Kropelka do Kropelki. - załączniki do wyróżnionych scenariuszy

Transkrypt

1 Kropelka do Kropelki - załączniki do wyróżnionych scenariuszy Publikacja zawierająca zbiór załączników należących do wyróżnionych prac zgłoszonych do I etapu konkursu, polegającego na opracowaniu przez nauczycieli scenariusza zajęć lekcyjnych w zakresie przedmiotów: nauczanie początkowe, przyroda, język obcy, zajęcia wychowawcze (godzina wychowawcza, zajęcia na świetlicy, w bibliotece) na temat ochrony wód i racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi. Konkurs realizowany przez Wydawnictwo M&M Consulting, dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu, w ramach realizacji kampanii informacyjno-edukacyjną pod tytułem: MiniLO i Aniela zrobią z Ciebie EkoBohatera Warszawa 2014

2 Spis treści Spis treści... 2 NAUCZANIE POCZĄTKOWE... 3 I miejsce - Ochrona wód i racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi" Ewa Baranowska... 4 III miejsce Kropelka do kropelki Marta Kaczmarek PRZYRODA I miejsce - Ochrona wód i racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi Bogna Szymanek II miejsce - Magiczna woda Izabela Anna Kmiecik III miejsce - Poczuj się jak ryba w wodzie poznaj racjonalne sposoby gospodarowania wodą i jej bioróżnorodność Monika Pluta ZAJĘCIA WYCHOWAWCZE II miejsce - Woda źródłem życia Edyta Piekarska JĘZYK OBCY I miejsce Zasoby wodne Ziemi i ich ochrona Danuta Kasztelan, Anna Jakubowska II miejsce Wasser ist wichtig - Anetta Majewska... 68

3 NAUCZANIE POCZĄTKOWE

4 I miejsce - Ochrona wód i racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi" Ewa Baranowska Załączniki Załącznik nr 1 - zagadki

5

6

7

8 Cieszy się gleba, gdy on spada z nieba. Wprawdzie woda lecz nie woda. Przypnij łyżwy, rękę podaj! Po tej wodzie lecz nie wodzie, będziemy się ślizgać co dzień. Ma na dnie piasek albo kamienie. Do morza spieszy wciąż niestrudzenie. Raz pływa po sobie, to znów w obłok się zmienia. A wszystko w zależności od stanu skupienia. Chodzi w nas, myje nas, poi ludzi, pole, las Zwykle się rozlewa, leje Czasem jak kamień twardnieje, Bez niej trawy usychają, Zwierzęta i ludzie umierają. Zanieczyszczają wodę. Spadające z nieba kulki lodu. Zbiornik wodny mniejszy od jeziora.

9 Załącznik nr 2 - wiersz Wiersz T. Fiutowska ''Rozmowa z kroplą wody'' Jestem kropla, bardzo potrzebna, kropla wody. Komu? Ludziom. Do czego? Do picia, mycia i gotowania, zmywania naczyń i do sprzątania. Skąd przychodzisz kropelko? Z rzeki. Oj, to nie jesteś czysta, bo do rzeki wpływają ścieki. W gości brudna nie przychodzę, piorą mnie do czysta w drodze. Jaką odbywasz drogę? Przez różne sitka, filtry i rury, płynę coraz bardziej czysta o dziwo, do góry. Twoja czystość warta pochwały... Moja? To wielu ludzi trud niebywały, by do picia, do prania, do mycia dla was i dla ludzi wszystkich nie zabrakło nigdy w kranach wody czystej. Załącznik nr 3 - piosenka ŚWIAT BEZ WODY Ten kto wodę marnotrawi zapomina, że być może przyjdzie czas, że jej nie będzie. I nic wtedy nie pomoże. Ni modlitwy, ni zaklęcia, żadne czary, żadne groźby. Zniknie woda, życie zniknie. Nie pomogą żadne prośby. Ref:

10 Kiedy wyschną wszystkie źródła, kiedy wszystkie rzeki zginą, ani ptaki nie przylecą, ani ryby nie przypłyną, ani drzewa nie urosną, ani człowiek żyć nie będzie. Ziemia zmieni się w pustynię. Zapanuje cisza wszędzie. Świat bez wody to świat martwy. Bez drzew, kwiatów i motyli. W którym wszystko wiatr wysuszy. Słońce spali w jednej chwili. Starą prawdę czas powtórzyć i znów zrobić to odkrycie, że bez wody żyć nie sposób. Woda to po prostu życie. Ref. Kiedy wyschną wszystkie źródła.

11 III miejsce Kropelka do kropelki Marta Kaczmarek Załącznik nr 1

12

13 Y Ę Załącznik nr 2

14 Załącznik nr 3 Woda to Czy można żyć bez wody? TAK czy NIE Woda jest potrzebna do.. Woda to Czy można żyć bez wody? TAK czy NIE Woda jest potrzebna do..

15 Załącznik nr 4 Drodzy uczniowie przed Wami do przeprowadzenie cztery poszczególne doświadczenia. Powodzenia! Doświadczenie I: Rozpuszczalność substancji w wodzie. Będą potrzebne: przeźroczyste kubki, łyżeczki, ziarenka ryżu, kreda starta w proszek, sól, cukier, piasek, miód, woda. Przebieg doświadczenia: 1. Weź po łyżeczce: soli, cukru, sproszkowanej kredy, piasku, ryżu i miodu. 2. Napełnij każdą szklankę woda i dodaj łyżeczkę wyżej wymienionych substancji każdą do osobnej szklanki. 3. Mieszaj łyżeczką w każdej szklance około minuty. Obserwuj, które substancje rozpuściły się w wodzie, a które nie. Co obserwujecie?. Dlaczego tak się stało? Doświadczenie II: Pływanie i tonięcie przedmiotów. Będą potrzebne: plastelina, pokrywka od słoika, naczynie na wodę, woda. Przebieg doświadczenia: 1. Nalej wody do naczynia. 2. Ulep z plasteliny płaski kształt przypominający łódkę. 3. Z drugiego kawałka ulep kulkę. 4. Oba kawałki plasteliny połóż na powierzchni wody. 5. Umieść pokrywkę na wodzie najpierw poziomo, potem pionowo.

16 Co obserwujecie? Dlaczego tak się stało? Doświadczenie III: Para wodna się skrapla. Będą potrzebne: czajnik elektryczny, woda, kubek aluminiowy, kostki lodu. Przebieg doświadczenia: 1. Napełnij czajnik wodą i zagotuj wodę. 2. Wrzuć kilka kostek lodu do zimnej wody w kubku aluminiowym. 3. Kiedy z czajnika zacznie ulatywać para, skieruj ją na bok kubka. Co obserwujecie?. Dlaczego tak się stało?

17 Doświadczenie IV: Siła wody. Będą potrzebne: dwa kubki plastikowe, mocna taśma klejąca lub izolacyjna, igła lub gwóźdź, woda. Przebieg doświadczenia: 1. Igłą zrób pionowy rząd dziurek z jednej strony kubka. Niech to będzie kubek A. 2. Zrób poziomy rząd dziurek w drugim kubku, który nazwiemy B. 3. Zaklej paskiem taśmy dziurki w obu kubkach i wstaw je do szerokiej miski. 4. Napełnij kubki wodą. 5. Zdejmij taśmę z kubków, najpierw z jednego, potem z drugiego. 6. Patrz co się dzieje. Co obserwujecie?. Dlaczego tak się stało?

18 PRZYRODA

19 I miejsce - Ochrona wód i racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi Bogna Szymanek Załącznik nr 1 Dlaczego oszczędzać wodę? Źródło strona Aquanet Poznań Woda jest dobrem, z którego korzystamy codziennie w różnych celach. Potrzebujemy wody do picia, prania, kąpieli, sprzątania domu, podlewania ogródka, mycia samochodu. Ogromne ilości wody są zużywane przez przemysł i rolnictwo. Często nie zdajemy sobie sprawy z ilości wody jaką zużywamy na darmo. A tymczasem okazuje się, że kontrolując przepływ wody w naszych gospodarstwach możemy poczynić bardzo duże oszczędności. I nie chodzi tu o zaniechanie mycia się czy ograniczenie higieny, ale o zwyczajne i rozsądne gospodarowanie wodą. Dlaczego należy oszczędzać wodę? Nie tylko ze względu na wysokie rachunki czy też ekologiczny trend. Z pewnością nie każdy z nas wie, że Polska ma bardzo skromne zasoby wody, i że pod tym względem nasz kraj ma zbliżone warunki do Egiptu. Jesteśmy zaliczani do państw o ubogich zasobach wody, które szacuje się na ok 187 mld m3, co w przeliczeniu na jednego mieszkańca daje 1800 m3 rocznie (22 miejsce w Europie). Dla większości z nas swobodny dostęp do wody pitnej jest czymś oczywistym. Świadomość, że ten życiodajny płyn pokrywa 71% powierzchni globu powoduje, iż traktujemy go jako dobro nieograniczone i ogólnodostępne. Tymczasem jedynie 2,5% światowych zasobów wody to woda słodka, a mniej niż 0,01% to woda pitna. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) około 1,1 miliarda ludzi nie ma dostępu do wody spełniającej podstawowe normy czystości - oznacza to, że jedna szósta mieszkańców Ziemi cierpi z powodu pragnienia i chorób wywołanych spożywaniem zanieczyszczonej wody. Omawiany kryzys ma wiele oblicz. Dla wielu społeczności oznacza wysiłek codziennego pokonywania wielkich odległości, aby zdobyć wystarczającą ilość wody - czystej lub zanieczyszczonej. Dla innych, oznacza cierpienie z pragnienia, niedożywienia i chorób.brak dostępu do wody pitnej nie uśmierca w sposób spektakularny i czytelny jak powodzie, trzęsienia ziemi i wojny. Jego ofiary odchodzą w ciszy - są to przede wszystkim noworodki i dzieci zamieszkujące zarówno obszary rolnicze, jak i slumsy wielkich miast. Według szacunków WHO każdego dnia około 6 tysięcy dzieci umiera z powodu chorób związanych z niedostatkiem czystej wody. Oznacza to, że co 15 sekund umiera jedno dziecko. Organizacja Narodów Zjednoczonych szacuje, że dziecko urodzone w kraju rozwiniętym konsumuje razy więcej wody niż dziecko, które przyszło na świat w kraju rozwijającym się. Stosując proste wskazówki kazdego dnia możemy przyczynić się do ograniczenia zużycia wody pitnej na całym świecie.

20 Załącznik nr 2 7 b. Przygotuj dwie miski, wodę oraz dwie monety. Jedną miskę napełnij wodą, a drugą pozostaw pustą. Następnie spuść jednocześnie z wysokości około 15 cm monety do obu misek. Która z nich szybciej spadła na dno? Moneta spadająca do pustej miski pierwsza znalazła się na dnie, ponieważ powietrze stawia mniejszy opór niż woda. 7 c. Rozwijający się kwiat. Wytnij wg wzoru kwiat, zegnij płatki do środka. Połóż papierowy kwiat na wodzie. Co się dzieje? Kwiat powolutku się otwiera. Dlaczego? Woda przenika na zasadzie włoskowatości do maleńkich przerw między włóknami papieru, przez co papier pęcznieje i zgięcia się rozprostowują. 7 d. Bariera z tkaniny. Namocz i wyciśnij chusteczkę. Nalej wody do szklanki. Naciągnij chusteczkę na wierzch szklanki i przytrzymaj ją gumką. Odwróć szklankę do góry dnem. Co się dzieje? Woda nie wypływa ze szklanki, jakby chusteczka była nieprzemakalna. Dlaczego? Woda, którą namoczyłeś chusteczkę, wypełniła miejsca między włóknami tkaniny i dzięki napięciu powierzchniowemu, utworzyła rodzaj bariery, przez którą woda ze szklanki nie może wypłynąć. 7 e. Woda w stanie stałym. Napełnij słoik wodą. Połóż na słoiku zakrętkę, nie zakręcaj jej. Wstaw słoik z wodą do zamrażalnika i poczekaj, aż woda zamarznie. Co się dzieje? Zamarzając, woda podniosła zakrętkę. Dlaczego? Zamarznięta woda zajmuje więcej przestrzeni niż w stanie ciekłym, więc nie mieści się w słoiku. 7 f. Kiedy topnieje lód? Nalej do szklanki ciepłej wody. Woda powinna sięgać krawędzi. Zanurz w wodzie kilka kostek lodu (troszkę wody się wyleje) i załóż się z kolegami, że woda nie przeleje się przez krawędź, kiedy kostki się rozpuszczą. Co się dzieje? Woda się nie przelewa. Dlaczego? Woda zajmuje mniejszą objętość niż powstały z niej lód. 7 g. Roztapia się, czy nie? Nalej wody do 7 szklaneczek. Do każdej z nich wsyp łyżeczkę innej substancji i dokładnie wymieszaj sól, piasek, cukier, ryż, miód, mielona kawa, kawa rozpuszczalna. Co się dzieje? Niektóre substancje (cukier, sól, miód, kawa rozpuszczalna) znikają w wodzie, czasem ją zabarwiając. Inne (piasek, ryż, mielona kawa) pozostają widoczne i unoszą się w wodzie tak długo, jak mieszasz, a później opadają na dno lub unoszą się na powierzchni. Dlaczego? Dana substancja rozpuszcza się w wodzie, kiedy cząsteczki wody są w stanie dostać się między cząsteczki tej substancji, rozdzielając je. W takim wypadku otrzymujemy roztwór, w którym ginie różnica między wodą a rozpuszczoną substancją. W innym wypadku mamy do czynienia z substancją nierozpuszczalną w wodzie.

21 Załącznik nr 3 Bieg górny Bieg środkowy Bieg dolny chruściki, pstrągi potokowe, glony (skrętnice, okrzemki) płocie, okonie, szczupaki, wywłócznik, rogatek, rzęsa wodna, trzcina pospolita, pałka wodna, żaby, ślimaki, pijawki brzany, lipienie liny, leszcze, ukleje strefa przybrzeżna otwartej toni wodnej dna pałka wodna, trzcina, sit, grzybień biały, różne owady, ślimaki, żaby, traszki, pijawki, raki, kaczki krzyżówki, perkozy, czaple siwe, żurawie, wydry, piżmaki. plankton karpie, szczupaki, sumy, karasie, płocie, sieje, sinice, niektóre bakterie, małże np. szczeżuje. Woda zanieczyszczona mocno Średnio zanieczyszczona Czysta bakterie, rureczniki grzyby, glony, karpie, rozwielitki, ośliczki, larwy ważek larwy chruścików, kiełże, wypławki

22 Załącznik nr 4 Ciekawostki na temat wody. Źródło; strona Aquanet Poznań Wciąż kupujemy wodę w butelkach, chociaż ta z kranu nie jest gorsza. W ten sposób zaśmiecamy świat nie myśląc o konsekwencjach. Średnio podczas roku, każdy z nas wyrzuca 66 butelek, głównie do koszy, które nie są przeznaczone wyłącznie na plastik. Zgniecenie butelki zajmuje kilka sekund a wrzucenie jej i zakrętki (odkręconej) do odpowiedniego pojemnika również nie stanowi problemu. Gdybyśmy tak robili z pewnością moglibyśmy kupić więcej bluz i bielizny z polaru, która chroni przed zimnem i nie pozwala się spocić. Idealna na zimę. To właśnie z przetworzonych butelek PET powstaje tego typu materiał. Jeśli masz jakąś rzecz uszytą z tego materiału być może była to kiedyś butelka po wodzie, soku lub coli. Niestety firmy przetwarzające plastik tracą bardzo dużo czasu i energii na przekłuwanie zakręconych butelek, dlatego pamiętajmy by butelkę odkręcić, zgnieść i wyrzucić do żółtego pojemnika. Zakrętkę najlepiej oddać komuś, kto zbiera je w szczytnym celu. Śnieg waży od kilkunastu do 50 razy mniej niż taka sama objętość wody, ponieważ jest w nim duża ilość powietrza. Woda odgrywa ważną rolę w oczyszczaniu organizmu ze szkodliwych produktów przemiany materii (mocz i pot). Osoby uprawiające sport powinny pamiętać, że utrata wody odpowiadająca 5% masy ciała wywołuje spadek wydolności nawet o 30%. Aby uzupełnić niedobór płynu, trzeba wypić 1 ml wody na każdą spaloną kalorię. Maratończycy podczas biegu powinni wypijać ok. 3 litrów wody. Warzywa i owoce. Niektóre z nich mają w swoim składzie nawet ponad 90% wody. Najwięcej, bo aż 96% zawiera ogórek, potem sałata i pomidory, melon - 92%, a truskawki 90%. One dostarczają nam część dziennego zapotrzebowania na wodę. Z posiłków dostarczamy naszemu organizmowi około % wody. - Przy produkcji jednego samochodu zużywa się litrów wody. - Do wyprodukowania bochenka chleba trzeba zużyć 462 litry wody. - Aby ''wyhodować'' szklankę soku pomarańczowego, potrzeba 50 szklanek wody. - Do wyprodukowania 2,2 kg wołowiny potrzeba 9500 litrów wody. - Wyprodukowanie 1 kg papieru wymaga ok. 250 litrów wody. - Do wyprodukowania 1 litra piwa potrzeba 8 litrów wody. - Wyprodukowanie 1 kg stali wymaga ok. 300 l wody. - Wyprodukowanie 1 kg nawozów azotowych l wody. - Rafinacja 1 tony ropy naftowej l wody. - Do wyprodukowania 1 kg ziaren pszenicy potrzeba 1000 litrów wody, a ryżu - prawie 3 razy więcej. Na świecie nie pojawia się nowa woda. Zawsze istniała dokładnie ta sama jej ilość. A zatem pijemy tę samą wodę, którą piły dinozaury. Dzieci w wieku szkolnym posiadają w swoim ciele przeciętnie 75% wody, co oznacza, że na każde 10 kg ciała, 7 kg to woda Człowiek powinien wypijać dziennie około 3 litrów płynów. Bez picia możemy przeżyć jedynie około 4 dni.

23 Załącznik nr 5 Woda w moim środowisku karta samooceny. Przyroda nauczanie interdyscyplinarne, materiały pomocnicze dla nauczycieli klas IV VI, Wojewódzki Ośrodek Metodyczny w Poznaniu Zaznacz X czynności, które Ty wykonujesz (lub Twoja rodzina) 1. Naprawiam wszystkie nieszczelne urządzenia sanitarne i kanalizacyjne. zawsze często rzadko bardzo rzadko nigdy 2. Dokładnie zakręcam kurki od kranów. zawsze często rzadko bardzo rzadko nigdy 3. Częściej biorę prysznic niż kąpię się w wannie. zawsze często rzadko bardzo rzadko nigdy 4. Nie uruchamiam pralki dla kilku sztuk bielizny. zawsze często rzadko bardzo rzadko nigdy 5. Nie sypię proszku więcej niż konieczne. zawsze często rzadko bardzo rzadko nigdy 6. Do mycia naczyń używam tylko płynów rozcieńczonych. zawsze często rzadko bardzo rzadko nigdy 7. Nie piję nie przegotowanej wody. zawsze często rzadko bardzo rzadko nigdy 8. Stosuję domowe filtry do wody. zawsze często rzadko bardzo rzadko nigdy 9. Nie używam do picia i gotowania ciepłej wody z kranu, bo zawiera więcej metali ciężkich niż woda zimna. zawsze często rzadko bardzo rzadko nigdy

24 10. Ponieważ długie gotowanie pozbawia wodę soli mineralnych i mikroelementów, kupuję w sklepie wodę mineralną. zawsze często rzadko bardzo rzadko nigdy 11. Nigdy nie rzucam odpadków i śmieci do rzek, strumieni, jezior. zawsze często rzadko bardzo rzadko nigdy 12. Samochód myję tylko w miejscu do tego przeznaczonym (myjnie). zawsze często rzadko bardzo rzadko nigdy

25 Załącznik nr 6 Doświadczenie Co na wierzch wypływa? Nalej do pojemnika najpierw trochę miodu, potem trochę oleju. Na końcu wlej trochę wody. Co się dzieje? Ciecze się nie mieszają, ale układają się warstwami: olej utrzymuje się nad miodem, natomiast woda tonie w oleju, ale unosi się nad miodem. Dlaczego? Te trzy ciecze mają różne ciężary właściwe: olej, którego ciężar właściwy jest najmniejszy, unosi się nad miodem i nad wodą, a miód pozostaje na dnie, ponieważ ma największy ciężar właściwy.

26 Załącznik nr 7 PORADNIK - JAK OSZCZĘDZAĆ WODĘ? Źródło Aquanet Poznań W pierwszej kolejności sprawdź stan instalacji wodociągowej w Twoim domu: zlokalizuj i zlikwiduj przecieki; aby to sprawdzić odczytaj stan liczników wody przed i po dwugodzinnym nie korzystaniu z wody zlokalizuj i napraw kapiące krany i nieszczelne spłuczki, które można sprawdzić dodając do zbiornika barwnik spożywczy - jeżeli występuje przeciek barwnik pojawi się w ciągu 30 minut zamontuj dodatkowe urządzenia ograniczające zużycie wody, jak np. perlatory i spłuczki w toalecie z funkcją spłukiwania 3/6 litrów W DOMU: 1. Nigdy nie wylewaj niepotrzebnie wody, kiedy można ją użyć np.: do podlewania kwiatów, ogrodu, czy sprzątania 2. Unikaj zbędnego spłukiwania toalety. Chusteczki, owady i inne tego typu śmieci wynieś raczej do kosza na odpadki, niż do toalety. 3. Bierz szybki prysznic. Zastąp natrysk wersją oszczędnościową, z małym strumieniem. 4. Do kąpieli napełniaj wannę w 1/3, a przedtem zatkaj odpływ korkiem. Początkowy napływ zimnej wody może być ogrzany przez dodatnie później gorącej. 5. Zakręcaj kran, kiedy myjesz zęby, golisz się lub myjesz twarz. 6. Używaj zmywarki i pralki tylko wtedy, gdy są pełne lub ustaw program oszczędnościowy, zużywający wodę w ilości adekwatnej do wielkości załadunku. 7. Kiedy zmywasz naczynia ręcznie napełnij jedną komorę zlewu, a następnie spłukuj szybko pod niewielkim strumieniem bieżącej wody. 8. Nie używaj bieżącej wody do rozmrażania mięsa lub mrożonek. Odmrażaj jedzenie przez noc w lodówce lub mikrofalówce. 9. Rozważ zainstalowanie natychmiastowego podgrzewacza wody do kuchni, aby nie odkręcać wody, czekając na jej podgrzanie. 10. Zaizoluj rury. Będziesz miał szybciej ciepłą wodę i unikniesz jej marnowania, kiedy się podgrzewa. 11. Dostosowując temperaturę ciepłej wody, zamiast zwiększać strumień spróbuj go zmniejszać. 12. Przy wymianie starego wc na nowy, pomyśl nad zainstalowaniem spłuczki z przyciskiem regulującym ilość spłukiwanej wody. 13. Zamontuj baterie jednouchwytowe. Regulacja temperatury za pomocą dwóch kurków to strata czasu i wody. Kran jednouchwytowy reguluję temperaturę natychmiast.

27 W OGRODZIE I NA PODJEŹDZIE: 1. Trawnik podlewaj oszczędnie. Ogólną regułą jest to, że trawa potrzebuje podlewania latem co 5-7 dni. Obfity deszcz eliminuje konieczność podlewania nawet do 2 tygodni. 2. Podlewaj trawniki wczesnym rankiem lub późnym wieczorem, kiedy temperatura i prędkość wiatru są najniższe. To redukuje straty wynikłe na skutek parowania. 3. Nie mocz ulicy, podjazdu i chodnika. Ustaw zraszacz tak, aby podlewać tylko trawnik i kwiaty, a nie miejsca wybetonowane. 4. Używaj najbardziej ekonomicznego zraszacza. 5. Unikaj zbyt dużej ilości nawozów, gdyż zwiększają one zapotrzebowanie trawy na wodę. Stosuj te, które zawierają wolno uwalniające się nierozpuszczalne w wodzie formy azotu. 6. Okrywaj ziemię korą dla zachowania wilgotności, a dodatkowo możemy kontrolować chwasty, które konkurują z roślinami o wodę. 7. Niektóre trawy, skalniaki, krzewy i drzewa nie potrzebują zbyt częstego podlewania i zazwyczaj mogą przetrwać okresy suszy bez podlewania. Grupuj razem rośliny o podobnym zapotrzebowaniu na wodę. 8. Nie myj wężem wjazdu czy chodnika - używaj szczotki i wiadra z wodą, co zaoszczędzi setki litrów wody. 9. Wyposaż swój wąż w zamykaną końcówkę, która pozwala regulować strumień wody. Kiedy skończysz zakręć kran, aby uniknąć przecieków. 10. Nie zostawiaj węża i zraszacza bez obsługi. Używaj kuchennego zegara, aby przypominać sobie o wyłączeniu podlewania trawnika. 11. Unikaj instalacji fontann, jeśli nie mają zamkniętego obiegu wody. Sprawdź gdzie będą najmniejsze straty wody spowodowane parowaniem i wiatrem. 12. Sprawdzaj regularnie połączenia i zawory w wężu. 13. Myj samochód w myjni, która stosuje recykling wody, a jeśli wykonujesz to na swojej posesji - wykorzystaj wiadro z wodą i gąbkę zamiast bieżącej wody z węża. 14. Jeśli mieszkasz w domu jednorodzinnym, zastanów się nad założeniem zbiornika na wodę deszczową. Z powodzeniem można ją wykorzystywać do podlewania ogródka.

28 II miejsce - Magiczna woda Izabela Anna Kmiecik Załącznik 1. Prezentacja PowerPoint

29 III miejsce - Poczuj się jak ryba w wodzie poznaj racjonalne sposoby gospodarowania wodą i jej bioróżnorodność Monika Pluta Zagadka Raz pływa po sobie, to znów w obłok się zmienia. A wszystko w zależności od stanu skupienia. Chodzi w nas, myje nas, poi ludzi, pole, las Zwykle się rozlewa, leje Czasem jak kamień twardnieje, Bez niej trawy usychają, Zwierzęta i ludzie umierają.-woda Doświadczenie Góra lodowa pod wodą Na początku należy zabarwić wodę atramentem, następnie umieścić woreczek foliowy na powierzchni wody, wlać spirytus do ok. 90% objętości, ostrożnie zabrać woreczek i wrzucić kostkę lodu. Kostka lodu powinna pływać na powierzchni wody i pod powierzchnią spirytusu, gdyż ma większą gęstość niż woda, ale mniejszą od spirytusu.

30 Karta pracy Wykreślanka Z diagramu wykreśl siedem nazw wód. Ułożone są one poziomo, pionowe lub ukośnie. Z pozostałych wyrazów skreśl litery A, reszta liter utworzy hasło. Następnie wyrazy, które znalazłeś w diagramie wypisz poniżej przyporządkowując do wód naturalnych lub sztucznych, a następnie do wód płynących lub stojących. S W K A N A Ł Y T T O A D Y A P A O R O W Y W A W A I U A E A R Y C H A M N I A B A G N A Y A O A W E R Z E K I J E Z I O R A I Naturalne: Sztuczne:.... Płynące:..... Stojące:.

31 ZAJĘCIA WYCHOWAWCZE

32 II miejsce - Woda źródłem życia Edyta Piekarska SYMBOL NR 1 WODA ŹRÓDŁEM ŻYCIA

33 ŻĘTONOWY SYSTEM PUNKTACJI

34 SYMBOL NR 2

35 Woda to związek chemiczny o wzorze H 2 O, nazywana też tlenkiem wodoru. Woda występuje w trzech stanach skupienia: w normalnych warunkach występuje w stanie ciekłym, w stanie gazowym określamy ją parą wodną, a w stanie stałym lodem (PREZENTACJA POMOCY DYDAKTYCZNYCH). Woda jest bardzo dobrym rozpuszczalnikiem i najpowszechniej występującym na naszej planecie związkiem chemicznym. W naturalnej wodzie rozpuszczone są gazy

36 atmosferyczne, z których w największym stężeniu znajduje się dwutlenek węgla.

37 SYMBOL 3?

38 SYMBOL NR 4

39 SYMBOL NR 5

40 TEKST NR 1 Wodo, nie masz ani smaku, ani koloru, ani zapachu, nie można ciebie opisać, pije się ciebie nie znając ciebie. Nie jesteś niezbędna do życia jesteś samym życiem. Obdarzasz nas rozkoszą, której nie podobna pojąć samymi zmysłami Jesteś największym bogactwem, jakie istnieje na świecie Antoine de Saint-Exupery, Ziemia, planeta ludzi

41 TEKST NR 2 WŁAŚCIWOŚCI WODY: jest przezroczysta, bez zapachu i smaku, jest dobrym rozpuszczalnikiem dla wielu substancji, ma odczyn obojętny ph = 7, ma wysoką temperaturę topnienia (0ºC) i wrzenia (100ºC), odznacza się dobrym przewodnictwem cieplnym i wysokim ciepłem parowania, co zabezpiecza organizm przed przegrzaniem i umożliwia sprawną termoregulacje, ma wysokie napięcie powierzchownie, co sprawia, że spełnia ważną role w tworzeniu błon cytoplazmatycznych, ma dużą pojemność cieplną, co chroni organizmy przed nagłymi skokami temperatur, ma wysokie ciepło właściwe, co zmniejsza wahania temperaturowe wewnątrz organizmu, ponieważ woda wolno się nagrzewa i wolno ochładza.

42 Obieg wody w przyrodzie

43 TEKST 3

44 KROPELKI TEKST NR 4 WODA JEST NIEZBĘDNA DO UTRZYMAMIA HIGIENY

45 PRZEMYSŁ, HUTY ŻELAZA I STALI, FABRYKI PAPIERU

46 PRODUKCJA CHEMIKALIÓW I ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN

47 UPRAWIANIE DYSCYPLIN SPORTOWYCH

48 STANOWI ŚRODOWISKO ŻYCIA WIELU ORGANIZMÓW

49 WYKORZYSTYWANA DO OCHŁADZANIA, PRZETWARZANIA I OGRZEWANIA

50 WODA JEST NIEZBĘDNA DO ŻYCIA DLA CZŁOWIEKA, ROŚLIN I ZWIERZĄT

51 PRZEMYSŁ WYDOBYWCZY I PRZETWÓRSTWO PALIW

52 ROLNICTWO I OGRODNICTWO

53 PRZYRZĄDZANIE POSIŁKÓW - GOTYWANIE, MYCIE NACZYŃ

54 SPOSOBY NA OSZCZĘDZANIE WODY (tekst nr 5) Nie wylewaj niepotrzebnie wody, kiedy można jej jeszcze użyć np. do podlewania kwiatów, ogrodu czy sprzątania Unikaj zbędnego spłukiwania toalety śmieci wyrzucaj do kosza jedno spłukiwanie to około 6 litrów wody, Bierz szybki prysznic korzystając z natrysku o małym strumieniu, Używaj małej ilości wody do kąpieli napełniaj wannę w 1/3 kąpiel w pełnej wannie to jednorazowe użycie 200l wody Nie pozwól, aby woda była odkręcona kiedy myjesz twarz lub zęby, Kiedy zmywasz naczynia napełnij jedna komorę zlewu lub miskę wodą z płynem spłukuj pod niewielkim strumieniem bieżącej wody, Kiedy myjesz zęby wodę do płukania nabierz do kubeczka, Zbieraj wodę, którą używasz to mycia jarzyn i owoców może posłużyć np. do podlewania kwiatów, Pralkę lub zmywarkę używaj wtedy, gdy urządzenia te są wypełnione w całości lub dobieraj odpowiedni program do zawartości (np. ½ wsadu), Zamiast kąpieli korzystaj z prysznica jest bardziej higieniczny i pozwala zaoszczędzić do 400l wody tygodniowo!

55 Korzystaj ze spłuczek z tzw. dwutaktem pozwoli to zaoszczędzić do 3 litrów wody przy jednym spłukaniu, a w ten sposób korzystasz z wody według potrzeb, Zawsze odkręcaj wodę z umiarem, Gotuj krótko, w małej ilości wody, używając przykrywek podczas gotowania.

56 JĘZYK OBCY

57 I miejsce Zasoby wodne Ziemi i ich ochrona Danuta Kasztelan, Anna Jakubowska Załączniki, Karty pracy Załącznik 1 WODA WATER KROPLA DROP LÓD ICE PARA WODNA WATER VAPOUR CIECZ LIQUID OCEAN OCEAN LODOWIEC GLACIER WODY PODZIEMNE UNDERGROUND WATER JEZIORO LAKE ATMOSFERA ATMOSPHERE RZEKA RIVER

58 Załącznik 2 Klasa 4 Klasa 5-6

59 Karta pracy 1 Podpisz schemat (w języku polskim i angielskim) przy strzałkach procesy związane z obiegiem wody

60 Załącznik 3 Załącznik 4 Zasoby wodne na Ziemi ( w %) Oceany 97,2 Lodowce i lądolody 2,0 Wody podziemne 0,62 Jeziora słodkie 0,009 Jeziora słone 0,008 Atmosfera 0,0001 Rzeki 0,0001

61 Karta pracy 2 Zilustruj za pomocą łyżek wody proporcje między różnymi źródłami zaopatrzenia w wodę 20 litrów wody ilustruje całkowitą ilość wody na naszej planecie Wody rzeczne Wody jezior słodkich Wody podziemne Woda w atmosferze Woda w słonych jeziorach Woda w lodowcach i lądolodach Reszta to woda oceaniczna 1 łyżeczka 1 łyżeczka 6 łyżek 1 łyżeczka 1 łyżeczka 20 łyżek

62 Załącznik 5 have a bath have a shower use a toilet do the washing up

63 do the washing do the cooking do the cleaning wash brush teeth

64 Karta pracy 3

65 Karta pracy 4 Oszacuj zużycie wody podczas czynności życia codziennego i skonfrontuj ze zużyciem faktycznym

66 Załącznik 6

67 Karta pracy 5 Połącz nazwy oczyszczalni ścieków z odpowiednimi opisami Oczyszczalnia chemiczna Filtrowanie stałych zanieczyszczeń za pomocą sit Oczyszczalnia biologiczna Neutralizowanie chemikaliów innymi substancjami chemicznymi Oczyszczalnia mechaniczna Rozkładanie zanieczyszczeń przez mikro organizmy na nieszkodliwe dla środowiska substancje Do the crosswords rozwiąż krzyżówkę Karta pracy 6 Rozwiąż krzyżówkę. Wykorzystaj słownictwo języka angielskiego poznane na tych zajęciach.

68 II miejsce Wasser ist wichtig - Anetta Majewska Załącznik nr 1

69 Załącznik nr 2

70 Załącznik nr 3

71 Załącznik nr 4