Prawo człowieka do samostanowienia a obowiązek udzielenia pomocy przez instytucje pomocy społecznej
|
|
- Grzegorz Wójcik
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Dr Ewa Kulesza Prawo człowieka do samostanowienia a obowiązek udzielenia pomocy przez instytucje pomocy społecznej Współcześnie obowiązujące przepisy prawa, także przepisy prawa międzynarodowego, przepisy konstytucyjne i ustawodawstwo zwykłe szeroko określają status każdego człowieka we współczesnym państwie. Gwarantują zatem prawa człowieka i obywatela, ale wskazują również na obowiązki wobec państwa i instytucji publicznych wobec obywateli i innych mieszkańców. Wielość praw gwarantowanych sprawia, że aktualnym staje się pytanie o wzajemne relacje pomiędzy owymi prawa, zwłaszcza wówczas, gdy - jak się może wydawać istnieje konflikt pomiędzy poszczególnymi prawami, a przynajmniej wątpliwość co do kolejności ich stosowania. Wątpliwości takie powstają w zestawieniu prawa człowieka do decydowania o sobie ( do samostanowienia) w zestawieniu z obowiązkiem działania instytucji publicznych, choćby organów pomocy społecznej. Problem sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy organy państwa ( organy pomocy społecznej ) mogą działać bez wyraźnej zgody osoby potrzebującej pomocy, a nawet wbrew jej woli. 1. Prawo człowieka do samostanowienia nie znalazło odzwierciedlenia w odrębnie sformułowanym przepisie konstytucyjnym, choć jego wyraz można znaleźć w wielu konstytucyjnych przepisach określających poszczególne prawa przysługujące człowiekowi i obywatelowi. Pomijając przepisy gwarantujące prawa wyodrębnionym grupom obywateli ( np. prawo przynależności do mniejszości narodowej i kultywowania odrębności charakterystycznych dla tej mniejszości art.35 ) Konstytucja zapewnia każdemu człowiekowi m.in. prawo do decydowania o swoim życiu osobistym ( art. 47) jak też każdemu - wolność sumienia i religii, co oznacza także wolność wyznawania lub przyjmowania religii według własnego wyboru oraz jej praktykowania ( art. 53). Konstytucja gwarantuje także każdemu obywatelowi prawo decydowania o wyborze miejsca zamieszkania i pobytu, w tym również prawo swobodnego opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej, co 1
2 oznacza także,że obywatela polskiego nie można wydalić z kraju ani zakazać mu powrotu do kraju ( art. 52), wolność twórczości artystycznej, badań naukowych oraz ogłaszania ich wyników, wolność nauczania, a także wolność korzystania z dóbr kultury ( art. 73), jak też wolność wyboru szkół przez rodziców dla swoich dzieci ( art. 70). Z kolei art. 65 gwarantuje swobodę w podejmowaniu decyzji w zakresie wyboru i wykonywaniu zawodu, jak też wyboru miejsca pracy. Wszystkie z przysługujących na podstawie Konstytucji RP praw podlegają ochronie prawnej, a każdy ma prawo wystąpienia do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o pomoc w ochronie swoich wolności lub praw naruszonych przez organy władzy ( art. 80), bądź - jeśli konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone- prawo wniesienia skargi do Trybunału Konstytucyjnego, w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji ( art. 79). Prawa nie mają jednak charakteru absolutnego. Niezwykle ważne jest przypomnienie w art. 31 ust.2 Konstytucji RP, iż każdy jest zobowiązany szanować wolności i prawa innych, a także wskazanie, że nie wolno nikogo zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje. Przepisy Konstytucji zawierają również wskazanie, że ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób, choć ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. Przepisy Konstytucji, gwarantujące każdemu prawo do decydowania o sobie, znajdują kontynuację w przepisach prawa powszechnie obowiązującego rangi ustawowej. Odnosząc prawo decydowania o sobie ( prawo do samostanowienia) do przepisów określających zasady postępowania w sprawach pomocy społecznej wypada wskazać, iż świadczenia z pomocy społecznej udzielane są na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego albo innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego ( art. 102 ustawy o pomocy społecznej 1 ). Ustawa o pomocy społecznej eksponuje zatem, umieszczając na pierwszym miejscu, wolę osoby, jako przesłankę wszczęcia postępowania i udzielenia świadczenia. 1 Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ( T.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz ze zm.), zwana w skrócie ustawą o pomocy. 2
3 2. Jednakże problemem jest nie podejmowanie działań na żądanie osoby wymagającej wsparcia ze strony instytucji pomocy społecznej, ale możliwość podejmowania działania wówczas, kiedy brak takiego wniosku, bądź co gorsza następuje odrzucanie propozycji udzielenia pomocy przez podmioty do tego uprawnione osobie wymagającej wsparcia mimo, iż pomoc taka powinna być udzielona ze względu na sytuację, w jakiej osoba się znajduje. Podkreślenia wymaga, iż Konstytucja nakazuje organom władzy publicznej działanie na podstawie i w granicach prawa ( art. 7). W komentarzach do powoływanego przepisu Konstytucji podkreśla się, że działania władzy publicznej są wyznaczone przez prawo, w którym powinna być zawarta podstawa działania i które powinno zakreślać granice działania. Podstawa prawna oznacza, że każde działanie władzy publicznej powinno być oparte na upoważnieniu przez normę ustawową do podjęcia działania, do podjęcia działania w określonej formie oraz do podjęcia działania w określonych warunkach. 2 Podkreśla się także, że wszystkie działania organów władzy publicznej muszą mieścić się w granicach prawa co oznacza, że ilekroć upoważnienie dane przez normę ustawową dopuszcza pewien zakres samodzielności organu władzy publicznej, to władza publiczna może z tej samodzielności korzystać wyłącznie w granicach prawa, a zatem jest to samodzielność związana zawsze normami prawa, zasadami prawa oraz wartościami prawa. Taka interpretacja, i powoływanie się wprost na art. 7 Konstytucji, skłania do konkluzji, że jeśli przepis ustawy wymaga do podjęcia działań przez instytucję pomocy społecznej zgody osoby, której ta pomoc powinna być udzielona (albo która decyduje o udzieleniu pomocy jako przedstawiciel osoby wymagającej pomocy) - brak zgody uniemożliwia podejmowanie jakichkolwiek działań. Rozważając przesłanki podejmowania działań przez instytucje pomocy społecznej należy jednakże mieć także a może przede wszystkim - na uwadze zaakcentowaną w Konstytucji RP godność, jako podstawowe prawo i źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Na godność człowieka jako szczególną wartość, którą powinni respektować wszyscy stosujący Konstytucję, wskazał ustrojodawca w Preambule Konstytucji. Ale dopiero w art. 30 godność wskazana została jako szczególna wartość, determinująca proces wykładni i 2 Por. J.Boć ( red.): Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 r., Warszawa 1998, s
4 stosowania całej Konstytucji oraz wyznaczająca system i zakres szczegółowych praw i wolności oraz formułująca podmiotowe prawo jednostki o odrębnej treści prawnej 3. Art. 30 Konstytucji stanowi bowiem, iż godność człowieka jest przyrodzona, niezbywalna, stanowi źródło wolności i praw człowieka oraz jest nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych 4. Oznaczanie godności jako przyrodzonej wynika z samego faktu bycia człowiekiem i przysługuje każdemu, bez wyjątku i bez różnic. Godność jest niezbywalna, co oznacza, że jest przypisana każdemu człowiekowi przez całe jego życie, a jej rozporządzanie nie leży w możliwościach zarówno człowieka, jak tez organów władzy. Godność stanowi źródło wolności i praw człowieka, co stanowi odwołanie do praw naturalnych i oznacza, ze nabywając godność, człowieka nabywa jednocześnie wolności i prawa, przy czym godność ta, a z nią również wolności i prawa, jest przyrodzona i niezbywalna. Inaczej mówiąc wolności i prawa wynikają z godności człowieka. Wreszcie godność człowieka jest nienaruszalna, co oznacza, że nikt nie może nikogo pozbawiać godności, ograniczać jej lub czasowo zawieszać, nawet w sytuacjach nadzwyczajnych 5, a posiadaczami godności są także osoby pozbawione praw publicznych czy ubezwłasnowolnione całkowicie 6. Wreszcie zgodnie z art poszanowanie i ochrona godności jest obowiązkiem władz publicznych z czego wynika zobowiązanie dla wszystkich organów władzy publicznej nie tylko poszanowania godności, ale również do jej ochrony i co oznacza również jak podkreśla się w literaturze że organy władzy publicznej musza reagować w każdym przypadku, kiedy jest naruszana lub łamana godność człowieka, a nawet, kiedy jest ona ograniczana, a brak takiej reakcji może stać się podstawą do ingerencji właściwych podmiotów ( np. organów wyższego stopnia czy Rzecznika Praw Obywatelskich; może także stać się podstawą złożenia skargi na Rzeczypospolitą do Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu 7. Zasada godności człowieka stała się fundamentalną normą przyjmowaną jako wzorzec w orzecznictwie trybunałów konstytucyjnych, w tym w orzecznictwie Trybunału 3 L.Garlicki: komentarz do art. 30 Konstytucji (w:) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2003, s.9; 4 Art. 30 brzmi: Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stan owi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych. 5 M.Chmaj ( red): Wolności i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2006, s. 44 i n. 6 R. Sobański: Normatywność godności człowieka (w:) Godność człowieka a prawa ekonomiczne i socjalne. Księga jubileuszowa wydana w piętnastą rocznicę ustanowienia Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2003, s Por. B. Banaszak: Prawa człowieka i Obywatela w nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Przegląd Sejmowy 1997, Nr 5, s. 59 4
5 polskiego. Problematyka godności podnoszona była w orzecznictwie TK jeszcze przed przyjęciem nowej Konstytucji z 1997 r, potem wielokrotnie przywoływana w orzeczeniach, w tym dotyczących spraw socjalnych, np. sprawach dotyczących eksmisji z mieszkań Odpowiadając na postawione na wstępie pytanie : czy instytucje pomocy społecznej ( pracownicy socjalni) są zobowiązane do podejmowania działań wbrew zgodzie osoby, której ta pomoc powinna być udzielona, a zatem wbrew realizowanemu przez nią prawu do samostanowienia, należałoby odpowiedzieć, że z uwagi na konstytucyjną normę gwarantującą prawo do godności człowieka i wynikający z niej obowiązek władz publicznych poszanowania i ochrony godności, działania takie powinny być podjęte. A zatem zawsze, gdy godność człowieka jest zagrożona np. przez brak środków finansowych albo niedostatecznych środków, bądź w przypadku braku innych form zabezpieczenia egzystencji człowieka, służby socjalne ( pracownicy socjalni) powinni podejmować działania zmierzające do udzielenia pomocy. Nawet, gdyby było to związane z przekroczeniem przepisów prawa, wprost uzależniających udzielenie pomocy od zgody zainteresowanych. 4. Na gruncie tak sformułowanej odpowiedzi na pytanie postawione na wstępie powstaje kolejne, dotyczące obowiązku działania organów publicznych w ramach i na podstawie przepisów prawa, co statuuje art. 7 Konstytucji RP. Z obowiązkiem tym łączy się odpowiedzialność funkcjonariuszy publicznych, do których zaliczają się osoby prowadzące merytoryczne działanie w instytucjach pomocy społecznej, za działania polegające na przekroczeniu uprawnień lub niedopełnieniu obowiązków określonych w przepisach prawa, stanowiących podstawę działania organów publicznych i funkcjonariuszy publicznych ( art. 231 k.k.). Nie można jednak uznać za takie przekroczenie uprawnień działanie wbrew woli osoby, której sytuacja w ocenie pracownika socjalnego wymaga podjęcia określonych decyzji, bowiem warunkiem odpowiedzialności jest działanie na szkodę interesu publicznego lub jednostki. Trudno uznać, że wejście do mieszkania osoby, która ewidentnie wymaga pomocy ( np. zbieracza, osoby z zaburzeniami psychicznymi) w celu udzielenia jej pomocy, nawet wbrew jej woli, będzie działaniem na szkodę interesu prywatnego zwłaszcza jeśli będzie podejmowane dla ochrony prawa do godnego życia tej osoby. 8 Sprawa SK 6/02, OTK-A 2002, nr 5, poz
6 Jednakże, żeby świadomość ewentualnej odpowiedzialności nie ograniczała swobody działania pracowników socjalnych, a także nie stanowiła pretekstu do niepodejmowania działań, należałoby rozważyć celowość umieszczenia w ustawie o pomocy społecznej przepisu wprost wyłączającego art. 231 k.k., jeżeli działanie podejmowane jest przez pracownika socjalnego w interesie osoby wymagającej wsparcia Zawsze bowiem pomoc człowiekowi jest ( i powinna być ) wsparciem w zachowaniu przez niego przysługującej mu godności. Taka jest bowiem istota działania instytucji pomocy społecznej. 6
Zakres rozszerzony - moduł 36 Prawa człowieka. Janusz Korzeniowski
Zakres rozszerzony - moduł 36 Prawa człowieka Opracowanie: Janusz Korzeniowski nauczyciel konsultant ds. edukacji obywatelskiej w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli 1 Spis slajdów Idea
Prawna ochrona dóbr osobistych człowieka, w tym nietykalności cielesnej, a zwyczaje szkolne
Prawna ochrona dóbr osobistych człowieka, w tym nietykalności cielesnej, a zwyczaje szkolne Konstytucja RP Art. 30. Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka
SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak
PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak art. 45 Konstytucji RP 1.K a ż d y ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny,
Godność w Konstytucji
Godność w Konstytucji Zgodnie z art. 30 Konstytucji, Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona
Rozdział 1. Dobra osobiste w ogólności
Rozdział. Dobra osobiste w ogólności.. Zagadnienia ogólne istota i przegląd dóbr osobistych... Konstytucja Zgodnie z art. 30 Konstytucji przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności
Irena LIPOWICZ. Pani Krystyna Szumilas Minister Edukacji Narodowej
RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich Irena LIPOWICZ RPO - 737388 - I/13/NC 00-090 Warszawa Tel. centr. 0-22 551 77 00 AL Solidarności 77 Fax 0-22 827 64 53 Pani Krystyna Szumilas Minister
Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, ze zm.) oraz art. 16 ust. 2 pkt 2 ustawy
Opinia prawna sporządzona dla Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu w Warszawie
Warszawa dn. 8 stycznia 2016 r. Dr hab. prof. nadzw. Mirosław Karpiuk Opinia prawna sporządzona dla Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu w Warszawie Bezpośrednie stosowanie Konstytucji RP przez Trybunał
GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH Michał Serzycki Warszawa, dnia 25 czerwca 2010 r. DOLiS /10
GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH Michał Serzycki Warszawa, dnia 25 czerwca 2010 r. DOLiS 035 1419/10 Pan Jerzy Miller Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
Dylematy w pracy socjalnej. psychicznymi
Dylematy w pracy socjalnej z osobami z zaburzeniami psychicznymi W ramach Specjalistycznego Zespołu Pracy Socjalnej w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie w Poznaniu Misja Zespołu Pracownicy Specjalistycznego
STANOWISKO KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 10 marca 2017 r.
STANOWISKO KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 10 marca 2017 r. w przedmiocie zarzutów grupy posłów na Sejm RP sformułowanych we wniosku do Trybunału Konstytucyjnego dotyczącym wyboru kandydatów na stanowisko
W Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich zostały przeanalizowane obowiązujące. przepisy normujące zasady porozumiewania się podejrzanego i oskarżonego
RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich Irena LIPOWICZ RPO-662364-II-10/ST 00-090 Warszawa Tel. centr. 22 551 77 00 Al. Solidarności 77 Fax 22 827 64 53 Pan Krzysztof Kwiatkowski Minister Sprawiedliwości
CHARAKTERYSTYKA PRAWA WOLNOŚCI OBYWATELA.
Wykład 3 21.03.09 CHARAKTERYSTYKA PRAWA WOLNOŚCI OBYWATELA. I PODZIAŁ PRAW I WOLNOŚCI ( OSOBISTE) 1. Podstawowe wolności człowieka i obywatela: prawo do życia od naturalnego poczęcia do naturalnej śmierci;
Prawo do sprzeciwu sumienia farmaceuty
Prawo do sprzeciwu sumienia farmaceuty dr Marcin Olszówka Katedra Prawa Konstytucyjnego Uczelnia Łazarskiego Instytut na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris Warszawa, 1 września 2018 r. Konstytucja RP z 2
Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) oraz art. 16 ust. 2 pkt 2 ustawy
R E G U L U S. Zrzeszenie Związków Zawodowych Energetyków. zapytanie Zleceniodawcy INFORMACJA PRAWNA
Warszawa, dnia 14 lipca 2009 r. Przedmiot informacji: Zleceniodawca opinii: Podstawy faktyczne informacji: Uprawnienia organizacji związkowej do skierowania sprawy interpretacji przepisów do Sądu Najwyższego
Konstytucyjne uwarunkowania ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego
Konstytucyjne uwarunkowania ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego Dr Aleksandra Syryt Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Informacja
Prawa człowieka i systemy ich ochrony
Prawa człowieka i systemy ich ochrony Zasady ogólne w Konstytucji RP: 1) zasada nienaruszalności i poszanowania godności człowieka, 2) zasada poszanowania i ochrony wolności człowieka, 3) zasada równości
ŚRODKI OCHRONY PRAW I WOLNOŚCI. PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2014/2015 mgr Anna Kuchciak
ŚRODKI OCHRONY PRAW I WOLNOŚCI PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2014/2015 mgr Anna Kuchciak KO N S T Y T U C J A R P : Ś R O D K I O C H R O N Y P R A W I W O L N O Ś C I a r t. 4 5 u s t. 1 P R AW O
Prawa człowieka i systemy ich ochrony
Prawa człowieka i systemy ich ochrony Środki ochrony praw i wolności w Konstytucji RP Prawa człowieka i systemy ich ochrony SNP(Z) IV rok, semestr zimowy 2015/2016 Ochrona praw i wolności jednostki ogół
nałożone na podstawie art. 96 ust. 7 pkt
Granice obowiązków, które mogą zostać nałożone na podstawie art. 96 ust. 7 pkt 3Ustawy Prawo ochrony środowiska Prof. dr hab. Krzysztof Płeszka Dr Michał Araszkiewicz Katedra Teorii Prawa WPiA UJ Źródła
POSTANOWIENIE z dnia 27 maja 2003 r. Sygn. akt K 43/02
45 POSTANOWIENIE z dnia 27 maja 2003 r. Sygn. akt K 43/02 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Mirosław Wyrzykowski przewodniczący Wiesław Johann Ewa Łętowska Jadwiga Skórzewska-Łosiak Marian Zdyb sprawozdawca,
W toku analizy przepisów prawa dotyczących autonomii pacjentów w zakresie leczenia
RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich RPO-634333-X-09/ST 00-090 Warszawa Tel. centr. 0-22 551 77 00 Al. Solidarności 77 Fax 0-22 827 64 53 Pani Ewa Kopacz Minister Zdrowia W toku analizy przepisów
Czy do znamion przestępstwa znieważenia funkcjonariusza publicznego (art k.k.) należy publiczność działania sprawcy?
PIERWSZY PREZES SĄDU NAJWYŻSZEGO RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 19 kwietnia 2012 r. BSA II - 4410-3/12 Sąd Najwyższy Izba Karna Na podstawie art. 60 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie
Moduł 1. Wybrane zagadnienia prawa konstytucyjnego
Autor: Marek Kruszka Moduł 1 Wybrane zagadnienia prawa konstytucyjnego Celem mniejszego opracowania jest przybliżenie słuchaczom wybranych zagadnień prawa konstytucyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem
PRAWA DZIECKA. dziecko jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości, godności prywatności;
PRAWA DZIECKA "Nie ma dzieci - są ludzie..." - Janusz Korczak Każdy człowiek ma swoje prawa, normy, które go chronią i pozwalają funkcjonować w społeczeństwie, państwie. Prawa mamy również my - dzieci,
Wolności i prawa jednostki w Konstytucji RP. Tom I. Idee i zasady przewodnie konstytucyjnej regulacji wolności i praw jednostki w RP
Wolności i prawa jednostki w. Tom I. Idee i zasady przewodnie konstytucyjnej regulacji wolności i praw jednostki w RP Red.: Mariusz Jabłoński Wprowadzenie Wykaz skrótów Część I. Koncepcja konstytucyjnego
Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) oraz art. 16 ust. 2 pkt 2 ustawy
Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęła skarga dotycząca dostępu do. sprywatyzowane stacje pilotów morskich uniemożliwiają kandydatom na pilotów
RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich Warszawa, dnia 22 lipca 2011 r. RPO-608061-V-11/ST 00-090 Warszawa Tel. centr. 22 551 77 00 Al. Solidarności 77 Fax 22 827 64 53 Pan Cezary Grabarczyk
Administracja a prawo
Administracja a prawo Administracja a prawo PAŃSTWO PRAWNE A PAŃSTWO POLICYJNE. DEMOKRATYCZNE PAŃSTWO PRAWNE Państwo prawne a państwo policyjne Dawniej (np. w tzw. państwach policyjnych - choćby w monarchiach
Prawa człowieka i systemy ich ochrony
Prawa człowieka i systemy ich ochrony Zasady i przesłanki ograniczania praw i wolności jednostki w Konstytucji RP Prawa człowieka i systemy ich ochrony SNP(Z) II rok, semestr zimowy 2016/2017 Prawo do
Spis treści. Wprowadzenie... V Wykaz skrótów... XIII. Część I. Koncepcja konstytucyjnego modelu regulacji wolności i praw jednostki
Spis treści Wprowadzenie... V Wykaz skrótów... XIII Część I. Koncepcja konstytucyjnego modelu regulacji wolności i praw jednostki Rozdział I. Idee przewodnie wolności i praw jednostki w procesie uchwalania
Spis treści. Przedmowa... XI
Przedmowa...................................................... XI Wykaz skrótów................................................... XIII Rozdział I. Konstytucyjne zasady prawa i ich znaczenie dla interpretacji
OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 13 grudnia 2016 r. w przedmiocie poselskiego projektu ustawy Przepisy wprowadzające
OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 13 grudnia 2016 r. w przedmiocie poselskiego projektu ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym i
Ne tle skarg kierowanych do Rzecznika Praw Obywatelskich ujawnił się problem
RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich RPO-702889-III-12/LN 00-090 Warszawa Tel. centr. 22 551 77 00 Al. Solidarności 77 Fax 22 827 64 53 Pan Jarosław Gowin Minister Sprawiedliwości Ne tle skarg
o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII KADENCJA Warszawa, dnia 13 października 2010 r. Druk nr 993 KOMISJA USTAWODAWCZA Pan Bogdan BORUSEWICZ MARSZAŁEK SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Na podstawie art. 85a
Część I. Prawo konstytucyjne, Unii Europejskiej, międzynarodowe
Część I. Prawo konstytucyjne, Unii Europejskiej, międzynarodowe 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm. i sprost.) 1.1. Test 1. Rzeczpospolita Polska jest:
PRAWO DO PRYWATNOŚCI I OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH PODSTAWOWE ZASADY. Szkolenie dla sekcji sądownictwa międzynarodowego Kliniki Prawa UW 14 XI 2009 r.
PRAWO DO PRYWATNOŚCI I OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH PODSTAWOWE ZASADY Szkolenie dla sekcji sądownictwa międzynarodowego Kliniki Prawa UW 14 XI 2009 r. Część I PRAWO DO PRYWATNOŚCI WPROWADZENIE Prowadzące:
J(CU. Pan Jacek Cichocki Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów
RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH Irena Lipowicz Warszawa, 3 a i. * /< / I.511.4.2014.AJK rp J(CU. Pan Jacek Cichocki Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Kancelaria Prezesa Rady Ministrów i
Rzeszów, dnia 29 czerwca 2018 r. Poz UCHWAŁA NR XLI RADY GMINY W WIELOPOLU SKRZYŃSKIM. z dnia 15 maja 2018 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO Rzeszów, dnia 29 czerwca 2018 r. Poz. 2987 UCHWAŁA NR XLI.280.2018 RADY GMINY W WIELOPOLU SKRZYŃSKIM z dnia 15 maja 2018 r. w sprawie uchwalenia regulaminu
Prawa osób doświadczających bezdomności oraz prawo do mieszkania w Polsce
Prawa osób doświadczających bezdomności oraz prawo do mieszkania w Polsce Podejście oparte o prawa człowieka w pracy z osobami bezdomnymi ze wsparciem EFS Warszawa, dn. 8 maja 2018 r. dr Adam PLOSZKA dobrze
PRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak
PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak USTRÓJ USTRÓJ PAŃSTWOWY ZASADY USTROJU Rozdział I Konstytucji RP RZECZPOSPOLITA!art. 235 Konstytucji RP! utrudniona zmiana KONWENCJONALNOŚĆ
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda
Sygn. akt III KRS 16/16 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 24 maja 2016 r. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda
UCHWAŁA Nr 216/2012 KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 19 lipca 2012 r.
UCHWAŁA Nr 216/2012 KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 19 lipca 2012 r. w sprawie wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z Konstytucją: 1) art. 20 pkt 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r.
Konstytucyjne prawa i wolności
Konstytucyjne prawa i wolności Zasady ogólne w Konstytucji RP: 1) zasada nienaruszalności i poszanowania godności człowieka, 2) zasada poszanowania i ochrony wolności człowieka, 3) zasada równości wobec
PRAWO. mgr Anna Kuchciak 2015/2016
PRAWO KONSTYTUCYJNE mgr Anna Kuchciak 2015/2016 Art. 228 Konstytucji RP S TA N Y N A D Z W Y C Z A J N E Rozdział XI Konstytucji RP Stany nadzwyczajne 1. W sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe
ZAWIADOMIENIE o podejrzeniu popełnienia przestępstwa
Warszawa, dnia 20 czerwca 2017 roku Stowarzyszenie KOMITET OBRONY DEMOKRACJI ul. Śniadeckich 21/7, 00-654 Warszawa Prokuratura Okręgowa w Warszawie ul. Chocimska 28, 00-791 Warszawa ZAWIADOMIENIE o podejrzeniu
Aby móc mówić o prawach człowieka, należy najpierw rozróżnić kilka aspektów słowa "prawo".
Aby móc mówić o prawach człowieka, należy najpierw rozróżnić kilka aspektów słowa "prawo". W ujęciu przedmiotowym rozumiane jest ono jako system norm prawnych, czyli ogólnych, które powstały w związku
Dr Mariusz Paździor, Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie Instytucjonalne modele skargi konstytucyjnej w wybranych państwach europejskich
Dr Mariusz Paździor, Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie Instytucjonalne modele skargi konstytucyjnej w wybranych państwach europejskich Jednym z elementów demokratycznego państwa prawnego jest
2. Orzeczenia sądów polskich
2. Orzeczenia sądów polskich Wyrok WSA V SA/Wa 2859/05 1 Ustalanie kryteriów pochodzenia cudzoziemca; Zezwolenie na osiedlenie się obywateli pochodzenia polskiego Wobec braku jednej i jednoznacznej regulacji
Prawa człowieka i systemy ich ochrony. mgr Paweł Niemczyk Katedra Prawa Konstytucyjnego
Prawa człowieka i systemy ich ochrony mgr Paweł Niemczyk Katedra Prawa Konstytucyjnego Zasady zaliczenia ćwiczeń Wszystkie informacje dotyczące zaliczenia przedmiotu Prawa Człowieka i systemy ich ochrony
POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CZP 5/12. Dnia 30 marca 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :
Sygn. akt III CZP 5/12 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 30 marca 2012 r. SSN Barbara Myszka (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca) SSN Anna Owczarek w sprawie z urzędu na
Opinia prawna w sprawie pytania prawnego Sądu Rejonowego w Poznaniu skierowanego do Trybunału Konstytucyjnego (sygn akt. P. 28/02)
Warszawa, dnia 16 grudnia 2002 r. Opinia prawna w sprawie pytania prawnego Sądu Rejonowego w Poznaniu skierowanego do Trybunału Konstytucyjnego (sygn akt. P. 28/02) Stosownie do zlecenia z dnia 18 listopada
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10 lipca 2014 r. w sprawie obwodów łowieckich.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10 lipca 2014 r. w sprawie obwodów łowieckich. Prof. nadzw. dr hab. Adam Habuda Instytut Nauk Prawnych PAN Zakład Prawa Ochrony Środowiska we Wrocławiu Okoliczności, które
PRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak
PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak Art. 92 ust. 1 Konstytucji RP Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego
Dyskryminacja w Polsce - aspekty prawne i społeczne. Adam Bodnar Helsińska Fundacja Praw Człowieka
Dyskryminacja w Polsce - aspekty prawne i społeczne Adam Bodnar Helsińska Fundacja Praw Człowieka Prawo - informacje wstępne Konstytucja RP - art. 32 i 33 dyrektywy antydyskryminacyjne UE - krajowe ustawy
Spis treści. Wstęp Rozdział III
Spis treści Wstęp... 9 Rozdział I Wiadomości ogólne o konstytucji jako najważniejszym w państwie akcie prawnym... 13 1. Pojęcie, geneza i funkcje konstytucji... 13 2. Konstytucja ustawą zasadniczą państwa...
OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH W CENTRALNYM BIURZE ANTYKORUPCYJNYM. Wydział Ochrony Informacji Departamentu Ochrony CBA
OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH W CENTRALNYM BIURZE ANTYKORUPCYJNYM Wydział Ochrony Informacji Departamentu Ochrony CBA OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH OD WYROKU DO WYROKU K54/07 K23/11 23 czerwca 2009 r. 30 lipca 2015
Przeciwdziałanie przestępczości ubezpieczeniowej a ochrona danych osobowych
Przeciwdziałanie przestępczości ubezpieczeniowej a ochrona danych osobowych Dr Arwid Mednis Wydział Prawa i Administracji Uniwersytet Warszawski Wierzbowski Eversheds 1 Konstytucja RP art. 51 1. Nikt nie
Pani Maria Wasiak Minister Infrastruktury i Rozwoju
R ZE C ZN IK PRAW OBYWATEL SKICH Warszawa, dnia 27 lipca 2015 r. IV.612.1.2015 AJ Pani Maria Wasiak Minister Infrastruktury i Rozwoju Szanowna Pani Minister, Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi
Art. 118 ust. 2 ustawy o PSP przewiduje, że od kary upomnienia wymierzonej przez
RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich dr Janusz KOCHANOWSKI Warszawa, dnia 11/09/2006 r. RPO-510021-IX-905/05/WK 00-090 Warszawa Tel. centr. 0-22 551 77 00 Al. Solidarności 77 Fax 0-22 827
Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. Na podstawie art. 191 ust. l pkt l Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2. wnoszę o
RZECZPOSPOLIT A POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich Warszawa,... 3.,... X.f{.,.ZQf..2...... Irena LIPOWICZ RP0-717583-V-12/ST Trybunał Konstytucyjny 00-090 Warszawa Al. So lidarno śc i 77 Tel. centr. 22
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt II CSK 258/11 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 12 stycznia 2012 r. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Jan Górowski SSN Marian Kocon (sprawozdawca)
KONSTYTUCYJNY SYSTEM ORGANÓW PAŃSTWOWYCH RED. EWA GDULEWICZ
KONSTYTUCYJNY SYSTEM ORGANÓW PAŃSTWOWYCH RED. EWA GDULEWICZ PRZEDMOWA ROZDZIAŁ I. ZMIANY USTROJU POLITYCZNEGO POLSKI W LATACH 1944-1997 1. Pojęcie ustroju politycznego i jego periodyzacja 2. Okres Krajowej
Warszawa, dnia ipca 2013 r. RZĄDOWE CENTRUM LEGISLACJI PREZES Maciej Berek. RCL. DPŚil /13 GPM /2013
Warszawa, dnia ipca 2013 r. RZĄDOWE CENTRUM LEGISLACJI PREZES Maciej Berek RCL. DPŚil 5602-60/13 GPM-0748-4-1/2013 Pan Michał Boni Minister Administracji i Cyfryzacji W nawiązaniu do pisma zawierającego
303/4/B/2010. POSTANOWIENIE z dnia 11 marca 2010 r. Sygn. akt Ts 272/09. Trybunał Konstytucyjny w składzie: Zbigniew Cieślak,
303/4/B/2010 POSTANOWIENIE z dnia 11 marca 2010 r. Sygn. akt Ts 272/09 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Zbigniew Cieślak, po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Anwil
Dz.U Nr 81 poz. 364 UCHWAŁA. TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO z dnia 21 sierpnia 1991 r. (W. 7/91)
Kancelaria Sejmu s. 1/5 Dz.U. 1991 Nr 81 poz. 364 UCHWAŁA TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO z dnia 21 sierpnia 1991 r. (W. 7/91) w sprawie wykładni art. 8 ustawy z dnia 28 czerwca 1991 r. - Ordynacja wyborcza
Warszawa, dnia 8 lipca 2010 r. Sygn. akt SK 8/09. Trybunał Konstytucyjny
Warszawa, dnia 8 lipca 2010 r. Sygn. akt SK 8/09 Trybunał Konstytucyjny W odpowiedzi na pismo Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 czerwca 2010 r., na podstawie art. 34 ust. 1 w związku z art. 27 pkt 2
Czym różni się wolność od anarchii? Jaki charakter ma wolność gospodarcza?
Wolność Gospodarcza Czym różni się wolność od anarchii? Jaki charakter ma wolność gospodarcza? Jakie zastosowanie ma zasada wolności gospodarczej w procesie tworzenia prawa? Czy wolność gospodarcza w Konstytucji
W związki z napływającymi do mnie skargami indywidualnymi chciałabym. przedstawić Panu Pełnomocnikowi problem generalny dotyczący charakteru prawnego
RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich Irena Lipowicz RPO-736286-V-13/GH 00-090 Warszawa Tel. centr. 22 55 1 77 00 Al. Solidarności 77 Fax 22 827 64 53 Pan Jarosław Duda Sekretarz Stanu Pełnomocnik
PRAWO. mgr Anna Kuchciak 2016/2017
PRAWO KONSTYTUCYJNE mgr Anna Kuchciak 2016/2017 S TA N Y N A D Z W Y C Z A J N E Rozdział XI Konstytucji RP Stany nadzwyczajne Z A S A D Y Art. 228 Konstytucji RP 1. W sytuacjach szczególnych zagrożeń,
Wolności i prawa człowieka i obywatela z perspektywy osób z niepełnosprawnościami. www.rpo.gov.pl. Krzysztof Kurowski
Wolności i prawa człowieka i obywatela z perspektywy osób z niepełnosprawnościami Krzysztof Kurowski Wpływ stereotypowego podejścia do niepełnosprawności na regulację prawne W wielu przypadkach prawo jest
Najczęściej mamy do czynienia z mobbingiem i dyskryminacją w miejscu pracy.
Najczęściej mamy do czynienia z mobbingiem i dyskryminacją w miejscu pracy. Mobbing jest rodzajem terroru psychicznego, stosowanym przez jedną lub kilka osób przeciwko przeważnie jednej osobie. Trwa wiele
Wyrok z 10 lipca 2000 r., SK 12/99 POJĘCIE SPRAWY CYWILNEJ
Wyrok z 10 lipca 2000 r., SK 12/99 POJĘCIE SPRAWY CYWILNEJ Rodzaj postępowania: skarga konstytucyjna Inicjator: osoba fizyczna Skład orzekający: 5 sędziów Zdania odrębne: 0 Przedmiot kontroli Wzorce kontroli
OPINIA PRAWNA. w przedmiocie oceny czy osoba skazana z oskarżenia. publicznego na karę grzywny może w świetle przepisów
OPINIA PRAWNA w przedmiocie oceny czy osoba skazana z oskarżenia publicznego na karę grzywny może w świetle przepisów prawa powszechnie obowiązującego w Polsce sprawować funkcję wójta (burmistrza, prezydenta
Uprawnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w świetle Konstytucji RP
Uprawnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w świetle Konstytucji RP Anna Błaszczak Zespół Prawa Konstytucyjnego i Międzynarodowego Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
Katedra Prawa Konstytucyjnego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii UWr
mgr Nina Leśniak Katedra Prawa Konstytucyjnego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii UWr Granice ingerencji W Sferę praw I WOLNOŚCI jednostki ze względu na konstytucyjną przesłankę ochrony środowiska
Klauzula sumienia lekarza W wyroku z dnia 7 października Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność art. 39: zdanie pierwsze ustawy o zawodach
Klauzula sumienia lekarza W wyroku z dnia 7 października Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność art. 39: zdanie pierwsze ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty z Konstytucją. Tym samym zauważa
Strona postępowania administracyjnego
Pojęcie strony w ogólnym postępowaniu o art. 28 k.p.a.: Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny
R Z E C Z N I K P R A W O B Y W A T E L S K I C H
R ZE C ZN IK PRAW OBYWATEL SKICH Warszawa, dnia 5 listopada 2018 r. VII.612.27.2018.MM Pan Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Kancelaria Sejmu ul. Wiejska 4/6/8 00-902 Warszawa
przedstawiam następujące stanowisko:
RZECZPOSPOLITA POLSKA PROKURATOR GENERALNY Warszawa, dnia grudnia 2015 r. PG VIII TK 135/15 (K 36/15) TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY W związku z wnioskiem Rzecznika Praw Obywatelskich o stwierdzenie niezgodności
Warszawa, 25 lipca 2001 r.
Warszawa, 25 lipca 2001 r. Opinia na temat wniosku Stowarzyszenia Związek Polskich Artystów Plastyków do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niezgodności art. 34 ust. 1 pkt 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami
POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 84/11. Dnia 28 października 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :
Sygn. akt I CZ 84/11 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 28 października 2011 r. SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Józef Frąckowiak SSN Bogumiła Ustjanicz w sprawie z
BL-112-254-TK/15 Warszawa, 30 grudnia 2015 r.
BL-112-254-TK/15 Warszawa, 30 grudnia 2015 r. INFORMACJA PRAWNA O WYROKU TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO Z 2 CZERWCA 2015 R. (SYGN. AKT K 1/13) DOTYCZĄCYM USTAWY Z DNIA 23 MAJA 1991 R. O ZWIĄZKACH ZAWODOWYCH
Posługiwanie się sformułowaniami określi zasady albo określi szczegółowe zasady w upoważnieniach ustawowych do wydania aktu wykonawczego
Dobre praktyki legislacyjne 107 Posługiwanie się sformułowaniami określi zasady albo określi szczegółowe zasady w upoważnieniach ustawowych do wydania aktu wykonawczego Tezy: Ustawodawca powinien unikać
Zakres materiału na egzamin z prawa konstytucyjnego
Poznań, 9 października 2018 r. Zakres materiału na egzamin z prawa konstytucyjnego I. Podstawowe pojęcia prawa konstytucyjnego 1. Pojęcia małej konstytucji, minimum konstytucyjnego, ustawy organicznej.
określenie stanu sprawy/postępowania, jaki ma być przedmiotem przepisu
Dobre praktyki legislacyjne 13 Przepisy przejściowe a zasada działania nowego prawa wprost Tezy: 1. W polskim porządku prawnym obowiązuje zasada działania nowego prawa wprost. Milczenie ustawodawcy co
Postanowienie z dnia 7 grudnia 2000 r. III ZP 27/00
Postanowienie z dnia 7 grudnia 2000 r. III ZP 27/00 1. Akt normatywny uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą nie powinien być stosowany
316/5/B/2010. POSTANOWIENIE z dnia 15 września 2010 r. Sygn. akt Tw 12/10. p o s t a n a w i a: UZASADNIENIE
316/5/B/2010 POSTANOWIENIE z dnia 15 września 2010 r. Sygn. akt Tw 12/10 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Zbigniew Cieślak przewodniczący Ewa Łętowska sprawozdawca Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz, po
Pan Donald Tusk Prezes Rady Ministrów Kancelaria Prezesa Rady Ministrów Al. Ujazdowskie 1/3 00-583 Warszawa
RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH Irena Lipowicz Warszawa, 2-2 - J_ - 20 I.7202.6.2M4.AWO Pan Donald Tusk Prezes Rady Ministrów Kancelaria Prezesa Rady Ministrów Al. Ujazdowskie 1/3 00-583 Warszawa i PUBsCt-it'
Warszawa, 12 stycznia 2015 roku NRA Trybunał Konstytucyjny w Warszawie. dot. Sygn. akt: SK 25/14
Warszawa, 12 stycznia 2015 roku NRA.52-2.2.2014 Trybunał Konstytucyjny w Warszawie dot. Sygn. akt: SK 25/14 W imieniu Naczelnej Rady Adwokackiej, na podstawie 29 ust. 2 Regulaminu Trybunału Konstytucyjnego,
Rozdział I. Rzeczpospolita
Rozdział I. Rzeczpospolita Część I. Pojęcie prawa konstytucyjnego Prawo konstytucyjne to całokształt norm prawnych dotyczących ustroju państw, czyli takich, których przedmiotem regulacji są podstawowe
POSTANOWIENIE z dnia 27 września 2000 r. Sygn. U. 5/00. Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska przewodnicząca Jerzy Ciemniewski sprawozdawca Lech Garlicki
194 POSTANOWIENIE z dnia 27 września 2000 r. Sygn. U. 5/00 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska przewodnicząca Jerzy Ciemniewski sprawozdawca Lech Garlicki po rozpoznaniu
I. Zarys historii polskiego nowożytnego prawa karnego
I. Zarys historii polskiego nowożytnego prawa karnego 1. Zabór austriacki 1787 Józefina 1797 ustawa karna dla Galicji Zachodniej 1804 Franciszkana 1852 Kodeks karny 1878 węgierski kodeks karny (tereny
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. 2017/2018 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E 2017/2018 mgr Anna Kuchciak Z A S A D Y art. 228 Konstytucji RP 1. W sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, może zostać
GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH
GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH dr Edyta Bielak-Jomaa Warszawa, dnia 13 maja 2016 r. DOLiS 033 148/16 Pan Stanisław Szwed Sekretarz Stanu Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak Art. 92 ust. 1 Konstytucji RP Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia
Prawa Dziecka. Czym są prawa dziecka?
Prawa Dziecka "Nie ma dzieci są ludzie [ ]." Janusz Korczak Czym są prawa dziecka? Najważniejszym, naturalnym prawem człowieka jest prawo do życia. Z niego płynie prawo do pełnego - na miarę człowieka
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 1 / 5
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 1 / 5 VI SA/Wa 2455/15 - Wyrok Data orzeczenia 2016-02-10 Data wpływu 2015-09-22 Sąd Sędziowie Symbol z opisem Hasła tematyczne Skarżony organ Treść
D E C Y Z J A. po rozpatrzeniu wniosku Pani adres do korespondencji: o udostępnienie informacji publicznej,
SKO.4103.1507.2012 Koszalin, dnia 1 czerwca 2012 roku D E C Y Z J A Na podstawie: art. 104 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity w Dz.U. z 2000r.,