OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ W POWIECIE WSCHOWSKIM W ROKU 2011.

Transkrypt

1 OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ W POWIECIE WSCHOWSKIM W ROKU 211. LUTY 212 r. 1

2 Szanowni Państwo, Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest ochrona zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych oraz zapobieganie powstawaniu chorób, w tym zakaźnych i zawodowych. Podstawą całokształtu działalności Inspekcji Sanitarnej jest skala realnych i potencjalnych zagrożeń. Decydują one o tym, jakie czynniki środowiskowe powinny być przedmiotem systematycznego nadzoru i jakie należy podejmować działania interwencyjne i represyjne z nich wynikające. Struktura organizacyjna, nowoczesne, akredytowane laboratorium oraz wyszkolone i wyspecjalizowane kadry pozwalają pracownikom Państwowej Inspekcji Sanitarnej na obiektywną, dotyczącą nadzorowanego terenu ocenę stanu sanitarnego oraz sytuacji epidemiologicznej, która uwzględnia istniejące jak również mogące się pojawić zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi. Przekazując Państwu poniższe opracowanie wyrażam nadzieję, że będzie ono źródłem informacji na temat bezpieczeństwa sanitarnego w powiecie wschowskim. Z poważaniem Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny Maria Małgorzata Szablowska 2

3 SPIS TREŚCI strona I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych...4 II. Stan sanitarno higieniczny obiektów opieki zdrowotnej.19 III Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców powiatu III.1. Stan sanitarny obiektów wodnych..22 III.2. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej...27 IV. Stan sanitarno- higieniczny obiektów żywnościowo - żywieniowych.. 38 V. Warunki higieniczno sanitarne środowiska pracy..4 VI. Warunki sanitarne w szkołach i innych placówkach oświatowo - wychowawczych 5 VII. Działalność w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego 54 VIII. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia.. 55 IX. Działalność laboratoryjna 63 X. Skargi, wnioski, interwencje 66 Przygotowano w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Nowej Soli przez zespół autorski: Józefa Meissner, Elżbieta Raszczuk, Ewa Kociołek, Krzysztof Karpiński, Ewelina Lisik, Jerzy Korytkowski, Irena Bogacz, Elżbieta Małolepsza, Renata Berczuk, Mariola Poźniak, Magdalena Karpińska, Joanna Kwaśna, Ilona Dobkiewicz. 3

4 I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Działalność organów inspekcji sanitarnej w zakresie zapobiegania powstawaniu chorób zakaźnych oraz ograniczania ich skutków, prowadzona jest głównie poprzez ciągłe monitorowanie sytuacji epidemiologicznej, wdrażanie postępowania przeciwepidemicznego i profilaktycznego, w tym nadzór nad szczepieniami ochronnymi. W ostatnich latach znacząco rozwinięto działalność informacyjno-edukacyjną, mającą na celu pobudzanie aktywności społecznej do działań na rzecz własnego zdrowia. W Polsce od wielu lat obserwuje się spadkową tendencję występowania wielu chorób zakaźnych, jako skutek m.in. realizacji obowiązkowych szczepień ochronnych. Rejestrowane co jakiś czas epidemie dotyczą wyłącznie jednostek wysoce zaraźliwych, przeciwko którym nie prowadzi się obowiązkowej profilaktyki szczepiennej, przede wszystkim grypy. Szczegółowe wielkości zachorowań na choroby zakaźne oraz zapadalność w przeliczeniu na 1. mieszkańców, jakie zarejestrowano w 211r. w powiecie wschowskim, w porównaniu z rokiem 21, przedstawiono w załączonej tabeli. Opracowanie sporządzono w oparciu o dane na dzień 2. stycznia 212 roku. I. Zakażenia krwiopochodne. I.1. W roku sprawozdawczym w powiecie wschowskim zarejestrowano 3 przypadki wirusowego zapalenie wątroby typu B (zap.7,66), tj. o 2 zachorowania mniej niż w roku porównawczym (zap. 12,82). Sytuację epidemiologiczną w zakresie wzw typu B w powiecie wschowskim w porównaniu z zapadalnością kształtującą się w województwie lubuskim i Polsce przedstawiono na wykresie nr Wykres nr 1. Zapadalność na wzw typu B w powiecie wschowskim, w porównaniu do woj. lubuskiego i Polski w latach ,29 3,83 1,39 3,48 5,12 1,78 3,85 12,82 3,89 3,7 7,66 3,36 4, powiat Wschowa woj.lubuskie Polska Zarejestrowane przypadki wzw typu B dotyczyły osób w wieku od 23 do 52 lat. Wśród chorych były 2 kobiety (zap.1,1) i 1mężczyzna (zap.5,2). Wyższą zapadalność stwierdzono u osób żyjących w mieście (zap.1,2) niż w środowisku wiejskim (zap.5,12). We wszystkich zgłoszonych przypadkach, chorzy poddawani byli wcześniej zabiegom chirurgicznym, połączonym w dwóch przypadkach z transfuzją krwi. Żaden z chorych nie był zaszczepiony przeciwko wzw typu B. 4

5 I.2 Zdecydowanie gorzej niż rok wcześniej kształtowały się zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby wywołane wirusem typu C. Większość zakażeń wirusem HCV przebiega w sposób bezobjawowy lub skąpoobjawowy. Z tego powodu wykrywalność przypadków zakażenia jest niewielka. Zwykle ogranicza się do nielicznych osób chorujących w sposób objawowy oraz przypadkowo stwierdzonych w trakcie badań wykonywanych z innych powodów (np. u krwiodawców). Od 29 roku wszystkie przypadki wirusowego zapalenia wątroby typu C rejestrowane są według 2 definicji UE, tj. z 25r.- dla przypadków przebiegających z objawami klinicznymi i definicji z 29r. dla zachorowań bez objawów klinicznych. W roku sprawozdawczym zachorowanie na wzw typu C bez względu na sposób rejestracji rozpoznano u 1 osób, a w roku 21 u 2 osób. Zachorowanie u jednej osoby miało ostry przebieg. Wśród chorych było 6 mężczyzn (zap.31,1 ) i 4 kobiety (zap.2,1). Populację bardziej narażoną na zachorowanie stanowili mieszkańcy miast zap. 35,7, niż osoby mieszkające w środowisku wiejskim zap.15,4. Z analizy epidemiologicznej wynika, że osoby chore na wzw typu C w latach wcześniejszych poddawane były różnorodnym zabiegom medycznym (w kilku przypadkach połączonych z transfuzją krwi) oraz innym (zabiegi kosmetyczne, tatuaże, kolczyki, iniekcje środków psychoaktywnych), niosącym ryzyko infekcji wirusem. Czynnikiem sprzyjającym zakażeniu pewnej grupy osób, było obciążenie dodatkowymi chorobami o charakterze przewlekłym, co spowodowało spadek odporności. Sytuację epidemiologiczną wzw typu C wg definicji z 25r.(objawowe) w powiecie wschowskim, w woj. lubuskim i w Polsce od czasu wdrożenia odrębnej rejestracji przypadków przedstawiono na wykresie Nr Wykres nr 4. Zapadalność na wzw typu C wg def. z 25r. w powiecie wschowskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach , ,77 14, ,56 5,75 5,8 5,12 5,29 5, powiat Wschowa woj. lubuskie Polska W roku 211 zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby o charakterze objawowym w powiecie wschowskim była czterokrotnie wyższa niż rok wcześniej a także 3,7 krotnie wyższa od notowanej w Polsce. 5

6 W latach wskaźnik zapadalności kształtował się poniżej wartości notowanej w Polsce i województwie lubuskim. Sytuację epidemiologiczną wzw typu C wg definicji z 29r. (przypadki bezobjawowe) przedsta wiono na Wykres nr 4a. Zapadalność na wzw typu C wg def. z 29r. w powiecie wschowskim, woj. lubuskim i w Polsce, w latach wykresie Nr 4a ,98 16,22 13,27 1,36 7,68 5,75 5,79 4,96 5, powiat wschowa woj. lubuskie Polska Z wykresu wynika, że w 211r. wskaźnik zapadalności na wzw typu C przebiegające bezobjawowo, był dwukrotnie wyższy niż rok wcześniej, a także czterokrotnie przekroczył zapadalność notowaną w Polsce. W powiecie wschowskim w ramach pilotażowego programu Stop HCV przeprowadzona została ankietyzacja pacjentów w wieku od 1 do 94 lat, leczących się u lekarzy z NZOZ Eskulap we Wschowie. W sumie przeprowadzono 933 ankiety u mężczyzn i kobiet mieszkańców miast i wsi, z których wynika, że populację o największym ryzyku zakażenia stanowią: - mężczyźni w grupie wiekowej 5 74 lata, bez względu na środowisko zamieszkania, - kobiety w wieku od 25 do 69 lat, mieszkające w mieście, - kobiety w grupie wiekowej 5-74 lata, mieszkające w środowisku wiejskim. W związku z powyższym celowe byłoby poddanie tej populacji badaniu przesiewowemu w kierunku obecności przeciwciał anty-hcv, umożliwiającemu wykrycie osób zakażonych wirusem. I.3. Zakażenia wirusem HIV odporności. oraz AIDS zespół nabytego upośledzenia W 211roku na terenie powiatu wschowskiego nie wykryto nowych zakażeń HIV; w roku porównawczym zgłoszono 3 takie przypadki (7,68). Liczba nowo wykrywanych zakażeń HIV w Polsce do 28r. nieznacznie wzrastała, po czym odnotowano niewielki spadek zapadalności. W województwie lubuskim wskaźniki zapadalności na HIV w omawianym okresie były wyższe niż notowane w Polsce. Sytuację epidemiologiczną zakażeń HIV obrazuje wykres Nr 7. 6

7 Wykres nr 7. Zakażenia bezobjawowe HIV w powiecie wschowskim, w województwie lubuskim i Polsce w latach (wskaźnik zapadalności na 1 mieszkańców) ,38 1,82 2,8 2,48 2,87 1,81 7,68 3,27 1,94 27r. 28r ,19 2,67 Powiat wschowski woj. lubuskie Polska W powiecie wschowskim w 211r. nie zarejestrowano również zachorowań na AIDS. Sytuację epidemiologiczną w zakresie AIDS przedstawiono na wykresie Nr 8. 1,6 1,4 1,2 1,8,6,4,2 Wykres nr 8. Zapadalność na AIDS w powiecie wschowskim, w woj. lubuskim i Polsce w latach ,79,45,79,47,69,37,89,4 1,58 27r. 28r powiat wschowski woj. lubuskie Polska,62 W analizowanym pięcioleciu wielkości wskaźników zapadalności na AIDS w Polsce oscylowały w granicach,37-,62 i były niższe od notowanych w województwie lubuskim. Od wdrożenia badań w 1985 r. do 31 października 211 r. stwierdzono zakażenie HIV u 15.1 obywateli Polski, wśród których było co najmniej zakażonych w związku z używaniem narkotyków. Ogółem odnotowano zachorowania na AIDS; chorych zmarło. II. Zachorowania szerzące się drogą pokarmową. W 211 roku na terenie powiatu wschowskiego nie notowano zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A, dur brzuszny i dury rzekome, czerwonkę, ani też zatruć enterotoksyną gronkowcową czy toksyną botulinową. 7

8 Od 27r. w powiecie wschowskim nie było zatruć grzybami. II.1. W 211r. w powiecie wschowskim zarejestrowano 7 indywidualnych przypadków zatruć pokarmowych wywołanych pałeczkami Salmonella (zap.17,87), przy 3 zachorowaniach (zap.7,68) zgłoszonych rok wcześniej. Wśród chorych było pięcioro dzieci w grupie wiekowej -4 lata i dwie osoby powyżej 6 roku życia. Wyższą zapadalność odnotowano dla mieszkańców miast - zap.2,4 (4 osoby), niż osób zamieszkałych w środowisku wiejskim - zap.15,4 (3 osoby). W żadnym przypadku nie ustalono źródła zakażenia. Czynnikiem etiologicznym pięciu zachorowań były pałeczki Salmonella Enteritidis, pozostałych natomiast Salmonella London i Salmonella Infantis. Wielkość zatruć pokarmowych wywołanych pałeczkami Salmonella, wyrażoną wskaźnikiem zapadalności w przeliczeniu na 1 mieszkańców, w ostatnich pięciu latach przedstawia wykres nr Wykres nr 9. Zapadalność na zatrucia pokarmowe wywołane pał. Salmonella w powiecie wschowskim, w woj. lubuskim i Polsce w latach ,65 28,3 24,59 3,33 25,7 2,82 24,97 15,76 23,19 18,62 7, ,87 13, ,71 powiat Wschowa woj. lubuskie Polska Zapadalność na salmonellozy pokarmowe w powiecie wschowskim do 21r. była wyższa od notowanej w województwie lubuskim, a w niektórych latach również wyższa od zapadalności w kraju. Korzystną zmianę zaobserwowano w 21r. W minionym roku zachorowania w powiecie wschowskim ponownie wzrosły, jednak wskaźnik zapadalności - 17,87 nie przekroczył notowanego w Polsce (22,71). II.2. Z innych zachorowań przebiegających z zaburzeniami ze strony przewodu pokarmowego, najwięcej było przypadków biegunki i zapaleń żołądkowo-jelitowych o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu. Zarejestrowano 31 tego rodzaju zachorowań (zapadalność 79,15), z których 25 (8,6%) to przypadki hospitalizowane. W tej grupie chorób pozycję znaczącą stanowiły również zachorowania o etiologii rotawirusowej. W roku 211 zdiagnozowano 19 takich przypadków (zapadalność 48,51), tj. prawie dwukrotnie więcej niż w roku porównawczym (1 zach., zapad. 25,6). Odsetek poszczególnych zachorowań w grupie wszystkich zarejestrowanych w 211 roku chorób szerzących się drogą pokarmową, przedstawiono na wykresie nr 11. 8

9 Wykres nr 11. Rozkład zachorowań szerzących się drogą pokarmową, zarejestrowanych w powiecie wschowskimw 211r., wyrażony w % 3,3 11,7 1,6 51,7 31,7 Salmonella rotawirusy inne okreslone bakt. zakażenia jelitowe inne okreslone wirusowe zakażenia jelitowe biegunki III. Zachorowania, przeciwko którym prowadzone są szczepienia ochronne. W grupie chorób, przeciwko którym stosuje się uodpornienie, w 211 roku podobnie jak rok wcześniej, nie zgłoszono żadnego zachorowania na błonicę, tężec, krztusiec i odrę. Nie odnotowano także żadnego przypadku przebiegającego z ostrym porażeniem wiotkim (OPV). III.1.Nagminne zapalenie przyusznic świnka W roku sprawozdawczym zgłoszono 5 zachorowań na świnkę (zap.12,77), tj. o 1 mniej niż w 21r. (zap.15,36). Żadnego z chorych nie hospitalizowano. Pomimo spadku liczby chorych, zapadalność na świnkę w powiecie wschowskim w ciąg trzech ostatnich lat była wyższa niż w woj. lubuskim i w Polsce. Wśród chorych tylko jedno z dzieci nie było zaszczepione przeciwko śwince. W województwie lubuskim liczba chorych na świnkę nieznacznie zmalała; odnotowano 18 zachorowań (zap.1,68), przy 124 przypadkach świnki (zap. 12,28) w 21r. W Polsce zapadalność na świnkę wykazuje trend malejący. W 211 roku wskaźnik zapadalności wynosił 6,8 i był niższy niż w roku porównawczym (w 21r.-zap.7,2 9

10 Wykres nr 12. Zapadalność na świnkę w powiecie wschowskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach , ,7 7,7 1,9 5,1 9,3 8,5 9,6 7,7 15,4 12,3 7,2 12,8 1,7 6,8 27r. 28r powiat wschowski woj. lubuskie Polska Zmniejszająca się liczba chorych na świnkę ma związek z wprowadzeniem obowiązkowych szczepień ochronnych. Od 25 roku obowiązuje dwukrotne uodpornienie dzieci szczepionką skojarzoną zapobiegającą odrze, śwince i różyczce. W związku ze szczepieniami prognozuje się dalszy spadek zachorowań na świnkę, jednakże dokładna analiza będzie możliwa dopiero po zaszczepieniu kolejnych roczników dzieci. III.2 Różyczka W rok 211 wystąpił w powiecie wschowskim wzrost zachorowań na różyczkę. Zarejestrowano 2 przypadków tej choroby (zap.51,6), podczas gdy w roku 21 tylko jedno zachorowanie (zap.2,55). Zachorowania dotyczyły 12 chłopców i 8 dziewczynek w wieku od roku do 14 lat. Wszyscy otrzymali wcześniej jedną dawkę szczepionki przeciwko różyczce. Chorych leczono ambulatoryjnie, a rozpoznania różyczki dokonano w oparciu o objawy kliniczne. W województwie lubuskim w 211r. zgłoszono 254 przypadki różyczki (zap.25,12), przy 21 zachorowaniach (zap. 19,91) w roku 21. W Polsce w roku sprawozdawczym zapadalność na różyczkę była o połowę niższa (11,21, i zbliżona do zanotowanej w 21 roku - 1,99. Sytuację epidemiologiczną zachorowań na różyczkę w latach w powiecie wschowskim, woj. lubuskim i Polsce przedstawiono na wykresie Nr 13. 1

11 7 6 5 Wykres nr 13. Zapadalność na różyczkę w powiecie wschowskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach , 51, ,2 25,1 16,9 26,8 16,3 19,9 19,9 11, 5,1, 2,6 2,6 27r. 28r ,2 powiat wschowski woj. lubuskie Polska Obserwowana w kraju poprawa sytuacji epidemiologicznej w zakresie różyczki, może mieć związek z wprowadzeniem powszechnych szczepień ochronnych. Ponieważ jednak różyczka klinicznie może być mylona z innymi wysypkowymi chorobami wirusowymi, ocena wpływu szczepień na spadek zapadalności wymaga lepszej diagnostyki laboratoryjnej. III.3 Ospa wietrzna Ospa wietrzna jest jedną z najbardziej zaraźliwych chorób wieku dziecięcego, występujących z okresowymi zwyżkami zachorowań, związanymi z cyklami epidemicznymi. W 211r.zaobserwowano spadek liczby chorych na ospę wietrzną. Zgłoszono 81 zachorowań (zap.26,8), przy 139 przypadkach ospy (zap. 355,91) w roku porównawczym. Żadnego z chorych nie hospitalizowano. Zachorowania wystąpiły w całej populacji (od niemowląt po osoby powyżej 65 roku życia), niemniej jednak 91% zarejestrowanych przypadków ospy stanowiły dzieci do lat 14. Najliczniej chorowały dzieci w wieku trzech, sześciu i siedmiu lat, szczególnie uczęszczające do placówek opiekuńczo-wychowawczych.. Wyższą zapadalność odnotowano dla mieszkańców wsi (261,1) niż miast (152,8), a ze względu na płeć - dla mężczyzn (222,8), niż kobiet (191,2). Wzmożone zachorowania rejestrowano w okresie wiosennym - od marca do czerwca (68% przypadków). W województwie lubuskim w 211r. zapadalność na ospę wietrzną wynosiła 616,12 a w Polsce - 452,3. 11

12 Wykres nr 14. Zapadalność na ospę wietrzną w powiecie wschowskim, woj. lubuskim i Polsce w latach , r. 28r powiat wschowski woj. lubuskie Polska Wirus ospy należy do bardzo zakaźnych wirusów i powoduje zachorowanie nawet u 9% osób mających kontakt z chorym. Od października 28r. wprowadzono w Programie szczepień ochronnych bezpłatne szczepienia p/ko ospie wietrznej, dla ściśle określonej populacji dzieci w wieku do lat 12. III.4. Grypa Grypa to jednostka, odznaczająca się najwyższym wskaźnikiem zapadalności wśród chorób zakaźnych, występujących w Polsce. W zależności od sezonu epidemicznego liczba zachorowań waha się od kilkuset tysięcy do kilku milionów. W 211r. w powiecie wschowskim zarejestrowano niewielką liczbę chorych na grypę. Zgłoszono tylko 38 przypadków grypy i podejrzeń grypy (zap.97), w tym 1 zachorowań u dzieci do lat 14. Jedną osobę w wieku ponad 65 lat hospitalizowano ze względu na objawy ze strony układu oddechowego i układu krążenia. Wszystkie przypadki zgłoszone do PSSE w Nowej Soli rozpoznano w oparciu o objawy kliniczne. Nie zanotowano przypadków grypy wywołanej wirusem A(H1N1). W roku porównawczym zarejestrowano 637 zachorowań (zap. 1631,3), w tym u 457dzieci w wieku -14 lat. Wielkość zachorowań na grypę w latach przedstawia wykres nr

13 Wykres nr 15. Zapadalność na grypę w powiecie wschowskim, w woj. lubuskim i w Polsce w latach r. 28r powiat wschowski Polska Najskuteczniejszym środkiem zapobiegającym zachorowaniom, a przede wszystkim poważnym powikłaniom, są szczepienia ochronne przeciwko grypie. Szczepienia nie są refundowane z budżetu; koszt szczepionki pokrywa pacjent. W 211r. przeciwko grypie zaszczepiły się 133 osoby, co stanowi 2,6% populacji powiatu wschowskiego ( w 21r osób, tj. 4%). IV. Inwazyjna choroba meningokokowa W minionym pięcioleciu na terenie powiatu wschowskiego nie zarejestrowano żadnego zachorowania wywołanego dwoinkami Neisseria meningitidis. W ostatnich latach w województwie lubuskim nastąpiła względna stabilizacja choroby inwazyjnej wywołanej przez bakterie Neisseria meningitidis. Podobnie ukształtowała się sytuacja w Polsce. W roku 211 zgłoszono ogółem 289 zachorowań wywołanych przez Neisseria meningitidis (zap.,76), przy 222 przypadkach (zap.,58) w roku poprzednim. Zmiany sytuacji epidemiologicznej w zakresie zachorowań o podłożu meningokokowym w latach w Polsce i województwie lubuskim obrazuje wykres Nr

14 Wykres nr 16. Zapadalność na inwazyjną chorobę meningokokową w powiecie wschowskimi, woj. lubuskim i w Polsce w latach ,2 1,8,6,99 1,3,69,96,5,78,5,58,59,76,4,2 27r. 28r powiat wschowski woj. lubuskie Polska Działania zapobiegające zachorowaniom meningokokowym, polegają głównie na unikaniu kontaktów ze źródłem zakażenia oraz na szczepieniach ochronnych. Szczepieniom zalecanym przeciwko meningokokom (nie refundowanym z budżetu) poddało się w omawianym roku 55 mieszkańców powiatu wschowskiego, a w 21r osoby. V. Grupa chorób odzwierzęcych. V.1. Choroba z Lyme borelioza W 211r. zarejestrowano 4 zachorowania na boreliozę (zap.1,21), przy 1 przypadku (zap. 2,56) zgłoszonym w roku porównawczym. Wszystkie przypadki przebiegały z objawami charakterystycznymi dla boreliozy, aczkolwiek u niektórych osób znacznie wcześniej niż rozpoznano zachorowanie. Podstawą zgłoszenia boreliozy były badania serologiczne, potwierdzające zakażenie. Wśród chorych jedna osoba była narażonych na boreliozę w związku z wykonywaną pracą zawodową (zatrudniony w nadleśnictwie). Porównanie zapadalności na boreliozę w powiecie wschowskim, woj. lubuskim i w Polsce na przestrzeni ostatnich pięciu lat obrazuje wykres nr

15 Wykres nr 17. Zapadalność na boreliozę w powiecie wschowskimi, woj. lubuskim i w Polsce w latach ,1 13,9 2,3 7,7 19,6 21,4 5,1 28,25 27,8 2,56 35,26 23,62 1,21 29,18 27r. 28r ,98 powiat wschowski woj. lubuskie Polska Zapadalność na boreliozę w powiecie wschowskim w analizowanym okresie, jest znacznie niższa niż w województwie lubuskim i w Polsce. Prawdopodobnie część przypadków boreliozy nie jest diagnozowana i w związku z tym rejestrowana. W Polsce zachorowania na boreliozę cechował od wielu lat trend wzrostowy, po czym w latach zaobserwowano stabilizację wskaźnika zapadalności. Podobnie kształtowały się zachorowania w woj. lubuskim. W roku sprawozdawczym zapadalność na boreliozę wynosiła 29,18 i była niższa od zanotowanej w 21 roku (zap.35,26). V.2. Styczność i narażenie na wściekliznę potrzeba szczepień. W roku 211 roku podjęto szczepienia przeciwko wściekliźnie u 3 osób (zap. 7,66), podczas gdy rok wcześniej zaszczepiono tylko jedną osobę (zap.2,56). Profilaktykę szczepienną wdrożono ponieważ niemożliwe było wykluczenie wścieklizny u dwóch kotów i psa, sprawców skaleczenia ludzi. W 31 innych incydentach pokąsania ludzi, przeprowadzono weterynaryjną przyżyciową obserwację psów, w wyniku której wykluczono wściekliznę. Na terenie województwa w 211 roku potrzebę szczepień przeciwko wściekliźnie uznano w stosunku do 111 osób (zap.1,98), a w 21 roku -125 narażonych (zap12,38.). Jeszcze więcej osób kwalifikowano do szczepienia na terenie kraju. W roku 211 uodpornieniu poddano 782 osoby (zap.2,42), a rok wcześniej osób narażonych (zap.19,65). Częstotliwość szczepień przeciwko wściekliźnie (wyrażoną wskaźnikiem zapadalności), podejmowanych u osób narażonych, zamieszkałych w powiecie nowosolskim, w porównaniu z woj. lubuskim i terenem kraju, przedstawia wykres nr

16 Wykres nr 18. Częstość podejmowanych szczepień p/ko wściekliźnie (jako zapadalność) w powiecie wschowskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach ,42 19,65 18,5 17,9 18,2 12, ,5 12,59 12,38 1,98 7,66 2,6 2,56 27r. 28r powiat wschowski woj. lubuskie Polska Z powyższego zestawienia wynika, że w powiecie wschowskim decyzję o zastosowaniu szczepień przeciwko wściekliźnie podejmowano znacznie rzadziej niż w woj. lubuskim i na terenie całego kraju. VI. Inne choroby podlegające obowiązkowi zgłoszenia i objęte sprawozdawczością. VI.1. Płonica (szkarlatyna) W roku sprawozdawczym zaobserwowano wzrost zachorowań na płonicę. Zgłoszono 16 przypadków płonicy (zap.4,85), przy 5 zachorowaniach (zap. 12,8) w roku 21. Żadnego z chorych nie hospitalizowano. Wszystkie przypadki płonicy wystąpiły u dzieci do 14 lat. Zdecydowanie częściej zachorowania dotyczyły mieszkańców wsi (12 przyp.- zap.61,4) niż osób zamieszkałych w mieście (4 przyp.- zap.2,4), a ze względu na płeć - mężczyzn (zap.51,8) niż kobiet (zap.3,2). W województwie lubuskim w roku sprawozdawczym zarejestrowano 589 przypadków płonicy (zap. 58,26), przy 379 zachorowaniach (zap. 37,53) w roku 21. W Polsce w 211r.również wzrosła zapadalność na płonicę. Zarejestrowano chorych (zap. 47,81), przy przypadkach (zap. 36,47) w roku 21. Sytuację epidemiologiczną płonicy przedstawiono na wykresie Nr

17 Wykres nr 19. Zapadalność na płonicę w powiecie wschowskim, woj lubuskim i w Polsce w latach ,1 48,9 58,3 47, ,6 35,8 36,3 37,5 36,5 28, ,2 2,6 12,8 2,6 27r. 28r powiat wschowski woj. lubuskie Polska VI.2. Gruźlica Zwalczanie gruźlicy realizowane jest przez wyodrębniony specjalistyczny pion chorób płuc i gruźlicy we współpracy z podstawową opieką zdrowotną. Lekarze p.o.z., którzy wstępnie rozpoznają gruźlicę u pacjentów, realizują także opiekę środowiskową. Nadzorowanym leczeniem chorych zajmują się poradnie p/gruźlicze, dokąd pacjenci są kierowani przez lekarzy p.o.z. W 211r. wpłynęło do PSSE 8 zgłoszeń zachorowania na gruźlicę, w tym 7 przypadków gruźlicy płuc w okresie prątkowania (gruźlica czynna). Zachorowania rozpoznano u 5 mężczyzn (zap.25,9) i 3 kobiet (zap.15,1), w przedziale wiekowym od 23 do 77 lat. W mieście mieszkały 2 osoby (zap.1,2), a w środowisku wiejskim 6 osób (zap.3,7). Rok wcześniej zgłoszono 18 przypadki gruźlicy, w tym 13 w okresie prątkowania. VII. Podsumowanie i wnioski Sytuację epidemiologiczną powiatu wschowskiego w zakresie chorób zakaźnych w 211r. ocenia się jako względnie stabilną, z wyjątkiem grupy zakażeń wirusowych przenoszonych drogą krwi, które wykazują tendencję wzrostową. 1. W zakresie chorób szerzących się drogą pokarmową nie odnotowano zachorowań na dur brzuszny, dury rzekome, czerwonkę. Nie było również ognisk zatrucia zbiorowego, ani przypadków zatruć grzybami. Analizowany przedział czasowy, w porównaniu z rokiem 21, charakteryzował się niewielkim wzrostem liczby zatruć pokarmowych wywołanych pałeczkami Salmonella, a także wirusowych zakażeń jelitowych i biegunek o nieustalonej etiologii. 2. Wśród chorób objętych Programem Szczepień Ochronnych nie zarejestrowano zachorowań na błonicę, tężec, odrę, krztusiec oraz nagminne porażenie dziecięce. W wyraźnie większej liczbie wystąpiły zachorowania na różyczkę. Na niskim poziomie natomiast pozostawały zachorowania na świnkę, aczkolwiek wskaźnik zapadalności w powiecie wschowskim przewyższał poziom notowany w woj. lubuskim i w Polsce. 17

18 3.Podobnie, jak w całym kraju, zaobserwowano wzrost zachorowań na płonicę. 4. W zakresie chorób odzwierzęcych nie odnotowano zachorowań na brucelozę, wąglik, bąblowicę, włośnicę oraz wściekliznę. Wzrósł wskaźnik zapadalności na boreliozę, niemniej jednak był znacznie mniejszy niż w województwie lubuskim i w Polsce, co wynika prawdopodobnie z niedostatecznej diagnostyki tych zachorowań. W porównaniu z rokiem 21 zwiększyła się także liczba osób zakwalifikowanych do szczepienia p/ko wściekliźnie. 5. W grupie zakażeń krwiopochodnych pogorszeniu uległ wskaźnik zapadalności na wirusowe zapalenie wątroby typu C, który kilkakrotnie przewyższył zapadalność w Polsce. W zakresie wzw typu B odnotowano niewielką poprawę w porównaniu z rokiem 21, niemniej jednak w skali kraju, zapadalność kształtowała się niekorzystnie. W 211 r. na terenie powiatu wschowskiego prowadzone były działania edukacyjne, związane z wdrażaniem pilotażowego Programu Stop HCV. Nagłośnienie Programu w społeczeństwie, mogło mieć wpływ na wykrywalność przypadków HCV i zwiększenie liczby zarejestrowanych zachorowań. Program pilotażowy Stop HCV będzie kontynuowany w 212 roku jako program lokalny PSSE w Nowej Soli. Tab.1 Zachorowania i zapadalność na choroby zakaźne (w przeliczeniu na 1. mieszkańców)w powiecie wschowskim w 211 roku w porównaniu do roku 21 Rok 211 Rok 21 Lp. Jednostka chorobowa Liczba zachorowań Zapadalność na 1. Liczba zachorowań Zapadalność na Salmonellozy zatrucia pok. 7 17,87 3 7,68 2. Inne bakt. zakaż. jelit.: -wywoł. przez Campylobacter -inne określ. - E.coli biegunkotwórczą - wyw. przez E.coli inną i BNO ,55 2, ,12 2,56-7,68 3. Inne bakteryjne zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 * 2 235, ,72 4. Wirus. zakaż. jelit.-og. 2 51,6 1 25,6 -wywołane przez rotawirusy 19 48, ,6 - inne określone 1 2,55 5. Wirusowe zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 * 8 942, ,7 6. Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe BNO, o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu ogółem 31 - w tym u dzieci do l. 2 * 13 79,15 8 2, , ,4 7. Płonica 16 4, ,8 18

19 8. Choroba wywołana przez Streptococcus pyogenes, inwazyjna - ogółem - róża ,56 2,56 9. Borelioza 4 1,21 1 2,56 1. Styczność i narażenie na wściekliznę (potrzeba szczepień) 3 7,66 1 2, Wirusowe zapalenie mózgu -nie określone , Wirusowe zapal. opon mózg. inne określ. i nie określone , Ospa wietrzna 81 26, , Różyczka 2 51,6 1 2, WZW typu B przewlekłe 3 7, ,8 WZW typu C wg definicji przypadku z 29r. 9 22,98 1 2,56 WZW typu C wg definicji przypadku z 25r. 8 2,42 2 5, Nowo wykryte zakażenia HIV , Świnka 5 12, , Choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae inwazyjna ogółem - zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu Bakteryjne zapalenie opon mózgowych inne, nie określone ,56 2. Grypa i podejrzenia grypy - og. - u dzieci w wieku -14 lat** , 149, ,56 2, ,3 6588,8 (* w odniesieniu do populacji dzieci w wieku -2 lata w przeliczeniu na 1 (** - w odniesieniu do populacji dzieci w wieku -14 lat w przeliczeniu na 1 II. Stan sanitarno higieniczny obiektów opieki zdrowotnej Na terenie powiatu wschowskiego funkcjonuje ogółem 54 podmioty lecznicze wykonujące działalność leczniczą w tym; szpital NZOZ Nowy Szpital we Wschowie, 21 obiekty lecznictwa otwartego, 32 Indywidualne i Specjalistyczne Praktyki Lekarskie, gabinet pielęgniarski w DPS we Wschowie. W 211 r. wykonano ogółem 45 kontroli, w tym 14 kontroli szpitala, 21 kontroli zakładów lecznictwa otwartego, 1 kontroli gabinetów Indywidualnej i Specjalistycznej Praktyki Lekarskiej. 19

20 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Nowy Szpital we Wschowie W strukturach szpitala funkcjonują oddziały: chirurgiczny, położniczo-ginekologiczny, internistyczny, intensywnej opieki medycznej, opieki hospicyjnej, zakład opiekuńczoleczniczy, zakład rehabilitacji oraz pracownia endoskopowa. W 211r. oddano do użytku zmodernizowany oddział internistyczny. Ponadto zakończono adaptację pomieszczeń przeznaczonych na pracownię endoskopową, stacje dializ i poradnie specjalistyczne, które oddano do użytkowania w styczniu 212 r. W 211r. w NZOZ Nowy Szpital we Wschowie przeprowadzona została kontrola kompleksowa. W minionym roku, na skutek wykonania obowiązków decyzji PPIS w Nowej Soli, uzyskano poprawę stanu sanitarno-technicznego oddziałów położniczo-ginekologicznego, chirurgicznego i internistycznego. Pomieszczenia oddziałów szpitalnych, z wyjątkiem zakładu rehabilitacji leczniczej nie są jednak w pełni dostosowane do wymogów obowiązującego rozporządzenia. W strukturze szpitala jest tylko jedna sala operacyjna, w związku z czym istnieje pilna potrzeba zapewnienia odrębnej sali do wykonywania cesarskich cięć. Niezbędna jest także modernizacja pomieszczeń bloku operacyjnego. Szpital nie posiada centralnej sterylizatorni. Narzędzia i materiały ze wszystkich oddziałów sterylizowane są w Centralnej Sterylizatorni szpitala w Lesznie, natomiast z sali operacyjnej w autoklawie usytuowanym w pomieszczeniach bloku operacyjnego. Kontrola przeprowadzona przez PSSE potwierdziła skuteczność procesów sterylizacji prowadzonych w tym urządzeniu. Zakład posiada program naprawczy pozytywnie zaopiniowany przez PWIS w Gorzowie Wlkp. W NZOZ nowy Szpital we Wschowie nie stwierdzono uchybień w zakresie postępowania z bielizną, ani postępowania z odpadami medycznymi. W miejscu wytwarzania odpadów prowadzona jest selektywna zbiórka. Odpady z oddziału usuwane są średnio 2 razy na dobę do magazynu odpadów, z którego odbierane są przez uprawnioną firmę. Podstawowym źródłem wody dla szpitala jest wodociąg publiczny Wschowy, a awaryjnym ujęcie własne. Jakość wody z obu źródeł nie budzi zastrzeżeń. W związku z trwającą modernizacją, w szpitalu wystąpiły przejściowe trudności z utrzymaniem właściwych warunków sanitarno-technicznych. Do PPIS w Nowej Soli wpłynęły 2 interwencje, z których jedna dotyczyła złych warunków sanitarno higienicznych oddziału internistycznego funkcjonującego w starych pomieszczeniach, a druga (anonimowa) - złych warunków przyjęć pacjentów w poradniach specjalistycznych. W obu przypadkach przeprowadzono kontrole interwencyjne, w wyniku których zapewniono właściwe warunki przyjęć pacjentów w poradni. W kwietniu natomiast, uruchomiono zmodernizowany oddział wewnętrzny. Obiekty Lecznictwa Otwartego W ewidencji PSSE w 211r. na terenie powiatu wschowskiego znajdowało się ogółem 21 podmiotów wykonujących działalność leczniczą w rodzaju ambulatoryjne świadczenia zdrowotne, z których 18 skontrolowano. Z uwagi na zły stan techniczny pomieszczeń w trzech zakładach PPIS wydał decyzje administracyjne, których obowiązki zostały w całości wykonane. 2

21 Wszystkie placówki lecznictwa otwartego stosują preparaty dezynfekcyjne zarejestrowane i dopuszczone do obrotu; w kilku zakładach wydano jedynie zalecenia dotyczące poszerzenia asortymentu środków dezynfekcyjnych. Kontrole nie wykazały uchybień z zakresu sposobu przygotowania materiału i sprzętu do sterylizacji oraz z zakresu przechowywania sterylnego sprzętu. Każde urządzenie sterylizujące jest prawidłowo monitorowane w zakresie skuteczności sterylizacji. W skontrolowanych procesach nie stwierdzono nieprawidłowych wyników Nie stwierdzono również uchybień w zakresie postępowania z bielizną oraz odpadami medycznymi. Oceniane przez PSSE procedury higieniczne w kilku zakładach wymagały aktualizacji. Wszystkie obiekty zlokalizowane na terenie powiatu wschowskiego zaopatrywane są w wodę z sieci wodociągów publicznych, zapewniających wodę do spożycia o właściwych parametrach. Indywidualne i Specjalistyczne Praktyki Lekarskie Na terenie powiatu wschowskiego funkcjonują 32 indywidualne i specjalistyczne praktyki lekarskie, z których 9 skontrolowano. Stan techniczno-sanitarny gabinetów skontrolowanych w 211 roku jest dobry. Nie stwierdzono również uchybień z zakresu czystości bieżącej i przestrzegania zasad aseptyki. W kilku przypadkach wydano zalecenia, dotyczące uaktualnienia procedur higienicznych i zapewnienia właściwego asortymentu preparatów. Wszystkie oceniane praktyki stosują preparaty zarejestrowane i dopuszczone do obrotu o odpowiednim zakresie i spektrum działania. Kontrolowane gabinety Indywidualnych i Specjalistycznych Praktyk Lekarskich wyposażone są we własne urządzenia sterylizujące. Zarówno kontrole wewnętrzne prowadzone przez właścicieli praktyk jak i wykonane przez pracowników PSSE w Nowej Soli w ramach nadzoru (3 kontrole), nie wykazały nieprawidłowości w przebiegu procesów sterylizacji. Nie stwierdzono uchybień w zakresie postępowania z bielizną oraz gromadzenia i usuwania odpadów medycznych. W większości obiektów stosowana jest głównie bielizna jednorazowa, traktowana po użyciu jako odpad medyczny. Funkcjonujące na terenie powiatu indywidualne praktyki lekarskie zaopatrywane są w wodę z wodociągów publicznych, nadzorowanych przez PPIS w Nowej Soli. Wyjątek stanowi jedna praktyka posiadająca własne ujęcie wody. Woda z tego źródła jest corocznie badana a jej parametry są zgodne z wymaganiami dla wody przeznaczonej do spożycia. Podsumowanie i wnioski 1. Stan sanitarno - techniczny skontrolowanych w 211 r. zakładów lecznictwa otwartego i indywidualnych praktyk lekarskich funkcjonujących w powiecie wschowskim jest dobry. W tej grupie sukcesywnie przybywa zakładów spełniających wymogi rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn.2 lutego 211 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładów opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 31, poz. 158). 2.W Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Nowy Szpital we Wschowie przeprowadzono szereg prac modernizacyjnych, poprawiających warunki udzielania 21

22 świadczeń zdrowotnych zarówno stacjonarnych, jak i ambulatoryjnych (poradnie specjalistyczne). W najbliższym czasie podjęte zostaną działania, zmierzające do zapewnienia właściwych warunków przygotowania narzędzi i sprzętu do sterylizacji, zapewnienia właściwych warunków w zespole bloku operacyjnego oraz zapewnienia sali cesarskich cięć. Zakład posiada program naprawczy, pozytywnie zaopiniowany przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Gorzowie Wlkp., z terminem dostosowania większości niezgodności do dnia 31 grudnia 216 roku. 4.W zdecydowanej większości placówek medycznych opracowano i wdrożono właściwe procedury higieniczne. Tylko w nielicznych przypadkach zalecano personelowi aktualizację zapisów. 5. Skuteczność procesów sterylizacji - oceniona na podstawie wyników kontroli nie budziła zastrzeżeń. Odnotowano pozytywną tendencję wymiany urządzeń sterylizujących na autoklawy o wyższej klasie. 6.Wszystkie oceniane placówki stosują preparaty dezynfekcyjne zarejestrowane i dopuszczone do obrotu. 7.W większości obiektów nie stwierdzono uchybień w zakresie czystości bieżącej i przestrzegania zasad aseptyki, jednak w związku z trwającą modernizacją szpitala, wystąpiły przejściowe trudności z utrzymaniem właściwych warunków sanitarnotechnicznych w poradniach specjalistycznych oraz w pomieszczeniach starego oddziału wewnętrznego. III. Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców powiatu III.1.Stan sanitarny obiektów wodnych Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia sprawują organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej na zasadach określonych w przepisach o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. 22

23 Ww. nadzór prowadzony jest w oparciu o rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29. marca 27 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 27 r., Nr 61, poz. 417; z późn. zm.) wydane na podstawie ustawy z dnia 7 czerwca 21 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 26 r., Nr 123, poz. 858 z późn. zm.). W powiecie wschowskim funkcjonuje 55 wodociągów. Teren ten charakteryzuje się dużą ilością wodociągów lokalnych, gdyż szczególnie gmina Sława jest typowo turystyczną. Większość ośrodków wypoczynkowych zaopatrywana jest w wodę z własnych ujęć wody, lecz należy dodać, iż coraz więcej takich wodociągów podłączanych jest do sieci wodociągów publicznych. Wykres 1. Ilość wodociągów publicznych i lokalnych w powiecie wschowskim. wodociągi publiczne; 17 wodociągi lokalne; 38 Na koniec 211 roku aż 54 z 55 wodociągów produkowały wodę o jakości spełniającej wymagania obowiązujących przepisów. Na osób - wszyscy spożywają wodę odpowiadającą wymaganiom obowiązującym przepisom (jedyny wodociąg produkujący wodę niewłaściwej jakości lokalny Fermy Krów Mlecznych w Przybyszowie, zaopatrujący tylko ww. fermę). W gminie Sława z wody produkowanej przez wodociągi będące pod nadzorem PPIS w Nowej Soli korzysta osób stopień zwodociągowania w gminie zwiększa się i obecnie wynosi ok. 94 %. Obecnie rozbudowa sieci wodociągowej w Sławie nie jest już tak intensywna, a kolejni odbiorcy podłączani są sporadycznie. Wykres nr 2. Liczba ludności w poszczególnych gminach. 23

24 gmina Wschowa gmina Sława gmina Szlichtyngowa Liczba ludności ogółem Liczba ludności korzystającej z wody o kontrolowanej jakości Liczba ludności korzystającej z wody odpowiadającej wymogom Liczba ludności korzystającej z wody nie odpowiadającej wymogom Z powyższego wykresu wynika, że w żadnej z gmin w powiecie wschowskim, ludność nie korzysta z wody o niewłaściwej jakości.. W ciągu 211 roku wydano kilka decyzji administracyjnych zobowiązujących administratorów/właścicieli wodociągów do poprawy jakości wody pod względem fizyko chemicznym (parametry, które były przekroczone to najczęściej: żelazo, mangan, mętność, barwa). Szczególnie ma to związek z tym, że po okresie zimowym (kiedy to wodociąg jest wyłączony całkowicie z użytkowania) część właścicieli/administratorów nie przeprowadza przeglądu hydroforni czy też sieci wodociągowej. Dlatego też (w kilku przypadkach) jakość wody pobranej do badań laboratoryjnych była niewłaściwej jakości. Dotyczyło to wodociągów lokalnych: Mała Gastronomia + sklep w Lubiatowie (decyzja wykonana); OW Kamila w Sławie (decyzja wykonana); OW Rewenton w Sławie (decyzja wykonana); OW Relax w Tarnowie Jeziernym (decyzja wykonana); OW Wratislavia w Radzyniu (decyzja wykonana); OW Miedziak w Tarnowie Jeziernym (decyzja wykonana); OW Józefów w Józefowie (decyzja wykonana); OW Uniwersytetu Zielonogórskiego w Lubiatowie (w trakcie realizacji zmiana terminu realizacji do r.); Fermy Krów Mlecznych w Przybyszowie (w trakcie realizacji po upomnieniu); Sławskiego Zakładu Przetwórstwa Mięsa i Drobiu Balcerzak i Spółka w Sławie przy ul. Topolowej (decyzja wykonana). Przekroczenia najwyższych dopuszczalnych wartości określonych dla wskaźników bakteriologicznych w wodzie występowały jedynie okresowo (wod. publiczny w Lipinkach). Jednakże w wyniku podjętych przez producentów wody/przedsiębiorstwa wodociągowo kanalizacyjne działań naprawczych polegających, głównie na przeprowadzeniu zabiegów dezynfekcji: ujęć wody, urządzeń wodnych i sieci wodociągowej uzyskiwano odpowiednią jakość wody pod względem mikrobiologicznym lub poprawę jakości wody. Przyczynami, które miały wpływ na pogorszenie się jakości wody były: starzejąca się instalacja 24

25 wodociągowa w znacznej części wodociągów publicznych i indywidualnych ujęć wody, niewłaściwa eksploatacja urządzeń i obiektów służących do zaopatrzenia w wodę oraz brak ich okresowych przeglądów i modernizacji, stosowanie nieskutecznych technologii uzdatniania wody w części obiektów wodociągowych oraz niewłaściwa gospodarka nieczystościami płynnymi w niektórych miejscowościach. W celu zapewnienia ludności wody dobrej jakości na terenie powiatów nowosolskiego i wschowskiego PPIS w Nowej Soli konsekwentnie prowadził postępowania administracyjne i egzekucyjne. Szczegółowe dane liczbowe zestawiono w Tabeli nr 1: Lp Wodociągi o wydajności (m 3 /dobę) Liczba wydanych decyzji Liczba wyegzekwowanyc h decyzji Liczba nałożonych grzywien Kwota nałożonych grzywien (zł) Now a Sól Wscho wa Nowa Sól Wschow a Nowa Sól Wschow a Nowa Sól Wscho wa 1 < Razem: W porównaniu do roku poprzedniego ilość wystawionych decyzji administracyjnych była podobna 3 (w 21 r. 28, w 29 r. wydano 34 decyzje, w 28 r. wydano 25 decyzji, natomiast w 27 r. aż 43) sytuacja przedstawiona na wykresie poniżej; wyegzekwowano wykonanie obowiązków aż 27 decyzji, co przy wydanych 3 jest wynikiem bardzo dobrym; tylko 3 nie zostały wyegzekwowane i dotyczyły wodociągów: w Nowej Soli (ciągła dezynfekcja sieci wodociągowej), w Borowcu i lokalny Fermy Krów w Przybyszowie; nałożono 5 grzywien w związku z niewykonaniem obowiązków decyzji administracyjnych. Wykres nr 3. Liczba wydawanych decyzji administracyjnych w latach

26 Liczba wydanych decyzji Kąpieliska Nadzór nad kąpieliskami prowadzony jest przede wszystkim w oparciu o Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 211 r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz.U. 211 nr 86 poz. 478). Nowe przepisy spowodowały zmniejszenie się liczby kąpielisk, gdyż w/w przepis zobowiązuje administratora do wcześniejszego zgłoszenia danego kąpieliska do właściwego urzędu miasta celem ujęcia kąpieliska w uchwale rady miasta bądź gminy. Obecnie w ewidencji PSSE w Nowej Soli znajdują się dwa kąpieliska ujęte w uchwale podjętej przez Radę Miasta i Gminy w Sławie. Są to: kąpielisko należące do Sławskiego Centrum Kultury i Wypoczynku w Sławie oraz kąpielisko Jezioro Tarnowskie Małe Miedziak należące do Zakładowego Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu Miedziowego przy ZG Polkowice-Sieroszowice. Ponadto wpisano do ewidencji 4 obiekty miejsca zwyczajowo wykorzystywane do kąpieli, zlokalizowane na terenie OW Ralax w Tarnowie Jeziernym na wodach jeziora Tarnowskiego Wielkiego, w Wygnańczycach na wodach jeziora Dąbie, na terenie ośrodka PCK w Sławie na wodach jeziora Sławskiego a także w Lginiu na wodach jeziora Lgiń. W sezonie letnim wystawiono łącznie 12 orzeczeń o przydatności wody do kąpieli w kąpieliskach i miejscach wykorzystywanych tradycyjnie do kąpieli. Orzeczenia wydano na podstawie sprawozdań z badań wody, pobranej na zlecenie w ramach kontroli wewnętrznej. W trakcie trwania sezonu letniego nie kwestionowano jakości wody w nadzorowanych kąpieliskach ani miejscach, wykorzystywanych tradycyjnie do kąpieli. 26

27 Zdjęcie: plaża główna przy SCKiR w Sławie III.2. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej. Na terenie powiatu wschowskiego w 211 roku pod nadzorem PPIS w Nowej Soli znajdowały się następujące obiekty użyteczności publicznej: 1. Szalety publiczne W ewidencji PPIS w powiecie wschowskim znajdują się dwa ustępy publiczne: w Sławie oraz we Wschowie; w obu przeprowadzono kontrole stanu techniczno-sanitarnego oraz kontrole gospodarki odpadami. Stan techniczno-sanitarny obiektu oceniono jako dobry. Kontrola obiektu w Sławie przy ul. Odrodzonego Wojska Polskiego nie wykazała uchybień, a jego stan oceniono jako bardzo dobry. W obiekcie tym zapewniono zapas środków myjących, dezynfekujących i dezodorujących, dostateczną ilość papieru toaletowego oraz pełne zestawy do higienizacji rąk, a także apteczki pierwszej pomocy wyposażone dostatecznie. Nie stwierdzono również uchybień w zakresie gospodarki odpadami stałymi i płynnymi. Ponadto w związku z poleceniem Lubuskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia 7 sierpnia 211 r. przedstawiciele PPIS w Nowej Soli przeprowadzili kontrole 4 ustępów ogólnodostępnych zlokalizowanych w budynkach użyteczności publicznej, w tym w Urzędach Miasta i Gminy, Starostwie Powiatowym i Szpitalu. Kontrole nie wykazały uchybień w zakresie czystości bieżącej jak i stanu technicznego. We wszystkich obiektach toalety są dostępne dla interesantów. Wszędzie zapewniono również zestawy do higienizacji rąk oraz suszarki lub papierowe ręczniki. 27

28 2. Baseny Na terenie powiatu wschowskiego funkcjonuje jeden odkryty basen. Jest to obiekt sezonowy, czynny w okresie wakacyjnym (czerwiec, lipiec, sierpień). Basen odkryty we Wschowie kontrolowany był w okresie letnim 3-krotnie, (3-krotnie pobrano próbki wody z niecki basenu do badań laboratoryjnych). W wodzie pobranej na dopływie oraz na odpływie określano: liczbę bakterii grupy coli, liczbę Escherichia coli, liczbę enterokoków kałowych oraz liczbę gronkowców koagulazo-dodatnich. W badanych próbkach oznaczano ponadto parametry fizykochemiczne: odczyn, jon amonowy, azotany i chlorki. Wartości wyżej wymienionych parametrów oceniono w odniesieniu do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29. marca 27r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (tj. Dz. U. z 27r., Nr 61, poz. 417 z późn. zm.). Na tej podstawie stwierdzono, że spełnione zostały wymogi zawarte w Załącznikach nr 1 i 3 do przytoczonego powyżej rozporządzenia Ministra Zdrowia. Stan techniczno-sanitarny obiektu oceniono jako dostateczny. zdjęcie: basen odkryty we Wschowie 3. Domy Pomocy Społecznej Na nadzorowanym terenie znajduje się Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Św. Elżbiety we Wschowie przy Pl. Św. Jana. W minionym roku obiekt został skontrolowany, wykonano jedną kontrolę. Kontrolą objęto: stan techniczno sanitarny wszystkich pomieszczeń obiektu w tym pomieszczeń mieszkalnych wraz z sanitariatami i łazienkami, pomieszczeń zaplecza, sal terapeutycznych, pralni i magla, pomieszczenia pro-morte. Skontrolowano również sposób postępowania 28

29 z bielizną osobistą pensjonariuszy, bielizną pościelową, gospodarowanie odpadami komunalnym. i odpadami niebezpiecznymi. Kontrola nie wykazała uchybień w powyższym zakresie, nie stwierdzono również uchybień w zakresie zaopatrzenia pensjonariuszy w środki higieny osobistej, zapewniono dostateczną ilość i asortyment środków myjących, dezynfekujących i piorąco-dezynfekujących. Na podstawie kontroli stan techniczno-sanitarny obiektu oceniono jako dobry. 4. Pensjonaty Na nadzorowanym terenie znajdują się 2 skategoryzowane obiekty: Pensjonat Haleszka w Lubiatowie oraz Pensjonat Słoneczko w Sławie. Oba obiekty zostały skontrolowane. Kontrolą objęto wszystkie pomieszczenia pensjonatów (pokoje noclegowe wraz z węzłami sanitarnymi, pomieszczenia magazynowe, gospodarcze i inne np.; sale konferencyjne, świetlice itp.), wyposażenie w środki myjące i dezynfekujące, sposób postępowania z bielizną pościelową, gospodarowanie odpadami komunalnymi stałymi i płynnymi, stan sanitarny i estetyczny otoczenia obiektów. W obu obiektach zapewniono właściwe postępowanie z odpadami komunalnymi. Zawarto umowy z koncesjonowanymi firmami, zaopatrzono obiekty w wystarczająca ilość pojemników na odpady zapewniających selektywną zbiórkę odpadów w dobrym stanie techniczno-sanitarnym. Skontrolowano również źródła i stacje uzdatniania wody wodociągów lokalnych stanowiących źródło zaopatrzenia w wodę obu pensjonatów. Kontrole nie wykazały uchybień sanitarno-technicznych. Stwierdzono wyższy standard Pensjonatu Słoneczko w Sławie i mając na uwadze powyższe oceniono go jako bardzo dobry. Pensjonat Haleszka zlokalizowany w Lubiatowie oceniono jako dobry. Zdjęcie: Pensjonat Słoneczko w Sławie: 29

30 5. Kempingi Na terenie powiatu wschowskiego znajduje się kemping i pole karawaningowe, posiadające decyzję Urzędu Marszałkowskiego o zaszeregowaniu zgodnie z obowiązującymi przepisami o kategoryzacji - jest to Sławskie Centrum Kultury i Wypoczynku przy ul. Odrodzonego Wojska Polskiego 19 w Sławie. Przeprowadzone kontrole wykazały, że teren obiektu jest ogrodzony, oświetlony i posiada całodobowy dozór. Na terenie obiektu zapewniono punkty poboru wody z sieci wodociągu publicznego w Lubogoszczy. Pawilon sanitariatów utrzymany w bardzo dobrym stanie techniczno-sanitarnym, jest on również dozorowany. Kontrola nie wykazała uchybień w zakresie zaopatrzenia obiektu w środki myjąco-dezynfekujące, czystości bieżącej oraz postępowania ze sprzętem używanym do sprzątania. Na terenie obiektu zapewniono punkt zlewu ścieków caravaningowych do systemu kanalizacyjnego, właściwie oznakowany zaopatrzony w kran ze złączką oraz wąż do spłukiwania zanieczyszczeń zlewni. Zasieki na kubły na śmieci zlokalizowane na terenie obiektu utrzymane są w dobrym stanie sanitarnym, zapewniono warunki do selektywnej zbiórki odpadów oraz rytmiczne opróżniane pojemników. Teren obiektu utrzymany jest czysto i estetycznie, w związku z czym został oceniony jako bardzo dobry. Zdjęcie: Pole karawaningowi na terenie SCKiW w Sławie, ul. Odrodzonego Wojska Polskiego. 6. Schroniska młodzieżowe, schroniska i pola biwakowe. Na terenie powiatu wschowskiego zewidencjonowane w tej są jest 4 obiekty, wszystkie zlokalizowane na terenach wiejskich. W 211 r. zewidencjonowano Leśne Pole Namiotowe Nad źródełkiem miłości w Tarnowie Jeziernym, pozostałe 3 obiekty kontrolowano dwukrotnie: przed i w trakcie trwania sezonu. Oceniając stan techniczno-sanitarny obiektów uwzględniono: gospodarowanie odpadami stałymi i płynnymi, źródło zaopatrzenia w wodę i ocenę jej jakości, stan techniczno-sanitarny bazy noclegowej, 3

31 czystość i estetykę otoczenia obiektów. Wszystkie obiekty w tej grupie oceniono jako dostateczne. 7. Inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie W tej grupie zewidencjonowanych jest 27 obiektów, które poddano w 211 r. kontrolom. Są to stałe i sezonowe ośrodki wypoczynkowe oraz obiekty noclegowe nie posiadające kategoryzacji. We wszystkich skontrolowanych obiektach zapewniono właściwe postępowanie z nieczystościami stałymi i płynnymi, poprzez zapewnienie właściwych warunków gromadzenia nieczystości, jak i ich usuwania (przedłożono umowy na wywóz odpadów z koncesjonowanymi firmami). Nieczystości płynne wywożone są do punktów zrzutu jednej z funkcjonujących oczyszczalni ścieków, a odpady stałe na składowiska odpadów komunalnych.. We wszystkich obiektach zapewniono odrębne magazyny do przechowywania czystej i brudnej bielizny pościelowej. Pranie bielizny odbywa się w usługowych zakładach pralniczych. W tej grupie obiektów dokonano następującej oceny: jako bardzo dobre oceniono 3 obiekty: 1. OW Relax w Tarnowie Jeziernym, 2. Sławskie Centrum Kultury i Wypoczynku w Sławie; 3. Zajazd Hubertus w Dębowej Łęce. jako dobre oceniono 9 obiektów: 1. OW Master w Lubiatowie, 2. OW Koliberek w Sławie ul. Odr. Wojska Polskiego 25b, 3. OW Wiktoria Król Radzyń ul. Słoneczna 51, 4. Pokoje Gościnne, Szlichtyngowa, ul. Rynek; 5. OW Internauka w Tarnowie Jeziernym, 6. Motel U Dudka w Sławie, ul. Rynek 36; 7. Zamek Królewski, Plac Zamkowy 7, Wschowa; 8. OW Zacisze ul. Nowosolska 2a w Sławie, 9. OW Wrtaislavia ul. Słoneczna 49 w Radzyniu

32 Zdjęcie: Dziedziniec Zamku Królewskiego we Wschowie. Pozostałe obiekty w tej grupie oceniono jako dostateczne. Szczegółowej oceny obiektów sezonowych i całorocznych dokonano w sprawozdaniu z przebiegu z sezonu letniego z 211 r. 8. Zakłady Fryzjerskie W ewidencji PSSE na terenie powiatu wschowskiego znajdują się 22 zakłady fryzjerskie, które w 211r. poddano kontrolom. W 3 przypadkach przeprowadzone kontrole wykazały uchybienia sanitarne, za które osoby odpowiedzialne zostały ukarane mandatami karnymi dotyczyło to następujących obiektów: 1. Zakład Fryzjerski U Julii, Wschowa, ul. 55 PPP 2. Zakład Fryzjerski, Lgiń 3. Zakład Fryzjerski, Szlichtyngowa, ul. Rynek 6 Uchybienia najczęściej dotyczyły braku środka do dezynfekcji narzędzi oraz złego stanu sanitarno-porządkowego pomieszczeń i sprzętu fryzjerskiego. Kontrole sprawdzające usunięcie uchybień przeprowadzone w tych obiektach wykazały poprawę ich stanu sanitarnego. W trakcie przeprowadzania kontroli sanitarnej każdorazowo prowadzony jest instruktaż, co do sposobu prowadzenia dezynfekcji bieżącej narzędzi fryzjerskich ze szczególnym uwzględnieniem przestrzegania właściwego doboru i stężenia preparatów dezynfekcyjnych. W 211 r. w tej grupie obiektów wydano 2 decyzje administracyjne, mające na celu poprawę stanu techniczno-sanitarnego obiektów oraz dostosowania ich do obowiązujących w 211 r. przepisów. Kontrole sprawdzające wykazały, że obowiązki obu decyzji zostały wykonane w całości. Mając na uwadze stan techniczno-sanitarny pomieszczeń, urządzeń, wyposażenia, narzędzi wykorzystywanych w czasie świadczenia usług oraz czystość bieżącą i dostosowanie obiektów do obowiązujących wymogów i gospodarowanie nieczystościami stałymi i płynnymi dokonano następującej oceny skontrolowanych obiektów: 13 zakładów oceniono jako dostateczne i 8 jako dobre. W bieżącym roku żaden z nadzorowanych obiektów nie był oceniany jako zdecydowanie zły. 9. Zakłady kosmetyczne Na terenie powiatu znajduje się i jest nadzorowanych 9 gabinetów kosmetycznych; wszystkie zostały skontrolowane. W 211 r. wydano decyzję administracyjną dotyczącą usunięcia stwierdzonych uchybień techniczno-sanitarnych w Gabinecie Kosmetycznym we Wschowie, ul. K. Wielkiego 6b; decyzja została umorzona ze względu na likwidację obiektu. W dwóch przypadkach stwierdzono uchybienia sanitarne, tj. brak środka dezynfekcyjnego i brak czystości bieżącej sprzętu i pomieszczeń. Każdorazowo na osoby odpowiedzialne nakładano mandaty karne. Ponowne kontrole przeprowadzone w wymienionych obiektach wykazały zdecydowaną poprawę stanu sanitarnego. W pozostałych skontrolowanych zakładach zapewniono właściwe warunki do dezynfekcji sprzętu, narzędzi i urządzeń. Najczęściej stosowanymi środkami dezynfekcyjnymi są: Lysoformin 3, Aldesan E, Aerodesin 2, Ultradesmit, Aldevir oraz Helipur. 32

33 Wszystkie skontrolowane zakłady w tej grupie obiektów oceniono jako zgodne z wymogami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 24r. w sprawie szczegółowych wymagań jakimi powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej (Dz.U. Nr 31, poz.273), obowiązującymi do dnia r. Jako bardzo dobre oceniono: Studio Pielęgnacji Dłoni i Stóp, Wschowa, ul. Daszyńskiego 2a; Gabinet Kosmetyczny Stella ul. Zjednoczenia 22, Sława. Ponadto w tej grupie obiektów stan techniczno-sanitarny 2 obiektów oceniono jako dostateczny, a 5 jako dobry. 1. Zakłady odnowy biologicznej W ewidencji PSSE znajdują się 4 obiekty, wszystkie zlokalizowane są w mieście. Kontrola przeprowadzona w Solarium Magic-Sun we Wschowie przy ul. Pocztowej 2 wykazała uchybienia techniczno-sanitarne, tj. brudne zakurzone ściany i sufity w pomieszczeniach obiektu oraz zniszczona, z ubytkami kanapa, trudna w utrzymaniu w należytej czystości bieżącej. W związku z powyższym wydano decyzję administracyjną, nakazującą usunięcie stwierdzonych uchybień. Kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie obowiązków decyzji w całości. Wszystkie skontrolowane zakłady w tej grupie obiektów oceniono jako zgodne z wymogami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 24r. w sprawie szczegółowych wymagań jakimi powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej (Dz.U. Nr 31, poz.273). Należy zwrócić uwagę na fakt, iż w tej grupie obiektów nie stwierdzono uchybień sanitarno-higienicznych. We wszystkich zakładach zapewniono środki do dezynfekcji, właściwie przygotowane i oznakowane, zapewniono również czytelną i informację o wykonanych zabiegach dezynfekcyjnych oraz o ewentualnych szkodliwościach, wynikających z nadmiernego korzystania z urządzeń opalających. W tej grupie obiektów jako bardzo dobre pod względem techniczno sanitarnym oceniono 2 obiekty, i są to: 1. Solarium Magic-Sun, Wschowa, ul. Pocztowa 2, 2. Fabryka Fit, Wschowa, Pl. Grunwaldu 8. Jako dobre pozostałe dwa. 11. Inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z wyżej wymienionych usług W ewidencji PSSE znajduje się 7 obiektów; nie wydawano decyzji administracyjnych merytorycznych, jedynie decyzje opłatowe w konsekwencji przeprowadzonych odbiorów nowouruchamianych obiektów. Wszystkie skontrolowane zakłady oceniono jako zgodne z wymogami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 24r. w sprawie szczegółowych wymagań jakimi powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej (Dz.U. Nr 31, poz.273). W powyższej grupie wszystkie obiekty oceniono jako dobre. 33

34 12. Dworce PKS W 211 r. skontrolowano Dworzec PKS we Wschowie przy ul. Moniuszki 6a, którego właścicielem jest Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej Leszno Sp. z o.o. przy ul. Narutowicza 76, 64-1 Leszno. Mając na uwadze poprawę stanu techniczno-sanitarnego dworca PKS we Wschowie PPIS w Nowej Soli wydał w 21 r. i wyegzekwował w I kwartale 211 r. w całości obowiązki decyzji administracyjnej tj. doprowadzenie do właściwego stanu techniczno-sanitarnego ścian i sufitów w pomieszczeniach sanitariatów dla pasażerów i personelu, a także zapewnienia właściwej organizacji i wyposażenia składziku porządkowego przeznaczonego do przechowywania sprzętu używanego do utrzymania czystości bieżącej obiektu dworca i autobusów. Stan techniczno-sanitarny obiektu oceniono jako dobry. 13. Przystanki PKS W ewidencji PSSE na terenie powiatu wschowskiego znajduje się przystanek autobusowy - w Sławie. W minionym roku obiekt skontrolowano - stan sanitarno-higieniczny terenu przystanku i urządzeń jest dobry, zapewniono podróżnym toalety. Kontrola nie wykazała uchybień w zakresie gromadzenia i usuwania nieczystości stałych Wszędzie zapewniono dostateczną ilość kubłów na śmieci w dobrym stanie technicznym, opróżnianych na bieżąco przez administratora obiektu. Oceniono jako dobry. 14. Dworce i stacje kolejowe W I kwartale 211 roku wykonano jedną kontrolę. Skontrolowano Stację PKP we Wschowie stan techniczno sanitarny obiektu jest dostateczny. Obiekt ten z dniem 15. grudnia 21 r. został przekazany do Oddziału Dworce Kolejowe, Rejon Dworców Kolejowych w Poznaniu ul. Dworcowa 1, Poznań. 15. Przystanie jednostek pływających rekreacyjnych i sportowych Na nadzorowanym terenie znajduje się 1 przystania żeglugi śródlądowej wykorzystywana rekreacyjnie. Jest ona zlokalizowana przy Jacht Clubie Chalkos na wodach jeziora Sławskiego. Na terenie przystani znajdują się obiekty, w których między innymi zlokalizowano bazę noclegową oraz zaplecze. Kontrola przeprowadzona w Jacht Clubie Chalkos wykazała, ze stan techniczno-sanitarny obiektu jest dobry. 34

35 zdjęcie: Przystań Chalkos w Lubiatowie 16. Cmentarze W ewidencji PSSE znajduje się 2 cmentarzy. Kontrolując obiekty w tej grupie szczególną uwagę zwracano na stan techniczno-sanitarny domów przedpogrzebowych, ogrodzenie cmentarza, gospodarkę odpadami, dostępność do wody oraz utrzymanie cmentarzy. W tej grupie żadnego obiektu nie oceniono jako zdecydowanie zły; obiekty oceniano jako dobre i dostateczne. 17. Zakłady pogrzebowe Obecnie w ewidencji znajdują się 3 zakłady świadczące usługi pogrzebowe na terenie nadzorowanego powiatu wschowskiego. Są to: Zakład Usług Pogrzebowych przy ul. Rynek 1 w Sławie oraz Firma Piechota przy ul. Czereśniowej 1 we Wschowie i usługi pogrzebowe Dares w miejscowości Tylewice. W czasie kontroli w związku ze zmianą przepisów zwracano szczególną uwagę na spełnienie (przez właścicieli zakładów) wymogów dotyczących wyposażenia i postępowania w czasie czynności ekshumacyjnych. Kontrola przeprowadzona w Zakładzie Pogrzebowym w Sławie, ul. Rynek wykazała zły stan techniczno-sanitarny dzierżawionego przez firmę pomieszczenia do przygotowywania zwłok do pochówku na terenie Cmentarza Komunalnego w Sławie, ul. Długa. Ponadto stwierdzono, że w pomieszczeniu tym brak jest dostępu do bieżącej ciepłej i zimnej wody oraz że w zakładzie brak jest maty przeznaczonej do składowania ziemi wydobywanej z grobu w czasie ekshumacji. W związku z powyższym wydano decyzję administracyjną, nakazującą usunięcie stwierdzonych uchybień z terminem realizacji na 212 rok. Kontrolując zakłady nadzorem objęto również samochody specjalistyczne przeznaczone do przewozu zwłok, sposób postępowania z odpadami w tym z niebezpiecznymi, wyposażenie w dostateczną ilość i asortyment stosowanych środków dezynfekcyjnych, wyposażenie i stosowanie środków ochrony osobistej. Kontrolowano również dokumentację potwierdzającą sposób postępowania z odpadami, mycia i dezynfekcji środków transportu przeznaczonych do przewozu zwłok, sporządzone i wdrożone procedury higieniczne zapobiegające zakażeniom. Kontrole nie wykazały nieprawidłowości, 35

36 samochody są w dobrym stanie techniczno-sanitarnym, trwale oznakowane, posiadające blokady uniemożliwiające przesuwanie się trumny. 18. Inne obiekty użyteczności publicznej a) Apteki W tej grupie obiektów na terenie powiatu wschowskiego objętych nadzorem jest 1 aptek. W czasie kontroli bieżących zwracano szczególną uwagę na stan techniczny obiektu, zachowanie funkcjonalności pomieszczeń zgodne z obowiązującymi wymogami oraz dostępność dla osób niepełnosprawnych w tym poruszających się na wózkach inwalidzkich. Kontrolowano prawidłowość postępowania z odpadami w tym z przeterminowanymi farmaceutykami zarówno powstającymi w aptekach jak i przynoszonych przez klientów. W żadnym ze skontrolowanych obiektów nie stwierdzono nieprawidłowości w powyższej sprawie. Właściciele wszystkich skontrolowanych aptek i punktów aptecznych posiadają umowy z koncesjonowanymi firmami odbierającymi przeterminowane leki. Ponadto Gminy miejskie na nadzorowanym terenie zapewniają odrębne pojemniki i ich rytmiczne opróżnianie przez specjalistyczną firmę, do których klienci aptek składają przeterminowane leki przyniesione z domów. b) Składowiska odpadów Na terenie działania PPIS w Nowej Soli w tej grupie znajduje się 1 obiekt. Nie oceniano składowiska odpadów w Wyszanowie w związku z niewyjaśnioną sytuacją prawną według oświadczenia dzierżawcy obiekt jest nieczynny i obecnie trwa postępowanie wyjaśniające w tej sprawie. c) Targowiska W ewidencji PSSE znajdują się 2 targowiska: w Sławie przy ul. Odr. Wojska Polskiego i we Wschowie przy ul. Garbarskiej; wszystkie skontrolowano. Obiekty we Wschowie i w Sławie oceniono jako dobre. d) Pralnie i magle Na terenie powiatu znajduje się 1 pralnia zlokalizowana w Sławie przy ul. Ogrodowej. Pralnia ta świadczy usługi pralnicze dla większości ośrodków wypoczynkowych zlokalizowanych na terenie gminy Sława. W ubiegłym roku była ona kontrolowana, została oceniona jako dostateczna. e) Obiekty sportowe Na terenie działania PPIS w Nowej Soli znajdują się 4 obiekty. Kręgielnia Mako w Sławie, ul. Przemysłowa kontrola przeprowadzona w II kwartale wykazała szereg uchybień technicznych: brudne ściany i sufity, zniszczona wykładzina podłogowa oraz zniszczona tapicerka mebli, stanowiących wyposażenie obiektu. Czystość bieżąca w obiekcie była dostateczna. W związku ze stwierdzonymi uchybieniami techniczno-sanitarnymi wydano decyzję, nakazującą ich usunięcie. Kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie obowiązków nałożonych decyzja administracyjną, co poprawiło stan techniczno-sanitarny i estetyczny obiektu i na tej podstawie oceniono go jako bardzo dobry. 36

37 Stadion Miejski w Sławie, ul. Ogrodowa - w czasie przeprowadzonej kontroli sprawdzającej stwierdzono wykonanie obowiązków decyzji wydanej w 21 r., dotyczącej doprowadzenia do właściwego stanu techniczno-sanitarnego ścian i sufitów w pomieszczeniach sanitariatów i pryszniców dla zawodników. W obiekcie został przeprowadzony generalny remont wszystkich pomieszczeń i elewacji budynku, mając na uwadze powyższe obiekt oceniono jako bardzo dobry. Stadion Miejski przy ul. Sportowej 5 we Wschowie - ocenie poddano stan technicznosanitarny pomieszczeń szatni dla sportowców, węzłów sanitarnych, pomieszczenia dla sędziów i trenera oraz pomieszczenia porządkowego. Obiekty oceniono jako dostateczny, ze względu na stwierdzone uchybienia techniczne, (zły stan techniczny ścian w szatni dla zawodników oraz sufitu w natryskach w szatni dla zawodników wydano decyzję administracyjną nakazującą usuniecie stwierdzonych uchybień). Kontrola sanitarna przeprowadzona przez upoważnionych pracowników Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nowej Soli w miesiącu październiku 211 roku na Hali Sportowej przy ul. Moniuszki 11 we Wschowie, wykazała zły stan techniczny ścian i sufitów w pomieszczeniach szatni damskiej i męskiej (zacieki, łuszcząca się farba), a w pomieszczeniu na sprzęt sportowy brak jest cokolików przypodłogowych. Ponadto stwierdzono, że w sanitariacie szatni damskiej brak jest wentylacji mechanicznej. W pomieszczeniu siłowni na całej powierzchni znajduje się wykładzina dywanowa, która uniemożliwia utrzymanie pomieszczenia we właściwym stanie techniczno-sanitarnym. W związku z powyższym na administratora obiektu wydano decyzję administracyjną nakazującą usunięcie w/w uchybień. Obiekt oceniono jako dostateczny. f) Kwatery prywatne i pokoje gościnne W ewidencji PPIS w Nowej Soli znajdują się 2 obiekty: Pokoje gościnne Dudek w Sławie i Zajazd Bonanza w Jędrzychowicach. Obie kontrole nie wykazały istotnych uchybień w zakresie gospodarowania odpadami, postępowania z bielizną oraz utrzymania terenu obiektów w należytym stanie sanitarnym w związku z czym zostały ocenione jako dostateczne. 37

38 IV. Stan sanitarno- higieniczny obiektów żywnościowo - żywieniowych Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku sprawuje nadzór nad bezpieczeństwem żywności, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz nadzór nad kosmetykami. Ponadto w ostatnim czasie uprawnienia organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej poszerzone zostały o nadzór nad przestrzeganiem wymagań określonych w przepisach o zawartości niektórych substancji w dymie papierosowym oraz nadzór nad środkami zastępczymi (dopalaczami). Dodatkowe zadania, których realizację rozpoczęto w 211 roku, wiążą się z zabezpieczeniem sanitarno- epidemiologicznym turnieju UEFA EURO 212. We wszystkich obiektach, w których przewiduje się zwiększoną obsługę uczestników turnieju (głównie zakłady gastronomiczne zlokalizowane przy trasach dojazdowych), zwiększono częstotliwość kontroli. W minionym roku, komisarze Urzędu ds. Żywności i Weterynarii UE, przeprowadzili w Polsce kontrolę dotyczącą znakowania wołowiny i produktów z wołowiny. W związku z tym pracownicy PSSE w Nowej Soli wspólnie z przedstawicielami Inspekcji Weterynaryjnej, skontrolowali część placówek handlowych zajmujących się obrotem wołowiny, nie stwierdzając nieprawidłowości w jej znakowaniu. Na bieżąco podejmowano działania monitorujące obecność w obrocie i wycofywanie z rynku produktów niezgodnych z wymogami prawa żywnościowego, zgłoszonych do Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt (Rapid Alert System for Food and Feed RASFF). Zgłoszenia dotyczyły zarówno żywności jak i materiałów i wyrobów do kontaktu z 38

39 żywnością krajowych, pochodzących z Unii Europejskiej i krajów trzecich. Najczęściej powtarzające się produkty, które nie spełniały wymagań zdrowotnych to warzywa zanieczyszczone pozostałościami pestycydów, oraz naczynia z melaminy i naczynia szklane lub ceramiczne zdobione, z których następowała migracja do żywności formaldehydu, kadmu i ołowiu. Nadzorowano również wycofywanie z obrotu suplementów diety zawierających niedozwolone substancje, środki spożywcze o przekroczonej zawartości dwutlenku siarki, wody źródlane zanieczyszczone mikrobiologicznie. Zgłoszenia w systemie RAPEX o wprowadzaniu do obrotu kosmetyków, zagrażających zdrowiu ludzi najczęściej dotyczyły: henny, kremów, farb do koloryzacji włosów- z uwagi na zawartość zabronionych barwników, a także balsamów i mleczka do ciała i twarzy- z uwagi na zawartość hydrochinonu i zanieczyszczeń mikrobiologicznych. W minionym roku oprócz typowych zgłoszeń w systemie alarmowym, PSSE monitorowała obrót warzywami (głównie ogórki, sałata, pomidory, papryka), przywożonymi z Niemiec, w związku z epidemią wywołaną w tym kraju przez bakterie Escherichia Coli. Od połowy maja 211 r. do 26 lipca, w którym ogłoszono zakończenie epidemii wywołanej E. coli O14:H4 STEC, w Niemczech z powodu zakażenia zmarło 45 osób, a pozostałych krajach UE jedna osoba. W Polsce zachorowały 3 osoby, wszystkie powróciły do zdrowia. W roku 211 w powiecie wschowskim nie odnotowano natomiast ognisk zbiorowych zatruć pokarmowych wywołanych przez bakterie, wirusy, toksyny ani też zatruć grzybami. Stałym elementem nadzoru prowadzonego przez PSSE jest kontrola przestrzegania przepisów sanitarnych przez właścicieli obiektów żywnościowo-żywieniowych. W 211r. w powiecie wschowskim w ewidencji pionu żywności, żywienia i przedmiotów użytku znajdowało się 69 obiektów (o 44 więcej niż w roku porównawczym), w których przeprowadzono 243 kontrole sanitarne (w roku ). Największą grupę obiektów stanowią sklepy spożywcze. Kontrolą objęto zakłady produkcji i obrotu żywnością, zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego i otwartego (w tym małej gastronomii) oraz miejsca obrotu materiałami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością. Łącznie przeprowadzono kontrolę w 139 obiektach, co stanowi 22,8% ogółu zarejestrowanych (w 21 r. w 187 tj. 34%). W większości skontrolowanych obiektów żywności i żywienia zostały wdrożone systemy kontroli wewnętrznej, tzw. zasady dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz systemu analizy zagrożeń i kontroli punktów krytycznych - HACCP (wraz z niezbędną dokumentacją). W celu uzyskania poprawy stanu sanitarno-technicznego wydano 14 decyzji administracyjnych. Za uchybienia sanitarne nałożono 45 mandatów o łącznej wartości 1 3zł (w 21r. 43 mandaty o wartości 8 6 zł). Najwięcej mandatów nałożono w sklepach spożywczych oraz w zakładach żywienia zbiorowego otwartego w tym w zakładach małej gastronomii. Nie wydawano decyzji nakazujących przerwanie produkcji lub unieruchomienie zakładu. Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w zakładach gastronomicznych i placówkach obrotu żywnością to brak czystości i porządku w pomieszczeniach (szczególnie na zapleczu), wprowadzanie do obrotu przeterminowanych środków spożywczych, brak segregacji żywności w urządzeniach chłodniczych, brak dostatecznej ilości pojemników na odpadki i zużyte naczynia jednorazowe, brak monitoringu temperatury w urządzeniach chłodniczych, brak wydzielonego miejsca do przechowywania środków służących utrzymaniu czystości oraz brak szafek odzieżowych. 39

40 Do badań w ramach urzędowej kontroli i monitoringu pobrano 8 próbek, których kwestionowano. W roku 21 próbek nie pobierano. nie Wnioski Stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych w porównaniu z rokiem ubiegłym utrzymuje się na zbliżonym poziomie, aczkolwiek obserwuje się dążenie przedsiębiorców do podnoszenia standardu zakładów, bez konieczności nakładania obowiązków przez PPIS na drodze administracyjnej. Mając na celu zapewnienie właściwego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności, niezbędna jest kontynuacja nadzoru sanitarnego w zakresie: - stanu sanitarno-technicznego obiektów, - wdrażania i skutecznego stosowania przez przedsiębiorców w obiektach żywności i żywienia systemów kontroli wewnętrznej - zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz systemu HACCP, - zachowania łańcucha chłodniczego na całej drodze od surowca do gotowego produktu, szczególnie w przypadku środków spożywczych łatwo psujących się, - stosowania prawidłowych procesów mycia i dezynfekcji, - prawidłowego znakowania wyrobów, - właściwego stosowania substancji dodatkowych, - przestrzegania zasad utrzymania higieny osobistej i higieny miejsca pracy, - identyfikowalności surowców i produktów. V. Warunki higieniczno sanitarne środowiska pracy Charakterystyka nadzorowanych zakładów pracy W ewidencji powiatu wschowskiego znajdowało się 71 zakładów pracy, które zatrudniały łącznie 323 osób. W roku 211 skontrolowano 3 zakładów (ok. 42,25 %), które zatrudniały 1239 pracowników (ok. 38,36 % ogółu zatrudnionych). Tabela. Struktura zatrudnienia według branż gospodarki, w skontrolowanych w roku 211 zakładach pracy. Branża gospodarki Liczba skontrolowany ch zakładów Liczba zatrudnionych w skontrolowany ch zakładach Liczba kontroli rolnictwo leśnictwo przemysł zaopatrywanie w gaz dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami

41 budownictwo handel pojazdami i ich naprawa służba zdrowia inne RAZEM Najwięcej kontroli przeprowadzono w zakładach przemysłowych, ponieważ ryzyko zawodowe w tych firmach jest najistotniejsze. Działalność kontrolno represyjna Ogółem przeprowadzono 47 kontroli z zakresu zagrożeń w środowisku pracy i wydano 14 decyzji administracyjnych zawierających 36 nakazów zobowiązujących pracodawców do usunięcia stwierdzonych uchybień. Najwięcej nakazów w powyższych decyzjach dotyczyło poprawy stanu sanitarnego pomieszczeń, usunięcia uchybień w zakresie substancji i preparatów chemicznych oraz usunięcia uchybień w zakresie czynników biologicznych. Udział poszczególnych zarządzeń w łącznej liczbie wydanych nakazów przedstawia się następująco: Legenda: Poprawa stanu sanitarnego obiektów 1 nakazów, Usunięcie uchybień w zakresie substancji i preparatów chemicznych - 6 nakazów W zakresie czynników biologicznych 6 nakazów W zakresie oceny ryzyka zawodowego 4 nakazy Rejestr badań i pomiarów 3 nakazy W zakresie produktów biobójczych - 3 nakazy Dotyczących obniżenia stężeń i natężeń czynników szkodliwych - 2 nakazy 41

42 W zakresie badań i pomiarów -2 nakazy Dotyczących poprawy oświetlenia 2 nakazy Dotyczące innych zagadnień 2 nakazy Zapewnienie dostatecznej ilości szafek ubraniowych - 1 nakaz W roku 211 wystawiono 13 decyzji opłatowych na kwotę 447,3 zł. Wystawiono 2 postanowienia dotyczące zmiany terminu załatwienia chorób zawodowych. W celu przymuszenia do wykonania obowiązków nałożonych decyzjami wystawiono 3 upomnienia. Na terenie powiatu wschowskiego przekroczenia czynników szkodliwych stwierdza się w 16 zakładach, w których w przekroczeniach norm higienicznych pracuje łącznie 28 pracowników ( niektóre osoby są równocześnie narażone na kilka czynników ). Najwięcej osób narażonych jest na działanie ponadnormatywnego hałasu - 25 osób. Ponadto stwierdza się przekroczenie poziomu wibracji w przekroczeniu dopuszczalnych parametrów pracuje 16 osób oraz przekroczenie stężenia pyłu narażone są 3 osoby. Narażenie zawodowe w środowisku pracy w latach Rok Liczba zakładów, w których stwierdzono przekroczenia NDS/NDN Liczba pracowników pracujących w przekroczeniach dopuszczalnych norm ogółem czynniki chemiczne pyły czynniki fizyczne W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba osób narażonych kształtuje się na podobnym poziomie. W roku 211 skontrolowano 9 zakładów, w których występują przekroczenia czynników szkodliwych; w skontrolowanych zakładach narażonych było łącznie 92 pracowników, w tym 89 na hałas, 16 osób na wibrację i 3 osoby na ponadnormatywne zapylenie. Udział poszczególnych czynników w narażeniu zawodowym przedstawia się następująco: Liczba osób pracujących w przekroczeniach norm higienicznych hałas wibracja pył 3 42

43 W celu zmniejszenia narażenia pracowników na ponadnormatywny hałas i wibrację PPIS w Nowej Soli systematycznie egzekwuje od zakładów pracy opracowanie programu ograniczenia narażenia na hałas lub wibrację, przeprowadzanie okresowych badań audiometrycznych dla pracowników narażonych na ponadnormatywny hałas, przeprowadzanie doboru ochron słuchu odpowiednio do zagrażającego widma hałasu, dopilnowanie stosowania przez pracowników ochron słuchu i rękawic antywibracyjnych, oznakowanie miejsc zagrożenia informacją o występującym przekroczeniu dopuszczalnych normatywów higienicznych oraz znakami nakazującymi stosowanie ochron indywidualnych. Natomiast wyeliminowanie nadmiernego zapylenia oraz przekroczonych stężeń czynników chemicznych było egzekwowane przez zarządzenia ujęte w decyzjach administracyjnych / obniżenie zapylenia na stanowiskach pracy, zamontowanie wentylacji miejscowej itp./. W roku 211 wydano 2 nakazy dotyczące obniżenia przekroczonych normatywów higienicznych, które dotyczyły obniżenia stężenia pyłu. W wyniku prowadzonych działań w 211r. poprawiono warunki pracy w zakresie przekroczeń normatywów higienicznych w 3 zakładach pracy ( w jednym obniżono stężenie styrenu, w drugim zakładzie zlikwidowano stanowisko, na którym występowało nadmierne zapylenie, w trzecim obniżony został hałas ) - warunki pracy poprawiono łącznie dla 13 osób. Nadzór nad czynnikami biologicznymi Narażenie na szkodliwe dla zdrowia czynniki biologiczne występuje w 32 zakładach. W roku 211 skontrolowano w tym zakresie 11 zakładach pracy, przeprowadzono 13 kontroli. Wydano 3 decyzje administracyjne, w których nakazano m. innymi: 43

44 a) przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego pod kątem narażenia na czynniki biologiczne w 1 zakładzie, b) sporządzenie rejestru prac narażających pracowników na działanie szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do 3 lub 4 grupy zagrożenia w 1 zakładzie, c) sporządzenie rejestru pracowników narażonych na działanie czynników biologicznych zakwalifikowanych do 3 lub 4 grupy zagrożenia w 1 zakładzie, d) opracowanie procedur bezpiecznego postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi w 3 zakładach, e) braku przeszkolenia pracowników w zakresie czynników biologicznych w 1 zakładzie, f) oznakowanie miejsc zagrożenia znakami ostrzegającymi przed zagrożeniem biologicznym w 2 zakładach, g) zapewnienia oznakowanych pojemników do zbierania brudnej odzieży roboczej w 2 zakładach, h) zapewnienia właściwego poziomu prania i suszenia zabrudzonej odzieży roboczej w 1 zakładzie. WZÓR ZNAKU OSTRZEGAJĄCEGO PRZED ZAGROŻENIEM BIOLOGICZNYM Nie stwierdzono uchybień w zakresie zapewnienia pracownikom odpowiednich środków higieny osobistej, środków dezynfekcyjnych oraz ochron indywidualnych. Pracodawcy zapewniają pracownikom uodpornienie przy użyciu dostępnych szczepionek. W skontrolowanych zakładach na czynniki biologiczne narażonych było ogółem 298 osób, w tym: 298 osób - narażonych na czynniki zakwalifikowane do 2 grupy zagrożenia 279 osób - narażonych na czynniki zakwalifikowane do 3 grupa zagrożenia Nie stwierdzono narażenia na czynniki biologiczne zaklasyfikowane do 4 grupy zagrożenia. W roku 211 jednym z zagadnień problemowych był nadzór nad warunkami pracy i wypełnianiem przez pracodawców obowiązków, wynikających z oceny ryzyka zawodowego pracowników zatrudnionych w zakładach opieki zdrowotnej w zakresie zagrożeń biologicznych. Przeprowadzono w tym zakresie 1 kontrolę sanitarną w NZOZ Nowy Szpital we Wschowie. Kontrolą objęto Oddział Wewnętrzny i Zakład Opiekuńczo-Leczniczy. Na czynniki biologiczne w roku 211 narażonych było 75 osób ( 4 mężczyzn i 71 kobiet), wszystkie osoby były narażone na czynniki biologiczne zaliczane do 2 i do 3 grupy zagrożenia. Uchybień w zakresie zagrożeń biologicznych nie stwierdzono. 44

45 Nadzór nad substancjami i mieszaninami chemicznymi W ewidencji PSSE w Nowej Soli znajduje się 1 dystrybutor chemikaliów i 17 stosujących substancje i mieszaniny w działalności zawodowej. W 211 r. nie kontrolowano zakładu wprowadzającego do obrotu niebezpieczne preparaty chemiczne. Na terenie powiatu skontrolowano 16 zakładów stosujących w działalności zawodowej niebezpieczne substancje i preparaty chemiczne. Przeprowadzono w tym zakresie 19 kontroli. Naruszenie przepisów w zakresie substancji i preparatów stwierdzono podczas 4 kontroli. W trakcie przeprowadzanych kontroli stwierdzono: - Brak szczegółowej oceny ryzyka w związku z narażeniem na niebezpieczne preparaty chemiczne - u 4 stosujących ( u jednego z nich decyzja była wydana w 21r.) - Brak instrukcji bhp przy stosowaniu niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych - u 1 stosującego - Brak spisu stosowanych niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych - u 2 stosujących Usunięcie stwierdzonych uchybień nakazano 3 decyzjami administracyjnymi. W roku 211 jednym z zagadnień problemowych był nadzór nad warunkami pracy i wypełnianiem przez pracodawców obowiązków, wynikających z oceny ryzyka zawodowego pracowników zatrudnionych w zakładach opieki zdrowotnej w zakresie zagrożeń chemicznych. Przeprowadzono w tym zakresie 1 kontrolę sanitarną w NZOZ Nowy Szpital we Wschowie. Kontrolą objęto Oddział Wewnętrzny i Zakład Opiekuńczo-Leczniczy. Kontakt z niebezpiecznymi mieszaninami chemicznymi miało 18 osób (12 osób - Oddz. Wewnętrzny i 6 osób - ZOL ). Uchybień w zakresie zagrożeń chemicznych nie stwierdzono. C- Produkt żrący T Produkt toksyczny Xn Produkt szkodliwy N Produkt niebezpieczny dla środowiska Fotografia. Przykładowe znaki ostrzegawcze dotyczące substancji i preparatów chemicznych (piktogramy). Nadzór nad produktami biobójczymi W zakresie stosowania produktów biobójczych przeprowadzono 1 kontrolę. Stwierdzono takie uchybienia jak: 45

46 brak znaku ostrzegawczego przed zagrożeniem ze strony żrącego produktu biobójczego; brak na stanowisku pracy instrukcji bhp opracowanej na podstawie karty charakterystyki powyższego produktu biobójczego; brak w pobliżu miejsca stosowania żrącej mieszaniny prysznica umożliwiającego opłukanie ciała oraz specjalistycznego prysznica umożliwiającego opłukanie oczu. Usunięcie stwierdzonych uchybień nakazano decyzją administracyjną. Nadzór nad czynnikami rakotwórczymi w środowisku pracy W ewidencji powiatu wschowskiego figuruje 6 zakładów, w których pracownicy są narażeni lub mają kontakt z czynnikami rakotwórczymi. W roku 211 pod kątem narażenia na czynniki rakotwórcze i mutagenne skontrolowano 2 zakłady pracy, w których narażonych było łącznie 78 pracowników. Przeprowadzono 2 kontrole. Uchybień w zakresie czynników rakotwórczych nie stwierdzono. WZÓR ZNAKU OSTRZEGAJĄCEGO PRZED ZAGROŻENIEM NA CZYNNIK RAKOTWÓRCZY W skontrolowanych zakładach pracownicy byli narażeni na: Pył drewna twardego 3 WZW B i C - 75 osób Ponadto w kontakcie z czynnikiem rakotwórczym ( poniżej,1x NDSiN ) pracowały 3 osoby ( promieniowanie jonizujące ). Choroby zawodowe w powiecie wschowskim W roku 211 nie stwierdzono żadnej choroby zawodowej, nie wydano także żadnej decyzji o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. Wykres: Liczba stwierdzonych chorób zawodowych w powiecie wschowskim w latach

47 Liczba stwierdzanych chorób zawodowych w ciągu ostatnich 22 lat w powiecie wschowskim ulega wahaniom, najwięcej chorób stwierdzono w 1999r. - 8 przypadków. Powyższe dane nie obejmują jednak stwierdzanych chorób w powiecie wschowskim przed wprowadzeniem reformy administracyjnej kraju, kiedy to powiat wschowski należał do województwa leszczyńskiego Najczęściej stwierdzane choroby zawodowe w powiecie wschowskim Strukturę stwierdzanych chorób zawodowych w latach przedstawia poniższy wykres Liczba przypadków: 18 ch.narządu głosu bruceloza astma oskrzelowa wibracja WZW typu C uszkodzenie słuchu 3 alergia skóry 3 5 zapalenie nadkłykci kości ramieniowej alergiczny nieżyt nosa borelioza Na przestrzeni lat najwięcej stwierdzono chorób narządu głosu i chorób zakaźnych. Choroby narządu głosu Wykres: Choroby zawodowe narządu głosu stwierdzane w powiecie wschowskim w latach

48 Pozycja 23 r. 24 r. 25 r. 26 r. 27 r. 28 r. 29r. 21r. 211r. Razem 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1,5 199r. 1991r r. 1993r. 1994r r. 1996r. 1997r r. 1999r. 2r. 21r. 22r. 23r. 24r. 2 25r. 26r. 27r. 28r. 29r. 21r. Choroby narządu głosu przez wiele lat stanowiły jedno z najczęściej stwierdzanych schorzeń mających etiologię zawodową. Liczba chorób zawodowych narządu głosu bardzo maleje: w latach stanowiły one ok. 46 % stwierdzanych chorób zawodowych, w latach stanowiły 22 %, a w ciągu ostatnich 7 lat nie stwierdzono żadnego przypadku. 211r. Choroby zakaźne Wykres: Choroby zakaźne stwierdzane w powiecie wschowskim w latach bruceloza WZW C borelioza 2 1,5 1,5 199r. 1992r. 1994r. 1996r. 1998r. 2r. 22r. 24r. 26r. 28r. 21r. Od 22r. nie stwierdza się zachorowań na brucelozę. W 29r. pojawiło się natomiast zachorowanie na boreliozę, której nie notowano w latach poprzednich. Tabela. Choroby zawodowe stwierdzone w powiecie wschowskim w latach wg wykazu Wykaz chorób zawodowych Liczba stwierdzonych chorób 48

49 6 Astma oskrzelowa Alergiczny nieżyt nosa Przewlekłe choroby narządu głosu 2 2 spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym, co najmniej 15 lat 18 Choroby skóry Obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego spowodowany hałasem 26 Choroby zakaźne lub pasożytnicze: a) Przewlekłe WZW typu C b) borelioza Razem Wykres: Procentowy udział poszczególnych jednostek chorobowych w stosunku do ogólnej liczby stwierdzonych chorób zawodowych w latach ,11% 11,11% 11,11% 11,11% 22,22% 33,33% ch.zakaźne ch. narządu głosu ch.skóry ubytek słuchu astma oskrzelowa alergiczny nieżyt nosa Na przestrzeni 9 ostatnich lat nadal największą grupę stanowiły choroby zakaźne oraz choroby narządu głosu. Podsumowanie 1. Liczba osób narażonych w porównaniu z rokiem ubiegłym kształtuje się na podobnym poziomie. 2. Największą liczbę narażonych pracowników stanowią pracujący w warunkach przekroczeń dopuszczalnych norm hałasu. W związku z tym podczas kontroli warunków pracy należy w szczególny sposób uczulać pracodawców na zagrożenia 49

50 związane z hałasem, oraz na konieczność podejmowania działań profilaktycznych w celu zapobiegania chorobom zawodowym narządu słuchu. 3. Jednych z częstszych uchybień stwierdzonych podczas kontroli był zły stan sanitarnohigieniczny pomieszczeń produkcyjnych i socjalnych - w celu usunięcia tych uchybień wydano ok. 28 % wszystkich nakazów. 4. W związku z często stwierdzanymi nieprawidłowościami dotyczącymi stosowania chemikaliów ( zwłaszcza braku szczegółowej oceny ryzyka zawodowego na czynniki chemiczne ) należy nasilić kontrole po linii przestrzegania obowiązujących przepisów. VI. Warunki sanitarne w szkołach i innych placówkach oświatowo - wychowawczych 1. Wprowadzenie W roku 211 w ewidencji Higieny Dzieci i Młodzieży znajdowało się 4 stałych placówek oświatowo wychowawczych na terenie powiatu wschowskiego, w tym : 1 żłobek, 15 przedszkoli, 16 szkół podstawowych, 2 zespoły szkół ogólnokształcących, 4 gimnazja, 1 świetlica, 1 szkoła muzyczna oraz 32 miejsca wypoczynku dzieci i młodzieży. 5

51 szkoła muzyczna 1 zespoły szkół św ietlice 1 żłobki 1 ogólnokształcących 2 przedszkola 15 gimnazja 4 szkoły podstaw ow e 16 Działania w zakresie higieny dzieci i młodzieży miały na celu zapewnienie bezpiecznych warunków i odpowiedniego standardu higienicznego do nauki, pobytu i do wypoczynku dzieci i młodzieży w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Inspekcja Sanitarna w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego nad placówkami nauczania, wychowania i wypoczynku koncentrowała się na egzekwowaniu przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne w celu ochrony zdrowia dzieci i młodzieży przed niekorzystnym wpływem czynników szkodliwych i uciążliwych w środowisku szkolnym. Podczas czynności kontrolnych oceniano placówki pod względem posiadanej infrastruktury (funkcjonalność budynków, stan techniczny), bieżącej czystości i porządku, warunków do utrzymania higieny osobistej oraz warunków pobytu dzieci i młodzieży (higiena pracy umysłowej, ergonomia stanowiska pracy ucznia, dostępność do infrastruktury do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego, dostępność uczniów do profilaktycznej opieki zdrowotnej). W wyniku przeprowadzonych kontroli w 211r.: wydano ogółem 14 decyzji administracyjnych oraz 17 decyzji administracyjnych opłatowych, dokonano rozstrzygnięcia 2 wniosków o interwencję w sprawach stanu sanitarnohigienicznego placówek oświatowo-wychowawczych, z których jeden uznano za uzasadniony. Kontynuowano ocenę higieny procesu nauczania w szkołach podstawowych według Poradnika do oceny higieny procesu nauczania - uczenia się w szkole podstawowej przygotowanego przez Instytut Badań Edukacyjnych MEN we współpracy z Departamentem Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrowia GIS. Skontrolowano jedną szkołę podstawową, która w ocenie końcowej wykazywała stan bardzo dobry nie wymagający analizy i poprawy. 2. Stan sanitarno-techniczny placówek Żłobki i przedszkola W 211r. na terenie powiatu wschowskiego funkcjonowanie rozpoczął żłobek niepubliczny. Ponadto pod nadzorem pozostawało 15 przedszkoli. W ramach nadzoru nad tymi placówkami przeprowadzono łącznie 4 kontrole sanitarne. Warunki sanitarno-techniczne i higieniczne żłobka oceniono jak bardzo dobre. 51

52 Wszystkie skontrolowane placówki utrzymane były we właściwym stanie sanitarnohigienicznym i technicznym. Przedszkola posiadały wydzielone miejsca do zabawy, wypoczynku, nauki i spożywania posiłków, a zespoły sanitarne wydzielone były dla poszczególnych grup wiekowych. Sale zabaw wyposażone były w meble dostosowane do wzrostu dzieci, właściwie oznakowane, w dobrym stanie technicznym, w większości posiadające certyfikaty. Wydano jedną opinię sanitarną dla innych form wychowania przedszkolnego (opinia pozytywna). Punkt przedszkolny został utworzony w istniejącym budynku szkoły. Ponadto dokonano odbioru przedszkola niepublicznego. Szkoły W 211 roku w ewidencji znajdowały się 23 szkoły na różnych poziomach kształcenia: 16 szkół podstawowych, 4 gimnazja, 2 zespoły szkół ogólnokształcących oraz 1 zespół szkół ponadgimnazjalnych gdzie organem prowadzącym jest burmistrz. W ramach bieżącego nadzoru przeprowadzono 23 kontrole w 3 placówkach. Wystawiono 8 decyzji administracyjnych w celu wyegzekwowania poprawy warunków higienicznych i zdrowotnych. Decyzje dotyczyły najczęściej doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno-technicznego: ścian, sufitów: w salach lekcyjnych, sanitariatach, klatkach schodowych korytarzach komunikacyjnych, salach gimnastycznych wraz z zapleczami (przebieralniach, korytarzach, magazynkach na sprzęt sportowy), podłóg, oraz zapewnienia właściwego natężenia oświetlenia elektrycznego w salach lekcyjnych. Podczas bieżących kontroli szkół dokonano również oceny warunków do utrzymania higieny osobistej. Celem tej oceny było sprawdzenie w ilu szkołach zapewnione są właściwe warunki do utrzymania higieny osobistej, poprzez zapewnienie w nich ciepłej, bieżącej wody przez cały rok szkolny, mydła w dozownikach, papieru toaletowego oraz możliwości osuszania rąk. Brak bieżącej ciepłej wody odnotowano w 3 placówkach i związku z tym wydano decyzje administracyjne. 3. Warunki pracy w ucznia Na warunki pracy ucznia w szkołach istotny wpływ mają takie czynniki jak: właściwe oświetlenie, plan lekcji ułożony zgodnie z zasadami higieny, dostosowanie stolików i ławek do wzrostu przedszkolaków/uczniów, prawidłowe obciążenie uczniów tornistrami/plecakami. Pomiary wagi plecaków/tornistrów przeprowadzono w wybranych losowo klasach I-VI szkół podstawowych wśród 139 uczniów. Na podstawie zebranych informacji stwierdzono, że 39,5% uczniów nosiło tornistry/plecaki, których waga przekraczała przyjętą normę tj. 1% masy ciała ucznia. Podczas kontroli zwracano również uwagę na to czy w szkołach istnieje możliwość pozostawienia podręczników i przyborów szkolnych w pomieszczeniach tych placówek. We wszystkich skontrolowanych placówkach taką możliwość zapewniono (w szafkach klasowych, na półkach lub szafkach indywidualnych na korytarzach) Na prawidłowy rozwój ucznia wpływa także organizacja procesu nauczania i wychowania w szkołach, zwłaszcza planowanie nauki i wypoczynku. W związku z tym w 211r. ocenie poddano 56 tygodniowych rozkładów lekcji w 6 placówkach. Stwierdzone nieprawidłowości wynikały z zatrudniania nauczycieli w kilku szkołach równocześnie oraz konieczności dostosowania godzin lekcyjnych do uczniów dojeżdżających. Innym ważnym elementem środowiska szkolnego wpływającym na rozwój młodego człowieka jest prawidłowo dobrane do wzrostu ucznia stanowisko pracy. 52

53 W 211r. w zakresie zapewnienia uczniom właściwego stanowiska nauki w szkole przeprowadzono kontrole w 4 placówkach oceniając 214 stanowisk. Nieprawidłowości nie stwierdzono. Stan techniczny mebli nie budził zastrzeżeń. 4. Profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami Zgodnie z ustawą o systemie oświaty szkoła powinna zapewnić uczniom możliwość korzystania z gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej. Na terenie powiatu wschowskiego spośród 17 placówek skontrolowanych w zakresie profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami, gabinety posiadało 6 szkół. W przypadku pozostałych placówek profilaktyczną opiekę zdrowotną zapewniono w pomieszczeniach zastępczych na terenie szkoły (9 placówek), poza terenem szkoły w zakładach opieki zdrowotnej (2 placówki). Pielęgniarki sprawujące opiekę nad uczniami w wielu przypadkach obejmowały opieką więcej niż jedną szkołę w związku z czym odwiedzały placówki 1-2 razy w tygodniu, a czasem nawet raz na dwa trzy tygodnie. Wykonywały m.in. testy przesiewowe, prowadziły działalność edukacyjną oraz profilaktykę próchnicy zębów. We wszystkich szkołach nie zapewniono opieki lekarza i stomatologa. Stan sanitarno-higieniczny oraz techniczny skontrolowanych gabinetów nie budził zastrzeżeń. 5. Infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego Ważnym czynnikiem warunkującym prawidłowy rozwój i zdrowie ucznia jest jego aktywność fizyczna. W 211r. skontrolowano 17 placówek w zakresie posiadania wystarczających, niewystarczających i braku warunków do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego. Wystarczające warunki zapewniono w 8 szkołach, w których zajęcia wf prowadzone były na terenie placówki, sporadycznie w innych obiektach sportowych lub w halach sportowych działających przy szkołach i w bliskim ich sąsiedztwie. W pozostałych szkołach zajęcia prowadzone były na korytarzach i holach lub poza placówką. Pomimo oddawania do użytku kolejnych sal i boisk sportowych oraz modernizacji istniejących, nie pokrywa to pełnego zapotrzebowania na bazę sportową. Wiele małych szkół wiejskich nie posiada sal gimnastycznych a jedynie boisko szkolne. 7. Warunki wypoczynku i rekreacji Na terenie powiatu wschowskiego w 211r. wypoczynek letni i zimowy zorganizowano w 32 formach, z których skorzystało ogółem 712 uczestników. W trakcie wypoczynku przeprowadzono 5 kontroli sanitarnych. Ocenie poddano warunki zdrowotne pobytu, stan sanitarno-techniczny pomieszczeń oraz bezpieczeństwo dzieci i młodzieży. Kontrole wykazały, że większość placówek została przygotowana właściwie i zapewniała bezpieczne oraz higieniczne warunki wypoczynku. Stwierdzona w jednym przypadku nieprawidłowość dotyczyła braku przydatności wody do spożycia z sieci wodociągu lokalnego ZHP Sulechów w Uściu. W związku z tym podjęto stosowne działania aby zapewnić bezpieczeństwo zdrowotne uczestników obozu. 53

54 Podsumowanie 1. W placówkach oświatowo wychowawczych oraz wypoczynku następuje stopniowa poprawa warunków pobytu w nich dzieci i młodzieży. 2. W placówkach prowadzone są w miarę posiadanych środków finansowych prace remontowe o różnym zakresie, 3. Poprawie ulegają higieniczne warunki pracy ucznia w zakresie rozkładów zajęć oraz dostosowania stanowiska pracy ucznia. Sukcesywnie wymieniane są meble na nowe posiadające certyfikaty, 4. Nadal istniejącym problemem jest brak opieki medycznej (pielęgniarki) w przedszkolach. Natomiast w szkołach (szczególnie filiach i małych szkołach wiejskich) nie posiadających gabinetów profilaktycznej opieki medycznej pielęgniarka jest jeden raz do dwóch razy w tygodniu. We wszystkich placówkach brak jest opieki lekarza i stomatologa. 5. Wzrasta świadomość organizatorów wypoczynku dzieci i młodzieży w zakresie zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków na obozach i koloniach. Dzieciom i młodzieży zapewniono odpowiednie warunki zakwaterowania, utrzymania higieny osobistej oraz prowadzonego żywienia. VII. Działalność w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego W 211r. wydano 1 uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko, opracowywanej dla zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz 8 uzgodnień dot. terenów m. in. pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną i jednorodzinną, usługową, produkcyjną, elektrowniami wiatrowymi, obiektami rekreacji, działalności gospodarczej, infrastruktury technicznej, komunikacji. Wydano 13 opinii, w tym 4 - o konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko z określeniem zakresu raportu. Opinie dotyczyły głównie przedsięwzięć typu: - obiekty przemysłowe (np. warsztat naprawy turbosprężarek) - stacje paliw, elektrownie wiatrowe - obiekty gospodarki odpadami (np.skup metali) - obiekty liniowe sieci kanalizacyjne, drogi, - obiekty gospodarki wodno-ściekowej, min. ujęcie wód podziemnych, - instalacja do odzysku energii. Wydano 23 opinie dotyczące zgody na uruchomienie obiektów związanych z żywnością i żywieniem, służbą zdrowia, oświatą i rekreacją oraz innych obiektów użyteczności publicznej, zakładów produkcyjnych (w tym przetwórstwa mięsnego, produkcji pieczarek), usługowych np. warsztatów samochodowych, tartaku, zakładów odnowy biologicznej, obiektów związanych z gospodarką wodno-ściekową i odpadami, ferm hodowlanych, w tym przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Odbiory były dokonywane wspólnie z pracownikami nadzoru bieżącego oraz pracownikami Inspekcji Weterynaryjnej. W trakcie odbiorów dokonywano kontroli zaświadczeń, atestów itp. pod względem zgodności z wymaganiami higieniczno-zdrowotnymi. Kontynuowano ścisłą współpracę z organami administracji samorządowej w trakcie opiniowania projektów studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego 54

55 gminy, uzgadniania projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i dokumentacji przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Łącznie w 211r. przeprowadzono 32 kontrole i wystawiono 25 decyzji opłatowych. Kontrole przeprowadzane z nadzorem bieżącym dotyczyły obiektów, w których roboty adaptacyjne były prowadzone w zakresie nie wymagającym pozwolenia na budowę. Obejmowały one obiekty głównie z zakresu żywności i żywienia, służby zdrowia, oświaty, usługowe (zakłady odnowy biologicznej). VIII. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia Państwowa Inspekcja Sanitarna koordynuje, prowadzi, nadzoruje i organizuje działalność oświatowo- zdrowotną w celu kształtowania postaw oraz zachowań zdrowotnych, a w szczególności: - pobudza aktywność społeczną na rzecz własnego zdrowia, - inicjuje i wytycza kierunki przedsięwzięć mających zaznajomić społeczeństwo z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, z zasadami higieny i racjonalnego żywienia, - udziela porad i informacji w zakresie zapobiegania i eliminowania negatywnego wpływu czynników i zjawisk fizycznych, chemicznych i biologicznych na zdrowie ludzi, - ocenia działalność oświatowo- zdrowotną prowadzoną przez placówki oświatowowychowawcze oraz środki masowego przekazu, zakłady opieki zdrowotnej, inne zakłady, instytucje i organizacje oraz udziela im pomocy w prowadzeniu tej działalności. Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Nowej Soli koordynuje krajowe, wojewódzkie i lokalne interwencje programowe i nieprogramowe, kierowane do placówek nauczania i wychowania i zakładów opieki zdrowotnej. Realizuje działania z zakresu edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia w tych placówkach na mocy Ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tekst jednolity z 211r. Dz. U. Nr 212, poz z późniejszymi zmianami). W 211r. kierunki podejmowanych działań wynikały z wytycznych Głównego Inspektoratu Sanitarnego, założeń Narodowego Programu Zdrowia na lata , ogólnopolskich programów polityki zdrowotnej, oraz z sytuacji epidemiologicznej i potrzeb zdrowotnych mieszkańców. W roku 211dotyczyły: - profilaktyki nadwagi i otyłości, - profilaktyki uzależnień, szczególnie ograniczenia zdrowotnych następstw palenia tytoniu, - higieny jamy ustnej i profilaktyki próchnicy, - profilaktyki zakażeń HCV. DZIAŁALNOŚĆ SZKOLENIOWA, WIZYTACJE W celu skutecznej realizacji zadań określonych w poszczególnych programach, pracownicy pionu promocji zdrowia monitorowali wdrażane interwencje oraz prowadzili działalność edukacyjną poprzez organizację szkoleń i narad. Działalność szkoleniowa obejmowała zagadnienia merytoryczne związane z profilaktyką w zakresie zakażeń HCV. Tematyka dopasowywana była do specyfiki grupy odbiorczej, do której kierowane były działania edukacyjne. 55

56 Adresatami byli koordynatorzy szkolni programów edukacyjnych ( nauczyciele, pedagodzy szkolni oraz pielęgniarki w środowiskach nauczania i wychowania), przedstawiciele samorządów lokalnych, personel medyczny. Ogółem w 211 roku przeprowadzono: - 4 narady - 1 szkolenie. Pion promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej nadzorował działalność 52 placówek, w tym 41 placówek oświatowo- wychowawczych, 1 zakładów opieki zdrowotnej oraz 1 szpital. Na terenie powiatu przeprowadzono ogółem 8 wizytacji. W czasie wizytacji dokonywana była diagnoza potrzeb zdrowotnych środowiska, inaugurowane były kolejne edycje programów oraz przekazywane materiały edukacyjne do realizacji poszczególnych programów edukacyjnych. REALIZOWANE PROGRAMY PROFILAKTYCZNE Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV Celem programu jest zapobieganie zakażeniom wirusem HIV oraz kształtowanie właściwych postaw wobec żyjących z HIV i chorych na AIDS. W 211 roku działania edukacyjne realizowane były poprzez: - edukację młodzieży w szkołach- organizacja punktów edukacyjno informacyjnych przez nauczycieli; - edukację dorosłych- nagłośnienie programu na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Nowej Soli; - dystrybucję materiałów oświatowo- zdrowotnych do szkół i szpitala wschowskiego. W 211 r. program realizowały 2 szkoły ( 67%) i Nowy Szpital we Wschowie. W ramach programu nagłaśniano także Dzień Pamięci o Osobach Zmarłych na AIDS. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu W 211r. kontynuowano realizację krajowego Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce na lata

57 Głównym celem programu jest zmniejszenie zachorowań, inwalidztwa i zgonów wynikających z palenia tytoniu w Polsce poprzez zmniejszenie ekspozycji na dym tytoniowy (bierne i aktywne palenie). Realizacja tego celu odbywała się poprzez organizację wielu działań edukacyjnointerwencyjnych i szkoleniowych w ramach: - obchodów Światowego Dnia Bez Tytoniu (31 maj) oraz Światowego Dnia Rzucania Palenia (17.11); - krajowego programu edukacji antytytoniowej dla dzieci przedszkolnych- Czyste powietrze wokół nas ; Działaniami objęto: dzieci, młodzież i rodziców; nauczycieli, pedagogów, pielęgniarki szkolne; pacjentów i pracowników szpitala wschowskiego; Ogólnie w 211 roku działaniami edukacyjnymi w ramach Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu objęto około1 osób. Projekt ODŚWIEŻAMY NASZE MIASTA. TOB3CIT W ramach działań związanych z profilaktyką antytytoniową w ostatnim kwartale 211 roku rozpoczęto realizację projektu Odświeżamy nasze miasta. TOB3CIT. Głównym celem projektu jest ochrona zdrowia ludności poprzez: - upowszechnianie wiedzy o istniejącym prawie; - podnoszenie świadomości na temat wpływu dymu tytoniowego na zdrowie człowieka; - egzekucję obowiązującego zakazu palenia. W ramach działań projektu zorganizowano naradę w Starostwie Powiatowym we Wschowie, podczas której podpisano umowy koalicyjne ze Starostwem Powiatowym we Wschowie, Nowym Szpitalem we Wschowie, Gazetą Głos Ziemi Wschowskiej, Strażą Miejską i Komendą Powiatową Policji we Wschowie. Koalicjanci zobowiązali się do wspólnych działań wzmacniających realizację projektu: - organizacja imprez, których celem będzie zwiększenie świadomości społecznej w zakresie regulacji prawnych ograniczających palenie w miejscach publicznych, a także skutków zdrowotnych biernego i czynnego palenia; - dystrybucja jednolitego oznakowania informującego o zakazie palenia; - nagłaśnianie założeń projektu i popularyzowanie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych; - monitoring przestrzegania ustawy. 57

58 Uczestnicy narady koalicyjnej Materiały informacyjno edukacyjne wykorzystywane w realizacji TOB3CIT Program edukacyjny Trzymaj Formę! Program jest realizowany od 26 roku. Adresowany jest do uczniów starszych klas szkół podstawowych oraz gimnazjum, a także ich rodziców i opiekunów. Edukacja prowadzona podczas realizacji tego programu ma na celu: - pogłębienie wiedzy w zakresie znaczenia zbilansowanej diety i aktywności fizycznej dla organizmu człowieka; - dostarczanie wiedzy i umiejętności korzystania z informacji zamieszczonych na opakowaniach; - kształtowanie postaw i zachowań związanych z prawidłowym żywieniem, odpowiednią jakością zdrowotną żywności i aktywnością fizyczną. Na terenie powiatu program realizowały: 2szkoły gimnazjalne. Realizacja programu w szkołach odbywała się metodą projektu przy wykorzystaniu różnorodnych form pracy, m. in. wykładów, pogadanek, ćwiczeń, organizowano konkursy, opracowywano własne ulotki, ankiety na temat zasad zdrowego odżywiania się i aktywności fizycznej. 58

59 Gimnazjum nr 1 we Wschowie zorganizowało na terenie Ośrodka Sportu i Rekreacji Gimnazjadę, w czasie której uczniowie rywalizowali w konkurencjach lekkoatletycznych, siłowaniu na rękę i klasowym przeciąganiu liny. W Gimnazjum w Sławie, w ramach programu zorganizowano zajęcia kulinarne, w których młodzież uczestniczyła bardzo chętnie. Ogółem edukacją objęto: około 3 osób, w tym 45 rodziców. Program edukacyjny Moje Dziecko Idzie do Szkoły Głównym celem programu jest kształtowanie prawidłowych nawyków zdrowotnych u dzieci rozpoczynających edukację szkolną oraz podniesienie poziomu wiedzy rodziców i opiekunów dzieci na temat wybranych elementów zdrowego stylu życia. Programem objęto 53% szkół podstawowych. Ponadto wydano materiały informacyjne do przedszkoli, z przeznaczeniem do edukacji rodziców. Program jest realizowany przez nauczycieli wychowania wczesnoszkolnego, przy współudziale z pielęgniarkami środowiska szkolnego. Lokalny Program Profilaktyki Zakażeń HCV Głównym celem programu jest wczesne wykrywanie zakażonych i ich skuteczne leczenie oraz zapobieganie nowym zakażeniom wirusem HCV. Istotnym elementem realizacji założonego celu jest uświadamianie potencjalnych chorych o specyfice wirusa HCV, metodach jego wykrywalności, świadomego testowania w kierunku HCV oraz propagowanie zdrowego stylu życia. Oczekiwanym efektem jest pogłębienie wiedzy i świadomości na temat profilaktyki zakażeń HCV między innymi wśród personelu medycznego i poprawa procedur medycznych w zakresie prewencji HCV. O zasadności realizacji programu na terenie powiatu wschowskiego poinformowano Starostwo Powiatowe w Wschowie, Urząd Miasta i Gminy Wschowa oraz Nowy Szpital we Wschowie. 59

60 Wzmocnieniem działań programowych było przeprowadzenie szkoleń dla pracowników zakładów fryzjerskich i kosmetycznych z terenu powiatu wschowskiego. Ogółem przeszkolono 8 osób. Pracownicy PSSE podczas szkolenia REALIZOWANE INTERWENCJE NIEPROGRAMOWE Akcja Lato Bezpieczne i zdrowe wakacje Celem akcji jest bezpieczeństwo sanitarne i zagrożenia zdrowotne związane z letnim wypoczynkiem; upowszechnianie wiedzy nt. higieny osobistej, zdrowej żywności, bezpiecznego wypoczynku. W ramach kampanii zorganizowano spotkania profilaktyczne z młodzieżą oraz kadrą obozów pod namiotami. Przeprowadzono dystrybucje materiałów edukacyjnych. Edukacją objęto 167 uczestników letniego wypoczynku oraz 45 osób z kadry pedagogicznej. Zorganizowano konkurs dla uczestników II turnusu kolonii letniej Ośrodka Wypoczynkowego PCK w Sławie. Udział wzięło 25 osób. Był to konkurs plastyczny powiązany z turniejem wiedzy o zdrowiu. Urząd Miasta w Sławie przeznaczył 3 zł na nagrody. 6

61 Uczestnicy kolonii- nagrodzeni uczniowie Dzień Otwarty Państwowej Inspekcji Sanitarnej Celem Dnia Otwartego jest umożliwienie społeczności lokalnej bliższego zapoznania się z zadaniami i specyfiką pracy Państwowej Inspekcji Sanitarnej. W budynku PSSE zorganizowano stoiska Promocji Zdrowia, Higieny Pracy oraz wystawę grzybów. Dostępne były materiały oświatowo- zdrowotne, fantom piersi. W Punkcie Szczepień nieodpłatnie mierzono poziom cukru we krwi, ciśnienie krwi oraz wykonywano pomiar tkanki tłuszczowej w organizmie. Ponadto osobom pragnącym rzucić palenie proponowano jednorazową terapię aparatem BICOM. Było to możliwe dzięki współpracy z Gabinetem Terapii Antytytoniowej w Zielonej Górze. Z terapii skorzystało 14 osób, deklarujących rzucenie palenia tytoniu. Z bezpłatnych badań skorzystało około 1 osób. Pomiar poziomu cukru we krwi Laboratorium 61

62 Stoisko Higieny Pacy Stoisko grzybowe Pokaz samobadania piersi na fantomie Światowy Dzień Serca- Piknik Zdrowia Celem przedsięwzięcia jest profilaktyka chorób serca będących istotnymi schorzeniami cywilizacyjnymi. Organizatorem imprezy był Wielospecjalistyczny Szpital SPZOZ w Nowej Soli. Jak co roku Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Nowej Soli przyłączyła się do obchodów Światowego Dnia Serca. Podczas imprezy pracownicy PIS zachęcali do działań sprzyjających zdrowiu. Namawiano mieszkańców do ograniczenia palenia tytoniu w warunkach domowych, zadbania o zdrową dietę oraz wysoką jakość spożywanych pokarmów, uprawiania sportu oraz wykonywania badań kontrolnych. Wykonano około 1 bezpłatnych pomiarów tkanki tłuszczowej oraz BMI. Rozdystrybuowano materiały edukacyjne z zakresu profilaktyki HIV/AIDS, profilaktyki antytytoniowej, nowotworowej. Stoisko Państwowej Inspekcji Sanitarnej Najmłodsi odwiedzający 62

63 Porady dotyczące żywienia Pomiar tkanki tłuszczowej w organizmie Podsumowanie W ciągu całego roku pracownicy Promocji Zdrowia prowadzili pogadanki, spotkania profilaktyczne w szkołach, przedszkolach. W czasie okresu wakacyjnego prowadzono wzmożone działania edukacyjno informacyjne, w ramach kampanii Bezpieczne i zdrowe wakacje. W ciągu 211 roku współpracowano z samorządami lokalnymi. Pozyskano między innymi środki finansowe na zakup nagród dla uczestników kolonii letniej Ośrodka Wypoczynkowego PCK w Sławie, w kwocie 3 zł. W 212 roku wszystkie realizowane programy będą kontynuowane. Dodatkowo od lipca br. będzie wdrażany nowy program profilaktyczny w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych, skierowany do kobiet będących w wieku lat. Z początkiem 212 roku wdrożone zostały także kolejne programy antytytoniowe do realizacji w szkole podstawowej ( Nie pal przy mnie, proszę ) oraz w gimnazjach ( Znajdź właściwe rozwiązanie ). Do udziału w programach zgłosiło się 5 szkół podstawowych i 3 gimnazjalne. Na przykładzie prowadzonych działań wiemy, że imprezy prozdrowotne o różnej skali masowej są bardzo dobrze przyjmowane przez ludzi, którzy potwierdzają ich racjonalność. Z uwagi na to zwracamy się z prośbą o wspólne zintensyfikowanie przyszłych przedsięwzięć, w myśl hasła Lepiej zapobiegać niż leczyć, bowiem wsparcie samorządów umożliwia większą spektakularność działań, stwarza możliwość uatrakcyjnienia wielu form przekazu oraz dotarcie do szerszego grona osób. IX. Działalność laboratoryjna Oddział Laboratoryjny Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Nowej Soli realizuje badania jakości wody przeznaczonej do spożycia, wód powierzchniowych, wód z kąpielisk i basenów kąpielowych dla powiatów: nowosolskiego, żagańskiego, żarskiego i wschowskiego. W ramach badań wykonywane są oznaczenia wskaźników: fizykochemicznych i organoleptycznych: mętności, przewodności elektrycznej właściwej, odczynu, barwy, zapachu, smaku, amoniaku, jonu amonowego, azotu amonowego, azotynów, azotu azotynowego, azotanów, azotu azotanowego, manganu, żelaza, 63

64 chlorków, chloru wolnego, fluorków, twardości, wapnia, magnezu, utlenialności, tlenu rozpuszczonego, BZT 5; mikrobiologicznych: ogólnej liczby mikroorganizmów w 36⁰C i 22⁰C, Escherichia coli, bakterii grupy coli i bakterii grupy coli typu kałowego, enterokoków kałowych, pał. Salmonella, gronkowców koagulazo-dodatnich, Pseudomonas aeruginosa. W 211r. w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego nad jakością wody powiatu wschowskiego wykonano 527 badań laboratoryjnych, w tym: 938 oznaczeń fizycznych, 521 oznaczeń chemicznych i 44 oznaczenia mikrobiologiczne. Oddział Laboratoryjny zapewnia wysoką jakość, bezstronność i niezależność wykonywanych badań poprzez ustanowienie, wdrożenie i ciągłe doskonalenie systemu zarządzania i kompetencji technicznych zgodnie z wymaganiami normy międzynarodowej PN EN ISO/IEC1725: 25 Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących. Oddział Laboratoryjny Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Nowej Soli od 1 sierpnia 25 r. posiada Certyfikat akredytacji laboratorium badawczego Nr AB 629 przyznawany przez Polskie Centrum Akredytacji, będący potwierdzeniem kompetencji technicznych do wykonywania badań. Po uzyskaniu przedłużenia akredytacji w sierpniu 29r. Certyfikat akredytacji laboratorium badawczego Nr AB 629 ważny jest do dnia r. W 211r. podczas oceny w nadzorze rozszerzono zakres przyznanej akredytacji laboratorium badawczego Nr AB 629, obecnie obowiązujące wydanie 8 z dnia 4 października 211r. obejmuje 24 metody badawcze (3 wskaźników) w dziedzinie badań właściwości fizycznych, badań chemicznych, mikrobiologicznych i sensorycznych wody. 64

65 Badania laboratoryjne wykonywane są przez kompetentny personel, przy użyciu nowoczesnej aparatury pomiarowo-badawczej. W roku 211 w ramach podnoszenia swoich kwalifikacji pracownicy uczestniczyli w szkoleniach organizowanych przez specjalistyczne ośrodki szkoleniowe oraz organizowanych w ramach własnych. Z tytułu przynależności do Klubu Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB uczestniczono w XVII Sympozjum Klubu pt.: Wymagania techniczne normy PN-EN ISO/IEC 1725 w praktyce laboratoryjnej. W zakresie wykonywanych badań Oddział Laboratoryjny systematycznie uczestniczy w porównaniach międzylaboratoryjnych i badaniach biegłości organizowanych przez wyspecjalizowane jednostki oraz organizowanych w ramach własnych z innymi laboratoriami. 65

66 Pracownia fizykochemiczna badania wody (Analiza spektrometryczna) Pracownia bakteriologiczna badania wody (Posiew próbki metodą filtracji membranowej) X. Skargi wnioski interwencje W 211 roku do PSSE w Nowej Soli wpłynęło 22 pism interwencyjnych, z których 13 było anonimowych. PPIS w Nowej Soli, po rozpatrzeniu wszystkich zgłoszeń, uznał zasadność interwencji w 15 sprawach, które dotyczyły: - postępowania z żywnością w zakładach żywnościowo-żywieniowych, - gospodarki nieczystościami stałymi, - stanu sanitarno - technicznego budynków mieszkalnych i posesji oraz stanu sanitarnego otoczenia człowieka, - stanu sanitarno-higienicznego obiektów opieki medycznej, - warunków sanitarno-higienicznych w pomieszczeniach pracy. W przypadku jednej interwencji PPIS w Nowej Soli przekazał sprawy do załatwienia innemu organowi wg posiadanych kompetencji. 66