OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU NOWOSOLSKIEGO W ROKU 2011

Transkrypt

1 OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU NOWOSOLSKIEGO W ROKU 2011 LUTY 2012 r. 1

2 Szanowni Państwo, Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest ochrona zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych oraz zapobieganie powstawaniu chorób, w tym zakaźnych i zawodowych. Podstawą całokształtu działalności Inspekcji Sanitarnej jest skala realnych i potencjalnych zagrożeń. Decydują one o tym, jakie czynniki środowiskowe powinny być przedmiotem systematycznego nadzoru i jakie należy podejmować działania interwencyjne i represyjne z nich wynikające. Struktura organizacyjna, nowoczesne, akredytowane laboratorium oraz wyszkolone i wyspecjalizowane kadry pozwalają pracownikom Państwowej Inspekcji Sanitarnej na obiektywną, dotyczącą nadzorowanego terenu ocenę stanu sanitarnego oraz sytuacji epidemiologicznej, która uwzględnia istniejące jak również mogące się pojawić zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi. Przekazując Państwu poniższe opracowanie wyrażam nadzieję, że będzie ono źródłem informacji na temat bezpieczeństwa sanitarnego w powiecie nowosolskim. Z poważaniem Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny Maria Małgorzata Szablowska 2

3 Spis treści I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych... 5 II. Stan sanitarno-techniczny obiektów opieki zdrowotnej III. Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców powiatu IV. Nadzór nad bezpieczeństwem żywności i żywienia V. Warunki higieniczno sanitarne środowiska pracy VI. Warunki sanitarne w szkołach i innych placówkach oświatowo - wychowawczych VII. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia VIII. Działalność w zakresie Nadzoru Zapobiegawczego IX. Działalność laboratoryjna X. Interwencje skargi wnioski

4 Przygotowano w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Nowej Soli przez zespół autorski: Józefa Meissner, Elżbieta Raszczuk, Ewa Kociołek, Krzysztof Karpiński, Mariola Galusińska, Jerzy Korytkowski, Irena Bogacz, Elżbieta Małolepszy, Renata Berczuk, Mariola Poźniak, Magdalena Karpińska, Joanna Kwaśna, Ilona Dobkiewicz. 4

5 I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Działalność organów inspekcji sanitarnej w zakresie zapobiegania powstawaniu chorób zakaźnych oraz ograniczania ich skutków, prowadzona jest głównie poprzez ciągłe monitorowanie sytuacji epidemiologicznej, wdrażanie postępowania przeciwepidemicznego i profilaktycznego, w tym nadzór nad szczepieniami ochronnymi. W ostatnich latach znacząco rozwinięto działalność informacyjnoedukacyjną, mającą na celu pobudzania aktywności społecznej do działań na rzecz własnego zdrowia. W Polsce od wielu lat obserwuje się spadkową tendencję występowania wielu chorób zakaźnych, jako skutek m.in. realizacji obowiązkowych szczepień ochronnych. Rejestrowane co jakiś czas epidemie dotyczą wyłącznie jednostek wysoce zaraźliwych, przeciwko którym nie prowadzi się powszechnej profilaktyki szczepiennej, przede wszystkim grypy. Szczegółowe wielkości zachorowań na choroby zakaźne oraz zapadalność w przeliczeniu na mieszkańców, jakie zarejestrowano w 2011r. w powiecie nowosolskim, w porównaniu z rokiem 2010, przedstawiono w tabeli załączonej do opracowania. Opracowanie sporządzono w oparciu o dane na dzień 20 stycznia 2012 roku. 1. Zakażenia krwiopochodne 1.1 Zakażenia wątroby typu B W roku sprawozdawczym zgłoszono 5 zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B (zap.5,75)- wszystkie o charakterze przewlekłym. W 2010 r. zarejestrowano tyle samo zachorowań, z tą różnicą, że jeden z przypadków miał ostry przebieg. Zachorowania dotyczyły osób w wieku od 25 do 49 lat, nie zaszczepionych przeciwko wzw typu B. We wszystkich zgłoszonych przypadkach, chorzy poddawani byli wcześniej zabiegom chirurgicznym, połączonym w dwóch przypadkach z transfuzją krwi. Porównanie wskaźników zapadalności na wzw typu B w powiecie nowosolskim, w województwie lubuskim i w Polsce w ostatnim pięcioleciu przedstawiono na wykresie nr 1. 5

6 Wykres nr 1. Zapadalność na wzw typu B w powiecie nowosolskim, w porównaniu do woj. lubuskiego i Polski w latach ,75 5, ,83 4,28 3,85 4,14 3,48 3,07 3,36 1,78 1,29 1,15 1,15 1, powiat Nowa Sól woj.lubuskie Polska Powyższy wykres wskazuje na kontynuację zaobserwowanej w 2010 roku tendencji wzrostu zachorowań na wzw typu B w powiecie nowosolskim. Wskaźniki zapadalności na wzw B w latach były wyższe zarówno od notowanych w województwie lubuskim jak i Polsce. I.2. Zakażenia wątroby typuc W 2011r. zdecydowanie wzrosła liczba zachorowań wywołanych wirusem zapalenia wątroby typu C. Większość zakażeń wirusem HCV przebiega w sposób bezobjawowy lub skąpoobjawowy. Z tego powodu wykrywalność przypadków zakażenia jest niewielka. Zwykle ogranicza się do nielicznych osób chorujących w sposób objawowy oraz przypadkowo stwierdzonych w trakcie badań wykonywanych z innych powodów (np. u krwiodawców). Od 2009 roku wszystkie przypadki wirusowego zapalenia wątroby typu C rejestrowane są według 2 definicji UE, tj. z 2005r.- dla przypadków przebiegających z objawami klinicznymi i definicji z 2009r. dla zachorowań bez objawów klinicznych. W roku sprawozdawczym zachorowanie na wzw typu C bez względu na sposób rejestracji rozpoznano u 31 osób, a w roku 2010 u 11 osób. Częściej rejestrowano zachorowania u mężczyzn (wskaźnik zapadalności 41,50) niż kobiet (zap.24,5), a ze względu na środowisko u mieszkańców miast (zap. 47,65), niż wsi (13,19). Rozkład liczbowy zachorowań na wzw typu C ze względu na płeć i środowisko w 2011 roku obrazują wykresy nr 2 i nr 3: 6

7 Wykres nr 2. Rozkład zachorowań ze względu na płeć Wykres nr 3. Rozkład zachorowań ze względu na środowisko kobiety mężczyźni 4 27 miasto wieś Rozkład zachorowań ze względu na wiek chorych przedstawiono na wykresie Nr 4. Wykres nr 4. Liczba chorych na wzw typu C w grupach wiekowych w powiecie nowosolskim w 2011r i więcej Populację szczególnie narażoną za wzw typu C, stanowiły osoby w przedziale wiekowym lat (51,6 % ogółu zarejestrowanych przypadków zachorowań). Z analizy epidemiologicznej wynika, że osoby chore na wzw typu C w latach wcześniejszych poddawane były różnorodnym zabiegom medycznym (w kilku przypadkach połączonych z transfuzją krwi) oraz niemedycznym (zabiegi kosmetyczne, tatuaże, kolczyki, iniekcje środków psychoaktywnych), niosącym ryzyko infekcji wirusem. Czynnikiem sprzyjającym zakażeniu pewnej grupy osób, było obciążenie dodatkowymi chorobami o charakterze przewlekłym, co spowodowało spadek odporności. Sytuację epidemiologiczną wzw typu C wg obu definicji w powiecie nowosolskim, w woj. lubuskim i w Polsce od czasu wdrożenia odrębnej rejestracji przypadków przedstawiono na wykresach Nr 5 i 5a. 7

8 Wykres nr 5. Zapadalność na wzw typu C wg def. z 2005r. w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce, w latach , ,5 13,77 14, ,91 5,75 5,08 5,29 5, powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Dla przypadków objawowych wskaźnik zapadalności w powiecie nowosolskim prawie dwukrotnie przekroczył wartość z roku 2010 oraz był czterokrotnie wyższy niż w Polsce. Wykres nr 5a. Zapadalność na wzw typu C wg def. z 2009r. w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce, w latach ,19 16,22 13,27 10,36 5,75 10,36 4,96 5, ,71 powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Poziom zachorowań na wzw typu C zgodnych z definicją z 2009r (bez objawów) był trzykrotnie wyższy niż notowany w powiecie w roku 2010, dwukrotnie wyższy niż w woj. lubuskim oraz ponad pięciokrotnie wyższy od zapadalności w Polsce. W 2011 roku PSSE w Nowej Soli przystąpiła do realizacji pilotażowego Programu Stop HCV. Nagłośnienie Programu w społeczeństwie skłoniło część osób do 8

9 wykonania badań we własnym zakresie ( na życzenie ), co mogło mieć wpływ na wykrywalność przypadków HCV i zwiększenie liczby zarejestrowanych zachorowań (szczególnie bezobjawowych). Program pilotażowy Stop HCV przekształcony został w program lokalny PSSE w Nowej Soli, w ramach którego Starostwo Powiatowe w Nowej Soli sfinansowało zakup 960 testów przesiewowych, które umożliwiły wykrycie w populacji narażonej 25 osób zakażonych wirusem HCV Zakażenia wirusem HIV oraz AIDS zespół nabytego upośledzenia odporności Na terenie powiatu nowosolskiego w roku 2011r. zarejestrowano 5 nowych przypadków zakażenia HIV (zap.5,75), przy 3 zgłoszonych w roku porównawczym (zap.3,45). W latach rejestrowano corocznie po 2 nowe przypadki HIV (zap.2,30). Zakażenie rozpoznano u 5 osób (4 mężczyzn w wieku od 36 do 47 lat oraz u 29 letniej kobiety), z których czworo mieszkało w mieście a jedna osoba nie określiła środowiska zamieszkania. W żadnym przypadku nie podano informacji o źródle zakażenia i drogach transmisji. W Polsce i w województwie lubuskim w 2011r. również odnotowano wzrost liczby nowych przypadków HIV. Wyżej opisane zależności przedstawiono na wykresie Nr 6. Wykres nr 6. Zakażenia bezobjawowe HIV w powiecie Nowa Sól, w województwie lubuskim i Polsce w latach (wskaźnik zapadalności na mieszkańców) 6 5, ,3 2,38 1,82 2,3 2,82,48 2,3 2,87 1,81 3,45 0,89 2 2,67 3, r. 2008r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska 9

10 Oprócz zakażeń HIV w powiecie nowosolskim w 2011r. zarejestrowano również 6 zachorowań na AIDS (zap.6,9), tj. o 4 więcej niż w roku 2010 (zap.2,30). Wszyscy chorzy (5 mężczyzn i 1 kobieta) to mieszkańcy miast w wieku od 31 do 51 lat. Przynajmniej dwoje z nich zakaziło się w wyniku używania narkotyków. W Polsce wskaźniki zapadalności na AIDS w ostatnim pięcioleciu oscylowały w granicach 0,37-0,62. 7 Wykres nr 7. Zapadalność na AIDS w powiecie nowosolskim, w woj. lubuskim i Polsce w latach , ,45 2,3 3, ,15 1,15 0,79 0,79 0,45 0,49 0,69 0,37 0,41 1,58 0, r. 2008r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Zapadalność na AIDS w powiecie nowosolskim w ciągu ostatnich 5 lat była zawsze wyższa od notowanej w Polsce, a także, z wyjątkiem roku 2010, wyższa niż w województwie lubuskim. Najbardziej niekorzystną sytuację zaobserwowano jednak w minionym roku, w którym wskaźnik zapadalności dla powiatu Nowa Sól aż 11- krotnie przewyższył zapadalność w Polsce. Od wdrożenia badań w 1985 r. do 31 października 2011 r. stwierdzono zakażenie HIV u obywateli Polski, wśród których było co najmniej zakażonych w związku z używaniem narkotyków. Ogółem odnotowano zachorowania na AIDS; chorych zmarło. 10

11 2. Zachorowania szerzące się drogą pokarmową W 2011 roku, podobnie jak w roku porównawczym na terenie powiatu nowosolskiego nie notowano zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A, dur brzuszny i dury rzekome oraz czerwonkę. Nie wystąpiły także zatrucia enterotoksyną gronkowcową, toksyną botulinową oraz grzybami. W roku sprawozdawczym nastąpił spadek zatruć pokarmowych wywołanych pałeczkami Salmonella. Zarejestrowano ogółem 12 zachorowań (zap.13,79), przy 17 przypadkach salmonellozy (zap.19,56) zgłoszonych w roku Wszystkich chorych hospitalizowano. Zachorowania przebiegały indywidualnie, nie wystąpiło ognisko zbiorowego zatrucia. Zachorowania dotyczyły dzieci i młodych osób do 24 lat (83% zachorowań) oraz osób starszych powyżej 65. roku życia (17%). Żadna grupa wiekowa nie wyróżniła się wyraźnie większą zapadalnością. Zaobserwowano istotne różnice w zapadalności ze względu na płeć chorych. Populację bardziej narażoną stanowiły kobiety, dla których wskaźnik zapadalności (22,3) był prawie pięciokrotnie wyższy niż dla mężczyzn (4,8). Wielkość zatruć pokarmowych wywołanych pałeczkami Salmonella, wyrażona wskaźnikiem zapadalności w przeliczeniu na mieszkańców, w analizowanym pięcioleciu przedstawiono na wykresie nr 8. Wykres nr 8. Zapadalność na zatrucia pokarmowe wywołane pał. Salmonella w powiecie nowosolskim, w woj. lubuskim i Polsce w latach ,2 30,33 24,59 20,82 12,67 24, ,19 22,7 18,62 15,76 19,56 13,15 13,8 11, powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Sytuacja epidemiologiczna zachorowań na salmonellozy pokarmowe w powiecie nowosolskim, w stosunku do notowanej w Polsce jest dobra. 11

12 Poprawa wynika głównie ze zmniejszającej się liczby zachorowań zbiorowych. Rejestrowane w ostatnich latach ogniska to najczęściej kilkuosobowe zachorowania w środowisku rodzinnym. Z innych zachorowań potwierdzonych bakteriologicznie zarejestrowano 12 zakażeń jelitowych wywołanych przez bakterie Campylobacter oraz 61 nieżytów żołądkowojelitowych o etiologii rotawirusowej. Wykres Nr 9. Odsetek zatruć i zakażeń pokarmowych wywołanych przez pałeczki Salmonella, Campylobacter i rotawirusy na terenie powiatu Nowa Sól w latach % 80% 60% 40% 20% 0% 36,6 55,38 59,8 57,8 71,8 29,3 27,69 23,3 31,25 14,1 34,15 16,92 18,9 8,9 14,1 2007r. 2008r pałeczki Salmonella Campylobacter Rotawirusy Powyższy wykres obrazuje malejącą rolę pałeczek Salmonella w etiologii zachorowań szerzących się drogą pokarmową, na rzecz rotawirusów. Poza przypadkami zdiagnozowanymi laboratoryjnie, w 2011r. zgłoszono głównie z placówek lecznictwa otwartego, znaczną liczbę zachorowań przebiegających z objawami nieżytu żołądkowo-jelitowego o nieustalonej etiologii. Przypadki te rejestrowano jako nieokreślone wirusowe zakażenia jelitowe (144 zachorowania) oraz biegunki i zapalenie żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu (493 zachorowania, w tym u 119 dzieci do lat 2). Osoby z wirusowym nieokreślonym zakażenie jelitowym leczone były w warunkach ambulatoryjnych, natomiast 31% chorych (153 osoby) z rozpoznaniem biegunki - hospitalizowano. 12

13 3. Zachorowania, przeciwko którym prowadzone są szczepienia ochronne W grupie chorób, przeciwko którym stosuje się uodpornienie, w 2011 roku - podobnie jak rok wcześniej, nie zgłoszono żadnego zachorowania na błonicę, tężec, krztusiec, poliomyelitis i odrę Nagminne zapalenie przyusznic świnka W 2011 roku zaobserwowano niewielki wzrost liczby chorych na nagminne zapalenie przyusznic. Zgłoszono 10 przypadków świnki (zap.11,5), tj. o 4 zachorowania więcej niż w roku 2010 (zap.6,91). Wszystkich chorych w wieku od 2 do 58 lat leczono ambulatoryjnie. Oprócz najstarszej osoby, wszystkie pozostałe były wcześniej zaszczepione przeciwko śwince. W województwie lubuskim liczba chorych na świnkę nieznacznie zmalała; odnotowano 108 zachorowań (zap.10,68), przy 124 przypadkach świnki (zap. 12,28) w 2010r. W Polsce zapadalność na świnkę wykazuje trend malejący. W 2011 roku wskaźnik zapadalności wynosił 6,8 i był niższy niż w roku porównawczym (w 2010r.- zap.7,20) Wykres nr 10. Zapadalność na świnkę w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce, w latach , ,5 8,7 10,9 11,5 9,3 8,5 5,8 9,6 7,7 6,9 7,2 11,5 10,7 6, r. 2008r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Zmniejszająca się liczba chorych na świnkę ma związek z wprowadzeniem obowiązkowych szczepień ochronnych. Od 2005 roku obowiązuje dwukrotne uodpornienie dzieci szczepionką skojarzoną zapobiegającą odrze, śwince i różyczce. W związku ze szczepieniami prognozuje się dalszy spadek zachorowań na świnkę, 13

14 jednakże dokładna analiza będzie możliwa dopiero po zaszczepieniu kolejnych roczników dzieci Różyczka W 2011r. zarejestrowano tylko 4 przypadki różyczki (zap.4,6), przy braku tych zachorowań w roku porównawczym. W grupie chorych tylko jedna osoba była zaszczepiona. W województwie lubuskim w 2011r. zgłoszono 254 przypadki różyczki (zap.25,12), przy 201 zachorowaniach (zap. 19,91) w roku W Polsce w roku sprawozdawczym zapadalność na różyczkę wynosiła 11,21 i była zbliżona do zanotowanej w 2010 roku - 10,99. Omówione wyżej zmiany zapadalności przedstawiono na wykresie nr 11. Wykres nr 11. Zapadalność na różyczkę w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach , ,9 10,4 18,4 26,8 34,2 19,6 16,3 19,7 0,0 19,9 11,0 4,6 25,1 2007r. 2008r ,2 powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Poprawa sytuacji epidemiologicznej w zakresie różyczki, podobnie jak w przypadku świnki może mieć związek z powszechnymi szczepieniami ochronnymi. Ponieważ jednak różyczka klinicznie może być mylona z innymi wysypkowymi chorobami wirusowymi, ocena wpływu szczepień na spadek zapadalności wymaga lepszej diagnostyki laboratoryjnej. 14

15 3.3. Ospa wietrzna Rok 2011 w powiecie nowosolskim był drugim z kolei, w którym zaobserwowano epidemiczny wzrost zachorowań, z zapadalnością dwukrotnie wyższą niż w Polsce. Zarejestrowano 857 przypadków ospy (zap.985,44), przy 755 zachorowaniach (zap.868,91 w roku Jedną osobę hospitalizowano. Zachorowania wystąpiły w całej populacji, od niemowląt po osoby powyżej 75 roku życia, niemniej jednak 90% zarejestrowanych przypadków ospy dotyczyła dzieci do lat 14. W liczbie chorych, jedna trzecia to dzieci w wieku od 3 do 5 lat, głównie uczęszczające do przedszkola. Nieco wyższą zapadalność odnotowano dla mieszkańców miast (1090,7) niż wsi (797,9), a ze względu na płeć - dla mężczyzn (1016,7), niż kobiet (955,5). W województwie lubuskim w 2011r. zapadalność na ospę wietrzną wynosiła 616,12 a w Polsce - 452,3. Sytuację epidemiologiczną zachorowań na ospę wietrzną przedstawiono na wykresie Nr 12. Wykres nr 12. Zapadalność na ospę wietrzną w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i Polsce w latach ,9 355,0 419,9 275,1 462,5 335,7 523,2 437,4 367,2 868,9 717,2 480,5 985,4 2007r. 2008r ,1 452,3 powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Wirus ospy należy do bardzo zakaźnych wirusów i powoduje zachorowanie nawet u 90% osób mających kontakt z chorym. Od października 2008r. wprowadzono w Programie szczepień ochronnych bezpłatne szczepienia p/ko ospie wietrznej, dla ściśle określonej populacji dzieci wieku do lat

16 3.4. Grypa Grypa, to jednostka odznaczająca się najwyższym wskaźnikiem zapadalności wśród chorób zakaźnych, występujących w Polsce. W zależności od sezonu epidemicznego liczba zachorowań waha się od kilkuset tysięcy do kilku milionów. W 2011r. w powiecie nowosolskim zarejestrowano 726 chorych na grypę i zachorowania grypopodobne (zap.834,8), w tym 346 to dzieci do lat 14 (zap.2487,6). Wszystkie przypadki zgłoszone do PSSE w Nowej Soli rozpoznano w oparciu o objawy kliniczne. Nie było zachorowań wywołanych wirusem A(H1N1). W roku porównawczym zgłoszono 396 przypadków grypy i podejrzenia grypy (zap. 455,75), w tym 218 u dzieci do 14 lat (zap.1522,7). Wskaźniki zapadalności na grypę i zachorowania grypopodobne w powiecie nowosolskim i w Polsce przedstawiono na wykresie nr 13. Wykres nr 13. Zapadalność na grypę w powiecie nowosolskim i w Polsce w latach r. 2008r r. PSSE w Nowej Soli Polska W latach w powiecie nowosolskim zarejestrowano niewielką liczbę zachorowań na grypę i podejrzeń grypy. Najwyższą zapadalność w analizowanym pięcioletnim okresie zanotowano w roku Najskuteczniejszym środkiem zapobiegającym zachorowaniom, a przede wszystkim poważnym powikłaniom, są szczepienia ochronne przeciwko grypie. Szczepienia nie są refundowane z budżetu; koszt szczepionki pokrywa pacjent. W 2011r. w powiecie Nowa Sól, przeciwko grypie zaszczepiły się 2054 osoby (2,4% populacji powiatu) a rok wcześniej 2905 osób 16

17 (3,3% populacji powiatu). Dla 500 osób w wieku powyżej 65. roku życia szczepionkę sfinansował Urząd Miasta w Nowej Soli. 4. Inwazyjna choroba meningokokowi W 2011r. w powiecie nowosolskim wystąpił 1 przypadek posocznicy (zap.1,15) wywołanej przez bakterie Neisseria meningitidis. W roku porównawczym również zgłoszono jedno zachorowanie wywołane tym patogenem, przebiegające pod postacią zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. W ostatnich latach w województwie lubuskim nastąpiła względna stabilizacja choroby inwazyjnej wywołanej przez bakterie Neisseria meningitidis. Podobnie ukształtowała się sytuacja w Polsce. W roku 2011 zgłoszono ogółem289 zachorowań wywołanych przez Neisseria meningitidis (zap.0,76), przy 222 przypadkach (zap. 0,58) w roku poprzednim. Pomimo, że w powiecie nowosolskim nie obserwuje się tendencji wzrostowej chorób o etiologii meningokokowej, to sytuacja epidemiologiczna na tle kraju i województwa lubuskiego przedstawia się niekorzystnie. Zmiany sytuacji epidemiologicznej w zakresie zachorowań o podłożu meningokokowym w latach w powiecie nowosolskim, województwie lubuskim i w Polsce obrazuje wykres Nr 14. 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Wykres nr 14. Zapadalność na inwazyjną chorobę meningokokową w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach ,46 0,99 1,03 0 0,96 0,69 2,3 0,5 0,81 1,15 0,5 0,6 1,15 0,59 0, r. 2008r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Działania zapobiegające zachorowaniom meningokokowym, polegają głównie na unikaniu kontaktów ze źródłem zakażenia oraz na szczepieniach ochronnych. W 2011r. szczepieniom zalecanym przeciwko meningokokom poddały się 32 osoby tj. o połowę mniej niż rok wcześniej (62 osoby). 17

18 5. Grupa chorób odzwierzęcych Choroba z Lyme borelioza Borelioza to choroba bakteryjna przenoszona przez kleszcze. W 2011 roku rozpoznano ją u 12 osób (zap.13,79), tj. jednej więcej niż rok wcześniej (zap.12,66). Podstawą zgłoszenia boreliozy były badania serologiczne, potwierdzające zakażenie. Zdecydowanie wyższą zapadalność zanotowano u kobiet (zap.20,0) niż mężczyzn (zap.7,1) oraz u osób mieszkających w środowisku wiejskim (zap.19,8) niż w miastach (zap.10,6) Jedna osoba była narażona na boreliozę w związku z wykonywaną pracą zawodową (pracownik leśny). Wskaźniki zapadalności na boreliozę w powiecie nowosolskim, woj., lubuskim i w Polsce obrazuje wykres nr 15. Wykres nr 15. Zapadalność na boreliozę w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polscew latach ,4 13,88 20,26 8,06 21,44 19,63 19,57 28,25 27,06 12,66 35,26 23,58 13,79 29, r. 2008r ,98 powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Zapadalność na boreliozę w powiecie nowosolskim w analizowanym okresie pięciu lat, była znacznie mniejsza niż w województwie lubuskim i w Polsce. Prawdopodobnie część przypadków boreliozy nie jest diagnozowana i w związku z tym rejestrowana. W Polsce zachorowania na boreliozę cechował od wielu lat trend wzrostowy, po czym w latach zaobserwowano stabilizację wskaźnika zapadalności. Podobnie kształtowały się zachorowania w woj. lubuskim. W roku sprawozdawczym zapadalność na boreliozę wynosiła 29,18 i była niższa od zanotowanej w 2010 roku (zap.35,26). 18

19 5.2. Styczność i narażenie na wściekliznę potrzeba szczepień W 2011r. zakwalifikowano do szczepienia przeciwko wściekliźnie 6 osób (zap.6,9), tj. o 3 mniej niż rok wcześniej (9 osób, zap.10,36). Decyzję o szczepieniu podjęto po pokąsaniu przez nieznanego psa. Nikogo nie hospitalizowano, jak również nie było potrzeby podania surowicy odpornościowej. Szczepienia podjęto w związku z brakiem możliwości wykluczenia wścieklizny u zwierzęcia-sprawcy pokąsania. W 15 pozostałych incydentach pokąsania ludzi, przeprowadzono weterynaryjną przyżyciową obserwację zwierząt, w wyniku której wykluczono u nich wściekliznę. Na terenie województwa w 2011 roku potrzebę szczepień przeciwko wściekliźnie uznano w stosunku do 111 osób (zap.10,98), a w 2010 roku -125 narażonych (zap12,38.). Jeszcze więcej osób kwalifikowano do szczepienia na terenie kraju. W roku 2011 uodpornieniu poddano 7802 osoby (zap.20,42), a rok wcześniej osób narażonych (zap.19,65). Częstotliwość szczepień przeciwko wściekliźnie (wyrażoną wskaźnikiem zapadalności), podejmowanych u osób narażonych, zamieszkałych w powiecie nowosolskim, w porównaniu z woj. lubuskim i terenem kraju, przedstawia wykres nr 16. Wykres nr 16. Częstość podejmowanych szczepień p/ko wściekliźnie (jako zapadalność) w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach ,21 13,98 18,5 17,91 18,01 13,49 6,91 14,96 12,59 12,66 12,38 19,65 10,98 6,9 20, r. 2008r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Analiza ostatnich pięciu lat wykazała, że w powiecie nowosolskim decyzję o zastosowaniu szczepień przeciwko wściekliźnie podejmowano rzadziej niż w Polsce, a w niektórych latach również rzadziej niż w województwie lubuskim. 19

20 6. Inne zachorowania podlegające rejestracji 6.1. Płonica (szkarlatyna) W 2011r. zarejestrowano 206 przypadków zachorowania na płonicę (zap. 236,87), przy 38 chorych w roku 2010 (zap.43,74). Wszystkie przypadki zachorowań zgłoszone zostały przez lekarzy z placówek lecznictwa otwartego, w tym 86% z jednej przychodni w Nowej Soli. Rozpoznania płonicy dokonywano na podstawie objawów klinicznych. Okresem wzmożonych zachorowań była zima i początek wiosny. W I kwartale zgłoszono łącznie 184 przypadki płonicy (89 % ogółu zarejestrowanych). Zachorowania na płonicę zdecydowanie częściej szerzyły się wśród mieszkańców miast (zap.305,3), niż wsi (zap.82,4). Udział dzieci i młodzieży do lat 15, w ogólnej liczbie przypadków płonicy zgłoszonych w 2011 roku wynosił 98,5%, a dzieci w grupie wiekowej 3-6 lat 53,4%. W związku z dużą liczbą chorych uczęszczających do placówek opiekuńczowychowawczych, podjęto działania przeciwepidemiczne. W przedszkolu o najwyższej absencji chorobowej spowodowanej płonicą, przeprowadzono dezynfekcję pomieszczeń, a personelowi zalecono wzmożenie nadzoru nad utrzymywaniem należytego stanu sanitarnego. W województwie lubuskim w roku sprawozdawczym zarejestrowano 589 przypadków płonicy (zap. 58,26), przy 379 zachorowaniach (zap. 37,53) w roku W Polsce w 2011r.również wzrosła zapadalność na płonicę Zarejestrowano chorych (zap. 47,81), przy przypadkach (zap. 36,47) w roku Sytuację epidemiologiczną zachorowań na płonicę przedstawiono na wykresie Nr 17 20

21 Wykres nr 17. Zapadalność na płonicę w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach , ,3 54,1 58,3 33,4 28,1 30,2 36,6 43,7 37,5 29,0 36,3 47,8 35,8 36,5 2007r. 2008r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska 6.2. Legioneloza - choroba legionistów. Na terenie powiatu po raz pierwszy wystąpiło zachorowanie wywołane pałeczkami Legionella pneumophila, zakwalifikowane zgodnie z definicją UE jako choroba legionistów. Przypadek legionelozy dotyczył 54-letniego mężczyzny, mieszkającego w mieście. Chory z wysoką temperaturą, z objawami m.in. zapalenia płuc i zamroczenia, został w sierpniu hospitalizowany w WS SPZOZ w Nowej Soli, gdzie w trakcie diagnostyki wykryto obecność antygenu Legionella pneumophila. Przypadek legionelozy w powiecie nowosolskim był jedynym zachorowaniem w województwie lubuskim i jednym z 18 zarejestrowanych w Polsce (zap.0,05) Gruźlica Zwalczanie gruźlicy realizowane jest przez wyodrębniony specjalistyczny pion chorób płuc i gruźlicy we współpracy z podstawową opieką zdrowotną. Nadzorowanym leczeniem chorych zajmują się poradnie p/gruźlicze, dokąd pacjenci są kierowani przez lekarzy p.o.z. W 2011r. wpłynęło do PSSE 10 zgłoszeń zachorowania na gruźlicę, w tym 9 przypadków gruźlicy płuc w okresie prątkowania (gruźlica czynna). Zachorowania rozpoznano u 8 mężczyzn (zap. 19,0) i 2 kobiet (zap.6,7), w przedziale wiekowym od 39 do 77 lat. W mieście mieszkało 7 osób (zap. 12,35), a środowisku wiejskim 3 osoby (zap.9,9) Rok wcześniej zgłoszono 18 przypadki gruźlicy, w tym 13 w okresie prątkowania. 21

22 7. Inwazyjna choroba meningokokowi W 2011r. w powiecie nowosolskim wystąpił 1 przypadek posocznicy (zap.1,15) wywołanej przez bakterie Neisseria meningitidis. W roku porównawczym również zgłoszono zachorowanie wywołane tym patogenem, przebiegające pod postacią zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Zachorowanie dotyczyło 21-letniego mężczyzny, mieszkającego w mieście i zakończyło się zgonem. Osoby narażone z otoczenia chorego zostały poddane chemioprofilaktyce. W ostatnich latach w województwie lubuskim nastąpiła względna stabilizacja choroby inwazyjnej wywołanej przez bakterie Neisseria meningitidis. Podobnie ukształtowała się sytuacja w Polsce. W roku 2011 zgłoszono ogółem 289 zachorowań wywołanych przez Neisseria meningitidis (zap.0,76), przy 222 przypadkach (zap. 058) w roku poprzednim. Pomimo, że w powiecie nowosolskim nie obserwuje się tendencji wzrostowej chorób o etiologii meningokokowej, to sytuacja epidemiologiczna na tle kraju i województwa lubuskiego przedstawia się niekorzystnie. Zmiany sytuacji epidemiologicznej w zakresie zachorowań o podłożu meningokokowym w latach w powiecie nowosolskim, województwie lubuskim i w Polsce obrazuje wykres Nr 14. 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Wykres nr 14. Zapadalność na inwazyjną chorobę meningokokową w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach ,46 0,99 1,03 0 0,96 0,69 2,3 0,5 0,81 1,15 0,5 0,6 1,15 0,59 0, r. 2008r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Działania zapobiegające zachorowaniom meningokokowym, polegają głównie na unikaniu kontaktów ze źródłem zakażenia oraz na szczepieniach ochronnych. 22

23 W 2011r. szczepieniom zalecanym przeciwko meningokokom poddały się 32 osoby tj. o połowę mniej niż rok wcześniej - 62 osoby. 8. Podsumowanie i wnioski Sytuację epidemiologiczną powiatu nowosolskiego w zakresie chorób zakaźnych w 2011r. ocenia się jako względnie stabilną, z wyjątkiem grupy zakażeń wirusowych przenoszonych drogą krwi, które wykazują tendencję wzrostową. 1. W zakresie chorób szerzących się drogą pokarmową nie odnotowano zachorowań na dur brzuszny, dury rzekome, czerwonkę. Nie było również ognisk zatrucia zbiorowego, ani przypadków zatruć grzybami. Analizowany przedział czasowy w porównaniu z rokiem 2010 charakteryzował się spadkiem zatruć pokarmowych wywołanych pałeczkami Salmonella, przy jednoczesnym zwiększeniu liczby biegunek o nieustalonej etiologii. 2. Wśród chorób objętych Programem Szczepień Ochronnych nie zarejestrowano zachorowań na błonicę, tężec, odrę oraz nagminne porażenie dziecięce. Stwierdzono istotny wzrost zachorowań na ospę wietrzną, z zapadalnością dwukrotnie wyższą niż w Polsce. Na niskim poziomie pozostawały natomiast zachorowania na świnkę i różyczkę. 3. Znacząco zwiększyła się liczba chorych na płonicę. Z tego powodu w ogniskach przedszkolnych wdrożono działania zapobiegające szerzeniu się zachorowań. 4. W zakresie chorób odzwierzęcych nie odnotowano zachorowań na brucelozę, wąglik, bąblowicę, włośnicę oraz wściekliznę. W porównaniu z rokiem 2010 zmniejszyła się liczba osób zakwalifikowanych do szczepienia p/ko wściekliźnie. Nieznacznie wzrósł wskaźnik zapadalności na boreliozę, niemniej jednak był znacznie mniejszy niż w województwie lubuskim i w Polsce, co wynika prawdopodobnie z niedostatecznej diagnostyki tych zachorowań. 5. W grupie zakażeń krwiopochodnych pogorszeniu uległ wskaźnik zapadalności na wirusowe zapalenie wątroby typu C, który kilkakrotnie przewyższył zapadalność w Polsce. Zachorowania na wzw typu B utrzymały się na poziomie roku Wzrosła również liczba nowych zakażeń wirusem HIV oraz zachorowań na AIDS. Wskaźnik zapadalność na AIDS w powiecie nowosolskim w ciągu ostatnich 5 lat był zawsze wyższy od notowanego w Polsce, jednak w roku sprawozdawczym aż 11- krotnie. 23

24 W 2011 r. na terenie powiatu nowosolskiego prowadzone były działania edukacyjne, związane z wdrażaniem pilotażowego Programu Stop HCV. Nagłośnienie Programu znalazło pozytywny oddźwięk w społeczeństwie. Część osób, pomimo braku objawów wykonała badania w kierunku HCV na własny koszt. Ponadto 960 mieszkańców powiatu poddało się testom przesiewowym, które sfinansowało Starostwo Powiatowe w Nowej Soli. W tej grupie 25 osób z wynikiem dodatnim zostało objętych specjalistyczną opieką medyczną. W związku z powyższym należy oczekiwać dalszego wzrostu liczby zachorowań na wzw typu C. Program pilotażowy Stop HCV będzie kontynuowany w 2012 roku jako program lokalny PSSE w Nowej Soli, w dalszym ciągu we współpracy ze Starostwem Powiatowym. Tab.1 Zachorowania i zapadalność na choroby zakaźne w powiecie nowosolskim (w przeliczeniu na mieszkańców) w 2011 roku w porównaniu do roku 2010 L.p. Jednostka chorobowa 1. Salmonelozy zatrucia pok. posocznica 2. Inne bakteryjne zakaż. jelit. wywołane przez: Campylobacter inne określone nieokreślone 3. Inne bakteryjne zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 Rok 2011 Rok 2010 Liczba zachorowań Zapadalność na Liczba zachorowań Zapadalność na , , , , ,17 1 1,15 4 4,60 1 1, ,5 17 * 874,49 24

25 4. Wirusowe zakażenie jelit: wywołane przez rotawirusy inne określone nieokreślone ,12-165, ,7 2,30 128,90 5. Wirusowe i inne zakażenia jelitowe u ,2 46 * 2366,26 dzieci do l.2 6. Biegunka i zapalenie jelitowo-żołądkowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu - ogółem ,7 6502, , ,42 w tym u dzieci do l Płonica , ,74 8. Legioneloza-choroba legionistów 1 1, Choroba meningokokowa, inwazyjna - ogółem zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu 1-1 1,15-1, ,15 1,15 - posocznica 10. Choroba wywołana przez Streptococcus pyogenes, inwazyjna - ogółem róża ,39 18, ,96 14, Borelioza 12 13, , Styczność i narażenie na wściekliznę/ potrzeba szczepień 6 6, ,36 25

26 13. Inne wirusowe zapalenie mózgu inne określone nieokreślone 1 2 1,15 2, Wirus. zapal. opon mózg. 2 2,30 1 1,15 inne określone i nieokreślone 15. Ospa wietrzna , , Różyczka 4 4, WZW typu B - ostre ,15 WZW typu B 5 5,75 4 4,60 - przewlekłe WZW typu C wg definicji przypadku 28 32, ,36 z 2009r. WZW typu C wg definicji przypadku 19 21, ,51 z 2005r. 18. AIDS Zespół nabytego upośledzenia odporności 6 6,90 2 2, Nowo wykryte zakażenia HIV 5 5,75 3 3, Świnka 10 11,49 6 6, Choroba wywołana przez S. pneumoniae, inwazyjna og. zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu posocznica ,75 4,60 2, Bakteryjne zapal. opon mózg. lub/i mózgu - inne określone 1 1,15 1 1,15 26

27 - inne nie określone , Zapalenie opon mózgowych inne 1 1, i nieokreślone 24. Inne wrodzone zakażenia i choroby pasożytnicze - listerioza 1 1, Grypa i podejrzenia grypy ogółem u dzieci w wieku 0-14 lat** ,8 2487, , ,67 (* w odniesieniu do populacji dzieci w wieku 0-2 lata w przeliczeniu na (** - w odniesieniu do populacji dzieci w wieku 0-14 lat w przeliczeniu na

28 II. Stan sanitarno-techniczny obiektów opieki zdrowotnej Na terenie powiatu nowosolskiego funkcjonują ogółem 142 podmioty lecznicze wykonujące działalność leczniczą, w tym: stacjonarny Oddział Kardiochirurgii Dolnośląskiego Centrum Chorób Serca NZOZ MEDINET Filia Nowa Sól, 71 podmiotów ambulatoryjnych /56 przychodnie i poradnie, 4 zakłady rehabilitacji, 11 innych podmiotów/ 76 indywidualnych i specjalistycznych praktyk lekarskich. W 2011r. oceniono ogółem 34 obiekty, w których wykonano 55 kontroli. Sprawowany przez pracowników PSSE nadzór nad w/w obiektami polegał przede wszystkim na ocenie przestrzegania przepisów i procedur zawierających wymagania higieniczno-sanitarne określone dla tych obiektów. Oddział Kardiochirurgii zlokalizowany jest w budynku Wielospecjalistycznego Szpitala SPZOZ i składa się z sali operacyjnej, sali pooperacyjnej oraz oddziału łóżkowego. Kontrola sanitarna przeprowadzona w 2011 r. w oddziale łóżkowym, nie wykazała uchybień stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń. NZOZ MEDINET posiada umowę z Wielospecjalistycznym Szpitalem SP- ZOZ w Nowej Soli na świadczenie usług sterylizacyjnych, pralniczych oraz odbiór odpadów. Sprzątaniem pomieszczeń w oddziale zajmuje się firma zewnętrzna. Postępowanie z bielizną szpitalną oraz z odpadami medycznymi jest prawidłowe. Personel wyposażony jest w odpowiednią ilość i asortyment środków ochrony osobistej. Stanowiska do antyseptyki rąk wyposażone są w pełne zestawy do higienizacji rąk. PPIS w Nowej Soli dobrze ocenia działalność Zespołu Kontroli Zakażeń Zakładowych. Podstawowym źródłem zaopatrzenia w wodę szpitala w Nowej Soli (w tym Oddziału Kardiochirurgicznego Medinet ) jest własny wodociąg lokalny (nadzorowany obecnie przez WSSE w Gorzowie Wielkopolskim, a awaryjnym źródłem - wodociąg publiczny 28

29 w Nowej Soli. Woda z obu wodociągów jest poddawana systematycznej kontroli laboratoryjnej. Ponieważ Oddział Kardiochirurgii nie jest w pełni dostosowany do wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn.02 lutego 2011 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładów opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 31, poz. 158), NZOZ MEDINET opracował program dostosowawczy, który został pozytywnie zaopiniowany przez PWIS w Gorzowie Wlkp. 1. Zakłady lecznictwa otwartego Stan sanitarno- techniczny większości skontrolowanych obiektów jest dobry, jednak część z nich wymaga dostosowania do obowiązujących przepisów. Wszystkie placówki lecznictwa otwartego stosują preparaty dezynfekcyjne zarejestrowane i dopuszczone do obrotu; w kilku zakładach wydano jedynie zalecenia dotyczące poszerzenia asortymentu środków dezynfekcyjnych. Większość obiektów wyposażona jest we własne urządzenia sterylizujące (autoklawy), pozostałe zakłady posiadają umowę z Wojewódzkim Szpitalem w Zielonej Górze na świadczenie usług sterylizacyjnych. Każde urządzenie jest prawidłowo monitorowane w zakresie skuteczności sterylizacji. W skontrolowanych procesach nie stwierdzono nieprawidłowych wyników. Postępowanie z bielizną wewnątrz obiektów jest prawidłowe. Z uwagi na brak na terenie powiatu pralni z barierą higieniczną, bielizna prana jest głównie w pralniach usługowych. Poza jednym przypadkiem nie stwierdzono również uchybień w zakresie gromadzenia i usuwania odpadów medycznych. Obiekty lecznictwa otwartego zlokalizowane w powiecie nowosolskim zaopatrywane są w wodę z wodociągów publicznych, której jakość pod względem bakteriologicznym i fizykochemicznym podlega stałemu nadzorowi PPIS w Nowej Soli. 2. Indywidualne i Specjalistyczne Praktyki Lekarskie W 2011 roku objęto nadzorem trzy nowe Indywidualne Praktyki Lekarza Dentysty. Stan techniczno-sanitarny gabinetów skontrolowanych w 2011 roku oceniono jako dobry. Nie stwierdzono również uchybień z zakresu czystości bieżącej i przestrzegania zasad aseptyki. W kilku przypadkach wydano zalecenia, dotyczące uaktualnienia procedur higienicznych i zapewnienia właściwego asortymentu preparatów. Wszystkie oceniane praktyki stosują preparaty zarejestrowane 29

30 i dopuszczone do obrotu o odpowiednim zakresie i spektrum działania. Gabinety Indywidualnych i Specjalistycznych Praktyk Lekarskich wyposażone są we własne urządzenia sterylizujące. Zarówno kontrole wewnętrzne prowadzone przez właścicieli praktyk jak i wykonane przez pracowników PSSE w Nowej Soli w ramach nadzoru, nie wykazały nieprawidłowości w przebiegu procesów sterylizacji. Nie stwierdzono uchybień w zakresie postępowania z bielizną oraz gromadzenia i usuwania odpadów medycznych. W większości obiektów stosowana jest głównie bielizna jednorazowa, traktowana po użyciu jako odpad medyczny. Funkcjonujące na terenie powiatu indywidualne praktyki lekarskie zaopatrywane są w wodę z wodociągów publicznych, nadzorowanych przez PPIS w Nowej Soli. 3. Wnioski 1. Stan sanitarno- techniczny skontrolowanych w 2011 r. zakładów lecznictwa i indywidualnych praktyk lekarskich jest dobry. W grupie obiektów lecznictwa otwartego sukcesywnie przybywa zakładów spełniających wymogi rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn.02 lutego 2011 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładów opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 31, poz. 158). Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej MEDINET Oddział Kardiochirurgii w Nowej Soli posiada program naprawczy, pozytywnie zaopiniowany przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Gorzowie Wlkp., z terminem dostosowania większości niezgodności do dnia 31 grudnia 2016 roku. 2. W zdecydowanej większości placówek medycznych opracowano i wdrożono właściwe procedury higieniczne. Tylko w nielicznych przypadkach zalecano personelowi aktualizację zapisów. 3. Skuteczność procesów sterylizacji - oceniona na podstawie wyników kontroli nie budziła zastrzeżeń. Odnotowano pozytywną tendencję wymiany urządzeń sterylizujących na autoklawy o wyższej klasie. 4. Postępowanie z bielizną w obiektach opieki zdrowotnej jest prawidłowe, jednakże istotnym problemem jest brak na terenie powiatu pralni z barierą higieniczną. 5. W większości obiektów nie stwierdzono uchybień w zakresie czystości bieżącej i przestrzegania zasad aseptyki. 30

31 III. Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców powiatu 1. Stan sanitarny obiektów wodnych Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia sprawują organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej na zasadach określonych w przepisach o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Ww. nadzór prowadzony jest w oparciu o rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29. marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2007 r., Nr 61, poz. 417; z późn. zm.) wydane na podstawie ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006 r., Nr 123, poz. 858 z późn. zm.). W powiecie nowosolskim nadzorowanych jest obecnie 40 wodociągów, w tym 24 publiczne i 16 lokalnych. Na koniec 2011 roku tylko jeden wodociąg publiczny w Borowcu produkował wodę złą pod względem fizyko chemicznym (przekroczony parametr mangan). Spośród osób zamieszkałych w powiecie nowosolskim i korzystających z wodociągów o kontrolowanej jakości, tylko 99 osób korzystało z wody o niewłaściwej jakości pod względem fizyko chemicznym. 31

32 Otyń Liczba ludności ogółem Liczba ludności korzystającej z wody o kontrolowanej jakości Liczba ludności korzystającej z w ody odpow iadającej w ymogom Liczba ludności korzystającej z w ody niespełniającej w ymagań gmina Nowa Sól gmina Kożuchów gmina Siedlisko gmina Kolsko gmina Bytom Odrzański gmina Nowe Miasteczko Przekroczenia najwyższych dopuszczalnych wartości określonych dla wskaźników bakteriologicznych w wodzie występowały jedynie okresowo (wod. publiczne w Przyborowie, Lubięcinie). Jednakże w wyniku podjętych przez producentów wody/przedsiębiorstwa wodociągowo kanalizacyjne działań naprawczych polegających, głównie na przeprowadzeniu zabiegów dezynfekcji: ujęć wody, urządzeń wodnych i sieci wodociągowej uzyskiwano odpowiednią jakość wody pod względem mikrobiologicznym lub poprawę jakości wody. Przyczynami, które miały wpływ na pogorszenie się jakości wody były: starzejąca się instalacja wodociągowa w znacznej części wodociągów publicznych i indywidualnych ujęć wody, niewłaściwa eksploatacja urządzeń i obiektów służących do zaopatrzenia w wodę oraz brak ich okresowych przeglądów i modernizacji, stosowanie nieskutecznych technologii uzdatniania wody w części obiektów wodociągowych oraz niewłaściwa gospodarka nieczystościami płynnymi w niektórych miejscowościach. Wodociąg publiczny w Nowej Soli w poprzednim roku jakość wody z tego wodociągu była bardzo zróżnicowana; ze względu na ogromną inwestycję z Funduszu Spójności wymiana i modernizacja całej sieci wodociągowej na terenie miasta Nowa Sól oraz gmin ościennych. Po uzyskaniu złych wyników wody pod względem bakteriologicznym (ogólnej liczby mikroorganizmów w temp. 22 C/72h), a także biorąc pod uwagę wykonywane prace bezpośrednio na sieci wodociągowej - Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nowej Soli wydał decyzję administracyjną zobowiązującą administratora wodociągu do ciągłej dezynfekcji sieci 32

33 wodociągowej. Decyzja ta, obowiązuje w dalszym ciągu, gdyż planowane zakończenie wszystkich prac nastąpi najprawdopodobniej na wiosnę 2012 roku. Do czasu zakończenia prac na sieci wodociągowej woda pochodząca z wodociągu publicznego w Nowej Soli nadaje się do spożycia tylko po przegotowaniu. Zarówno Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nowej Soli jak i administrator wodociągu wykonuje dużą ilość badań bakteriologicznych i fizyko chemicznych wody w ramach zwiększonej kontroli sanitarnej i wewnętrznej. Oceniano stan techniczny urządzeń i obiektów w Zakładzie Produkcji Wody nr 1. Jego stan techniczno sanitarny jest bardzo dobry, po wykonanym remoncie kapitalnym całego obiektu (przebudowa budynków, wymiana urządzeń, zbiorników na nowe itp.). Z roku na rok poprawia się jakość wody (pod względem fizykochemicznym) w większości nadzorowanych wodociągów. Szczególnie widoczne jest to w gminach: Kożuchów i Siedlisko. W gminie Kożuchów jeszcze na koniec 2009 roku tylko dwa wodociągi produkowały wodę dobrej jakości, na koniec 2010 roku tylko jeden wodociąg. Obecnie wszystkie mają wodę, której jakość nie budzi zastrzeżeń. Jakość wody pod względem bakteriologicznym nie budzi zastrzeżeń w żadnym z wodociągów zlokalizowanych w powiecie nowosolskim. W trakcie 2011 roku zewidencjonowano wodociąg publiczny w Radwanowie, który zaopatruje w wodę miejscowości Broniszów i Radwanów. Do tej pory miejscowości te były zaopatrywane w wodę pochodzącą z sieci wodociągu publicznego w Jarogniewicach (stacja uzdatniania wody zlokalizowana na terenie powiatu zielonogórskiego). W powiecie nowosolskim w wodę pochodzącą z wodociągów nadzorowanych przez PPIS w Nowej Soli zaopatrywanych jest osób. Z tego aż osoby korzystają z wody o jakości odpowiadającej obowiązującym przepisom, natomiast tylko 99 osób jest zaopatrywanych w wodę o parametrach jakościowych niezgodnych z wymogami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia. Z roku na rok zwiększa się liczba osób korzystających z wody dobrej jakości (w porównaniu z rokiem poprzednim liczba się zwiększyła o ok osób). Spowodowane to było poprawą jakości wody z wodociągu publicznego w Stypułowie. 33

34 Ludność korzystającej z wody o Liczba niekwestionowanej jakości Lp. Gmina ludności korzystającej z Liczba % nadzorowanyc h wodociągów 1. Bytom Odrzański 2. Kolsko Kożuchów Nowa Sól (miasto + wieś) 5. Nowe Miasteczko 6. Otyń Siedlisko ,0 Razem powiat: ,5 Dokładne dane liczbowe zestawiono w tabeli nr 1. Z powyższej tabeli wynika, że w każdej gminie ludność (w większości) korzysta z wody o niekwestionowanej jakości. Liczba ludności korzystającej z wody o parametrach zgodnych z wymogami obowiązujących przepisów w porównaniu do roku poprzedniego znacznie wzrosła. Obecnie tylko 1 wodociąg w powiecie nowosolskim produkuje wodę niewłaściwej jakości. Jest to wodociąg publiczny w Borowcu (99 stałych odbiorców). W nawiązaniu do lat poprzednich szczególną uwagę należy zwrócić na sytuację w gminach: - Siedlisko w większości wodociągów po pierwszym poborze woda była niewłaściwej jakości, lecz po wszczęciu postępowania administracyjnego i podjętych działaniach 34

35 naprawczych przez administratora wodociągu woda była dobrej jakości.; jedyny wodociąg produkujący wodę o zawyżonych parametrach fizyko chemicznych to wodociąg publiczny w Borowcu; należy zaznaczyć, iż w trakcie trwania 2011 roku oddano do eksploatacji stację uzdatniania wody wraz z siecią wodociągową w miejscowości Bielawy (obecnie zaopatruje w wodę 42 osoby). - Kożuchów podobnie jak w roku ubiegłym na koniec roku wszystkie wodociągi produkowały wodę o właściwej jakości, choć w latach poprzednich m. in. wodociągi publiczne w Stypułowie, Książu Śląskim dostarczały wodę o parametrach niespełniających obowiązujące przepisy. W minionym roku wpłynęły do PSSE w Nowej Soli trzy pisemne interwencje dotycząca złej jakości wody w sieci wodociągów publicznych w Przyborowie, Siedlisku i Stypułowie. Poza zakresem badań wody omówionym powyżej prowadzono także monitoring przeglądowy. Wszystkie parametry jakości wody oznaczone w próbkach wody pobranych i przebadanych w rozszerzonym zakresie odpowiadały wymaganiom określonym w załącznikach do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. W celu zapewnienia ludności wody dobrej jakości na terenie powiatów nowosolskiego i wschowskiego PPIS w Nowej Soli konsekwentnie prowadził postępowania administracyjne i egzekucyjne. Szczegółowe dane liczbowe zestawiono w Tabeli nr 2: Lp Wodociągi Liczba Liczba Liczba Kwota o wydanych wyegzekwowanyc nałożonych nałożonych wydajności decyzji h grzywien grzywien (m 3 /dobę) decyzji (zł) Now Wscho Nowa Wschow Nowa Wschow Nowa Wsc a Sól wa Sól a Sól a Sól how a 1 <

36 Razem: W porównaniu do roku poprzedniego ilość wystawionych decyzji administracyjnych była podobna 30 (w 2010 r. 28, w 2009 r. wydano 34 decyzje, w 2008 r. wydano 25 decyzji, natomiast w 2007 r. aż 43) sytuacja przedstawiona na wykresie poniżej; wyegzekwowano wykonanie obowiązków aż 27 decyzji, co przy wydanych 30 jest wynikiem bardzo dobrym; tylko 3 nie zostały wyegzekwowane i dotyczyły wodociągów: w Nowej Soli (ciągła dezynfekcja sieci wodociągowej), w Borowcu i lokalny Fermy Krów w Przybyszowie; nałożono 5 grzywien w związku z niewykonaniem obowiązków decyzji administracyjnych. Wykres nr 3. Liczba wydawanych decyzji administracyjnych w latach Liczba wydanych decyzji

37 1.1. Kąpieliska i miejsca wykorzystywane do kąpieli stan sanitarny i źródła zanieczyszczenia wody Nadzór nad jakością wody w kąpieliskach prowadzony jest na podstawie nowych przepisów prawnych tj. Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011 r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli. Nowe przepisy spowodowały zmniejszenie się liczby kąpielisk, gdyż w/w przepis zobowiązuje administratora do wcześniejszego zgłoszenia danego kąpieliska do właściwego urzędu miasta celem ujęcia kąpieliska w uchwale rady miasta bądź gminy. W ewidencji PSSE w Nowej Soli nie znajdują się kąpieliska na terenie powiatu nowosolskiego. Zdjęcie: Plaża przy OW Sabat Lubiatów W ewidencji PSSE na terenie powiatu nowosolskiego zewidencjonowane są 4 miejsca zwyczajowo wykorzystywane do kąpieli, zlokalizowane w: Jodłowie na wodach jeziora Tarnowskiego Wielkiego, na terenie ośrodka Sabat w Lubiatowie na wodach jeziora Sławskiego, a także w Nowej Soli Trzeci Staw i w Kożuchowie na wodach glinianki.

38 W trakcie trwania sezonu wydano 8 orzeczeń o przydatności wody do kąpieli dla wszystkich w/w miejsc wykorzystywanych tradycyjnie do kąpieli. 2. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Szalety publiczne Na terenie powiatu znajduje się 5 szaletów publicznych zlokalizowanych w miejscowościach: Nowa Sól (3 obiekty), Kożuchów oraz Nowe Miasteczko. Wszystkie skontrolowano, wykonując 5 kontroli. Bieżące kontrole pozostałych obiektów nie wykazały rażących uchybień sanitarnych. Szalety publiczne w Nowej Soli przy ul. Towarowej (teren dworca PKP), przy pl. Wyzwolenia i ul. Dąbrowskiego, w Nowym Miasteczku przy ul. Rynek oraz w Kożuchowie, ul. Głogowska oceniono jako dostateczne. Wszystkie wymienione nadzorowane ustępy są obiektami stałymi. W ocenie uwzględniono następujące kryteria: stan techniczno-sanitarny pomieszczeń, zaopatrzenie w środki myjące, dezynfekujące i dezodorujące, zapewnienie dostatecznej ilości papieru toaletowego oraz zestawów do higienizacji rąk, wyposażenie apteczki pierwszej pomocy, gospodarowanie odpadami stałymi i płynnymi. Ponadto w związku z pismem Lubuskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia 7 sierpnia 2011 r. przedstawiciele PPIS w Nowej Soli przeprowadzili kontrole 6 ustępów ogólnodostępnych zlokalizowanych w budynkach użyteczności publicznej, w tym w Urzędach Miasta i Gminy, Starostwie Powiatowym, Ośrodku Pomocy Społecznej, Szpitalu, Urzędzie Pracy, Urzędzie Skarbowym oraz Domu Kultury. Kontrole przeprowadzono w miejscowościach Nowa Sól, Kożuchów i Bytom Odrzański. Nie wykazały one uchybień w zakresie czystości bieżącej jak i stanu technicznego. We wszystkich obiektach toalety są dostępne dla interesantów. Wszędzie zapewniono zestawy do higienizacji rąk oraz suszarki lub papierowe ręczniki Baseny Na terenie powiatu znajdują się i są nadzorowane przez PSSE 2 baseny kąpielowe, w tym 1 sezonowy odkryty w Bytomiu Odrzańskim oraz całoroczny kryty 38

39 w Nowej Soli przy Gimnazjum nr 2. W 2011 roku wszystkie obiekty były eksploatowane i nadzorowane. Basen kryty w Nowej Soli - kontrolowano w bieżącym roku 11-krotnie, za każdym razem sprawdzono jakość wody z niecki basenu. Obiekt oceniono jako dobry. Basen w Bytomiu Odrzańskim kontrolowany był w okresie letnim 3-krotnie, (3- krotnie pobrano próbki wody z niecki basenu do badań laboratoryjnych). Basen jest obiektem sezonowym i funkcjonował w okresie wakacyjnym (czerwiec, lipiec, sierpień). Stan techniczno-sanitarny obiektu oceniono jako dobry Noclegownie W tej grupie obiektów w ewidencji PSSE w Nowej Soli znajduje się Noclegownia przy ul. Wróblewskiego 9, Nowa Sól. Administratorem obiektu jest Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej przy ul. Muzealnej 46 w Nowej Soli. W 2011 r. noclegownię skontrolowano 3-krotnie. W budynku zapewniono bieżącą ciepłą i zimną wodę, nieczystości płynne odprowadzane są do kanalizacji miejskiej, zapewniono centralne ogrzewanie. Odpady komunalne gromadzone są w pojemnikach do tego przeznaczonych; kontrola w tym zakresie nie wykazała uchybień. Stan sanitarnotechniczny pojemników na odpady komunalne jest dobry. Okazano umowę na odbiór odpadów komunalnych z firmą TEW Gospodarowanie Odpadami z Nowej Soli. Dla osób korzystających z obiektu zapewniono: 4 pokoje (1- czteroosobowy, 2 siedmioosobowy, 1 pięcioosobowy) 1 pokój interwencji kryzysowej Niebieska Linia (dla matki z dziećmi). Łącznie jest ok miejsc noclegowych. Stan sanitarno-techniczny pomieszczeń mieszkalnych jest dostateczny. Na terenie obiektu zapewniono odrębne sanitariaty damskie i męskie kontrola tych pomieszczeń wykazała uchybienia techniczne. Użytkownicy noclegowni mają możliwość korzystania z pralki ustawionej w pomieszczeniu sanitariatu. Bielizna pościelowa i koce prane są przez pracowników noclegowni, natomiast bielizna osobista prana jest samodzielnie przez osoby korzystające z obiektu. Osobom korzystającym z noclegowni wydawane są na bieżąco środki czystości. Do osób chorych wzywane jest Pogotowie Ratunkowe w celu zapewnienia właściwej pomocy osobie chorej. W przypadku stwierdzenia złego stanu higieny osobistej osób 39

40 przebywających na terenie noclegowni używane są środki tj. Crotemiton (świerzb), Delacet (wszawica). Na terenie noclegowni nie prowadzi się żywienia. Osobom korzystającym z noclegowni zapewniono możliwość podgrzania własnej żywności i przygotowania napojów gorących w wydzielonym pomieszczeniu, wyposażonym w kuchenkę gazową i zlewozmywak. Obiekt oceniono jako dostateczny Hotele Na terenie działania PPIS w Nowej Soli w tej grupie znajdują się trzy obiekty: Hotel Odra w Nowej przy ul. Muzealnej 42, Hotel Złoty Łan w Nowej Soli przy ul. Zielonogórskiej 134, Hotel Tanzanit zlokalizowany w Jesionce. Hotel Odra w Nowej Soli przy ul. Muzealnej 42 Stan techniczno-sanitarny obiektu oceniono jako dobry. Hotel Złoty Łan w Nowej Soli przy ul. Zielonogórskiej 134 Stan techniczny pomieszczeń i wyposażenia obiektu utrzymany jest w dobrym stanie technicznym. Obiekt oceniono jako dobry. 40

41 Hotel Tanzanit w Jesionce, os. Junior 57 Wszystkie pomieszczenia hotelu oraz ich wyposażenie są utrzymane w bardzo dobrym stanie techniczno-sanitarnym, obiekt oceniono jako bardzo dobry. Zdjęcie: Hotel Tanzanit, Jesionka, oś. Juniorów Motele W tej grupie obiektów znajduje się Zajazd u Basi w Otyniu. Obiekt został skontrolowany, przeprowadzono 1 kontrolę. Stan techniczny pomieszczeń i wyposażenia obiektu utrzymany jest w dobrym stanie technicznym. Obiekt oceniono jako dobry. 41

42 2.6. Kempingi W 2011 r. na nadzorowanym terenie znajduje się kemping Mały Raj zlokalizowany w Stypułowie; obiekt został poddany dwukrotnie kontroli sanitarnej raz przed sezonem letnim, raz w trakcie sezonu letniego; oceniony jako dostateczny Inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie W tej grupie zewidencjonowanych jest 11 obiektów. Są to stałe i sezonowe ośrodki wypoczynkowe, obiekty noclegowe nie posiadające kategoryzacji oraz pola namiotowe. W czasie przeprowadzonych kontroli w niektórych obiektach wydano zalecenia. Dotyczyły one najczęściej odmalowania obiektów, doposażenia, wymiany lub naprawy zniszczonych sprzętów, będących wyposażeniem pomieszczeń stanowiących bazę noclegową, niewłaściwej gospodarki odpadami stałymi i ogólnego złego stanu sanitarnego pomieszczeń. Zalecenia wyegzekwowano w całości uzyskując poprawę stanu techniczno-sanitarnego obiektów. W tej grupie obiektów dokonano następującej oceny: jako bardzo dobre oceniono: 1. Pensjonat Korona w Modrzycy 42

43 jako dobre oceniono: 1. OW Sabat w Lubiatowie, 2. Zajazd Kacper, ul. Szosa Bytomska, Nowe Miasteczko, 3. Zajazd Nadodrze ul. Sadowa 4 w Bytomiu Odrzańskim, 4. Hotel Solan ul. Matejki 25 w Nowej Soli. Pozostałe skontrolowane obiekty zostały ocenione jako dostateczne Zakłady fryzjerskie Na terenie powiatu znajduje się 61 zakładów fryzjerskich. W trakcie przeprowadzania kontroli sanitarnej każdorazowo prowadzony jest instruktaż, co do sposobu prowadzenia dezynfekcji bieżącej narzędzi fryzjerskich ze szczególnym uwzględnieniem przestrzegania właściwego doboru i stężenia preparatów dezynfekcyjnych. W 8 przypadkach przeprowadzone kontrole wykazały uchybienia sanitarne dotyczyło to następujących obiektów: 1. Zakład Fryzjerski, Nowa Sól, Manhattan 42A 2. Zakład Fryzjerski, Nowa Sól, ul. Muzealna 1a 3. Zakład Fryzjerski, Nowa Sól, ul. Zjednoczenia przy PKS 4. Zakład Fryzjerski, Kolsko, ul. Piastowska Zakład Fryzjerski, Nowa Sól, ul. 1 Maja Zakład Fryzjerski, Kożuchów, ul. Legnicka 1 7. Zakład Fryzjerski, Kożuchów, ul. Zielonogórska 10a 8. Zakład Fryzjerski, Nowe Miasteczko, ul. Kolejowa 8 43

44 Uchybienia najczęściej dotyczyły braku środka do dezynfekcji narzędzi oraz złego stanu sanitarno-porządkowego pomieszczeń i sprzętu fryzjerskiego. Kontrole sprawdzające usunięcie uchybień przeprowadzone w tych obiektach wykazały poprawę ich stanu sanitarnego. Mając na uwadze stan techniczno-sanitarny pomieszczeń, urządzeń, wyposażenia, narzędzi wykorzystywanych w czasie świadczenia usług oraz czystość bieżącą i dostosowanie obiektów do obowiązujących wymogów i gospodarowanie nieczystościami stałymi i płynnymi jedynie 2 zakłady zasługują na wyróżnienie: Zakład Fryzjerski Alicja ul. Wojska Polskiego 14/2 w Nowej Soli, Zakład Fryzjerski Chantal przy ul. Topolowej 34, w miejscowości Rudno. W bieżącym roku żaden z nadzorowanych obiektów nie był oceniany jako zdecydowanie zły. Stan techniczny wszystkich skontrolowanych zakładów w tej grupie obiektów oceniono jako zgodny z wymogami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004r. w sprawie szczegółowych wymagań jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej (Dz.U. Nr 31, poz.273). Ponadto Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nowej Soli w okresie od dnia 25 maja 2011r. do dnia 15 września 2011r. przeprowadzał działania w zakresie dystrybucji informacji na temat sposobów i możliwości zapobiegania zakażeniom HCV w zakładach: fryzjerskich, kosmetycznych, tatuażu, odnowy biologicznej i innych. Rodzaje zakładów Według ewidenc Skontro lo - Liczba zakładów, w których Liczba spotkań/ Liczba uczestni Inne działania ji wanych pozostawiono informacje na temat sposobów i możliwości zapobiegania zakażeniom HCV szkoleń ogółem ków spotkań / szkoleń ogółem fryzjerskie Kosmetycz ne tatuażu

45 odnowy biologiczne j inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług: Razem Przygotowan ie prezentacji multimedialn ych, przedstawion ych podczas szkoleń oraz umieszczone na stronie internetowej PSSE w Nowej Soli W 2011 roku zewidencjonowano następujące zakłady fryzjerskie: Zakład Fryzjerski przy ul. Mickiewicza 4, Bytom Odrzański, Zakład Fryzjerski Ewa os. Konstytucji 3 Maja, Nowa Sól, Zakład Fryzjerski ul. Wojska Polskiego 13, Nowa Sól, Zakład Fryzjerski ul. Legnicka 16, Kożuchów, Usługi Fryzjerskie Karolina Zimna ul. 1 Maja 18, Nowa Sól. 45

46 2.9. Zakłady kosmetyczne W powiecie znajduje się 25 zakładów kosmetycznych. W przypadkach, kiedy stwierdzono uchybienia sanitarne najczęściej było to: brak środka dezynfekcyjnego, brak czystości bieżącej sprzętu i pomieszczeń, każdorazowo na osoby odpowiedzialne nakładano mandaty karne. Dotyczyło to obiektów: 1. Gabinet Kosmetyczny w Nowej Soli, ul. Wróblewskiego 2. Gabinet Kosmetyczny Tola w Nowej Soli, ul. Szeroka 15, 3. Gabinet Kosmetyczny Beauty Line w Nowej Soli, ul. Szeroka 15; Ponowne kontrole przeprowadzone w wymienionych obiektach wykazały poprawę stanu sanitarnego zakładu. W pozostałych skontrolowanych zakładach zapewniono właściwe warunki do dezynfekcji sprzętu, narzędzi i urządzeń. Wszystkie skontrolowane zakłady w tej grupie obiektów oceniono jako zgodne z wymogami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004r. w sprawie szczegółowych wymagań jakimi powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej (Dz.U. Nr 31, poz.273), obowiązującymi do dnia r. W 2011 roku zewidencjonowano nowe obiekty: Gabinet kosmetyczny ul. Piaskowa 10, Nowa Sól, Gabinet kosmetyczny ul. Wojska Polskiego 13, Nowa Sól, Akademia Stylizacji Paznokci Nail Studio ul. Szeroka 6, Nowa Sól, Gabinet kosmetyczny Anna ul. Szeroka 15a, Nowa Sól, Gabinet kosmetyczny Bella Donna ul. Wrocławska 13, Nowa Sól, PHU Zdrowia Uroda Relaks Anna ul. Wrocławska 8, Nowa Sól, Gabinet kosmetyczny Gracja Pl. Wyzwolenia, Nowa Sól. Jako bardzo dobre oceniono: Gabinet podologiczno-kosmetyczny, Nowa Sól, ul. Szeroka 15f Gabinet Kosmetyczny Flower, Bytom Odrzański, ul. Mickiewicza Akademia Stylizacji Paznokci Nail Studio, Nowa Sól, ul. Szeroka 6 Pracownia Urody Kienda, Nowa Sól, ul. 1 Maja 24b/1. 46

47 2.10. Zakłady odnowy biologicznej W ewidencji PSSE znajduje się 13 obiektów, wszystkie zlokalizowane są w mieście. Wszystkie skontrolowane zakłady w tej grupie obiektów oceniono jako zgodne z wymogami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004r. w sprawie szczegółowych wymagań jakimi powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej (Dz.U. Nr 31, poz.273). Należy zwrócić uwagę na fakt, iż w tej grupie obiektów nie stwierdzono uchybień sanitarnohigienicznych. We wszystkich zakładach zapewniono środki do dezynfekcji, właściwie przygotowane i oznakowane, zapewniono również czytelną i informację o wykonanych zabiegach dezynfekcyjnych oraz o ewentualnych szkodliwościach, wynikających z nadmiernego korzystania z urządzeń opalających. W tej grupie obiektów wszystkie oceniono jako dobre pod względem techniczno sanitarnym Inne zakłady, świadczące łącznie więcej niż jedną z wymienionych usług: fryzjerskich, kosmetycznych, odnowy biologicznej. W ewidencji PSSE znajduje się 20 obiektów w tej grupie Wszystkie skontrolowane zakłady oceniono jako zgodne z wymogami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004r. w sprawie szczegółowych wymagań jakimi powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej (Dz. U. Nr 31, poz.273). W tej grupie obiektów jako bardzo dobry oceniono jedynie Gabinet Kosmetyczny w Nowej Soli, ul. Zielonogórska Dworce PKS W 2011 r. skontrolowano dworzec PKS w Nowej Soli przy ul. Zjednoczenia. Stan techniczno-sanitarny obiektu oceniono jako dostateczny. Oceny dokonano biorąc pod uwagę: czystość i estetykę dworców i przystanków; czystość bieżąca pomieszczeń; stan sanitarno-higieniczny toalet; gospodarkę odpadami stałymi i płynnymi. 47

48 2.13. Przystanki PKS W ewidencji PSSE na terenie powiatu nowosolskiego znajdują się dwa przystanki autobusowe - w Nowym Miasteczku i Kożuchowie. Oba przystanki zostały skontrolowane i ocenione jako dostateczne. Kontrole nie wykazały uchybień w zakresie gromadzenia i usuwania nieczystości stałych Wszędzie zapewniono dostateczną ilość kubłów na śmieci w dobrym stanie technicznym, opróżnianych na bieżąco przez administratora obiektu Dworce i stacje kolejowe Według ewidencji, na nadzorowanym terenie znajdują się 2 obiekty zlokalizowane w mieście. W trakcie kontroli szczególną uwagę zwracano na stan techniczno-sanitarny pomieszczeń poczekalni, perony oraz gospodarkę odpadami stałymi i płynnymi. W II kwartale 2011 roku przeprowadzono jedną kontrolę - skontrolowano Dworzec PKP w Nowej Soli. W wyniku kontroli przeprowadzonej w roku 2010 wydano decyzję administracyjną merytoryczną na administratora przejścia podziemnego tj. PKP PLK S.A. Zakład Linii Kolejowych ul. Traugutta 10, Zielona Góra. Obowiązek decyzji mający na celu doprowadzenie do właściwego stanu techniczno-sanitarnego przejście podziemne nie został wykonany, po wszczęciu postępowania egzekucyjnego ponowna kontrola wykazała iż obowiązki decyzji wykonano w całości, co znacznie poprawiło stan techniczno-sanitarny i estetyczny dworca. W czasie kontroli nie stwierdzono uchybień w zakresie gromadzenia usuwania śmieci oraz czystości bieżącej na terenie dworca. Obiekt oceniono jako dobry. W IV kwartale 2011 roku skontrolowano również Dworzec PKP w Bytomiu Odrzańskim. Obiekt oceniono jako dobry. 48

49 2.15. Przystanie żeglugi śródlądowej Zdjęcie: Przystań Kajakowa, Nowa Sól Skontrolowano Przystań Kajakową przy Alei Wolności; stwierdzono zły stan techniczny pomieszczeń sanitarno-higienicznych, ciągów komunikacyjnych oraz szatni. Wydano decyzję administracyjną, mającą na celu usunięcie stwierdzonych uchybień, a następnie decyzję zmieniającą termin wykonania obowiązków na dzień r. na wniosek zobowiązanego. W bieżącym roku wyegzekwowano w całości obowiązki powyższej decyzji mającej na celu poprawę stanu techniczno-sanitarnego i estetycznego pomieszczeń i urządzeń przystani. Kontrola nie wykazała uchybień sanitarnohigienicznych oraz w zakresie postępowania z odpadami, obiekt oceniono obiekt jako dobry. Pomnik Powodzianina na nabrzeżu portowym - Nowa Sól 49

50 2.16. Tereny rekreacyjne Na nadzorowanym terenie znajduje się 10 obiektów zlokalizowanych na terenie miasta Nowa Sól. Skontrolowano wszystkie obiekty, wykonując 10 kontroli. W czasie kontroli zwracano szczególną uwagę na stan techniczno-sanitarny urządzeń rekreacyjnych dla dzieci, zapewnienie dostatecznej ilości koszy na odpady komunalne oraz właściwej częstotliwości ich opróżniania, utrzymanie terenu obiektu w należytym stanie porządkowym i estetycznym Wszystkie skontrolowane place zabaw oceniono jako dobre Cmentarze W ewidencji PSSE znajduje się 34 cmentarze. W związku ze złym stanem techniczno-sanitarnym 3 obiektów wystawiono decyzje administracyjne, dotyczyło to Cmentarza Komunalnego w Kożuchowie przy ul. Zielonej oraz Cmentarza Komunalnego w Przyborowie i w Nowej Soli przy ul. Wandy. Uzyskano poprawę stanu techniczno-sanitarnego domu przedpogrzebowego zlokalizowanego na terenie Cmentarza Komunalnego w Kożuchowie przy ul. Zielonej poprzez wyegzekwowanie obowiązków decyzji, tzn. doprowadzono do właściwego stanu techniczno-sanitarnego ściany i sufity w pomieszczeniu socjalnym kaplicy oraz w pomieszczeniu eksportacji zwłok. Kontrola stanu techniczno-sanitarnego Cmentarza Komunalnego w Przyborowie przeprowadzona przez przedstawicieli PPIS w Nowej Soli wykazała, że w domu przedpogrzebowym na terenie cmentarza brak jest dostępu do bieżącej ciepłej i zimnej wody, co uniemożliwia utrzymanie obiektu we właściwym stanie sanitarnym i zachowanie właściwych zasad higieny przy wykonywaniu prac związanych z przygotowywaniem zwłok do pochówku. W związku z powyższym wydano decyzję administracyjną nakazującą usunięcie stwierdzonych uchybień z terminem realizacji w 2012 r. Kontrola sanitarna Cmentarza Komunalnego w Nowej Soli przy ul. Wandy wykazała, że stan techniczno-sanitarny domu przedpogrzebowego nie odpowiada obowiązującym wymogom. Stwierdzono między innymi brak należycie zorganizowanego pomieszczenia porządkowego, pomieszczenie do przechowywania i przygotowywania zwłok do pochówku nie jest zorganizowane i wyposażone zgodnie z wymogami, brak jest właściwie zorganizowanego i wyposażonego pomieszczenia do mycia i dezynfekcji mat i skrzyń wykorzystywanych przy ekshumacji zwłok, brak jest również w domu przedpogrzebowym lub w jego sąsiedztwie ustępu ogólnodostępnego. 50

51 W celu dostosowania obiektu do obowiązujących wymogów PPIS wydał decyzję administracyjną z terminem realizacji do dnia 31 października 2012 r. Kontrola nie wykazała uchybień w zakresie czystości i porządku na terenie cmentarza. Stan techniczno-sanitarny obiektu oceniono jako dostateczny Zakłady pogrzebowe W ewidencji PSSE na terenie powiatu nowosolskiego znajduje się 6 zakładów pogrzebowych. W 2011 r. skontrolowano wszystkie zewidencjonowane, zlokalizowane na terenie nadzorowanego powiatu zakłady pogrzebowe, prowadzące działalność w zakresie transportu zwłok i szczątków ludzkich oraz organizowania pogrzebów i ekshumacji. W czasie kontroli w związku ze zmianą przepisów zwracano szczególną uwagę na spełnienie (przez właścicieli zakładów) wymogów dotyczących wyposażenia i postępowania w czasie czynności ekshumacyjnych. W wyniku kontroli Zakładu Pogrzebowego Nowak sp. c. w Nowej Soli wszczęto postępowanie administracyjne i wyegzekwowano zapewnienie mat łatwo zmywalnych na których składowana jest ziemia wydobywana w czasie ekshumacji zwłok oraz skrzynię wybitą blachą przeznaczoną do transportu ekshumowanych zwłok-szczątków. Kontrolując zakłady nadzorem objęto również samochody specjalistyczne przeznaczone do przewozu zwłok, sposób postępowania z odpadami w tym z niebezpiecznymi, wyposażenie w dostateczną ilość i asortyment stosowanych środków dezynfekcyjnych, wyposażenie i stosowanie środków ochrony osobistej. Kontrolowano również dokumentację potwierdzającą sposób postępowania z odpadami, mycia i dezynfekcji środków transportu przeznaczonych do przewozu zwłok, sporządzone i wdrożone procedury higieniczne zapobiegające zakażeniom. Kontrole nie wykazały nieprawidłowości, samochody są w dobrym stanie techniczno-sanitarnym, trwale oznakowane, posiadające blokady uniemożliwiające przesuwanie się trumny. Zakład Pogrzebowy OMEGA w Nowej Soli, ul. Chałubińskiego 6 oceniono jako bardzo dobry Inne obiekty użyteczności publicznej a) Apteki PPIS w Nowej Soli ma pod nadzorem 32 apteki w powiecie nowosolskim. W celu poprawy stanu techniczno-sanitarnego 4 aptek Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wydał decyzje administracyjne z terminem realizacji w roku

52 W czasie kontroli bieżących zwracano szczególną uwagę na stan techniczny obiektu, zachowanie funkcjonalności pomieszczeń zgodne z obowiązującymi wymogami oraz dostępność dla osób niepełnosprawnych w tym poruszających się na wózkach inwalidzkich. Kontrolowano prawidłowość postępowania z odpadami w tym z przeterminowanymi farmaceutykami zarówno powstającymi w aptekach jak i przynoszonych przez klientów. W żadnym ze skontrolowanych obiektów nie stwierdzono nieprawidłowości. Właściciele wszystkich skontrolowanych aptek i punktów aptecznych posiadają umowy z koncesjonowanymi firmami odbierającymi przeterminowane leki. Ponadto Gminy miejskie na nadzorowanym terenie zapewniają odrębne pojemniki i ich rytmiczne opróżnianie przez specjalistyczną firmę, do których klienci aptek składają przeterminowane leki przyniesione z domów. Wśród skontrolowanych obiektów jako bardzo dobre oceniono Apteka Lubuska w Nowej Soli, ul. Parafialna 2; Apteka w Nowej Soli, ul. Piaskowa; Apteka w Nowej Soli, ul. Piłsudskiego 3; Apteka w Nowej Soli, ul. Wojska Polskiego 34; Apteka Kopernicus w Nowym Miasteczku, ul. Kopernika 2. W 2011 roku zewidencjonowano nowe obiekty: Apteka ul. Piłsudskiego 3, Nowa Sól, Apteka ul. Wojska Polskiego 34, Nowa Sól, Apteka ul. Kopernika 2, Nowe Miasteczko. b) Składowiska odpadów Na terenie działania PPIS w Nowej Soli znajdują się 2 zewidencjonowane i nadzorowane składowiska odpadów: Składowisko Odpadów Komunalnych w Kiełczu i Składowisko Odpadów Komunalnych w Kożuchowie. W minionym roku skontrolowano oba obiekty, wykonując 2 kontrole. Składowisko Odpadów w Kiełczu oceniono jako bardzo dobre, a w Kożuchowie jako dostateczne, ze względu na wszczęte postępowanie administracyjne mające na celu poprawę stanu sanitarnotechniczną obiekty z terminem wykonania na rok

53 c) Targowiska W ewidencji PSSE znajdują się 2 targowiska: w Nowej Soli przy ul. Królowej Jadwigi oraz w Kożuchowie przy ul. Kolorowej; oba zostały skontrolowane. W związku z powtarzającymi się sygnałami o uchybieniach sanitarnych na terenie Targowiska Miejskiego w Nowej Soli administrowanego przez PSS Społem PPIS wzmógł nadzór nad tym obiektem. Kontrola przeprowadzona w maju 2011 r. wykazała uchybienia zły stan techniczno-sanitarny ścian w sanitariacie ogólnodostępnym, w związku z czym wydano decyzję administracyjną. W wyniku kontroli sprawdzającej stwierdzono wykonanie obowiązku decyzji. Kontrola przeprowadzona we wrześniu 2011 r. wykazała kolejne uchybienia techniczne tj. zły stan techniczno-sanitarny pomieszczenia socjalnego dla pracowników i pomieszczenia z natryskiem oraz zły stan techniczny podłogi w sanitariacie ogólnodostępnym, uniemożliwiające utrzymanie obiektu we właściwym stanie sanitarnym. Rekontrola przeprowadzona w listopadzie wykazała usunięcie stwierdzonych uchybień. Na podstawie przeprowadzonych kontroli obiekt oceniono jako dobry. Kontrola przeprowadzona na terenie Targowiska Miejskiego w Kożuchowie wykazała zły stan techniczno-sanitarny ścian w pomieszczeniach i oraz sanitariacie dla pracowników. Wszczęto postępowanie administracyjne; po zgłoszeniu administratora obiektu o usunięciu uchybień przeprowadzono kontrolę sprawdzającą, która wykazała poprawę stanu sanitarno-technicznego. Obiekt w Kożuchowie oceniono jako dostateczny. Kontrolując obiekty ocenie poddano stan porządkowy terenu targowisk, stan techniczno-sanitarny urządzeń i pomieszczeń socjalno-sanitarnych targowisk oraz gospodarkę odpadami. d) Pralnie i magle W ewidencji PSSE znajdują się 3 obiekty, skontrolowano wszystkie. W czasie kontroli nie stwierdzono uchybień w zakresie czystości bieżącej, postępowania z bielizną, postępowania z odpadami oraz stanu technicznego pomieszczeń kontrolowanych obiektów. Jako dobrą oceniono Pralnię Chemiczną i Wodną na os. Konstytucji 3 Maja w Nowej Soli. Zakład Pralniczy Kaskada w Nowej Soli przy ul. Gimnazjalnej 7 jako bardzo dobry, a stan techniczno-sanitarny Magla przy ul. Pocztowej w Nowej Soli jako dostateczny. 53

54 Zdjęcie: Sala usługowa Pralni Kaskada w Nowej Soli e) Kina W ewidencji PSSE w Nowej Soli znajduje się jedynie Kino Odra zlokalizowane w Nowej Soli, stan sanitarno-higieniczny obiektu oceniono jako dostateczny. f) Obiekty sportowe Na terenie działania PPIS w Nowej Soli znajduje się 12 obiektów. W 2011 r. zewidencjonowano Salę Zabaw Soluś na terenie istniejącego Parku Krasnala przy Alei Wolności w Nowej Soli. Obiekt oceniono jako bardzo dobry. Trzy obiekty zlokalizowane w Nowej Soli są administrowane przez Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji przy ul. Św. Barbary w Nowej Soli: Stadion Miejski przy ul. 1-go Maja 26 w Nowej Soli - ocenie poddano stan technicznosanitarny pomieszczeń szatni dla sportowców, węzłów sanitarnych, pomieszczenia dla sędziów i trenera oraz pomieszczenie porządkowe. Kontrole sanitarne nie wykazały uchybień w zakresie czystości bieżącej oraz postępowania z odpadami komunalnymi. Na czas trwania imprez sportowych organizator zapewnia dodatkowo kabiny ustępowe przenośne typu TOI-TOI obiekt oceniono jako dobry. Hala Sportowa MOSiR przy ul. Św. Barbary 2 w Nowej Soli obiekt oceniono jako dobry; Hala Sportowa przy ul. Botanicznej w Nowej Soli obiekt oceniono jako dobry. 54

55 Kontrola Stadionu Miejskiego w Kożuchowie, ul. Zielonogórska 24 przeprowadzona w 2010 r. wykazała brak wentylacji w szatniach dla zawodników wszczęto postępowanie administracyjne, zarządca zobowiązał się usunąć nieprawidłowości do dnia r. Kontrola sprawdzająca wykazała usunięcie uchybień. Obiekt oceniono jako dobry. Sala Zabaw Martynka w Nowej Soli, ul. Piłsudskiego 45 przeprowadzona kontrola wykazała uchybienia techniczne, tj. ściany w części pomieszczeń obiektu wymagają doprowadzenia do właściwego stanu techniczno-sanitarnego. Czystość bieżąca obiektu nie budziła zastrzeżeń. W związku ze stwierdzonymi uchybieniami wszczęto postępowanie administracyjne; jednakże właściciel obiektu wystosował pismo, informujące o usunięciu ww. uchybień. W III kwartale przeprowadzono rekontrolę obiektu w związku ze stwierdzonymi uchybieniami, która wykazała usunięcie uchybień w całości. Obiekt oceniono jako dobry. Boisko Sportowe w Modrzycy kontrola stanu techniczno-sanitarnego pomieszczeń należących do obiektu nie wykazała żadnych uchybień technicznych; ich czystość bieżąca również nie budziła zastrzeżeń w związku z czym obiekt oceniono jako dobry. Stadion Miejski przy ul. 22-go lipca 16 w Nowym Miasteczku, Stadion Miejski przy ul. Sportowej 1 w Bytomiu Odrzańskim, - ocenie poddano stan techniczno-sanitarny pomieszczeń szatni dla sportowców, węzłów sanitarnych, pomieszczenia dla sędziów i trenera oraz pomieszczenia porządkowego. Kontrole sanitarne nie wykazały uchybień w zakresie czystości bieżącej oraz postępowania z odpadami komunalnymi. Obiekty oceniono jako dobre, natomiast Stadion Miejski we Wschowie jako dostateczny, ze względu na stwierdzone uchybienia techniczne, (zły stan techniczny ścian w szatni dla zawodników oraz sufitu w natryskach w szatni dla zawodników wydano decyzję administracyjną nakazującą usuniecie stwierdzonych uchybień). g) Areszt Śledczy W ewidencji obiektów nadzorowanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nowej Soli znajduje się areszt śledczy, zlokalizowany w Nowej Soli przy ul. Żeromskiego 2. W minionym roku obiekt został skontrolowany dwukrotnie. W związku ze stwierdzonymi uchybieniami techniczno-sanitarnymi w pomieszczeniach pralni podręcznej, szatni dla personelu oraz w magazynie ( nie zapewniono właściwych warunków przechowywania bielizny czystej i środków czystości) PPIS w Nowej Soli wydał decyzję administracyjną. Na wniosek zobowiązanego termin wykonania obowiązków decyzji prolongowano. Kontrola 55

56 sprawdzająca wykazała, że obowiązki decyzji wykonano w całości. Stan techniczno sanitarny obiektu oceniono jako dostateczny. h) Przystanki PKS Na terenie działania PPIS w Nowej Soli znajdują się 2 przystanki PKS: w Kożuchowie i Nowym Miasteczku, wszystkie w minionym roku skontrolowano, wykonano 2 kontrole. Kontrole nie wykazały uchybień w zakresie gromadzenia i usuwania nieczystości stałych Wszędzie zapewniono dostateczną ilość kubłów na śmieci w dobrym stanie technicznym, opróżnianych na bieżąco przez administratora obiektu. Oba oceniono jako dostateczne. i) Kwatery prywatne W ewidencji PPIS w Nowej Soli znajdują się 2 obiekty: Pokoje gościnne w Bobrowniach, Pokoje gościnne przy ul. 19a w Kożuchowie. Obie kontrole nie wykazały rażących uchybień w zakresie gospodarowania odpadami, postępowania z bielizną oraz utrzymania terenu obiektów w należytym stanie sanitarnym w związku z czym zostały ocenione jako dostateczne. 56

57 IV. Nadzór nad bezpieczeństwem żywności i żywienia. Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku sprawuje nadzór nad bezpieczeństwem żywności, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz nadzór nad kosmetykami. Ponadto w ostatnim czasie uprawnienia organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej poszerzone zostały o nadzór nad przestrzeganiem wymagań określonych w przepisach o zawartości niektórych substancji w dymie papierosowym oraz nadzór nad środkami zastępczymi (dopalaczami). Dodatkowe zadania, których realizację rozpoczęto w 2011 roku, wiążą się z zabezpieczeniem sanitarno- epidemiologicznym turnieju UEFA EURO We wszystkich obiektach, w których przewiduje się zwiększoną obsługę uczestników turnieju (głównie zakłady gastronomiczne zlokalizowane przy trasach dojazdowych), zwiększono częstotliwość kontroli. W minionym roku, komisarze Urzędu ds. Żywności i Weterynarii UE, przeprowadzili w Polsce kontrolę dotyczącą znakowania wołowiny i produktów z wołowiny. W związku z tym pracownicy PSSE w Nowej Soli wspólnie 57

58 z przedstawicielami Inspekcji Weterynaryjnej, skontrolowali część placówek handlowych zajmujących się obrotem wołowiny, nie stwierdzając nieprawidłowości w jej znakowaniu. Na bieżąco podejmowano działania monitorujące obecność w obrocie i wycofywanie z rynku produktów niezgodnych z wymogami prawa żywnościowego, zgłoszonych do Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt (Rapid Alert System for Food and Feed RASFF). Zgłoszenia dotyczyły zarówno żywności jak i materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością krajowych, pochodzących z Unii Europejskiej i krajów trzecich. Najczęściej powtarzające się produkty, które nie spełniały wymagań zdrowotnych to warzywa zanieczyszczone pozostałościami pestycydów, oraz naczynia z melaminy i naczynia szklane lub ceramiczne zdobione, z których następowała migracja do żywności formaldehydu, kadmu i ołowiu. Nadzorowano również wycofywanie z obrotu suplementów diety zawierających niedozwolone substancje, środki spożywcze o przekroczonej zawartości dwutlenku siarki, wody źródlane zanieczyszczone mikrobiologicznie. Jedno z powiadomień informacyjnych (poza systemem RASFF) w sprawie niewłaściwego znakowania produktu, dotyczyło zakładu będącego pod nadzorem PPIS w Nowej Soli. Po przeprowadzeniu kontroli w zakładzie przedsiębiorca dostosował znakowanie do wymogów zawartych w przepisach. Zgłoszenia w systemie RAPEX o wprowadzaniu do obrotu kosmetyków, zagrażających zdrowiu ludzi najczęściej dotyczyły: henny, kremów, farb do koloryzacji włosów- z uwagi na zawartość zabronionych barwników, a także balsamów i mleczka do ciała i twarzy- z uwagi na zawartość hydrochinonu i zanieczyszczeń mikrobiologicznych. W minionym roku oprócz typowych zgłoszeń w systemie alarmowym, PSSE monitorowała obrót warzywami (głównie ogórki, sałata, pomidory, papryka), przywożonymi z Niemiec, w związku z epidemią wywołaną w tym kraju przez bakterie Escherichia Coli. Od połowy maja 2011 r. do 26 lipca, w którym ogłoszono zakończenie epidemii wywołanej E. coli O104:H4 STEC, w Niemczech z powodu zakażenia zmarło 45 osób, a pozostałych krajach UE jedna osoba. W Polsce zachorowały 3 osoby, wszystkie powróciły do zdrowia. 58

59 W roku 2011 w powiecie nowosolskim nie odnotowano natomiast ognisk zbiorowych zatruć pokarmowych wywołanych przez bakterie, wirusy, toksyny ani też zatruć grzybami. Stałym elementem nadzoru prowadzonego przez PSSE jest kontrola przestrzegania przepisów sanitarnych przez właścicieli obiektów żywnościowożywieniowych. W 2011r. w powiecie nowosolskim w ewidencji pionu higieny żywności, żywienia i przedmiotów użytku znajdowało się 761 obiektów (o 24 więcej niż w roku porównawczym, w których przeprowadzono 541 kontroli sanitarnych (w roku ). Kontrolą objęto zakłady produkcji i obrotu żywnością, zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego i otwartego (w tym małej gastronomii). Skontrolowano również zakład produkujący opakowania do żywności, miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością a także miejsca obrotu kosmetykami. Ponadto wydano decyzje zatwierdzające 10 środków transportu żywności. Łącznie przeprowadzono kontrolę w 280 obiektach, co stanowi 36,7% ogółu zarejestrowanych, tj. nieco mniej niż w roku 2010 (40%). W większości skontrolowanych obiektów żywności i żywienia zostały wdrożone systemy kontroli wewnętrznej, tzw. zasady dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz systemu analizy zagrożeń i kontroli punktów krytycznych - HACCP (wraz z niezbędną dokumentacją). W celu uzyskania poprawy stanu sanitarno-technicznego wydano 14 decyzji administracyjnych. Za uchybienia sanitarne nałożono 88 mandatów w łącznej kwocie zł. Nie wydawano decyzji nakazujących przerwanie produkcji lub unieruchomienie zakładu. Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w zakładach gastronomicznych i placówkach obrotu żywnością to brak czystości i porządku w pomieszczeniach (szczególnie na zapleczu), wprowadzanie do obrotu przeterminowanych środków spożywczych, brak segregacji żywności w urządzeniach chłodniczych, brak dostatecznej ilości pojemników na odpadki i zużyte naczynia jednorazowe, brak monitoringu temperatury w urządzeniach chłodniczych, brak wydzielonego miejsca do przechowywania środków służących utrzymaniu czystości oraz brak szafek odzieżowych. Do badań w ramach urzędowej kontroli i monitoringu pobrano 169 próbek, z których 2 kwestionowano, tj.1,2% (jedna pod względem mikrobiologicznym, druga za niewłaściwe znakowanie). W roku 2010 pobrano 185 próbek, z których 5 próbek 59

60 kwestionowano, co stanowi 2,7% niewłaściwe znakowanie). (4 pod względem mikrobiologicznym, jedna za Wnioski Stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych w porównaniu z rokiem ubiegłym utrzymuje się na zbliżonym poziomie, aczkolwiek obserwuje się dążenie przedsiębiorców do podnoszenia standardu zakładów, bez konieczności nakładania obowiązków przez PPIS na drodze administracyjnej. Mając na celu zapewnienie właściwego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności, niezbędna jest kontynuacja nadzoru sanitarnego w zakresie: stanu sanitarno-technicznego obiektów, wdrażania i skutecznego stosowania przez przedsiębiorców w obiektach żywności i żywienia systemów kontroli wewnętrznej - zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz systemu HACCP, zachowania łańcucha chłodniczego na całej drodze od surowca do gotowego produktu, szczególnie w przypadku środków spożywczych łatwo psujących się, stosowania prawidłowych procesów mycia i dezynfekcji, prawidłowego znakowania wyrobów, właściwego stosowania substancji dodatkowych, przestrzegania zasad utrzymania higieny osobistej i higieny miejsca pracy, identyfikowalności surowców i produktów. 60

61 V. Warunki higieniczno-sanitarne środowiska pracy Charakterystyka nadzorowanych zakładów pracy W ewidencji powiatu nowosolskiego znajdowały się 202 zakłady, które zatrudniały łącznie 5992 pracowników. W roku 2011 skontrolowano 89 zakładów (44,06 %), które zatrudniały 3295 osób (ok. 55 % ogółu zatrudnionych). Tabela. Struktura zatrudnienia według branż gospodarki, w skontrolowanych w roku 2011 zakładach pracy. Branża gospodarki Liczba Liczba Liczba skontrolowan zatrudnionyc kontrol ych zakładów h w i skontrolowan ych zakładach Rolnictwo Leśnictwo Przemysł Dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami budownictwo Handel Transport Inne RAZEM

62 Najwięcej kontroli przeprowadzono w zakładach przemysłowych, ponieważ ryzyko zawodowe w tych firmach jest najistotniejsze. Działalność kontrolno represyjna Ogółem przeprowadzono 131 kontroli z zakresu zagrożeń w środowisku i wydano 58 decyzji administracyjnych, które zawierały 166 nakazów zobowiązujących pracodawców do usunięcia stwierdzonych uchybień. Najwięcej nakazów w powyższych decyzjach dotyczyło przeprowadzenia badań i pomiarów czynników szkodliwych, usunięcia uchybień w zakresie substancji i preparatów chemicznych oraz poprawy stanu sanitarnego pomieszczeń. Udział poszczególnych zarządzeń w łącznej liczbie wydanych nakazów przedstawia się następująco: Legenda: 1. Przeprowadzenie badań i pomiarów czynników szkodliwych 41 nakazów, 2. Usunięcie uchybień w zakresie substancji i preparatów chemicznych 32 nakazy, 62

63 3. Poprawa stanu sanitarnego pomieszczeń 29 nakazów, 4. W zakresie oceny ryzyka zawodowego 13 nakazów, 5. Dotyczących obniżenia stężeń i natężeń czynników szkodliwych 8 nakazów, 6. W zakresie opracowania programu ograniczenia narażenia na hałas lub wibrację 8 nakazów, 7. W zakresie prekursorów kategorii 2 i 3: 6 nakazów 8. Zapewnienie właściwego oświetlenia 5 nakazów, 9. Brak właściwego zaplecza sanitarnego - 5 nakazów 10. Zapewnienie właściwej wentylacji 5 nakazów, 11. Dobór ochron słuchu 4 nakazy, 12. Zapewnienie właściwej odzieży roboczej i obuwia roboczego 4 nakazy, 13. W zakresie produktów biobójczych 2 nakazy, 14. W zakresie czynników biologicznych 2 nakazy, 15. Rejestr czynników szkodliwych 2 nakazy, 16. Znaków nakazujących stosowanie ochron słuchu 2 nakazy, 17. Przeprowadzenie badań okresowych dla pracowników 2 nakazy. 18. Za wąska szerokość przejść między szafkami ubraniowymi - 2 nakazy 19. W zakresie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym 1 nakaz, 20. Zapewnienie właściwej ilości szafek ubraniowych 1 nakaz. W roku 2011 wystawiono 44 decyzje opłatowe na kwotę 1540 zł. Wystawiono 10 postanowień, w tym 2 postanowienia umarzające prowadzone postępowanie w związku z zakończeniem działalności i 8 postanowień dotyczących zmiany terminu załatwienia chorób zawodowych. W celu przymuszenia do wykonania obowiązków nałożonych decyzjami wystawiono 4 upomnienia. Na terenie powiatu nowosolskiego przekroczenie norm higienicznych występuje w 41 zakładach pracy. Ogółem w przekroczeniu norm higienicznych pracuje 664 osoby ( niektóre osoby są równocześnie narażone na kilka czynników ). Liczba narażonych na działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy jest znacznie większa nie uwzględnia wszystkich osób eksponowanych na substancje rakotwórcze, z którymi nawet kontakt traktowany jest jako zagrożenie oraz pracujących w kontakcie ze środkami ochrony roślin lub narażonych na czynniki biologiczne. Najwięcej osób 63

64 narażonych jest w środowisku pracy na działanie ponadnormatywnego hałasu - narażonych na hałas jest 655 osób. Ponadto stwierdza się przekroczenie stężeń czynników chemicznych narażonych jest 28 osób, przekroczenie stężenia pyłu - narażonych jest 6 osób oraz poziomu wibracji w przekroczeniu dopuszczalnych parametrów pracuje 12 osób. Narażenie zawodowe w środowisku pracy w latach Liczba zakładów, w Liczba pracowników pracujących w przekroczeniach dopuszczalnych norm których Rok stwierdzono czynniki czynniki Ogółem pyły przekroczenia chemiczne fizyczne NDS/NDN W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba osób narażonych uległa znacznemu obniżeniu, ponieważ zlikwidowano działalność 3 zakładów, w których duża liczba osób narażona była na hałas. W roku 2011 skontrolowano 26 zakładów, w których występują przekroczenia czynników szkodliwych; w zakładach tych narażonych było ogółem 326 osób. Udział poszczególnych czynników w narażeniu zawodowym w zakładach skontrolowanych w roku 2011 przedstawia się następująco: 64

65 Liczba osób pracujących w przekroczeniach norm higienicznych hałas chemiczne wibracja pył W celu zmniejszenia narażenia pracowników na ponadnormatywny hałas i wibrację PPIS w Nowej Soli systematycznie egzekwuje od zakładów pracy opracowanie programu ograniczenia narażenia na hałas lub wibrację, przeprowadzanie okresowych badań audiometrycznych dla pracowników narażonych na ponadnormatywny hałas, przeprowadzanie doboru ochron słuchu odpowiednio do zagrażającego widma hałasu, dopilnowanie stosowania przez pracowników ochron słuchu i rękawic antywibracyjnych, oznakowanie miejsc zagrożenia informacją o występującym przekroczeniu dopuszczalnych normatywów higienicznych oraz znakami nakazującymi stosowanie ochron indywidualnych. W roku 2011 wydano 8 nakazów dotyczących sporządzenia programu działań organizacyjno-technicznych zmierzających do ograniczenia narażenia na hałas lub 65

66 wibrację oraz 4 nakazy dotyczące doboru ochron słuchu odpowiednio do zagrażającego widma hałasu. Natomiast wyeliminowanie nadmiernego zapylenia oraz przekroczonych stężeń czynników chemicznych było egzekwowane przez zarządzenia ujęte w decyzjach administracyjnych. W roku 2011 wydano 8 nakazów dotyczących obniżenia przekroczonych normatywów higienicznych ( 3 nakazy - dotyczące obniżenia stężenia pyłu i 5 nakazów dotyczących obniżenia stężenia styrenu). W wyniku prowadzonych działań w 2011r. poprawiono warunki pracy w zakresie przekroczeń normatywów higienicznych dla 6 pracowników (obniżono poziom hałasu do wartości dopuszczalnych). Nadzór nad czynnikami biologicznymi Narażenie na szkodliwe dla zdrowia czynniki biologiczne występuje w 33 zakładach. W roku 2011 skontrolowano w tym zakresie 11 zakładów pracy, przeprowadzono 11 kontroli. Uchybienia stwierdzono w 1 zakładzie. Dotyczyły one: Braku procedur bezpiecznego postępowania z czynnikiem biologicznym; zapewnienia oznakowanych pojemników do zbierania brudnej odzieży roboczej, wywieszenia znaku ostrzegawczego przed zagrożeniem ze strony szkodliwych czynników biologicznych; Zorganizowania prania brudnej odzieży roboczej w zakładzie pracy lub przez upoważnioną firmę zewnętrzną. Usunięcie powyższych uchybień nakazano decyzją administracyjną. 66

67 WZÓR ZNAKU OSTRZEGAJĄCEGO PRZED ZAGROŻENIEM BIOLOGICZNYM Nie stwierdzono uchybień w zakresie zapewnienia pracownikom odpowiednich środków higieny osobistej, środków dezynfekcyjnych oraz ochron indywidualnych. Pracodawcy zapewniają pracownikom uodpornienie przy użyciu dostępnych szczepionek. W skontrolowanych zakładach na czynniki biologiczne narażonych było ogółem 290 osób, w tym: 290 osób - narażonych na czynniki zakwalifikowane do 2 grupy zagrożenia 245 osób - narażonych na czynniki zakwalifikowane do 3 grupa zagrożenia Nie stwierdzono narażenia na czynniki biologiczne zaklasyfikowane do 4 grupy zagrożenia. Nadzór nad substancjami i mieszaninami chemicznymi W ewidencji PSSE w Nowej Soli znajduje się 1 producent chemikaliów, 17 dystrybutorów i 97 stosujących substancje i mieszaniny w działalności zawodowej. W roku 2011 przeprowadzono 6 kontroli u 5 dystrybutorów i 48 kontroli u 41 stosujących niebezpieczne substancje i preparaty chemiczne. Uchybienia stwierdzono podczas 19 kontroli ( u 1 dystrybutora i u 15 stosujących ). Uchybienia dotyczyły między innymi: 1. Braku szczegółowej oceny ryzyka zawodowego w związku z narażeniem na niebezpieczne substancje i preparaty chemiczne - u 14 stosujących i 1 wprowadzającego do obrotu; w ocenie nie uwzględniono między innymi takich informacji jak: niebezpieczne właściwości czynnika chemicznego, dane z kart charakterystyk substancji i preparatów chemicznych, 67