Warszawa, dnia 17lipca 2013 r. Pan Lech Czapla Szef Kancelarii Sejmu RP

Transkrypt

1 /6124 ZWIĄZEK BANKÓW POLSKICH Do druku nr 1490 Warszawa, dnia 17lipca 2013 r. Pan Lech Czapla Szef Kancelarii Sejmu RP w związku z pismem Pana Ministra z dnia 21 czerwca 2013 r. (GMS-WP /13) w sprawie przedstawienia opinii w kwestii rządowego projektu ustawy o wzajemnej pomocy przy dochodzeniu podatków, ceł i innych należności pieniężnych (druk sejmowy 1490), w imieniu Związku Banków Polskich pragnę przekazać poniższe stanowisko sektora bankowego odnośnie zaproponowanych w przedmiotowym projekcie rozwiązań prawnych. Związek Banków Polskich proponowane zmiany ocenia pozytywnie, bowiem wprowadzenie regulacji zawartych w projektowanej ustawie może przyczynić się do usprawnienia działań organów państw członkowskich w zakresie wzajemnej pomocy przy dochodzeniu należności pieniężnych, jak również do zagwarantowania rzetelności oraz przejrzystości działań organów państw członkowskich w powyższym zakresie. Na uwagę zasługuje fakt, że projektowana ustawa przyczyni się również do zwiększenia skuteczności dochodzenia należności wierzycieli w związku z przewidzianym w projekcie ustawy uproszczeniem procedury związanej z bezpośrednim wypełnianiem przez wierzyciela lub organ egzekucyjny wniosku o pomoc i towarzyszących mu dokumentów, bez konieczności występowania -jak ma to miejsce w chwili obecnej - z wnioskiem do Ministra Finansów, na podstawie którego wypełniany jest właściwy wniosek o udzielenie pomocy, który kierowany jest do państwa członkowskiego lub państwa trzeciego. Pozytywnie ocenić należy również proponowane rozwiązanie prawne polegające na utworzeniu centralnego biura łącznikowego, za pośrednictwem którego przesyłana będzie korespondencja pomiędzy państwami członkowskimi i państwami trzecimi a naczelnikami urzędów skarbowych, wierzycielami i YDZdf~~fn~i..dz... 1 o7 ~ni3 l... ata wpływu...,.,.., _...

2 W zakresie zmian planowanych w odniesieniu do przepisów ustawy Prawo bankowe, które przewidują obowiązek banku udzielenia informacji stanowiących tajemnicę bankową na żądanie administracyjnego organu egzekucyjnego oraz centralnego biura łącznikowego w zakresie wykonywania ich ustawowych działań (projektowany art. l 05 ust. l pkt 2 lit "v" ustawy Prawo bankowe), wskazać należy, iż pozostają one w obszarze szczególnego zainteresowania Związku Banków Polskich, bowiem dotyczą zagadnienia tajemnicy bankowej udzielanej na żądanie organu egzekucyjnego. Analogicznie, zagadnienie udostępniania informacji na żądanie organów egzekucji sądowej, było przedmiotem konsultacji prowadzonych przez ZBP z Krajową Radą Komorniczą, celem doprecyzowania ustawowego zakresu informacji objętych tajemnicą bankową, jakich banki obowiązane są udzielać komornikom sądowym w trybie art. l 05 ust. l pkt 2 lit. "ł" ustawy Prawo bankowe. Z uwagi na powyższe, wyrażając pełne poparcie dla podjętych prac legislacyjnych w zakresie procedowania projektu powyższej ustawy, Związek Banków Polskich dostrzega potrzebę podjęcia kompleksowych prac legislacyjnych mających na celu usunięcie istniejących wątpliwości interpretacyjnych w zakresie ujawniania przez banki informacji objętych tajemnicą bankową na żądanie zarówno sądowych, jak i administracyjnych organów egzekucyjnych. Potrzeba doprecyzowania powyższej regulacji wynika przede wszystkim z wątpliwości banków w odniesieniu do zakresu informacji objętych tajemnicą bankową, jakich banki powinny udzielać organom egzekucyjnym, w szczególności w kwestii przesyłania informacji o kontrahentach, z którymi dłużnik realizuje przepływy finansowe (czyli osobach, wobec których nie toczy się postępowanie egzekucyjne), informacji o stanach obrotów oraz informacji w nieograniczonym przedziale czasowym, co wynika z nieprecyzyjnej regulacji obecnie obowiązujących przepisów. Podkreślenia wymaga ponadto, iż ideą przedmiotowych zmian jest wzmocnienie ochrony prawnej obywateli, bowiem im bardziej precyzyjny zakres informacji udostępnianych przez banki, tym większe bezpieczeństwo w zakresie przetwarzania danych objętych tajemnicą bankową. Mając na uwadze fakt, że niedoprecyzowany zakres informacji, jakich banki obowiązane są udzielać na żądanie organów egzekucyjnych był różnorodnie interpretowany, doprecyzowanie przedmiotowego zakresu informacji, które mają być ujawnione, wychodzi naprzeciw pewności i jednoznaczności systemu prawnego w tym zakresie, a jednocześnie, co należy wyraźnie podkreślić, nie ogranicza skuteczności oraz efektywności postępowania egzekucyjnego, ponieważ jedynie doprecyzowuje zakres żądania, nie ograniczając przy tym skuteczności narzędzi egzekucyjnych będących w posiadaniu komornika. W ocenie Związku Banków Polskich priorytetową kwestiąjest ponadto ujednolicenie zakresu informacji stanowiących tajemnicę bankową, przekazywanych przez banki na żądanie sądowych oraz administracyjnych organów egzekucyjnych. Wskazać bowiem należy, iż wątpliwości interpretacyjne w zakresie prawidłowego rozumienia przepisu art. art. l 05 ust. l pkt 2 lit. "ł" Prawa bankowego budzi w szczególności sformułowanie "w zakresie niezbędnym do prawidłowego prowadzenia postępowania egzekucyjnego, postępowania

3 zabezpieczającego oraz wykonywania innych czynności wynikających z jego ustawowych zadań." Powyższe przesłanki zostały skonstruowane mało precyzyjnie i w konsekwencji konstruują uprawnienie komornika do żądania udzielenia informacji objętych tajemnicą bankową, ograniczonych jedynie przesłanką niezbędności do prawidłowego prowadzenia postępowania. Wątpliwości interpretacyjne strony bankowej budzi również zakres pojęcia "wykonywanie innych czynności wynikających z ustawowych zadań", jako niedookreślony i niezdefiniowany. Precyzyjne uregulowanie treści przepisu przyczyniłoby się niewątpliwie do wyeliminowania istniejących wątpliwości, a tym samym usprawnienia procesu obsługi zajęć egzekucyjnych. Jednocześnie, podstawa prawna żądania przez komornika informacji od banku w związku z prowadzonym postępowaniem egzekucyjnym nie wynika jedynie z Prawa Bankowego. Przepis art. 2 ust. 5 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji stanowi, iż banki są obowiązane na pisemne żądanie komornika udzielić mu informacji niezbędnych do prawidłowego prowadzenia postępowania egzekucyjnego, zabezpiecząjącego oraz wykonania innych czynności wchodzących z zakres jego ustawowych zadań, w szczególności dotyczących stanu majątkowego dłużnika oraz umożliwiających identyfikację składników jego majątku. Kwestię dostępu komomika do informacji stanowiących tajemni'cę bankową porusza również art. 761 par. l k.p.c., zgodnie z którym komomik może żądać od banków informacji niezbędnych do prowadzenia egzekucji. Wskazane powyżej podstawy prawne powodują, że dostęp do komomika do tajemnicy bankowej budzi wątpliwości interpretacyjne, zwłaszcza strony bankowej, a ponadto jest różnorodnie interpretowany w orzeczeniach rozstrzygających skargi na czynności komornika. W ocenie Związku Banków Polskich najkorzystniejszym rozwiązaniem byłoby doprecyzowanie powyższych wątpliwości w sposób analogiczny do uregulowań wprowadzonych w nowelizacji ustawy o kontroli skarbowej. Wskazać bowiem należy, iż porównywalne doprecyzowanie powyższych wątpliwości, które kiedyś były podobne w przypadku żądań urzędów kontroli skarbowej, zostało dokonane poprzez jednoznaczne uregulowanie tych kwestii w nowelizacji ustawy o kontroli skarbowej, co należy uznać za rozwiązanie trafue i mogące służyć za ewentualny wzorzec do legislacyjnego doprecyzowania art. l 05 ust. l pkt 2 lit. "ł" Prawa bankowego oraz projektowanego art. art. l 05 ust. l pkt 2 lit. "v" Prawa bankowego, jak i przepisów innych ustaw normujących kwestie tajemnicy zawodowej. z uwagi na powyższe, celem doprecyzowania ustawowego zakresu informacji, których od banków będą mogły żądać zarówno sądowe, jaki i administracyjne organy egzekucyjne, konieczne jest dokonanie stosownych zmian w przepisach ustawy Prawo bankowe, jak i w przepisach innych ustaw normujących kwestie tajemnicy zawodowej. W konsekwencji, Związek Banków Polskich proponuje dokonanie następujących zmian legislacyjnych: I. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2002 r., Nr 72, poz. 665 z późn. zm.):

4 l) wart. 105 ust. l pkt 2lit "ł" otrzymuje brzmienie: "ł) komornika sądowego w zakresie posiadanych rachunków bankowych lub posiadanych pełnomocnictw do dysponowania rachunkami bankowymi, liczby tych rachunków lub pełnomocnictw, obrotów i stanów tych rachunków, z podaniem wpływów, obciążeń rachunków i ich tytułów oraz odpowiednio ich nadawców i odbiorców wobec których toczy się postępowanie egzekucyjne, w zakresie niezbędnym do prawidłowego prowadzenia postępowania egzekucyjnego, postępowania zabezpieczającego oraz wykonywania innych czynności wynikających z jego ustawowych zadań."; 2) wart. l 05 w ust. l pkt 2 po lit "u" dodaje się lit "v" w następującym brzmieniu: "v) administracyjnego organu egzekucyjnego oraz centralnego biura łącznikowego, o którym mowa w art. 9 ustawy z dnia... o wzajemnej pomocy przy dochodzeniu podatków, ceł i innych należności pieniężnych (Dz. U. z...), w zakresie posiadanych rachunków bankowych lub posiadanych pełnomocnictw do dysponowania rachunkami bankowymi, liczby tych rachunków lub pełnomocnictw, obrotów i stanów tych rachunków, z podaniem wpływów, obciążeń rachunków i ich tytułów oraz odpowiednio ich nadawców i odbiorców wobec których toczy się postępowanie egzekucyjne, w zakresie niezbędnym do wykonywania ich ustawowych zadań." Analogicznie do treści zakresowej zmiany odnośnie tajemnicy bankowej, należy dokonać zmian w przepisach innych ustaw normujących kwestie tajemnicy zawodowej, tj.: l) w ustawie z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 48, poz. 284, z późn. zm. l O) poprzez dodanie w art. 54 po pkt 8 - pkt 8a, 2) w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66, z późn. zm.ll) poprzez dodanie wart. 19 w ust. 2 po pkt 3- pkt 3a, 3) w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (Dz. U. Nr 116, poz. 1205, z późn. zm.l2) poprzez dodanie po art. 8 - art. 8a, 4) w ustawie z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546, z późn. zm.l4) poprzez dodanie w art. 281 w ust. l po pkt l O - pkt l O a, 5) w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384, z późn. zm.l5) poprzez dokonanie zmiany wart. 149 pkt 10. Podsumowując, zwracam się do Pana Ministra o rozważenie powyższych uwag w toku prac legislacyjnych nad projektem ustawy o wzajemnej pomocy przy dochodzeniu podatków, ceł i innych należności pieniężnych, mając n; uwadze nadrzędny postulat tworzenia dobreg:l, prawa. 7 <::' '-,--v' ~ C ~ r 5 C c( < <-r r< ~. WICEP~ Włązku Banków Polskifr

5 N ar o d o wy B a n k p o s k i I'!EIIWSZY ZASTf;:PC:A PHEZESA Piotr Wirsiolek DP-IV-AJCh/MB /13 Warszawa, Ąłlipca 2013 r. Pan LechCZAPLA Szef Kancelarii Sejmu RP W nawiązaniu do Państwa pisma z dnia 21 czerwca 2013 r. (znak: GMS-WP /13) w sprawie zaopiniowania rządowego projektu ustawy o wzajemnej pomocy przy dochodzeniu podatków, ceł i innych należności pieniężnych, uprzejmie informuję, że Narodowy Bank Polski nie zgłasza uwag do tego projektu. l~ WYDZIAł.~ PREZYDIALNY L.dz n13 Data wpływu....