Projekty Partnerskie Grundtviga Wybrane dane dotyczące wniosków zaakceptowanych w latach w akcji Projekty Partnerskie Grundtviga.

Transkrypt

1 Oprac. Michał Chodniewicz, lipiec 2013, ver.2 Projekty Partnerskie Grundtviga Wybrane dane dotyczące wniosków zaakceptowanych w latach w akcji Projekty Partnerskie Grundtviga. Ogólne założenia akcji (fragment Zaproszenia do składania wniosków 2013): Projekty Partnerskie Grundtviga stanowią ramy dla współpracy pomiędzy organizacjami działającymi w obszarze szeroko rozumianej edukacji (uczenia się) dorosłych zarówno edukacji formalnej jak i pozaformalnej i nieformalnej. W odróżnieniu od projektów wielostronnych Grundtviga realizowanych w ramach tzw. akcji scentralizowanych, które są projektami na większą skalę i są zorientowane na produkt lub konkretny rezultat, Projekty Partnerskie Grundtviga są zorientowane na proces i mają na celu rozszerzenie współpracy europejskiej pomiędzy mniejszymi organizacjami, które chcą uwzględnić współpracę europejską w swojej działalności edukacyjnej. W Projektach Partnerskich Grundtviga kadra i dorośli słuchacze z przynajmniej trzech uczestniczących krajów pracują wspólnie nad jednym lub więcej obszarami tematycznymi, które stanowią przedmiot wspólnego zainteresowania współpracujących organizacji. Taka wymiana doświadczeń, praktyk i metod przyczynia się do podniesienia świadomości zróżnicowania kulturowego, społecznego i gospodarczego Europy oraz do lepszego zrozumienia obszarów wspólnego zainteresowania w dziedzinie uczenia się dorosłych. Tam gdzie to możliwe, w przypadku dorosłych słuchaczy należy zwrócić szczególną uwagę na uczestnictwo osób z grup defaworyzowanych społecznie. Przykładowe obszary tematyczne Projektów Partnerskich Grundtviga: sposoby motywowania osób dorosłych do nauki metodyka uczenia się i nauczania osób dorosłych kompetencje kluczowe aktywne obywatelstwo zagadnienia interkulturowe nauka języków obcych sztuka, muzyka i kultura edukacja europejska rozwój zrównoważony technologie informacyjne w edukacji dorosłych równe szanse dla kobiet i mężczyzn edukacja osób ze specjalnymi potrzebami (np. osób niepełnosprawnych, w starszym wieku, zagrożonych wykluczeniem społecznym) edukacja rodziców W Projektach Partnerskich Grundtviga muszą uczestniczyć organizacje z co najmniej trzech krajów uprawnionych w programie Uczenie się przez całe życie, w tym przynajmniej jeden kraj musi być członkiem Unii Europejskiej.

2 1. Liczba realizowanych projektów Od początku realizacji akcji Projekty Partnerskie Grundtviga, tj. od roku 2001 stale rosła liczba składanych wniosków. Od 26 wniosków w roku 2001 do 399 w roku Akcja ta była realizowana w ramach programu Socrates ( ), a obecnie jest realizowana w ramach programu Uczenie się przez całe życie ( ). Ostatni nabór wniosków miał miejsce 21 lutego 2013 (456 złożonych wniosków). Na dzień 10 maja 2013 nie są jeszcze znane wyniki selekcji. Ostatnie projekty zakończą swą realizację w roku Poniższe dane uwzględniają lata , tj. prawie cały okres realizacji programu Uczenie się przez całe życie rok 2007 nie został uwzględniony ze względu na jego przejściowy charakter i nieco inne zasady realizacji akcji niż obecnie, a co za tym idzie dane z tego nie są łatwe do zestawienia razem z danymi z kolejnych lat. Liczba składanych wniosków była większa z każdą kolejną selekcją z wyjątkiem roku Począwszy od roku 2009 polska Narodowa Agencja ograniczyła liczbę wniosków, które może złożyć jedna organizacja. W roku 2009 były to 2 wnioski, natomiast w roku 2010 i następnych latach, organizacja mogła posiadać maksymalnie 2 projekty realizowane w danym czasie, inaczej mówiąc liczba wniosków, którą organizacja mogła złożyć była zależna od już realizowanych projektów. Dodatkowo, począwszy od roku 2009 możliwy jest udział tylko jednej organizacji z Polski w tym samym projekcie. Jak widać na poniższym wykresie ograniczenia te wpłynęły na liczbę składanych wniosków, czego efektem jest ogólnie mniejsza ich liczba w roku 2009, natomiast zostały zwiększone szanse na przyznanie dofinansowania większej liczbie różnych organizacji. Wykres nr 1. Liczba złożonych i zaakceptowanych wniosków w akcji Projekty Partnerskie Grundtviga w latach N = Wnioski złożone Wnioski zaakceptowane Odsetek zaakceptowanych wniosków w stosunku do złożonych w poszczególnych latach przedstawia się następująco: 2008: 38%, 2009: 54%, 2010: 38%, 2011: 39%, 2012: 34%. W roku 2013 polska Narodowa Agencja otrzymała 456 wniosków i spodziewa się zaakceptować ok. 30% z nich. Istnieje bardzo duże zróżnicowanie, jeżeli chodzi o liczbę realizowanych projektów w Polsce przez organizacje z poszczególnych województw. Poniższy wykres przedstawia liczbę wniosków, Strona 2 z 11

3 które zostały zaakceptowane w latach w poszczególnych województwach w przeliczeniu na 1 mln mieszkańców. Wykres nr 2. Liczba wniosków zaakceptowanych w danym województwie na 1 mln mieszkańców w akcji Projekty Partnerskie Grundtviga w latach Małopolskie 21,3 Łódzkie 19,2 Mazowieckie Podlaskie Podkarpackie 17,9 17,6 17,6 Pomorskie Warmińsko-Mazurskie 16,2 16,1 Dolnośląskie 12,1 Śląskie Lubelskie Opolskie 9,0 8,8 8,7 Lubuskie Wielkopolskie 6,9 6,8 Zachodniopomorskie 5,9 Kujawsko-Pomorskie 4,4 Świętokrzyskie 2, Liczba wniosków zaakceptowanych z danego województwa wynika raczej z małej liczby składanych wniosków w takim województwie, a nie z ich gorszej jakości. W związku z tak dużym zróżnicowaniem w liczbie składanych wniosków, począwszy od roku 2011 wprowadzono krajowy priorytet w ramach którego przyznawane były dodatkowe punkty wnioskom składanym przez organizacje, które mają swoją siedzibę w jednym z czerech najsłabiej reprezentowanych województw. Zwiększenie szansy na uzyskanie dofinansowania przez organizacje z województw, z których jest składanych najmniej wniosków powinno wpłynąć pozytywnie na promocję programu i akcji w tych województwach w wyniku działań promocyjnych i upowszechniających prowadzonych w ramach realizowanych projektów, a co za tym idzie zachęcić większą liczbę organizacji z danego województwa do składania wniosków. Strona 3 z 11

4 2. Charakterystyka organizacji, które otrzymały dofinansowanie Kolejny wykres przedstawia rozkład typów organizacji, które realizują lub realizowały projekty w latach Najwięcej projektów jest realizowanych przez organizacje pozarządowe, tj. stowarzyszenia i fundacje, które łącznie stanowią prawie 60% beneficjentów. Wraz z instytucjami kultury organizacje te stanowią niemal 2/3 wszystkich beneficjentów, tj. 65,3%. Może to być odzwierciedleniem faktu, że edukacja osób dorosłych, tj. ogólna i niezawodowa ma głównie miejsce poza formalnym systemem kształcenia i odbywa się w formie pozaformalnej lub nieformalnej prowadzonej właśnie m. in. przez organizacje pozarządowe i instytucje kultury. Wykres nr 3. Typy organizacji beneficjenta w akcji Projekty Partnerskie Grundtviga w latach Stowarzyszenie 41,4% Fundacja Firma prywatna 15,0% 17,1% Instytucja kultury Szkoła wyższa Jednostka samorządu terytorialnego Inne jednostki/zakłady publiczne Instytucja kształcenia nauczycieli Centrum Kształcenia Ustawicznego Zakład Karny Kościelna osoba prawna Ośrodek/dom pomocy społecznej Szkoła podstawowa/gimnazjum/średnia Inne 6,8% 5,1% 3,1% 2,5% 2,3% 1,9% 1,9% 1,0% 1,0% 0,6% 0,4% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% Kolejnymi znaczącymi kategoriami są firmy prywatne oraz szkoły wyższe. Należy jednak zwrócić uwagę, że gdy w roku 2008 nie było ograniczeń dotyczących liczby wniosków składanych przez jedną organizację, to wśród tych dwóch kategorii najwięcej było organizacji, które składały więcej niż jeden wniosek. W roku 2008 od tych 2 kategorii organizacji pochodzi łącznie 37% realizowanych projektów. Jednak jeżeli wziąć pod uwagę tylko lata , kiedy to obowiązywał limit składanych wniosków, to odsetek realizowanych projektów przez ww. organizacji wynosi 18%. Pokazuje to aktywność poszczególnych typów organizacji. Ze względu na cel Projektów Partnerskich Grundtviga, jakim jest umożliwienie współpracy międzynarodowej w szczególności organizacjom nie posiadającym takiego doświadczenia, zdecydowano o wprowadzenie ograniczeń, które umożliwiły dofinansowanie jak największej liczby organizacji. Projekty Partnerskie Grundtviga, zgodnie z założeniami tej akcji, przeznaczone są przede wszystkim dla małych organizacji i nie doświadczonych we współpracy międzynarodowej. Tak jak Strona 4 z 11

5 pokazuje to kolejny wykres, zdecydowana większość organizacji jest niewielka. Jako wskaźnik wielkości organizacji realizującej projekt przyjęto liczbę pracowników danej organizacji, jaka została podana przez beneficjenta we wniosku o dofinansowanie. Zgodnie ze wskazaniami beneficjentów 79% z nich to organizacje posiadające do 50 pracowników. Wykres nr 4. Wielkość organizacji beneficjenta w akcji Projekty Partnerskie Grundtviga w latach ; 2,7% ; 1,4% ; 0,6% ; 16,0% ; 17,3% 1-20; 61,9% Do największych organizacji należą szkoły wyższe oraz jednostki samorządu terytorialnego. Najmniejsze z nich to z kolei stowarzyszenia i fundacje. Jeżeli chodzi o źródło finansowania organizacji beneficjentów to zdecydowana większość organizacji należy do sektora prywatnego, tj. nie finansowanego z pieniędzy publicznych w zakresie ich bieżącej działalności, co pokazuje poniższy wykres. Przynależność do danego sektora jest deklarowana przez organizację we wniosku o dofinansowanie. Wykres nr 5. Sektor działalności organizacji beneficjenta w akcji Projekty Partnerskie Grundtviga w latach ,8% prywatny publiczny 64,2% Strona 5 z 11

6 Pomimo, że większość beneficjentów to organizacje prywatne, to ich działalność, nie jest skierowana na osiągnięcie zysku, dotyczy to między innymi stowarzyszeń i fundacji, które z założenia nie mogą prowadzić działalności o charakterze dochodowym. Orientacja rynkowa organizacji beneficjentów zaprezentowana jest na poniższym wykresie. Do organizacji prowadzących działalność w celu wypracowania zysku należą głównie firmy prywatne oraz niepubliczne szkoły wyższe. Wykres nr 6. Orientacja rynkowa organizacji beneficjenta w akcji Projekty Partnerskie Grundtviga w latach ,9% Non profit Profit 82,1% Większość organizacji realizujących projekty, to małe podmioty zatrudniające do 20 osób, jednak ich siedziby nie znajdują się głównie w małych ośrodkach miejskich. Jak widać na poniższych wykresie, większość z nich ma siedziby w miastach powyżej 400 tysięcy mieszkańców, czyli większych ośrodkach miejskich. Na drugim miejscu znajdują się organizacje, które mają swoją siedzibę w Warszawie. Wykres nr 7. Wielkość miejscowości siedzib organizacji beneficjentów w akcji Projekty Partnerskie Grundtviga w latach % 32,3% 30% 25% 20% 15% 11,3% 12,1% 12,8% 13,0% 10% 6,6% 5% 3,1% 4,3% 4,5% 0% 5-10 tys tys tys. poniżej 5 tys tys tys tys. m. st. Warszawa powyżej 400 tys. Strona 6 z 11

7 Łącznie dofinansowano wniosków ze 176 różnych miejscowości. Natomiast, jedynie 4% beneficjentów prowadzi swoją działalność na terenach wiejskich. W kategorii powyżej 400 tysięcy znajduje się wyłącznie 5 miast, tj. Gdańsk, Poznań, Wrocław, Łódź i Kraków. Jak już wcześniej zostało wspomniane, projekty partnerskie są skierowane przede wszystkim do organizacji, które nie mają doświadczenia w tego typu współpracy międzynarodowej. Poniższy wykres przedstawia odsetek beneficjentów ze względu na ich doświadczenie w realizacji Projektów Partnerskich Grundtviga w ostatnich 5 latach poprzedzających dany rok konkursowy. Wykres nr 8. Doświadczenie organizacji beneficjenta w realizacji Projektów Partnerskich Grundtviga 35,6% Jest doświadczenie 64,4% Brak doświadczenia Jak widać, większość organizacji, które otrzymały dofinansowanie nie brała udziału od co najmniej 5 lat w projekcie partnerskim w programie Grundtvig. Komisja Europejska, aby pomóc organizacjom niedoświadczonym w tej akcji, postanowiła o przyznawaniu dodatkowych punktów dla takich organizacji, które są brane pod uwagę w procesie selekcji wniosków i są uwzględniane przy ocenie jakościowej projektów. Punkty te mają duże znaczenie przy wspieraniu partnerstw składających się głównie z niedoświadczonych organizacji. Ponadto, na podstawie informacji zawartych we wnioskach o dofinansowanie, możne stwierdzić, że organizacje, które nie mają doświadczenia w Projektach Partnerskich Grundtviga często nie mają także doświadczenia w żadnych innych tego typu przedsięwzięciach, jakimi są międzynarodowe projekty edukacyjne. Strona 7 z 11

8 3. Tematyka realizowanych projektów Projekty Partnerskie Grundtviga mają również w swoich celach wsparcie organizacji, które zajmują się prowadzeniem, organizacją lub nadzorowaniem działań edukacyjnych skierowanych do osób wymagających szczególnego wsparcia. Polska Narodowa Agencja wyznaczając krajowe priorytety brała pod uwagę w szczególności wsparcie takich organizacji. Poniższy wykres przedstawia odsetek projektów, które poruszają dany obszar tematyczny. Na podstawie wyboru przez beneficjentów szczegółowych zakresów tematycznych we wnioskach o dofinansowanie (możliwość wyboru do 3 tematów), stworzono poniższe ogólniejsze kategorie tematyczne, które przedstawiają główne obszary tematyczne realizowanych projektów. Wykres nr 9. Tematyka Projektów Partnerskich Grundtviga realizowanych w latach Grupy o specjalnych potrzebach Zagadnienia pedagogiczne / dydaktyczne Sztuka, muzyka, kultura Aktywne obywatelstwo Dialog międzykulturowy Edukacja międzypokoleniowa, w starszym wieku Kraje europejskie, Unia Europejska Umiejętności podstawowe Rozpoznawanie / uznawanie kompetencji Technologie informacyjne Edukacja zdrowotna Języki obce Inne Wolontariat Edukacja ekologiczna / zrównoważony rozwój Stymulowanie potrzeb dorosłych Edukacja rodziców i rodzin Doradztwo i poradnictwo Edukacja konsumencka Media 14,2% 14,0% 11,1% 11,1% 9,5% 8,8% 7,2% 6,8% 6,8% 5,6% 3,1% 2,7% 1,9% 30,2% 27,4% 23,3% 22,4% 21,2% 19,3% 42,8% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% Tematyka projektu odnosi się zarówno do danego obszaru edukacji osób dorosłych, do zagadnień związanych z kwestiami zarządzania lub organizowania tej edukacji oraz do grup docelowych. Najczęściej podejmowanym tematem były zagadnienia związane z edukacją osób o specjalnych potrzebach. Tematyka ta była podejmowana w 208 z 486 projektów realizowanych w latach Na 3 miejscu znajduje się tematyka związana ze sztuką, muzyką i kulturą, tj. najczęściej również powiązana z edukacją osób ze specjalnymi potrzebami. Do grupy osób ze specjalnymi potrzebami zaliczono m. in. osoby starsze, niepełnosprawne fizycznie i intelektualnie, Strona 8 z 11

9 zagrożone wykluczeniem społecznym i marginalizacją ze względu na sytuację ekonomiczną, migrantów, osoby osadzone w zakładach karnych. Kolejny wykres przedstawia odsetek projektów realizowanych przez polskich beneficjentów, w których uczestniczą organizacje partnerskie z danego kraju. Największa współpraca ma miejsce z organizacjami z największych krajów, w których składane i akceptowane są największe liczby wniosków. Zatem w co drugim lub prawie co drugim projekcie jest obecny partner z Włoch, Niemiec, Turcji lub Hiszpanii. Z kolei Chorwacja bierze udział w programie od roku 2011, a Szwajcaria od roku W projektach bierze udział średnio 5 partnerów. Wykres nr 10. Kraje z partnerów Projektów Partnerskich Grundtviga z udziałem polskich beneficjentów w latach Włochy Turcja Hiszpania Niemcy Wlk. Brytania Rumunia Francja Litwa Czechy Grecja Austria Portugalia Węgry Słowacja Łotwa Finlandia Szwecja Holandia Belgia Bułgaria Cypr Słowenia Estonia Dania Irlandia Norwegia Szwajcaria Chorwacja Malta Islandia Luksemburg Lichtenstein 18,7% 18,5% 17,5% 17,5% 16,9% 16,3% 13,8% 11,5% 10,5% 9,9% 9,3% 8,6% 8,4% 8,2% 7,0% 6,2% 6,2% 5,8% 4,9% 3,9% 2,7% 1,9% 1,4% 1,4% 0,4% 0,2% 26,3% 29,6% 37,7% 36,4% 40,9% 45,1% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% Powyższe wartości są również zależne od ograniczeń dotyczących liczby możliwych do złożenia w danym kraju wniosków oraz liczby możliwych do realizowania projektów w danym czasie, a także liczby organizacji z danego kraju w jednym projekcie. Są kraje, takie jak Grecja, gdzie wprowadza się ograniczenia pozwalające na realizację projektu raz na trzy lata oraz kraje takie jak Włochy, które przez ostatnie lata nie wprowadzały żadnych ograniczeń. Strona 9 z 11

10 4. Dane dotyczące zrealizowanych Projektów Partnerskich Grundtviga w latach Poniższe dane dotyczą projektów zakończonych do końca roku 2012, tj. tych z selekcji w latach Dane pochodzą z raportów końcowych otrzymanych od beneficjentów. Do końca roku 2012 zostało w pełni zakończonych 238 projektów, z 241 dofinansowanych. W przypadku 3 projektów miało miejsce wcześniejsze ich zakończenie z powodu rozwiązania umowy. Poniższe dane uwzględniają jedynie w pełni zrealizowane projekty. Dane dotyczące zrealizowanych przez polskie organizacje wyjazdów zagranicznych w projektach zaakceptowanych w latach : Średnia długość trwania spotkania partnerów: 4 dni. Średnia liczba grupowych wyjazdów na spotkania partnerskie w projekcie: 4,4. Średnia liczba osób biorących udział w jednym wyjeździe grupowym: 4,1. Średnia liczba mobilności w ramach jednego projektu: 18,1. Warto zaznaczyć, że w projektach jest realizowanych więcej mobilności niż jest to wymagane umową finansową na realizację projektu. Wobec wymaganych 3176 mobilności zrealizowano 4294, tj. o ponad 1/3 więcej. Jedna mobilność oznacza wyjazd jednej osoby na spotkanie partnerów w ramach realizowanego projektu. Jedna osoba mogła zrealizować więcej niż jedną mobilność w czasie trwania projektu. W szczególności dzieje się tak w przypadku pracowników organizacji, natomiast jeżeli chodzi o słuchaczy, to dużo częściej uczestnikami kolejnych wyjazdów zagranicznych są różne osoby. Liczby mobilności z podziałem na grupy uczestników w projektach zaakceptowanych w latach : Liczba mobilności słuchaczy: 2111 Liczba mobilności słuchaczy ze specjalnymi potrzebami: 119 Liczba mobilności pracowników: 2183 Liczba mobilności pracowników ze specjalnymi potrzebami: 15 Liczby uczestników projektów zaakceptowanych w latach : Liczba uczestniczących słuchaczy: Liczba uczestniczących słuchaczy ze specjalnymi potrzebami: 492 Liczba uczestniczących pracowników: 2623 Liczba uczestniczących pracowników ze specjalnymi potrzebami: 20 Duża liczba słuchaczy biorących udział w projektach wynika z m. in. organizowanych działań edukacyjnych o charakterze otwartym, które przyciągały duże grupy osób ze społeczności lokalnych. Były to takie wydarzenia jak przedstawienia teatralne, festyny, koncerty oraz zajęcia dla słuchaczy takich organizacji jak Uniwersytety Trzeciego Wieku. Poniższa tabela przedstawia wpływ projektów na ich uczestników (pracowników i słuchaczy), organizację beneficjenta oraz społeczność lokalną. Dane pokazują odsetek projektów, w których wpływ w danym obszarze miał miejsce w stopniu bardzo znaczącym lub dużym. W poszczególnych projektach wpływ w wyżej wskazanym stopniu miał miejsce w co najmniej kilku obszarach i nie ograniczał się on do np. wyłącznie kompetencji językowych czy kulturowych. Strona 10 z 11

11 Tabela nr 1. Wpływ Projektów Partnerskich Grundtviga wg raportów beneficjentów złożonych w latach Słuchacze Pracownicy Organizacja beneficjenta Społeczność lokalna Zwiększenie motywacji 89,12% Poszerzenie wiedzy o krajach partnerskich i ich kulturach 87,87% Zwiększenie pewności siebie 84,10% Zwiększenie umiejętności społecznych 82,01% Zwiększenie umiejętności językowych 53,56% Zwiększenie umiejętności TIK 47,28% Inny 19,67% Poszerzenie wiedzy o krajach partnerskich i ich kulturach 95,40% Zwiększenie motywacji 93,72% Zwiększenie umiejętności zarządzania projektem 82,85% Zwiększenie umiejętności językowych 79,08% Zwiększenie umiejętności pedagogicznych 74,06% Zwiększenie umiejętności TIK 60,67% Inny 12,97% Zwiększenie współpracy pomiędzy współpracownikami 84,10% Zmiany wprowadzone do programu nauczania/programu szkoleniowego 60,25% Zwiększone wsparcie ze strony kadry zarządzającej instytucją 49,37% Inny 15,90% Zmiany w strukturze organizacyjnej 14,64% Zwiększenie współpracy z innymi lokalnymi organizacjami 61,09% Zwiększone wsparcie i udział członków rodziny 47,70% Zwiększone wsparcie i udział innych lokalnych podmiotów 43,10% Zwiększenie współpracy z lokalnymi przedsiębiorstwami 13,39% Inny 12,13% W większości projektów miał miejsce bardzo znaczący i duży wpływ w szczególności na słuchaczy i pracowników w nich uczestniczących. Dzieje się tak w większości obszarów. Biorąc pod uwagę to, że najczęściej grupa osób aktywnie biorących udział w projekcie jest w miarę stała, to w przypadku większości uczestników wzrost dotyczył więcej niż jednej kompetencji. Najmniejszy wpływ ma miejsce na społeczność lokalną, jednak jest to również wpływ najtrudniejszy do określenia. Osiągnięcie wpływu na uczestników jest możliwe dzięki realizowanym w ramach projektów działaniom takim jak warsztaty, kursy, udział w wyjazdach zagranicznych, spotkania ze specjalistami z różnych dziedzin edukacji dorosłych, przedstawienia i występy artystyczne, wystawy czy konferencje. Do najczęstszych rezultatów końcowych należą strony internetowe, materiały dydaktyczne, publikacje, programy kursów i zajęć ze słuchaczami, rozszerzenie i poprawa oferty edukacyjnej, występy artystyczne, konferencje, wystawy oraz doświadczenie zdobyte przez pracowników i słuchaczy organizacji beneficjentów i kontynuacja dalszej współpracy międzynarodowej. Efektem projektów jest również wpływ na społeczność lokalną. np. utworzenie rady seniorów przy urzędzie gminy lub przekazanie zdobytych doświadczeń innym organizacjom, które mogą je wykorzystać w dalszej swojej działalności. Strona 11 z 11