Warsztaty Urbanistyczne. "Komputerowe wspomaganie projektowania przestrzeni" ArcGIS 10. Wprowadzenie do ArcGIS 10

Transkrypt

1 dr Marcin Semczuk Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Katedra Gospodarki Regionalnej semczukm@uek.krakow.pl www Warsztaty Urbanistyczne "Komputerowe wspomaganie projektowania przestrzeni" ArcGIS 10 Wprowadzenie do ArcGIS 10 [PKM] prawy klawisz myszy [LKM] lewy klawisz myszy I. Wstęp Celem realizowanego tematu jest zapoznanie młodych adeptów geoinformacji ze strukturą funkcjonowania programu ArcGIS. ArcGIS składa się z trzech podstawowych aplikacji: ArcCatalog, ArcMap oraz ArcToolbox. ArcCatalog służy do przeglądania, organizowania, dystrybucji i dokumentowania danych. ArcMap służy do tworzenia, przeglądania, analizowania i edycji danych (oraz opracowania i publikowania map). ArcToolbox zestaw narzędzi do zaawansowanego geoprzetwarzania (ponad 150 narzędzi). to Poniższe zadania dotyczą podstawowych funkcji ArcCatalog i ArcMap. A. ArcCatalog 1.Budowanie katalogu danych geograficznych 1.1 Uruchom aplikacje ArcCatalog Start > Aplikacje (strzałka w dół)> ArcGIS.> ArcCatalog Po lewej stronie (czerwona ramka) zobaczysz Drzewo Katalogu (Catalog Tree). Służy ono do przeglądania i organizowania danych GIS. Zawartość gałęzi jest wyświetlana po prawej stronie okna Katalogu (niebieska ramka). 1

2 Dane bieżącej gałęzi drzewa Katalogu można oglądać i uzyskiwać o nich informację na różne sposoby używając zakładek: 1. Zawartość (Contents), 2. Podgląd (Preview), 3. Metadane (Description). Zawartość gałęzi można oglądać klikając ją podwójnie albo klikając znak plus położony z jej lewej strony. W drzewie Katalogu można zdefiniować nowe gałęzie ułatwiając dostęp do danych. Takie gałęzie nazywają się połączeniami (patrz 1.2). 1.2 Podłącz folder (ArcCatalog) Podłącz folder (Connect to Folder) Podłącz folder z ściągniętymi danymi do ćwiczenia z dysku studenckiego [OK] (Połączenie pojawi się jako gałąź w folderze ) 1.3 Przeglądanie danych Wskaż folder z danymi do ćwiczenia zakładka Zawartość (Contents) zapoznaj się z zawartością folderu za pomocą przycisków. Miniatura umożliwia szybki podgląd zbioru danych. Przed utworzeniem miniatury w zakładce Zawartość widać tylko ikonę, natomiast po ręcznym utworzeniu miniatury wyświetla się zawartość wybranego zbioru. Wskaż Swiat_2010 zakładka Podgląd (Preview) Create Thumbnail wróć do Zakładki (Contents) Dla dokładnego oglądnięcia zbioru danych użyj paska narzędziowego Geography Z menu głównego Customize Toolbars - jeśli nie jest włączony. Jeśli zbiór danych zawiera również atrybuty, można je zobaczyć wybierając Tabela (Table) z listy Podgląd (Preview) dolnej części zakładki 1.4 Definiowanie układu współrzędnych Każdy zbiór danych musi mieć określony układ współrzędnych. Dzięki temu różne zbiory danych, zapisane w odmiennych układach współrzędnych można prezentować na jednej mapie, wykorzystując tzw. konwersje w locie. 2

3 II. Wskaż Swiat_2010 [PKM] Własności (Properties ) zakładka Układ Współrzędnych XY (XY Coordinate System) [Wybierz] ([Select ]) Geographic Coordinante System\World\WGS1984.prj [OK] Nadawanie współrzędnych zbiorowi danych można wykonać również poprzez import z już zdefiniowanego układu z innego zbioru danych. Wskaż word_stolice [PKM] Własności (Properties ) zakładka Układ Współrzędnych XY (XY Coordinate System) B. ArcMap Add Coordinate System Import wskaż Swiat_2010 Aplikację ArcMap można uruchomić klikając przycisk Uruchom ArcMap w aplikacji ArcCatalog, lub jak każdy inny program w systemie (patrz 2.1). Tworzenie nowego dokumentu mapy 2.1 Uruchomianie aplikacji ArcMap: Start > Aplikacje (strzałka w dół)> ArcGIS> ArcMap 2.2 Dodawanie danych do mapy Dodawanie warstw (tematycznych) do Tabeli Zawartości (Table of Contents) może odbywać się na trzy sposoby. 1. Przeciągając kolejno wszystkie pliki z aplikacji ArcCatalog lub 2. okna Katalog (dokującego po prawej stronie), 3. lub posłużyć się przyciskiem. W zawartości mapy znajdują się poszczególne warstwy (w kolejności wyświetlania) tworząc jej legendę. Prezentowane są tam też symbole użyte do narysowania obiektów każdej z warstw. Zaznaczenie informuje, że dana warstwa jest wyświetlana. Istotna jest kolejność warstw. Pierwsze będą wyświetlały się te warstwy, które są w tabeli zawartości na górze. Jeśli chcemy zmienić kolejność wyświetlania warstw, należy przeciągnąć dana warstwę w odpowiednie miejsce. Po kliknięciu [PKM] otwiera się menu kontekstowe, dając dostęp do działań, które można wykonać na danej warstwie, jak i do jej właściwości. 2.3 Ustalenie odwzorowania kartograficznego dla mapy Widok (View) Własności Ramki Danych (Data Frame Properties ) zakładka Układ Współrzędnych (Coordinate System) Projected Coordinate System\Worl\Robinson (world) [OK] 3

4 2.4 Przeglądanie mapy W celu poruszania się po mapie użyj przycisków z paska Narzędzi (Basic Toolbar). Bardzo przydatne jest wykorzystywanie skrótów klawiszowych. Np. przy wciśniętym klawiszu C i lewy klawisz myszy, uruchamia się funkcja Pan, czyli tz. łapka, a wciskając klawisz Z możemy wykorzystać funkcję Zoom i zaznaczyć obszar do przybliżenia. 2.5 Identyfikacja obiektów Powiększ Europę na cały ekran spr. informację na temat wybranych krajów, wskazując je narzędziem z Basic Toolbar. Zapoznanie się z danymi dotyczącymi obiektów można najszybciej uczynić poprzez wyświetlenie tabeli atrybutów. Wskaż warstwę Swiat_2010 [PKM] Otwórz Tabele Atrybutów (Open Atribute Table) Wskazanie wiersza w tabeli (podwójne kliknięcie szarego kwadratu po jego lewej stronie) powoduje jego błękitne podświetlenie i przybliżenie w oknie mapy do zaznaczonego obiektu. 2.6 Symbolizacja danych na mapie Wyświetl na mapie świata dane dotyczące długości życia w poszczególnych krajach. Wskaż warstwę Swiat_2010 [PKM] Własności (Properties ), albo podwójne kliknięcie [LKM] Zakładka Symbolizacja (Symbology) Wielkość(Quantities) Skala barw (Graduated colors) Wartość (Value) Life_sr Zostały wyświetlone klasy (domyślnie 5). Liczbę klas można zmieniać w oknie: Do oznaczania braku danych wykorzystuje się wartość -99 (lub -9999). Dzięki takiemu oznaczeniu, można wyłączyć te dane z klasyfikacji, oznaczając je jako brak danych i jednocześnie prezentując na mapie. [Classify ] [Wykluczenie] ([Exclusion ]) zakładka Zapytanie (Query) Exclude clause: Life_sr (podwójne kliknięcie [LKM]) wybranie znaku równości dokończenie formuły wpisując -99 pełna formuła w oknie SELECT * FROM Swiat_2010 WHERE: "Life_sr" = -99 zakładka Legenda (Legend) (Pokaż symbol dla wykluczonych danych) Symbol Fill Color (wybierz Gray 50%) Etykieta (Label): Brak danych (wpisz) [OK] [OK] wybierz Skalę Barw (Color Ramp) [OK] 4

5 2.7 Przygotowanie arkusza mapy Widok kompozycji mapy Widok (View) Widok kompozycji (Layaout View), albo przycisk w lewym dolnym rogu Map Display Widok kompozycji mapy umożliwia wyświetlanie warstw tematycznych mapy na wirtualnym arkuszu w ramce danych. Ramki danych to sposób organizacji danych. Na mapie jest zawsze co najmniej jedna ramka danych o nazwie domyślnej Warstwy (Layers). Dodanie dodatkowej ramki pozwala na pokazanie np. dwóch obszarów obok siebie lub widoku ogólnego i szczegółowego. W widoku kompozycji widoczne są wszystkie ramki danych. Po przejściu na widok danych widoczna jest tylko zawartość ramki aktywnej. Aktywna ramka w tabeli zawartości jest wyróżniona pogrubioną czcionką. W widoku kompozycji można: - zmieniać wielkość i pozycje wirtualnego arkusza na ekranie, - dodawać elementy mapy (skala, legenda itd.) - zmieniać wielkość arkusza i jego orientację Zmiana rozmiaru i orientacji papieru Plik (File) Ustawienia Strony i Drukowania (Page and Print Setup ) (Użyj Ustawień Strony Drukarki) Rozmiar (Standat Size): A3 Orientacja (Orientation): [OK] narzędziem zmień rozmiar ramki przesuń ją tak, aby zajmowała 2/3 górnej części arkusza Wstawianie elementów mapy Tytuł Wstaw (Insert) Tytuł (Title) wpisać: Średni wiek ludności wg państw w 2010 roku z paska narzędziowego Narysuj (Drowing) domyślnie na dole okna wybierz 36 jako wielkość czcionki wycentruj tytuł w górnej części mapy Legenda Wstaw (Insert) Legenda (Legend) 4 razy [Dalej > ] [Zakończ] dopasuj legendę do okna mapy Podziałka liniowa Wstaw (Insert) Podziałka Liniowa (Skale bar ) wybrać: Skale Line 1 (pierwsza od góry) [OK] [PKM] na skali Properties Number of divisions: 1 Number of subdivisions: 2 Divisionn Units: Kilometers Label: zmień Kilometers na Km [OK] zlokalizuj podziałkę poniżej mapy Eksport mapy do PDF Plik (File) Eksportuj Mapę (Export Map ) Zapisz jako typ: PDF Opcje (Oprions) zakładka Ogólne (General) Rozdzielczość (Resolution): 300 dpi [Zapisz] 5

6 Przykładowy efekt wykonanego ćwiczenia 6