BADANIA OBRAZOWE UK ADU MOCZOWEGO U DZIECI ZAK AD RADIOLOGII PEDIATRYCZNEJ WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY

Transkrypt

1 BADANIA OBRAZOWE UK ADU MOCZOWEGO U DZIECI ZAK AD RADIOLOGII PEDIATRYCZNEJ WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY

2 WSKAZANIA DO OCENY NEREK I DRÓG MOCZOWYCH Wady wrodzone (badania prenatalne) Wodonercze Zaka enie Uk adu Moczowego (ZUM) Niewydolno nerek Bóle (nawracaj ce) z objawami klinicznymi choroby w drogach moczowych Krwinkomocz Uraz (zw aszcza okolicy l d wiowej) Guz jamy brzusznej

3 RODZAJE BADA OBRAZOWYCH ULTRASONOGRAFIA (USG) ZDJ CIE PRZEGL DOWE JAMY BRZUSZNEJ CYSTOURETROGRAFIA MIKCYJNA UROGRAFIA SCYNTYGRAFIA NEREK (STATYCZNA, DYNAMICZNA) TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA (TK) REZONANS MAGNETYCZNY (MR) BADANIA NACZYNIOWE (ANGIOGRAFIA) PIELOGRAFIA

4 ULTRASONOGRAFIA (USG) Ocena anatomii i morfologii nerek i dróg moczowych Wskazania z zakresu uk adu moczowego (wady wrodzone, ZUM, nwd nerek, krwinkomocz, zaburzenia mikcji) oraz ogólne (uraz, bóle, guz)

5 WSKAZANIA DO USG Podejrzenie wady wrodzonej (usg prenatalne) Zaka enie uk adu moczowego (ZUM) Niewydolno nerek (ostra, przewlek a) Krwinkomocz Zaburzenia mikcji Bóle jamy brzusznej Guz jamy brzusznej lub miednicy ma ej Uraz jamy brzusznej Bad. kontrolne po operacjach rekonstrukcyjnych uk adu moczowego

6 USG co oceniamy? Po o enie i wielko nerek Echogeniczno mi szu Zró nicowanie korowo-rdzeniowe (korowo-podkorowe) Poszerzenie uk adu kielichowo-miedniczkowego Morfologia i czynno (perystaltyka) moczowodów Wielko i zarysy cian p cherza moczowego, zaleganie moczu po mikcji

7 PRAWID OWY OBRAZ USG UK ADU MOCZOWEGO

8 BADANIE NEREK Z ZASTOSOWANIEM DOPPLERA MOCY TZW. POWER DOPPLER

9 DOPPLER MOCY - POWER DOPPLER ROPIE NERKI

10 NERKI U NOWORODKA - USG

11 ECHOGENICZNO NEREK NORMA / PATOLOGIA

12 ZDJ CIE PRZEGL DOWE JAMY BRZUSZNEJ Ocena zarysów nerek Obecno dodatkowych cieni kontrastuj cych (z ogi w uk. moczowym, zwapnienia w rzucie jajników i nadnerczy) Wady uk. kostnego (towarzysz wadom nerek)

13 CYSTOURETROGRAFIA MIKCYJNA Ocena p cherza moczowego i cewki moczowej; Ocena obecno ci wstecznych odp ywów (refluksów) p cherzowo-moczowodowych

14 WSKAZANIA DO CYSTOURETROGRAFII MIKCYJNEJ ZAKA ENIE UK ADU MOCZOWEGO WODONERCZE WYKRYTE W BADANIU USG ZABURZENIA MIKCJI

15 PRAWID OWA CYSTOURETROGRAFIA MIKCYJNA

16 OCENA STOPNIA ZAAWANSOWANIA ODP YWÓW P CHERZOWO- MOCZOWODOWYCH

17 ODP YWY P CHERZOWO - MOCZOWODOWE

18 ODP YWY P CHERZOWO - MOCZOWODOWE

19 ODP YWY P CHERZOWO - MOCZOWODOWE

20 `

21 JEDNOSTRONNA MA A NERKA NEFROPATIA POZAPALNA WRODZONA NERKA HIPOPLASTYCZNA ZW ENIE T TNICY NERKOWEJ ZAKRZEP Y Y NERKOWEJ

22 UROGRAFIA RTG lub TK Ocena morfologii dróg odprowadzaj cych mocz. Wykonywana jako kolejne badanie obrazowe, w szczególnych przypadkach. Wskazania - Nieprawid owo ci w badaniu USG wodonercze, poszerzenie moczowodów (np. zw enie podmiedniczowe moczowodu, ektopowe uj cie moczowodu) Uraz uk adu moczowego Przed i po zabiegach rekonstrukcyjnych w obr bie uk adu moczowego Kamica nerkowa

23 UROGRAFIA rtg - PRAWIDŁOWA 1 MIN. ZDJĘCIE PRZEGLĄDOWE 15 MIN.

24 UROGRAFIA rtg - NIEMOWLĘ METODA MATHEI

25 UROGRAFIA TK (Uro-TK) Ocena morfologii narz dów mi szowych jamy brzusznej (w tym nerek) oraz anatomii dróg moczowych; Bardzo wa ne dok adne okre lenie celu badania inny sposób zaplanowania badania przy podejrzeniu ró nych patologii.

26 UROGRAFIA TK (Uro-TK)

27 DIAGNOSTYKA UK ADU MOCZOWEGO - wskazania Podejrzenie wady wrodzonej (usg prenatalne) Wodonercze ZUM Niewydolno nerek Bóle j. brzusznej Uraz j. brzusznej Guz j. brzusznej

28 WADY WRODZONE UK ADU MOCZOWEGO A) Nerki B) UKM, moczowody C) P cherz moczowy D) Cewka moczowa

29 WADY WRODZONE UK ADU MOCZOWEGO - Nerki A) Nerki: 1. budowa i liczba nerek agenezja, hipoplazja, nerki nadliczbowe; 2. nieprawid owe po o enie nerek ektopia; 3. nerki zro ni te biegunami dolnymi (podkowiasta), ró noimiennymi biegunami (esowata); ca ymi kraw dziami (plackowata); 4. zmiany torbielowate nerek: a. torbielowato nerek typu niemowl cego b. torbielowato nerek typu doros ych c. nerka wielotorbielowata (dysplazja wielotorbielowata nerki) d. torbiele proste

30 AGENEZJA NERKI

31 NERKA PODKOWIASTA

32 NERKA PODKOWIASTA

33 TORBIELE NEREK

34 DYSPLAZJA WIELOTORBIELOWATA NERKI

35 TORBIELOWATO NEREK TYP DOROS YCH (ADPKD Autosomal Dominant Polycystic Kidney Disease)

36 TORBIELOWATO NEREK TYP NIEMOWL CY (ARPKD Autosomal Recessive Polycystic Kidney Disease) USG MR

37 WADY WRODZONE UK ADU MOCZOWEGO B) UKM, moczowody: 1. zdwojenie miedniczki i moczowodu; 2. zw enie moczowodu po czenia miedniczkowo-moczowodowego po czenia moczowodowo-p cherzowego 3. ureterocele (torbiel uj cia moczowodu)

38 ZDWOJENIE UK ADU KIELICHOWO- MIEDNICZKOWEGO - ureter fissus

39 ZDWOJENIE UK ADU KIELICHOWO- MIEDNICZKOWEGO - ureter fissus

40 ZDWOJENIE MOCZOWODÓW /ureter duplex + ureterocele ektopowe/ 15min 30 min 60min

41 ZW ENIE PODMIEDNICZKOWE MOCZOWODU

42 ZW ENIE PODMIEDNICZKOWE MOCZOWODU

43 PODWÓJNY UKM + ZW ENIE PODMIEDNICZKOWE MOCZOWODU DOLNEGO UK ADU 15 min po Furosemidzie (ten sam pacjent)

44 WODONERCZE FUROSEMID

45 ZW ENIE PRZYP CHERZOWE MOCZOWODU

46 ZW ENIE PRZYP CHERZOWE MOCZOWODU

47 ZW ENIE PRZYP CHERZOWE MOCZOWODU

48 URETEROCELE PROSTE

49 URETEROCELE EKTOPOWE

50 URETEROCELE EKTOPOWE

51 EKTOPIA UJ CIA MOCZOWODU

52 WADY WRODZONE UK ADU MOCZOWEGO C) P cherz moczowy: 1. wynicowanie p cherza; 2. zaburzenia unerwienia

53 P CHERZ NEUROGENNY

54 WADY WRODZONE UK ADU MOCZOWEGO D) Cewka moczowa: 1. zastawka cewki tylnej; 2. zw enie uj cia zewn trznego cewki.

55 ZASTAWKA CEWKI TYLNEJ

56 ZASTAWKA CEWKI TYLNEJ /NOWORODEK/

57 WODONERCZE POSZERZENIE UKM USG N<5mm 5-10mm >10mm Obustronnie KONTROLNE BADANIE USG SCYNTYGRAFIA? URO? CYSTO?

58 WODONERCZE POSZERZENIE UKM Przyczyny uropatia zaporowa (zw enia na ró nym poziomie) lub wsteczny odp yw p cherzowo-moczowodowy Uropatia zaporowa: Zw enie po czenia miedniczkowo-moczowodowego (najcz stsze) Zw enie po czenia moczowodowo-p cherzowego Ureterocele Przeszkoda podp cherzowa (np. zastawka cewki tylnej) Kamica uk adu moczowego Wsteczny odp yw p cherzowo-moczowodowy: Nieprawid owa budowa uj p cherzowych moczowodów (zbyt krótki ród cienny odcinek moczowodu) moczowody uchodz ce prawid owo lub ektopowo Utrudnienie odp ywu moczu z p cherza moczowego (np. p cherz neurogenny, zw enie cewki moczowej) ZUM

59 WODONERCZE

60 ZAKA ENIE UK ADU MOCZOWEGO REFLUKS najwa niejszy czynnik etiologiczny PYELONEPHRITIS AC. BLIZNOWACENIE POWIK ANIA: NT PNN

61 ZAKA ENIE UK ADU MOCZOWEGO SCYNTYGRAFIA: Ocena ostrych zmian zapalnych i blizn - Z OTY STANDARD Ocena funkcji, zastoju (badanie dynamiczne)

62 BLIZNOWACENIE RÓWNIE BEZ ZUM! Refluks wysokiego stopnia tzw. ja owy odp yw BLIZNOWACENIE

63 KAMICA UK ADU MOCZOWEGO

64 KAMICA UK ADU MOCZOWEGO

65 GUZY JAMY BRZUSZNEJ I MIEDNICY MA EJ w okresie noworodkowym i niemowl cym JEDNOSTRONNE NERKI (55%) WODONERCZE NERKA WIELOTORBIELOWATA PRZESTRZE ZAOTRZEWNOWA /POZANERKOWE/ (15%) KRWAWIENIE DO NADNERCZA NEUROBLASTOMA (ZWOJAK ZARODKOWY) POTWORNIAK (TERATOMA) PRZEWÓD POKARMOWY (15%) ZDWOJENIE JELIT NARZ D RODNY (10%) TORBIELE

66 GUZY JAMY BRZUSZNEJ I MIEDNICY MA EJ w okresie noworodkowym i niemowl cym OBUSTRONNE NERKI (90%) TORBIELOWATO RECESYWNA WODONERCZE

67 GUZY JAMY BRZUSZNEJ I MIEDNICY MA EJ u dzieci powy ej 2 r.. JEDNOSTRONNE NERKI (45%) WODONERCZE GUZ WILMSA PRZESTRZE ZAOTRZEWNOWA /POZANERKOWE/ (40%) NEUROBLASTOMA (ZWOJAK ZARODKOWY) TERATOMA (POTWORNIAK) CH ONIAK PRZEWÓD POKARMOWY (15%) CH ONIAK ZDWOJENIE JELIT WG OBIENIE

68 GUZY JAMY BRZUSZNEJ I MIEDNICY MA EJ u dzieci powy ej 2 r.. OBUSTRONNE NERKI Obustronny GUZ WILMSA TORBIELOWATO NEREK TYP DOROS YCH WODONERCZE NACIEKI BIALACZKA, CH ONIAKI

69 GUZ WILMSA - USG

70 GUZ WILMSA - TK

71 GUZ WILMSA

72 NEUROBLASTOMA - USG

73 NEUROBLASTOMA - TK

74 NEUROBLASTOMA - PRZERZUTY DO KO CI CZASZKI

75 TORBIEL JAJNIKA - POTWORNIAK

76 POTWORNIAK

77 POTWORNIAK

78 POTWORNIAK

79 DIAGNOSTYKA NADCI NIENIA T TNICZEGO (NT) USG tt nerkowych Doppler Angio-TK naczy nerkowych