opracowane na podstawie materiałów katechetycznych Jezus uczy i zbawia z serii W drodze do Emaus

Transkrypt

1 Kryteria oceniania w zakresie 1 klasy gimnazjum opracowane na podstawie materiałów katechetycznych Jezus uczy i zbawia z serii W drodze do Emaus podręcznik nr AZ-31-01/10-KR-2/12 do nauczania religii rzymskokatolickiej zgodny z programem nauczania nr AZ-3-01/10 Proponujemy, by kryteria oceniania w zakresie oceny celującej określić indywidualnie. Rozdział 1 BÓG NA LUDZKICH DROGACH dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra - definiuje pojęcie homo viator; - wie, że najważniejszym pragnieniem człowieka jest wiedzieć, kim jest, po co żyje i dokąd zmierza; - charakteryzuje pojęcie szczęścia w rozumieniu Ewangelii; - wie, że Biblia jest dla chrześcijan księgą świętą; - wie, gdzie i kiedy spotykamy się z Biblią; - wie w jaki sposób traktować tę Księgę; - wymienia najbardziej znane przekłady Pisma Świętego na język polski; - uzasadnia, że słowo Boże jest drogowskazem w życiu ludzi. - wyjaśnia potrzebę autorytetu w osiąganiu dojrzałości; - uzasadnia, że sensu życia nie może ograniczać do doczesności; - rozróżnia szczęście naturalne i szczęście zaproponowane przez Jezusa; - interpretuje biblijne znaczenie pojęć Alfa i Omega ; - definiuje pojęcie natchnienia Bożego ; - interpretuje sentencję świętego Hieronima: Nieznajomość Pisma Świętego jest nieznajomością Chrystusa ; - wyjaśnia znaczenie słowa Bożego - interpretuje biblijne opowiadanie z Emaus (Łk 24, 13-35) w kontekście rozpoczynania nowego etapu życia; - wyjaśnia, na czym polega według Pana Jezusa sens ludzkiego życia; - wie jaką receptę na szczęście proponują człowiekowi filozofowie; - wyjaśnić, na jakiego rodzaju pytania człowiek może znaleźć odpowiedź w Biblii; - uzasadnia, że Biblia jest księgą świętą; - wyjaśnia, dlaczego wierzący powinien czytać - uzasadnia, że słowo Boże jest przewodnikiem w procesie dorastania; - wyjaśnia, dlaczego chrześcijanin zaprasza Pana Jezusa do swojego życia; - uzasadnia, że prawdziwie szczęśliwym można być tylko z Jezusem; - uzasadnia, że objawiony w Biblii sens ludzkiego życia jest ściśle związany z osobą Jezusa Chrystusa; - rozróżnia treść Biblii i formę jej przekazu; - uzasadnia dlaczego Biblii nie można wyjaśniać literalnie ; - uzasadnia, dlaczego Kościół troszczy się o rozpowszechnianie Biblii; 1

2 w osiąganiu dojrzałości ludzkiej i chrześcijańskiej.. Pismo Święte; - ilustruje przykładami z życia św. Stanisława Kostki twierdzenie, że słowo Boże przemienia ludzkie myślenie i działanie. - uzasadnia jak rozumienie Pisma Świętego może służyć w rozwiązywaniu konfliktów gimnazjalisty z rodzicami. Rozdział 2 SŁOWO BOGA DO CZŁOWIEKA dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra - potrafi interpretować ilustracje z podręcznika dotyczące wszechświata; - wie, że człowiek na różne sposoby formułuje swoje wyobrażenie o pochodzeniu świata; - uzasadnia cel biblijnego opowiadania o stworzeniu świata; - wie, że mityczne przekazy o pochodzeniu człowieka wyjaśniają, że jest on ze swej natury zły; - wyjaśnia istotę grzechu pierworodnego; - wie, że utracone na skutek grzechu szczęście Pan Bóg przywrócił ludziom w przymierzu zawartym przez Jezusa Chrystusa na krzyżu; - wie czym jest wolność i po co jest potrzebna człowiekowi; - wie, że Pan Bóg nie pozostawia człowieka w sytuacji grzechu; - wyjaśnia rolę Jezusa Chrystusa w Bożym dziele stworzenia; - potrafi odnaleźć wspólną myśl dotyczącą początków świata łączącą teksty różnych gatunków literackich; - wyjaśnia, dlaczego Boga Stwórcę możemy nazwać artystą ; - wyjaśnia, co znaczy, że człowiek został stworzony na Boży obraz i podobieństwo; - wymienia skutki grzechu pierworodnego; - uzasadnia, że grzech ma nie tylko charakter indywidualny, ale i społeczny; - wymienia skutki odwrócenia się człowieka od Boga; - wyjaśnia, dlaczego tekst Rdz 3, 15 nazywany jest przez chrześcijan protoewangelią; - interpretuje tekst biblijny Kol 1, 13-20; - uzasadnia, że jednostronne teorie nie zaspokajają potrzeby człowieka dotyczącej poznania początków świata; - interpretuje biblijne opowiadanie o stworzeniu świata; - wyjaśnia różnicę w postrzeganiu człowieka przez mity i opowiadania biblijne; - wyjaśnia znaczenie chrztu dla człowieka dotkniętego grzechem pierworodnym; - wyjaśnia, dlaczego Pan Bóg zawierał z ludźmi przymierza; - uzasadnia potrzebę respektowania Bożego daru wolności; - interpretuje symbole występujące w protoewangelii; - wyjaśnia, że życie moralne jest wyrazem - uzasadnia pierwszeństwo Jezusa w stosunku do świata; - wyjaśnia znaczenie teologii dla poszukiwań odpowiedzi na pytania o początek świata; - opisuje jak wygląda analiza tekstu literackiego; - interpretuje biblijne obrazy stworzenia człowieka; - interpretuje biblijne obrazy wyjaśniające istotę grzechu pierworodnego; - ilustruje społeczny charakter grzechu, korzystając z przesłania opowiadań biblijnych; - wyjaśnia, dlaczego Pan Bóg nie ustrzegł człowieka przed grzechem; - interpretuje treść protoewangelii w kontekście życia gimnazjalisty; - wyjaśnia znaczenie życia religijnego dla rozwoju poczucia odpowiedzialności 2

3 - wymienia sposoby ponoszenia odpowiedzialności za świat wynikające z wiary w Boga Stwórcę; - wie, że Adwent uświadamia ludziom prawdę, że życie jest czuwaniem, oczekiwaniem na powtórne przyjście na ziemię Pana Jezusa. - uzasadnia słuszność działań ekologicznych; - wyjaśnia związek zachodzący pomiędzy stworzeniem, grzechem pierwszych ludzi, protoewangelią i Adwentem. odpowiedzialności za świat stworzony przez Boga; - na podstawie tekstu przemówienia Jana Pawła II na Jasnej Górze r. wyjaśnia, co to znaczy czuwać w jego codziennym życiu. za świat; - interpretuje opowiadania biblijne z Księgi Rodzaju w kontekście przyjścia na ziemię Jezusa Chrystusa. Rozdział 3 SŁOWO BOGA PROWADZI DO CZŁOWIEKA dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra - wymienia, za co człowiek powinien dziękować Panu Bogu; - wie, że potomków Abrahama nazywamy patriarchami; - wyjaśnia, że Pan Bóg działa w historii przez ludzi; - wymienia osoby, przez które Pan Bóg działał w czasach sędziów i królów dla dobra Izraela; - wyjaśnia religijne znaczenie pojęcia prorok ; - wie, że postawa męczenników machabejskich świadczy o wierze w jedynego Boga, którego uznają za swego opiekuna i jedynego sędziego ludzkich grzechów; - wie, że Pan Bóg przez wydarzenia Starego Testamentu, począwszy od - wyjaśnia, co to znaczy, że wydarzenie Jezusa zmieniło dzieje świata i człowieka; - wyjaśnia, dlaczego święty Mateusz rozpoczyna rodowód Pana Jezusa od Abrahama; - charakteryzuje sposoby działania Pana Boga w historii ludzi; - interpretuje wyrażenie: Jezus Syn Dawida ; - wymienia, do czego wzywa Pan Bóg za pośrednictwem proroków; - wyjaśnia, dlaczego opowiadanie o męczeństwie Machabeuszy wypełnione jest nadzieją; - uzasadnia, że wiara jest warunkiem udziału człowieka w mesjańskiej obietnicy Boga. - wyjaśnia, co to znaczy, że Pan Bóg ma plan zbawienia dla każdego człowieka; - opowiada wydarzenia z życia patriarchów świadczące o wierze i zaufaniu Panu Bogu; - wyjaśnia dlaczego synonimem nawrócenia jest wyzwolenie?; - uzasadnia, że Boże obietnice ostatecznie spełnią się przy powtórnym przyjściu Mesjasza; - wyjaśnia na czym może polegać bałwochwalstwo dzisiaj oraz jak Pan Bóg pomaga ludziom ustrzec się przed nim; - uzasadnia, że Pan Bóg nie skazuje ludzi na śmierć męczeńską, ale domaga się od nich wierności; - interpretuje tekst Mt 11, analizuje tekst Ef 1, 3-14; - wymienia znaki wskazujące na obecność i działanie Pana Boga w historii ludzkości; - uzasadnia zbawczy wymiar działania Pana Boga w historii ludzi; - wyjaśnia znaczenie czasów królewskich Izraela dla chrześcijan; - uzasadnia udział ochrzczonych w misji prorockiej; - wyjaśnia, z czego wynika obowiązek dochowania wierności Panu Bogu; - wyjaśnia różnice w wypowiedziach proroków i Jana Chrzciciela. 3

4 Abrahama, składał ludziom obietnice i przygotowywał ich na przyjęcie Mesjasza. Rozdział 4 SŁOWO STAŁO SIĘ CIAŁEM dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra - wie, że Jezus przyszedł do ludzi w konkretnym momencie dziejów; - wie, że wraz z narodzinami Jezusa Chrystusa nastąpiło spełnienie się Bożej obietnicy zbawienia; - wyjaśnia, że do zrozumienia tajemnicy Jezusa konieczna jest wiara; - na podstawie tekstów biblijnych J 1, i Mk 1, 4-11 wie jaką wspólną prawdę przekazują oba biblijne opowiadania; - definiuje pojęcia pokusa ; - wie, że posłannictwo Jezusa nie polega na rozwiązywaniu za ludzi codziennych problemów; - wie, że Jezus zaprasza ludzi do udziału w Jego mesjańskim posłannictwie; - wie, że Jezus przez swoje słowa i czyny obwieszcza ludziom nastanie czasów mesjańskich. - uzasadnia, że przyjście na świat Jezusa jest najpełniejszym sposobem objawienia się ludziom Pana Boga; - wyjaśnia, że Ewangeliści na cztery różne sposoby przedstawili jedną prawdę o zbawieniu; - uzasadnia, że Jezus jest prawdziwym Bogiem i prawdziwym człowiekiem; - charakteryzuje posłannictwo Jezusa; - uzasadnia zagrożenia wynikające z ulegania pokusom; - uzasadnia, że jedyną drogą - wyjaśnia przyczyny przyjęcia posłannictwa przyjęcia bądź odrzucenia Mesjasza jest wiara; posłannictwa Mesjasza; - interpretuje słowa Jezusa: pójdźcie za Mną, a sprawię, że staniecie się rybakami ludzi ; - wyjaśnia, że czyny i słowa Jezusa można zrozumieć tylko dzięki wierze. - wyjaśnia, że sakramenty Kościoła są znakiem spotykania się człowieka z Bogiem; - wyjaśnia różnice pomiędzy pojęciami: Ewangelia i Ewangelie ; - interpretuje wydarzenia z dzieciństwa Jezusa, w których tylko dzięki wierze można rozpoznać w Jezusie prawdziwego Boga i prawdziwego człowieka; - wyjaśnia, w jaki sposób zostało potwierdzone mesjańskie posłannictwo Jezusa; - wyjaśnia, dlaczego posłuszeństwo i wierność Bogu są wyrazem wolności człowieka; - uzasadnia potrzebę powołania do szczególnej służby Jezusowi w Kościele; - wyjaśnia związek wiary i przyniesionego ludziom przez Jezusa królestwa Bożego. - wyjaśnia pojęcia teologiczne występujące w tekście Hbr 1, 1-4; - wymienia etapy formowania się Ewangelii; - wymienia pozachrześcijańskie źródła potwierdzające historyczność Jezusa; - interpretuje zbawcze posłannictwo Jezusa w kontekście przyjmowanych sakramentów świętych; - interpretuje pokusy z biblijnego opowiadania o kuszeniu Jezusa; - wyjaśnia związki pomiędzy realizacją życiowego powołania a uczestnictwem w posłannictwie Jezusa; uzasadnia potrzebę wiary w życiu człowieka. 4

5 Rozdział 5 WYPEŁNIENIE ZBAWCZYCH OBIETNIC dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra - wie, że Święty Paweł chcąc podkreślić wielkość zbawczego dzieła Jezusa Chrystusa, posłużył się formą hymnu (Flp 2, 6-11) ; - wie, że Mojżesz i Eliasz reprezentują obietnice Boga wypełnione przez Jezusa; - wymienia powody, dla których Jezus przyjął cierpienie i śmierć; - wyjaśnia związki pomiędzy historycznym wjazdem Jezusa do Jerozolimy i obchodami Niedzieli Palmowej; - opowiada najważniejsze wydarzenia z życia Jezusa (czas Wielkiego Tygodnia); - wie, co znaczy obrzęd posypania głów popiołem; - wie czym są rekolekcje; - interpretuje Jezusowe zaproszenie: Zacheuszu, - wie, że wydarzenia męki, zejdź prędko, albowiem śmierci i zmartwychwstania dziś muszę się zatrzymać Jezusa Kościół świętuje co roku; w twoim domu (Łk 19,5); - wie, co wyrażają symbole cisza i organy, dzwonki; - na podstawie Flp 2, 6-11 charakteryzuje Jezusową drogę do zwycięstwa; - wyjaśnia związek słów Boga wypowiedzianych przy chrzcie Jezusa w Jordanie oraz przy Jego przemienieniu na górze; - uzasadnia, że męka i śmierć Jezusa na krzyżu są drogą do ostatecznego zwycięstwa nad złem; - uzasadnić konieczność wiary w odkrywaniu tajemnicy Mesjasza; - wyjaśnia, dlaczego wydarzenia od wjazdu Jezusa do Jerozolimy po Zmartwychwstanie nazywany wydarzeniami Wielkiego Tygodnia; -definiuje pojęcia: modlitwa, post, jałmużna; - wyjaśnia dlaczego ludzie świętują; - wymienia (2-3) świadectwa potwierdzające zmartwychwstanie Jezusa. - wyjaśnia, dlaczego św. Paweł nazywa Jezusa PANEM ; - interpretuje znaczenie przemienienia Jezusa na górze; - uzasadnia sensowność Jezusowej męki i śmierci krzyżowej; - charakteryzuje istotę zwycięstwa Jezusa; - interpretuje symbolikę palmy w perspektywie wiary w Jezusa zmartwychwstałego; - uzasadnia potrzebę praktykowania czynów pokutnych; - uzasadnia sensowność udziału w rekolekcjach; - uzasadnia konieczność uczestniczenia w obchodach liturgii Triduum Paschalnego; - wyjaśnia, że zmartwychwstanie Jezusa stanowi fundament wiary w zmartwychwstanie człowieka. - uzasadnia, dlaczego św. Paweł charakteryzuje zwycięstwo Jezusa, posługując się przeciwieństwami; - wyjaśnia związek przemienienia Jezusa i Jego zmartwychwstania; - opisuje jakie zadania wynikają dla gimnazjalisty z odkrycia sensu męki i śmierci Jezusa; - opisuje do odnoszenia jakiego zwycięstwa zobowiązuje nas wiara w Jezusa Zmartwychwstałego; - uzasadnia potrzebę wiary w rozumieniu zwycięstwa Jezusa; - wyjaśnia związek czynów pokutnych z okresem liturgicznym Wielkiego Postu; -wyjaśnia znaczenie rekolekcji dla rozwoju osoby; - interpretuje związek wydarzeń z życia Jezusa i charakterystycznych akcentów występujących w liturgii Triduum Paschalnego; - interpretuje biblijne opowiadania o zmartwychwstaniu Jezusa. Rozdział 6 5

6 SŁOWO BOŻE ROZPRZESTRZENIA SIĘ dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra - wie, że Pan Jezus troszczy się o wszystkich ludzi; - wie, że Zesłanie Ducha Świętego rozpoczyna działalność Kościoła; - wyjaśnia, czemu służą relacje Maryi z Bogiem i ludźmi; - na podstawie tekstu Dz 2,42-47 wymienia charakterystyczne elementy kształtujące wspólnotę Kościoła; - wie, że prześladowania chrześcijan są wyrazem przeciwstawiania się ludzi planom Bożym próbą oddzielenia człowieka od Boga; - wie, że do pierwszych nieporozumień wśród chrześcijan dochodziło już w czasach apostolskich; - wie, że średniowiecze jest przykładem ścisłego związku chrześcijaństwa i kultury; - wie, że Kościół w Polsce w okresie średniowiecza odczytywał posłannictwo Jezusa poprzez działalność władców, królów, świętych, ludzi nauki i sztuki; - wie, że ludzie przez wieki w różny sposób zmagali się z odczytaniem posłannictwa Jezusa i jego realizacją w życiu. - wymienia, co powinno wyróżniać życie uczniów Jezusa; - wyjaśnia znaczenie Kościoła dla ludzi; - wyjaśnia, dlaczego święto Maryi Matki Kościoła obchodzimy w poniedziałek po niedzieli Zesłania Ducha Świętego; - uzasadnia konieczność Eucharystii dla budowania wspólnoty Kościoła; - wyjaśnia specyfikę męczeństwa; - wymienia źródła rozłamów w Kościele; - wymienić kilka postaci średniowiecza, które można nazwać inspiratorami odczytywania posłannictwa Jezusa; - wymienia kilka postaci polskiego średniowiecza, które można nazwać inspiratorami odczytywania posłannictwa Jezusa; - wyjaśnia, dlaczego do osiągnięcia ostatecznego celu człowieka konieczne jest przyjęcie Jezusowego posłannictwa. - wyjaśnia, dlaczego jest możliwe życie według zasad podanych przez Jezusa; - interpretuje symbole Ducha Świętego występujące w księgach Nowego Testamentu; - wymienia przykłady wezwań z Litanii loretańskiej ilustrujące relacje Maryi z Bogiem i ludźmi; - opisuje związek uczestnictwa w Eucharystii z pełnieniem czynów miłości; - wyjaśnia związek zachodzący pomiędzy pojęciami: męczeństwo, prześladowanie, świadectwo; - uzasadnia, że osobiste niesnaski między chrześcijanami nie dotyczą samych zainteresowanych; - uzasadnia na przykładzie średniowiecznej działalności reformatorów troskę Kościoła o rozwój duchowy i materialny człowieka; - uzasadnia na przykładzie średniowiecznej działalności Polaków troskę Kościoła o rozwój duchowy i materialny człowieka; - uzasadnia, że niestosowanie Bożych zasad prowadzi ludzi do rozłamu i krzywdy. - uzasadnia aktualność Jezusowych zasad życia; - uzasadnia różnicę między Kościołem a innymi wspólnotami i instytucjami; - uzasadnia, że Maryję możemy nazywać Matką Kościoła; - wskazuje postaci z historii, które żyły zgodnie z zasadami wspólnoty Kościoła; - uzasadnia konieczność stawania w obronie wiary; - wyjaśnia ideę ruchu ekumenicznego; - wyjaśnia znaczenie harmonii pomiędzy wiarą i rozumem dla rozwoju człowieka; - wyjaśnia znaczenie chrześcijaństwa dla kształtowania kultury w Polsce; - ilustruje realizację Jezusowych błogosławieństw wydarzeniami z życia Kościoła. 6

7 Kryteria oceniania w zakresie 2 klasy gimnazjum opracowane na podstawie materiałów katechetycznych Jezus działa i zbawia z serii W drodze do Emaus podręcznik nr AZ-32-01/10-KR-12/13 do nauczania religii rzymskokatolickiej zgodny z programem nauczania nr AZ-3-01/10 Proponujemy, by kryteria oceniania w zakresie oceny celującej określić indywidualnie. Rozdział I Człowiek w drodze do Boga dopuszczająca - uzasadnia, na czym polega specyfika ukazanego przez Jezusa szczęścia; - wie, że Bóg jest szczęściem człowieka, bo Bóg jest Miłością; - wymienia starotestamentalne wydarzenia, które świadczą o tym, że Pan Bóg pragnie szczęścia człowieka; - wie, że szczęścia nie można utożsamiać z powodzeniem, dobrobytem i zadowoleniem. dostateczna - uzasadnia, że ewangeliczne błogosławieństwa wymagają wiary w Jezusa zmartwychwstałego; - uzasadnia, że Pan Bóg pragnie szczęścia człowieka; - uzasadnia, że w osiągnięciu szczęścia nadprzyrodzonego konieczne są: wiara, zaufanie i posłuszeństwo Bogu; - wyjaśnia odmienność potocznego i religijnego rozumienia szczęścia. dobra - wyjaśnia znaczenie poszczególnych błogosławieństw (Mt 5, 1-1); - wyjaśnia, dlaczego w Jezusie Bóg najpełniej okazał, na czym polega szczęście; - wyjaśnia, że Pan Bóg udziela człowiekowi swego błogosławieństwa także w sytuacjach trudnych i dla niego niezrozumiałych; - uzasadnia sens noszenia znaków religijnych. bardzo dobra - interpretuje błogosławieństwa w kontekście współczesnych problemów gimnazjalisty; - wymienia biblijne synonimy szczęścia; - interpretuje wydarzenia starotestamentalne w kontekście błogosławieństw; - interpretuje biblijne opowiadania o męce i śmierci Jezusa w kontekście ośmiu błogosławieństw. Rozdział II 7

8 Jezus prowadzi do Emaus dopuszczająca - wymienia sposoby obecności Jezusa zmartwychwstałego w naszym świecie; - wymienia dary otrzymywane w sakramencie chrztu; - wymienia symbole i znaki towarzyszące obrzędowi udzielania chrztu świętego; - wie, że święci są dowodem na to, że Panu Bogu prawdziwie zależy na szczęściu człowieka; - wie, że chrześcijanie wierzą, że nawet w najtrudniejszych chwilach swojego życia nie są sami; - wymienia symbole i znaki towarzyszące obrzędowi udzielania sakramentu bierzmowania; - wyjaśnia istotę Eucharystii; - wie, że przy stole słowa chrześcijanie spotykają się z Bogiem poprzez czytanie i rozważanie wybranych fragmentów Pisma Świętego Starego i Nowego Testamentu; - wyjaśnia, co jest uobecniane w czasie sprawowania Eucharystii; - wymienia warunki przystępowania do Komunii Świętej; - charakteryzuje roraty. dostateczna - uzasadnia, że Bóg przychodzi człowiekowi z pomocą w osiąganiu szczęścia; - wie, że konsekwencją przyjętego chrztu jest obowiązek ustawicznego wzrastania i dojrzewania w wierze, nadziei i miłości; - wie, że symbole i znaki odsłaniają istotę poszczególnych sakramentów; - wyjaśnia, dlaczego Kościół obchodzi Uroczystość Wszystkich Świętych; - wymienia skutki sakramentu bierzmowania; - wymienia elementy związane z udzielaniem sakramentu bierzmowania, które kojarzą się nam z udzielaniem sakramentu chrztu; - wymienia różne określenia Eucharystii; - wymienia części liturgii słowa; - uzasadnia potrzebę spożywania Ciała Pańskiego; - uzasadnia potrzebę religijnego przeżywania Adwentu. dobra - interpretuje treść biblijnej perykopy (Łk 24, 13-35); - wyjaśnia znaczenie sakramentu chrztu; - interpretuje religijne znaczenie symboli i znaków chrzcielnych; - uzasadnia dostępność świętości dla wszystkich; - uzasadnić potrzebę przyjęcia przez ochrzczonego sakramentu bierzmowania; - interpretuje religijne znaczenie symboli i znaków sakramentu bierzmowania; - uzasadnia konieczność uczestniczenia w Eucharystii; - uzasadnia potrzebę słuchania i rozważania słowa Bożego podczas Eucharystii; - interpretuje religijne znaczenie symboli chleba i wina; - interpretuje symbole i znaki adwentowe. bardzo dobra - interpretuje symbole drogi, łamania chleba, powrotu do wspólnoty; - uzasadnia potrzebę udzielania chrztu na początku życia człowieka; - wyjaśnia rolę symboli w odkrywania tajemnicy zbawczego działania Boga w sakramencie chrztu; - interpretuje pojęcie świętości na wybranych przykładach; - wyjaśnia religijne znaczenie sakramentu bierzmowania; - wyjaśnia rolę symboli w odkrywaniu tajemnicy zbawczego działania Boga w sakramencie bierzmowania; - wyjaśnia znaczenie różnych określeń Eucharystii; - wyjaśnia znaczenie dialogów prowadzonych w liturgii słowa; - wyjaśnia, dlaczego Jezus jest jedynym pokarmem ludzi pragnących życia wiecznego; - wyjaśnia rolę liturgii w przeżywaniu Adwentu. Rozdział III 8

9 Jezus Chrystus uzdrawia dopuszczająca - wie, że wiara jest konieczna, by dostąpić odpuszczania grzechów; - wie, że przyczyną wszelkich konfliktów między ludźmi jest grzech; - wie, że w sakramencie pokuty i pojednania Jezus Chrystus przebacza człowiekowi jego grzechy, uzdrawia ze zła, które jest następstwem grzechu oraz ponownie włącza do wspólnoty Kościoła; - wymienia części sakramentu pokuty i pojednania; - definiuje pojęcie odpust ; - wie, że sakrament namaszczenia chorych jest też znakiem nadziei na powrót do zdrowia; - wymienia praktyki wielkopostne; - wie, że przejawem odrzucenia Bożego zbawienia jest lekceważenie rekolekcji; - wie, że człowiek nawet przez heroiczne czyny miłości nie jest w stanie zapewnić sobie zbawienia, ponieważ zbawienie jest darem samego Boga. dostateczna - wyjaśnia, na czym polega przyniesiona przez Jezusa nowość w rozumieniu tajemnicy odpuszczania grzechów; - wyjaśnia, że przyczyną rozbicia jedności Kościoła jest grzech; - wyjaśnia, dlaczego kapłan wypowiada słowa rozgrzeszenia; - uzasadnia, że pojęcie spowiedź nie jest synonimem sakramentu pokuty i pojednania; - wyjaśnia różnicę pomiędzy odpustem zupełnym i cząstkowym; - wymienia dary, jakich Jezus udziela w sakramencie chorych; - wymienia przykazania kościelne bezpośrednio związane z okresem Wielkiego Postu; - uzasadnia potrzebę korzystania z rekolekcji; - wyjaśnia sens świętowania Triduum Paschalnego. dobra - uzasadnia, że Jezus kontynuuje swoje uzdrawiające działanie; - wymienia największe rozłamy w Kościele i podać ich skutki; - wyjaśnia, dlaczego sakrament pokuty i pojednania nazywany jest sakramentem uzdrowienia; - wyjaśnić, na czym polega rachunek sumienia i opisuje w jaki sposób można go przeprowadzić; - wymienia warunki uzyskania odpustu; - uzasadnia, dlaczego sakramentu chorych nie należy nazywać ostatnim namaszczeniem ; - wyjaśnia znaczenie okresu Wielkiego Postu; - wyjaśnia istotę grzechu przeciw Duchowi Świętemu; - uzasadnia potrzebę uczestniczenia w obchodach Triduum Paschalnego. bardzo dobra - interpretuje perykopę biblijną o uzdrowieniu paralityka (Łk 5,17-26); - uzasadnia potrzebę działań ekumenicznych; - uzasadnia umieszczenie w przykazaniu kościelnym zobowiązania do korzystania z sakramentu pokuty i pojednania przynajmniej raz w roku; - wyjaśnia istotę poszczególnych części sakramentu pokuty i pojednania; - uzasadnia potrzebę uzyskiwania odpustów; - wyjaśnia znaczenie obrzędów sakramentu chorych; - wyjaśnia związek Wielkiego Postu z sakramentem chrztu; - wymienia grzechy przeciw Duchowi Świętemu; - interpretuje wydarzenia zbawcze aktualizowane w liturgii Triduum Paschalnego. Rozdział IV Jezus Chrystus umacnia 9

10 dopuszczająca - podaje przykłady z życia Jezusa, które można podpisać Jego słowami: Dałem wam bowiem przykład, abyście i wy tak czynili, jak Ja wam uczyniłem (J 13, 15); - wie dlaczego tak uroczyście ludzie rozpoczynają życie małżeńskie; - wie, że warunkiem przyjęcia sakramentu małżeństwa jest dobrowolnie wyrażona przed Bogiem i świadkami zgoda nowożeńców, a obecny przy składaniu przysięgi kapłan jest świadkiem zgody narzeczonych bycia mężem i żoną; - wie, że zarówno diakon, kapłan, jak i biskup otrzymali sakrament święceń, chociaż w różnym stopniu; - wie, że Pan Jezus posłużył się obrazem pasterza, przekazując ludziom prawdę o sobie i swoim Kościele. dostateczna - wyjaśnić, na czym polega Jezusowe rozumienie służby; - wymienia cechy małżeństwa katolickiego; - wymienia symbole i znaki towarzyszące obrzędowi udzielania sakramentu małżeństwa; -wymienia zadania wynikające z sakramentu kapłaństwa; - wyjaśnia znaczenie sakramentów małżeństwa i kapłaństwa dla realizacji życiowych zadań człowieka. dobra - uzasadnia, że służba należy do istoty chrześcijaństwa; - wyjaśnia, dlaczego małżeństwo nazywamy wspólną drogą do świętości; - interpretuje religijne znaczenie symboli i znaków sakramentu małżeństwa; - wyjaśnia, dlaczego sakrament święceń nazywamy również sakramentem kapłaństwa; - interpretuje przypowieść o Dobrym Pasterzu (J 10, 7-16). bardzo dobra - interpretuje perykopę J 13, 1-20; - uzasadnia, że sakrament małżeństwa jest sakramentem w służbie wspólnoty; - wyjaśnia rolę symboli (składanie przysięgi małżeńskiej i nałożenie obrączek) w odkrywaniu tajemnicy zbawczego działania Boga w sakramencie małżeństwa; - uzasadnia, że sakrament święceń jest sakramentem w służbie wspólnoty; - wyjaśnia związki pomiędzy ideą Niedzieli Dobrego Pasterza i sakramentami w służbie wspólnoty. Rozdział V Człowiek w relacji z Bogiem dopuszczająca - wyjaśnia pochodzenie słowa Dekalog ; - definiuje pojęcia: prawo naturalne, moralność oraz sumienie; dostateczna - przyporządkowuje przykazania Dekalogu do przedmiotu ich odniesienia; - wyjaśnia rolę sumienia dobra - uzasadnia nadrzędność Dekalogu wobec innych praw; - wie, że prawo naturalne stanowi podstawę budowania bardzo dobra - interpretuje ideę Dekalogu w kontekście historii zbawienia; - uzasadnia niezmienność prawa naturalnego; 10

11 - definiuje pojęcie prawo objawione ; - wyjaśnia obowiązki wynikające z pierwszego i drugiego przykazania Bożego; - wymienia przyczyny, dla których wierzący przybywają do sanktuariów maryjnych. w kształtowaniu moralności człowieka; - wyjaśnia różnice pomiędzy prawem naturalnym i prawem objawionym; - wymienia grzechy przeciwko pierwszemu i drugiemu przykazaniu Bożemu; - wymienia sposoby religijnego obchodzenia dni świętych; - wie, że wyrazem związków chrześcijan z Maryją są nabożeństwa ku jej czci. wspólnoty ludzkiej; - uzasadnia, że w osobie Jezusa Chrystusa Pan Bóg najpełniej objawił ludziom swoje prawo; - uzasadnia konieczność stawiania Boga na pierwszym miejscu w życiu; - uzasadnia konieczność poszanowania imienia Boga; - uzasadnia dlaczego katolicy są zobowiązani do uczestnictwa we Mszy Świętej niedzielnej; - wyjaśnia, dlaczego katolicy czczą Maryję. - uzasadnia, że zarówno prawo naturalne, jak i objawione wskazują ludziom drogę do nieba; - uzasadnia dlaczego noszenie różnego rodzaju znaków i symboli jest zagrożeniem wiary chrześcijanina; - wyjaśnia z czego wynika i proponuje jak zaradzić nadużywaniu oraz brakowi poszanowania imienia Bożego w potocznym języku; - uzasadnia, że religijne świętowanie niedzieli służy rozwojowi człowieka i oddawaniu czci Bogu; - wyjaśnia dlaczego ludzie na różne sposoby przedstawiają Maryję. Rozdział VI Człowiek w relacji z innymi dopuszczająca - wie, że kryterium sądu Bożego jest miłość; - wie, że przestrzegając przykazań, człowiek wyraża swój stosunek także do Boga; - wymienia wykroczenia przeciw przykazaniom 5-8; - wyjaśnia pojęcie pożądania w odniesieniu do dziewiątego przykazania Bożego; - definiuje pojęcia dostateczna - wyjaśnia związek przykazań drugiej tablicy Dekalogu z sądem Bożym; - wyjaśnia zakres i znaczenie czwartego przykazania Bożego; - wie, że troska Boga o ochronę życia ludzkiego wynika z tego, że jest ono święte, gdyż jest darem Świętego Boga; - wie, że Pan Bóg w szóstym przykazaniu w pierwszej kolejności broni wspólnoty dobra - interpretuje biblijną perykopę o sądzie ostatecznym (Mt 25, 31-46); - interpretuje czwarte przykazanie w kontekście więzi rodzinnych; - wymienia zadania wynikające z piątego przykazania Bożego; - wyjaśnia pojęcie cnota ; - interpretuje rolę siódmego przykazania w budowaniu zaufania społecznego; bardzo dobra - przyporządkowuje wymagania poszczególnych przykazań Dekalogu do przekazanych przez Jezusa kryteriów sądu Bożego; - uzasadnia społeczny i religijny wymiar czwartego przykazania; - wyjaśnia związek piątego przykazania z przykazaniem miłości Boga, bliźniego i siebie samego; - uzasadnia, że 11

12 chciwość i zazdrość ; - wie, że świętowanie tajemnicy Zesłania Ducha Świętego uświadamia wierzącym, że przynależą do Kościoła i uczestniczą w Jego misji od chwili przyjęcia chrztu świętego. małżeńskiej i rodzinnej, ale obowiązuje ono wszystkich ludzi; - wyjaśnia zewnętrzny i wewnętrzny zakres odpowiedzialności za respektowanie przykazania Nie kradnij ; - uzasadnia, dlaczego wykroczenia przeciw ósmemu przykazaniu wymagają naprawienia krzywd; - wymienia zobowiązania dziewiątego przykazania Bożego; - wie, że w dziesiątym przykazaniu Pan Bóg domaga się szacunku wobec cudzej własności nie tylko w wymiarze materialnym, ale i duchowym; - uzasadnia potrzebę świętowania tajemnicy Zesłania Ducha Świętego. - wyjaśnia, dlaczego wierzący ma obowiązek bronić dobrego imienia drugiego człowieka; - wymienia sposoby współpracy z Bogiem w pielęgnowaniu czystości serca; - zna sposoby radzenia sobie z chciwością i zazdrością; - wyjaśnia znaczenie obchodów uroczystości Zesłania Ducha Świętego dla przygotowujących się do przyjęcia sakramentu bierzmowania. seksualność człowieka jest szczególnym sposobem wyrażania miłości wobec Boga, drugiego człowieka i siebie; - wyjaśnia związek zobowiązań płynących z przykazania Nie kradnij z sakramentami Kościoła; - interpretuje rolę ósmego przykazania w budowaniu zaufania społecznego; - uzasadnia potrzebę troski o czystość serca; - uzasadnia potrzebę troski o porządkowanie potrzeb materialnych; - interpretuje treść modlitw z uroczystości Zesłania Ducha Świętego w kontekście wierności Bogu i Jego przykazaniom. Rozdział VII Jezus odsłania tajemnicę szczęścia dopuszczająca - wie, że podstawowym motywem ludzkiego działania ma być miłość; - wie, że miłości nie może się ograniczać do miłowania przyjaciół; - wie, że warto podejmować w życiu odważne decyzje dostateczna - uzasadnia, że przykazanie miłości Boga i bliźniego jest dla chrześcijanina podstawową zasadą działania; - uzasadnia wynikający z przykazania miłości Boga i bliźniego obowiązek służby; - definiuje pojęcie dobra - wyjaśnia, dlaczego chrześcijanin nie może ograniczać się wyłącznie do zewnętrznego wypełniania nakazów i zakazów Dekalogu; - definiuje pojęcie służby w kontekście przykazania miłości Boga i bliźniego oraz bardzo dobra - interpretuje przypowieść o miłosiernym Samarytaninie; - interpretuje przykazanie miłości Boga i bliźniego w kontekście służby Ojczyźnie; - wyjaśnia związek przykazania miłości 12

13 i pozostać wiernym Ewangelii i własnemu sumieniu, nie zważając na niebezpieczeństwa i przeciwności; - wymienia elementy obchodów uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa. wolności w kontekście przykazania miłości; - interpretuje wymowę uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa w kontekście przykazania miłości. nowego przykazania ; - uzasadnia, że Kościół żyje przykazaniem miłości; - wyjaśnia znaczenie elementów obchodów Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa. Boga i bliźniego z nowym przykazaniem; - argumentuje dlaczego warto uczestniczyć w procesji Bożego Ciała. 13

14 Kryteria oceniania w zakresie 3 klasy gimnazjum opracowane na podstawie materiałów katechetycznych Jezus prowadzi i zbawia Nowa wersja zgodnych z Programem nauczania religii Pójść za Jezusem Chrystusem nr AZ-3-01/10 z r. Proponujemy, by kryteria oceniania w zakresie oceny celującej określić indywidualnie. Rozdział I ŚWIAT STWORZONY PRZEZ BOGA dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra - uzasadnia, dlaczego chrześcijanie żyją nadzieją swej nieśmiertelności; - wyjaśnia rolę aniołów w życiu ludzi; - uzasadnia potrzebę odkrywania tajemnicy człowieka, korzystając z poznania naturalnego i religijnego. - wypisuje przeciwieństwa występujące w tekście Dn 3, 56-88; - wyjaśnia dlaczego ludzie ogłaszają plebiscyty na kolejne cuda świata ; - wymienia zadania aniołów; - wyjaśnia pojęcia: ciało, duch, dusza. - wymienia, jak człowiek może wyrażać swą więź z Bogiem Stwórcą; - wyjaśnia pochodzenie Szatana; - wyjaśnia, co znaczy jedność natury człowieka mimo jego przynależności do świata materialnego i duchowego. - wyjaśnia pojęcie dualizmu z perspektywy wiary chrześcijańskiej; - uzasadnia ograniczoność mocy szatańskich; - wyjaśnia po co człowiek powinien poznawać siebie i swoje miejsce w świecie korzystając nie tylko z poznania naturalnego. Rozdział II ŚWIAT KSZTAŁTOWANY PRZEZ CZŁOWIEKA 14

15 dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra - podaje w jaki sposób - interpretuje można sobie pomóc przypowieść w rozwijaniu talentów; o talentach - dokonuje rozróżnienia (Mt 25,14-30); między samowolą - wyjaśnia religijne i wolnością; znaczenie pojęcia - wyjaśnia dlaczego wolność ; gospodarz z biblijnej - definiuje pojęcia: przypowieści o talentach moralność, prawo (Mt 25, 14-30) był tak naturalne, prawo oburzony na sługę, który objawione ; zakopał w ziemi - charakteryzuje proces powierzony mu talent; stawania się dojrzałym; - definiuje pojęcie - charakteryzuje dojrzałości; modlitwę różańcową. - uzasadnia niewystarczalność wysiłków człowieka w osiąganiu dojrzałości; - wymienia tajemnice różańca. - wyjaśnia związek - uzasadnia, że pomiędzy przypowieścią rozwijanie posiadanych o talentach i poleceniem: talentów jest Czyńcie sobie ziemię przejmowaniem poddaną ; odpowiedzialności za - uzasadnia, że człowiek siebie, innych i świat; mimo uwikłania - podaje propozycje w grzech posiada pomysłów co robić by zdolność do właściwego w jego najbliższym korzystania środowisku nie z wolności; dochodziło do - wyjaśnia różnicę nadużywania wolności pomiędzy prawem i uprawiania samowoli; Starego i Nowego - uzasadnia konieczność Testamentu; respektowania prawa - interpretuje moralnego; przypowieść - uzasadnia o talentach niewystarczalność (Mt 25, 14-30) wysiłków człowieka w kontekście dojrzałości; w osiąganiu dojrzałości; -interpretuje symbolikę - uzasadnia potrzebę koronki. modlitwy różańcowej. Rozdział III KOŚCIÓŁ W ŚWIECIE dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra - wyjaśnia dlaczego ludzie organizują akcje dobroczynne; - wie w czym powinno się wyrażać chrześcijańskie świętowanie uroczystości Wszystkich Świętych i Dnia Zadusznego; - interpretuje przypowieść o nieuczciwym rządcy (Łk 16,1-12); - rozróżnia uroczystość Wszystkich Świętych od Dnia Zadusznego; - wyjaśnia, co stanowi podstawę związków - wyjaśnia, w czym wyraża się powszechność Kościoła; - uzasadnia potrzebę obchodzenia uroczystości Wszystkich Świętych i Dnia Zadusznego; - uzasadnia potrzebę istnienia kultury - uzasadnia potrzebę kierowania się nauczaniem Kościoła w życiu chrześcijańskim; - charakteryzuje więź łączącą Kościół pielgrzymujący z Kościołem uwielbionym i będącym 15

16 - wymienia formy troski Kościoła o rozwój kultury; - wyjaśnia niebezpieczeństwa związane z rozwojem cywilizacji; - kojarzy znaczenie pojęć: fanatyzm, nietolerancja, obojętność religijna ; - na podstawie treści słuchowiska wyjaśnia dlaczego ludziom trudno uwierzyć, że Pan Bóg chce ich szczęścia; - uzasadnia potrzebę współpracy z Bogiem w realizacji życiowych zadań. Kościoła z kulturą; - uzasadnia konieczność rozwoju cywilizacji; - wyjaśnia czym charakteryzuje się czynienie dążenia do szczęścia motorem ludzkiego życia; - wyjaśnia potrzebę zdobywania wiedzy religijnej w celu kształtowania drogi do szczęścia; - uzasadnia potrzebę religijnego obchodzenia Świąt Bożego Narodzenia; - interpretuje zdanie: Pozyskujcie sobie przyjaciół niegodziwą mamoną, aby gdy [wszystko] się skończy, przyjęto was do wiecznych przybytków (Łk 16, 9) wykonując w grupie kolaż. materialnej i duchowej; w oczyszczeniu; - określa stosunek - wyjaśnia związek Kościoła do rozwoju pomiędzy treścią cywilizacji; Objawienia i kulturą - uzasadnia, że wyrażaną w różnych chrześcijanin nie może formach; przyjmować postawy - proponuje co możemy fanatyzmu, nietolerancji zrobić, by określenie i obojętności religijnej; cywilizacja miłości nie - wyjaśnia, w jaki sposób było tylko hasłem Kościół pomaga reklamowym; wierzącym odkrywać - uzasadnia, że religijne prawdę, że Bóg pragnie przeżywanie Adwentu szczęścia wszystkich pomaga człowiekowi ludzi; ustrzec się przed - wyjaśnia rolę Kościoła fanatyzmem, w ukazywaniu nietolerancją możliwości religijnego i obojętnością religijną; przeżywania życia. - uzasadnia aktualność tajemnicy Bożego Narodzenia; - wyjaśnia przesłanie dla chrześcijańskiego życia wykorzystując kolaż. Rozdział IV POZNAJĘ SIEBIE dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra - wyjaśnia, że nawrócenie jest koniecznym warunkiem osiągnięcia trwałego szczęścia z Bogiem; - wymienia, czego człowiek może się dowiedzieć o sobie, korzystając z osiągnięć nauki; - uzasadnia, że poszanowanie godności ludzkiego ciała nie można utożsamiać tylko ze sferą seksualną; - charakteryzuje chrześcijańską miłość; - uzasadnia, że ludzkie pragnienie szczęścia może zaspokoić tylko Pan Bóg; - wymienia, czego człowiek może się dowiedzieć o sobie, korzystając z Bożego objawienia; - wymienia argumenty za poszanowaniem godności ludzkiego ciała wynikające z aktu stworzenia i odkupienia; - wymienia cechy chrześcijańskiej miłości; - wymienia przyczyny - interpretuje postawy obu synów i ojca z biblijnej przypowieści o miłosiernym ojcu (Łk 15, 11-31); - wyjaśnia znaczenie sakramentu pokuty i pojednania w poznawaniu siebie jako osoby; - interpretuje metaforę: ciało człowieka jest świątynią Ducha Świętego; - wyjaśnia, dlaczego miłość jest dla człowieka darem i zadaniem; - podaje argumenty za i przeciw dla powiedzenia: Pierwszym prawem natury jest pragnienie własnego szczęścia (Jeremy Bentham); - uzasadnia, że przekraczanie Bożego prawa nigdy nie uczyni człowieka szczęśliwym; - wyjaśnia dlaczego troska o nabywanie cnót jest szczególnie ważna w okresie dorastania; - wyjaśnia w jaki sposób 16

17 - wyjaśnia, dlaczego człowiek ma miłować bliźniego jak siebie samego; - na podstawie lektury listu wie czym kierował się jego autor w okazywaniu miłości. sprzeciwiania się przykazaniu miłości; - na podstawie treści podręcznika uzupełnia tabelę. - uzasadnia, że błędne rozumienie miłości prowadzi do nieszczęścia; - uzasadnia, potrzebę kierowania się w życiu Jezusowymi zasadami. można sobie radzić z trudnościami w praktykowaniu chrześcijańskiej miłości; - wyjaśnia dlaczego z jednej strony oburzamy się na przejawy zła, a z drugiej sami źle się zachowujemy; - wyjaśnia dlaczego chrześcijanin ma kierować się w życiu prawem miłości. Rozdział V KSZTAŁTUJĘ RELACJE Z INNYMI dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra - wie jaką mądrość przekazuje polskie przysłowie: Człowiek się nie dla siebie rodzi, żyć mu też tylko sobie się nie godzi ; - charakteryzuje etapy relacji między dorastającym chłopcem i dojrzewającą dziewczyną; - wymienia najczęściej występujące przyczyny konfliktów między dorosłymi a dorastającymi; - charakteryzuje więzi rodzinne; - uzasadnia konieczność kierowania się przykazaniem miłości w szkole; - charakteryzuje działania człowieka podczas przyjmowania sakramentu pokuty i pojednania. - wyjaśnia etymologię słowa bliźni ; - interpretuje przypowieść o miłosiernym Samarytaninie (Łk 10, 25-37); - wyjaśnia, dlaczego tak ważne jest zachowanie kolejnych etapów w nawiązywaniu relacji między chłopcem i dziewczyną; - wie, że w rozwiązywaniu konfliktów między pokoleniami pomocna jest wiedza z zakresu psychologii i pedagogiki, a dla wierzących autorytetem jest także sam Pan Bóg; - definiuje chrześcijańskie rozumienie rodziny; - wyjaśnia znaczenie wiary dla rozwiązywania szkolnych dylematów; - wie dlaczego ludzie się - uzasadnia powszechność przykazania miłości; - wyjaśnia znaczenie sakramentu pokuty w kształtowaniu relacji między chłopcem i dziewczyną; - uzasadnia, że wiara motywuje do respektowania przykazania miłości w relacjach z dorosłymi; - uzasadnia konieczność respektowania przykazania miłości w rodzinie; - interpretuje szkolne dylematy w świetle Bożego objawienia; - uzasadnia potrzebę korzystania z sakramentu pokuty i pojednania w kształtowaniu relacji. - przygotowuje współczesną interpretację przypowieści o miłosiernym Samarytaninie wykonując w grupie kolaż; - wyjaśnia jaką rolę w tworzeniu więzi między chłopakiem i dziewczyną odgrywa wiara; - wyjaśnia dlaczego przysłowie: Wymagaj od siebie tak jak od bliźnich, pobłażaj bliźnim tak jak sobie można uznać za wskazówkę istotną dla budowania relacji młodzi -dorośli; - uzasadnia konieczność funkcjonowania rodziny dla dobra jednostki i społeczności; - podaje przykłady jak po chrześcijańsku może rozwiązać najbardziej palące problemy swojej 17

18 spowiadają. klasy. Rozdział VI BIORĘ ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ŻYCIE dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra - wyjaśnia ewangeliczne rozumienie odpowiedzialności; - wie, że odpowiedzialność oparta na wyznawanej wierze domaga się wsparcia przez życie sakramentalne; - charakteryzuje relacje między młodymi i dziadkami; - wyjaśnia znaczenie ślubowania sobie wzajemnej miłości; - wymienia skutki wierności/niewierności oraz uczciwości/nieuczciwości w życiu społecznym; - wie czemu służy posiadana/kształtowana hierarchia wartości. - interpretuje perykopę biblijną Łk 7, 1-10; - wyjaśnia stanowisko Kościoła w kwestiach aborcji, in vitro i antykoncepcji; - uzasadnia ważność relacji z dziadkami i osobami starszymi; - uzasadnia, że miłość małżeńska wyraża przymierze Boga z ludźmi; - odnajduje powiązanie wybranych wydarzeń biblijnych z życiem współczesnych chrześcijan w kontekście wierności; - uzasadnia konieczność hierarchii wartości dla kształtowania odpowiedzialnego życia. - wyjaśnia rolę sakramentów Kościoła w kształtowaniu postawy odpowiedzialności; - uzasadnia, że takie działania, jak aborcja, in vitro, antykoncepcja są wyrazem nieodpowiedzialności rodzicielskiej; - wyjaśnia rolę wiary w kształtowaniu odpowiedzialności międzypokoleniowej; - interpretuje miłość ludzką w kontekście miłości nadprzyrodzonej; - wymienia powody dochowania wierności i uczciwości przez chrześcijan; - wyjaśnia znaczenie wartości reprezentowanych przez postaci biblijne (Łk 7, 1-10) dla współczesnego chrześcijanina. - wyjaśnia jak odpowiedzialność/brak odpowiedzialności wiąże się z życiem wiary; - podaje propozycje co gimnazjalista może robić już teraz, aby w przyszłości jego dzieci mogły doświadczyć, że jest odpowiedzialnym rodzicem; - podaje przykłady, co może zrobić, by odpowiedzialnie wykorzystać mądrość i doświadczenie życiowe osób starszych; - podaje przykłady co może zrobić gimnazjalista, by ślubowana przez niego w przyszłości miłość wyrażała jego życiową odpowiedzialność; - uzasadnia potrzebę ślubowania wierności i uczciwości małżeńskiej; - uzasadnia znaczenie wiary dla kształtowania odpowiedzialnego życia. 18

19 Rozdział VII MODLITWA UCZNIA JEZUSA CHRYSTUSA dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra - wie, że wyznawcy wszystkich religii modlą się; - uzasadnia potrzebę modlitwy dla chrześcijanina; - wymienia formy, rodzaje i postawy modlitwy. - wyjaśnia znaczenie modlitwy dla człowieka wierzącego; - pracując w grupie opisuje stosunek postaci biblijnych do Pana Boga; - wyjaśnia znaczenie form, rodzajów i postaw modlitwy. - interpretuje przypowieść o wdowie i sędzim (Łk 18, 1-8); - wyjaśnia, na czym polega nowość modlitwy chrześcijańskiej w stosunku do modlitwy starotestamentalnej; - wyjaśnia związek pomiędzy formami, rodzajami i postawami modlitwy a jej treścią. - uzasadnia konieczność modlitwy dla życia chrześcijańskiego; - wyjaśnia związek modlitwy chrześcijańskiej z Bożym Objawieniem; - wyjaśnia jak mądrość ludowa zawarta w przysłowiu: Słuchaj, patrz, milcz może pomagać chrześcijanom w praktykowaniu modlitwy. ROZDZIAŁ VIII PROŚBY MODLITWY PAŃSKIEJ dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra - charakteryzuje części Modlitwy Pańskiej; - wyjaśnia teologiczne rozumienie zwrotu Ojciec i niebo ; - wie dlaczego ludzie przypisują imionom znaczenie; - wymienia cechy królestwa Bożego; - wyjaśnia, w jaki sposób Pan Jezus na ziemi pełnił wolę Boga Ojca; - interpretuje symbol chleba; - charakteryzuje przebaczenie Boże; - przestawia rozumienie terminu pokusa wykonując grafikę; - interpretuje rady Pana Jezusa odnoszące się do modlitwy; - uzasadnia słuszność zwrotu: Ojcze nasz, któryś jest w niebie ; - wyjaśnia co oznacza powiedzenie dobre imię więcej warte niż bogactwo ; - interpretuje zwroty święty i imię w odniesieniu do Pana Boga; - uzasadnia potrzebę modlitwy: Przyjdź królestwo Twoje ; - w grupie wykonuje kolaż ilustrujący słowa Bądź wola Twoja jako - wyjaśnia co dla życia chrześcijańskiego znaczy wypowiadane na końcu Modlitwy Pańskiej słowo amen ; - wyjaśnia, dlaczego człowiek może nazywać Pana Boga Ojcem także wówczas, gdy ma negatywne doświadczenia z biologicznym ojcem; - wyjaśnia, na czym polega udział człowieka w świętości Pana Boga; - wyjaśnia związek pomiędzy teraźniejszością i przyszłością królestwa Bożego; - uzasadnia, że Modlitwa Pańska jest streszczeniem Ewangelii; - wyjaśnia, dlaczego możemy mówić zarówno Ojcze nasz, jak i Ojcze mój ; - uzasadnia, że człowiek nie może uczynić imienia Pana Boga świętym; - podaje przykłady co może zrobić gimnazjalista by królestwo Boże stawało się rzeczywistością; - uzasadnia, że chrześcijanin jest w stanie wypełniać wolę Boga Ojca; - uzasadnia, dlaczego 19

20 - przygotowuje wpis na blog osoby, która czuje się wyjątkowo bezradna wobec spotkanego zła; - wyjaśnia potrzebę modlitwy w życiu chrześcijańskim. w niebie, tak i na ziemi (Mt 6,10); - wyjaśnia zwrot z Modlitwy Pańskiej: Chleba naszego powszedniego ; - wyjaśnia warunek uzyskania Bożego przebaczenia; - wyjaśnia, czemu służy doświadczanie pokus i walka z nimi; - interpretuje prośbę: Ale nas zbaw ode złego ; - wyjaśnia dlaczego życie bez oznaczeń jest niemożliwe. - interpretuje przysłowie: Początkiem mądrości jest posłuszeństwo w kontekście omawianego wezwania Modlitwy Pańskiej; - wymienia argumenty za poszanowaniem żywności; - pracuje z wybranym tekstem biblijnym (Łk 19, 1-10 lub J 8, 1-11 lub Łk 15, 11-32) metodą podróż w wyobraźni ; - interpretuje związek zachodzący między prośbami: odpuść nam nasze winy oraz jako i my odpuszczamy naszym winowajcom ; - interpretuje prośbę: Nie wódź nas na pokuszenie ; - podaje przykłady w jaki sposób można nie ulegać pokusom; - uzasadnia, że tylko Pan Bóg może zbawić człowieka od zła; - uzasadnia, że Modlitwa Pańska stanowi streszczenie Ewangelii. człowiek wierzący ma obowiązek szanować żywność; - podaje argumenty za skorzystaniem z sakramentu pokuty i pojednania, jakie by przedstawił wobec osoby, która ma opory; - uzasadnia, że Pan Bóg nie wydaje człowieka na doświadczanie pokus; - wyjaśnia, dlaczego chrześcijanin prosi Pana Boga o uwolnienie od zła; - wyjaśnia związek próśb Modlitwy Pańskiej z przyjmowaniem sakramentów Kościoła. ROZDZIAŁ IX DOKSOLOGIA dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra 20

21 - wyjaśnia, dlaczego zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa jest podstawą nadziei chrześcijańskiej; - przestawia rozumienie terminu nadzieja wykonując grafikę; - uzasadnia zobowiązanie do udziału w świątecznej i niedzielnej Eucharystii; - wymienia wybrane obietnice przekazane czcicielom Najświętszego Serca Pana Jezusa. - analizuje wspólnie tekst biblijny Łk 24, 13-35; - wyjaśnia, że Wniebowstąpienie wypełnia ludzkie nadzieje; - przyporządkowuje prośby Modlitwy Pańskiej do doksologii; - nadaje tytuły zaczerpnięte z obietnic Pana Jezusa złożonych Małgorzacie Marii Alacoque perykopom biblijnym analizowanym w ciągu roku szkolnego. - interpretuje zdanie: A myśmy się spodziewali, że On właśnie miał wyzwolić Izraela (Łk 24, 21) w kontekście wiary w zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa; - uzasadnia, że Wniebowstąpienie jest wywyższeniem ludzkiej natury Jezusa Chrystusa; - wyjaśnia związek pomiędzy podejmowaniem decyzji o przyjęciu sakramentu bierzmowania z uczestnictwem w świątecznej i niedzielnej Eucharystii; - wyjaśnia związek kultu Najświętszego Serca Pana Jezusa z Ewangelią. - wyjaśnia, jak wiara w zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa może kształtować życie chrześcijanina; - wyjaśnia związek zachodzący między wniebowstąpieniem Pana Jezusa a życiem sakramentalnym wierzących; - wyjaśnia, dlaczego podczas Eucharystii Modlitwę Pańską kończy doksologia; - wyjaśnia zasadność kultu Najświętszego Serca Pana Jezusa. 21

22 Rozkład materiału do podręcznika Jezus uczy i zbawia dla klasy 1 gimnazjum zgodnego z Programem nauczania religii nr AZ-3-01/10 Grupa tematyczna I. Bóg na ludzkich drogach Tytuł jednostki Treści Wiedza i umiejętności Postawy 1. Na dobry początek. Życie człowieka jako ciągła wędrówka, obraz człowieka w drodze (homo viator). Egzystencjalne pytania i niepokoje młodego człowieka rozpoczynającego naukę w gimnazjum. Relacja Bóg (Ojciec) człowiek (umiłowane dziecko) na postawie wybranych fragmentów Księgi Izajasza (Iz 37, 28; Iz 49, 15; Iz 54, 10). Moc Słowa Bożego, które motywuje i dodaje sił w trudnych dla człowieka sytuacjach oraz pomaga mu w realizacji jego życiowych planów. wyjaśnić termin homo viator; opisać egzystencjalne niepokoje młodego człowieka rozpoczynającego naukę w gimnazjum; opisać na podstawie wybranych fragmentów Księgi Izajasza (Iz 37, 28; Iz 49, 15; Iz 54, 10) relację Bóg człowiek jako relację Ojciec umiłowane dziecko; uzasadnić, dlaczego Słowo Boże ma motywującą moc w trudnych dla człowieka sytuacjach i pomaga w realizacji jego życiowych planów. Kształtowanie postawy otwartości na Słowo Boże, które dodaje człowiekowi sił i przemienia jego życie. 2. Rozterki gimnazjalisty. Człowiek stawia egzystencjalne pytania i poszukuje na nie odpowiedzi. Na jakie pytania ludzie szukają odpowiedzi w Internecie? Bóg w słowach Pisma Świętego daje wyjaśnić pojęcie sensu życia jako celu ludzkiej egzystencji; wymienić sytuacje egzystencjalne, w których człowiek może utracić poczucie sensu życia; dokonać interpretacji tekstu Łk 24, Kształtowanie postawy zaufania Jezusowi i gotowości przyjęcia Go do własnego życia ( Zostań z nami ). 22

23 odpowiedź na pytania egzystencjalne, które stawia sobie człowiek. Sens życia; sytuacje egzystencjalne, w których człowiek może utracić poczucie sensu życia. Uczniowie idący do Emaus, interpretacja tekstu (Łk 24, ) z uwzględnieniem aktualizacji problemu. Zaufanie Zmartwychwstałemu jako fundament naszej wiary; tylko w Jezusie to, co bezsensowne, nabiera sensu. 33, ze szczególnym uwzględnieniem aktualizacji problemu uczniów idących do Emaus; uzasadnić potrzebę dostrzegania w codziennym życiu perspektywy życia wiecznego; uzasadnić znaczenie postawy zaufania Zmartwychwstałemu Jezusowi w codziennych, czasami bardzo trudnych sytuacjach naszego życia. 3. Drogi i bezdroża. Człowiek poszukuje szczęścia i sensu życia. Ponadczasowy problem ulegania fałszywym prorokom ukazany w świetle Mt 7, Współczesne zagrożenia stojące przed młodym człowiekiem fałszywe drogi, fałszywi prorocy. Zjawisko sekt; Krótkie rady dla dotkniętych zjawiskiem sekt. Jezus przestrzega przed oszustami (Mk 13, 5). Wskazówki Jana Pawła II dla młodzieży, wybór właściwej drogi w życiu. opisać współczesne zagrożenia (fałszywe drogi), które zagrażają człowiekowi w poszukiwania szczęścia i sensu życia; przytoczyć słowa Pana Jezusa, w których przestrzega nas przed fałszywymi prorokami i przewodnikami; wyjaśnić pojęcie fałszywy prorok ; podać przykłady współczesnych fałszywych proroków (sekty); wymienić wskazówki Jana Pawła II adresowane do młodzieży, w których papież ukazuje młodym właściwą drogę w życiu; uzasadnić, dlaczego Słowo Boże zawarte w Piśmie Świętym ma kluczowe znaczenie w Wychowanie do wyboru Jezusa jako jedynej i właściwej drogi w życiu człowieka oraz odrzucania fałszywych proroków. 23