Planowana ocena funkcjonowania reformy zawodów regulowanych w Polsce

Transkrypt

1 Planowana ocena funkcjonowania reformy zawodów regulowanych w Polsce Miłosz Rojek Ministerstwo Sprawiedliwości Forum Jednolitego Rynku Modernizacja dostępu do zawodów regulowanych Warszawa, 17 października 2014 r.

2 Metoda cykliczna w procesie tworzenia prawa Zmiana podejścia do procesu legislacyjnego z linearnego na cykliczne: - istotnym elementem metody cyklicznej jest ocena funkcjonowania ustaw (tzw. ocena skutków regulacji ex-post), zakładająca możliwość korekty przepisów; - ocena skutków regulacji ex-post wprowadzona do Regulaminu pracy Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. (M.P., poz. 979) w dziale V; - obowiązek przeprowadzenia oceny ex-post ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów nałożony na Ministra Sprawiedliwości przez komitet stały Rady Ministrów; - ze względu na to, że ustawy deregulacyjne mają charakter przekrojowy i dotyczą wielu zagadnień, ocena przewidywanych skutków społecznoekonomicznych i ocena funkcjonowania ustawy dokonana dla najważniejszych zagadnień przy udziale instytucji zewnętrznych. 2

3 Zawody deregulowane objęte ewaluacją ex-post adwokat, radca prawny, notariusz, komornik, geodeci (7 zawodów), trenerzy (3 zawody) i instruktor sportu, instruktor nauki jazdy rzeczoznawca majątkowy, pośrednik w obrocie nieruchomościami, zarządca nieruchomości, taksówkarz, przewodnicy turystyczni (4 zawody) i pilot wycieczek, pracownicy ochrony i zabezpieczenia technicznego (4 zawody) architekci (3 zawody), urbanista, inżynierowie budownictwa (32 zawody), księgowy, doradca podatkowy, aktuariusz, brokerzy ubezpieczeniowi i reasekuracyjni, agent ubezpieczeniowy, agent celny, diagnosta i rzeczoznawca samochodowy biegły rewident

4 Wpływ deregulacji zawodów na zatrudnienie Obniżenie barier w dostępie do zawodów regulowanych sprzyja wzrostowi liczby osób wykonujących te zawody, ale ile nowych miejsc pracy rzeczywiście tworzy? uzyskanie możliwości wykonywania zawodu w pełnym zakresie przez osoby wcześniej pracujące w sektorze (np. wcześniej osoba wykonująca czynności agencyjne w pośrednictwie w obrocie nieruchomościami); powstanie w zawodach regulowanych nowych przedsiębiorstw, zatrudniających personel pomocniczy (np. brokerzy ubezpieczeniowi); zmiany koniunkturalne na rynku pracy oraz zmiany strukturalne w gospodarce (np. wpływ zmian demograficznych na popyt na usługi instruktorów nauki jazdy). 4

5 Zmiana liczby profesjonalnych prawników (adwokatów i radców prawnych) na 100 tys. mieszkańców Włochy Hiszpania Niemcy średnia Węgry Czechy Francja Polska Q2 Źródło: raporty European judicial systems efficiency and quality of justice, edycje z lat , Commission européenne pour l efficacité de la justice (CEPEJ) oraz dane Ministerstwa Sprawiedliwości (Polska, 2014Q2) 5

6 Zmiany na rynku usług prawniczych - spadek cen i wzrost konkurencyjności zakładanie w mniejszych miastach oddziałów kancelarii prawniczych, poszukujących klientów wśród średniej wielkości przedsiębiorstw i oferujących konkurencyjne ceny; powstawanie małych, specjalistycznych kancelarii (tzw. butików prawnych), działających w szczególności w obszarze prawa farmaceutycznego, postępowaniach regulacyjnych oraz prawie konkurencji (niedostateczna elastyczność międzynarodowych kancelarii sieciowych); wprowadzanie przez kancelarie systemów automatycznego powiadamiania klientów o zmianach przepisów, dyżury prawników z kancelarii w siedzibach obsługiwanych spółek, uruchamianie przez kancelarii portali internetowych, w których publikowane są odpowiedzi na zgłaszane pytania prawne. Źródło: Rzeczpospolita, Ranking kancelarii prawniczych 2014,

7 Dalsze konsekwencje spadku cen usług wywołanych deregulacją zawodów Spodziewane dalsze konsekwencje spadku cen usług świadczonych przez przedstawicieli zawodów deregulowanych: zmniejszenie liczby wykluczonych z korzystania z tych usług (np. spadek stawek za usługi pomocy prawnej -> zwiększenie dostępności tych usług dla osób o niskich dochodach); W opinii Banku Światowego, zmiany będą korzystne dla ubogich, co jest spójne z rozkładem pracowników w zawodach podlegających deregulacji i bezrobotnych na skali dobrobytu. obniżenie kosztów prowadzenia działalności gospodarczej i zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstw krajowych. Badania ekspertów OECD (Bourlès et al., 2010; Bouis and Duval, 2011) pokazują, że spośród p.cz. OECD Polska ma największy potencjał zwiększenia produkcyjności poprzez poprawę regulacji w sektorach sieciowych, handlu detalicznym i zawodach regulowanych do przeciętnej dla trzech wiodących krajów OECD. 7

8 Wpływ deregulacji na dostęp ludzi młodych do zawodu Zmiany wymogów w zakresie wykształcenia i praktyk (proces boloński, współpraca uczelni i podmiotów nadających uprawnienia zawodowe, zaliczanie egzaminów i praktyk ze studiów) ułatwiają absolwentom dostęp do zawodów: analiza struktury wiekowej osób z uprawnieniami do wykonywania zawodu (np. biegli rewidenci); liczba umów pomiędzy uczelniami a podmiotami nadającymi uprawnienia zawodowe; zmiana dochodów w chwili uzyskania uprawnień zawodowych (skrócenie okresu wejścia do zawodu). 8

9 Wpływ deregulacji na jakość usług Monitorowanie liczby i rodzaju kar dyscyplinarnych w zawodach częściowo zderegulowanych. Systemy certyfikacyjne w zawodach zdereglamentowanych (pośrednicy w obrocie nieruchomościami, usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych). Współpraca z Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów: ocena wpływu deregulacji zawodów na poziom ochrony konsumentów przewidziana w Polityce konsumenckiej na lata ; analiza klauzul abuzywnych stosowanych przez przedstawicieli zawodów regulowanych; decyzje Prezesa UOKiK dot. przedsiębiorców wykonujących zawody regulowane oraz ich stowarzyszeń i samorządów zawodowych; prace analityczne w obszarze zawodów regulowanych ( Analiza ograniczeń konkurencji w sektorze wolnych zawodów, Raport z badania opłat w samorządach zawodów prawniczych, Stan konkurencji w krajowym sektorze usług profesjonalnych ). 9

10 Lokalne zróżnicowanie regulacji - transport drogowy taksówką Rada gminy liczącej powyżej 100 tys. mieszkańców może wprowadzić, w drodze uchwały, obowiązek ukończenia szkolenia zakończonego egzaminem [ ]. Egzaminy dla osób zamierzających wykonywać przewozy taksówką wprowadzono we wszystkich 8 największych polskich miastach (pow. 350 tys. mieszkańców) za wyjątkiem Gdańska. Pobliski Sopot ma 38,2 tys. mieszkańców. W Gdyni (248 tys. mieszkańców), podobnie jak w Gdańsku, rada miasta nie podjęła uchwały przewidującej obowiązek odbycia szkolenia i zdania egzaminu. 10

11 Lokalne zróżnicowanie regulacji - transport drogowy taksówką Spośród miast konurbacji górnośląskiej egzaminy dla taksówkarzy wprowadzono jedynie w Dąbrowie Górniczej (125 tys. osób). Egzaminów nie ma w pobliskim Sosnowcu (214 tys. osób). Sąsiedni Będzin ma 58,7 tys. mieszkańców. 11

12 Dziękuję za uwagę! kontakt: 12