablice AR celu Uzupełnieniem tych narzędzi jest iele poleceń diagnostycznych dla systemó Cisco IOS znajdujących się najbardziej popularnych urządzeniach siecioych. omagają one lokalizacji problemu już identyfikacji adresu sprzętu, który ysyła pakiety. Z kolei narzędzie netstat dostarcza informacje o konfiguracji i połączeniach. na konkretnym urządzeniu Cisco. Uzupełnieniem tych narzędzi jest iele poleceń diagnostycznych dla systemó Cisco IOS znajdujących się najbardziej popularnych urządzeniach siecioych. omagają one lokalizacji problemu już na konkretnym urządzeniu Cisco. Tabela 3.1. Wybrane polecenia diagnostyczne urządzeń siecioych CISCO [2].

8 68 Systemy i Sieci Teleinformatyczne Wybrane metody diagnozoania niepraidłoości działania sieci teleinformatycznych Tabela 3.1. Wybrane polecenia diagnostyczne urządzeń siecioych CISCO [2]. olecenie systemu IOS CISCO Opis działania olecenie systemu Wyśietla dane statystyczne dotyczące szystkich interfejsó routera lub przełącznika Sho interfaces IOS Opis działania CISCO Wyśietla dane statystyczne Wyśietla dotyczące specyficzne szystkich informacje dotyczące sprzętu interfejsu. przełącznika W poleceniu należy podać port lub numer gniazda/ Sho interfaces Sho controllers serial interfejsó x/x routera lub Wyśietla specyficzne informacje dotyczące portu interfejsu sprzętu szeregoego. Sho controllers serial Sho x/x arp interfejsu. W poleceniu należy Wyśietla podać port tablicę lub AR numer routera lub przełącznika gniazda/portu interfejsu Wyśietla szeregoego. status szystkich skonfiguroanych protokołó arsty lub przełącznika 3 ujęciu globalnym i z uzględnieniem Sho arp Sho protocols Wyśietla tablicę AR routera Wyśietla status szystkich skonfiguroanych konkretnych interfejsó. Sho protocols Sho ip route protokołó arsty 3 ujęciu Wyśietla globalnym zaartość i z tablicy routingu routera Sho ip interface brief uzględnieniem konkretnych Wyśietla interfejsó. informacje na temat stanu interfejsó Sho ip route Wyśietla zaartość tablicy routingu routera Wyśietla zaartość startoego pliku konfiguracyjnego Sho ip interface Sho startup-configuration brief Wyśietla informacje na temat stanu interfejsó z pamięci NVRAM Wyśietla zaartość startoego pliku konfiguracyjnego z Sho startup-configuration Wyśietla zaartość aktualnego pliku konfiguracyjnego Sho running-config pamięci NVRAM urządzenia Wyśietla zaartość aktualnego pliku konfiguracyjnego Sho running-config Wyśietla przechoyaną pamięci podręcznej listę Sho hosts urządzenia naz i adresó hostó Wyśietla przechoyaną pamięci podręcznej listę Sho hosts Wyśietla nazy szystkich użytkonikó podłączonych Sho users naz i adresó hostó Wyśietla nazy szystkich użytkonikó do podłączonych routera Sho users Sho history do routera Wyśietla historię proadzonych poleceń Sho history Wyśietla historię proadzonych poleceń Kolejnymi narzędziami programoymi pomocnymi przy diagnozoaniu sieci są analizatory protokołu, Kolejnymi czasem nazyane narzędziami analizatorami programoymi sieci. pomocnymi Takie programy przy diagnozoaniu pozalają sieci zrozumieć, są analizatory co dana sieć robi. Analizatory protokołu, przechytują czasem nazyane szystkie analizatorami lub specjalnie sieci. Takie zdefinioane programy pozalają filtrach zrozumieć, pakiety i co umieszczają je dana sieć robi. Analizatory przechytują szystkie lub specjalnie zdefinioane filtrach buforach. Analizator dekoduje pakiety celu ukazania ich zaartości czytelnej postaci. Jednym pakiety i umieszczają je buforach. Analizator dekoduje pakiety celu ukazania ich z najbardziej zaartości znanych czytelnej analizatoró postaci. Jednym jest Wireshark. z najbardziej znanych analizatoró jest Wireshark. Rys Analizator sieci Wireshark. Rys Analizator sieci Wireshark. ozala on na przechytyanie ruchu siecioego przechodzącego przez skazany interfejs. Ruch ten jest yśietlany przystępnym formacie pozalającym zobaczyć zaartość ramek, pakietó

9 ozala on na przechytyanie ruchu siecioego przechodzącego przez skazany interfejs. Ruch ten jest yśietlany przystępnym formacie pozalającym zobaczyć zaartość Wybrane metody diagnozoania niepraidłoości ramek, pakietó działania i sieci segmentó teleinformatycznych oraz rodzaje protokołó uczestniczących Systemy i Sieci ruchu Teleinformatyczne siecioym. 69 Wireshark potrafi rónież filtroać ruch edług określonych kryterió, np. kiedy jest potrzeba śledzenia całości ruchu do określonego urządzenia albo kiedy potrzebujemy śledzić i segmentó oraz rodzaje protokołó uczestniczących ruchu siecioym. Wireshark potrafi rónież konkretny strumień pakietó. filtroać ruch edług określonych kryterió, np. kiedy jest potrzeba śledzenia całości ruchu do określonego urządzenia albo kiedy potrzebujemy śledzić konkretny strumień pakietó. Drugim ze znanych analizatoró siecioych pomocnym przy roziązyaniu problemó z niezaodnością lub ydajnością sieci jest Sniffer ro Netork Associates. ozala on Drugim dodatkoo ze znanych interpretoać analizatoró macierze siecioych komunikacyjne pomocnym przy celu roziązyaniu zapenienia problemó alarmó i z zaleceń niezaodnością dotyczących lub ydajnością niespraności. sieci jest Sniffer ro Netork Associates. ozala on dodatkoo interpretoać W macierze procesie komunikacyjne badania i eliminoania celu zapenienia błędó można alarmó też i ykorzystać zaleceń dotyczących tz. systemy niespraności. zarządzania W siecią procesie NMS badania (z ang. i eliminoania Netork Management błędó można System). też ykorzystać Są to narzędzia tz. systemy do monitoroania zarządzania siecią NMS urządzeń, (z ang. Netork konfiguracji Management i zarządzania System). błędami. Są to narzędzia rogramy do do monitoroania urządzeń, sieci prezentują konfiguracji i zarządzania urządzenia błędami. siecioe rogramy trybie do graficznym, monitoroania co pozala sieci prezentują administratorom urządzenia siecioe monitoroać trybie graficznym, zdalne co pozala urządzenia administratorom bez naiązyania sieci monitoroać fizycznych zdalne połączeń. urządzenia rzykładem bez naiązyania takiego fizycznych oprogramoania połączeń. rzykładem jest WhatsUp takiego oprogramoania Gold Ipsitch, jest WhatsUp Inc. Gold Ipsitch, Inc. Rys. Rys System System zarządzania zarządzania siecią siecią WhatsUp WhatsUp Gold Gold [3]. [3]. Dysponując Dysponując łaściymi łaściymi narzędziami, narzędziami, możemy możemy być być peni, peni, że że ykryanie ykryanie usterek usterek sieciach sieciach TC/ I będzie TC/I łatiejsze. będzie łatiejsze. 4. URZĄDZENIA WSOMAGAJĄCE ROZWIĄZYWANIE ROBLEMÓW 4. URZĄDZENIA Z DZIAŁANIEM WSOMAGAJĄCE SIECI ROZWIĄZYWANIE ROBLEMÓW Z DZIAŁANIEM SIECI Oprócz programó, roziązyaniu problemó z siecią pomocne mogą być urządzenia do diagnozoania niespraności i monitoroania sieci teleinformatycznych. Można yróżnić Oprócz programó, roziązyaniu problemó z siecią pomocne mogą być urządzenia do diagnozoania niespraności i monitoroania sieci teleinformatycznych. Można yróżnić następujące następujące kategorie takich urządzeń: Mierniki cyfroe kategorie takich urządzeń: Testery połączeń kabloych Mierniki Testery cyfroe sieci bezprzeodoych Testery Analizatory połączeń kabli kabloych Testery Moduły sieci analizoania bezprzeodoych sieci (NAM) CISCO Analizatory rzenośne kabli analizatory sieci Moduły analizoania sieci (NAM) CISCO rzenośne analizatory sieci

10 70 Systemy i Sieci Teleinformatyczne Wybrane metody diagnozoania niepraidłoości działania sieci teleinformatycznych Jedną Jedną z z podstaoych grup grup narzędzi narzędzi ykorzystyanych roziązyaniu problemó problemó z sieciami z teleinformatycznymi sieciami teleinformatycznymi stanoią mierniki stanoią cyfroe mierniki (ang. Digital cyfroe Multimeter). (ang. Digital Są to Multimeter). urządzenia służące Są to do bezpośredniego urządzenia służące pomiaru do artości bezpośredniego elektrycznych pomiaru takich artości jak napięcie, elektrycznych natężenie takich prądu jak czy napięcie, rezystancja. W procesach natężenie diagnostyki prądu czy niespraności rezystancja. sieci W ykorzystyane procesach diagnostyki są do spradzania niespraności poziomó sieci napięcia zasilaczy ykorzystyane i identyfikacji są do problemó spradzania z zasilaniem. poziomó rzykładoe napięcia zasilaczy profesjonalne i identyfikacji mierniki problemó do zastosoań z przemysłoych zasilaniem. pokazano rzykładoe na rysunkach profesjonalne poniżej. mierniki do zastosoań przemysłoych pokazano na rysunkach poniżej. Rys. Rys rofesjonalne mierniki cyfroe. Testery połączeń Testery kabloych połączeń kabloych to kolejna grupa to kolejna urządzeń grupa przenośnych urządzeń przenośnych spierających spierających ykryanie niespraności ykryanie sieci niespraności arstie fizycznej. sieci Ich arstie zadaniem fizycznej. jest testoanie Ich zadaniem różnego jest rodzaju testoanie przeodó różnego komunikacyjnych rodzaju przeodó oraz ich połączeń komunikacyjnych sieciach oraz teleinformatycznych. ich połączeń Testery sieciach kabli teleinformatycznych. znajdują zastosoanie Testery kabli znajdują zastosoanie przy ykryaniu pękniętych i skrzyżoanych przy ykryaniu pękniętych i skrzyżoanych przeodó jak rónież skróconych i niepraidłoo przeodó jak rónież skróconych i niepraidłoo sparoanych przeodó (niepopranie sparoanych przeodó (niepopranie zarobionych złącz na końcach kabli). Urządzenia te można zarobionych złącz na końcach kabli). Urządzenia te można podzielić na 3 grupy: niedrogie podzielić na 3 grupy: niedrogie proste testery ciągłości, średnio drogie testery przeodó oraz bardzo drogie TDR. rzy proste testery ciągłości, średnio drogie testery przeodó oraz bardzo drogie reflektometry reflektometry opisie urządzeń TDR. rzy spomagających opisie urządzeń ykryanie spomagających niespraności ykryanie sieci niespraności posłużę się sieci posłużę przykładami się przykładami urządzeń urządzeń produkoanych produkoanych przez iodącą przez iodącą tej dziedzinie tej dziedzinie amerykańską amerykańską firmę firmę Fluke Fluke Netorks. Netorks. rzykładem rzykładem prostego prostego testera testera ciągłości ciągłości kabla sieci kabla teleinformatycznej sieci teleinformatycznej jest MicroMapper jest MicroMapper Fluke Netorks. Fluke Netorks. Rys. Rys Tester Tester MicroMapper Fluke Fluke Netorks [4]. [4]. MicroMapper MicroMapper to to mały mały podręczny podręczny tester tester kabla, kabla, który który umożliia umożliia specjalistom specjalistom siecioym siecioym szybkie i łate szybkie spradzenie i łate integralności spradzenie skrętki integralności ethernetoej. skrętki Urządzenie ethernetoej. szybko Urządzenie i łato testuje szybko skrętki, i łato dzięki czemu testuje diagnozuje skrętki, takie dzięki usterki czemu jak: diagnozuje pęknięcia przeodu, takie usterki za krótkie jak: pęknięcia końcóki, przeodu, skrzyżoane za krótkie pary przeodó, odrócone i podzielone pary. roces testoania polega na podłączeniu urządzenia do jednego końcóki, skrzyżoane pary przeodó, odrócone i podzielone pary. roces testoania polega na podłączeniu urządzenia do jednego końca testoanego przeodu, a przystaki końca REMOTE testoanego do przeodu, drugiego a końca przystaki i naciśnięciu REMOTE przycisku do drugiego TEST. końca Urządzenie i naciśnięciu ykona przycisku TEST. automatyczne Urządzenie skanoanie ykona automatyczne szystkich skanoanie par przeodó szystkich a znalezione par przeodó niepraidłoości a znalezione zgłosi niepraidłoości za pomocą zgłosi yśietlacza za pomocą diodoego. yśietlacza diodoego. Bardziej Bardziej rozbudoaną rozbudoaną ersją ersją testera testera jest jest MicroScanner MicroScanner Cable Cable Verifier. Verifier. Urządzenie Urządzenie to to posiada posiada już znacznie już znacznie szersze szersze możliości możliości testoania testoania zaróno zaróno kabli ethernetoych kabli ethernetoych (skrętka (skrętka UT, FT, UT, SST) FT, za- SST) zakończonych złączami RJ-45 lub RJ-11 jak i kabli koncentrycznych o impedancji

11 Wybrane metody diagnozoania niepraidłoości działania sieci teleinformatycznych Systemy i Sieci Teleinformatyczne 71 kończonych 75Ω, 50Ω złączami lub 93Ω. RJ-45 Testoane lub RJ-11 kable jak ethernetoe i kabli koncentrycznych mogą być ykonane o impedancji standardzie 75Ω, 50Ω TIAlub 93Ω. Testoane 75Ω, 568A 50Ω lub kable B. lub ethernetoe 93Ω. Testoane mogą być kable ykonane ethernetoe standardzie mogą być TIA-568A ykonane lub B. standardzie TIA- 568A lub B. Rys MicroScanner Cable Verifier Fluke Netorks [4]. Rys. Rys MicroScanner Cable Cable Verifier Fluke Fluke Netorks [4]. [4]. MicroScanner został yposażony duży yśietlacz LCD z podśietleniem, na którym MicroScanner MicroScanner może prezentoać został został yposażony jednocześnie yposażony yniki duży duży yśietlacz przeproadzonych yśietlacz LCD LCD z podśietleniem, szystkich z podśietleniem, kluczoych na którym na którym badań: może prezentoać może mapę jednocześnie prezentoać połączeń, długość yniki jednocześnie przeproadzonych par, odległość yniki przeproadzonych do szystkich miejsca uszkodzenia kluczoych szystkich (przery badań: kluczoych mapę połączeń, ciągłości) badań: długość mapę przeodu, par, odległość połączeń, identyfikator do długość miejsca kabla uszkodzenia par, odległość (cable (przery ID) do oraz miejsca odległość ciągłości) uszkodzenia przeodu, do końca (przery identyfikator urządzenia. ciągłości) kabla Sposób (cable przeodu, identyfikator kabla (cable ID) oraz odległość do końca urządzenia. Sposób ID) oraz ykonyania odległość testó do końca jest urządzenia. podobny Sposób jak przypadku ykonyania prostego testó testera jest podobny jednak jak prezentacja przypadku ykonyania testó jest podobny jak przypadku prostego testera jednak prezentacja prostego ynikó testera kilku jednak testó prezentacja na czytelnym ynikó yśietlaczu kilku testó znacząco czytelnym skraca yśietlaczu czas analizy znacząco problemu. skraca czas Urządzenie analizy problemu. pozala rónież Urządzenie precyzyjnie pozala zlokalizoać rónież precyzyjnie praktycznie zlokalizoać każdą parę praktycznie kabla lub każdą ynikó kilku testó na czytelnym yśietlaczu znacząco skraca czas analizy problemu. Urządzenie pozala rónież precyzyjnie zlokalizoać praktycznie każdą parę kabla lub parę przeodu, przeodu, kabla lub przeodu, niezależnie niezależnie niezależnie od środoiska od środoiska środoiska pracy dzięki pracy dzięki pracy budoanemu budoanemu dzięki budoanemu systemoi systemoi systemoi IntelliTone IntelliTone IntelliTone ersji ersji ersji cyfroej cyfroej cyfroej i analogoej. i analogoej. i analogoej. Cyfroy Cyfroy Cyfroy tryb tryb tryb pracy pracy pracy jest jest jest ykorzystyany ykorzystyany ykorzystyany do znajdoania znajdoania do znajdoania ysokiej klasy ysokiej ysokiej okabloania klasy klasy danych okabloania okabloania (skrętka Cat5e/6/6a) danych (skrętka danych (skrętka iązkach Cat5e/6/6a) Cat5e/6/6a) przeodó, iązkach iązkach przełącznikach, przeodó, przeodó, krosonicach przełącznikach, przełącznikach, lub gniazdkach krosonicach krosonicach ściennych. Cyfroy lub gniazdkach lub gniazdkach tryb jest szczególnie ściennych. ściennych. użyteczny Cyfroy Cyfroy tryb tryb środoiskach jest szczególnie jest szczególnie o ysokiej użyteczny środoiskach o ysokiej transmisji danych, RF lub z dużą ilością zakłóceń transmisji użyteczny danych, środoiskach RF lub z dużą o ilością ysokiej zakłóceń transmisji elektromagnetycznych. danych, RF lub z MicroScanner dużą ilością zakłóceń połączeniu elektromagnetycznych. MicroScanner połączeniu z IntelliTone 200 robe ro może być z IntelliTone elektromagnetycznych. 200 robe ro może MicroScanner być rónież połączeniu użyany do z eryfikacji IntelliTone mapy 200 robe połączeń ro kabli może od być końca rónież użyany do eryfikacji mapy połączeń kabli od końca testera lub na końcu sondy. testera rónież lub na użyany końcu sondy. do eryfikacji Urządzenie mapy potrafi połączeń rónież kabli ykryać od końca obecność testera napięcia lub OTS końcu i sondy. spradzać Urządzenie potrafi rónież ykryać obecność napięcia OTS i spradzać jego polaryzację, jego Urządzenie a polaryzację, dodatkoo potrafi a diagnozoać dodatkoo rónież diagnozoać złącza ykryać typu obecność oe. złącza typu napięcia oe. OTS i spradzać jego polaryzację, Grupę a Grupę dodatkoo testeró testeró diagnozoać zamykają zamykają najbardziej złącza najbardziej typu rozbudoane oe. rozbudoane urządzenia urządzenia typu TDR. typu TDR. Służą one Służą do one dokładnego do skazyania Grupę dokładnego testeró odległości skazyania zamykają do przery odległości najbardziej albo niedoboru rozbudoane przery kabla. albo rzykładem urządzenia niedoboru takiego kabla. typu TDR. rzykładem urządzenia Służą jest takiego one CableIQ do Qualification dokładnego urządzenia Tester jest skazyania spomagający CableIQ Qualification odległości roziązyanie do Tester przery problemó spomagający albo niedoboru z przeodami roziązyanie kabla. miedzioymi rzykładem problemó takiego stosoanymi urządzenia przeodami technologiach jest miedzioymi Ethernet CableIQ 10/100/1000 Qualification stosoanymi oraz Tester VoI. technologiach spomagający Ethernet roziązyanie 10/100/1000 oraz problemó VoI. z z przeodami miedzioymi stosoanymi technologiach Ethernet 10/100/1000 oraz VoI. Rys. Rys CableIQ CableIQ Qualification Tester Tester Fluke Netorks [4]. [4]. Rys CableIQ Qualification Tester Fluke Netorks [4]. Urządzenia Urządzenia Urządzenia te ysyłają te ysyłają te ysyłają przeodem przeodem przeodem sygnał sygnał sygnał i czekają i czekają i czekają na odbicie. na odbicie. na odbicie. Czas między Czas między Czas między ysłaniem ysłaniem ysłaniem i odebraniem i i sygnału odebraniem odebraniem jest przekształcany sygnału jest sygnału jest na pomiar przekształcany przekształcany odległości. na na Dzięki pomiar pomiar dużej odległości. odległości. dokładności Dzięki Dzięki urządzenia dużej dużej można dokładności dokładności precyzyjnie określić, urządzenia urządzenia którym można precyzyjnie określić, którym odcinku przeodu nastąpiła aaria, co rónież skraca można odcinku czas precyzyjnie przeodu usunięcia problemu. określić, nastąpiła aaria, którym co rónież odcinku skraca przeodu czas usunięcia nastąpiła problemu. aaria, co rónież Ze skraca zględu czas na usunięcia dużą popularność problemu. połączeń śiatłoodoych inżynieroie siecioi muszą posiadać Ze zględu narzędzia dużą do popularność lokalizacji aarii połączeń na tego śiatłoodoych typu łączach. omocne inżynieroie tutaj są siecioi testery muszą posiadać narzędzia do lokalizacji aarii na tego typu łączach. omocne tutaj są testery

12 72 Systemy i Sieci Teleinformatyczne Wybrane metody diagnozoania niepraidłoości działania sieci teleinformatycznych Ze zględu na dużą popularność połączeń śiatłoodoych inżynieroie siecioi muszą posiadać narzędzia do lokalizacji aarii na tego typu łączach. omocne tutaj są testery śiatłoodoe często śiatłoodoe często nazyane reflektometrami optycznymi OTDR (ang. Optical Timenazyane Domain reflektometrami Reflectometers). optycznymi odobnie OTDR jak przypadku (ang. Optical kabli Time-Domain miedzianych, Reflectometers). tutaj rónież mamy odobnie jak proste przypadku i bardziej kabli skomplikoane miedzianych, tutaj testery. rónież Do mamy prostych proste możemy i bardziej zaliczyć skomplikoane tester VisiFault testery. Do prostych Visual możemy Fault Locator, zaliczyć tester który VisiFault lokalizuje Visual usterki Fault typu: Locator, ciasny który zakręt, lokalizuje przerane usterki łókno, typu: złe ciasny zakręt, złącze przerane oraz łato łókno, spradza złe złącze polaryzację oraz łato i identyfikuje spradza łókna. polaryzację i identyfikuje łókna. Rys. Rys VisiFault VisiFault Visual Visual Fault Fault Locator Locator Fluke Fluke Netorks Netorks [4]. [4]. Urządzenie obsługuje złącza SFF o średnicach 2,5 mm oraz 1,25 mm, a cała procedura Urządzenie obsługuje złącza SFF o średnicach 2,5 mm oraz 1,25 mm, a cała procedura testoania testoania sproadza się do podłączenia końcóki kabla śiatłoodoego do testera i sproadza się do podłączenia końcóki kabla śiatłoodoego do testera i ciśnięcia jednego przycisku. ciśnięcia jednego przycisku. VisiFault emituje jasny promień śiatła czeronego łato idoczny VisiFault z emituje daleka. o jasny podłączeniu promień śiatła jednego czeronego końca śiatłoodu łato idoczny możemy z łato daleka. zlokalizoać o podłączeniu jednego drugi końca koniec, śiatłoodu naet możemy jeżeli jest łato to zlokalizoać jedno z ielu drugi koniec, łókien naet śiatłoodu. jeżeli jest to jedno Bardziej z ielu łókien szechstronnym śiatłoodu. Bardziej testerem szechstronnym jednomodoych testerem przeodó jednomodoych śiatłoodoych przeodó jest śiatłoodoych OneShot jest Fiber OneShot RO RO Fluke Netorks. Fluke Fiber Netorks. Rys Fiber OneShot RO Fluke Netorks [4]. [4]. Urządzenie potrafi analizoać łącza łącza śiatłoodoe na na długości km km czasie krótszym niż niż 5 sekund. 5 roces sekund. testoania roces uruchamiany testoania uruchamiany jest jednym przyciskiem jest jednym a yniki przyciskiem testó zapisyane a yniki są testó pamięci urządzenia. zapisyane Tester są pozala pamięci znaleźć urządzenia. źródła błędó Tester spoodoane pozala znaleźć przez źródła czołoe błędó zanieczyszczenia spoodoane lub źle ykonane przez połączenia czołoe zanieczyszczenia śiatłoodó. Najbardziej lub źle ykonane szechstronnym połączenia urządzeniem śiatłoodó. testującym Najbardziej i rozią-zującym szechstronnym problemy z łączami urządzeniem optycznymi testującym jest OptiFiber i rozią-zującym OTDR. Wykorzystując problemy z to łączami urządzenie optycznymi inżynieroie siecioi jest OptiFiber mają możliość OTDR. ykonyania Wykorzystując kontroli, to urządzenie eryfikacji, inżynieroie certyfikacji, siecioi szybkiego mają lokalizoania możliość i eliminoania ykonyania problemó kontroli, ze śiatłoodami eryfikacji, oraz certyfikacji, dokumentoania szybkiego okabloania lokalizoania optycznego. i eliminoania problemó ze śiatłoodami oraz dokumentoania okabloania optycznego.

13 Wybrane metody diagnozoania niepraidłoości działania sieci teleinformatycznych Systemy i Sieci Teleinformatyczne 73 Rys. Rys OptiFiber OptiFiber OTDR OTDR Fluke Fluke Netorks Netorks [4]. [4]. Móiąc o urządzeniach spomagających roziązyanie problemó z sieciami Móiąc o urządzeniach spomagających roziązyanie problemó z sieciami teleinformatycznymi teleinformatycznymi nie można pominąć coraz częściej obecnych dzisiaj sieci nie można pominąć coraz częściej obecnych dzisiaj sieci bezprzeodoych i dedykoanych dla nich bezprzeodoych i dedykoanych dla nich testerach. rzykładem urządzenia do testerach. rzykładem urządzenia do przeproadzania testó popraności działania sieci bezprzeodoych przeproadzania testó popraności działania sieci bezprzeodoych jest kolejny miernik jest Fluke kolejny Netorks miernik o nazie Fluke AirCheck Netorks Wi-Fi o nazie tester. AirCheck Tester Wi-Fi sieci bezprzeodoych tester. Tester sieci bezprzeodoych AirCheck potrafi AirCheck szybko potrafi diagnozoać szybko diagnozoać i pomagać i pomagać roziązyaniu roziązyaniu problemó problemó z sieciami z sieciami standardu standardu a/b/g/n. a/b/g/n. rocedura rocedura testoa testoa uruchamiana uruchamiana jest jednym jest jednym przyciskiem, przyciskiem, a rezultatem a są raporty rezultatem generoane są raporty na yśietlaczu generoane urządzenia. na yśietlaczu urządzenia. Rys. Rys AirCheck AirCheck Wi-Fi Wi-Fi tester tester Fluke Fluke Netorks Netorks [4]. [4]. Głóne funkcje urządzenia to: Głóne funkcje urządzenia to: Szybki test popraności działania sieci bezprzeodoych i ich spółdziałania z kabloymi sieciami teleinformatycznymi; Szybki test popraności działania sieci bezprzeodoych i ich spółdziałania z kabloymi Identyfikacja poziomu zabezpieczeń dla sieci otartych, WE, WA, WA2 oraz sieciami teleinformatycznymi; pozostałych 802.1x; Identyfikacja poziomu zabezpieczeń dla sieci otartych, WE, WA, WA2 oraz pozostałych Diagnostyka obciążenia każdego kanału A przez odbyający się ruch sieci 802.1x; bezprzeodoej; Diagnostyka obciążenia każdego kanału A przez odbyający się ruch sieci bezprzeodoej; Wykryanie fałszyych Access oint z ykorzystaniem dodatkoej anteny Wykryanie fałszyych Access oint z ykorzystaniem dodatkoej anteny kierunkoej; kierunkoej; Spradza zasięg, zakłócenia, bezpieczeństo i możliość podłączenia do określonych sieci; Spradza zasięg, zakłócenia, bezpieczeństo i możliość podłączenia do określonych Zbieranie szczegółoych informacji o sieciach bezprzeodoych; sieci; Lokalizoanie A i klientó sieci na podstaie poziomu sygnału; Zbieranie szczegółoych informacji o sieciach bezprzeodoych; Szybka identyfikacja problemó z A na podstaie zebranych szczegółoych informacji, takich jak: poziomy Sygnał/szum/sygnał-szum (aktualna i maksymalna), identyfikatory SSID Lokalizoanie A i klientó sieci na podstaie poziomu sygnału; Szybka identyfikacja problemó z A na podstaie zebranych szczegółoych i BSSID, stan ACL, Bezpieczeństo/Szyfroanie, podłączeni klienci; informacji, takich jak: poziomy Sygnał/szum/sygnał-szum (aktualna i maksymalna), Testy połączeń i spradzanie dostępności sieci; identyfikatory SSID i BSSID, stan ACL, Bezpieczeństo/Szyfroanie, podłączeni Użycie klienci; poszczególnych kanałó; Testy połączeń i spradzanie dostępności sieci; Użycie poszczególnych kanałó;

14 74 Systemy i Sieci Teleinformatyczne Wybrane metody diagnozoania niepraidłoości działania sieci teleinformatycznych Szybkie znajdoanie źle skonfiguroanych klientó A; Szerokie Szybkie raportoanie znajdoanie ykonanych źle skonfiguroanych badań. klientó A; Szerokie raportoanie ykonanych badań. Dzięki Dzięki szerokim szerokim możliością możliością urządzenie urządzenie staje staje się bardzo się bardzo pomocne pomocne przy diagnozoaniu przy diagnozoaniu problemó z teleinformatycznymi problemó z teleinformatycznymi sieciami bezprzeodoymi. sieciami bezprzeodoymi. Kolejną grupą Kolejną urządzeń grupą spomagających urządzeń spomagających ykryanie niespraności ykryanie niespraności sieci są analizatory sieci kabli. są Są to ielofunkcyjne analizatory kabli. nieielkie Są to urządzenia ielofunkcyjne służące nieielkie do testoania urządzenia i zatierdzania służące kabli do miedzianych testoania i oraz optycznych zatierdzania różnych kabli usługach miedzianych i standardach. oraz optycznych Bardziej różnych zaaansoane usługach narzędzia i standardach. zaierają Bardziej programy diagnostyczne, zaaansoane które narzędzia potrafią zaierają zmierzyć programy odległość do diagnostyczne, miejsca spadku które ydajności, potrafią podpoiedzieć zmierzyć odległość do miejsca spadku ydajności, podpoiedzieć działania napracze i graficznie działania napracze i graficznie zaprezentoać informacje o przesłuchach i impedancji. Zazyczaj zaprezentoać informacje o przesłuchach i impedancji. Zazyczaj do analizatoró kabli do analizatoró kabli dołączone jest oprogramoanie C pozalające przesyłać dane z urządzenia do dołączone jest oprogramoanie C pozalające przesyłać dane z urządzenia do komputera komputera C i raportoać ykonane testy. rzykładem takiego analizatora jest Fluke Netorks DTX C i raportoać ykonane testy. rzykładem takiego analizatora jest Fluke Netorks DTX CableAnalyzer. CableAnalyzer. Rys. Rys DTX DTX Cable Cable Analyzer Analyzer Fluke Fluke Netorks Netorks [4]. [4]. Następną Następną kategorią kategorią urządzeń są urządzeń moduły są analizoania moduły analizoania sieci NAM sieci NAM CISCO, które CISCO, można które instaloać można przełącznikach instaloać serii przełącznikach Catalyst 6500 serii i routerach Catalyst serii i routerach Moduł pozala serii na uzyskanie Moduł pozala graficznej na uzyskanie graficznej prezentacji ruchu z lokalnych oraz zdalnych przełącznikó i prezentacji ruchu z lokalnych oraz zdalnych przełącznikó i routeró, która jest prezentoana administratoroi z poziomu przeglądarki internetoej. Moduł generuje raporty na temat ruchu pochłaniającego routeró, która jest prezentoana administratoroi z poziomu przeglądarki internetoej. Moduł generuje raporty na temat ruchu pochłaniającego krytyczne zasoby siecioe, potrafi krytyczne zasoby siecioe, potrafi przechytyać i dekodoać pakiety oraz śledzić czasy odpoiedzi, przechytyać i dekodoać pakiety oraz śledzić czasy odpoiedzi, aby móc zlokalizoać aby móc problem zlokalizoać z aplikacją problem danej z sieci aplikacją albo na danej sererze. sieci albo na sererze. Rys Moduły NAM dla przełącznikó i routeró CISCO [5]. Rys Moduły NAM dla przełącznikó i routeró CISCO [5]. Moduły te są instaloane urządzeniach stanoiących neralgiczne ęzły danej sieci, co Moduły przypadku te są aarii instaloane pozala zaęzić urządzeniach obszar stanoiących poszukiań neralgiczne problemu z siecią. ęzły danej sieci, co przypadku aarii Ostatnią pozala z ymienionych zaęzić obszar kategorii poszukiań urządzeń problemu a zarazem z siecią. najbardziej rozbudoaną są Ostatnią przenośne z ymienionych analizatory sieci. kategorii Są to urządzeń kompleksoe a zarazem roziązania najbardziej do identyfikacji rozbudoaną i roziązyania są przenośne analizatory problemó sieci. Są to siecioych kompleksoe całym roziązania obszarze do modelu identyfikacji ISO/OSI. i roziązyania Te niestandardoe problemó urządzenia siecioych całym ułatiają obszarze roziązyanie modelu ISO/OSI. problemó Te niestandardoe terenoych urządzenia sieciach ułatiają przełączanych roziązyanie i VLAN. problemó terenoych odłączając sieciach analizator przełączanych sieci doolnym i VLAN. odłączając miejscu sieci analizator możemy sieci czasie doolnym rzeczyistym miejscu sieci możemy zbierać dane czasie dotyczące rzeczyistym średniego zbierać i dane szczytoego dotyczące ruchu średniego danych i szczytoego na określonym ruchu porcie. danych na Analizator można rónież ykorzystać do ykryania konfiguracji sieci VLAN, ykryania urządzeń generujących najiększy ruch sieci, analizy ruchu sieci oraz przeglądania szczegółoych informacji o interfejsie. Uzyskane dane można przesyłać do

15 Wybrane metody diagnozoania niepraidłoości działania sieci teleinformatycznych Systemy i Sieci Teleinformatyczne 75 określonym porcie. Analizator można rónież ykorzystać do ykryania konfiguracji sieci VLAN, ykryania urządzeń generujących najiększy ruch sieci, analizy ruchu sieci oraz przeglądania szczegółoych informacji o interfejsie. Uzyskane dane można przesyłać do komputera C a następnie analizoać komputera i C ykorzystyać a następnie analizoać przy roziązyaniu i ykorzystyać problemó. przy rzykładem roziązyaniu takiego problemó. urządzenia jest nooczesny rzykładem ielofunkcyjny takiego urządzenia analizator jest sieci nooczesny OptiVie ielofunkcyjny XG Netork Analysis analizator Tablet sieci OptiVie Fluke Netorks. XG Analizator Netork pozala Analysis na Tablet szybkie diagnozoanie Fluke Netorks. anomalii pracy Analizator przełącznikó, pozala routeró na szybkie jak rónież diagnozoanie urządzeń bezprzeodoych. anomalii pracy przełącznikó, routeró jak rónież urządzeń bezprzeodoych. Rys. Rys OptiVie OptiVie XG XG Netork Netork Analysis Analysis Tablet Tablet Fluke Fluke Netorks Netorks [4]. [4]. Głóne Głóne funkcje funkcje analizatora: analizatora: Możliość doolnej konfiguracji pulpitó, co pozala na przeglądanie aktualnego Możliość statusu doolnej sieci, krytycznych konfiguracji skaźnikó pulpitó, co z pozala pracy routeró, na przeglądanie przełącznikó, aktualnego firealli, statusu sieci, sereró, usług, aplikacji i innych urządzeń siecioych; krytycznych skaźnikó z pracy routeró, przełącznikó, firealli, sereró, usług, aplikacji Możliość śledzenia stanu ybranego fragmentu sieci; i innych urządzeń siecioych; Możliość Raportoanie śledzenia problemó stanu ybranego sieci i działających fragmentu sieci; niej aplikacji; Raportoanie Szczegółoa problemó analiza ruchu sieci i działających sieci i badanie niej płyu aplikacji; ruchu na ydajność sieci; Szczegółoa Automatyczne analiza yszukianie ruchu sieci i błędó badanie płyu infrastrukturze ruchu na siecioej ydajność (np.: sieci; problemy z Automatyczne ydajnością, yszukianie poielane adresy błędó I, infrastrukturze niepraidłoe siecioej maski podsieci, (np.: problemy brak odpoiedzi z ydajnością, routeró, itp.); poielane adresy I, niepraidłoe maski podsieci, brak odpoiedzi routeró, itp.); Centrum sparcia pomagające identyfikacji i usunięciu problemu siecioego; Centrum sparcia pomagające identyfikacji i usunięciu problemu siecioego; Analiza Analiza infrastruktury infrastruktury aplikacji aplikacji siecioych; siecioych; ełna ełna analiza analiza VLAN VLAN i łącz i łącz trunkoych; trunkoych; Analiza Analiza łączy łączy o przepustoości o przepustoości ponad ponad 10 Gb/s; 10 Gb/s; Analiza Analiza NetFlo NetFlo czasie czasie rzeczyistym. rzeczyistym. Szeroka funkcjonalność analizatora siecioego pozala na spraniejsze roziązyanie problemó z sieciami teleinformatycznymi. Szeroka funkcjonalność analizatora siecioego pozala na spraniejsze roziązyanie problemó Wymienione tu narzędzia są tylko pomocą dla inżynieró siecioych, aby z sieciami teleinformatycznymi. roziązyanie problemó z sieciami przebiegało spraniej i znacznie krótszym czasie, co z Wymienione tu narzędzia są tylko pomocą dla inżynieró siecioych, aby roziązyanie problemó z sieciami przebiegało spraniej i znacznie krótszym czasie, co z kolei zaoocuje mniejszymi kolei zaoocuje mniejszymi przerami popranej pracy sieci teleinformatycznych. przerami ODSUMOWANIE popranej pracy sieci teleinformatycznych. Sieci teleinformatyczne odgryają dzisiaj znaczącą rolę naszym codziennym życiu, dlatego ich sprane funkcjonoanie jest bardzo ażne. Stąd też kluczoą rolę odgryają administratorzy i inżynieroie siecioi potrafiący szybko i spranie diagnozoać problemy z sieciami, ykryać ystępujące niespraności, aarie czy problemy z ydajnością sieci teleinformatycznych. Bardzo ażnym aspektem przy zarządzaniu mniej lub bardziej

16 76 Systemy i Sieci Teleinformatyczne Wybrane metody diagnozoania niepraidłoości działania sieci teleinformatycznych ODSUMOWANIE Sieci teleinformatyczne odgryają dzisiaj znaczącą rolę naszym codziennym życiu, dlatego ich sprane funkcjonoanie jest bardzo ażne. Stąd też kluczoą rolę odgryają administratorzy i inżynieroie siecioi potrafiący szybko i spranie diagnozoać problemy z sieciami, ykryać ystępujące niespraności, aarie czy problemy z ydajnością sieci teleinformatycznych. Bardzo ażnym aspektem przy zarządzaniu mniej lub bardziej rozległymi sieciami jest odpoiednie przygotoanie merytoryczne. Na skuteczność i szybkość ykryania niespraności sieci płyają następujące elementy: Wybrana metoda analizy problemu siecioego zależności od złożoności sieci, złożoności problemu oszacoanego na podstaie zebranych danych o aarii oraz priorytetu ustalonego dla aarii; Wiedza posiadana na temat zarządzanej sieci bądź jej fragmentu oraz problemó jakie mogą jej dotyczyć; rzygotoana cześniej dokumentacja techniczna sieci, schematy fizycznej infrastruktury sieci jak i logiczny schemat konfiguracji urządzeń i sieci; osiadane narzędzia spomagające ykryanie aarii, takich jak: niespraności fizycznych nośnikó danych, zakłóceń przemysłoych, niespraności procesó komunikacyjnych (przekłamania transmisji danych, niedziałających protokołach routingu, problemach z przeciążeniami sieci) czy końcu błędnej konfiguracji urządzeń siecioych bądź końcoych hostó i sereró; Dośiadczenie administratora lub inżyniera siecioego pozalająca stępnie oszacoać skalę problemu. Dzisiaj dostępne jest iele narzędzi, które pozalają precyzyjnie zdefinioać problem siecioy. rzykłady iększości z nich zostały przedstaione poprzednich rozdziałach niniejszej pracy. Niektóre z nich oprócz analizy podpoiadają inżynieroi możlie roziązania zaistniałego problemu. Metody i środki należy dobierać zależności od skali problemu siecioego i jego skutkó ekonomicznych. Nie uzasadnionym jest stosoanie bardzo drogich analizatoró siecioych małych firmach, gdzie administroana sieć skupia kilkanaście hostó i kila sereró usług. Inaczej jest dużych korporacjach, sereroniach czy dostacach usług siecioych, gdzie aaria sieci pooduje odcięcie od zasobó i usług tysiące hostó i sereró, szczególności dużych firm które ymiernie ykorzystują do sojego funkcjonoania sieci teleinformatyczne. W takim przypadku liczy się czas usunięcia problemu, gdyż ma to ymierny skutek ekonomiczny. BIBLIOGRAFIA [1] M. A. Dye, R. McDonald, A. W. Rufi, Akademia sieci Cisco CCNA Exploration Semestr 4 Sieci WAN zasady dostępu, Wydanicto Naukoe WN, Warszaa, 2011 [2] M. A. Dye, R. McDonald, R. W. Rufi, Akademia sieci Cisco CCNA Exploration Semestr 1 odstay sieci, Wydanicto Naukoe WN, Warszaa, 2011 [3] Seris : [4] Seris : [5] Seris :