Rekomendacje SmartHome

Transkrypt

1 Rekomendacje SmartHome dla Deweloperów w zakresie budowy sieci światłowodowej 1.3 Orange Polska Koordynator dokumentu: Właściciel dokumentu: Piotr Wróblewski Orange Polska, Badania i Rozwój Sieci i Platform Usługowych, Wydział Rozwoju Sieci Światłowodowej i Infrastruktury Pasywnej 1

2 Spis treści Wstęp Cel dokumentu Przedmiot dokumentu Skróty i definicje Zabudowa wielorodzinna - ogólna charakterystyka światłowodowej sieci wewnątrzbudynkowej Elementy światłowodowej infrastruktury telekomunikacyjnej budynku Pomieszczenie teletechniczne Optyczny Punt Styku Infrastruktura pionowa i pozioma - charakterystyka ogólna Infrastruktura pionowa Infrastruktura pozioma Zabudowa jednorodzinna Rekomendacje ogólne Rekomendacje dla budowy przyłączy Elementy sieci wewnątrz mieszkaniowej Wymagania dla skrzynki telekomunikacyjnej wewnątrz mieszkaniowej Gniazdo abonenckie Infrastruktura wewnątrzmieszkaniowa Zasady opisywania infrastruktury wewnątrzbudynkowej Informacje ostrzegawcze Optyczny Punt Styku Oznakowywanie kabli pionowych Oznakowywanie skrzynek szachtowych / osłonek odgałęzień Pomiary odbiorcze sieci wewnątrzbudynkowej Kodeks dobrych praktyk

3 Szanowni Państwo, Rynek i technologia podlegają ciągłemu rozwojowi, pojawia się coraz więcej rozwiązań czyniąc nasze domy coraz bardziej zaawansowanymi technologicznie. Urządzenia takie jak smartfon stają się naszymi osobistymi asystentami. Coraz częściej też mamy do czynienia z pracą zawodową realizowaną w miejscu zamieszkania tzw. telepracą, charakterystyczną nie tylko dla wolnych zawodów. Pojawia się także coraz więcej usług multimedialnych oferowanych klientom. Wszystko to powoduje, że potrzebujemy coraz lepszych i wydajniejszych usług dostępu do sieci Internet. Orange Polska od kilku już lat realizuje program budowy nowoczesnych sieci światłowodowych, w którym światłowód doprowadzany jest bezpośrednio do mieszkań klientów. W ślad za realizacją tego programu rozbudowywana jest także oferta usługowa, której świadczenie jest możliwe dzięki właśnie tej nowoczesnej infrastrukturze. Obecnie Orange Polska jest operatorem największej w Europie Środkowej sieci światłowodowej i posiada bogate doświadczenie w zakresie jej budowy i eksploatacji. Przekazujemy w Państwa ręce nową edycję dokumentu Rekomendacje SmartHome dla Deweloperów w zakresie budowy sieci światłowodowej. W tej edycji dokumentu wprowadziliśmy zmiany, będące wynikiem rozwoju technologii oraz wielu spotkań i rozmów z Państwem. Główne zmiany dotyczą: poprawy estetyki i obniżenia kosztów wprowadzenia modułów KEYSTONE; uproszczenia instalacji mieszkaniowej, dla małych, budżetowych mieszkań dystrybucja dostępu do usług przez Wi-Fi; wprowadzenia rekomendacji szafy 19 w pomieszczeniu technicznym; wprowadzenia standardu dla budownictwa jednorodzinnego. Liczymy, że dokument ten spotka się z nie mniejszym zainteresowaniem niż poprzednie jego wersje i umożliwi realizację inwestycji w wewnątrzbudynkowe sieci telekomunikacyjne najbardziej optymalnymi kosztowo i jakościowo. Z wyrazami szacunku, Piotr Wróblewski, koordynator dokumentu wraz z Zespołem Orange 3

4 Wstęp 1.1. Cel dokumentu Celem dokumentu jest przedstawienie rekomendowanych przez Orange Polska (OPL) rozwiązań w zakresie światłowodowej infrastruktury telekomunikacyjnej budynku, realizowanej jako część szerokopasmowej sieci światłowodowej FTTH Operatora. Dokument przeznaczony jest dla Deweloperów realizujących inwestycje budowlane, w ramach których przewiduje się budowę światłowodowej infrastruktury telekomunikacyjnej typu FTTH. Instalacja telekomunikacyjna budynku wielorodzinnego musi być zgodna z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.), w tym zgodna z Rozporządzeniem Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 0, poz. 1289) [1][2]. W Rekomendacji ujęto także wymagania dla zabudowy jednorodzinnej Przedmiot dokumentu Niniejszy dokument zawiera wytyczne do planowania i budowy wewnątrzbudynkowej światłowodowej infrastruktury telekomunikacyjnej typu FTTH w zabudowie wielorodzinnej oraz w zabudowie jednorodzinnej. Zakres objęty dokumentem dotyczy części sieci w następującym zakresie: punktu połączenia z publiczną siecią telekomunikacyjną zwanego w dalszej części dokumentu Optycznym Punktem Styku (OPS), telekomunikacyjnej skrzynki mieszkaniowej, optycznego zakończenia w lokalu mieszkalnym/użytkowym (gniazda optycznego), infrastruktury światłowodowej łączącej powyższe elementy, instalacji telekomunikacyjnej w lokalu mieszkalnym/użytkowym. Rekomendacje zawierają opis funkcjonalny elementów wymaganych do zrealizowania wewnątrzbudynkowej światłowodowej infrastruktury telekomunikacyjnej w budynkach wielorodzinnych oraz zasady planowania i rozmieszczenia tych elementów. 4

5 1.3. Skróty i definicje ONT CPE ETH FTTH OPP OPS Patchcord Peszel Skrót Punkt Dystrybucyjny RJ-45 SC/APC Telekomunikacyjna skrzynka Szyb instalacyjny dawniej (szacht) U/UTP kat. 5e/6/ SOHO Keystone Definicja Optical Network Terminal zakończenie sieci optycznej u Klienta Customer Premises Equipment terminal kliencki, tzw., Livebox lub Funbox Sieć Ethernet u Klienta w lokalu mieszkalnym / użytkowym Fiber To The Home. Światłowód do domu. Jedna z architektur światłowodowych sieci dostępowych, w której optyczne zakończenie sieciowe ONT zlokalizowane jest w lokalu klienta. Optyczny Punkt Połączeniowy rozumiany, jako zespół połączeniowy operatora (przełącznica optyczna ze spliterem) Optyczny Punkt Styku - punkt połączenia wewnątrzbudynkowej sieci telekomunikacyjnej z publiczną siecią telekomunikacyjną Odcinek światłowodu lub kabla ethernet o długości do około kilku kilkunastu metrów, z przymocowanymi trwale na obydwu końcach elementami złączowymi Rura osłonowa na kable np. telekomunikacyjne Punkt rozprowadzenia instalacji telekomunikacyjnej w mieszkaniu Klienta patrz Telekomunikacyjna skrzynka mieszkaniowa Typ złącza (gniazdo, wtyk) stosowany w sieci Ethernet służący do podłączania modemów i mediów Klienta Światłowodowe złącze rozłączalne typu Subscriber Connector/ Angled Physical Connector Skrzynka teletechniczna zlokalizowana w mieszkaniu/lokalu/budynku w pobliżu drzwi wejściowych lub w garażu, stanowiąca element instalacji telekomunikacyjnej budynku służący do umieszczania zakończeń kabli, urządzeń pasywnych i aktywnych oraz jako Punkt Dystrybucyjny. Pionowy kanał w budynkach wielokondygnacyjnych, najczęściej o przekroju prostokątnym, służący do prowadzenia okablowania. Typ kabla parowego nieekranowanego do budowy sieci Ethernet w warunkach niskich zakłóceń zewnętrznych Small Office Home Office - małe przedsiębiorstwa prowadzące niewielkie, zwykle przydomowe biura księgowo/administracyjne/usługowe Zestandaryzowany system mocowania gniazd teleinformatycznych w skrzynkach, puszkach, plakietkach itp. Moduły keystone charakteryzuje prostokątny kształt powierzchni czołowej o wymiarach 14.5 mm x 16 mm i zatrzaskowy system mocowania. 5

6 2. Zabudowa wielorodzinna - ogólna charakterystyka światłowodowej sieci wewnątrzbudynkowej Światłowodowa infrastruktura telekomunikacyjna budynku w budownictwie wielorodzinnym powinna gwarantować neutralność technologiczną z punktu widzenia technologii transmisyjnych oraz zapewnić możliwość świadczenia obecnie i w przyszłości usług bez konieczności jej modernizacji. Powinna być realizowana w oparciu o dwa jednomodowe włókna światłowodowe i topologię punkt-punkt, z wykorzystaniem kanalizacji teletechnicznej budynku, rozumianej, jako ciąg elementów osłonowych umożliwiających rozprowadzenie kabli i zakończenie ich w punkcie połączenia z publiczną siecią telekomunikacyjną. Doprowadzenie światłowodowej sieci telekomunikacyjnej do lokalu mieszkalnego/użytkowego (SOHO) wymaga budowy: Optycznego Punktu Styku (OPS) pomiędzy publiczną siecią telekomunikacyjną a wewnątrzbudynkową siecią światłowodową. OPS powinien być zlokalizowany w odrębnym pomieszczeniu teletechnicznym w najniższej kondygnacji budynku /piwnica, garaż podziemny/, a w przypadku braku takiego pomieszczenia, w szafce telekomunikacyjnej, wyposażonej w odpowiednią instalację i urządzenia elektryczne oraz zabezpieczenia ograniczające dostęp osobom nieupoważnionym. Wewnątrzbudynkowej sieci światłowodowej, zawierającej: o infrastrukturę telekomunikacyjną umożliwiającą podłączenie kabla operatora telekomunikacyjnego do budynku oraz doprowadzenie go w pobliże OPS, o infrastrukturę poziomą łączącą OPS z szybami instalacyjnymi (szachtami), składającej się z kabli światłowodowych i kanalizacji teletechnicznej budynku, o infrastrukturę pionową stanowiącą okablowanie pionowe i kanalizację teletechniczną wraz ze skrzynkami rozdzielczymi na kolejnych kondygnacjach budynku, jeśli występują, o kanalizację teletechniczną poziomą (między skrzynką rozdzielczą / osłonką na kablu, a gniazdkiem optycznym w lokalu), o o o o o okablowanie, oparte o kable światłowodowe zakończone złączem SC/APC, telekomunikacyjną skrzynkę mieszkaniową, gniazdo optyczne zainstalowane w salonie, telekomunikacyjną instalację mieszkaniową, dedykowane gniazda sieci energetycznej. Schemat światłowodowej infrastruktury telekomunikacyjnej budynku przedstawiony został na rys.1. 6

7 Rysunek 1. Przykładowy schemat światłowodowej infrastruktury telekomunikacyjnej budynku. Wszystkie elementy infrastruktury światłowodowej w budynkach wielorodzinnych muszą spełniać poniższe wymagania: wykonane z materiałów nie podtrzymujących płomienia, wykonane z materiałów nie emitujących toksycznych gazów w środowisku płomienia, konstrukcja zabezpieczająca przed szkodliwym wpływem na użytkownika w przypadku uszkodzenia. Wszystkie elementy instalowane w budynkach wielorodzinnych powinny być zgodne z odpowiednimi Polskimi Normami. 7

8 3. Elementy światłowodowej infrastruktury telekomunikacyjnej budynku 3.1. Pomieszczenie teletechniczne Zgodnie z zapisami Rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia r., w każdym budynku powinno być zlokalizowane pomieszczenie teletechniczne. Pomieszczenie takie powinno być zlokalizowane na pierwszej kondygnacji podziemnej budynku lub na pierwszej kondygnacji nadziemnej. Układ i wyposażenie przykładowego pomieszczenia teletechnicznego został przedstawiony na Rysunku 2. W pomieszczeniu tym zlokalizowane są główne elementy infrastruktury telekomunikacyjnej: Optyczny Punkt Styku (OPS), Optyczny Punkt Połączeniowy (OPP), Gniazda zasilania elektrycznego, Oświetlenie pomieszczenia. Szyb instalacyjny (szacht) winda Klatka 1 Klatka 2 Szyb instalacyjny (szacht) winda Rowerownia Kabel dołączeniowy OKW1 Kabel dołączeniowy OKW2 Garaż OPP OPS Pomieszczenie teletechniczne kabel dosyłowy OKH studnia Przyłącze kanalizacji do budynku Brama wjazdowa do garażu Rysunek 2. Przykładowa aranżacja pomieszczenia teletechnicznego w budynku. Do pomieszczenia teletechnicznego musi być doprowadzona kanalizacja teletechniczna budynku od pionowych szybów instalacyjnych oraz od wejścia kablowego do budynku z zewnątrz. Z tego też względu rekomendowane jest zlokalizowanie pomieszczenia teletechnicznego w pobliżu wejścia kabli telekomunikacyjnych do budynku (zewnętrznego przyłącza kanalizacji telekomunikacyjnej) oraz możliwie blisko pionowych szybów instalacyjnych (szachtów kablowych) budynku. 8

9 Natężenie oświetlenia w pomieszczeniu teletechnicznym powinno umożliwiać wykonywanie prac montażowych oraz utrzymaniowych. W miejscu tym powinien być także zapewniony dostęp do gniazdka elektrycznego o napięciu ~230V. Pomieszczenie teletechniczne powinno być zabezpieczone przed dostępem osób nieuprawnionych. W przypadku braku wydzielonego pomieszczenia teletechnicznego, należy w piwnicy lub na klatce schodowej zapewnić warunki dla posadowienia przełącznicy optycznej umieszczonej w szafie (stojącej) lub szafce (wiszącej), z klasą szczelności co najmniej IP 3x [zgodnie z Klasami ochrony według IEC / (PN EN 60529/ )]. W szafie takiej powinno być zapewnione miejsce zarówno na zakończenie kabli wewnętrznych od lokali mieszkalnych jak i na wprowadzenie i zakończenie kabla operatora. W sytuacji, gdy zakończenie kabla operatora znajduje się w innej szafie, oddalonej od szafy z OPS, zapewniona musi być kanalizacja pomiędzy tymi szafami, a w samej szafie z OPS możliwość wprowadzenia i organizacji multipachcordu (w postaci wielowłóknowych kabli połączeniowych) łączącego obie szafy Optyczny Punt Styku Optyczny Punkt Styku (OPS), stanowiący punkt połączenia światłowodowej sieci wewnątrzbudynkowej z publiczną siecią telekomunikacyjną, powinien być zlokalizowany w części podziemnej (np. piwnica, garaż), w odległości bezpiecznej od miejsc postoju samochodów, a w przypadku braku możliwości technicznych w pierwszej nadziemnej kondygnacji budynku. Zalecane jest umieszczenie OPS w oddzielnym pomieszczeniu teletechnicznym, zlokalizowanym w pobliżu wejścia kabli telekomunikacyjnych do budynku (zewnętrznego przyłącza kanalizacji telekomunikacyjnej) oraz możliwie blisko szybów instalacyjnych (szachtów kablowych) budynku. Rekomenduje się realizację OPS w postaci szafy lub stojaka 19 cali z patchpanelami stanowiącymi zakończenia kabli wewnątrzbudynkowych. Punkt połączeniowy operatora (OPP) lub kilku operatorów powinien być agregowany w ramach jednej przełącznicy 19 calowej z punktem OPS. Jest to rozwiązanie optymalne, biorąc pod uwagę przestrzeń przeznaczoną na urządzenia telekomunikacyjne oraz łatwości działań utrzymaniowych. Przykładowe rozwiązanie bazujące na szafie 19 pokazano na zdjęciu poniżej. 9

10 Rysunek 3. Przykładowa aranżacja pomieszczenia teletechnicznego w budynku. Pojemność OPS (liczba obsługiwanych klientów powinna być równa lub większa niż liczba lokali w danym budynku). Jeśli część lokali w budynku jest przewidziana na cele usługowe /SOHO/ to rekomendowane jest zapewnienie na przełącznicy ODF dwa razy większej liczby pół komutacyjnych niż planowanych lokali usługowych. Rysunek 4 przedstawia taką konfigurację OPS i OPP dla przypadku szafy stojącej oraz odrębnej szafki wiszącej. Szafa 19cali wisząca Szafa/stojak 19cali stojąca Oświetlenie kabele światłowodowe wewnątrzbudynkowe Oświetlenie kabele światłowodowe wewnątrzbudynkowe OPS Gniazda na kable wewnątrzbudynkowe Kabele wewnątrz budynkowe zakończone przez Dewelopera pigtailami ze złączkami SC/ APC, proponowany zapas długości ok 5m OPS Gniazda na kable wewnątrzbudynkowe Kabele wewnątrz budynkowe zakończone przez Dewelopera pigtailami ze złączkami SC/ APC, proponowany zapas długości ok 5m OPP Optyczny Punkt Połączeniowy wyjścia ODF operatora 1 Moduły splitterów OPP Optyczny Punkt Połączeniowy wyjścia ODF operatora 1 Moduły splitterów kabel światłowodowy operatora 1 Gniazdko 230V kabel światłowodowy operatora 1 wyjścia ODF operatora 2 Gniazdko 230V Rysunek 4. Proponowane rozwiązanie punktu styku OPS zagregowanego z punktem OPP w ramach jednej przełącznicy ODF: a) szafa 19cali wisząca; b) szafa/stojak 19cali stojąca. 10

11 W zależności od możliwości lokalowych oraz konfiguracji sieci możliwe jest również inne rozlokowanie OPS i OPP. Jedno z możliwych rozwiązań to umieszczenie OPS i OPP w oddzielnych przełącznicach ODF umieszczonych w jednym pomieszczeniu, inne polega na umieszczeniu OPS i OPP w różnych pomieszczeniach budynku. W każdym z tych rozwiązań należy pamiętać o zapewnieniu połączenia pomiędzy OPP i OPS wykonanego w postaci wielowłóknowych kabli połączeniowych (tzw. multipatchcordów). Regułą jest umieszczenie spliterów optycznych w przełącznicy OPP. W przypadku OPL przewiduje się stosowanie przełącznic o pojemności od 64 do 960 portów klienckich. Tabela nr 1 zawiera wymiary takich przełącznic. W pomieszczeniu technicznym lub w szafie należy przewidzieć miejsce na urządzenia operatora (OPP). Tabela 1. Planowana pojemność i wymagana przestrzeń dla przełącznic stojących stosowanych przez OPL. Pojemność przełącznicy Maksymalne wymiary: wys x szer x głęb [mm] 64 portów klienckich 600 x 420 x portów klienckich 1100 x 750 x portów klienckich 2200 x 1800 x 350 W przypadku przełącznic w postaci szafek wiszących preferowane przez OPL pojemności i wymiary umieszczone są w tabeli nr 2. Tabela 2. Planowana pojemność i wymagana przestrzeń dla przełącznic w postaci szafek wiszących stosowanych przez OPL. Pojemność przełącznicy Maksymalne wymiary: wys x szer x głęb [mm] 72 portów klienckich 505 x 370 x portów klienckich 560 x 555 (+ok. 200 na otwarcie bocznej komory) x portów klienckich 1005 x 738 (+ok. 300 na otwarcie bocznej komory) x 257 Przełącznica optyczna szafkowa powinna być zamontowana (górny element mocujący) na wysokości około 2 metrów ponad podłogą. Należy przewidzieć przestrzeń na doprowadzenie infrastruktury kablowej i drabinek kablowych w sposób zapewniający zachowanie standardów technicznych (w tym zalecanych przez producenta promieni gięcia kabli światłowodowych) oraz bezpieczeństwa przy wprowadzaniu zewnętrznej infrastruktury kablowej operatora do budynków wielorodzinnych. 11

12 Konstrukcja przełącznicy agregującej punkt styku OPS i punkt połączenia jednego operatora OPP przewiduje podział na poniższe obszary funkcjonalne: stronę liniową wyposażoną w standardowe tacki spawów (wprowadzenie i podłączenie kabla światłowodowego operatora) umożliwiającą również montaż spliterów optycznych. Stosowane przez OPL splitery mają następujące wymiary: o do przełącznic stojakowych: ramki 19 calowe o wysokości do 3U, o do przełącznic szafkowych: moduł splitera (Rysunek 5) o wymiarach do 150 x 115 x 20mm. W przypadku modułów splitera należy dodatkowo przewidzieć dodatkowe miejsce na organizację i tzw. zaparkowanie pigtaili wychodzących ze splitera. Rysunek 5. Moduł splitera stosowanego w sieci OPL. pole komutacyjne (podzielone organizacyjnie na stronę liniową oraz kliencką, umożliwiającą dołączanie i przełączanie klientów) wyposażone w adaptery standardu SC/APC w ilości odpowiadającej, co najmniej liczbie zakończeń w lokalach mieszkalnych + 2x użytkowych w budynku. Pola powinny być odpowiednio oznaczone, umożliwiając jednoznaczną identyfikację lokali. Jeżeli przewiduje się podłączenie więcej niż jednego operatora, należy przewidzieć dodatkową przestrzeń dla niezależnego modułu strony liniowej dla każdego z operatorów na zasadach równego dostępu do sieci budynku. Jednym z rozwiązań jest szafa/szafka multiopertorska, zawierająca przełącznicę podzieloną konstrukcyjnie na moduły: moduł kończący kable klienckie z lokali mieszkalnych oraz kilka modułów operatorskich umożliwiających zakończenie kabli operatorów oraz umieszczenie splitera. Szafa zawiera również przestrzeń na połączenia pomiędzy modułem klienckim oraz operatorskim. 12

13 3.3. Infrastruktura pionowa i pozioma - charakterystyka ogólna Wewnątrzbudynkowe okablowanie pionowe i poziome można realizować w jednym z dwóch wariantów: 1. Dla budynków do 5 kondygnacji nadziemnych, budynków wyższych niż 5 kondygnacji z małą liczbą mieszkań na piętrze (do 3), niezależnie od liczby kondygnacji dla budynków z szachtami przebiegającymi przez mieszkania, rekomenduje się instalację pojedynczych pigtaili prowadzonych bezpośrednio do lokali klienckich z przełącznicy OPS (Rys. 6a). 2. W pozostałych przypadkach zabudowy wielorodzinnej, rekomenduje się instalację modułowych kabli wewnątrzbudynkowych o modułach rozszytych na pojedyncze włókna w skrzynkach rozdzielczych na poszczególnych kondygnacjach. W skrzynkach rozdzielczych wykonywane jest połączenie, w technologii spajania termicznego lub mechanicznego, włókien z kabla pionowego oraz pigtaili zakończonych złączem SC/APC, prowadzących od gniazd optycznych w lokalach (Rys. 6b). W wariancie tym na poszczególnych piętrach należy przewidzieć w szybie instalacyjnym miejsce na instalację skrzynek rozdzielczych na wysokości ok. 1,5 metra nad podłogą oraz wyprowadzenie kabli poziomych z szybu instalacyjnego. Maksymalne wymiary skrzynek rozdzielczych stosowanych w OPL wynoszą: wysokość 250mm, szerokość 250mm, głębokość 90mm. Wolna przestrzeń wokół skrzynki rozdzielczej powinna zapewniać możliwość przeprowadzenia prac instalacyjnych i konserwacyjnych. Na obudowie każdej skrzynki rozdzielczej powinna być umieszczona w widocznym miejscu naklejka wskazującą na obecność niewidzialnego promieniowania laserowego. GO gniazdo optyczne pigtaile zakończone gniazdkiem skrzynka telekomunikacyjna wewnątrzmieszkaniowa Szyb instalacyjny 2 1 P a) OPP OPS -1 13

14 tacka spawów (część skrzynki rozdzielczej) pigtail zakończony gniazdkiem skrzynka rozdzielcza / osłona Spoina spawana b) włókno światłowodowe Szyb instalacyjny (szacht) światłowodowy kabel pionowy GO gniazdo optyczne Rysunek 6. Schemat: a) pojedynczych pigtaili prowadzonych bezpośrednio do lokali klienckich z przełącznicy; b) poprowadzenia kabli z szachtu do gniazdka w wariancie z wykorzystaniem modułowych kabli łatwego dostępu. Krotność kabli światłowodowych wykorzystywanych do budowy okablowania pionowego powinna być równa lub większa niż liczba lokali mieszkalnych + 2xlokali usługowych (SOHO) w danym budynku Infrastruktura pionowa Infrastruktura pionowa składa się z okablowania i kanalizacji telekomunikacyjnej prowadzonymi między punktem OPS a górnym zakończeniem szybu kablowego. Zaleca się stosowanie kabli światłowodowych wewnątrz obiektowych z włóknem G.657A2. Tłumienie toru światłowodowego między OPS a zakończeniem sieci w lokalu mieszkaniowym/usługowym nie powinno przekraczać wartości 1,2dB dla długości fali 1550nm i 1310nm. Pomiar tłumienia powinien być przeprowadzony zgodnie z wymaganiami rozdziału 5 normy PN-EN metoda 2 [3]. Okablowanie łączące OPS i wlot do szybu instalacyjnego traktuje się jak fragment okablowania pionowego. Wraz z fragmentem przebiegającym w szybie instalacyjnym powinno być ono realizowane za pomocą jednolitych odcinków fabrykacyjnych kabli. Jeżeli wystąpi konieczność wykonania na tym odcinku połączenia należy je wykonywać w technologii zgrzewania światłowodów, zabezpieczając miejsce połączenia odpowiednią osłoną złączową. Punkt połączenia tych odcinków kabli powinien być tak zlokalizowany, aby możliwy był do niego dostęp w przypadku konieczności przeprowadzenia prac eksploatacyjno utrzymaniowych. Okablowanie pionowe należy prowadzić w wydzielonych kanałach lub szybach instalacyjnych poza lokalami mieszkalnymi/usługowymi oraz innymi pomieszczeniami, których sposób użytkowania może powodować uszkodzenia infrastruktury lub do których dostęp jest utrudniony. 14

15 Prowadzenie okablowania pionowego i rozmieszczenie elementów telekomunikacyjnych w budynku powinno zapewniać bezkolizyjność z innymi instalacjami w zakresie ich wzajemnego usytuowania oraz zapewniać bezpieczeństwo osób korzystających z części wspólnych budynku. Na odcinku między punktem OPS, a wlotem do szybu kanalizacja telekomunikacyjna budynku powinna być prowadzona przy stropie wykorzystując np. drabinki kablowe, dukty światłowodowe i/lub niepalne rury telekomunikacyjne wewnątrzbudynkowe, zapewniając ochronę kabli przed wpływem warunków środowiskowych, zdarzeń mechanicznych oraz gryzoniami i insektami. Szyb instalacyjny musi zapewnić przestrzeń na instalację kabla pionowego oraz jego prostoliniowe prowadzenie. Zaleca się zabezpieczenie szybu instalacyjnego przed dostępem osób postronnych Infrastruktura pozioma Kable światłowodowe prowadzące od szybu instalacyjnego (szachtu) do gniazdka optycznego powinny być instalowane z wykorzystaniem dedykowanej kanalizacji. Jako kanalizację zaleca się stosowanie mikrorurek gładkich 7/3,5mm lub rurek karbowanych (tzw. peszli) o średnicy wewnętrznej ponad 12mm. Peszle powinny być wyposażone w tzw. pilota służącego do zaciągania kabla. Zarówno mikrorurki jak i peszle powinny być wykonane z materiałów nierozprzestrzeniających płomienia i samogasnących (zgodność z normą EN IEC ). Podczas planowania i instalacji kanalizacji należy zachować minimalny dopuszczalny promień gięcia peszli Rg=10 średnic oraz minimalizować liczbę zakrętów pod kątem 90 stopni. Jeśli liczba takich zakrętów przekracza 3 należy zastosować przejściową puszkę, umożliwiającą etapowe zaciąganie kabla po każdych kolejnych 3 zakrętach w torze kanalizacji. Na odcinku gniazdo optyczne skrzynka szachtowa suma kątów zakrętów nie powinna przekraczać 360 stopni. Należy również unikać przekraczania kąta 90 stopni w pojedynczym zakręcie. Niezależnie od powyższych wymagań wszystkie peszle powinny być instalowane z zachowaniem wymagań i zaleceń producenta. Do czasu wprowadzenia kabla do kanalizacji poziomej, jak również po zakończeniu prac utrzymaniowych lub naprawczych końce peszli powinny być uszczelnione i zabezpieczone przed przedostawaniem się do nich zanieczyszczeń. Włókna w skrzynce rozdzielczej w szybie instalacyjnym (a także w gnieździe optycznym, punkcie OPS) należy oznakować w sposób jednoznacznie identyfikujący lokal na całej drodze włókna. Kable światłowodowe (pigtaile klienckie) wychodzące ze skrzynki rozdzielczej w szachcie należy bezwzględnie zabezpieczyć (np. wzdłużnie przeciętym peszlem) na całej długości od skrzynki szachtowej do miejsca, gdzie kabel chowa się w peszlu klienckim - od lokalu do szachtu. Następnie zabezpieczyć, np. taśmą izolacyjną. Uchroni to kable światłowodowe przed przypadkowym uszkodzeniem lub zagięciem w trakcie szeregu 15

16 innych prac monterskich. Peszle (mikrorurki) prowadzące do lokali powinny zostać oznaczone w sposób czytelny i trwały w celu sprawnej identyfikacji. 16

17 4. Zabudowa jednorodzinna Rozdział przedstawia rekomendowane przez Orange Polska (OPL) rozwiązania w zakresie światłowodowej infrastruktury telekomunikacyjnej w zakresie domków jednorodzinnych, realizowanej jako część szerokopasmowej sieci światłowodowej FTTH Operatora Rekomendacje ogólne OPL rekomenduje projektowanie infrastruktury do wszystkich budynków zabudowy jednorodzinnej w danej inwestycji oraz do granicy każdej z pozostałych posesji. W projektowaniu należy uwzględnić również posesje niezabudowane zlokalizowane pomiędzy lub na dopełnieniu istniejącej zabudowy. Wszystkie elementy należy instalować zgodnie z zaleceniami producentów, szczególną uwagę zwracając na kwestie uszczelnień. Żaden element/otwór przewidziany przez producenta do uszczelnienia nie może pozostać otwarty. Rekomenduje się wdmuchiwanie mikrokabli/wiązek abonenckich do mikrorurek 7/3.5 (7/4). Warto pamiętać, że na ograniczenie zasięgu zaciągania wpływa głównie pofalowanie podłoża pod mikrorurką, brak prostoliniowości jej ułożenia i liczba zakrętów do pokonania. Punkty połączeniowe włókien należy rozmieszczać tak, aby możliwe było ręczne zaciąganie kabli abonenckich do mikrorurek w przypadku awarii, bez konieczności użycia wdmuchiwarek. Budując poszczególne segmenty sieci (w tym wykonując przyłącza abonenckie) zawsze należy brać pod uwagę dopuszczalne dla danego produktu temperatury instalacji (wg. danych z karty katalogowej) Rekomendacje dla budowy przyłączy OPL rekomenduje zainstalowanie do granicy posesji mikrorurkę o rozmiarze 7/3.5 (7/4), umieszczonej na głębokości min. 0.7m, miejsce zakończenia należy oznaczyć (np. taśmą ostrzegawczą). Do mikrorurki na etapie dostarczania usług zostanie dołączona infrastruktura Operatora sieci telekomunikacyjnej. Graficzną koncepcje przedstawiono na poniższym rysunku. Przy planowaniu infrastruktury należy pamiętać aby lokalizować zakończenia mikrokanalizacji w możliwie dogodny sposób pod kątem dalszego podłączania usług, np. wzdłuż głównych dróg, alejek, itd. 17

18 MIKRORURKA DEWELOPERA GRANICA POSESJI ZŁĄCZKA PROSTA LUB REDUKCYJNA ŁĄCZĄCA MIKRORURKĘ DEWELOPERA Z MIKRORURKĄ OPERATORA MIKRORURKA OPERATORA 7/3.5 + MIKROKABEL Rysunek 7. Mikrorurka doprowadzona do granicy posesji, scenariusz rekomendowany. Rekomenduje się ułożenie mikrorurki w dodatkowej rurze osłonowej o średnicy 40mm, która może być wykorzystana także do podłączenia pozostałych elementów infrastruktury technicznej budynku. 5. Elementy sieci wewnątrz mieszkaniowej 5.1. Wymagania dla skrzynki telekomunikacyjnej wewnątrz mieszkaniowej Skrzynka teletechniczna w rozumieniu telekomunikacyjnej skrzynki mieszkaniowej, instalowanej przez Dewelopera lub podwykonawcę/operatora, powinna spełniać wymagania dla instalacji telekomunikacyjnej budynku wielorodzinnego, określone w Rozporządzeniu [1] [2], a w szczególności powinna umożliwiać: zainstalowanie urządzeń aktywnych: ONT, switch ethernetowy itp, (zasilanie 230V/50Hz), zainstalowanie urządzeń pasywnych: rozgałęźniki, filtry itp, łączenie kabli wewnątrzbudynkowej instalacji telekomunikacyjnej z urządzeniami i/lub kablami instalacji mieszkaniowej, zakończenie co najmniej dwóch włókien światłowodu wraz z elementami organizacji (zapas kabli, spawy) i gniazdami SC/APC, zakończenie innych kabli okablowania strukturalnego budynku. 1) Skrzynka teletechniczna powinna być wykonana w wersji podtynkowej o rozmiarach typowej rozdzielnicy 24 modułowej, (2 x 12) i powinna być wyposażona w: podwójne gniazdo 230V/50Hz skierowane do wewnątrz, 18

19 szynę montażową o szerokości 35 mm (DIN-3, TH 35, TS 35), umożliwiającą montaż adapterów dla minimum: a) 2 szt. SC/APC b) 2 szt. RJ 45/kat. 5e lub kat. 6 c) 2 szt. typu F/F płytę montażową lub inne elementy umożliwiające stabilny montaż urządzeń, elementy montażowe do ścian murowanych i/lub płyt kartonowo - gipsowych, odpowiednie oznakowanie ostrzegające przed niewidzialnym promieniowaniem optycznym. 2) Zaleca się stosować skrzynki podtynkowe spełniające II klasę ochronności, zgodnie z normą PN- EN 61140: Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym. Obudowę powinien charakteryzować stopień ochrony środowiskowej minimum IP3x, zgodnie z klasyfikacją wg normy PN-EN 60529:2003. Dodatkowo konstrukcja skrzynki powinna umożliwiać zastosowanie zamka lub innego układu zabezpieczającego przed łatwym dostępem dzieci. 3) Obudowa skrzynki powinna umożliwiać wprowadzenie rur instalacyjnych kanalizacji teletechnicznej budynku, zaciąganie kabli, w tym kabli światłowodowych, od przełącznicy światłowodowej zlokalizowanej w punkcie połączenia z publiczną siecią telekomunikacyjną OPP/OPS, do gniazda optycznego. 4) Miejsca w obudowie przewidziane do wprowadzenia rur osłonowych powinny pomieścić minimum 5 rur o średnicy do 32 mm z jednej strony, w dwóch przeciwległych ściankach. Zalecane jest wprowadzanie rur na kierunku góra dół. 5) Gniazda 230V/50Hz powinny być podłączone do rozdzielni elektrycznej mieszkania klienta odbiorcy usług. 6) Pomiędzy skrzynką telekomunikacyjną a miejscem instalacji licznika energii elektrycznej zalecane jest ułożenie rurki gładkościennej lub peszla o średnicy wewnętrznej min. 12mm. Rurka ta ma na celu umożliwienie poprowadzenie w przyszłości kabla łączącego interfejs licznika inteligentnego z mieszkaniową siecią ethernetową. W przypadku braku możliwości ułożenia rurki, można ułożyć jedynie kabel ethernetowy kategorii minimum 5e, pozostawiając na jego obu końcach po 50 cm nadmiaru. Kabla nie należy zakańczać żadnymi złączami. Ze względu na możliwość pojawienia się w licznikach inteligentnych różnych rodzajów interfejsów, kabel jest rozwiązaniem mniej uniwersalnym niż pusta rurka. 7) Skrzynka powinna być umieszczona w pobliżu wejścia do mieszkania, w miejscu, gdzie nie występuje kondensacja pary wodnej oraz oparów kuchennych. W przypadku zabudowy jednorodzinnej skrzynka powinna być umieszczone w garażu, będącym jednolitą konstrukcją domu, lub w pomieszczeniu gospodarczym. 8) Zalecane jest, aby drzwiczki miały możliwość montażu dwustronnego. Dodatkowo w drzwiczkach powinny być wykonane otwory w górnej i dolnej części w celu odprowadzenia ciepła. 19

20 9) Rozmiary wewnętrzne (netto) telekomunikacyjnej skrzynki mieszkaniowej nie powinny być mniejsze niż 28x36x8 cm (szer. x wys. x gł.). Rysunek 8. Przykładowa skrzynka podtynkowa z wyposażeniem. 10) Dopuszcza się stosowanie natynkowych telekomunikacyjnych skrzynek mieszkaniowych, przy czym wysokość zainstalowania skrzynki mierzona od docelowego poziomu podłogi nie powinna być mniejsza niż 18 cm. Rozmiary wewnętrzne (netto) skrzynki nie powinny być mniejsze niż 28x36x8 cm (szer. x wys. x gł.). Przykład tego typu skrzynki przedstawia poniższy rysunek Gniazdo abonenckie Zakończenie optyczne w lokalu stanowi gniazdo abonenckie. W zależności od standardu wyposażenia mieszkania, można wykonać zakończenie sieci światłowodowej w jednej z trzech wersji opisanych poniżej. Rekomendowane jest zakończenie instalacji w salonie w lokalu klienta zgodnie z wariantem opisanym w wersji 1a lub 1b. 20

21 Pomiędzy telekomunikacyjną skrzynką mieszkaniową a gniazdami abonenckimi w lokalu mieszkalnym powinno być ułożone okablowanie w rurkach lub peszlach ochronnych. Peszle powinny być wyposażone w tzw. pilota służącego do zaciągania kabla. Zarówno mikrorurki jak i peszle powinny być wykonane z materiałów nierozprzestrzeniających płomienia i samogasnących (zgodność z normą EN IEC ) Wersja 1a: DEWELOPER zapewnia wyposażenie ramek w mechanizmy/plakietki wyposażone w gniazda (adaptery) SC/APC pochodzące z tej samej linii wzorniczej, z której pochodzi reszta osprzętu elektroinstalacyjnego /zasilanie, Ethernet itd./; gniazdo SC/APC wyposażone w adaptery fabrycznie. Aby zachować jednolitość stylistyczną, kolorystyczną oraz wzajemne dopasowanie osprzętu, mechanizmy z adapterami SC/APC należy nabyć wraz z pozostałymi elementami, czyli gniazdkami 230V, gniazdkami RTV, gniazdkami ETH itd. Rysunek 9. Wersja 1: Osprzęt elektroinstalacyjny z mechanizmem optotelekomunikacyjnym fabrycznie wyposażonym w adaptery SC/APC. Źródło: Zalecana konfiguracja zespołu gniazd to: - jeden lub dwa mechanizmy 230V (zalecane dwa) - jeden mechanizm z dwoma złączami koncentrycznymi typu F lub mechanizm modułowy RTV - jeden mechanizm z jednym lub dwoma złączami RJ45 - jeden mechanizm z fabrycznie przygotowanym jednym lub dwoma adapterami SC/APC Wersja 1b: DEWELOPER zapewnia wyposażenie ramek przeznaczonych na zakończenie sieci światłowodowej w mechanizmy/plakietki umożliwiające instalację modułów typu Keystone OPERATOR zapewnia moduł Keystone z adapterem SC/APC 21

22 Rysunek 10. Wersja 2: Osprzęt elektroinstalacyjny z mechanizmem optotelekomunikacyjnym wyposażonym w plakietkę lub mechanizm Keystone, moduł Keystone wraz z adapterem SC/APC dostarczany przez Operatora. Źródło: Moduły Keystone jest to popularny, uniwersalny standard, umożliwiający instalację w tym samym otworze plakietki różnych rodzajów gniazd. Najczęściej spotykane są moduły Keystone RJ45. Plakietka lub mechanizm obsługujące Keystone RJ45 będą odpowiednie również dla modułu Keystone SC/APC Rysunek 11. Plakietka Keystone umożliwia zamontowanie różnych rodzajów gniazd. Źródło: Zalecana konfiguracja zespołu gniazd: - jeden lub dwa mechanizmy 230V (zalecane dwa) - jeden mechanizm z dwoma złączami koncentrycznymi typu F lub mechanizm modułowy RTV - jeden mechanizm z jednym lub dwoma złączami RJ45 - jeden mechanizm lub plakietka umożliwiająca instalację modułów Keystone 22

23 Wersja 2: Wersja ta powinna być stosowana w szczególnych przypadkach, np. gdy nie zostały zapewniony standard opisany w wersji 1a i 1b. OPERATOR zapewnia dostarczenie standardowego gniazdka naściennego, instalowanego w dowolnym miejscu wskazanym przez DEWELOPERA. Standardowe gniazdka Orange mogą być montowane zarówno naściennie, jak i na standardowych puszkach 60mm. Wymiary gniazdek zawierają się w zakresach ok: x x mm Rysunek 12. Wersja 3: Autonomiczne gniazdko SC/APC dostarczane przez Operatora. Przygotowanie miejsca pod gniazdko optyczne W wersjach 1a i 1b na etapie budowy instalacji elektrycznej należy w miejscach przewidzianych do instalacji zakończeń sieci światłowodowej zapewnić odpowiednią liczbę podtynkowych puszek elektroinstalacyjnych. Puszki powinny mieć głębokość minimum 60mm (czym głębsze, tym wygodniejszy i bezpieczniejszy montaż zarówno infrastruktury optycznej jak i osprzętu elektrycznego). 23

24 Nie należy instalować puszek płytkich o głębokości poniżej 60mm. Zestawy puszki mogą być zarówno składane z indywidualnych modułów jak i mogą być instalowane w wersji zespolonej. Rysunek 13. Zalecane wymiary puszek elektroinstalacyjnych. Źródło: Do puszek należy doprowadzić drożne peszle o średnicy wewnętrznej min. 12mm lub mikrorurki o średnicy wewnętrznej 3.5mm lub 4mm i średnicy zewnętrznej 7mm. Zalecane jest aby zarówno mikrorurki jak i peszle były wyposażone w pilota ułatwiającego zaciągnięcie światłowodu Instalacja w wersji 2 umożliwia montaż gniazdka abonenckiego zarówno naściennie z doprowadzeniem światłowodu z boku, od dołu, od góry lub od tyłu gniazdka jak i na puszce elektroinstalacyjnej. Doprowadzenie światłowodu do gniazdka może odbywać się zarówno w peszlu lub mikrorurce (średnice jak dla wersji 1 i 2) jak i naściennie (w listwach, korytkach itp.). 24

25 Rysunek 14. Autonomiczne gniazdko SC/APC umożliwiające doprowadzenie światłowodu z różnych kierunków. Źródło: Optomer 5.3. Infrastruktura wewnątrzmieszkaniowa Sieć domowa składa się z urządzeń aktywnych oraz infrastruktury kablowej, umożliwiających świadczenie usług Telefon, TV, Internet, oraz telemetria. Urządzenia aktywne to optyczne zakończenie sieciowe: ONT, FunBox i STB oraz opcjonalnie switch ethernetowy. Infrastruktura kablowa wewnątrz mieszkaniowa powinna być zrealizowana w oparciu o kable (skrętka miedziana) UTP. Minimalna zalecana kategoria skrętki parowej to 5e (rekomendowana kategoria 6). Rysunki poniżej przedstawia rekomendowany przez OPL sposób rozprowadzenia okablowania w mieszkaniu zabudowa wielorodzinna (rys. 15 i 16) oraz jednorodzinna (rys. 17). Opcjonalnie w miejsce kabli można zastosować puste mikrorurki o odpowiedniej średnicy, które umożliwią rozprowadzenie odpowiedniego okablowania zgodnie z żądaniem właściciela nieruchomości. Nowoczesne mieszkania oprócz infrastruktury światłowodowej są wyposażane w rozwiązania monitorujące zużycie energii elektrycznej na potrzeby kontroli i poprawy efektywności energetycznej. W celu implementacji takich rozwiązań należy zbudować kabel UTP pomiędzy skrzynką telekomunikacyjną i skrzynką rozdzielczą energii elektrycznej do komunikacji z urządzeniami pomiarowymi energii elektrycznej oraz zapewnić wolne miejsce minimum 5 modułów na szynie DIN w skrzynce rozdzielczej energii elektrycznej na instalację układu pomiarowego. W skrzynce telekomunikacyjnej, dodatkowo może być instalowany konwerter medium transmisyjnego do zapewnienia transmisji danych z układu pomiarowego do urządzeń w sieci telekomunikacyjnej mieszkania. Warto również rozważyć położenie kabla UTP pomiędzy licznikiem energii elektrycznej, a skrzynką rozdzielczą energii elektrycznej, pozwoli to w przyszłości na bezpośrednie podłączenie się do interfejsu do odczytu danych pomiarowych energii elektrycznej (wtedy wolne miejsce w skrzynce rozdzielczej 25

26 energii elektrycznej może być wykorzystane do montażu układów sterujących obwodami w mieszkaniu). Infrastruktura kablowa UTP powinna być poprowadzona również do liczników wody, ciepła i gazu (jeden kabel UTP na każdy licznik), co umożliwi wprowadzenie efektywniejszych rozwiązań zdalnego odczytu liczników mediów (brak problemu z zasięgiem transmisji danych i zasilaniem urządzeń). Gniazda ethernetowe należy umieszczać w sąsiedztwie gniazd elektrycznych. V KUCHNIA + SALON ŁAZIENKA TV FunBox STB IPTV ONT gniazdo optyczne PRZEDPOKÓJ skrzynka telekomunikacyjna światłowód UTP cat.5e+ optyczny interfejs diagnostyczny światłowód Rysunek 15. Sieć domowa dla małego mieszkania, zabudowa wielorodzinna. 26

27 SALON KUCHNIA TV POKÓJ 2 STB IPTV FunBox ONT PRZEDPOKÓJ zapas miejsca na szynie DIN skrzynka rozdzielcza energii elektrycznej komputer POKÓJ 1 konwerter switch ŁAZIENKA liczniki wody skrzynka telekomunikacyjna licznik energii elektrycznej światłowód UTP cat.5e+ licznik gazu licznik energii cieplnej optyczny interfejs diagnostyczny światłowód Rysunek 16. Sieć domowa z urządzeniem switch w skrzynce telekomunikacyjnej, zabudowa wielorodzinna. 27

28 SALON KUCHNIA TV POKÓJ 2 STB IPTV FunBox ONT PRZEDPOKÓJ komputer POKÓJ 1 ŁAZIENKA Liczniki: gazu, energii elektrycznej, wody i energii cieplnej skrzynka telekomunikacyjna switch optyczny interfejs diagnostyczny światłowód UTP cat.5e+ światłowód GARAŻ Rysunek 17 Sieć domowa z urządzeniem switch w skrzynce telekomunikacyjnej, zabudowa jednorodzinna. 28

29 6. Zasady opisywania infrastruktury wewnątrzbudynkowej 6.1. Informacje ostrzegawcze Na obudowie gniazdka optycznego powinna być umieszczona w widocznym miejscu naklejka wskazującą na obecność niewidzialnego promieniowania optycznego. Natomiast na obudowie skrzynki telekomunikacyjnej w widocznym miejscu powinna zostać umieszczona poniższa informacja: Uwaga! Niewidzialne promieniowanie optyczne + piktogram Urządzenie laserowe klasy 1, Norma PN-EN Rysunek 18. Wzór naklejki informacyjnej. Źródło: Norma PN-EN Klasa 1 jest najbezpieczniejszą spośród wszystkich zdefiniowanych ww. normie. Informacja: w tej klasie nie ma obowiązku stosowania zdefiniowanych kolorów napisów Optyczny Punt Styku Na wewnętrznej stronie drzwi OPS należy umieścić etykietę z tabelą umożliwiającą wpisanie w nagłówku nazwy ewidencyjnej Optycznego Punktu Styku i poniżej nagłówka w formie tabelarycznej informacji zgodnie z poniższą tabelą. Tabela 3. Etykieta z opisem ewidencyjnym umieszczona na Optycznym Punkcie Styku. L.p. Nr pola ODF Oznaczenie ewidencyjne splitera Nr portu splitera Nr i kolor włókna kabla pionowego Nr i kolor tuby kabla pionowego Oznaczenie ewidencyjne kabla wewnątrzbudynkowego OKW Oznaczenie ewidencyjne skrzynki dostępowej (szachtowej/piętrowej) lub osłony Nr i kolor włókna w KŁD lub numer pigtaila klienckiego (od OPP do GO) Nr Kolor Nr Kolor Nr Kolor Nr piętra/lokalu, w którym zakończone jest włókno W celu ułatwienia późniejszego wybierania włókien, na etapie budowy należy pogrupować pigtaile abonenckie zgodnie z organizacją kabli pionowych. Czyli np. gdy zakończony jest jeden kabel 72J o budowie 6x12, należy pigtaile zaraz po wejściu do komory komutacyjnej połączyć opaskami w grupy 29

30 zgodne z tubami, natomiast gdy wchodzi kilka kabli, tworzymy dodatkowe grupy łączące włókna z całego kabla. Celem takiego postepowania jest odtworzenie struktury kabli za pomocą opasek (rekomenduje się taśmy rzepowe, a kategorycznie zabrania się stosowania tzw. trytek opasek zaciskowych). Dodatkowo w przełącznicy należy umieścić schemat instalacji wewnątrzbudynkowej zawierający uproszczony przebieg kabli wewnątrzbudynkowych (umożliwiający identyfikację kabli, szachtów, klatek, skrzynek szachtowych/osłon odgałęźnych/skrzyń zapasów wraz z numerami pięter, na których są umieszczone). Elementy zawarte na schemacie muszą być oznaczone właściwymi numerami ewidencyjnymi. Dopuszcza się umieszczanie na schemacie informacji pomocniczych ułatwiających identyfikację i odszukanie infrastruktury. Dla budynków składających się z jednej klatki schemat części pionowej nie jest wymagany w przypadku instalacji opartych na kablach 1J biegnących od przełącznicy do lokalu. W przypadku braku możliwości umieszczenia schematu i karty zajętości na drzwiczkach dopuszcza swobodne włożenie dokumentacji do szafki. Dane, które mogą się zmieniać wraz ze zmianą zajętości, należy uzupełniać ołówkiem lub, jeśli zostały naniesione w sposób trwały, aktualizować je poprzez wykonanie nowego wydruku lub zamalowanie korektorem starych danych. Wszystkie pigtaile zakończone w przełącznicy (zarówno te biegnące aż do GO jak i kończące KŁD) muszą być w sposób trwały i czytelny jednoznacznie fizycznie ponumerowane. Dla pigtaili kończących KŁD numer powinien zawierać: dla sytuacji, w której w przełącznicy zakończony jest tylko jeden KŁD dajemy tylko numer włókna (numeracja wg zasad opisanych powyżej) dla sytuacji, w której w przełącznicy zakończone jest więcej niż jeden KŁD, należy nadać kablom dodatkowe identyfikatory pomocnicze (preferowane literowe: A, B, C, D,...), którymi należy poprzedzać numery, jakimi znakowane są pigtaile. W przypadku sieci od przełącznicy do GO opartej na pigtailach, nadajemy im numer zgodny z numerem lokalu, w którym jest zakończony. Jeśli w tej technologii obsługujemy więcej niż jedną klatkę, numer mieszkania poprzedzamy numerem klatki (np. A1, A12, B2, B14). 30

31 6.3. Oznakowywanie kabli pionowych Kable należy oznakować przywieszkami lub trwale naniesionymi opisami na każdym piętrze we wspólnych szachtach i korytach lub w miejscach, w których jest do nich dostęp. Kabel zawsze powinien być oznakowany w każdym punkcie odgałęzienia Jeśli kable prowadzone są w oddzielnych rurkach osłonowych ich oznakowywanie na piętrach pomiędzy punktami odgałęzień nie jest konieczne Oznakowywanie skrzynek szachtowych / osłonek odgałęzień Numer ewidencyjny skrzynki/osłonki powinien być naniesiony w sposób trwały na wewnętrznej powierzchni przedniej części obudowy (drzwiczki lub pokrywa). Dla osłonek, jeśli ich rozmiary uniemożliwiają wyraźny opis, dopuszcza się umieszczenie opisu w formie trwałej przywieszki podobnej do przywieszek kablowych. Wewnątrz skrzynki szachtowej należy umieścić etykietę zawierającą następujące informacje: o o o numer kabla numer/kolor tuby z kabla pionowego (dla kabli o konstrukcji tubowej) numer/kolor włókna (zgodny z numerem, którym włókno jest oznaczone w przełącznicy) o numer lokalu, w którym włókno zakończono 31

32 7. Pomiary odbiorcze sieci wewnątrzbudynkowej Po zakończeniu budowy sieci należy wykonać pomiary reflektometryczne (OTDR), których celem jest sprawdzenie prawidłowości instalacji odcinków kablowych, a w szczególności: jakości połączeń spajanych i rozłączalnych, identyfikacji torów klienckich, lokalizacji potencjalnych miejsc nieprawidłowej instalacji światłowodów (wykrywanie makrozgięć). Zalecamy by pomiar OTDR był wykonywany na długości fali nie mniejszej niż 1625nm z impulsem pomiarowym nie większym niż 30ns. Dodatkowo reflektometr powinien być podłączony do mierzonego toru za pośrednictwem włókna rozbiegowego o długości około kilkudziesięciu metrów, a na czas wykonywania pomiaru do gniazda klienckiego powinno zostać podłączone analogiczne włókno dobiegowe. Wyniki pomiarów należy porównać z dokumentacją projektową. Jeśli dokumentacja projektowa nie stanowi inaczej to tłumienie toru optycznego od punktu połączenia z publiczną siecią telekomunikacyjną do wyjścia z gniazda lub zakończeń kabli nie powinno przekraczać wartości 1,2dB dla długości fal 1310nm i 1550nm, zgodnie z Rozporządzeniem MTBiGM z dnia r. Dla sieci budynkowej o długości nieprzekraczającej 200m można przyjąć, że tłumienie toru klienckiego zmierzone na długości fali 1625nm lub wyższej nie będzie się w istotny sposób różniło od tłumienia tego samego toru na długościach fal 1310nm i 1550nm. 32

33 8. Kodeks dobrych praktyk Poniżej zamieszczono przykłady instalacji wykonanych w sposób prawidłowy. Zdjęcia przedstawiają najbardziej newralgiczne punkty instalacji światłowodowej. prawidłowa organizacja oraz oznaczenie elementów w przełącznicy dystrybucyjnej, właściwie oznaczony kabel łatwego dostępu, 33

34 właściwe oznaczenie oraz instalacja kabli klienckich, wolna przestrzeń wokół skrzynki rozdzielczej zapewnia możliwość przeprowadzenia prac instalacyjnych i konserwacyjnych, szyb instalacyjny zapewnia przestrzeń na instalację kabla pionowego, 34

35 naklejka wskazującą na obecność niewidzialnego promieniowania laserowego, oznakowanie umożliwia wyróżnienie lokali mieszkalnych, 35

36 kable światłowodowe prowadzące od szybu instalacyjnego (szachtu) do gniazdka optycznego umiejscowionego w mieszkaniowej skrzynce telekomunikacyjnej w przedpokoju prowadzone w dedykowanej kanalizacji, dedykowana kanalizacja dla kabli światłowodowych, zaleca się stosowanie mikrorurek gładkich 7/3,5mm, 36

37 skrzynka telekomunikacyjna zainstalowana w przedpokoju w pobliżu drzwi wejściowych, posiada możliwość wprowadzenia infrastruktury wewnątrz mieszkaniowej tj. kabel UTP, wyposażona w gniazdo elektryczne, wolna przestrzeń umożliwia instalację urządzenia końcowego ONT, gniazdo optyczne wyposażone w adaptery SC/APC + naklejka + adapter, puszki gniazd ethernetowych i gniazda optycznego zlokalizowane w bliskim sąsiedztwie gniazd elektrycznych, wobler informacyjny. 37

38 38