Indeksy giełdowe. Bohdan Wyżnikiewicz. Sopot, 12 marca 2015 r.

Transkrypt

1 Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz Sopot, 12 marca 2015 r.

2 Plan wykładu Indeksy Giełdy Papierów Wartościowych Historia i charakterystyka indeksów GPW Metodologia indeksów GPW od i formuły obliczeniowe Zmiany portfela akcji w indeksach Stopy zwrotu Komitet Indeksów Giełdowych Wpływ mediów na indeksy giełdowe Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 2

3 Warszawski Indeks Giełdowy Autor nazwy WIG dr Grzegorz Wójtowicz Skrót oznacza Warszawski Indeks Giełdowy. Indeks WIG publikowany jest od pierwszej sesji giełdowej odbytej 16 kwietnia 1991 roku. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 3

4 Historia indeksów GPW ważniejsze fakty rozpoczęcie publikacji indeksu WIG rozpoczęcie publikacji WIG rozpoczęcie publikacji WIRR rozpoczęcie publikacji NIF rozpoczęcie publikacji MIDWIG rozpoczęcie publikacji pięciu subindeksów sektorowych rozpoczęcie publikacji TechWIG rozpoczęcie publikacji WIG-PL rozpoczęcie publikacji WIG-media rozpoczęcie publikacji WIG-media rozpoczęcie publikacji WIG-paliwa zaprzestanie publikacji NIF zmiana metodologii indeksów denominacja subindeksów sektorowych Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 4

5 Historia indeksów GPW ważniejsze fakty MIDWIG na mwig40, WIRR na swig rozpoczęcie publikacji subindeksu WIG-deweloperzy rozpoczęcie publikacji NCIndex (NewConnect) zaprzestanie publikacji indeksu TechWIG rozpoczęcie publikacji subindeksu WIG-chemia rozpoczęcie publikacji indeksów WIG20short i WIG20lev rozpoczęcie publikacji indeksu RESPECT rozpoczęcie publikacji subindeksu WIG-energia rozpoczęcie publikacji indeksu WIGdiv rozpoczęcie publikacji subindeksu WIG-surowce rozpoczęcie publikacji indeksu WIG-Ukraine Zmiana nazwy WIG-PL na WIG-Poland rozpoczęcie publikacji indeksu WIGPlus Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 5

6 Historia indeksów GPW ważniejsze fakty rozpoczęcie publikacji indeksu WIG-CEE rozpoczęcie publikacji indeksu WIG20TR rozpoczęcie publikacji indeksów WIG30 i WIG30TR rozpoczęcie publikacji indeksów WIG30short i WIG30lev zaprzestanie publikacji indeksów swig80 i WIG-Plus rozpoczęcie publikacji indeksów WIG50 i WIG zaprzestanie publikacji indeksów WIG50, WIG250, WIG30short, WIG30lev, zmniejszenie częstotliwości publ. WIG wznowienie publikacji indeksu swig80 Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 6

7 Indeksy GPW WIG20 mwig40 swig80 WIG GPW publikuje 25 oficjalnych indeksów giełdowych dla głównego parkietu: zwykłe, narodowe, sektorowe i zamawiane. Ponadto dwa indeksy dla alternatywnego parkietu New Connect. Cztery indeksy są zastrzeżonymi znakami towarowymi. Indeksy WIG20 i mwig40 są instrumentami bazowymi dla kontraktów terminowych, a indeks WIG20 również dla opcji i funduszy ETF notowanych na GPW. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 7

8 Indeksy GPW Kryteria bazowe uczestnictwa spółek w indeksach: Liczba akcji w wolnym obrocie musi być większa od 10 proc., Wartość akcji w wolnym obrocie musi być większa od 1 mln euro, Spółka nie może być oznaczona w sposób szczególny (np. bankructwem), Spółka nie może być zakwalifikowana do segmentów Lista Alertów oraz znajdować się w Strefie Niskiej Płynności. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 8

9 Indeksy GPW częstotliwość publikowania (wybrane indeksy) Indeks WIG20, WIG20lev, WIG20 short Tryb publikacji Indeks bieżący Co 15 sekund WIG, WIG30, mwig40, swig80,wigdiv, RESPECT WIG-PL, WIG-UA Subindeksy sektorowe ciągły jednolity Co 60 sekund 15:15 po drugim fixingu Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 9

10 Formuła indeksów GPW M ( t) Indeks( t) Indeks(0) M (0) K( t) Gdzie: Indeks(t) - wartość indeksu na sesji t M(t) - kapitalizacja portfela indeksu na sesji t M(0) - kapitalizacja portfela indeksu w dniu bazowym Indeks(0) - wartość indeksu w dniu bazowym K(t) - współczynnik korygujący indeksu na sesji t Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 10

11 Współczynnik korygujący M ( t') K( t 1) K( t) M ( t) Gdzie: M(t ) M(t) K(t) K(t+1) - kapitalizacja portfela indeksu po rewizji lub korekcie (korekcie nadzwyczajnej) obliczana na podstawie ostatniego kursu - kapitalizacja portfela indeksu przed rewizją lub korektą (korektą nadzwyczajną) - dotychczasowa wartość współ. korygującego - nowa wartość współczynnika korygującego Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 11

12 Indeks WIG20 Indeks typu cenowego obejmujący 20 największych i najbardziej płynnych spółek. Nie mogą w nim uczestniczyć fundusze inwestycyjne oraz więcej niż 5 spółek z jednego sektora giełdowego. Liczony od 16 kwietnia 1994 roku. Wartość bazowa indeksu 1000 pkt. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 12

13 Indeks WIG20short WIG20short jest indeksem pochodnym do indeksu WIG20. Wartości historyczne indeksu przeliczone zostały od daty bazowej indeksu (od 31 grudnia 2005 r.) Pierwsza wartość indeksu wynosiła 2654,65 pkt i jest równa wartości zamknięcia indeksu WIG20 w tym dniu. Indeks WIG20short kształtuje się symetrycznie do indeksu WIG20. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 13

14 WIG20 vs. WIG20short Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 14

15 Indeks WIG20lev WIG20lev jest indeksem pochodnym do indeksu WIG20. Wartości historyczne indeksu przeliczone zostały od daty bazowej indeksu (31 grudnia 2005 r.) Pierwsza wartość indeksu wynosiła 2654,65 pkt. Indeks WIG20lev stanowi dźwignię w stosunku do indeksu WIG20: podąża zgodnie z kierunkiem WIG20, ale z dwukrotnie większą siłą. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 15

16 WIG20 vs. WIG20lev Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 16

17 Indeks mwig40 Indeks cenowy, kontynuator MIDWIG-u obejmujący 40 średnich spółek. Nie uczestniczą spółki z indeksów WIG20 i swig80 i spółki zagraniczne notowane równocześnie na GPW i na innych rynkach o wartości rynkowej ponad 1 mld euro w dniu rankingu. Liczony od 31 grudnia 1998 roku. Wartość bazowa indeksu 1000 pkt. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 17

18 Indeks swig80 Indeks cenowy, kontynuator indeksu WIRR obejmujący 80 małych spółek. Nie uczestniczą spółki z indeksów WIG20 i mwig40 i spółki zagraniczne notowane na GPW i na innych rynkach o wartości rynkowej ponad 100 mln euro w dniu rankingu. Liczony z przerwą od 31 grudnia 1994 roku. Wartość bazowa indeksu 1000 pkt. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 18

19 Indeks WIG Indeks dochodowy szerokiego rynku obejmujący wszystkie spółki spełniające kryteria bazowe. Obliczany od 16 kwietnia 1991 roku. W WIG - u obowiązuje zasada dywersyfikacji, czyli ograniczania (spłaszczania) udziału jednej spółki i sektorów giełdowych. Wartość bazowa indeksu 1000 pkt. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 19

20 Subindeksy sektorowe Subindeksy sektorowe opierają się na metodologii indeksu WIG i są tworzone według kryterium sektorowego. Pięć z nich liczonych jest od 31 grudnia 1998 roku, kolejne tworzone były po osiągnięciu przez sektory odpowiedniego znaczenia. Wartością bazową jest [denominowana] wartość WIG w momencie tworzenia subindeksów. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 20

21 Indeks WIG-Plus WIG-Plus był uzupełnieniem rodziny indeksów WIG20, mwig40 i swig80. W jego składzie spółki, które nie kwalifikują się do indeksów WIG20, mwig40 i swig80 i jednocześnie należą do segmentu 5PLUS, czyli ich przeciętna wartość rynkowa z ostatniego kwartału mieści się w przedziale od 5 do 50 mln euro. Pierwsza wartość indeksu została opublikowana 1 grudnia 2011 r. Wartości historyczne indeksu przeliczone zostały od daty bazowej indeksu, czyli od 31 grudnia 2009 roku. Pierwsza wartość indeksu wynosiła 1000 pkt. WIG-Plus był indeksem typu cenowego. W marcu 2914 roku zaprzestano jego obliczania i publikacji. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 21

22 RESPECT Index/WIGdiv Indeks dochodowy obejmujący spółki krajowe odpowiedzialne społecznie z Głównego Rynku GPW. Obliczany jest od 19 listopada 2009 roku. Data bazowa , wartość bazowa 1000 pkt. Zmiana składu raz w roku. Aktualnie liczy 23 spółki. Indeks dochodowy obejmujący +/- 30 spółek z indeksów liczbowych o najwyższej stopie dywidendy w bieżącym roku, które w 5 latach wypłacały dywidendy. Obliczany jest od 31 grudnia 2010 roku (data bazowa), wartość bazowa 1000 pkt. Rewizje roczne, korekty kwartalne. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 22

23 Indeks NIF Indeks Narodowych Funduszy był indeksem cenowym, odpowiadającym wartości rynkowej wszystkich akcji NFI otrzymanych z wymiany jednego świadectwa Powszechnego Świadectwa Udziałowego, który nabywali uczestnicy Programu Powszechnej Prywatyzacji. Liczony od 12 czerwca 1997 r. do końca 2005 r. Wartość bazowa indeksu 160, końcowa 104,3. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 23

24 Indeks NIF historyczny wykres : 170, : Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 24

25 Indeks TechWIG Indeks typu cenowego, ciągły obejmujący wszystkie spółki z dawnego Segmentu Innowacyjnych Technologii (informatyka, telekomunikacja, media elektroniczne, biotechnologia). Liczony od 1 stycznia 2000 roku do 23 czerwca 2008 r. Wartość bazowa indeksu 1000 pkt. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 25

26 TechWIG historyczny wykres : 2 559, : 313,08 Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 26

27 Zmiany okresowe Cztery razy w roku - w trzeci piątek marca, czerwca, września i grudnia skład indeksów GPW podlega standardowym zmianom okresowym służącym dostosowaniu struktury indeksów do aktualnej pozycji spółek na rynku giełdowym. Uczestnictwo w indeksach i udziały spółek ustalane są na podstawie rankingów. Wyznaczenia uczestników indeksów WIG20, mwig40 i swig80 dokonuje się w oparciu o dane po ostatniej sesji stycznia (rewizja roczna) oraz kwietnia, lipca i października (korekty kwartalne). Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 27

28 Ranking indeksów, uczestnicy WIG-20 Selekcja wstępna eliminuje spółki, które nie spełniają kryteriów bazowych. Dla trzech liczbowych indeksów cenowych tworzy się wspólny ranking. Punkty rankingowe są ważoną sumą udziału spółek w obrotach w ostatnich 12 miesiącach (waga 0,6) i udziału spółek w wartości akcji w wolnym obrocie w ostatnich 12 miesiącach (waga 0,4). Uczestniczą spółki z pozycji 15 lub wyższej w rankingu do rewizji rocznej (10 lub wyższej do korekty kwartalnej); Nie uczestniczą spółki z pozycji 26 lub niższej do rewizji rocznej (31 lub niższej w rankingu do korekty kwartalnej). Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 28

29 Uczestnicy indeksu WIG20 Spółki z pozycji do rewizji rocznej są dodawane lub usuwane z indeksu jeżeli istnieje taka potrzeba. Ze spółek, które nie znalazły się w rankingu tworzy się listę rezerwową rankingu. Wielkość pakietu jest redukowana proporcjonalnie na dzień rankingu jeżeli kapitalizacja w portfelu indeksu przekracza 15%. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 29

30 Schemat zmian Rewizja roczna WIG-20 Pozycje 1 do 15 Strefa pozostania w indeksie Pozycje 16 do 25 Strefa zmian w indeksie Pozycje od 25 Strefa eliminacji z indeksu Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 30

31 Ranking WIG20 (stan na ) Udział w obrotach (%) Udział w kapitalizacji w wolnym obrocie (%) Punkty rankingowe 0,6*[o]+0,4*[k] Uczestnik indeksu Lp Spółka 1 KGHM 12,44 4,86 9,41 WIG20 2 PKNORLEN 10,65 6,98 9,18 WIG20 3 PKOBP 7,07 11,50 8,84 WIG20 4 TPSA 9,15 8,32 8,82 WIG20 5 PEKAO 5,66 8,62 6,85 WIG20 6 BIOTON 4,73 1,17 3,31 WIG20 7 BANKBPH 2,28 3,62 2,81 WIG20 8 BZWBK 1,92 2,76 2,26 WIG20 9 PGNIG 2,31 1, WIG20 10 GTC 1,46 2,83 2,01 WIG20 Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 31

32 Ranking WIG20 (stan na ) Udział w obrotach (%) Udział w kapitalizacji w wolnym obrocie (%) Punkty rankingowe 0,6*[o]+0,4*[k] Uczestnik indeksu Lp Spółka 11 TVN 1,53 1,62 1,57 WIG20 12 GETIN 0,99 2,25 1,49 mwig40 13 LOTOS 1,78 1,01 1,47 WIG20 14 BRE 1,00 1,69 1,28 WIG20 15 MILLENNIUM 1,03 1,54 1,24 mwig40 16 HANDLOWY 1,07 1,37 1,19 mwig40 17 AGORA 1,21 0,85 1,06 WIG20 18 PROKOM 0,92 0,86 0,90 WIG20 19 MOL 0,80 1,03 0,89 WIG20 20 CEZ 0,47 1,52 0,89 WIG20 Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 32

33 Ranking WIG20 (stan na ) Udział w obrotach (%) Udział w kapitalizacji w wolnym obrocie (%) Punkty rankingowe 0,6*[o]+0,4*[k] Uczestnik indeksu Lp Spółka 21 CERSANI T 0,42 1,54 0,86 WI G20 22 ECHO 0,46 1,36 0,82 mwig40 23 NETIA 0,89 0,66 0,80 WIG20 24 INGBSK 0,41 1,30 0,77 mwig40 25 POLIMEXMS 0,44 1,24 0,76 WIG20 26 PBG 0,45 1,10 0,71 mwig40 27 ORBIS 0,37 1,06 0,64 mwig40 28 ASSECOPOL 0,53 0,81 0,64 mwig40 29 KETY 0,39 0,83 0,57 mwi G40 30 STALPROD 0,14 1,20 0,56 mwig40 Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 33

34 Stopy zwrotu Stopa zwrotu z indeksu Procentowa zmiana wartości indeksu giełdowego z notowań jednolitych pomiędzy ostatnią sesją poprzedniego okresu i ostatnią sesją badanego okresu. Stopa zwrotu z akcji Procentowa zmiana kursu akcji pomiędzy ostatnią sesją poprzedniego okresu i ostatnią sesją badanego okresu; prawa poboru i dywidendy traktowane są w taki sposób, jakby były zainwestowana w akcje na pierwszej sesji po ustaleniu praw poboru lub praw do dywidendy. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 34

35 Stopa zwrotu z akcji Stopa zwrotu indeksu nie jest średnią stóp zwrotu spółek z indeksu. W 2010 roku stopa zwrotu z akcji spółki Boryszew (mwig40) wyniosła 408,3 proc., a zmiana kursu była -90,35 proc. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 35

36 Rynek NewConnect na GPW NewConnect jest rynkiem akcji, ma status rynku zorganizowanego, lecz prowadzony jest poza rynkiem regulowanym w formule alternatywnego systemu obrotu. To oferta dla młodych rozwijających się firm, działających zwłaszcza w obszarze nowych technologii. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 36

37 Historyczny wykres NCIndex : 59,66 Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 37

38 Zadania komitetów indeksowych Giełdy tworzą permanentnie działające komitety indeksowe skupiające ekspertów rynku kapitałowego. Komitety indeksowe zajmują się: ustalaniem i zmianami metodologii indeksów, wymianą spółek w portfelach indeksów, tworzeniem nowych indeksów, ustalaniem klasyfikacji sektorowych i kwalifikowaniem spółek do indeksów sektorowych. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 38

39 Zadania komitetów indeksowych Komitety indeksowe stale monitorują rynek i reagują na pojawiające się wydarzenia i procesy. Informacje o zmianach podawane są z odpowiednim wyprzedzeniem. Niektóre giełdy są wstrzemięźliwe w podawaniu szczegółów działania swoich komitetów giełdowych i ograniczają się do podawania jedynie ogólnych informacji na ten temat. Na pierwszy plan wysuwa się informacje dotyczące metodologii obliczania indeksów i zasady wymiany spółek w portfelach indeksów. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 39

40 Wpływ mediów na inwestorów giełdowych Tygodnik The Economist zauważył, że istnieje związek między częstotliwością pojawiania się w prasie słowa recesja a występowaniem recesji w gospodarce (the R-index). Idąc takim tropem Paul Tetlock z University of Texas at Austin przeprowadził analizę wpływu opinii zamieszczanych w komentarzach WSJ na nastroje inwestorów poprzez zmiany indeksów DJIA i S&P 500. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 40

41 Metoda zastosowana przez Tetlock a Komputerowa analiza ponad 3700 wydań codziennej kolumny WSJ Abreast of the market (Nadążać za rynkiem, ramię w ramię z rynkiem) między styczniem 1984 r. i wrześniem 1999 r. Zestawienie liczby słów w 77 psycho-social kategoriach słownika Uniwersytetu Harvarda. Przyjęcie założenia, że wymowa porannej lektury Abreast of the market wpływa na nastroje inwestorów tak jak prognoza pogody. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 41

42 Metoda zastosowana przez Tetlock a Obliczenie prostego miernika pesymizmu prasowego przy wykorzystaniu analizy głównych składowych (PCA). Obliczenie międzyokresowych związków między miernikiem pesymizmu prasowego a zachowaniami rynku (model VAR). Giving Content to Investor Sentiment: The Role of Media in the Stock Market ock/papers/tetlock_media_sentiment_jf.pdf Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 42

43 Konkluzje Tetlock a Wysoki poziom pesymizmu mediów przepowiada presję na obniżkę cen na rynku, po czym następuje powrót do wycen fundamentalnych. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 43

44 Podejście Tetlock a Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 44

45 Konkluzje Tetlock a Niezwykle wysoki lub niski poziom pesymizmu mediów prognozuje wysoki wolumen obrotów. Niskie zwroty z kapitału na rynku prowadzą do wysokiego pesymizmu mediów. Testy statystyczne odrzucają hipotezę, że media dostarczają nowe informacje dotyczące fundamentalnej wartości aktywów oraz drugą hipotezę, że media podają informacje bez związku z rynkiem. Indeksy giełdowe Bohdan Wyżnikiewicz 45