OCENA SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ I STANU SANITARNEGO OBIEKTÓW W POWIECIE WSCHOWSKIM W ROKU 2012

Transkrypt

1 PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W NOWEJ SOLI OCENA SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ I STANU SANITARNEGO OBIEKTÓW W POWIECIE WSCHOWSKIM W ROKU 212 NOWA SÓL Marzec 213 r. 1

2 Szanowni Państwo Ocena o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu wschowskiego uwzględnia wyniki działań Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Nowej Soli w zakresie nadzoru sanitarnego nad warunkami zdrowotnymi żywności i żywienia, warunkami higieny środowiska, higieny pracy w zakładach pracy, higieny procesów nauczania i wypoczynku oraz warunkami higieniczno-sanitarnymi w obiektach użyteczności publicznej, w tym w podmiotach leczniczych. Opracowanie obejmuje również zagadnienia dotyczące profilaktyki chorób zakaźnych i zawodowych oraz realizacji krajowych i lokalnych programów prozdrowotnych. Z analizy danych porównawczych wynika, że stan bezpieczeństwa sanitarnego powiatu wschowskiego ulega systematycznej poprawie, wciąż jednak występują negatywne zjawiska, wymagające monitorowania i podejmowania działań naprawczych. W minionych roku, w realizacji zadań na rzecz poprawy zdrowia publicznego mieszkańców powiatu, współdziałano z administracją samorządową oraz inspekcjami i instytucjami za co w imieniu własnym i pracowników dziękuję i zapraszam do kontynuacji współpracy. z poważaniem Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nowej Soli Józefa Meissner Opracowanie przygotowali pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Nowej Soli: Elżbieta Raszczuk, Ewa Kociołek, Jerzy Korytkowski, Irena Bogacz, Renata Berczuk, Mariola Poźniak, Joanna Kwaśna, Ilona Dobkiewicz. 2

3 SPIS TREŚCI strona I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych..4 II. Stan sanitarno higieniczny obiektów opieki zdrowotnej.17 III Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców powiatu III.1. Stan sanitarny obiektów wodnych.21 III.2. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej.24 IV. Stan sanitarno- higieniczny obiektów żywnościowo - żywieniowych..3 V. Warunki higieniczno sanitarne środowiska pracy.33 VI. Warunki sanitarne w szkołach i innych placówkach oświatowo - wychowawczych 41 VII. Działalność w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego 48 VIII. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia.. 49 IX. Działalność laboratoryjna 57. 3

4 I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Działalność organów inspekcji sanitarnej w zakresie zapobiegania powstawaniu chorób zakaźnych oraz ograniczania ich skutków, prowadzona jest głównie poprzez ciągłe monitorowanie sytuacji epidemiologicznej, wdrażanie postępowania przeciwepidemicznego i profilaktycznego, w tym nadzór nad szczepieniami ochronnymi. W ostatnich latach znacząco rozwinięto działalność informacyjno - edukacyjną, mającą na celu pobudzanie aktywności społecznej do działań na rzecz własnego zdrowia. W Polsce od wielu lat obserwuje się spadkową tendencję występowania wielu chorób zakaźnych, jako skutek m.in. realizacji obowiązkowych szczepień ochronnych. Rejestrowane co jakiś czas epidemie dotyczą wyłącznie jednostek wysoce zaraźliwych, przeciwko którym nie prowadzi się obowiązkowej profilaktyki szczepiennej, przede wszystkim grypy. Szczegółowe wielkości zachorowań na choroby zakaźne oraz zapadalność w przeliczeniu na 1. mieszkańców, jakie zarejestrowano w 212r. w powiecie wschowskim, w porównaniu z rokiem 211, przedstawiono w załączonej tabeli I. Zakażenia krwiopochodne. I.1. W roku sprawozdawczym w powiecie wschowskim zarejestrowano jeden przypadek wirusowego zapalenia wątroby typu B (zap. 2,55), przy 3 przypadkach (zap.7,66) zgłoszonych w roku porównawczym. Chora nie była zaszczepiony przeciwko wzw typu B. W Polsce w omawianym okresie zapadalność na wzw typu B o charakterze przewlekłym wynosiła 3,88, a z uwzględnieniem zachorowań ostrych - 4,1 Sytuację epidemiologiczną w zakresie wzw typu B w powiecie wschowskim w porównaniu z zapadalnością kształtującą się w województwie lubuskim i Polsce przedstawiono na wykresie nr Wykres nr 1. Zapadalność na wzw typu B w powiecie wschowskim, w porównaniu do woj. lubuskiego i Polski w latach ,48 5,12 3,85 12,82 3,89 3,7 7,66 4,14 3,36 2,55 3,464,1 1,39 1, powiat Wschowa woj.lubuskie Polska I.2 Zdecydowanie gorzej niż rok wcześniej kształtowały się zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby wywołane wirusem typu C. 4

5 Większość zakażeń wirusem HCV przebiega w sposób bezobjawowy lub skąpoobjawowy. Z tego powodu wykrywalność przypadków zakażenia jest niewielka. Zwykle ogranicza się do nielicznych osób chorujących w sposób objawowy oraz przypadkowo stwierdzonych w trakcie badań wykonywanych z innych powodów (np. u krwiodawców). Od 29 roku wszystkie przypadki wirusowego zapalenia wątroby typu C rejestrowane są według 2 definicji UE, tj. z 25r.- dla przypadków przebiegających z objawami klinicznymi i definicji z 29r. dla zachorowań bez objawów klinicznych. Według definicji z 29r zapadalność wynosiła-2,42 (8 przypadków), według definicji z 25r -1,21 (4 przypadki). Łącznie, bez względu na sposób rejestracji, wzw typu C rozpoznano u 9 osób, a w roku osób. Wśród chorych było 2 mężczyzn (zap. 1,37) w wieku 42 i 51 lat, oraz 7 kobiet (zap. 35,2) w wieku od 18 do 7 lat. Populację bardziej narażoną na zachorowanie stanowili mieszkańcy miast zap. 4,75 niż mieszkańcy wsi zap. 5,12. Z analizy epidemiologicznej wynika, że osoby chore na wzw typu C w latach wcześniejszych poddawane były różnorodnym zabiegom medycznym oraz niemedycznym. Możliwe źródła narażenia to: - małe zabiegi chirurgiczne u 6 osób, - duże zabiegi chirurgiczne u 3 osób, - transfuzje krwi u 3 osób, - dożylne przyjmowanie narkotyków 1osoba, - tatuaże wykonane w zakładzie karnym 1 osoba, - praca w podmiocie leczniczym 1osoba. Czynnikiem sprzyjającym zakażeniu pewnej grupy osób, było obciążenie dodatkowymi chorobami o charakterze przewlekłym, co spowodowało spadek odporności. Sytuację epidemiologiczną wzw typu C wg definicji z 25 r. w powiecie wschowskim, w woj. lubuskim i w Polsce od czasu wdrożenia odrębnej rejestracji przypadków przedstawiono na wykresie Nr Wykres nr 4. Zapadalność na wzw typu C wg def. z 25r. w powiecie wschowskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach , ,56 5,75 5,8 5,12 13,77 5,29 14,5 5,52 1,2 1,78 5, powiat Wschowa woj. lubuskie Polska 5

6 W 212 r. zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby o charakterze objawowym w powiecie wschowskim była dwukrotnie niższa niż rok wcześniej ale jednocześnie dwukrotnie wyższa od notowanej w Polsce. W latach wskaźnik zapadalności kształtował się poniżej wartości notowanej w Polsce i województwie lubuskim. Sytuację epidemiologiczną wzw typu C wg definicji z 29r. w powiecie wschowskim, w woj. lubuskim i w Polsce w latach przedstawiono na wykresie Nr 4a. Wykres nr 4a. Zapadalność na wzw typu C wg def. z 29r. w powiecie wschowskim, woj. lubuskim i w Polsce, w latach ,36 7,68 5,754,96 13,27 5,79 22,98 16,22 5,71 2,4 13, ,86 powiat wschowa woj. lubuskie Polska Z wykresu wynika, że w 212r. wskaźnik zapadalności na wzw typu C przebiegające bezobjawowo uległ niewielkiemu spadkowi, jednak w dalszym ciągu prawie czterokrotnie przekraczał zapadalność notowaną w Polsce. Był również wyższy od notowanego w województwie lubuskim. W Polsce wskaźnik zapadalności na wzw typu C przebiegające bezobjawowo jest w miarę stabilny. W powiecie wschowskim w ramach pilotażowego programu Stop HCV przeprowadzona została ankietyzacja pacjentów w wieku od 1 do 94 lat, leczących się w NZOZ Eskulap w Sławie oraz w Poradniach Lekarza Rodzinnego w Sławie i w Szlichtyngowej, co pozwoliło na wyłonienie populacji narażonej na zakażenie wirusem. Ogółem przeprowadzono około 14 badań, w wyniku których wykryto 2 przypadki HCV. I.3. Zakażenia wirusem HIV oraz AIDS zespół nabytego upośledzenia odporności. W 212 roku na terenie powiatu wschowskiego nie wykryto nowych zakażeń HIV, podobnie jak i w roku porównawczym. Liczba nowo wykrywanych zakażeń HIV w Polsce do 28r. nieznacznie wzrastała, po czym odnotowano niewielki spadek zapadalności. W województwie lubuskim wskaźniki zapadalności na HIV w omawianym okresie były niższe niż notowane w Polsce. 6

7 Sytuację epidemiologiczną zakażeń HIV obrazuje wykres Nr 7. Wykres nr 7. Zakażenia bezobjawowe HIV w powiecie wschowskim, w województwie lubuskim i Polsce w latach (wskaźnik zapadalności na 1 mieszkańców) ,8 2,48 2,87 1,81 7,68 3,27 1,94 3,19 2,67 1,88 28r ,88 Powiat wschowski woj. lubuskie Polska W powiecie wschowskim w 212 r. nie zarejestrowano również zachorowań na AIDS. 1,6 1,4 1,2 1,8,6,4 Wykres nr 8. Zapadalność na AIDS w powiecie wschowskim, w woj. lubuskim i Polsce w latach ,79,47,69,37,2 W Pols 28r ce wiel powiat wschowski woj. lubuskie Polska kośc i wskaźników zapadalności na AIDS w analizowanym pięcioleciu oscylowały w granicach,37-,62 i były niższe od notowanych w województwie lubuskim. Sytuację epidemiologiczną w zakresie AIDS przedstawiono na wykresie Nr 8. Od wdrożenia badań w 1985 r. do 3 listopada 212r. odnotowano ogółem 1629 osób zakażonych wirusem HIV, co najmniej 5942 zakażonych w związku z używaniem narkotyków oraz 2823 zachorowania na AIDS; 1182 chorych zmarło. Na koniec listopada 212 leczeniem antyretrowirusowym objętych było 6279 pacjentów w tym 12 dzieci.,89,4 1,58,62,2,57 7

8 II. Zachorowania szerzące się drogą pokarmową. W 212 roku na terenie powiatu wschowskiego nie notowano zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A, dur brzuszny i dury rzekome, czerwonkę, ani też zatruć enterotoksyną gronkowcową czy toksyną botulinową. Od 27 r. w powiecie wschowskim nie było zatruć grzybami. II.1. W 212 r. w powiecie wschowskim zarejestrowano 5 indywidualnych przypadków zatruć pokarmowych wywołanych pałeczkami Salmonella (zap.12,8), przy 7 zachorowaniach (zap.17,87) zgłoszonych rok wcześniej. Wyższą zapadalność odnotowano dla mieszkańców wsi- zap.15,35 (3 osoby), niż osób mieszkających w mieście - zap.1,2 (2 osoby). W żadnym przypadku nie ustalono źródła zakażenia. Czynnikiem etiologicznym pięciu zachorowań były pałeczki Salmonella Enteritidis, a w jednym przypadku pałeczki Salmonella Tshiaogwe. Wśród chorych była czwórka dzieci w wieku od kilku miesięcy do 3 lat oraz jedna osoba dorosła. Wielkość zatruć pokarmowych wywołanych pałeczkami Salmonella, wyrażoną wskaźnikiem zapadalności w przeliczeniu na 1 mieszkańców, w ostatnich pięciu latach przedstawia wykres nr Wykres nr 9. Zapadalność na zatrucia pokarmowe wywołane pał. Salmonella w powiecie wschowskim, w woj. lubuskim i Polsce w latach ,65 25,7 2,82 24,97 15,76 23,19 7,68 18, ,87 13,15 22,71 12,8 11, ,46 powiat Wschowa woj. lubuskie Polska Zapadalność na salmonellozy pokarmowe w powiecie wschowskim do 21 r. była wyższa od notowanej w województwie lubuskim, a w niektórych latach również wyższa od zapadalności w kraju. Od 21 r. wskaźnik zapadalności dla powiatu wschowskiego kształtuje się poniżej wartości notowanej w Polsce. II.2. Z innych zachorowań przebiegających z zaburzeniami ze strony przewodu pokarmowego, najwięcej było przypadków biegunki i zapaleń żołądkowo-jelitowych o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu. Zarejestrowano 33 zachorowania (zap. 84,25), z których 24 wymagały hospitalizacji. W grupie chorych było 23 dzieci w wieku do 2 lat (zap. 2918,8) wszystkie hospitalizowano. W roku porównawczym zarejestrowano 31 tego rodzaju zachorowań (zapadalność 79,15), z których 25 (8,6%) to przypadki hospitalizowane. 8

9 Znaczącą pozycję stanowiły również zachorowania o etiologii rotawirusowej. W roku 212 zarejestrowano 32 takie przypadki (zap. 81,7), a rok wcześniej -19 (zapadalność 48,51). W roku sprawozdawczym zarejestrowano także jedno zatrucie zbiorowe. Dotyczyło ono 6 dzieci przebywających na obozie harcerskim w Wygnańczycach w wieku lat oraz 4 dorosłych opiekunów. Ogółem w ognisku zachorowało 27 osób, w tym, 21 dzieci do lat 14 i 6 osób dorosłych. Większość zachorowań miała łagodny przebieg u części objawy ustąpiły samoistnie. W przeprowadzonych badaniach nie udało się wykryć przyczyny zatrucia. III. Zachorowania, przeciwko którym prowadzone są szczepienia ochronne. W grupie chorób, przeciwko którym stosuje się uodpornienie, w 212 roku podobnie jak rok wcześniej nie zgłoszono żadnego zachorowania na błonicę, tężec, krztusiec i odrę. Nie odnotowano także żadnego przypadku przebiegającego z ostrym porażeniem wiotkim (OPV). III.1.Nagminne zapalenie przyusznic świnka W roku sprawozdawczym zgłoszono tylko jedno zachorowanie na świnkę ( zap. 2,55) u osoby poniżej 2 roku życia mieszkającej w mieście, przy 5 takich przypadkach w roku porównawczym. W Polsce zapadalność na świnkę wykazuje trend wzrastający. W 212 r. wskaźnik zapadalności wyniósł 7,2, a w 211 roku wskaźnik zapadalności wynosił 6,8. Wykres nr 12. Zapadalność na świnkę w powiecie wschowskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach , ,4 12,3 12,8 1, ,1 9,3 8,5 9,6 7,7 7,2 6,8 2,6 7,5 7,2 28r powiat wschowski woj. lubuskie Polska Zmniejszająca się liczba chorych na świnkę w Polsce ma związek z wprowadzeniem obowiązkowych szczepień ochronnych. Od 25 roku obowiązuje dwukrotne uodpornienie dzieci szczepionką skojarzoną zapobiegającą odrze, śwince i różyczce. W związku ze szczepieniami prognozuje się dalszy spadek zachorowań na świnkę, jednakże dokładna analiza będzie możliwa dopiero po zaszczepieniu kolejnych roczników dzieci. 9

10 III.2 Różyczka W rok 212 wystąpił w powiecie wschowskim spadek zachorowań na różyczkę. Zarejestrowano tylko 2 takie przypadki (zap. 5,11), u osób wcześniej zaszczepionych przeciwko różyczce. W 211 roku zarejestrowano 2 zachorowań na różyczkę (zap.51,6). W Polsce w roku sprawozdawczym zapadalność na różyczkę wynosiła 16,25 i była wyższa niż w roku porównawczym (11,2). Sytuację epidemiologiczną zachorowań na różyczkę w latach w powiecie wschowskim, woj. lubuskim i Polsce przedstawiono na wykresie Nr Wykres nr 13. Zapadalność na różyczkę w powiecie wschowskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach , ,8 34,2 19,9 19,9 25,1 11,4 11, 11,2 16,3 5,1 2,6 2,6, 28r ,3 powiat wschowski woj. lubuskie Polska W roku sprawozdawczym zaobserwowano spadek zachorowań na różyczkę w powiecie wschowskim przy wzroście zachorowań w Polsce. Obserwowana w powiecie poprawa sytuacji epidemiologicznej w zakresie różyczki, może mieć związek z wprowadzeniem powszechnych szczepień ochronnych. Ponieważ jednak różyczka klinicznie może być mylona z innymi wysypkowymi chorobami wirusowymi, ocena wpływu szczepień na spadek zapadalności wymaga lepszej diagnostyki laboratoryjnej. III.3 Ospa wietrzna Ospa wietrzna jest jedną z najbardziej zaraźliwych chorób wieku dziecięcego, występujących z okresowymi zwyżkami zachorowań, związanymi z cyklami epidemicznymi. W 212 roku zaobserwowano zdecydowany wzrost chorych na ospę wietrzną. Zgłoszono 394 przypadki (zap. 15,92), przy 81 zachorowaniach (zap.26,8) w roku ubiegłym. Żadnego z chorych nie hospitalizowano. Zachorowania występowały we wszystkich grupach wiekowych, najczęściej dotyczyły populacji dzieci do lat 14 Wyższą zapadalność odnotowano dla mieszkańców miast (1181,62) niż wsi (824,2), a ze względu na płeć - dla mężczyzn (141,56), niż kobiet (966,28). W województwie lubuskim w 212r. zapadalność na ospę wietrzną wynosiła 574,4, a w Polsce - 539,7. 1

11 12 1 Wykres nr 14. Zapadalność na ospę wietrzną w powiecie wschowskim, woj. lubuskim i Polsce w latach , , r powiat wschowski woj. lubuskie Polska Wirus ospy należy do bardzo zakaźnych wirusów i powoduje zachorowanie nawet u 9% osób mających kontakt z chorym. Od października 28r. wprowadzono w Programie szczepień ochronnych bezpłatne szczepienia p/ko ospie wietrznej dla wybranej populacji dzieci w wieku do lat 12. III.4. Grypa Grypa to jednostka, odznaczająca się najwyższym wskaźnikiem zapadalności wśród chorób zakaźnych, występujących w Polsce. W zależności od sezonu epidemicznego liczba zachorowań waha się od kilkuset tysięcy do kilku milionów. W ciągu ostatnich dwóch sezonów zgłoszono znikomą liczbę przypadków grypy, tj. w 212 roku 1 zachorowań (zap. 25,53), a rok wcześniej 38 (zap.97). Ponieważ wskaźniki zapadalności na grypę w powiecie wschowskim znacząco odbiegały od notowanych w kraju, może to świadczyć o nierzetelnym wywiązywaniu się z obowiązku zgłaszania tych zachorowań, ciążącym na podmiotach leczniczych. Wszystkie przypadki zgłoszone do PSSE w Nowej Soli rozpoznano w oparciu o objawy kliniczne. Nie zanotowano przypadków grypy wywołanej wirusem A(H1N1). Wielkość zachorowań na grypę w latach przedstawiono na wykresie nr

12 Wykres nr 15. Zapadalność na grypę w powiecie wschowskim, w woj. lubuskim i w Polsce w latach r powiat wschowski Polska Najskuteczniejszym środkiem zapobiegającym zachorowaniom, a przede wszystkim poważnym powikłaniom, są szczepienia ochronne przeciwko grypie. Szczepienia nie są refundowane z budżetu państwa, koszt szczepionki pokrywa pacjent. W 212r. przeciwko grypie zaszczepiły się 173 osoby, co stanowi 2,8% populacji powiatu. IV. Inwazyjna choroba meningokokowa W 212 roku odnotowano jeden przypadek posocznicy meningokokowej, dotyczące 4-letniej mieszkanki Wschowy. W roku porównawczym nie zarejestrowano zachorowania wywołanego dwoinką Neisseria meningitidis. Wskaźnik zapadalności na chorobę meningokokową w powiecie wynosił 2,55 i był wyższy niż notowany w Polsce -,61. Zmiany sytuacji epidemiologicznej w zakresie zachorowań o podłożu meningokokowym w latach w Polsce i województwie lubuskim obrazuje wykres Nr 16. Wykres nr 16. Zapadalność na inwazyjną chorobę meningokokową w powiecie wschowskimi, woj. lubuskim i w Polsce w latach ,5 2,55 2 1,5 1,5,96,78,76,69,5,5,58,59,59,61 28r powiat wschowski woj. lubuskie Polska 12

13 Działania zapobiegające zachorowaniom meningokokowym, polegają głównie na unikaniu kontaktów ze źródłem zakażenia oraz na szczepieniach ochronnych. V. Grupa chorób odzwierzęcych. V.1. Choroba z Lyme borelioza W 212 roku odnotowano 3 zachorowania na boreliozę (zap. 7,66) przy 4 zachorowania (zap.1,21) zarejestrowanych rok wcześniej. Wszystkie przypadki przebiegały z objawami charakterystycznymi dla boreliozy, aczkolwiek u niektórych osób znacznie wcześniej niż rozpoznano zachorowanie. Podstawą zgłoszenia boreliozy były badania serologiczne, potwierdzające zakażenie. Wśród chorych jedna osoba była narażonych na boreliozę w związku z wykonywaną pracą zawodową (zatrudniony w nadleśnictwie). Porównanie zapadalności na boreliozę w powiecie wschowskim, woj. lubuskim i w Polsce na przestrzeni ostatnich pięciu lat obrazuje wykres nr 17. Wykres nr 17. Zapadalność na boreliozę w powiecie wschowskimi, woj. lubuskim i w Polsce w latach ,26 28,25 29,18 27,8 23,62 23,98 27,1 19,6 21,4 7,7 1,21 5,1 7,7 2,56 28r ,9 powiat wschowski woj. lubuskie Polska Zapadalność na boreliozę w powiecie wschowskim w analizowanym okresie jest znacznie niższa niż w województwie lubuskim (27,1) i w Polsce (zapad.22,9). Prawdopodobnie część przypadków boreliozy nie jest diagnozowana i w związku z tym nie podlega zarejestrowaniu. W Polsce zachorowania na boreliozę cechował od wielu lat trend wzrostowy, po czym w latach zaobserwowano stabilizację wskaźnika zapadalności. V.2. Styczność i narażenie na wściekliznę potrzeba szczepień. W 212 roku szczepienia przeciwko wściekliźnie podjęto u jednej osoby(zap. 2,55) podczas, gdy rok wcześniej zaszczepiono 3 osoby (zap. 7,66). Profilaktykę szczepienną wdrożono ponieważ niemożliwe było wykluczenie wścieklizny u psa będącego sprawcą zdarzenia. W pozostałych 9 innych incydentach pokąsania ludzi, przeprowadzono weterynaryjną przyżyciową obserwację psów, w wyniku której wykluczono wściekliznę. 13

14 Na terenie województwa lubuskiego w 211 roku potrzebę szczepień przeciwko wściekliźnie uznano w stosunku do 111 osób (zap.1,98). Jeszcze więcej osób kwalifikowano do szczepienia na terenie kraju, W roku 212 uodpornieniu poddano 7974 osoby (zap.2,7) a rok wcześniej osób narażonych (zap.2,36). Częstotliwość szczepień przeciwko wściekliźnie (wyrażoną wskaźnikiem zapadalności), podejmowanych u osób narażonych, zamieszkałych w powiecie wschowskim, w porównaniu z woj. lubuskim i terenem kraju, przedstawia wykres nr 18. Wykres nr 18. Częstość podejmowanych szczepień p/ko wściekliźnie (jako zapadalność) w powiecie wschowskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach ,9 18,2 19,65 2,42 2, ,5 12,59 12,38 1,98 1,97 7,66 2,6 2,56 2,55 28r powiat wschowski woj. lubuskie Polska Z powyższego zestawienia wynika, że w powiecie wschowskim decyzję o zastosowaniu szczepień przeciwko wściekliźnie podejmowano znacznie rzadziej niż w woj. lubuskim i na terenie całego kraju. VI. Inne choroby podlegające obowiązkowi zgłoszenia i objęte sprawozdawczością. VI.1. Płonica (szkarlatyna) W roku sprawozdawczym zgłoszono 17 przypadków zachorowania na szkarlatynę (zap. 43,4), tj. o jedno zachorowanie więcej niż rok wcześniej (zap.4,85). Żadnego z chorych nie hospitalizowano. Wszystkie przypadki płonicy wystąpiły u osób poniżej 2 roku życia, z których 9 mieszkało w mieście (zap.45,83), a 8 w środowisku wiejskim (zap. 49,95). W Polsce w 212r. wzrosła zapadalność na płonicę. Zarejestrowano osób chorych (zap. 65,89), przy przypadkach (zap. 47,81) w roku 211. Sytuację epidemiologiczną płonicy przedstawiono na wykresie Nr

15 Wykres nr 19. Zapadalność na płonicę w powiecie wschowskim, woj lubuskim i w Polsce w latach , ,2 35,8 36,3 37,5 36,5 48,9 58,3 47,8 43,4 56,8 65, ,6 12,8 28r powiat wschowski woj. lubuskie Polska VII. Gruźlica Zwalczanie gruźlicy realizowane jest przez wyodrębniony specjalistyczny pion chorób płuc i gruźlicy we współpracy z podstawową opieką zdrowotną. Lekarze p.o.z., którzy wstępnie rozpoznają gruźlicę u pacjentów, realizują także opiekę środowiskową. Nadzorowanym leczeniem chorych zajmują się poradnie p/gruźlicze, dokąd pacjenci są kierowani przez lekarzy p.o.z. W 212 roku zgłoszono 3 przypadki gruźlicy (zap. 7,66) u chorych w przedziale wiekowym od 17 do 58 lat. Dwa zachorowania dotyczyły kobiet (zap. 1,6), jedno mężczyzny (zap. 5,18). Liczba zarejestrowanych przypadków jest prawie trzykrotnie niższa niż w roku porównawczym, w którym wpłynęło 8 zgłoszeń zachorowania na gruźlicę, w tym 7 przypadków gruźlicy płuc w okresie prątkowania (gruźlica czynna). VIII. Zakażenia zakładowe (szpitalne) ogniska epidemiczne. Nadzór nad zakażeniami zakładowymi, wynikający z ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, należy do obowiązków osób udzielających świadczeń zdrowotnych. Zarówno w 212 roku, jak i w latach poprzednich ze szpitala we Wschowie nie zgłoszono żadnego ogniska epidemicznego. IX. Podsumowanie i wnioski. 1.W 212 roku na terenie powiatu wschowskiego nie notowano chorób zakaźnych szczególnie niebezpiecznych, w tym określanych jako importowane, wiążące się z wyjazdami zagranicznymi w inne strefy klimatyczne. Nie zgłoszono również przypadków błonicy, krztuśca, odry i poliomyelitis, tj. zachorowań przeciwko którym prowadzona jest długoletnia profilaktyka szczepienna. 15

16 2.Analizowany przedział czasowy, w porównaniu z rokiem 211 charakteryzował się niewielkim spadkiem liczby zatruć pokarmowych wywołanych pałeczkami Salmonella. Zarejestrowano ognisko zbiorowego zatrucia pokarmowego wśród uczestników obozu harcerskiego. Pomimo przeprowadzenia badań nie udało się ustalić przyczyny zachorowań. Nie było zatruć grzybami. 3. Wskaźniki zapadalności na wirusowe zapalenie wątroby typu C w powiecie wschowskim, choć niższe niż w 211r., kilkakrotnie przewyższały zapadalność w Polsce (prawie czterokrotnie dla przypadków bezobjawowych i dwukrotnie dla zachorowań z objawami). Poprawie uległa natomiast sytuacja w zakresie zachorowań na wzw typu B, gdzie wskaźnik zapadalności był zdecydowanie niższy niż w roku porównawczym a także ukształtował się poniżej zarejestrowanego dla województwa lubuskiego i Polski. 4. Zdecydowanie zmniejszyła się zapadalność na ospę wietrzną. Zgłoszono prawie pięciokrotnie mniej przypadków ospy niż w roku 211. Odnotowano także istotny spadek liczby chorych na różyczkę. Wskaźnik zapadalności na tę jednostkę chorobową w powiecie wschowskim był trzykrotnie niższy niż w kraju. 5.Na prawie niezmienionym poziomie w stosunku do roku 211 pozostały natomiast zachorowania na płonicę, przy czym zapadalność w powiecie wschowskim była niższa niż w Polsce. 6.W analizowanym okresie na terenie powiatu wschowskiego wystąpiło pojedyncze ognisko choroby meningokokowej, przebiegającej pod postacią posocznicy. Skuteczne leczenie chorego w szpitalu, a także szybkie wdrożenie chemioprofilaktyki u osób ze styczności, zapobiegło dalszym zachorowaniom. Sytuację epidemiologiczną powiatu wschowskiego w zakresie chorób zakaźnych ocenia się jako względnie stabilną, z wyjątkiem wirusowego zapalenia wątroby typu C, dla którego wskaźnik zapadalności nadal jest wyższy niż w Polsce. Tab.1 Zachorowania i zapadalność na choroby zakaźne (w przeliczeniu na 1. mieszkańców) w 212 roku w porównaniu do roku w powiecie wschowskim Rok 211 Rok 212 Lp. Jednostka chorobowa Liczba zachorowań Zapadalność na 1. Liczba zachorowań Zapadalność na Salmonellozy zatrucia pok. - posocznica 7-17, ,8 2,55 2. Inne bakt. zakaż. jelit.: -wywoł. przez Campylobacter -inne określ. - E.coli biegunkotwórczą - wyw. przez E.coli inną i ,55 2, ,11-2,55 BNO 3. Inne bakteryjne zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 * 2 235,6 3 38,71 4. Wirus. zakaż. jelit.-og. 2 51, ,36 -wywołane przez rotawirusy 19 48, ,7 - inne określone 1 2,55 3 7,66 16

17 5. Wirusowe zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 * 8 942, ,2 6. Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe BNO, o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu ogółem 31 - w tym u dzieci do l. 2 * 13 79, , , ,8 7. Płonica 16 4, ,4 8. Choroba wywołana przez Streptococcus pyogenes, inwazyjna - ogółem - róża ,11 5,11 9. Borelioza 4 1,21 3 7,66 1. Styczność i narażenie na wściekliznę (potrzeba szczepień) 3 7,66 1 2, Wirusowe zapal. opon mózg. inne określ. i nie określone , Ospa wietrzna 81 26, , Różyczka 2 51,6 2 5, WZW typu B przewlekłe 3 7,66 1 2,55 WZW typu C wg definicji przypadku z 29r. 9 22,98 8 2,42 WZW typu C wg definicji przypadku z 25r. 8 2,42 4 1, Świnka 5 12,77 1 2, Grypa i podejrzenia grypy - og. - u dzieci w wieku -14 lat** 17. Inne bakteryjne zatrucia pokarmowe ogółem nie określone 18. Choroba meningokokowa - posocznica , 149,7 1-25, , ,55 (* w odniesieniu do populacji dzieci w wieku -2 lata w przeliczeniu na 1 (** - w odniesieniu do populacji dzieci w wieku -14 lat w przeliczeniu na 1 II. Stan sanitarno higieniczny obiektów opieki zdrowotnej 17

18 Na terenie powiatu wschowskiego funkcjonują ogółem 54 podmioty wykonujące działalność leczniczą w tym: 1 podmiot stacjonarny - szpital Nowy Szpital we Wschowie, 2 podmiotów lecznictwa ambulatoryjnego (14 obiektów stanowią przychodnie, poradnie, 2 zakłady Rehabilitacji, 3 inne i 1 nie będący zoz- em), 32 Indywidualne i Specjalistyczne Praktyki Lekarskie, 1 gabinet pielęgniarski w DPS we Wschowie. W 212 r. oceniono 26 obiektów, w których wykonano ogółem 34 kontrole w tym: 7 kontroli szpitala, 19 kontroli zakładów lecznictwa otwartego, 8 kontroli gabinetów Indywidualnej i Specjalistycznej Praktyki Lekarskiej. Nowy Szpital we Wschowie, ul. Ks. A. Kostki 33, 67-4 Wschowa W strukturach Nowego Szpitala we Wschowie funkcjonują oddziały; położniczoginekologiczny, chirurgiczny, intensywnej opieki medycznej, internistyczny, hospicjum stacjonarne, zakład opiekuńczo-leczniczy i zakład rehabilitacji leczniczej. W 212r. pracownicy sekcji epidemiologii ocenili; 2-krotnie oddział położniczoginekologiczny, stację dializ, pracownię endoskopową oraz pomoc doraźną i siedzibę stacjonowania karetek. Natomiast w ramach higieny komunalnej skontrolowano sposób postępowania z odpadami medycznymi niebezpiecznymi, bielizną szpitalną, odpadami komunalnymi oraz pomieszczenia zaplecza, ujęcie i stację uzdatniania wody stanowiącej awaryjne źródło wody dla szpitala. W 212r. oddano do użytku zaadaptowany i zmodernizowany oddział internistyczny. W pierwszym kwartale 212 roku została zakończona modernizacja pomieszczeń - parter budynku szpitalnego. Pomieszczenia zostały zaadaptowane na potrzeby stacji dializ, pracowni endoskopowej i poradni specjalistycznych. Przedstawiciele Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nowej Soli dokonali przeglądu pomieszczeń, wydano opinie/decyzje/w celach rejestracji. Pracownia endoskopowa rozpoczęła działalność w nowych pomieszczeniach w pierwszym kwartale 212 r., natomiast stacja dializ w miesiącu kwietniu. W 213 roku planowana jest modernizacja i adaptacja nowych pomieszczeń na potrzeby zespołu bloku operacyjnego. Na poprawę stanu sanitarno-technicznego oddziału położniczo-ginekologicznego wystawiono 1 decyzję administracyjną, która dotyczyła zniszczonego wyposażenia i sprzętu w gabinecie zabiegowym oraz zniszczonych ścian i sufitów w pomieszczeniu brudownikaobowiązki te zostały w całości wykonane. Niezbędna jest także modernizacja pomieszczeń bloku operacyjnego. Szpital nie posiada centralnej sterylizatorni. Narzędzia i materiały ze wszystkich oddziałów sterylizowane są w Centralnej Sterylizatorni szpitala w Lesznie, natomiast z sali operacyjnej w autoklawie usytuowanym w pomieszczeniach bloku operacyjnego. Kontrola przeprowadzona przez PSSE potwierdziła skuteczność procesów sterylizacji prowadzonych w tym urządzeniu. Szpital posiada program naprawczy pozytywnie zaopiniowany przez PWIS w Gorzowie Wlkp. W trakcie kontroli nie stwierdzono uchybień w zakresie przestrzegania aseptyki i czystości bieżącej. Szpital posiada opracowane procedury zapobiegające zakażeniom. Ponadto kontrole nie wykazały uchybień w zakresie postępowania z bielizną w oddziałach. 18

19 Sposób postępowania z odpadami medycznymi jest zgodny z obowiązującymi przepisami. W miejscu wytwarzania odpadów prowadzona jest ich selektywna zbiórka. W omawianym okresie PPIS w Nowej Soli ocenił jako dostateczną działalność Zespołu Kontroli Zakażeń Zakładowych. Podstawowym źródłem wody dla szpitala, w tym również dla Stacji Dializ jest wodociąg publiczny Wschowy. Jakość wody (kontrolowano 2-krotnie ) z tego wodociągu nie budzi zastrzeżeń. Awaryjne źródło wody dla szpitala stanowi własne ujęcie wody (wodociąg lokalny). W badanych próbkach wody nie stwierdzono przekroczeń najwyższych dopuszczalnych wartości. Woda na potrzeby stacji dializ jest badana pod względem bakteriologicznym średnio raz w miesiącu, a wskaźniki fizyko-chemiczne są kontrolowane średnio co 3 miesiące /wyniki badań są prawidłowe/. Obiekty Lecznictwa Otwartego W omawianym okresie oceniono 18 obiektów, przeprowadzono 21 kontroli. Stan sanitarno -techniczny tych obiektów jest dobry z wyjątkiem dwóch, gdzie na poprawę stanu sanitarno-technicznego wystawiono decyzje administracyjne. Obowiązki zawarte w decyzji wystawionej na Praktykę Lekarza Rodzinnego w Szlichtyngowej zostały w całości wykonane, natomiast termin wykonania obowiązków w Poradniach Specjalistycznych szpitala wyznaczono do dnia r. Wszystkie oceniane podmioty stosują właściwe preparaty dezynfekcyjne, zarejestrowane i dopuszczone do obrotu. W 8 obiektach, które posiadają autoklaw prowadzona jest dokumentacja procesów sterylizacyjnych. W 212 r. PSSE oceniła skuteczność procesów 2 urządzeń sterylizacyjnych, uzyskano prawidłowe wyniki badań. Kontrole nie wykazały uchybień z zakresu sposobu przygotowania materiału i sprzętu do sterylizacji oraz z zakresu przechowywania sterylnego sprzętu. Nie stwierdzono również uchybień w zakresie postępowania z bielizną oraz z odpadami medycznymi. Oceniane przez PSSE procedury higieniczne w kilku zakładach wymagały aktualizacji /na co wydano zalecenia/. Wszystkie obiekty zlokalizowane na terenie powiatu wschowskiego zaopatrywane są w wodę z sieci wodociągów publicznych zapewniających wodę o właściwej jakości zarówno pod względem bakteriologicznym jak i fizykochemicznym. Indywidualne i Specjalistyczne Praktyki Lekarskie W 212 roku oceniono 8 praktyk lekarskich, wykonano 8 kontroli. Stan techniczny skontrolowanych praktyk oceniono jako dobry. Nie stwierdzono także uchybień z zakresu czystości bieżącej i przestrzegania zasad aseptyki. Wydano zalecenia, które dotyczyły 19

20 głównie uaktualnienia procedur higienicznych i zapewnienia właściwego asortymentu preparatów oraz prowadzenia systematycznej kontroli w obszarze realizacji działań zapobiegających zakażeniom. Kontrole nie wykazały uchybień w zakresie dekontaminacji sprzętu medycznego. Gabinety Indywidualnych i Specjalistycznych Praktyk Lekarskich wyposażone są w 9 autoklawów parowo-ciśnieniowych. Właściciele kontrolowanych praktyk prowadzoną monitoring każdego procesu, wyniki kontroli dokumentowane są w rejestrach i archiwizowane. W kontrolowanych praktykach nie stwierdzono uchybień w zakresie postępowania z bielizną; stosowana jest głównie bielizna jednorazowa, która po użyciu traktowana jako odpad medyczny. Kontrole nie wykazały również uchybień z zakresu gromadzenia i usuwania odpadów medycznych. Każdy z ocenianych wytwórców składał informację o wytwarzanych odpadach w starostwie powiatowym. Odpady medyczne odbierane są przez specjalistyczne firmy, w powiecie wschowskim głównie przez firmę RYMED z Dębna i firmę Jagoda z Gostynia. Nieczystości stałe z poszczególnych praktyk wywożone są przez Przedsiębiorstwa Gospodarowania Odpadami, natomiast nieczystości płynne usuwane są do kanalizacji. Wyjątek stanowi jeden gabinet stomatologiczny w Przyczynie Dolnej, gdzie nieczystości płynne usuwane są do zbiornika bezodpływowego i wywożone przez firmę Usługi Transportowe M. Miller Tylewice. Wszystkie gabinety Indywidualnych Praktyk Lekarskich korzystają z wody z wodociągów publicznych, z wyjątkiem gabinetu Indywidualnej Praktyki Stomatologicznej w Przyczynie Dolnej. Właścicielka ujęcia zlokalizowanego na prywatnej posesji, zleca raz w roku badanie wody pod względem bakteriologicznym. A Aktualne wyniki badania wody odpowiadają wymogom dla wody przeznaczonej do picia. Wnioski 1.W Nowym Szpitalu we Wschowie zakończono w 212r szereg prac modernizacyjnych, zdecydowanie poprawiających warunki udzielania świadczeń medycznych zarówno stacjonarnych, jak i ambulatoryjnych. Oddano do użytku zmodernizowany oddział internistyczny oraz nowe pomieszczenia przeznaczone na poradnie specjalistyczne, w tym pracownię endoskopową. W pierwszym kwartale rozpoczęła także funkcjonowanie Stacja Dializ. Trwają zaawansowane prace zmierzające do uruchomienia nowego bloku operacyjnego. Realizacja tego przedsięwzięcia powinna rozwiązać istniejący obecnie problem braku pomieszczeń służących przygotowaniu narzędzi i sprzętu do sterylizacji, a także wyodrębnienia sali cesarskich cięć. 2.Stan sanitarno - techniczny skontrolowanych obiektów wykonujących ambulatoryjną działalność leczniczą w powiecie wschowskim jest dobry. Po zmianie przepisów w 212r większość z nich jest dostosowana do aktualnych wymogów zawartych w rozporządzeniu. 3. Skuteczność procesów sterylizacji - oceniona na podstawie wyników kontroli - nie budziła zastrzeżeń. 4.We wszystkich ocenianych obiektach stosowano preparaty dezynfekcyjne zarejestrowane i dopuszczone do obrotu. 2

21 III. Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców powiatu Zaopatrzenie ludności w wodę do spożycia Powiat wschowski zajmuje powierzchnię 624,82 km 2. W trzech gminach Sława, Wschowa i Szlichtyngowa mieszka 39.2 osób. Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi sprawują organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej, zgodnie z ustawą z dnia 7 czerwca 21 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu dziura (Dz. U. 26 Nr 123 poz. 858 z późn. zm.). Podstawę oceny jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi stanowią wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 27 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 27r., Nr 61, poz. 417 z późn. zm.). W ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Nowej Soli w 212 r. znajdowały się 52 urządzenia wodociągowe zaopatrujące w wodę do spożycia ludność z terenu powiatu wschowskiego, w tym: a) 24 wodociągi zbiorowego zaopatrzenia w wodę tj; - 5 wodociągów o wydajności < 1 m 3/ dobę - 9 wodociągów o wydajności 1 1 m 3 /dobę - 2 wodociągi o wydajności 1 1 m 3 /dobę b) 36 wodociągów lokalnych. Źródło zaopatrzenia ludności w wodę na terenie powiatu wschowskiego stanowią ujęcia podziemne. Wykres 1. Wodociągi publiczne z podziałem na dobową produkcję wody, bez udziału wodociągów lokalnych 13% 31% 56% <1m3/d 1-1m3/d 1-1m3/d W skali powiatu najwyższy odsetek urządzeń do zaopatrzenia ludności w wodę stanowią wodociągi o produkcji od 1-1 m3/na dobę (56%), Natomiast najmniejszy odsetek stanowią wodociągi o produkcji od 1-1 m3/na dobę (13%). Są to 2 wodociągi zaopatrujące w wodę do spożycia osób, co stanowi 46,5% osób korzystających z wody wodociągowej powiatu. 31% to urządzenia o małej produkcji wody <1m3/d. Są to wodociągi wiejskie zaopatrujące w wodę ogółem 3771 osób - 9,6% ludności powiatu. 21

22 Grupa obiektów wg produkcji wody oraz inne podmioty Liczba osób zaopatrywanych w wodę przez dany wodociąg Liczba osób korzystająca z wody dobrej jakości % Liczba osób korzystająca z wody o okresowo kwestionowanej jakości % 1-1 m 3 /d m 3/ d , ,5 <1 m 3/ d Wodociągi lokalne ,4 4 28,5 Razem ,2 W rozbiciu procentowym nie uwzględniono 36 wodociągów lokalnych, które na stałe zaopatrują w wodę tylko 14 osób. Są to wodociągi eksploatowane głównie w okresie sezonu letniego, stanowiące źródło zaopatrzenia w wodę do spożycia osób korzystających z wypoczynku letniego wokół jezior: Sławskiego, Lgińskiego, Tarnawskiego Dużego i Tarnawskiego Małego. Woda produkowana przez wodociągi lokalne charakteryzuje się niestabilną jakością przede wszystkim parametrów fizykochemicznych. Tab.1. Zaopatrzenie ludności w wodę do spożycia z uwzględnieniem rodzaju wodociągu Stopień zwodociągowania powiatu jest bardzo wysoki. W 212 roku z wody produkowanej przez powyższe wodociągi korzystało 4158 osób. Liczba osób korzystających z wody dostarczanej z w/w wodociągów jest większa od liczby ludności ogółem w powiecie, ponieważ wodociąg publiczny w Kandlewie zaopatruje w wodę także mieszkańców sąsiedniego powiatu. Analizując zaopatrzenie ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, produkowaną przez nadzorowane wodociągi należy stwierdzić, iż 92% (38114 osób) korzystało z wody o dobrej jakości, natomiast 8,2% (348 osób) okresowo korzystało z wody o parametrach niezgodnych w wymogami zawartymi w rozporządzeniu. Z uwagi na przekroczenia najwyższych dopuszczalnych wartości określonych dla parametrów mikrobiologicznych, kwestionowano jakość wody dostarczanej z wodociągu publicznego w Starych Drzewcach i Starym Strączu oraz wodociągu lokalnego zakładu Pierogi jak u mamy w Radzyniu. W omawianym okresie z sieci nadzorowanych wodociągów pobrano do badań laboratoryjnych 221 próbek wody. Niezgodność z parametrami określonymi w obowiązującym rozporządzeniu stwierdzono w 57 próbkach wody (25%). Najczęściej kwestionowanym wskaźnikiem fizykochemicznym była mętność, następnie mangan i żelazo, w jednym przypadku jon amonowy. W 11 próbkach stwierdzono przekroczenia wskaźników mikrobiologicznych (Escherichia coli oraz ogólną liczbę mikroorganizmów w 22ºC/72h). Wykres 2. Ilość pobranych i kwestionowanych próbek wody 22

23 Wykres 3. Ilość wydanych decyzji W celu uzyskania poprawy jakości wody przeznaczonej do spożycia wydano ogółem 19 decyzji, w tym: w związku z przekroczeniem wskaźników mikrobiologicznych wydano 11 decyzji (2 z nich dotyczyły natychmiastowej poprawy jakości wody produkowanej przez wodociągi publiczne Stare Drzewce i Stare Strącze), 9 dotyczyło poprawy jakości wody z wodociągów lokalnych: Smażalnia Pod Sandaczem, Pierogi jak u mamy, Smażalnia Konieczny, OW Sława, OW Internauka, OW Relaks, OW Dąb, Dyskoteka Leśna, ZHR. Podjęcie natychmiastowych działań naprawczych (dezynfekcja i płukanie sieci) przez administratorów i właścicieli wodociągów skutecznie poprawiło jakość wody. W odniesieniu do wodociągów lokalnych: OW Kamila, OW Internauka, OW Sławska Poręba, OW Wiktoria Król oraz OW Wratislavia, w których przekroczone zostały parametry fizykochemiczne wydano 5 decyzji zobowiązujących do obniżenia następujących parametrów: jonu amonowego, manganu, mętności i żelaza. Właściciele 3 wodociągów lokalnych: OW Sławska Poręba w Sławie, OW Internauka w Tarnowie Jeziernym i OW Wratislawia w Radzyniu wystąpili o prolongatę terminów wykonania obowiązków decyzji dotyczących poprawy jakości wody, na co Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nowej Soli wyraził zgodę. 23

24 Podsumowanie Na terenie powiatu wschowskiego nadal najmniej zwodociągowaną gminą jest Sława, na obszarze której funkcjonują małe wodociągi lokalne, dostarczające wodę o niestabilnej jakości. Przekroczenia najwyższych dopuszczalnych wartości parametrów fizykochemicznych, głównie mętności, żelaza i manganu, mają wpływ na właściwości organoleptyczne wody lecz nie stanowią zagrożenia dla zdrowia osób z niej korzystających. Obniżenie w/w parametrów wymaga przede wszystkim modernizacji stacji uzdatniania wody. Kąpieliska Nadzór nad kąpieliskami prowadzony jest przede wszystkim w oparciu o Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 211 r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz.U. 211 nr 86 poz. 478). W 212r.w ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno -Epidemiologicznej w Nowej Soli znajdowały się dwa kąpieliska ujęte w uchwale podjętej przez Radę Miasta i Gminy w Sławie i Radę Miasta i Gminy we Wschowie, tj. kąpielisko należące do Sławskiego Centrum Kultury i Wypoczynku w Sławie oraz kąpielisko w Lginiu, zlokalizowane na wodach jeziora Lgińsko, należące do Centrum Kultury i Rekreacji we Wschowie. W sezonie kąpielowym 212 roku wpisano do ewidencji 4 miejsca wykorzystywane do kąpieli: a) w Tarnowie Jeziernym przy OW Relax na wodach jeziora Tarnowskiego Dużego, b) w Tarnowie Jeziernym przy OW Miedziak - na wodach jeziora Tarnowskiego Małego, c) w Sławie przy OW PCK na wodach jeziora Sławskiego, d) w Wygnańczycach na wodach jeziora Dąbie. W sezonie letnim wystawiono łącznie 16 orzeczeń o przydatności wody do kąpieli w kąpieliskach i miejscach wykorzystywanych do kąpieli. Orzeczenia wydano na podstawie sprawozdań z badań wody. W trakcie trwania sezonu letniego nie kwestionowano jakości wody w nadzorowanych kąpieliskach ani miejscach wykorzystywanych do kąpieli. W oparciu o wyniki kontroli oraz przeprowadzone badania laboratoryjne Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nowej Soli wydał 4 komunikaty. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej. 1. Szalety publiczne W ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nowej Soli znajdują się dwa ustępy publiczne zlokalizowane w Sławie przy ul. Odrodzonego Wojska Polskiego oraz we Wschowie przy ul. Rynek. Oba obiekty skontrolowano dwukrotnie. Za stwierdzone uchybienia sanitarne w szalecie we Wschowie osobę odpowiedzialną ukarano mandatem 24

25 w wysokości 1 zł. W czasie kontroli sprawdzających stwierdzono poprawę stanu sanitarnego, obiekt oceniono jako dobry. Na wyróżnienie zasługuje szalet publiczny Sławie. Ocenie poddano stan technicznosanitarny obiektu, dostępność dla osób niepełnosprawnych w tym poruszających się na wózkach inwalidzkich, wyposażenie w środki sanitarne, (zapewnienie przy umywalkach pełnych zestawów do higienizacji rąk) dezynfekcyjne i dezodorujące, a także sposób postępowania ze sprzętem używanym do utrzymania czystości bieżącej. Mając na uwadze powyższe kryteria obiekt został oceniony jako bardzo dobry. 2. Baseny Na terenie powiatu wschowskiego znajduje się basen odkryty, funkcjonujący wyłącznie Jw okresie letnim (w miesiącach wakacyjnych), kontrolowany 3-krotnie. Jakość wody pod względem fizyko-chemicznym jak i bakteriologicznym nie budziła zastrzeżeń. Stan techniczno-sanitarny obiektu oceniono jako dostateczny. zdjęcie: basen odkryty we Wschowie 3. Dom Pomocy Społecznej Na nadzorowanym terenie znajduje się Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci we Wschowie, przy Pl. Św. Jana, prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Św. Elżbiety. Przeprowadzona kontrola nie wykazała uchybień sanitarno-technicznych. Obiektu oceniono jako dobry. 4. Pensjonaty Na nadzorowanym terenie znajdują się 2 skategoryzowane obiekty: Pensjonat Haleszka w Lubiatowie, oraz Pensjonat Słoneczko w Sławie. W obu obiektach przeprowadzono kontrole sanitarne. W Pensjonacie Haleszka w Lubiatowie nie stwierdzono uchybień. Przeprowadzone remonty i modernizacja obiektu podniosły jego standard, obiekt oceniono jako bardzo dobry. W Pensjonacie Słoneczko w Sławie wydano zalecenia, dotyczące doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno-technicznego ścian i sufitu w pomieszczeniu jacuzzi. Obiekt również oceniono jako bardzo dobry. 5. Kempingi Na terenie powiatu wschowskiego znajduje się kemping i pole karawaningowe, należące do Sławskiego Centrum Kultury i Wypoczynku w Sławie. Przeprowadzone kontrole wykazały, że teren obiektu jest ogrodzony, oświetlony i posiada całodobowy dozór. Na terenie obiektu zapewniono punkty poboru wody z sieci wodociągu publicznego w 25

26 Lubogoszczy. Pawilon sanitariatów jest utrzymany w bardzo dobrym stanie technicznosanitarnym. Kontrola nie wykazała uchybień w zakresie zaopatrzenia obiektu w środki myjąco-dezynfekujące, czystości bieżącej oraz postępowania ze sprzętem używanym do sprzątania. Na terenie obiektu zapewniono punkt zlewu ścieków caravaningowych do systemu kanalizacyjnego.zzapewniono warunki do selektywnej zbiórki odpadów oraz rytmiczne opróżniane pojemników. Teren obiektu utrzymany jest czysto i estetycznie, w związku z czym został oceniony jako bardzo dobry. Pole karawaningowi na terenie SCKiW w Sławie 6. Schroniska młodzieżowe, schroniska i pola biwakowe. Na terenie powiatu wschowskiego znajdują się 3 obiekty, wszystkie zlokalizowane na terenach wiejskich. W minionym roku wszystkie obiekty skontrolowano (8 kontroli). Za stwierdzone uchybienia sanitarne w jednym z obiektów (przepełnione kontenery na odpady komunalne na terenie pola, zły stan sanitarny sanitariatów i pryszniców ogólnodostępnych)ukarano administratora mandatem karnym w wysokości 2 zł. W pozostałych obiektach nie stwierdzono uchybień. Wszystkie nadzorowane obiekty oceniono jako dobre. 7. Inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie. W tej grupie zewidencjonowanych jest 29 obiektów. Są to ośrodki wczasowe sezonowe i całoroczne oraz obiekty noclegowe nie posiadające kategoryzacji. W 212 r. skontrolowano 28 obiektów, wykonując 58 kontroli. We wszystkich skontrolowanych obiektach sprawdzano postępowanie z nieczystościami stałymi i płynnymi, postępowanie z bielizną pościelową, dokonano oceny stanu techniczno-sanitarnego pomieszczeń i urządzeń oraz estetyki obiektów. W trakcie trwania sezonu letniego wydano jedną decyzję administracyjną w związku z nieprawidłowym przechowywaniem bielizny pościelowej w jednym z ośrodków wypoczynkowych w Sławie, z terminem wykonania do dnia 14 września 212 r. Na wniosek zobowiązanego termin prolongowano do 31 kwietnia 213 r. We wszystkich skontrolowanych obiektach zapewniono właściwe postępowanie z nieczystościami stałymi i płynnymi, poprzez zapewnienie właściwych warunków 26

27 gromadzenia nieczystości, jak i ich usuwania (przedłożono umowy na wywóz odpadów z koncesjonowanymi firmami). Nieczystości płynne wywożone są do punktów zrzutu jednej z funkcjonujących oczyszczalni ścieków, a odpady stałe na składowiska odpadów komunalnych. W minionym roku odnotowano trzy zgłoszenia interwencyjne, dotyczące niewłaściwego stanu sanitarnego bazy noclegowej w trzech obiektach, tj. OW Dąb w Lubogoszczy, OW Master w Lubiatowie i OW Rewenton w Sławie. W wyniku kontroli jednego z ośrodków osobę odpowiedzialną dwukrotnie ukarano mandatem po 3 zł. W innym ośrodku za zły stan sanitarny w niezamieszkałych domkach, osobę odpowiedzialną ukarano mandatem w wysokości 2 zł. Trzecia interwencja dotycząca niewłaściwych warunków sanitarnych pokoi noclegowych i stołówki była bezzasadna. W tej grupie obiektów dokonano następującej oceny: jako bardzo dobre oceniono 4 obiekty: 1. OW Relax w Tarnowie Jeziernym, 2. Sławskie Centrum Kultury i Wypoczynku w Sławie; 3. Zamek królewski we Wschowie, 4. Pokoje Gościnne w Szlichtyngowej, Jako dobre oceniono 12 obiektów, a pozostałe w tej grupie jako obiekty dostateczne. Zdjęcie: Dziedziniec Zamku Królewskiego we Wschowie. 8. Zakłady Fryzjerskie Na terenie powiatu wschowskiego znajdowały się 24 zakłady fryzjerskie, które w 212r. zostały skontrolowane. Wykonano 27 kontroli. W jednym przypadku za uchybienia sanitarne ukarano osobę odpowiedzialną mandatem w wysokości 15 zł. W trakcie kontroli sanitarnej każdorazowo prowadzony był instruktaż, co do sposobu prowadzenia dezynfekcji bieżącej narzędzi fryzjerskich, ze szczególnym uwzględnieniem przestrzegania właściwego doboru i stężenia preparatów dezynfekcyjnych. W 212 r. w tej grupie obiektów wystawiono i wyegzekwowano w całości decyzję administracyjną mającą na celu poprawę stanu techniczno-sanitarnego Zakładu Fryzjerskiego we Wschowie przy ul Kilińskiego 4. 27

28 Mając na uwadze stan techniczno-sanitarny pomieszczeń, urządzeń, wyposażenia, narzędzi wykorzystywanych w trakcie świadczenia usług oraz czystość bieżącą i gospodarowanie nieczystościami stałymi i płynnymi dokonano następującej oceny skontrolowanych obiektów: 18 zakładów oceniono jako dostateczne, 5 jako dobre, a 1 oceniono jako bardzo dobry (Zakład Fryzjerski we Wschowie ul. Niepodległości 41). W bieżącym roku żaden z nadzorowanych obiektów nie był oceniany jako zdecydowanie zły. 9. Zakłady kosmetyczne. Na terenie powiatu wschowskiego znajduje się 13 gabinetów kosmetycznych. W skontrolowanych zakładach zapewniono właściwe warunki do dezynfekcji sprzętu, narzędzi i urządzeń. Ponadto w 5 obiektach do sterylizacji narzędzi zapewniono autoklawy parowo-ciśnieniowe. We wszystkich skontrolowanych obiektach opracowano i wdrożono procedury higieniczne, zapobiegające zakażeniom w czasie wykonywania zabiegów kosmetycznych naruszających ciągłość tkanki. Jako bardzo dobre w tej grupie oceniono: Studio Pielęgnacji Dłoni i Stóp, Wschowa, ul. Daszyńskiego 2a, Gabinet Kosmetyczny Ewa, Wschowa, ul. Poprzeczna 5, Gabinet Kosmetyczny Dominika, Sława, ul. Odrodzonego Wojska Polskiego, Gabinet Kosmetyczny Stella, Sława, ul. Zjednoczenia, Gabinet Kosmetyczny Inez, Wschowa, ul. Reymonta 22b. Ponadto w tej grupie obiektów stan techniczno-sanitarny 4 oceniono jako dostateczny i 4 jako dobry. 1. Zakłady odnowy biologicznej Pod nadzorem PSSE znajdują się 2 obiekty, które w 212 roku skontrolowano. W zakładach zapewniono właściwie przygotowane i oznakowane środki do dezynfekcji. Ponadto udostępniono klientom informację o stosowanych zabiegach dezynfekcyjnych oraz o ewentualnych szkodliwościach wynikających z nadmiernego korzystania z urządzeń opalających. Stan techniczno-sanitarny obu obiektów oceniono jako bardzo dobry. 11. Dworce PKS W 212 r. skontrolowano Dworzec PKS we Wschowie przy ul. Moniuszki 6a, którego właścicielem jest Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Lesznie. Bieżąca kontrola techniczno-sanitarna nie wykazała uchybień w zakresie czystości bieżącej dworca (stanowisk), sanitariatów i poczekalni dla podróżnych oraz gospodarki odpadami komunalnymi. Obiekt oceniono jako dobry. 12. Przystanie jednostek pływających rekreacyjnych i sportowych W Lubiatowie przy Jacht Clubie Chalkos, na wodach jeziora Sławskiego znajduje się przystań żeglugi śródlądowej wykorzystywana rekreacyjnie. Na terenie przystani zlokalizowano bazę noclegową oraz zaplecze magazynowe dla żaglówek. Kontrolą objęto stan techniczny obiektu, stan sanitarno-higieniczny terenu obiektu oraz sposób postępowania z bielizną i odpadami stałymi i płynnymi. Na podstawie kontroli przeprowadzonej w Jacht Clubie Chalkos obiekt oceniono jako bardzo dobry. 13. Cmentarze W ewidencji PSSE na terenie powiatu znajduje się 21 cmentarzy. W minionym roku skontrolowano 17 obiektów. Kontrolując obiekty szczególną uwagę zwracano na stan techniczno-sanitarny istniejących domów przedpogrzebowych, ogrodzenia cmentarzy, 28

29 gospodarkę odpadami, dostępność do wody bieżącej oraz dostosowanie obiektów do obowiązujących przepisów. W związku ze złym stanem techniczno-sanitarnym 2 obiektów wystawiono decyzje administracyjne, (Domy Przedpogrzebowe na terenie Cmentarzy w Sławie przy ul. Długiej oraz we Wschowie przy ul. Czereśniowej). Obowiązki decyzji nałożonej na administratora Cmentarza Komunalnego we Wschowie zostały wykonane w całości, natomiast termin realizacji obowiązków wobec administratora Cmentarza Komunalnego w Sławie ustalono do dnia 31 marca 213 r. 14. Zakłady pogrzebowe W ewidencji znajdują się 3 zakłady świadczące usługi pogrzebowe na terenie powiatu wschowskiego. W związku ze zmianą przepisów w czasie kontroli zwracano szczególną uwagę na spełnienie wymogów zawartych w rozporządzeniu dotyczącymwyposażenia i postępowania w czasie czynności ekshumacyjnych. Kontrolując zakłady nadzorem objęto również samochody specjalistyczne przeznaczone do przewozu zwłok, sposób postępowania z odpadami, w tym niebezpiecznymi, wyposażenie w środki dezynfekcyjne, wyposażenie i stosowanie środków ochrony osobistej. Kontrolowano również dokumentację potwierdzającą sposób postępowania z odpadami, mycia i dezynfekcji środków transportu przeznaczonych do przewozu zwłok, procedury higieniczne zapobiegające zakażeniom. Kontrole nie wykazały nieprawidłowości, samochody są w dobrym stanie techniczno-sanitarnym. 15. Inne obiekty użyteczności publicznej Apteki Na terenie powiatu wschowskiego funkcjonuje 13 aptek, z których 6 skontrolowano. W czasie kontroli bieżących zwracano szczególną uwagę na stan techniczny obiektu, zachowanie funkcjonalności pomieszczeń zgodne z obowiązującymi wymogami oraz dostępność dla osób niepełnosprawnych, w tym poruszających się na wózkach inwalidzkich. Kontrolowano prawidłowość postępowania z odpadami w tym z przeterminowanymi farmaceutykami, zarówno powstającymi w aptekach jak i przynoszonymi przez klientów. W żadnym ze skontrolowanych obiektów nie stwierdzono nieprawidłowości w tym zakresie. Właściciele wszystkich skontrolowanych aptek i punktów aptecznych posiadają umowy z koncesjonowanymi firmami odbierającymi przeterminowane leki. Ponadto gminy miejskie na nadzorowanym terenie zapewniają odrębne pojemniki i ich rytmiczne opróżnianie przez specjalistyczną firmę, do których klienci aptek składają przeterminowane leki przyniesione z domów. Targowiska W ewidencji PSSE znajdują się 2 targowiska miejskie tj. w Sławie przy ul. Odrodzonego Wojska Polskiego i we Wschowie, przy ul. Garbarskiej. W minionym roku oba obiekty skontrolowano. Ocenie poddano stan techniczno-sanitarny, czystość i porządek na terenie obiektu oraz gospodarowanie odpadami komunalnymi. Biorąc pod uwagę powyższe kryteria oba targowiska oceniono jako dobre. Pralnie i magle Na terenie powiatu znajduje się 1 pralnia zlokalizowana w Sławie przy ul. Ogrodowej. Pralnia ta świadczy usługi pralnicze dla większości ośrodków wypoczynkowych zlokalizowanych na terenie gminy Sława. W ubiegłym roku była ona kontrolowana, została oceniona jako dostateczna. 29

30 Obiekty sportowe Na nadzorowanym terenie znajdują się 4 obiekty. W minionym roku wszystkie skontrolowano wykonując w nich 7 kontroli. W związku ze stwierdzonymi uchybieniami na terenie stadionu sportowego w Sławie (zniszczone siedziska trybun) wszczęto postępowanie administracyjne. Właściciel obiektu niezwłocznie usunął uchybienia, poprawiając stan techniczny obiektu. W minionym roku wyegzekwowano w całości decyzję z 211r. dotyczącą poprawy stanu techniczno-sanitarnego Hali Sportowej OSiR we Wschowie. Jako bardzo dobry oceniono stan techniczno-sanitarny Kręgielnię Stacji Paliw Mako w Sławie. Stadion Miejski przy ul. Ogrodowej w Sławie Hala Sportowa OSiR przy ul. Moniuszki we Wschowie oceniono jako dobre, a Stadion Miejski przy ul. Sportowej we Wschowie oceniono jako dostateczny. Kwatery prywatne i pokoje gościnne W ewidencji PPIS w Nowej Soli znajdują się 2 obiekty świadczące usługi noclegowe. Są to Kwatery Prywatne w Sławie przy ul. Słonecznej 5 i Zajazd Bonanza w Jędrzychowicach. W minionym roku skontrolowano jedynie Zajazd Bonanza oceniając jego stan techniczno-sanitarny jako dostateczny. IV. Nadzór nad bezpieczeństwem żywności Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku sprawuje nadzór nad bezpieczeństwem żywności, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz nadzór nad kosmetykami. 3

31 W związku z poszerzeniem uprawnień organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej o nadzór nad przestrzeganiem wymagań określonych w przepisach o zawartości niektórych substancji w dymie papierosowym oraz nadzór nad środkami zastępczymi (dopalaczami), w 212r. kontynuowano działalność w tym zakresie. Po likwidacji w roku 21 sklepu ze środkami zastępczymi, brak jest przesłanek świadczących o reaktywacji tego procederu na terenie powiatu wschowskiego. Dodatkowe zadania realizowane w 212 roku, wiązały się z zabezpieczeniem sanitarnoepidemiologicznym turnieju UEFA EURO 212. We wszystkich obiektach, w których przewidywano zwiększoną obsługę uczestników turnieju (głównie zakłady gastronomiczne zlokalizowane przy trasach dojazdowych), zwiększono częstotliwość kontroli. Na bieżąco podejmowano działania monitorujące obecność w obrocie i wycofywanie z rynku produktów niezgodnych z wymogami prawa żywnościowego, zgłoszonych do Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt (Rapid Alert System for Food and Feed RASFF). Zgłoszenia dotyczyły zarówno żywności jak i materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością krajowych, pochodzących z Unii Europejskiej i krajów trzecich. Najczęściej zgłoszenia alarmowe dotyczyły żywności zanieczyszczonej mikrobiologicznie, szkodnikami, żywności skażonej aflatoksynami, naczyń z melaminy i naczyń szklanych lub ceramicznych zdobionych, z których następowała migracja do żywności formaldehydu, kadmu i ołowiu. Nadzorowano również wycofywanie z obrotu suplementów diety zawierających niedozwolone substancje. W minionym roku oprócz typowych zgłoszeń w systemie alarmowym, PSSE monitorowała wycofywanie z obrotu wyrobów, wyprodukowanych z udziałem proszku jajecznego, pochodzącego z zakładu nie objętego nadzorem Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej. Uczestniczono także w kontrolach tematycznych związanych z wprowadzeniem do obrotu soli przemysłowej jako soli spożywczej. Podejmowano również działania kontrolne w placówkach handlowych, wstrzymujące obrót napojami alkoholowymi o zawartości powyżej 2% alkoholu, wyprodukowanymi na terytorium Republiki Czeskiej. Po serii śmiertelnych zatruć metanolem w grudniu 212 roku zabezpieczano w sklepach produkty typu denaturat, podejrzewane o spowodowanie zatruć. W roku 212 w powiecie wschowskim wystąpiło jedno ognisko zbiorowego zatrucia pokarmowego wśród uczestników obozu harcerskiego. Pomimo przeprowadzenia badań mikrobiologicznych, nie udało się ustalić czynnika etiologicznego zachorowań. W ramach współpracy przeprowadzono wspólnie z Powiatowym Lekarzem Weterynarii we Wschowie kontrolę interwencyjną, dotyczącą prowadzenia nielegalnego uboju i produkcji wyrobów mięsno-wędliniarskich. Stałym elementem nadzoru prowadzonego przez PSSE jest kontrola przestrzegania przepisów sanitarnych przez właścicieli obiektów żywnościowo-żywieniowych. W 212r. w powiecie wschowskim w ewidencji pionu żywności, żywienia i przedmiotów użytku znajdowały się 623 obiekty (o 14 więcej niż w roku porównawczym), w których przeprowadzono 233 kontrole sanitarne (w roku kontrole). Największą grupę obiektów stanowią sklepy spożywcze. Kontrolą objęto zakłady produkcji i obrotu żywnością, zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego i otwartego (w tym małej gastronomii) oraz miejsca obrotu materiałami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością. Łącznie przeprowadzono kontrolę w 143 obiektach, co stanowi 22,9% ogółu zarejestrowanych (w 211 r. w 139 obiektach, tj. 22,8% ). W większości skontrolowanych 31

32 obiektów żywności i żywienia zostały wdrożone systemy kontroli wewnętrznej, tzw. zasady dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz systemu analizy zagrożeń i kontroli punktów krytycznych - HACCP (wraz z niezbędną dokumentacją). W celu uzyskania poprawy stanu sanitarno-technicznego wydano 14 decyzji administracyjnych. Za uchybienia sanitarne nałożono 26 mandatów o łącznej wartości 5.6zł (w 211r. 45 mandatów o wartości 1.3 zł). Najwięcej mandatów nałożono w sklepach spożywczych oraz w zakładach żywienia zbiorowego otwartego w tym w zakładach małej gastronomii. Nie wydawano decyzji nakazujących przerwanie produkcji lub unieruchomienie zakładu. Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w zakładach gastronomicznych i placówkach obrotu żywnością to brak czystości i porządku w pomieszczeniach (szczególnie na zapleczu), wprowadzanie do obrotu przeterminowanych środków spożywczych, brak segregacji żywności w urządzeniach chłodniczych, brak dostatecznej ilości pojemników na odpadki i zużyte naczynia jednorazowe, brak monitoringu temperatury w urządzeniach chłodniczych, brak wydzielonego miejsca do przechowywania środków służących utrzymaniu czystości oraz brak szafek odzieżowych. Do badań laboratoryjnych pobrano 1 próbek żywności i wymazów sanitarnych ze sprzętu kuchennego, w związku z dochodzeniem epidemiologicznym prowadzonym w ognisku zatrucia pokarmowego. W żadnej z próbek nie wyhodowano drobnoustrojów stanowiących czynnik etiologiczny zachorowań. W ramach urzędowej kontroli i monitoringu pobrano także 3 próbki kosmetyków, których również nie kwestionowano. W 211 roku pobrano i przekazano do badania 8 próbek żywności (wszystkie wyniki zgodne z wymaganiami). Grupy obiektów, w których stwierdzono uchybienia techniczno-sanitarne i higieniczne 1.W grupie zakładów produkujących żywność skontrolowano 5 piekarni, przeprowadzając w nich 1 kontroli. Za uchybienia bieżące nałożono 1 mandat o wartości 3zł (w 211r. nałożono 2 mandaty o łącznej wartości 2 zł). 2.Kontrole w 49 sklepach spożywczych ujawniły nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno-technicznego, skutkujące wydaniem przez PPIS 7 decyzji administracyjnych. Za uchybienia bieżące nałożono 9 mandatów o łącznej wartości 175 zł. ( w 211 r. wystawiono 17 mandatów o wartości 36 zł). Najczęściej powtarzające się uchybienia to: sprzedaż artykułów spożywczych po dacie minimalnej trwałości i terminie przydatności do spożycia, przechowywanie środków spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie poza urządzeniami chłodniczymi oraz brak czystości i porządku w pomieszczeniach sklepu, w szczególności na zapleczu. 3. W zakładach żywienia zbiorowego otwartego wydano 2 decyzje administracyjne na poprawę stanu sanitarno-technicznego. Za brak czystości w pomieszczeniach produkcyjnych oraz brudne urządzenia i sprzęt, nałożono 4 mandaty o łącznej wartości 13 zł. W roku 211 nałożono 6 mandatów o wartości 17 zł. 32

33 W jednym przypadku wystąpiono z wnioskiem do Lubuskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Gorzowie Wielkopolskim o nałożenie kary pieniężnej za prowadzenie działalności gastronomicznej niezgodnie z decyzją zatwierdzającą. Na właściciela obiektu została nałożona grzywna w wysokości 7zł. 4.W zakładach żywienia zbiorowego typu zamkniętego (stołówki w domach wczasowych, bloki żywienia w szpitalach, bloki żywienia w domach opieki społecznej, stołówki w szkołach, bursach i internatach, na koloniach, w przedszkolach,) przeprowadzono 22 kontrole. Za uchybienia bieżące nałożono 1 mandat na wartość 2zł (w 211r. nałożono 3 mandaty o wartości 9 zł.). 5. W zakładach małej gastronomii przeprowadzono 5 kontroli. Za uchybienia natury sanitarnej nałożono 9 mandatów w łącznej kwocie 135 zł. Najczęściej powtarzające się uchybienia to: brak dostatecznej ilości pojemników na odpadki i zużyte naczynia jednorazowe, brak termometrów w urządzeniach chłodniczych, brak wydzielonego miejsca do przechowywania środków myjących i dezynfekcji, brak szafek odzieżowych. Podsumowanie Stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych w porównaniu z rokiem ubiegłym utrzymuje się na zbliżonym poziomie. W celu zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności, niezbędna jest kontynuacja nadzoru sanitarnego w zakresie: - stanu sanitarno-technicznego obiektów, - skutecznego stosowania przez przedsiębiorców w obiektach żywności i żywienia systemów kontroli wewnętrznej - zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz systemu HACCP, - zachowania łańcucha chłodniczego na całej drodze od surowca do gotowego produktu, szczególnie w przypadku środków spożywczych łatwo psujących się, - stosowania prawidłowych procesów mycia i dezynfekcji, - prawidłowego znakowania wyrobów, - właściwego stosowania substancji dodatkowych, - przestrzegania zasad utrzymania higieny osobistej i higieny miejsca pracy, - identyfikowalności surowców i produktów. V. Warunki higieniczno sanitarne środowiska pracy Charakterystyka nadzorowanych zakładów pracy W ewidencji PSSE w 212 roku znajdowało się 71 zakładów pracy, które zatrudniały łącznie 3215 osób. W roku 212 skontrolowano 13 zakładów (ok. 18,31 %), które zatrudniały 633 pracowników (ok. 19,69 % ogółu zatrudnionych). 33

34 Tabela nr 1: Struktura zatrudnienia według branż gospodarki, w skontrolowanych w roku 212 zakładach pracy. Branża gospodarki Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Liczba skontrolowan ych zakładów Liczba zatrudnionyc h w skontrolowan ych zakładach Liczb a kontr oli Przetwórstwo przemysłowe Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych Dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca Opieka zdrowotna i pomoc społeczna RAZEM Najwięcej kontroli przeprowadzono w zakładach przemysłowych oraz w zakładach z branży rolnictwa i rybactwa. 34

35 Działalność kontrolno - represyjna Ogółem przeprowadzono 17 kontroli z zakresu zagrożeń w środowisku pracy i wydano 1 decyzji administracyjnych, zawierających 24 nakazy zobowiązujące pracodawców do usunięcia stwierdzonych uchybień. Najwięcej nakazów dotyczyło usunięcia uchybień w zakresie substancji i preparatów chemicznych, czynników biologicznych oraz poprawy stanu sanitarnego pomieszczeń. Wykres nr 1: Udział poszczególnych zarządzeń w łącznej liczbie wydanych nakazów przedstawia się następująco: Legenda: Usunięcie uchybień w zakresie substancji i preparatów chemicznych 11 nakazów, W zakresie czynników biologicznych 3 nakazy, Poprawa stanu sanitarnego obiektów 3 nakazy, W zakresie oceny ryzyka zawodowego 2 nakazy, W zakresie badań i pomiarów 2 nakazy, Zapewnienie dostatecznej ilości szafek ubraniowych 1 nakaz, Przeprowadzenie badań okresowych dla pracowników 1 nakaz, W zakresie odstępstwa od warunków pracy 1 nakaz. Na terenie powiatu wschowskiego przekroczenia czynników szkodliwych stwierdzono w 14 zakładach, w których w przekroczeniach norm higienicznych pracowało łącznie 187 pracowników ( niektóre osoby były równocześnie narażone na kilka czynników ). Najwięcej osób narażonych było na działanie ponadnormatywnego hałasu 184 osoby. Ponadto stwierdzano przekroczenie poziomu wibracji (w przekroczeniu dopuszczalnych parametrów pracowało 11 osób) oraz przekroczenie stężenia pyłu (narażone 4 osoby). 35

36 Tabela nr 2: Narażenie zawodowe w środowisku pracy w latach Rok Liczba zakładów, w których stwierdzono przekroczenia NDS/NDN Liczba pracowników pracujących w przekroczeniach dopuszczalnych norm ogółem czynniki chemiczne pyły czynniki fizyczne W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba osób narażonych kształtuje się na podobnym poziomie. W roku 212 skontrolowano 2 zakłady, w których występują przekroczenia czynników szkodliwych; w skontrolowanych zakładach narażonych było łącznie 44 pracowników, w tym 41 osób na hałas i 4 osoby na ponadnormatywne zapylenie. Wykres nr 2: Udział poszczególnych czynników w narażeniu zawodowym Liczba osób pracujących w przekroczeniach W celu zmniejszenia narażenia pracowników na ponadnormatywny hałas i wibrację, PPIS w Nowej Soli systematycznie egzekwuje od zakładów pracy opracowania programu ograniczenia narażenia na hałas lub wibrację, przeprowadzania okresowych badań audiometrycznych, doboru ochron słuchu odpowiednio do zagrażającego widma hałasu, dopilnowania stosowania przez pracowników ochron słuchu i rękawic antywibracyjnych, oznakowania miejsc zagrożenia informacją o występującym przekroczeniu oraz znakami nakazującymi stosowanie ochron indywidualnych. 36

37 Natomiast wyeliminowanie nadmiernego zapylenia jest egzekwowane na drodze administracyjnej. Właściciel zakładu już zakupił nowe maszyny, których montaż powinien wyeliminować nadmierne zapylenie. Nadzór nad czynnikami biologicznymi Narażenie na szkodliwe dla zdrowia czynniki biologiczne występuje w 31 zakładach. W roku 212 skontrolowano w tym zakresie 6 zakładów pracy, przeprowadzono 6 kontroli. Wydano 2 decyzje administracyjne, w których nakazano m. innymi: a) uzupełnienie w ocenie ryzyka zawodowego pod kątem narażenia na czynniki biologiczne informacji dotyczącej stopnia i czasu narażenia na te czynniki w 1 zakładzie, b) sporządzenie rejestru pracowników narażonych na działanie czynników biologicznych zakwalifikowanych do 3 lub 4 grupy zagrożenia w 1 zakładzie, c) opracowanie procedur bezpiecznego postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi w 1 zakładzie, d) oznakowanie miejsc zagrożenia znakami ostrzegającymi przed zagrożeniem biologicznym w 2 zakładach, 37

38 e) wywieszenia znaku nakazującego stosowanie ochron osobistych w 1 zakładzie, f) wywieszenia znaku nakazującego stosowanie ochron osobistych w 1 zakładzie. WZÓR ZNAKU OSTRZEGAJĄCEGO PRZED ZAGROŻENIEM BIOLOGICZNYM Na jeden zakład wystawiono decyzję w styczniu 213r., w której nakazano: sporządzić ocenę ryzyka zawodowego, wywiesić znak nakazujący stosowanie ochron osobistych. Nie stwierdzono uchybień w zakresie zapewnienia pracownikom odpowiednich środków higieny osobistej, środków dezynfekcyjnych oraz ochron indywidualnych. Pracodawcy zapewniają pracownikom uodpornienie przy użyciu dostępnych szczepionek. W skontrolowanych zakładach na czynniki biologiczne narażonych było ogółem 36 osób, w tym: 36 osób - narażonych na czynniki zakwalifikowane do 2 grupy zagrożenia 139 osób - narażonych na czynniki zakwalifikowane do 3 grupa zagrożenia Nie stwierdzono narażenia na czynniki biologiczne zaklasyfikowane do 4 grupy zagrożenia. Nadzór nad substancjami i mieszaninami chemicznymi W ewidencji PSSE w Nowej Soli znajduje się 2 producentów chemikaliów, 1dystrybutor i 2 stosujących substancje i mieszaniny w działalności zawodowej. W 212 r. nie kontrolowano zakładu wprowadzającego do obrotu niebezpieczne preparaty chemiczne. Na terenie powiatu skontrolowano 6 zakładów stosujących w działalności zawodowej niebezpieczne substancje i preparaty chemiczne. Przeprowadzono w tym zakresie 9 kontroli. Naruszenie przepisów w zakresie substancji i preparatów stwierdzono podczas 4 kontroli. W trakcie przeprowadzanych kontroli stwierdzono: Brak szczegółowej oceny ryzyka w związku z narażeniem na niebezpieczne preparaty chemiczne - u 4 stosujących; Brak instrukcji bhp przy stosowaniu niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych - u 2 stosujących; 38