NIE nowotworom u dzieci

Transkrypt

1 NIE nowotworom u dzieci Ogólnopolski Program Przesiewowych Badań Ultrasonograficznych Fundacji Ronalda McDonalda realizowany na pokładzie specjalistycznego ambulansu. Zestawienie wyników badań przeprowadzonych przez lekarzy z ośrodka lubelskiego w latach

2 Ogólnopolski Program Przesiewowych Badań Ultrasonograficznych Fundacji Ronalda McDonalda realizowany na pokładzie specjalistycznego ambulansu w ramach kampanii "NIE nowotworom u dzieci" Zestawienie wyników badań przeprowadzonych przez lekarzy z ośrodka lubelskiego w latach Program prowadzony był w formie badań skriningowych i obejmował zdrowe dzieci, które zgłoszone zostały do programu przez swoich opiekunów, po udzieleniu przez nich pisemnej zgody na wykonanie badań. U wszystkich dzieci przeprowadzono badania USG: jamy brzusznej i szyi, u chłopców ponadto także jąder. Pierwszoplanowym celem programu jest wykrycie zmian nowotworowych w zakresie jamy brzusznej, szyi i jąder we wczesnej fazie rozwoju choroby, co daje większą szansę terapii zakończonej pełnym wyleczeniem. Dodatkowym celem programu jest wykrycie innych patologii wieku rozwojowego np. wad wrodzonych układu moczowego, w okresie przed wystąpieniem objawów klinicznych. Wiek dzieci objętych badaniami: 9 m.ż. 3 r.ż. /lata / 9 m.ż. - 6 r.ż. /lata / 2

3 Procentowy udział rodzajów wykonanych badań dla dzieci, badanych w latach najczęściej występujących rodzajów odstępstw od normy, zmian, patologii. 3

4 Procentowy udział najważniejszych zmian, odstępstw od normy, patologii w ogólnej liczbie stwierdzonych w/w. Procentowy udział najważniejszych zmian, odstępstw od normy, patologii w ogólnej liczbie stwierdzonych w/w z uwzględnieniem poszczególnych układów/obszarów ciała. 4

5 Zlecone konsultacje procentowy udział. 5

6 Szyja Lata Stosunek wykrytych nieprawidłowości do liczby przebadanych dzieci Stosunek wykrytych nieprawidłowości do wszystkich wykrytych nieprawidłowości Liczba przebadanych dzieci Ogółem Rodzaj badania Jama brzuszna Narządy szyi Moszna 7382 Narząd rodny 99 USG serca 22 Ogółem Powiększone w/w chłonne szyi ,1198% 42,5465% Zmiany ogniskowe w tarczycy 130 0,9076% 2,3954% Hipoplazja tarczycy 3 0,0209% 0,0553% Zwapnienia w tarczycy 2 0,0140% 0,0369% Niepraw. echogen. tarczycy 27 0,1885% 0,4975% Hipoechogeniczny obszar w tarczycy 27 0,1885% 0,4975% Mała tarczyca 1 0,0070% 0,0184% Powiększenie tarczycy 6 0,0419% 0,1106% Asymetria płatów tarczycy 5 0,0349% 0,0921% Brak płata tarczycy 4 0,0279% 0,0737% Torbiel tarczycy 8 0,0559% 0,1474% Niejednorodna struktura ślinianki 9 0,0628% 0,1658% Hipoplazja ślinianki podżuchwowej 1 0,0070% 0,0184% Powiększenie ślinianki przyusznej 1 0,0070% 0,0184% Zmiany ogniskowe slinianek 2 0,0140% 0,0369% Torbiel ślinianki podjezykowej "żabka" 3 0,0209% 0,0553% Naczyniak szyi 5 0,0349% 0,0921% Torbiel środkowa szyi 18 0,1257% 0,3317% Torbiel boczna szyi 3 0,0209% 0,0553% 6

7 Jama brzuszna Klatka piersiowa Zmiana patologiczna szyi 2 0,0140% 0,0369% Zmiana ogniskowa okolicy karkowej 1 0,0070% 0,0184% Podejrzenie przetoki zachyłka gruszkowatego 6 0,0419% 0,1106% Torbiel podstawy języka 2 0,0140% 0,0369% Suma ,9768% 47,4479% Grasica w nietypowej lokalizacji 1 0,0070% 0,0184% Otwór owalny 1 0,0070% 0,0184% Naczyniak limfatyczny na mięśniu piersiowym 1 0,0070% 0,0184% Guz żebra 1 0,0070% 0,0184% Powiększenie sutka/ów 1 0,0070% 0,0184% Płyn w jamie opłucnowej 2 0,0140% 0,0369% Suma 7 0,0489% 0,1290% Powiększona wątroba 35 0,2443% 0,6449% Nieprawidłowa echogeniczność watroby 5 0,0349% 0,0921% Zmiana ogniskowa w wątrobie 4 0,0279% 0,0737% Poszerzenie żył wątrobowych 3 0,0209% 0,0553% Zwapnienia w wątrobie 2 0,0140% 0,0369% Torbiel wątroby 4 0,0279% 0,0737% Naczyniak wątroby 2 0,0140% 0,0369% Kamica pęcherzyka żółciowego 13 0,0908% 0,2395% Polip pęcherzyka żółciowego 8 0,0559% 0,1474% Powiększona śledziona 195 1,3614% 3,5931% Śledziona dodatkowa 400 2,7925% 7,3706% Torbiel śledziony 13 0,0908% 0,2395% Zmiana ogniskowa w śledzionie 2 0,0140% 0,0369% Zwapnienia w śledzionie 2 0,0140% 0,0369% Niejednorodna echostruktura śledziony 1 0,0070% 0,0184% Przepuklina kresy białej 2 0,0140% 0,0369% Przepuklina pępkowa 9 0,0628% 0,1658% 7

8 Układ moczowy Naczyniak powłok jamy brzusznej 1 0,0070% 0,0184% Tłuszczak podskórny 6 0,0419% 0,1106% Torbiel krezki 2 0,0140% 0,0369% Przełożenie trzew 1 0,0070% 0,0184% Powiększone w/w jamy brzusznej 50 0,3491% 0,9213% Transformacja jamista żyły wrotnej 1 0,0070% 0,0184% Nieprawidłowy obraz trzustki 2 0,0140% 0,0369% Powiększenie trzustki 0,0000% 0,0000% Płyn w jamie brzusznej 4 0,0279% 0,0737% Poszerzone pętle jelitowe 4 0,0279% 0,0737% Wady rozwojowe ŻGD 1 0,0070% 0,0184% Zwapnienia w ŻGD 1 0,0070% 0,0184% Suma 773 5,3965% 14,2436% Nieprawidłowa ściana pęcherza moczowego 11 0,0768% 0,2027% Zapalenie pęcherza 3 0,0209% 0,0553% Poszerzenie układu k-m 320 2,2340% 5,8964% Podwójny u k-m 49 0,3421% 0,9029% Przerośnięta kolumna nerkowa 1 0,0070% 0,0184% Duplikacja nerki 18 0,1257% 0,3317% Miedniczka zewnątrznerkowa 8 0,0559% 0,1474% Nerka miedniczna 4 0,0279% 0,0737% Różnica długości nerek 14 0,0977% 0,2580% Torbiel nerki 18 0,1257% 0,3317% Kamica nerkowa 3 0,0209% 0,0553% Nefrokalcynoza 1 0,0070% 0,0184% Nerka podkowiasta 15 0,1047% 0,2764% Dysplazja/hipoplazja nerki 14 0,0977% 0,2580% Brak nerki 23 0,1606% 0,4238% Dystopia nerki 8 0,0559% 0,1474% Nerka skrzyżowana 1 0,0070% 0,0184% Zatarcie struktury korowo-rdzeniowej 5 0,0349% 0,0921% Guz Wilmsa 1 0,0070% 0,0184% Zmiana ogniskowa w nerce 5 0,0349% 0,0921% 8

9 Narządy płciowe żeńskie Narządy płciowe męskie Zakażenie układu moczowego 1 0,0070% 0,0184% Poszerzenie moczowodu 24 0,1676% 0,4422% Ureterocele 7 0,0489% 0,1290% Suma 554 3,8676% 10,2082% Podwyższona echogeniczność jądra 2 0,0140% 0,0369% Obniżona echogeniczność jądra 1 0,0070% 0,0184% Pogrubienie osłonki pochwowej jądra 1 0,0070% 0,0184% Różnica wielkości jąder 2 0,0140% 0,0369% Mikrozwapnienia w jądrach 30 0,2094% 0,5528% Zmiana ogniskowa jądra 3 0,0209% 0,0553% Niezstąpione jądra 486 3,3929% 8,9552% Wodniak powrózka nasiennego 37 0,2583% 0,6818% Wodniak jądra 197 1,3753% 3,6300% Jądro wędrujące 592 4,1329% 10,9084% Hipoplazja jądra 8 0,0559% 0,1474% Jadro dodatkowe 1 0,0070% 0,0184% Brak jądra 26 0,1815% 0,4791% Zwapnienia w najądrzu 9 0,0628% 0,1658% Torbiel najądrza 31 0,2164% 0,5712% Żylaki powrózka nasiennego 1 0,0070% 0,0184% Przepuklina pachwinowa 34 0,2374% 0,6265% Suma ,1997% 26,9210% Torbiel jajnika 8 0,0559% 0,1474% Brak jajnika 1 0,0070% 0,0184% Powiększone jajniki 4 0,0279% 0,0737% Powiększ pęcherzyków w jajniku 11 0,0768% 0,2027% Powiększone w/w chłonne pachwinowe 8 0,0559% 0,1474% Sklejenie warg sromowych mniejszych 1 0,0070% 0,0184% Płyn w jamie Douglasa 24 0,1676% 0,4422% Suma 57 0,3979% 1,0503% Ogółem

10 Podsumowanie: W latach lekarze z ośrodka lubelskiego przebadali łącznie dzieci wykonując badań, w tym: USG jamy brzusznej, USG szyi, USG jąder, 99 USG narządu rodnego i 22 USG klatki piersiowej. Badania zawsze kończyło przekazanie informacji na temat wykrytych zmian i ewentualnie poinformowanie o potrzebie dalszych badań diagnostycznych czy konsultacji specjalistycznej. Badania przeprowadziło jedenastu lekarzy z Zakładu Radiologii Dziecięcej Dziecięcego Szpitala Klinicznego w Lublinie. Łącznie w wykonanych badaniach wykryto odstępstwa od normy (15% badań). W części przypadków badanie USG było wystarczające do postawienie ostatecznego rozpoznania. W 1538 przypadkach zalecona konsultacje specjalistyczne, a w 938 przypadkach dalszą lub kontrolną diagnostykę obrazową. Najwięcej odstępstw od normy wykryto w badaniach USG szyi - u dzieci, co stanowi blisko 47% wszystkich wykrytych nieprawidłowości. Zmiany w USG jamy brzusznej znaleziono w przypadkach (26% wszystkich odstępstw od normy). Odstępstwa od normy w obrębie męskiego układu płciowego stanowiły około 10% wszystkich zmian, czyli u dzieci, co stanowiło 27% wszystkich odstępstw od normy. Nieprawidłowości w obrębie układu moczowego zdiagnozowano u 554 (4%) dzieci, co stanowi blisko 10% wszystkich nieprawidłowości. Odstępstwa od normy dotyczące pozostałych narządów jamy brzusznej stanowiły odpowiednio: u 773 (5,4%) dzieci - 14% wszystkich odstępstw od normy. Pod wykonywania badań wykryto jeden przypadek guza złośliwego nerki zdiagnozowanego następnie jako guz Wilmsa, który został następnie usunięty. Przebieg dalszego leczenie dziecka przebiegał bez powikłań. Drugi przypadek guza wykryto w obrębie ściany klatki piersiowej, guz w przeprowadzony zabiegu operacyjnym usunięto doszczętnie. Opis przypadków poniżej. Opisy przypadków: Kacper lat 6, przebadany w programie badań ultrasonograficznych w ostatnich dniach kwietnia 2012 r. w Oleśnie. W ostatnim dniu badań w Oleśnie Kacper pojawił się w ambulansie jako jeden z ostatnich pacjentów. Badanie przeprowadziła dr Ewa Dybiec. U chłopca podczas wykonywania USG jamy brzusznej wykryła masę guzowatą nerki, którą następnie zdiagnozowano jako złośliwy nowotwór nerki - guz Wilmsa. Dzięki szybkiemu działaniu i pomocy Fundacji już w piątek, 27 kwietnia 2012 r., Kacper i jego rodzina byli już w Klinice Onkologii Dziecięcej we Wrocławiu. W pierwszą majową środę Kacper był już po pierwszej chemii przedoperacyjnej. Pod koniec maja Kacper miał usuniętą prawą nerkę. Wczesne wykrycie pozwoliło na wycięcie guza w całości. Rokowanie były więc pomyślne. Chłopiec dobrze zniósł leczenie, pomimo jego uciążliwości dla małego dziecka. Obecnie Kacper czuje się bardzo dobrze. Chłopiec znajduje się pod opieką wrocławskiego ośrodka. Ala lat 2, przebadana w programie badań ultrasonograficznych w pierwszych dniach marca 2013 r. w Nadarzynie. Podczas badania rodzic poinformował lekarza przeprowadzającego badania dr Grzegorza Jędrzejewskiego o wypukłości na żebrze dziecka widocznej od pewnego czasu. Doktor dodatkowo wykonał badanie USG okolicy, w której znajdowało się uwypuklenie i zdiagnozował zmianę guzowatą wymagająca pilnej konsultacji onkologicznej. W trakcie natychmiast podjętych działań rodzice trafili z wynikiem badania USG do Centrum Zdrowia Dziecka, gdzie wykonano kolejne badania i postawiono rozpoznanie guza neurogennego oraz przeprowadzono leczenie operacyjne usuwając zmianę. Dzięki wczesnemu rozpoznaniu możliwe było całkowite usunięcie zmiany. Dziewczynka pozostaje pod stałą opieką CZD. 10

11 Opracowanie: lekarz Albert Matera, pod kierunkiem dr Tomasza Madeja Listopad 2013 { Raport w 2014 roku zostanie przekazany do partnerów, którzy brali udział w latach w programie badań, wraz ze zgodą na jego upublicznienie w środowiskach lokalnych. Partnerami badań w tym okresie były: samorządy, organizacje społeczne, stowarzyszenia, osoby prywatne lokalni społecznicy. } 11