Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie świebodzińskim w 2015 roku

Transkrypt

1 Powiatowy Urząd Pracy w Świebodzinie ul. Studencka 8, Świebodzin Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie świebodzińskim w 2015 roku Świebodzin, październik

2 Spis treści Wstęp Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych Analiza umiejętności i uprawnień Analiza rynku edukacyjnego Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw Prognoza lokalnego rynku pracy...40 Podsumowanie.51 INFORMACJA SYGNALNA.53 Załącznik A. Rynek pracy 54 Załącznik B. Rynek edukacyjny

3 Wstęp Obowiązek opracowania analizy rynku pracy i badania popytu na pracę, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, jest jednym z zadań samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy. Zadanie to wynika z przepisów zawartych w Ustawie z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. 2015r. poz.149 ze zm., art. 9, ust. 1 pkt 9). Raport został stworzony w oparciu o zalecenia metodyczne przygotowane w ramach projektu Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Celem poniższego raportu jest zdobycie wiedzy o aktualnej podaży i popycie na lokalnym rynku pracy w odniesieniu do określonych zawodów. Uzyskane w ten sposób informacje mogą stanowić przesłankę do praktycznych działań zmierzających do osiągnięcia równowagi na rynku pracy w powiecie świebodzińskim. Przez Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych należy rozumieć proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno - zawodowym oraz formułowanie na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz. Dane te stanowią niezbędne informacje dla prawidłowego funkcjonowania systemu szkolenia bezrobotnych. Przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje wyższe zapotrzebowanie na rynku pracy niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Przez zawód nadwyżkowy należy rozumieć zawód, na który występuje mniejsze zapotrzebowanie na rynku pracy niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zdarza się, że na danym rynku pracy popyt i podaż na określone zawody są zbliżone, mówimy wówczas o zawodach będących w równowadze czyli zawodach zrównoważonych. Wdrożenie monitoringu zawodów nadwyżkowych i deficytowych pozwoli na: określenie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowokwalifikacyjnej na lokalnym, regionalnym i krajowym rynku pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych struktur zawodowokwalifikacyjnych w układzie lokalnym, regionalnym i krajowym, określenie odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych, zapewniając większą efektywność organizowanych szkoleń, bieżącą korektę poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego (dotyczy władz oświatowych oraz dyrekcji szkół), 3

4 usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodów deficytowych i nadwyżkowych, usprawnienie pośrednictwa pracy poprzez uzyskanie informacji o planowanych ofertach pracy na rok przyszły oraz przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów ułatwienie realizacji programów specjalnych, aktywizując osoby długotrwale bezrobotne w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. W niniejszym raporcie wykorzystano metody, statystyczne, graficzne i opisowe. Źródłem informacji były dane zgromadzone na dzień r w oparciu o załączniki do sprawozdania MPiPS, dotyczące osób bezrobotnych oraz zgłoszonych ofert pracy według zawodów i specjalności. 4

5 1. Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy Według stanu na koniec grudnia 2015r. w powiecie świebodzińskim było zarejestrowanych 2143 osoby, z czego 52,5% stanowiły kobiety. W porównaniu do grudnia 2014r. wystąpił spadek liczby bezrobotnych o 243 osoby. Stopa bezrobocia w powiecie świebodzińskim na koniec grudnia 2015r. wynosiła 8,9 % porównywalnie do roku 2014 wystąpił spadek o 1,7%. Tabela 1. Grupy zawodów, w których liczba bezrobotnych (stan na koniec okresu) jest największa w 2015 roku Kod Elementarne grupy zawodów Liczba bezrobotnych (stan na koniec okresu) 5223 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) Monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani Pracownicy wykonujący prace proste gdzie indziej niesklasyfikowani Gospodarze budynków Magazynierzy i pokrewni Stolarze meblowi i pokrewni Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne Kucharze Murarze i pokrewni Ślusarze i pokrewni Mechanicy pojazdów samochodowych Tapicerzy i pokrewni Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej 33 niesklasyfikowani 7531 Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i pokrewni Szwaczki, hafciarki i pokrewni Malarze budowlani i pokrewni Mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych Technicy mechanicy Piekarze, cukiernicy i pokrewni Pomoce kuchenne 21 Analizując stan bezrobotnych w powiecie świebodzińskim w 2015r. ze względu na elementarne grupy zawodów ( Tabela 1.) można zauważyć, że wśród bezrobotnych przeważały osoby zarejestrowane w zawodach: Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) oraz Monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani, do których możemy zaliczyć, np. monterów mebli, monterów rowerów i wózków, monterów z wyrobów z drewna. Natomiast 86 osób bezrobotnych zidentyfikowano w zawodach: Pracownicy wykonujący prace proste gdzie indziej niesklasyfikowani, tj. Dozorcy, Parkingowi, Woźni, Szatniarze. Wśród zawodów, w których liczba bezrobotnych jest najmniejsza zalicza się: Technicy mechanicy, Piekarze, cukiernicy i pokrewni oraz pomoce kuchenne (21 osób). 5

6 Tabela 2. Grupy zawodów, dla których wskaźnik długotrwałego bezrobocia jest najwyższy w 2015 roku Kod Elementarne grupy zawodów Wskaźnik długotrwałego bezrobocia 1212 Kierownicy do spraw zarządzania zasobami ludzkimi 100, Kierownicy do spraw logistyki i dziedzin pokrewnych 100, Chemicy 100, Specjaliści nauk o Ziemi 100, Inżynierowie chemicy i pokrewni 100, Architekci 100, Architekci krajobrazu 100, Pielęgniarki bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji 100, Diagności laboratoryjni bez specjalizacji lub w trakcie 100,00 specjalizacji 2299 Specjaliści ochrony zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowani 100, Mistrzowie produkcji w przemyśle przetwórczym 100, Operatorzy urządzeń energetycznych 100, Kontrolerzy (sterowniczy) procesów przemysłowych gdzie 100,00 indziej niesklasyfikowani 3211 Operatorzy aparatury medycznej 100, Technicy analityki medycznej 100, Funkcjonariusze celni i ochrony granic 100, Pracownicy z zakresu działalności religijnej 100, Operatorzy centrali telefonicznych 100, Pracownicy do spraw rachunkowości i księgowości 100, Agenci sprzedaży bezpośredniej 100, Sadownicy 100, Rolnicy upraw mieszanych 100, Rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej pracujący na własne 100,00 potrzeby 7111 Monterzy konstrukcji budowlanych i konserwatorzy 100,00 budynków 7122 Posadzkarze, parkieciarze i glazurnicy 100, Tynkarze i pokrewni 100, Monterzy izolacji 100, Monterzy i konserwatorzy instalacji klimatyzacyjnych i 100,00 chłodniczych 7133 Robotnicy czyszczący konstrukcje budowlane i pokrewni 100, Robotnicy przygotowujący i wznoszący konstrukcje metalowe 100, Ceramicy i pokrewni 100, Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów 100,00 cementowych, kamiennych i pokrewni 8151 Operatorzy maszyn przędzalniczych i pokrewni 100, Operatorzy maszyn do produkcji obuwia i pokrewni 100, Operatorzy urządzeń do produkcji wyrobów szklanych i 100,00 ceramicznych 9212 Robotnicy wykonujący prace proste w hodowli zwierząt 100, Ładowacze nieczystości 100, Pracownicy wykonujący dorywcze prace proste 100,00 6

7 W tabeli dotyczącej wskaźników i długotrwałego bezrobocia dla grup zawodów elementarnych zaprezentowano wskaźnik długotrwałego bezrobocia, który przyjął wartość maksymalną. Wśród elementarnych grup zawodów charakteryzujących się maksymalnym wskaźnikiem długotrwałego bezrobocia wyróżnić możemy Monterów izolacji,tj. 5 osób, Rolników produkcji roślinnej i zwierzęcej produkujących na własne potrzeby,tj. 4osoby, Robotników wykonujących prace proste w hodowli zwierząt, tj. 3 osoby, Pielęgniarki bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji, tj. 2 osoby, Pracownicy do spraw rachunkowości i księgowości, tj. 2osoby Tynkarze i pokrewni 2 osoby. Tabela 3. Grupy zawodów, dla których wskaźnik płynności bezrobotnych jest najwyższy w 2015 roku Kod Elementarne grupy zawodów Wskaźnik płynności bezrobotnych 7213 Blacharze 4, Kierownicy do spraw zarządzania zasobami ludzkimi 3, Pracownicy bibliotek, galerii, muzeów, informacji naukowej i pokrewni 3, Monterzy konstrukcji budowlanych i konserwatorzy budynków 3, Pracownicy do spraw rachunkowości i księgowości 2, Specjaliści nauk o ziemi 2, Audiofonolodzy i logopedzi 2, Kierownicy biura 2, Listonosze i pokrewni 2, Rolnicy upraw mieszanych 2, Hodowcy zwierząt gospodarskich i domowych 6330 Rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej pracujący na własne potrzeby 2, Rybacy i zbieracze pracujący na własne potrzeby 2, Pracownicy do spraw kredytów, pożyczek i pokrewni 1, Kierowcy operatorzy wózków jezdniowych 1,71 Kolejnym miernikiem wykorzystywanym w monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest wskaźnik płynności bezrobotnych. Wartość wskaźnika większa niż 1 informuje, że odpływ osób bezrobotnych z rejestrów Powiatowego Urzędu Pracy przewyższa ich napływ, co oznacza spadek liczby bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów. Natomiast wartość wskaźnika mniejsza niż 1 oznacza, że napływ przewyższa odpływ co oznacza wzrost liczby bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów. Elementarne grupy zawodów, w których wystąpił spadek bezrobotnych to przede wszystkim: Blacharze, Kierownicy do spraw zarządzania zasobami ludzkimi, Pracownicy bibliotek, galerii, muzeów, 7

8 informacji naukowej i pokrewni, Monterzy konstrukcji budowlanych i konserwatorzy budynków. Tabela 4. Grupy zawodów, dla których wskaźnik płynności bezrobotnych jest najmniejszy w 2015 roku Kod Elementarne grupy zawodów Wskaźnik płynności bezrobotnych 1211 Kierownicy do spraw finansowych 0, Kierownicy do spraw obsługi biznesu i zarządzania gdzie indziej niesklasyfikowani 0, Inżynierowie górnictwa i metalurgii 0, Specjaliści do spraw rynku nieruchomości 0, Analitycy systemów komputerowych i programiści gdzie indziej niesklasyfikowani 0, Specjaliści do spraw baz danych i sieci komputerowych gdzie indziej niesklasyfikowani 0, Adwokaci, radcy prawni i prokuratorzy 0, Dziennikarze 0, Technicy elektrycy 0, Technicy górnictwa, metalurgii i pokrewni 0, Operatorzy urządzeń energetycznych 0, Kontrolerzy (sterowniczy) procesów metalurgicznych 0, Kontrolerzy (sterowniczy) procesów przemysłowych gdzie indziej niesklasyfikowani 0, Asystenci dentystyczni 0, Sekretarze medyczni i pokrewni 0, Urzędnicy do spraw podatków 0, Instruktorzy fitness i rekreacji ruchowej 0, Operatorzy urządzeń telekomunikacyjnych 0, Windykatorzy i pokrewni 0, Sprzedawcy (konsultanci) w centrach sprzedaży telefonicznej / internetowej 0, Monterzy budownictwa wodnego 0, Tynkarze i pokrewni 0, Szlifierze narzędzi i polerowacze metali 0, Rękodzielnicy wyrobów z tkanin, skóry i pokrewnych materiałów 0, Robotnicy w produkcji wyrobów mleczarskich 0, Górnicy podziemnej i odkrywkowej eksploatacji złóż i pokrewni 0, Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów cementowych, kamiennych i pokrewni 0, Operatorzy maszyn do prania 0, Maszyniści i operatorzy maszyn i urządzeń dźwigowo-transportowych i pokrewni 0, Ładowacze nieczystości 0,00 W powyższej tabeli wykazane zostały elementarne grupy zawodów, w których wskaźnik płynności bezrobotnych równy jest 0, czyli napływ wynosi 0 co oznacza, że liczba bezrobotnych w danej grupie nie ulega zmianie. 8

9 Tabela 5. Oferty pracy w 2015 roku Nazwa wielkiej grupy zawodów CBOP (PUP+OHP+EURES) Internet Razem w liczbach bezwzględnych Ogółem PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY SPECJALIŚCI TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL PRACOWNICY BIUROWI PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE wskaźnik struktury według źródeł Ogółem PRZEDSTAWICIELE 10,34% 89,66% 100% WŁADZ PUBLICZNYCH WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY SPECJALIŚCI 22,64% 77,36% 100% TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL 42,00% 58,00% 100% PRACOWNICY BIUROWI 91,40% 8,60% 100% PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY 78,26% 21,74% 100% 100,00% 100% 99,32% 0,68% 100% 88,75% 11,25% 100% OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE wskaźnik struktury wg grup w poszczególnych źródłach Ogółem 100,00% 100,00% PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY 91,52% 8,48% 100% Wskaźnik zróżnicowania (PUP vs. Internet) 0,60% 11,62% 0,05 9

10 SPECJALIŚCI 3,20% 24,44% 0,13 TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL 12,62% 38,90% 0,32 PRACOWNICY BIUROWI 31,91% 6,71% 4,76 PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE 21,63% 13,41% 1,61 0,73% 9,75% 0,15% 65,40 9,48% 2,68% 3,53 10,08% 2,09% 4,83 Dane zebrane w ramach monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych pozwalają na porównanie struktury ofert pracy z terenu powiatu zgłoszonych do urzędu ze strukturą ofert pracy zamieszczanych na publicznych portalach rekrutacyjnych. Analizując wskaźnik niedopasowania struktury ofert pracy w 2015 r. można zauważyć, że największe zróżnicowanie występowało wśród Robotników przemysłowych i rzemieślników oraz Pracowników biurowych, Natomiast najmniejsze zróżnicowanie wystąpiło w takich zawodach jak: Przedstawiciele władz publicznych, Wyżsi urzędnicy i Kierownicy oraz Specjaliści. Tabela 6. Grupy zawodów, w których liczba bezrobotnych (napływ) jest największa w 2015 roku Kod Elementarne grupy zawodów Liczba bezrobotnych (napływ w okresie) 5223 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) Monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani Pracownicy wykonujący prace proste gdzie indziej niesklasyfikowani Gospodarze budynków Magazynierzy i pokrewni Stolarze meblowi i pokrewni Tapeciarze i pokrewni Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne Kucharze Mechanicy pojazdów samochodowych Ślusarze i pokrewni Murarze i pokrewni Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej 44 niesklasyfikowani 4110 Pracownicy obsługi biurowej 43 10

11 8322 Kierowcy samochodów osobowych i dostawczych Mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i pokrewni Piekarze, cukiernicy i pokrewni Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym Ręczni pakowacze i znakowacze 33 W 2015r. największy napływ bezrobotnych z terenu powiatu zaobserwowano w zawodach Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci), Monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani, Pracownicy wykonujące prace proste gdzie indziej niesklasyfikowani. Najmniejszy napływ wystąpił w następujących zawodach: Piekarze, cukiernicy i pokrewni, Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym, Ręczni pakowacze i znakowacze. Natomiast opierając się na rocznej informacji sygnalnej można zauważyć, że największy napływ zidentyfikowano w zawodach: Murarzy i pokrewnych (45 osób), Robotników wykonujących prace proste w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowanych (33 osoby). 2. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych Rankingi zawodów deficytowych i nadwyżkowych stanowią najważniejsze element prowadzenia monitoringu. Celem konstrukcji rankingów jest zdefiniowanie elementarnych grup zawodów charakteryzujących się deficytem, równowagą bądź nadwyżką na rynku pracy. Przedstawienie rankingów zawodów deficytowych, zrównoważonych oraz nadwyżkowych pozwoli dodatkowo na wskazanie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowej, co za tym idzie, usprawnienie poradnictwa zawodowego. Zawody deficytowe to takie, na które istnieje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów deficytowych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest wyższa niż liczba bezrobotnych, odsetek długotrwale bezrobotnych jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawody zrównoważone to takie, na które na rynku pracy występuje zapotrzebowanie zbliżone do liczby bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów zrównoważonych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest zbliżona do liczby zarejestrowanych bezrobotnych, odsetek bezrobotnych długotrwale jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawody nadwyżkowe to takie, na które istnieje na rynku pracy niższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów 11

12 nadwyżkowych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest niższa niż liczba bezrobotnych, długotrwale bezrobotnych jest relatywnie wysokie, a napływ bezrobotnych przewyższa ich odpływ w danym okresie sprawozdawczym. Tabela7.Ranking elementarnych grup zawodów nadwyżkowych w 2015roku MAKSYMALNY DEFICYT* Kod Elementarna grupa zawodów Liczba dostępnych ofert pracy Odsetek subsydiowanych (%) ofert Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 2412 Doradcy finansowi i inwestycyjni 2 0,00 0, Dietetycy i specjaliści do spraw żywienia 1 0,00 0, Rzeczoznawcy (z wyłączeniem majątkowych) 1 0,00 0, Analitycy finansowi 1 0,00 0, Pracownicy centrów obsługi telefonicznej (pracownicy call center) 1 0,00 0, Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 1 66,67 16, Asystenci nauczycieli 1 100,00 66,67 Do grupy zawodów maksymalnie deficytowych zaliczono: Doradców finansowych i inwestycyjnych, Dietetyków, Specjalistów do spraw żywienia, Rzeczoznawców (z wyłączeniem majątkowych), Analityków finansowych, pracowników centrów obsługi telefonicznej(pracownicy call center), Operatorów maszyn do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych, Asystentów nauczycieli. Największy odsetek ofert subsydiowanych w rankingu stanowią asystenci nauczycieli, natomiast najmniejszy odsetek wolnych miejsc pracy stanowią operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych. Tabela 8. Ranking elementarnych grup zawodów deficytowych w 2015 roku DEFICYT Kod Elementarna grupa Średniomiesię Średniomiesię Wskaźnik Wskaźnik Wskaźnik Odsetek Odsetek zawodów czna liczba czna liczba dostępnoś długotrwałe płynności ofert miejsc bezrobotnych dostępnych ci ofert go bezrobotnych subsydiow aktywizacj ofert pracy pracy bezrobocia anych w zawodow CEBOP ej (%) (PUP+OHP +EURES)% 3321 Agenci ubezpieczeniowi 0,17 3,75 0,04 0,00 0, Pośrednicy pracy i zatrudnienia 1346 Kierownicy w instytucjach finansowych i ubezpieczeniowych 3259 Średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowany 5222 Kierownicy sprzedaży w marketach 0,50 8,58 0,06 0,97 0,97 0,50 1,33 0,38 0,00 0,00 0,50 1,25 0,40 0,00 1,00 100,00 100,00 0,75 1,00 0,75 1,50 0,00 12

13 W elementarnych grupach zawodów deficytowych liczba zgłoszonych ofert pracy była wyższa niż liczba rejestrujących się bezrobotnych. Wyodrębniono pięć grup zawodów deficytowych: Agenci ubezpieczeniowi, Pośrednicy pracy i zatrudnienia, Kierownicy w instytucjach finansowych i ubezpieczeniowych, Średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowany, Kierownicy sprzedaży w marketach. Największą wartość dostępności ofert pracy odnotowano w grupie: Kierownicy sprzedaży w marketach (0,75), najmniejszy w grupie Agenci ubezpieczeniowi (0,04). Wartość wskaźnika wynosząca mniej niż 1 oznacza, że przeciętnie każdy bezrobotny z danej elementarnej grupy zawodów ma szansę znaleźć pracę. Liczba dostępnych ofert pracy przewyższa liczbę bezrobotnych w grupie zawodów. Tabela 9. Grupy zawodów zrównoważonych w 2015 roku RÓWNOWAGA Kod Elementarna grupa zawodów 1120 Dyrektorzy generalni i zarządzający 2166 Projektanci grafiki i multimediów Średniomiesięczna liczba bezrobotnych Średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy Wskaźnik dostępności ofert pracy Odsetek ofert subsydiowanych w CEBOP (PUP+OHP+EURES) (%) Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 0,33 0,33 1,00 0,00 0,00 0,17 0,17 1,00 100,00 0,00 Zawody zrównoważone odznaczają się zbliżoną liczbą bezrobotnych w dostępnych ofertach pracy w danym zawodzie w okresie sprawozdawczym. Dodatkowo odsetek długotrwale bezrobotnych w tych zawodach nie przekracza mediany a odpływ bezrobotnych przewyższa napływ lub jest względem niego równy w okresie sprawozdawczym. W 2015r. w powiecie świebodzińskim wśród zawodów zrównoważonych najkorzystniejszy stosunek ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej bezrobotnych odnotowano w wyżej wymienionych zawodach: tj. Dyrektorzy generalni i zarządzający oraz Projektanci grafiki i multimediów Tabela 10. Ranking elementarnych grup zawodów nadwyżkowych w 2015 roku ADWYŻKA Kod Elementarna grupa zawodów Średniomiesię czna liczba bezrobotnych Średniomiesię czna liczba dostępnych ofert pracy Wskaźnik dostępnoś ci ofert pracy Wskaźnik długotrwa łego bezroboci a Wskaźnik płynności bezrobotnyc h Odsetek ofert subsydiowa nych w CEBOP (PUP+OHP+ EURES) (%) Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 6122 Hodowcy drobiu 3,42 0,08 41,00 80,00 0,86 0,00 0, Murarze i pokrewni 37,50 0,92 40,91 47,22 0,94 36,36 27,27 13

14 3213 Technicy 2,75 0,17 16,50 66,67 0,88 100,00 100,00 farmaceutyczni 7131 Malarze budowlani i pokrewni 19,83 1,58 12,53 45,45 0,87 14,29 14, Wydawcy posiłków 1,00 0,08 12,00 50,00 0,33 0,00 0, Monterzy i serwisanci 2,50 0,25 10,00 50,00 0,57 100,00 66,67 instalacji i urządzeń teleinformatycznych 8172 Operatorzy maszyn i urządzeń do obróbki drewna 5,75 0,58 9,86 57,14 0,87 100,00 28, Kasjerzy i sprzedawcy biletów 11,92 1,75 6,81 50,00 0,94 0,00 0, Tynkarze i pokrewni 1,67 0,58 2,86 100,00 0,00 28,57 28, Technicy nauk fizycznych i technicznych gdzie indziej niesklasyfikowani 6,67 3,83 1,74 42,86 0,86 33,33 33,33 Zawody nadwyżkowe odznaczają się przewagą liczebną bezrobotnych nad dostępnymi ofertami pracy, bezrobociem długotrwałym powyżej mediany oraz niskim odpływem netto (wyższy napływ niż odpływ) bezrobotnych w okresie sprawozdawczym. Do zawodów nadwyżkowych zaliczono 10 grup elementarnych. Wszystkie wymienione grupy charakteryzują się wysokim wskaźnikiem długotrwałego bezrobocia. Zwracają tutaj uwagę szczególnie Tynkarze i pokrewni oraz Hodowcy drobiu. Wszyscy zarejestrowani bezrobotni zaliczają się do grupy bezrobotnych długotrwale. Ponadto ranking elementarnych grup zawodów nadwyżkowych wskazuje, że największy wskaźnik dostępności ofert pracy odnotowano w grupie: Hodowcy drobiu (41,00) oraz Murarze i pokrewni (40,91). Wartość wskaźnika wynosząca więcej niż 1 oznacza, że dostępność ofert pracy jest relatywnie niska, gdyż liczba bezrobotnych przewyższa liczbę ofert pracy w grupie zawodów. Tabela 11. Elementarne grupy zawodów maksymalnie nadwyżkowych w 2015 roku MAKSYMALNA NADWYŻKA* Kod Elementarna grupa zawodów Liczba bezrobotnych 6130 Rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej Technicy budownictwa Kierownicy do spraw innych typów usług gdzie indziej 4 niesklasyfikowani 2523 Specjaliści do spraw sieci komputerowych Klasyfikatorzy żywności i pokrewni Technicy górnictwa, metalurgii i pokrewni Pomocniczy personel medyczny Inżynierowie elektrycy Pracownicy wykonujący dorywcze prace proste 1 14

15 3139 Kontrolerzy (sterowniczy) procesów przemysłowych gdzie indziej 1 niesklasyfikowani 8114 Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów cementowych, 1 kamiennych i pokrewni 3131 Operatorzy urządzeń energetycznych Operatorzy urządzeń do produkcji wyrobów szklanych i ceramicznych 0 * W przypadku maksymalnej nadwyżki liczba ofert pracy równa jest zero. W rezultacie wskaźnik dostępności ofert pracy nie przyjmuje wartości. Z tego względu zaleca się prezentację tej grupy według malejącej przeciętnej miesięcznej liczby bezrobotnych. Zawody maksymalnie nadwyżkowe to takie, dla których nie ma żadnych ofert pracy tj. wskaźnik dostępności ofert pracy nie przyjmuje żadnych wartości. W ramach analizy wyodrębniono trzynaście elementarnych grup zawodów, które przedstawia powyższa tabela. 3. Analiza umiejętności i uprawnień Kolejnym elementem monitoringu jest analiza umiejętności i uprawnień na rynku pracy zarówno od strony popytowej jak i podażowej. Przedstawione są w niej uprawnienia, które są najczęściej posiadane przez bezrobotnych oraz umiejętności, które są najczęściej wymagane przez pracodawców w ofertach pracy. Analiza umiejętności i uprawnień przeprowadzona została w powiązaniu z zawodami, co pozwoliło na wskazanie nie dopasowań w strukturze kwalifikacyjno - zawodowej. Zestawienie popytu i podaży na umiejętności i uprawnienia w podziale na wielkie grupy zawodów umożliwia odpowiedź na pytanie, czy cechy posiadane przez bezrobotnych w danych grupach zawodów są poszukiwane przez pracodawców w ofertach pracy. Jeśli większość umiejętności i uprawnień, które najczęściej posiadają bezrobotni pokrywa się z tymi, które występują po popytowej stronie rynku pracy to można wysnuć wniosek o równowadze na rynku pracy w tym zakresie. Natomiast, gdy w wyniku przeprowadzonej analizy - umiejętności i uprawnienia poszukiwane przez pracodawców w ofertach pracy są zupełnie inne niż te posiadane przez bezrobotnych w danej grupie zawodów - można wysnuć wniosek o niedopasowanie struktury kwalifikacyjno- zawodowej na badanym rynku pracy. Tabela 12. Umiejętności i uprawnienia według wielkich grup zawodów w 2015 roku Wielka grupa zawodów STRONA PODAŻOWA RYNKU PRACY Uprawnienia posiadane przez bezrobotnych STRONA POPYTOWA RYNKU PRACY Odsetek bezrobotnych (%)* Umiejętności i uprawnienia wymagane w ofertach pracy Odsetek ofert pracy (%)** PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PPUBLICZNYCH, Wyżsi URZĘDNICY I Komunikacja ustna/komunikatywność 76,92 15

16 KIEROWNICY SPECJALIŚCI TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL Przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność Planowanie i organizacja pracy własnej Zarządzanie ludźmi/przywództwo Wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków Przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność Planowanie i organizacja pracy własnej Wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków Komunikacja ustna/komunikatywność Obsługa komputera i wykorzystanie internetu Planowanie i organizacja pracy własnej Komunikacja ustna/komunikatywność Przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 75,54 56,41 56,41 41,03 32,93 30,49 27,44 23,78 17,68 33,33 26,82 17,24 PRACOWNICY BIUROWI Obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 11,49 Wywieranie wpływu 9,96 Planowanie i organizacja 48,89 pracy własnej Wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków Obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych Komunikacja ustna/komunikatywność Obsługa komputera i wykorzystanie internetu 37,78 28,89 28,89 20,00 PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY Planowanie i organizacja 25,56 pracy własnej Współpraca w zespole 16,67 Przedsiębiorczość, 15,56 inicjatywność, kreatywność Komunikacja ustna/ 10,74 komunikatywność Sprawność psychofizyczna i 9,82 psychomotoryczna Współpraca w zespole 0,75 Komunikacja ustna/komunikatywność 0,75 16

17 OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZADZEŃ Obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 72,22 Planowanie i organizacja pracy własnej 11,11 Komunikacja ustna/komunikatywność 5,56 Obsługa komputera i wykorzystanie internetu 5,56 Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 1,89 PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTW Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 50,00 Planowanie i organizacja pracy własnej 7,14 Współpraca w zespole 0,87 Analizując umiejętności i uprawnienia według wielkich grup zawodów jakie są wymagane przez pracodawców w 2015 r., można zauważyć, że dla Przedstawicieli władz publicznych, wyższych Urzędników i Kierowników (79,9%) pracodawcy skazali na konieczność komunikacji ustnej, komunikatywność, w grupie Specjalistów (32,93%)na wyszukiwanie informacji. Natomiast Technicy i inny średni personel, Pracownicy biurowi, Pracownicy usług i sprzedawcy, (25,56% ofert pracy) pracodawcy wskazywali na konieczność posiadania następujących umiejętności i uprawnień: planowanie i organizacja pracy własnej. Dla Operatorów i monterów maszyn i urządzeń (72,22% ofert pracy) obsługę, montaż i naprawę urządzeń technicznych, dla Pracowników wykonujących prace proste (50,00% ofert pracy) sprawność psychofizyczną i psychomotoryczną. Tabela 13. Bezrobotni bez zawodu w 2015 roku Wyszczególnienie Bezrobotni ogółem w tym bezrobotni bez zawodu Odsetek bezrobotnych bez zawodu (%)* Ogółem ,49% wg poziomu wykształcenia: gimnazjalne i poniżej ,25% zasadnicze zawodowe ,07% średnie ogólnokształcące ,71% policealne i średnie zawodowe ,90% wyższe ,42% wg typu ukończonej szkoły: 17

18 zasadnicza szkoła zawodowa ,91% szkoła przysposabiająca do pracy technikum ,67% liceum ogólnokształcące ,44% liceum profilowane ,00% technikum uzupełniające liceum uzupełniające ,00% szkoła policealna ,00% Wyższa ,38% Brak danych źródłowych ,65% W 2015r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Świebodzinie zarejestrowało się 2147 bezrobotnych, z czego 14,5% stanowią osoby bez zawodu. Z powyższej tabeli wynika, iż najliczniejsza grupa osób posiadała wykształcenie zawodowe, tj. 738 osób. Najmniej zarejestrowało się osób z wykształceniem wyższym tj. 181 osób. Analiza wyników wskazuje, że w grupie bezrobotnych bez zawodu zdecydowanie dominują bezrobotni z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej, ponieważ stanowią oni 63,67% wszystkich bezrobotnych bez zawodu. Porównując odsetek bezrobotnych bez zawodu wśród bezrobotnych według poziomu wykształcenia można również zaobserwować, że stanowią przeważającą część populacji bezrobotnych z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej oraz średnim ogólnokształcącym, tj. 55,96%. 4. Analiza rynku edukacyjnego Analiza rynku edukacyjnego służy, w głównej mierze, do określenia kierunków szkoleń dla bezrobotnych oraz korekty poziomu i struktury treści kształcenia zawodowego na poziomie gimnazjalnym i wyższym. Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych oraz studentów ostatniego roku studiów pozwala odpowiedzieć na pytanie, czy deficyt bądź nadwyżka występująca na rynku pracy w najbliższym czasie zwiększy się, czy też ulegnie redukcji. W przypadku zawodów nadwyżkowych, relatywnie duża liczba uczniów ostatnich klas, mogących podjąć zatrudnienie przy niezmienionych warunkach po popytowej stronie rynku pracy może przyczynić się do wzrostu bezrobocia w danym zawodzie. Wówczas wyklucza to zasadność przeprowadzania szkoleń w obrębień uprawnień niezbędnych do wykonywania danego zawodu. Analiza ta umożliwia także określenie, czy deficyt występujący w danym zawodzie zostanie uzupełniony przez przyszłych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych oraz czy uzasadnione jest przeprowadzenie szkoleń dla bezrobotnych w zakresie uprawnień 18

19 warunkujących zatrudnienie w danym zawodzie. Celem analizy sytuacji absolwentów szkół ponadgimnazjalnych oraz wyższych na rynku pracy jest wskazanie, w jakim stopniu kompetencje i wiedza uzyskane w trakcie nauki zabezpieczają absolwentów przed koniecznością długotrwałego pozostania w rejestrze Urzędów Pracy jako osoby bezrobotne. A zatem pozwala ona na konstruowanie wiążących wniosków dla systemu kształcenia ponadgimnazjalnego oraz wyższego. W niniejszej analizie za bezrobotnego absolwenta uważa się osobę, która w okresie do upływu 12 miesięcy od dnia określonego w dyplomie, świadectwie czy innym dokumencie potwierdzającym ukończenie szkoły lub zaświadczenie o ukończeniu kursu, pozostaje w rejestrze Powiatowego Urzędu Pracy. Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i wyższych opiera się na : zestawieniu liczby bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych Urzędzie Pracy z łączną liczbą absolwentów, z uwzględnieniem posiadanego zawodu/ specjalności (w agregacji do elementarnej grupy zawodów), ostatnio ukończonej szkoły ( nazwa i typ szkoły) oraz wskaźnik frakcji bezrobotnych wśród absolwentów. Zestawieniu liczby bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w Urzędzie Pracy z łączną liczbą bezrobotnych, z uwzględnieniem posiadanego zawodu/ specjalności (w agregacji do elementarnej grupy zawodów) - wskaźnik frakcji absolwentów wśród bezrobotnych Oszacowanie faktycznej frakcji absolwentów wchodzących na rynek pracy (dotyczy tylko absolwentów szkół ponad gimnazjalnych) Analizując liczbę bezrobotnych absolwentów oraz wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów według ostatnio ukończonej szkoły ( Załącznik B.) można zauważyć, że na koniec maja roku sprawozdawczego najwięcej bezrobotnych absolwentów odnotowano po ukończeniu Zasadniczej Szkoły Zawodowej w Świebodzinie, tj. 11 osób oraz 11 osób które ukończyły Uniwersytet Zielonogórski. Biorąc pod uwagę wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów według ostatnio ukończonej szkoły można zauważyć, że największą wartość na koniec maja roku sprawozdawczego przyjął on dla Liceum Ogólnokształcącego dla dorosłych DIDASKO w Świebodzinie, tj. 16,00% oraz dla Zasadniczej Szkoły Zawodowej w Świebodzinie, tj. 7,75%. Dla Technikum w Zbąszynku wskaźnik przyjął wartość 2,63%. 19

20 Analizując liczbę absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów, a także wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród bezrobotnych według elementarnych grup zawodów można zauważyć, że na koniec maja roku sprawozdawczego najwięcej bezrobotnych według zawodu wyuczonego pochodziło z grupy elementarnej: Fryzjerzy 2 osoby, Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 2 osoby, Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i pokrewni 1 osoba, Monterzy i serwisanci urządzeń elektronicznych 1 osoba, Spedytorzy i pokrewni 1 osoba, Ślusarze i pokrewni 1 osoba, Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych 1 osoba, Średni personel ochrony środowiska, medycyny pracy i bhp 1 osoba. Na koniec grudnia roku sprawozdawczego liczba bezrobotnych absolwentów według wyuczonego zawodu pochodzących z grupy elementarnej: Fryzjerzy oraz Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) nie uległa zmianie, natomiast bezrobotnych z grupy: Monterzy i serwisanci urządzeń elektronicznych, Krawcy, Kuśnierze, Kapelusznicy i pokrewni, Ślusarze i pokrewni na koniec grudnia roku sprawozdawczego nie odnotowano. Zwiększeniu uległa grupa elementarna: Średni personel do spraw statystyki i działań pokrewnych, 2 osoby, Spedytorzy i pokrewni 4osoby Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych W ramach analizy rynku edukacyjnego dokonuje się analizy uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych oraz analizy absolwentów szkół ponad gimnazjalnych. Analiza liczby uczniów ostatnich klas szkół ponad gimnazjalnych pozwala określić potencjalny zasób siły roboczej wchodzącej na rynek. W przypadku zawodów nadwyżkowych, relatywnie duża liczba uczniów ostatnich klas mogących podjąć zatrudnienie, przy niezmienionych warunkach popytowej stronie rynku pracy, może przyczynić się do wzrostu bezrobocia, w danym zawodzie. Wyklucza to wówczas zasadność przeprowadzania szkoleń w wyuczonym zawodzie. Analiza ta umożliwia także określenie, czy deficyt występujący w danym zawodzie zostanie uzupełniony przez przyszłych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych oraz czy uzasadnione będzie przeprowadzenie szkoleń dla bezrobotnych w zakresie uprawnień warunkujących zatrudnienie w zadanym zawodzie. Na podstawie analizy można przypuszczać, że deficyt w zawodach zidentyfikowanych jako deficytowe, przy braku aktywnej polityki szkoleniowej, będzie się w najbliższym czasie pogłębiać, bowiem w żadnym z zawodów deficytowych nie prowadzi się kształcenia uczniów w ostatnich klasach szkół ponad gimnazjalnych, co w głównej mierze wynika 20

21 z faktu, że wymienione zawody nie należą do kategorii zawodów szkolnych ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Poniższe tabele przedstawiają uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych według elementarnych grup zawodów deficytowych, nadwyżkowych oraz zrównoważonych. Tabela 14. Uczniowie ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych według elementarnych grup zawodów deficytowych, zrównoważonych oraz nadwyżkowych w 2015 roku Zawody deficytowe Elementarna grupa zawodów Liczba uczniów ostatnich klas Kod Nazwa szkół ponadgimnazjalnych 1346 Kierownicy w instytucjach finansowych i ubezpieczeniowych Dietetycy i specjaliści do spraw żywienia Doradcy finansowi i inwestycyjni Analitycy finansowi Średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowany Rzeczoznawcy (z wyłączeniem majątkowych) Agenci ubezpieczeniowi Pośrednicy pracy i zatrudnienia Pracownicy centrów obsługi telefonicznej (pracownicy call center) Kierownicy sprzedaży w marketach Asystenci nauczycieli Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 0 Zawody nadwyżkowe Elementarna grupa zawodów Liczba uczniów ostatnich klas Kod Nazwa 21 szkół ponadgimnazjalnych 1439 Kierownicy do spraw innych typów usług gdzie indziej niesklasyfikowani Inżynierowie elektrycy Specjaliści do spraw sieci komputerowych Technicy budownictwa Technicy górnictwa, metalurgii i pokrewni Technicy nauk fizycznych technicznych gdzie indziej niesklasyfikowani Operatorzy urządzeń energetycznych Kontrolerzy (sterowniczy) procesów przemysłowych gdzie indziej niesklasyfikowani Technicy farmaceutyczni Kasjerzy i sprzedawcy biletów Wydawcy biletów Pomocniczy personel medyczny Hodowcy drobiu Rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej Murarze i pokrewni 1

22 7123 Tynkarze i pokrewni Malarze budowlani i pokrewni Monterzy i serwisanci instalacji i urządzeń teleinformatycznych Klasyfikatorzy żywności i pokrewni Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów cementowych, kamiennych i 0 pokrewni 8172 Operatorzy maszyn i urządzeń do obróbki drewna Operatorzy urządzeń do produkcji wyrobów szklanych i ceramicznych Pracownicy wykonujący dorywcze prace proste 0 Zawody zrównoważone Elementarna grupa zawodów Liczba uczniów ostatnich klas Kod Nazwa szkół ponadgimnazjalnych 1120 Dyrektorzy generalni i zarządzający Projektanci grafiki i multimediów 0 Z przedstawionych danych możemy zauważyć, że występują tylko zawody nadwyżkowe, tj. Pomocniczy personel medyczny, Murarze i pokrewni. 4.2.Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych Analiza została sporządzona w oparciu o następujące dane: liczbę bezrobotnych absolwentów według ostatnio omówionej szkoły (typ szkoły ponadgimnazjalnej) z systemu Syriusz, liczbę absolwentów szkól ponadgimnazjalnych według ukończonej szkoły (typ szkoły) z Systemu Informacji Oświatowej MEN, liczbę uczniów ostatnich klas, w tym którzy zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe z Systemu Informacji Oświatowej MEN. W niniejszej analizie za bezrobotnego absolwenta uważa się osobę, która w okresie do upływu 12 miesięcy od dnia określonego w dyplomie, świadectwie czy innym dokumencie potwierdzającym ukończenie szkoły lub zaświadczenie o ukończeniu kursu, pozostaje w rejestrze Powiatowego Urzędu Pracy. Tabela 15. Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według typu szkoły w 2015 roku Typ szkoły zasadnicza szkoła zawodowa Liczba absolwentów w roku szkolnym poprzedzającym rok sprawozdawczy ogółem posiadający tytuł zawodowy* Liczba bezrobotnych absolwentów stan na koniec grudnia roku poprzedniego stan na koniec maja roku sprawozdawcze go Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (%) stan na koniec grudnia roku poprzedniego stan na koniec maja roku sprawozdawczego ,83% 9,40% 22

23 szkoła przysposabiając a do pracy ,00% technikum ,21% 2,54% liceum ogólnokształcąc ,04% 3,04% e liceum profilowane ,00% liceum uzupełniające ,14% 0,00% szkoła policealna * Liczba absolwentów, którzy zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe. Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych opiera się na zestawieniu liczby bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w urzędzie pracy z łączną liczbą absolwentów wskaźnik frakcji bezrobotnych wśród absolwentów. Miernikiem służącym do identyfikacji szkół, po których ukończeniu absolwenci mają trudności ze znalezieniem pracy jest wskaźnik frakcji bezrobotnych wśród absolwentów. Wskaźnik informuje, jaki odsetek absolwentów danego typu szkoły stanowią bezrobotni absolwenci. Miernik przyjmuje wartość od 0% (oznacza brak absolwentów według danego typu szkoły) do 100% (oznacza sytuację, w której każdy absolwent w danym typie szkoły jest zarejestrowany jako bezrobotny). Analizując powyższe dane możemy zauważyć, iż najwyższy wskaźnik frakcji występuje w przypadku zasadniczych szkół zawodowych 9,40%, natomiast najmniejszy w przypadku szkół policealnych 0%. 5. Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw Badanie zostało przeprowadzone w ramach rocznego monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Badaniem zostały objęte podmioty gospodarcze funkcjonujące na lokalnym rynku pracy, zatrudniające przynajmniej jednego pracownika. Źródłem informacji na temat przedsiębiorstw, które posłużyło do doboru próby była Baza Internetowa REGON Głównego Urzędu Statystycznego. Badanie zostało na podstawie standaryzowanego kwestionariusza do badania przedsiębiorstw. Badanie zostało przeprowadzone technika wywiadów bezpośrednich wspomaganych komputerowo. Celem badania była analiza aktualnej sytuacji na lokalnym rynku pracy w powiecie świebodzińskim oraz prognoza przyszłej sytuacji oraz popytu na pracę. Ankieta składała się z pytań zamkniętych, otwartych oraz pytań z możliwością wielokrotnego wyboru. Rozmowy zostały przeprowadzone z osobami, które nadzorują proces zatrudnienia oraz są osobami decyzyjnymi z działu kadr. W badaniu uczestniczyli dyrektorzy, kierownicy działu kadr, właściciele oraz 23

24 współwłaściciele Oczekiwana i zrealizowana próba badawcza w powiecie świebodzińskim wynosiła 86 przedsiębiorstw. Raport z badań popytu na pracę w powiecie świebodzińskim w ramach badania kwestionariuszowego przedsiębiorstw daje możliwość uzyskania informacji przydatnych dla wszystkich uczestników rynku pracy. Analiza zapotrzebowania pracodawców na pracowników o określonych kompetencjach i umiejętnościach pozwala, poprzez lepsze dopasowanie i zmianę kwalifikacji zawodowych osób poszukujących pracy, spełnić oczekiwania kadrowe pracodawców. Badanie ma istotne znaczenie również w wyznaczeniu kierunków szkolenia bezrobotnych, usprawnieniu poradnictwa zawodowego oraz ułatwieniu realizacji programów aktywizujących osoby bezrobotne w celu promowania ich zatrudnienia. Wielkość zatrudnienia w badanych przedsiębiorstwach Badana próba wyrażona została liczbą osób zatrudnionych w danym przedsiębiorstw. W Powiecie Świebodzińskim przeważają miko ( do 9 pracowników) i małe przedsiębiorstwa (10-49 pracowników). Przedsiębiorstwa zatrudniające powyżej 250 pracowników stanowią 5,37%. Tabela 18. Liczba przebadanych przedsiębiorstw Klasa wielkości przedsiębiorstwa do 9 osób i więcej Podsumowanie Liczba przebadanych przedsiębiorstw

25 Rysunek 1. Struktura badanych przedsiębiorstw pod względem liczby zatrudnionych pracowników. Największy odsetek 41,29% stanowiły przedsiębiorstwa zatrudniające do 9 pracowników. Odsetek przedsiębiorstw, które zatrudniają od 10 do 49 osób wynosiła 33,98%. W przypadku przedsiębiorstw zatrudniających od 50 do 249 pracowników odsetek wyniósł 19,36% natomiast zatrudniające powyżej 250 pracowników 5,37%. Rysunek 2. Struktura badanych podmiotów gospodarki narodowej według rodzaju działalności Z badanych podmiotów największy udział wzięły podmioty prowadzące działalność w branży: handel; naprawa pojazdów samochodowych;transport i gospodarka magazynowa, zakwaterowania i gastronomia, informacja i komunikacja - 35,61%. W 29,22% przypadków 25

26 wskazywano na sekcję pozostałe usługi. Przedsiębiorstwa funkcjonujace w branży przemysł i budownictwo stanowiły- 28,73%. Badane przdsiębiorstwa z branży : działalność finasowa i ubezpieczeniowa, osługa rynku nieruchomościs stanowią -7,78%. Najniższy odsetek stanowiły przedsiębiorstwa zajmujace się rolnictwe, leśnictwem, łowiectwem oraz rybołówstwem. Rysunek 3. Odsetek przedsiębiorstw deklarujących zmiany w zatrudnieniu w 2015 roku Liczba pracowników w badanym okresie pozostała taka sama w większości przedsiębiorstw. Największy odsetek pracodawców- 49,50% utrzymywał stan zatrudnienia na jednakowym poziomie. Na zwiększenie zatrudnienia wskazywało- 39,51% respondentów. W przypadku 10,99% przedsiębiorstw zanotowano zmiejszenie zatrudnienia. Rysunek 4. Odsetek przedsiębiorstw deklarujących zmiany w zatrudnieniu w 2015 rokudane szczegółowe 26

27 Pracodawcy, którzy wskazywali na zwiększenie zatrudnienia 24,23%, zwiększyli zatrudnienie o 1-10%. Natomiast przedsiębiorstwa w których zatrudnienie zmniejszyło się 5,00%, najczęściej odpowiadali, że zmniejszyło się o 1-10% Wskaźnik zatrudnienia netto według wielkich grup zawodów w 2015 roku Uzyskane odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu stanowią podstawę do obliczenia mierników diagnostycznych i prognostycznych dotyczących kondycji lokalnego rynku pracy. Wskaźniki zatrudnienia netto budowane są w oparciu o warianty odpowiedzi znajdujące się w pytaniach odnoszących się do aktualnej sytuacji przedsiębiorstw na rynku pracy. Wskaźnik zatrudnienia netto, z punktu widzenia badania przedsiębiorstw, jest obliczany jako różnica frakcji odpowiedzi pozytywnych i negatywnych( po uwzględnieniu wag): Wskaźnik zatrudnienia netto przyjmuje wartości od -100 do Wartości ujemne oznaczają pogorszenie sytuacji w przedsiębiorstwie. Im niższa wartość prezentowanych indeksów tym wyższy odsetek firm deklaruje niekorzystne zmiany w obszarze zatrudnienia. Ujemna wartość wskaźnika, jednak różna od -100, świadczy o tym, że odsetek firm deklarujących redukcję liczby pracujących przewyższa odsetek przedsiębiorstw 27

28 potwierdzających rozszerzenie zasobów kadrowych. Natomiast wartości dodatnie wyliczanych indeksów oznaczają poprawę sytuacji firm na lokalnym rynku pracy. Im wyższa wartość wskaźnika tym wyższy odsetek przedsiębiorstw deklaruje korzystne zmiany w obrębie zatrudnienia. Dodatnia wartość indeksu (różna od 100) oznacza zatem, że odsetek firm deklarujących zwiększenie zatrudnienia przewyższył frakcję przedsiębiorstw sygnalizujących redukcję poziomu omawianej kategorii. Tabela 19. Wskaźnik zatrudnienia netto według wielkich grup zawodów 2015 roku. Wielkie grupy zawodów Wskaźnik zatrudnienia netto Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 4,34 Pracownicy biurowi 7,27 Pracownicy przy pracach prostych 2,88 Pracownicy usług i sprzedawcy 4,73 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i 0,00 kierownicy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 2,54 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 0,00 Siły zbrojne 0,00 Specjaliści 6,76 Technicy i inny średni personel 3,52 Wykres 1. Wskaźnik zatrudnienia netto według wielkich grup zawodów w 2015 roku. 28

29 Zgodnie z tabelą i wykresem w 2015 roku wskaźnik zatrudnienia netto ogółem wynosił 28,51. Uwzględniając wielkie grupy zawodów wynika, że wzrost zatrudnienia zauważono w grupie pracownicy biurowi. Ponadto zatrudnienie zwiększyło się również w grupie specjaliści. Niewielki wzrost zatrudnienia dokonał się w takiej grupie zawodów jak: robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy oraz pracownicy przy pracach prostych. Natomiast wartość zerową wskaźnik zatrudnienia przyjął w następujących grupach zawodowych jak: przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy, rolnicy, ogrodnicy, leśnicy, rybacy oraz siły zbrojne. Rysunek 5. Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw deklarujących problemy z pozyskiwaniem nowych pracowników w 2015 roku Łączny odsetek przedsiębiorstw, którzy nie mają problemów z pozyskiwaniem odpowiednich pracowników wynosił 51,45%. Wśród pracodawców, którzy mieli problemy z pozyskiwaniem nowych pracowników 9,12% udzieliło odpowiedzi raczej tak, natomiast 13,58% zdecydowanie tak. Należy zauważyć, że liczny odsetek badanych czyli 25,85% wskazał odpowiedź trudno powiedzieć, to zależy. Poniżej w tabeli została przedstawiona analiza, która pozwala na uzyskanie informacji o cechach przyszłych pracowników, które w opinii pracodawców odgrywają znaczną rolę w procesie rekrutacji. Możliwości kandydatów na rynku pracy wyznaczone są przez 29

30 umiejętności i kwalifikacje osób poszukujących pracy, dlatego istotne jest poznanie oczekiwań pracodawców w tym aspekcie. Tabela 20. Zawody, w jakich najtrudniej znaleźć odpowiednich kandydatów do pracy Trudności z pozyskaniem pracowników Elementarna grupa zawodów Kierowcy samochodów ciężarowych Kierowcy samochodów osobowych i dostawczych Kierownicy w handlu detalicznym i hurtowym Liczba bezrobotnych - stan na koniec okresu sprawozdawczego Brakujące umiejętności i uprawnienia Odsetek wskazań odpowiedzi tak obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 0,00% 0 współpraca w zespole 0,00% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 znajomość języków obcych 0,00% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 7,69% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 znajomość języków obcych 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 7,69% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 7,69% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 7,69% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 7,69% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 30