Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Oświęcim na lata

Transkrypt

1 Załącznik do Uchwały Nr XXXII/342/17 Rady Gminy Oświęcim z dnia 26 kwietnia 2017 roku Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Oświęcim na lata Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 1

2 SPIS TREŚCI Wprowadzenie do procesu rewitalizacji Szczegółowa diagnoza obszaru rewitalizacji obejmująca analizę negatywnych zjawisk oraz lokalnych potencjałów Procedura delimitacji obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji Pogłębiona diagnoza podobszarów rewitalizacji obejmująca analizę negatywnych zjawisk gminy Oświęcim... 8 PODOBSZAR REWITALIZACJI NR 1 OBEJMUJĄCY TERENY SOŁECTWO BABICE... 8 PODOBSZAR REWITALIZACJI NR 2 OBEJMUJĄCY TERENY SOŁECTWO DWORY DRUGIE Wewnętrzny potencjał rozwojowy obszarów rewitalizacji PODOBSZAR REWITALIZACJI NR 1 OBEJMUJĄCY TERENY SOŁECTWO BABICE PODOBSZAR REWITALIZACJI NR 2 OBEJMUJĄCY TERENY SOŁECTWO DWORY DRUGIE Potrzeby w zakresie rewitalizacji Powiązania Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Oświęcim na lata z dokumentami o charakterze strategicznym i planistycznym gminy Strategia Rozwoju Gminy Oświęcim Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodrowania Przestrzennego Opis wizji stanu obszaru, cele rewitalizacji oraz odpowiadające im kierunki działań Wizja obszaru rewitalizacji Cel główny rewitalizacji w Gminie Oświęcim Cele strategiczne wraz z kierunkami działań Opis przedsięwzięć rewitalizacyjnych Podstawowe przedsięwzięcia rewitalizacyjne Charakterystyka pozostałych dopuszczalnych przedsięwzięć rewitalizacyjnych Mechanizmy integrowania działań Zintegrowanie na poziomie celów Komplementarność międzyokresowa Komplementarność źródeł finansowania Komplementarność proceduralno-instytcujalna Zintegrowanie na poziomie problemów i przedsięwzięć Szacunkowe ramy finansowe Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Oświęcim Opis struktury zarządzania realizacją Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Oświęcim Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 2

3 8. System monitorowania i oceny Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Oświęcim na lata Proces Partycypacji Społecznej w Gminnym Programie Rewitalizacji Gminy Oświęcim na lata Konsultacje społeczne w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i rewitalizacji Konsultacje społeczne w sprawie projektu Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Oświęcim Partycypacja społeczna na etapie wdrażania i monitoringu GPR Określenie niezbędnych zmian w uchwałach Określenie niezbędnych zmian w uchwałach, o których mowa w art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminnym i o zmianie Kodeksu cywilnego Określenie niezbędnych zmian w uchwale, o której mowa w art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 3 listopada 2015 r. o rewitalizacji Specjalna Strefa Rewitalizacji Zmiany w dokumentach planowania i zagospodarowania przestrzennego Niezbędne zmiany w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.. 63 Gminny Program Rewitalizacji Gminy Oświęcim na lata przewiduje wprowadzenie zmian w obecnym dokumencie Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego jedynie w zakresie wskazania granic obszaru zdegradowanego i rewitalizacji. Jeśli na późniejszym etapie ustalona zostanie konieczność innych zmian, wszczęte zostaną odpowiednie procedury Niezbędne zmiany w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego Miejscowy plan rewitalizacji Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 3

4 WPROWADZENIE DO PROCESU REWITALIZACJI Rewitalizacja, zgodnie z założeniami Ustawy z dnia 9 października 2015 r. o Rewitalizacji jest procesem, który ma na celu wyprowadzenie ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych. Obszar zdegradowany to obszar gminy, który znajduje się w stanie kryzysowym z powodu nagromadzenia negatywnych zjawisk społecznych, w szczególności niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, wysokiego wskaźnika bezrobocia, przestępczości, ubóstwa, niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu kulturalnym i publicznym oraz co najmniej jednego z negatywnych zjawisk: gospodarczych (np. niski stopień przedsiębiorczości), środowiskowych (np. przekroczenie standardów jakości środowiska), przestrzenno-funkcjonalnych (np. niewystarczający poziom wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną, niska jakość terenów publicznych) lub technicznych (np. degradacja stanu technicznego obiektów budowlanych). Art. 9. Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o Rewitalizacji Obszar rewitalizacji stanowi całość lub część obszaru zdegradowanego, cechuje się szczególną koncentracją negatywnych (wymienionych powyżej) zjawisk, na którym z uwagi na kluczowe znaczenie dla rozwoju gmina zamierza prowadzić rewitalizację. Obszar rewitalizacji nie może być większy niż 20% powierzchni gminy oraz zamieszkały przez więcej niż 30% liczby mieszkańców gminy. Art. 10. Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o Rewitalizacji Warunkiem koniecznym do prowadzenia procesu rewitalizacji jest zaangażowanie na każdym etapie opracowania i wdrażania Programu interesariuszy rewitalizacji (m.in. organów władzy publicznej, mieszkańców obszaru rewitalizacji, przedsiębiorców, organizacji pozarządowych itp.). Warto podkreślić, że proces rewitalizacji powinien być prowadzony w sposób kompleksowy poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki. Program rewitalizacji powinien mieć zapewnioną również komplementarność źródeł finansowania. Stąd też źródłami finansowania projektów rewitalizacyjnych, znajdujących się w Programie, będą zarówno środki pochodzące z programów Unijnych, środki pochodzące z budżetu państwa czy budżetu gminy, ale także środki prywatne. Na podstawie Gminnego Programu Rewitalizacji gmina Oświęcim koordynować będzie wieloletnie działania prowadzone w sferze społecznej, gospodarczej, środowiskowej przestrzenno-funkcjonalnej oraz technicznej w taki sposób, by minimalizować zdiagnozowane problemy społeczne i wzmacniać lokalne potencjały wskazanych obszarów. Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Oświęcim składa się z 10 rozdziałów. Poniżej pokrótce scharakteryzowano zawartość każdego z rozdziałów: Rozdział 1. Szczegółowa diagnoza obszaru rewitalizacji obejmująca analizę negatywnych zjawisk oraz lokalnych potencjałów w rozdziale tym zaprezentowana została szczegółowa delimitacja obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji, a w dalszej części przedstawiono pogłębioną analizę obszaru rewitalizacji. 4 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 4

5 Rozdział 2. Opis wizji stanu obszaru, cele rewitalizacji oraz odpowiadające im kierunki działań rozdział ten przedstawia pożądany efekt przeprowadzonych działań rewitalizacyjnych (wizję), a także siatkę celów. Rozdział 3. Powiązania Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Oświęcim na lata z dokumentami o charakterze strategicznym i planistycznym gminy rozdział ten wykazuje zgodność programu rewitalizacji z dokumentami określającymi kierunki rozwoju gminy. Rozdział 4. Opis przedsięwzięć rewitalizacyjnych w rozdziale tym zawarto wykaz podstawowych projektów rewitalizacyjnych oraz pozostałych przedsięwzięć, realizujących kierunki działań w Programie. Rozdział 5. Mechanizmy integrowania działań w rozdziale tym wskazano na wewnętrzną spójność całości dokumentu, pokazując powiązania pomiędzy założonymi celami rewitalizacji, przedsięwzięciami rewitalizacyjnymi, a zdiagnozowanymi problemami. Rozdział 6. Szacunkowe ramy finansowe Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Oświęcim rozdział ten określa nakłady finansowe przedsięwzięć rewitalizacyjnych z listy podstawowej wraz z możliwymi źródłami finansowania oraz szacowany koszt przedsięwzięć dodatkowych. Rozdział 7. Opis struktury zarządzania realizacją Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Oświęcim w rozdziale tym wskazano instytucje i komórki organizacyjne urzędu gminy odpowiedzialne za wdrażanie Programu. Rozdział 8. System monitorowania i oceny Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Oświęcim na lata rozdział ten określa sposób monitorowania i ewaluacji Programu, a także przedstawia wskaźniki, na podstawie których prowadzone będą te procesy. Rozdział 9. Proces Partycypacji Społecznej w Gminnym Programie Rewitalizacji Gminy Oświęcim na lata wskazuje na sposób zaangażowania interesariuszy w cały proces rewitalizacji. Rozdział 10. Określenie niezbędnych zmian w uchwałach w rozdziale tym wskazano jakich zmian wynikających z przedstawionego Programu Rewitalizacji należy dokonać w prawie lokalnym (uchwałach bądź dokumentach planistycznych). 5 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 5

6 1. SZCZEGÓŁOWA DIAGNOZA OBSZARU REWITALIZACJI OBEJMUJĄCA ANALIZĘ NEGATYWNYCH ZJAWISK ORAZ LOKALNYCH POTENCJAŁÓW Procedura delimitacji obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji Obszar zdegradowany i rewitalizacji został wyznaczony Uchwałą nr XXIX/314/17 Rady Gminy Oświęcim z dnia 25 stycznia 2017 r. W celu wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji na terenie Gminy Oświęcim przeprowadzona została procedura delimitacji, która obejmowała pięć głównych etapów: 1. Wyznaczenie zamieszkałych jednostek urbanistycznych (jednostek analitycznych). Rewitalizacja to proces prowadzony na terenach co do zasady zamieszkałych. Identyfikacja obszarów kryzysowych w przestrzeni gminy (w szczególności zaś problemów o charakterze społecznym), wymaga prowadzenia pogłębionych analiz i badań w skali wewnątrzlokalnej. Tym samym, zasadny jest podział zamieszkałych obszarów gminy na mniejsze jednostki terytorialne. W związku z powyższym, dla potrzeb delimitacji obszaru zdegradowanego i rewitalizacji na terenie Gminy Oświęcim, dokonano jej podziału na 13 zamieszkałych jednostek urbanistycznych. Jednostki są terenami homogenicznymi pod względem charakteru zagospodarowania przestrzennego oraz spełnianych funkcji. Wyznaczone jednostki stanowiły podstawowe pola dla których gromadzono i agregowano dane ilościowe oraz jakościowe obrazujące różne zjawiska i procesy społeczno-ekonomiczne. 2. Identyfikacja negatywnych zjawisk społecznych w zamieszkałych jednostkach. Z uwagi na konieczność prowadzenia analiz w wyznaczonych jednostkach, a także uwzględnienie obiektywnych oraz weryfikowalnych wskaźników i metod badawczych, w celu identyfikacji różnego rodzaju negatywnych zjawisk społecznych wykorzystano łącznie 5 wskaźników cząstkowych. Poszczególne wskaźniki konstruowane były poprzez przeliczenie danych bezwzględnych na liczbę ludności: liczba zarejestrowanych bezrobotnych na 100 mieszkańców w wieku produkcyjnym, liczba osób korzystających z pomocy społecznej na 100 mieszkańców, liczba przestępstw i wykroczeń na 100 mieszkańców. Dodatkowo, uwzględniono następujące mierniki: średnie wyniki ze sprawdzianu szóstoklasisty oraz frekwencja w wyborach parlamentarnych (2015). Wskaźniki wykorzystane podczas delimitacji dobrano tak, aby zidentyfikować obszary w przestrzeni gminy odznaczające się ponadprzeciętną koncentracją negatywnych zjawisk wskazanych w ustawie. 3. Wyznaczenie obszaru zdegradowanego w sferze społecznej. Przesłanką do wyznaczenia obszaru zdegradowanego w przestrzeni gminy jest ponadprzeciętna koncentracja negatywnych zjawisk sfery społecznej. W związku z powyższym, dla każdej z uprzednio wyznaczonych zamieszkałych jednostek urbanistycznych został obliczony wskaźnik syntetyczny z uprzednio wskazanych mierników cząstkowych (metoda statystyczna Perkala, pozwalająca porównywać różne mierniki oraz umożliwiająca dokonanie typologii badanych jednostek). Jednostki urbanistyczne, w których 6 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 6

7 zsumowana wartość wskaźników cząstkowych była najwyższa, wskazywały większe prawdopodobieństwo wystąpienia kryzysu w sferze społecznej. 4. Identyfikacja negatywnych zjawisk w sferach: gospodarczej, środowiskowej, technicznej oraz przestrzenno-funkcjonalnej. Obszar zdegradowany cechuje się zarówno koncentracją negatywnych zjawisk społecznych, jak i problemów występujących w co najmniej jednej z następujących sfer: gospodarczej, środowiskowej, technicznej lub przestrzenno-funkcjonalnej. Identyfikacja zjawisk kryzysowych w powyższych sferach została przeprowadzona w oparciu o następujące wskaźniki: liczba aktywnych przedsiębiorców na 100 mieszkańców oraz liczba wyrejestrowanych i zawieszonych przedsiębiorców na 100 mieszkańców (sfera gospodarcza); poziom średniodobowego stężenia pyłu PM10, prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi 1% - raz na 100 lat (sfera środowiskowa); liczba kursów komunikacji miejskiej na dobę w dniu roboczym, średnia odległość od przystanku komunikacji publicznej (sfera przestrzennofunkcjonalna); ocena stanu technicznego budynków użyteczności technicznej (sfera techniczna). 5. Wyznaczenie obszaru rewitalizacji. Identyfikacja jednostek urbanistycznych cechujących się ponadprzeciętną koncentracją problemów społecznych oraz negatywnych zjawisk w co najmniej jednej z pozostałych sfer, stała się podstawą do wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji w przestrzeni gminy Oświęcim. Z przeprowadzonej analizy wynikało, że całkowita liczba mieszkańców obszarów zdegradowanych przekroczyła wielkość określaną w ustawie (tj. nie więcej niż 30% ogółu ludności gminy). Dlatego też spośród obszarów zdegradowanych, odznaczających się szczególnym nasileniem problemów, a także stanowiących tereny istotne dla rozwoju gminy, wybrano obszar rewitalizacji, składający się z dwóch podobszarów zamieszkałych: Podobszar rewitalizacji nr 1 obejmujący tereny sołectwa Babice, Podobszar rewitalizacji nr 2 obejmujący tereny sołectwa Dwory Drugie. Wskazany obszar rewitalizacji zajmuje powierzchnię 68,84 ha (co stanowi 0,92% ogólnej powierzchni gminy) i zamieszkiwany jest przez 1458 osób (tj. 7,95% ludności gminy Oświęcim). Tym samym obszar ten spełnia kryteria wielkościowe dla obszarów rewitalizacji, jakie zostały określone w Ustawie z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U poz. 1777) i Wytycznych Ministra Rozwoju w zakresie rewitalizacji. Cały obszar rewitalizacji jest spójny pod względem przestrzenno-funkcjonalnym, gdzie różne funkcje wzajemnie się przenikają i dopełniają. Jego charakterystyka dokonana została w oparciu o szczegółowe wyniki procedury delimitacji oraz na podstawie przeprowadzonych badań terenowych. Szczegółowy opis procedury delimitacji obszaru rewitalizacji w Oświęcimiu wraz z wynikami poszczególnych etapów tego procesu zamieszony jest w Aneksie metodologicznym (załącznik nr 2) dołączonym do dokumentu Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Oświęcim na lata Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 7

8 1.2. Pogłębiona diagnoza podobszarów rewitalizacji obejmująca analizę negatywnych zjawisk gminy Oświęcim PODOBSZAR REWITALIZACJI NR 1 OBEJMUJĄCY TERENY SOŁECTWO BABICE Rysunek 1.Podobszar rewitalizacji nr 1 Babice. Podobszar rewitalizacji nr 1 obejmuje tereny mieszczące się w sołectwie Babice (jednostka urbanistyczna nr 1). Powierzchnia wyznaczonego podobszaru rewitalizacji wynosi 51,82 ha, stanowiąc 0,69% ogółu powierzchni gminy. Zamieszkuje ją mieszkańców, co daje 6,63% liczby ludności gminy Oświęcim. Sfera społeczna Na kryzys w sferze społecznej w omawianej jednostce największy wpływ miały następujące zjawiska: ponadprzeciętna ilość popełnionych wykroczeń, wysoki poziom bezrobocia, niski poziom edukacji. Na terenie podobszaru rewitalizacji nr 1 odnotowano wyższą niż przeciętnie w gminie liczbę wystawionych mandatow, która w przeliczeniu na 100 mieszkańców wynosiła 41,92 (średnia dla gminy 8,07). W 2015 roku wystawiono na nim 801 mandatów, z czego 794 stanowiły mandaty drogowe, a zaledwie 7 mandaty porządkowe. 8 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 8

9 Kolejno, średnie wyniki ze sprawdzianu szóstoklasisty w 2015 r. wynosiły 69,30%, były więc nieznacznie niższe od średniej dla gminy (70%). Pogłębiona analiza stanu edukacji w analizowanym obszarze polegająca na porównaniu wyników z egzaminu szóstoklasisty ze średnią gminną otrzymaną za lata wskazuje, poza jednym wyjątkiem, iż rezultaty osiągane przez uczniów tego podobszaru są stosunkowo słabsze. Należy jednak zwrócić uwagę, iż dysproporcje są niewielkie. Poprawa warunków edukacyjnych w placówce oświatowej w Babicach może wpłynąć na lepsze wykorzystanie potencjału drzemiącego w uczniach, co powinno skutkować wyrównaniem istniejących różnic. Nowo stworzona przestrzeń powinna być bezpieczna i przyjazna dla uczniów, a także zachęcająca do rozwijania swoich pasji. Beneficjentami obiektu mogą być również seniorzy. Organizowane kursy i spotkania o zróżnicowanej tematyce będą pozytywnie oddziaływać na integrację międzypokoleniową i wewnątrzpokoleniową mieszkańców. Tabela 1. Wyniki ze sprawdzianu szóstoklasisty w latach Podobszar Wyniki ze sprawdzianu szóstoklasisty [%] Szkoła Podstawowa w Babicach 65,3 55,7 57,5 70,7 69,3 Średni wynik dla szkół z obszaru gminy Oświęcim 66,1 57,2 60,0 68,3 70,0 Różnica punktów procentowych -0,8-1,5-2,5 2,4-0,7 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych OKE Kraków. Zbliżone do przeciętnych wartości w gminie były wskaźniki dotyczące bezrobocia i pomocy społecznej. W 2015 roku udział zarejestrowanych bezrobotnych na 100 osób w wieku produkcyjnym wynosił 3,76% (średnia dla gminy 3,43%). Z powyższym miernikiem nierozłącznie związany jest wskaźnik prezentujący liczbę rodzin korzystających z pomocy społecznej w 2015 r. W przeliczeniu na 100 mieszkańców dała odsetek 1,47%, co było wynikiem nieznacznie poniżej średniej dla gminy (1,66%). Świadczenia przypadły 28 rodzinom, przy czym wszystkie pobierały je powyżej roku, a 25 rodzin korzystało z nich od ponad 2 lat. Powodem pobierania świadczeń pomocowych może być bezrobocie (długotrwała niemoc wyjścia rodzin z ubóstwa), jak i niepełnosprawność członków rodziny. Problem bezrobocia wiąże się niejednokrotnie z niedostosowaniem kwalifikacji i umiejętności do potrzeb lokalnego oraz regionalnego rynku pracy. Negatywne zjawiska generują deprywację społeczną. Zaznacza się jednak, że na przestrzeni lat ( ) zauważa się spadkową tendencję wskaźnika obrazującego liczbę rodzin korzystających z pomocy społecznej. 9 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 9

10 45 40 liczba rodzin rok Rysunek 2. Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej w latach na terenie sołectwa Babice Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GOPS Oświęcim. Pozostałe sfery We wskazanym podobszarze rewitalizacji zdiagnozowano kryzys sfery środowiskowej z powodu występowanie na nim terenów zagrożonych powodzią (dane ISOK), co znacznie ogranicza możliwość zagospodarowania przestrzeni zgodnie z oczekiwaniami mieszkańców. Kolejno, zgodnie z inwentaryzacją zamieszczoną w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Oświęcim emisja pyłów PM10 wynosiła 0,027 MG/GJ, co było wartością poniżej średniej dla gminy, która wynosiła 2,36 MG/GJ. Na podobszarze rewitalizacji nr 2 zidentyfikowano ponadto 15 wyrobów zawierających azbest, których spis znajduje się w Programie usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Oświęcim na lata Także stan techniczny obiektów użyteczności publicznej w podobszarze rewitalizacji nr 1 wskazywał na kryzys, o czym świadczy poniższa dokumentacja fotograficzna. Obiekty mające za zadanie pełnić funkcje kulturalno-edukacyjne nie mogą w pełni zaspokoić potrzeb i oczekiwań mieszkańców. Problemy związane z brakiem lub niedostosowaniem obiektów komunalnych do prowadzenia zajęć warsztatowych czy seminariów są istotne z uwagi na drzemiący w mieszkańcach podobszaru kapitał społeczny. Problemem jest również zły stan dróg gminnych prowadzących do szkoły, ponieważ ich standard nie jest wystarczający w kontekście bezpieczeństwa komunikacyjnego. W przestrzeni podobszaru mieszkańcy, w szczególności młodzież, zwraca uwagę na niedostateczne rozwiniętą ofertę sportową, uniemożliwiającą aktywne spędzanie czasu wolnego. Brak zaplecza na rozwijanie aktywności fizycznej oraz pasji sportowych, może generować negatywne zjawiska społeczne tj. marginalizację wśród osób młodych. Analiza przestrzenno-funkcjonalna wykazała również uciążliwości związane z różnego rodzaju barierami architektonicznymi i komunikacyjnymi, w kontekście korzystania z przestrzeni przez osoby niepełnosprawne. Sytuacja ta w znacznym stopniu ma negatywny wpływ na integrację i rozwój osób niepełnosprawnych. Konieczne jest zatem 10 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 10

11 stwarzanie możliwości i warunków do spotkań oraz uczestnictwa rodzin osób niepełnosprawnych czy chorych psychicznie w życiu społecznym. Fot. 1. Sala gimnastyczna, budynek gospodarczy oraz boisko zlokalizowane przy szkole podstawowej w Babicach Źródło: Urząd Gminy Oświęcim. Fot. 2. Budynek gospodarczy przy szkole podstawowej w Babicach Źródło: Urząd Gminy Oświęcim. 11 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 11

12 Ponadto podobszar ten cechuje się słabą dostępnością do komunikacji miejskiej. Funkcjonująca na terenie gminy komunikacja publiczna w bardzo ograniczonym zakresie obsługuje mieszkańców omawianego terenu. Liczba kursów w tygodniu wynosi zaledwie 4. Konsultacje z mieszkańcami Zgodnie z przeprowadzonymi wywiadami z różnorodnymi przedstawicielami grup lokalnych, a także na podstawie ankiet i rozmów z mieszkańcami, Babice (podobszar nr 1) cechowały się koncentracją negatywnych zjawisk w sferze społecznej, ale także środowiskowej, przestrzenno-funkcjonalnej, gospodarczej oraz technicznej. Analizowana jednostka cechuje się wysokim natężeniem problemów społecznych, w tym zjawisk, takich jak bezrobocie, alkoholizm, przestępczość, bezdomność, przemoc domowa czy wzmożona emigracja ludzi młodych i wykształconych. Dodatkowo, walory wyznaczonej jednostki obniżane są przez problemy: gospodarcze (niski poziom przedsiębiorczości, niewystarczająca liczba miejsc pracy), przestrzenno-funkcjonalne (niska jakość i dostępność do usług publicznych, niezadowalająca dostępność transportowa, brak miejsc wypoczynku i rekreacji oraz niewielka powierzchnia terenów zielonych), środowiskowe (zły stan środowiska naturalnego, w tym jakości powietrza) oraz techniczne (zły stan techniczny budynków użyteczności publicznej i obiektów zabytkowych, a także infrastruktury technicznej, społecznej oraz budynków mieszkalnych). Ponadto podczas spotkania warsztatowego na terenie omawianego podobszaru rewitalizacji interesariusze wskazali następujące zjawiska kryzysowe: występowanie nieprzyjemnych zapachów, wysokie zanieczyszczenie powietrza, występowanie szkód górniczych (pękanie ścian domów), brak chodników przy drogach dojazdowych do szkół, niewydolna kanalizacja deszczowa. Podkreślono również istotny i pozytywny wpływ działalności Domu Ludowego w Babicach na lokalną społeczność. Zaznaczono jednak, iż jego funkcjonowanie byłoby bardziej efektywne, gdyby został on doposażony w odpowiedni sprzęt i materiały. 12 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 12

13 PODOBSZAR REWITALIZACJI NR 2 OBEJMUJĄCY TERENY SOŁECTWO DWORY DRUGIE Rysunek 3. Podobszar rewitalizacji nr 2 Dwory Drugie Podobszar rewitalizacji nr 2 obejmuje tereny mieszczące się w sołectwie Dwory Drugie (jednostka urbanistyczna nr 4). Powierzchnia wyznaczonego podobszaru rewitalizacji wynosi 17,02 ha stanowiąc 0,23% ogółu powierzchni gminy. Zamieszkuje ją 242 mieszkańców, co daje 1,32% liczby ludności gminy Oświęcim. Sfera społeczna Na kryzys w sferze społecznej w omawianej jednostce największy wpływ miały następujące zjawiska: wysoki poziom bezrobocia, ubóstwo, niska aktywność obywatelska. Na terenie podobszaru rewitalizacji nr 2 odnotowano najwyższe w gminie natężenie problemu bezrobocia. W 2015 roku udział zarejestrowanych bezrobotnych na 100 osób w wieku produkcyjnym wynosił 4,41% (średnia dla gminy 3,43%). Równie istotnym negatywnym zjawiskiem był wysoki wskaźnik liczby rodzin objętych pomocą społeczną w przeliczeniu na 100 mieszkańców, wynosił on 3,48%, gdzie średnia dla gminy to 1,66%. Spośród 11 rodzin, które pobierały świadczenia z pomocy społecznej 7 z nich otrzymywało je długotrwale, z czego 6 rodzin dłużej niż 2 lata. Ponadto problemem jest negatywny, wzrastający trend w zakresie liczby rodzin objętych ubóstwem w latach Główny powód pobierania świadczeń pomocowych stanowi bezrobocie. Problem ten często związany jest z niedostosowaniem kwalifikacji i umiejętności do potrzeb lokalnego oraz 13 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 13

14 regionalnego rynku pracy. Niekorzystna sytuacja materialna mieszkańców generuje problemy społeczne tj. alkoholizm czy wzmożona emigracja ludzi młodych i wykształconych. Rejestrowane bezrobocie wynika ze specyfiki lokalnej gospodarki (w szczególności braku nowych miejsc pracy) liczba rodzin rok Rysunek 4. Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej w latach na terenie sołectwa Dwory Drugie Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GOPS Oświęcim. Aktywność obywatelska mieszkańców podobszaru rewitalizacji nr 2 wyrażona frekwencją wyborów parlamentarnych w 2015 r. była najniższa w całej gminie Oświęcim. Do urn poszło zaledwie 48,52% osób uprawnionych do głosowania (średnia gminna 61,04%). Natomiast bardzo wysokim zainteresowaniem mieszkańców podobszaru cieszyły się wybory samorządowe do rady gminy w 2014 r., podczas których frekwencja wyniosła 63,74% (średnia gminna 52,72%). Obserwowana, niska aktywność obywatelska mieszkańców wpływa na obniżenie kapitału i potencjału społecznego, a tym samym osłabienie więzi lokalnych i integracji pokoleniowej mieszkańców. Tabela 2. Frekwencja w wyborach samorządowych 2014 r. oraz w wyborach parlamentarnych 2015 r. Frekwencja wyborcza [%] Podobszar Wybory samorządowe do rady gminy 2014 r. Wybory parlamentarne 2015 r. Dwory Drugie 63,74 48,52 Średni frekwencja w gminie 52,72 61,04 Różnica punktów procentowych 11,02-12,52 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PKW. 14 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 14

15 Pozostałe sfery We wskazanym podobszarze rewitalizacji zdiagnozowano kryzys sfery środowiskowej z uwagi na występowanie na nim terenów zagrożonych powodzią (dane ISOK), co w znacznym stopniu utrudnia racjonalne gospodarowanie przestrzenią. Również, zgodnie z inwentaryzacją zamieszczoną w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Oświęcim emisja pyłów PM10 wynosiła 0,868 MG/GJ, co było wartością poniżej średniej dla gminy, która wynosiła 2,36 MG/GJ. Na podobszarze rewitalizacji nr 2 zidentyfikowano również 7 wyrobów zawierających azbest, których spis znajduje się w Programie usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Oświęcim na lata Ponadto, w przestrzeni podobszaru zauważalny jest kryzys sfery przestrzenno-funkcjonalnej, związany ze stosunkowo dużą średnią odległością do przystanków komunikacji publicznej. Dystans ten przekracza średnio 350 m. Biorąc pod uwagę teren całej gminy Oświęcim odległość powyżej 350 m odbiega od średniej. Jednym z istotnych problemów podobszaru rewitalizacji nr 2 jest również niska aktywność gospodarcza mieszkańców. Swoją działalność prowadzi na tym terenie 11 przedsiębiorców. Odsetek przedsiębiorców w odniesieniu do liczby mieszkańców podobszaru wynosi 3,5%, co jest wartością poniżej średniej dla gminy, która wynosi 4,24%. Ponadto problemem jest brak kanalizacji na podobszarze. Układ sieci gazowej na omawianym podobszarze przedstawia rysunek 5. Rysunek 5. Sieć gazowa na podobszarze rewitalizacji nr 3 Źródło: opracowanie własne. Konsultacje z mieszkańcami Również, zgodnie z przeprowadzonymi wywiadami z różnorodnymi przedstawicielami grup lokalnych a także na podstawie ankiet i rozmów z mieszkańcami, Dwory Drugie (podobszar nr 2) cechują się wysokim natężeniem problemów społecznych, gospodarczych, przestrzenno-funkcjonalnych, technicznych oraz środowiskowych. Do największych problemów sfery społecznej w wyżej wymienionych obszarach należą: bezrobocie, ubóstwo, alkoholizm, niski poziom aktywności 15 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 15

16 społecznej, niski poziom integracji mieszkańców oraz emigracja ludzi młodych i wykształconych, co w znacznym stopniu wiąże się z kryzysem wskazanym w sferze gospodarczej. Obszary zdegradowane charakteryzują się także niską dostępnością oraz jakością usług publicznych, brakiem wydzielonych ścieżek rowerowych (zamknięta kładka na śluzie Wisły - brak połączenia ze ścieżkami rowerowymi po drugiej stronie rzeki), a co za tym idzie złym stanem infrastruktury technicznej i społecznej. Dodatkowo, walory podobszaru obniżane są poprzez widoczne zanieczyszczenie środowiska naturalnego, powietrza oraz hałas. Podkreślali to mieszkańcy zwłaszcza podczas spotkania warsztatowego, wskazując m.in. na duże zagrożenie powodziowe oraz występowanie nieprzyjemnych zapachów (fetor). Wskazali również istotny i pozytywny wpływ działalności Domu Ludowego w Dworach Drugich na lokalną społeczność. Zaznaczono jednak, iż okolice obiektu nie są wystraczająco dobrze oświetlone po zmorku, co obniża poziom bezpieczeństwa w tym miejscu. Natomiast dla w pełni efektywnego funkcjonowania Domu Ludowego zasadne jest jego doposażenie w odpowiedni sprzęt i materiały Wewnętrzny potencjał rozwojowy obszarów rewitalizacji PODOBSZAR REWITALIZACJI NR 1 OBEJMUJĄCY TERENY SOŁECTWO BABICE Podobszar 1 wskazany do rewitalizacji charakteryzuje się również znacznym potencjałem węwnątrzlokalnym, związanym przede wszystkim z niezwykle bogatym zasobem dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego oraz pełnieniem szeregu rodzaju funkcji m.in.: kulturalnych, turystycznych, handlowo-usługowych czy mieszkaniowych. Na terenie sołectwa znajduje się ponad 50 obiektów wpisanych do gminnej ewidencji zabytków (głównie z przełomu XIX/XX w.). Potencjał kulturowo-turystyczny podobszaru potęguje również lokalizacja. Malownicze starorzecza wyróżniają się bogactwem roślinności oraz występowaniem różnego rodzaju gatunków ptactwa wodnego. Niewątpliwym atutem jest również bliskośc miasta Oświęcim. W kontekście procesu rewitalizacji, a dokładniej w kategorii potencjału, powinna być postrzegana obecność placówek edukacyjnych (Szkoła Podstawowa nr 6), oraz obiektów pełniących funkcje rekreacyjno-sportowe (Ośrodek Sportu i Rekreacji) oraz ośrodków wspierających lokalną społeczność (Dom Ludowy w Babicach). Równocześnie ważnym potencjałem podobszaru jest aktywnie działająca społeczność lokalna. Interesariusze podczas spotkania warsztatowego podkreślali dużą wartość cyklicznie organziowanych imprez, które integrują mieszkańców. Ponadto podobszar cechuje wysoka aktywność obywatelska. Potwierdza to frekwencja w wyborach parlamentarnych z 2015 r., która była wyższa o 0,46 p. p. od średniej dla gminy oraz frekwencja w wyborach samorządowych do rady gminy z 2014 r., która była wyższa o 3,09 p. p. 16 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 16

17 Tabela 3. Frekwencja w wyborach samorządowych 2014 r. oraz w wyborach parlamentarnych 2015 r. Podobszar Frekwencja wyborcza [%] Wybory samorządowe do rady gminy Wybory parlamentarne 2015 r r. Babice 55,81 61,50 Średni frekwencja w gminie 52,72 61,04 Różnica punktów procentowych 3,09 0,46 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PKW. Na analizowanym podobszarze zlokalizowanych jest również wiele obiektów handlowo-usługowych (np. pensjonaty turystyczne), co wpływa na notowaną wysoką aktywność gospodarczą mieszkańców. W przestrzeni podobszaru działalność prowadzi 120 przedsiębiorców. Odsetek przedsiębiorców w odniesieniu do liczby mieszkańców podobszaru wynosi 6,3%, co jest wartością wyższą od średniej dla gminy (4,24%). Oznacza to, że podobszar cechuje się znacznym potencjałem i kapitałem społecznym. Podobszar rewitalizacji 1 cechuje się również wysokim stopniem skanalizowania w odniesieniu do ilości budynków na terenie Babic wynosił 48,6% (stan na r.). Układ sieci gazowej na omawianym podobszarze przedstawia Rysunek 6. Rysunek 6. Sieć gazowa na podobszarze rewitalizacji nr 1 Źródło: opracowanie własne. PODOBSZAR REWITALIZACJI NR 2 OBEJMUJĄCY TERENY SOŁECTWO DWORY DRUGIE Niezależnie od występowania opisanych powyżej zjawisk kryzysowych, podobszar rewitalizacji II wyznaczony na terenie sołectwa Dwory Drugie wyróżnia się znacznym potencjałem wewnętrznym. 17 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 17

18 Pełni on wiele istotnych funkcji w skali lokalnej jak również całej gminy, w tym m.in. kulturalnorekreacyjnych (Dom Ludowy, 5 obiektów wpisanych do gminnej ewidencji zabytków; wysoka wartość przyrodnicza obszaru, atrakcyjne tereny pod ścieżki rowerowe), jak i opiekuńczo-wychowawczych (Świetlica Środowiskowa). Na terenie omawianego podobszaru aktywnie działa Koło Gospodyń Wiejskich. Omawiany podobszar cechuje się również niskim odsetkiem rejestrowanych zdarzeń o charakterze kryminalnym. W 2015 r. miejscowa policja nie odnotowała żadnych przestępstw oraz wykroczeń. Kolejno, potencjał wewnętrzny podobszaru stanowią dzieci i młodzież. Średnie wyniki ze sprawdzianu szóstoklasisty, dzieci przynależnych do placówki we Włosienicy i jednocześnie zamieszkujących podobszar rewitalizacji, były wysokie i wynosiły 74,6% (średnia gminna 70%). Pogłębiona analiza stanu edukacji w analizowanym obszarze polegająca na porównaniu wyników z egzaminu szóstoklasisty ze średnią gminną otrzymaną za lata wskazuje, iż w poprzednich latach wyniki zdecydowanie odbiegały od przeciętnej. Świadczy to o znacznym potencjalne i kapitale społecznym jednostki. Tabela 4. Wyniki ze sprawdzianu szóstoklasisty w latach Podobszar Szkoła Podstawowa we Włosienicy Dwory Drugie w obwodzie szkolnym Wyniki ze sprawdzianu szóstoklasisty [%] ,8 56,7 56,6 61,3 74,6 Średni wynik dla szkół z obszaru gminy Oświęcim 66,1 57,2 60,0 68,3 70,0 Różnica punktów -0,5-3,4-7 -7,3 procentowych Źródło: opracowanie własne na podstawie danych OKE Kraków. 4,6 W kontekście potencjału, należy również rozpatrywać dobre skomunikowanie terenu. Liczba kursów komunikacji publicznej w tygodniu w przeliczeniu na 100 mieszkańców wynosi 16,5, gdzie średnio w gminie jest to 9,4. Natomiast łączna liczba kursów w dniu roboczym wynosi 8, gdzie średnio w gminie jest to 13. Mniej połączeń komunikacyjnych notuje się w dni świąteczne (średnio 6 kursów w dzień świąteczny przy średniej dla gminy równej 7) Potrzeby w zakresie rewitalizacji Występowanie różnorodnych zjawisk kryzysowych na wskazanych podobszarach rewitalizacji, jak i również wewnętrznego potencjału tych podobszarów, a także uwzględnienie znaczenia analizowanych terenów dla rozwoju społeczno-gospodarczego gminy, pozwoliło na zdiagnozowanie następujących potrzeb i celów działań w zakresie rewitalizacji: 18 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 18

19 przeciwdziałanie występowaniu problemów społecznych (w szczególności zjawisk oraz procesów wykluczenia i marginalizacji społecznej, stanowiących efekt ubóstwa, bezrobocia, nierównomiernego dostępu do dóbr i usług), poprawa stanu zagospodarowania i jakości istniejących przestrzeni publicznych a także rozwój nowych, służących zaspokajaniu różnych potrzeb społeczności lokalnej, a w efekcie wzrost integracji i aktywizacji mieszkańców w różnych dziedzinach życia społecznego, tworzenie i zagospodarowanie nowych miejsc służących rekreacji i wypoczynkowi, a także integracji wewnątrzpokoleniowej i międzypokoleniowej mieszkańców, rozbudowa i modernizacja budynków użyteczności publicznej (placówki edukacyjne), doposażenie budynków użyteczności publicznej pełniących funkcje kulturalne, socjalne i rekreacyjne w niezbędny sprzęt oraz materiały poprawa warunków i jakości środowiska przyrodniczego. 2. POWIĄZANIA GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI GMINY OŚWIĘCIM NA LATA Z DOKUMENTAMI O CHARAKTERZE STRATEGICZNYM I PLANISTYCZNYM GMINY Strategia Rozwoju Gminy Oświęcim Założenia i cele zawarte w Gminnym Programie Rewitalizacji są spójne z celami strategicznymi zawartymi w Strategii Rozwoju Gminy Oświęcim na lata Strategia Rozwoju Gminy Oświęcim została przygotowana z myślą o mieszkańcach, organizacjach społecznych i podmiotach gospodarczych prowadzących działalność na terenie gminy. Jako dokument strategiczny gminy określa ona główne kierunki działań i zasadnicze cele o charakterze społecznym, i gospodarczym. Misją i celem obranego kierunku działania gminy jest wzmocnienie ekonomiczne oraz stworzenie optymalnych warunków dla rozwoju gospodarczego i społecznego. Z kolei podstawowym celem działań rewitalizacyjnych w Gminie Oświęcim jest poprawa jakości życia mieszkańców obszaru rewitalizacji poprzez wzmacnianie aktywności społecznej i przedsiębiorczości wśród mieszkańców. Już w tych ogólnych założeń widać wyraźnie, iż oba dokumenty są ze sobą ściśle powiązane. Powiązanie Programu Rewitalizacji ze Strategią zauważyć można w szczególności na poziomie następujących celów strategicznych i odpowiadających im celów operacyjnych. Cel strategiczny 1. Rozwój małych i średnich przedsiębiorstw na terenie gminy w oparciu o dobre planowanie, połączenia komunikacyjne, podnoszenie kompetencji kadr oraz wspieranie przedsiębiorczości. Cele operacyjne: 1. Współpraca z powiatem na rzecz rozwoju edukacji zawodowej w szerokim zakresie i na różnych poziomach, dostosowanej do gospodarki 2. Tworzenie warunków wsparcia biznesu poprzez organizacje około biznesowe Cel ten wskazuje przede wszystkim na potrzebę rozwoju przedsiębiorczości mieszkańców, w tym powiększenia rynku pracy, jednak ze wskazaniem na małą i średnią przedsiębiorczość. W tym celu, 19 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 19

20 kierunki strategicznego rozwoju gminy koncentrują się na podnoszeniu kompetencji mieszkańców oraz tworzeniu dogodnych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości. Wymaga to nie tylko działań związanych z organizacją szkoleń oraz doradztwem, ale także tych, związanych z wyznaczaniem obszarów i stref działalności gospodarczej oraz wyposażanie tych terenów w niezbędną infrastrukturę. Powyższe założenia są zgodne z kierunkami działań zaplanowanymi w ramach procesu rewitalizacji w Gminie Oświęcim. Spójność Strategii z Programem Rewitalizacji należy zauważyć w ramach celu strategicznego 1. Ograniczanie występowania problemów społecznych na terenie rewitalizacji, a w szczególności w ramach Kierunku działań 1.2. Wsparcie przedsiębiorczości i aktywności zawodowej mieszkańców obszaru rewitalizacji. Planowane działania w tym zakresie będą koncentrować się na rozwoju gospodarczym obszaru rewitalizacji, w tym aktywności zawodowej mieszkańców zamieszkujących ten teren. 20 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 20

21 Cel strategiczny 2. Rozwój i wzmocnienie kapitału społecznego gminy w oparciu o rozwój inicjatyw mieszkańców, bezpieczeństwo, zdrowie i zwiększenie aktywności w każdym wieku. Cele operacyjne: 1. Promowanie i wspieranie aktywności społecznej mieszkańców poprzez zaangażowanie do uczestnictwa w kulturze, sporcie, działaniach na rzecz swojego miejsca zamieszkania 2. Wsparcie możliwości rozwoju indywidualnego dzieci i młodzieży 3. Wspieranie oddolnych inicjatyw obywatelskich Powyższy cel wskazuje przede wszystkim na kwestie społeczne, któremu powinna przyświecać wizja rozwoju gminy. W ramach omawianego kierunku planowanych działań strategicznych gminy, akcentuje się potrzebę aktywizacji mieszkańców i środowiska, m.in. poprzez promowanie i współdziałanie w oddolnych inicjatywach społecznych, zaangażowanie do uczestnictwa w działaniach w kulturze, sporcie oraz na rzecz swojego miejsca zamieszkania. Powyższe założenia są zbieżne z ideą rewitalizacji w Gminie Oświęcim. Ową zbieżność można zauważyć w szczególności w ramach Celu strategicznego 3. Rozwój aktywności społecznej i animacja mieszkańców obszaru rewitalizacji i odpowiadających mu kierunkom działań, 3.1. Rozwój działań integracji międzypokoleniowej, 3.2. Rozwój oferty kulturalnej i sportowej dla dzieci i młodzieży. W ramach Gminnego Programu Rewitalizacji planowane przedsięwzięcia, takie jak Nowa przestrzeń aktywności i integracji społecznej dla mieszkańców Modernizacja Szkoły Podstawowej w Babicach wraz z salą gimnastyczną i boiskiem sportowym oraz zagospodarowaniem terenów przyległych czy Przyjazna i bezpieczna przestrzeń rozwoju i aktywności doposażenie Domu Ludowego oraz Ochotniczej Straży Pożarnej w Dworach Drugich oraz Domu Ludowego w Babicach służyć będą przede wszystkim wspieraniu aktywności społecznej mieszkańców i integracji z lokalną społecznością Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminny Program Rewitalizacji Gminy Oświęcim na lata jest spójny z założeniami Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Oświęcim na lata Warto podkreślić, że misja wspomnianej strategii określonej jako Stwarzanie mieszkańcom Gminy Oświęcim możliwości rozwoju, zaspokajania ich potrzeb oraz dążenie do integracji społecznej, jest spójna z założeniami celu głównego GPR, w zakresie jego oddziaływania na sferę społeczną, a zatem na poprawę jakości życia mieszkańców, wzrost aktywności społecznej oraz integrację mieszkańców. Spójność obu dokumentów przejawia się także w celach strategicznych i kierunkach działań obu dokumentów, takich jak: Cel strategiczny 1.: Przeciwdziałanie, ubóstwu, bezrobociu i bezdomności oraz zapobieganie ich skutkom. Cele operacyjne: 1. Zapewnienie ubogim bezpieczeństwa socjalnego. 2. Wsparcie bezrobotnych i poszukujących pracy. 3. Pomoc zagrożonym bezdomnością i bezdomnym. W ramach powyższego celu i odpowiadających mu celów operacyjnych, zakłada się min. wsparcie osób ubogich pracą socjalną, promowanie wśród zagrożonych utratą bezpieczeństwa socjalnego aktywnych postaw oraz samopomocy, np. pomocy sąsiedzkiej czy opracowanie, realizacja lub współudział w realizacji programów na rzecz zagrożonych i dotkniętych ubóstwem. Cel ten 21 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 21

22 koncentruje się również na wsparciu osób pozostających bez pracy. Z kolei w ramach Programu Rewitalizacji dla Gminy Oświęcim, planuje się podjęcie działań mających na celu przede wszystkim rozwiązywanie problemów społecznych wśród mieszkańców, którzy tej pomocy najbardziej potrzebują. Planowane są zatem projekty związane z rozwojem aktywności społecznej i gospodarczej mieszkańców, ale i promowanie postaw obywatelskich ukierunkowanych na wsparcie osób pozostających w trudnej sytuacji życiowej. Cel strategiczny 2.: Wspieranie rodzin oraz wspomaganie rozwoju dzieci i młodzieży. Cele operacyjne: 1. Wzmacnianie rodzin, podnoszenie poziomu ich funkcjonowania. 2. Pomoc rodzinom będącym w kryzysie, rozwijanie systemu wsparcia. 3. Wsparcie dzieci i młodzieży w kształceniu i wszechstronnym rozwoju. Cel strategiczny 2 zawarty w Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych zakłada m.in. zwiększenie dostępu dzieci i młodzieży do alternatywnych form spędzania czasu wolnego, poprzez rozszerzenie oferty zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych, w tym sportowo-rekreacyjnych i kulturalnych, kół zainteresowań oraz wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży. Partnerami w realizacji zadań będzie m.in. gmina, GOPS, ale i placówki oświatowe, kulturalne czy jednostki sportowe. Gminny Program Rewitalizacji koresponduje z powyższymi założeniami, bowiem w ramach Celu strategicznego 3 i kierunku działań 3.2. Rozwój oferty kulturalnej i sportowej dla dzieci i młodzieży, planowane będą działania mające na celu wspomaganie rozwoju dzieci i młodzieży. Cel strategiczny 3.: Utrzymanie osób starszych i niepełnosprawnych w środowisku zamieszkania oraz umożliwienie im udziału w życiu społecznym. Cele operacyjne: 1. Integracja społeczna osób starszych i zapewnienie im właściwej opieki. 2. Ograniczenie skutków niepełnosprawności oraz aktywizacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych. Jednym z planowanych kierunków działań w ramach Programu Rewitalizacji jest realizacja działań ukierunkowanych na wsparcie osób niepełnosprawnych oraz chorych psychicznie, i ich rodzin. Założenia te są spójne z celem strategicznym 3 Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych, który ukierunkowany jest właśnie na wsparcie osób niepełnosprawnych i ich aktywizacje społeczną. Cel strategiczny 4.: Zapewnienie mieszkańcom równego dostępu do służby zdrowia oraz wspieranie rodzin i osób dotkniętych problemami uzależnień, i przemocy w rodzinie. Cele operacyjne: 1. Zaspakajanie potrzeb mieszkańców w zakresie ochrony zdrowia. 2. Profilaktyka i rozwiązywanie problemów alkoholowych i narkomanii oraz przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Jednym z kluczowych celów podejmowanych działań rewitalizacyjnych w Gminie Oświęcim jest ograniczanie występowania problemów społecznych na terenie rewitalizacji (Cel strategiczny 1). A zatem przedsięwzięcia rewitalizacyjne koncentrować się będą na wsparciu osób borykających się z różnymi problemami, takimi jak : uzależnienie od alkoholu, zjawisko przemocy w rodzinie czy 22 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 22

23 ubóstwa. Założenia te wprost korespondują z celem strategicznym 4 zawartym w Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych i odpowiadających mu kierunkom działań. Cel strategiczny 6. Rozwój kapitału społecznego i ludzkiego. Cele operacyjne: 1. Doskonalenie kadr i służb pomocowych oraz rozwijanie infrastruktury socjalnej. 2. Wspieranie instytucji społeczeństwa obywatelskiego. W ramach powyższego celu planowane są działania mające przyczynić się do zwiększenia aktywności mieszkańców, wzrostu liczby inicjatyw społecznych oraz zróżnicowania form i zwiększenia efektywności współpracy z sektorem pozarządowym. Omawiane założenia nawiązują do zmian, jakie ma wywołać na terenie obszaru zdegradowanego przeprowadzona rewitalizacja. W wizji podobszarów po przeprowadzeniu rewitalizacji podkreślono, że dzięki realizacji poszczególnych przedsięwzięć rewitalizacyjnych mieszkańcy obszaru rewitalizacji nawiążą nowe relacje, wzmocnią się także więzi społeczne. Mieszkańcy i interesariusze obszaru będą chętnie uczestniczyć w inicjatywach na rzecz lokalnej społeczności Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodrowania Przestrzennego Studium określa politykę przestrzenną gminy, a także lokalne zasady gospodarowania przestrzenią. Stanowi on dokument określający politykę przestrzenną gminy oraz ogólne warunki i kierunki jej przyszłego przestrzennego rozwoju, wpływa na zasady kształtowania przestrzeni, określone w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, koordynując ich ustalenia. Głównym celem rozwoju przestrzennego w Gminie Oświęcim jest harmonijny, równomierny rozwój całej gminy z jej podstawowymi funkcjami, ze szczególnym uwzględnieniem funkcji rolniczej i funkcji turystycznej, przy zachowaniu wartości kulturowych, powstrzymaniu degradacji oraz przywracaniu walorów środowiska naturalnego. Cel ten koresponduje z założeniami Gminnego Programu Rewitalizacji, który koncentruje się na analizie przestrzeni dotkniętych negatywnymi zjawiskami, identyfikacji lokalnych potencjałów oraz na podjęciu długofalowych i przemyślanych działań, które mają na celu ograniczenie występowania zdiagnozowanych problemów i wyeksponowanie lokalnych potencjałów: kulturowych, turystycznych czy krajobrazowych. Przeprowadzona analiza kierunków działań zawartych w Studium pozwala stwierdzić następujące powiązania z celami zawartymi w Programie Rewitalizacji: Cel strategiczny 1. Rozwój bazy ekonomicznej gminy: a) rozwój działalności gospodarczej przemysłowej, drobnej przedsiębiorczości oraz działalności usługowej jako istotnych źródeł utrzymania mieszkańców gminy, Cel strategiczny 2. Poprawa warunków zamieszkania, podnoszenie jakości życia mieszkańców: a) przygotowywanie terenów pod zabudowę, rozwój funkcji osadniczych na terenach stanowiących strefę podmiejską miasta Oświęcimia, b) rozbudowa i rozwój systemów infrastruktury technicznej ze szczególnym uwzględnieniem kanalizacji sanitarnej, c) modernizacja sieci dróg gminnych oraz ich wyposażenie w chodniki/ścieżki rowerowe. 23 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 23

24 W tabeli poniżej zestawiono cele strategiczne i kierunki działań zawarte w dokumentach powiązanych z założeniami Gminnego Programu Rewitalizacji gminy Oświęcim. Tabela 5. Wykaz celów strategicznych i kierunków działań zawartych w dokumentach powiązanych z założeniami Gminnego Programu Rewitalizacji gminy Oświęcim Cel strategiczny (główny) Cel szczegółowy (operacyjny) Strategii Rozwoju Gminy Oświęcim na lata Cel strategiczny 1. Rozwój małych i średnich Współpraca z powiatem na rzecz rozwoju edukacji przedsiębiorstw na terenie gminy w oparciu o zawodowej w szerokim zakresie i na różnych dobre planowanie, połączenia komunikacyjne, poziomach, dostosowanej do gospodarki podnoszenie kompetencji kadr oraz wspieranie Tworzenie warunków wsparcia biznesu poprzez przedsiębiorczości organizacje okołobiznesowe Promowanie i wspieranie aktywności społecznej Cel strategiczny 2. Rozwój i wzmocnienie mieszkańców poprzez zaangażowanie do kapitału społecznego gminy w oparciu o rozwój uczestnictwa w kulturze, sporcie, działaniach na inicjatywy mieszkańców, bezpieczeństwo, rzecz swojego miejsca zamieszkania zdrowie i zwiększenie aktywności w każdym Wsparcie możliwości rozwoju indywidualnego wieku. dzieci i młodzieży Wspieranie oddolnych inicjatyw obywatelskich Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Oświęcim na lata Cel strategiczny 1.: Przeciwdziałanie ubóstwu, bezrobociu i bezdomności oraz zapobieganie ich skutkom. Cel strategiczny 2.: Wspieranie rodzin oraz wspomaganie rozwoju dzieci i młodzieży. Cel strategiczny 3.: Utrzymanie osób starszych i niepełnosprawnych w środowisku zamieszkania oraz umożliwienie im udziału w życiu społecznym. Cel strategiczny 4.: Zapewnienie mieszkańcom równego dostępu do służby zdrowia oraz wspieranie rodzin i osób dotkniętych problemami uzależnień i przemocy w rodzinie. Cel strategiczny 6. Rozwój kapitału społecznego i ludzkiego. Zapewnienie ubogim bezpieczeństwa socjalnego. Wsparcie bezrobotnych i poszukujących pracy. Pomoc zagrożonym bezdomnością i bezdomnym. Wzmacnianie rodzin, podnoszenie poziomu ich funkcjonowania. Pomoc rodzinom będącym w kryzysie; rozwijanie systemu wsparcia. Wsparcie dzieci i młodzieży w kształceniu i wszechstronnym rozwoju. Integracja społeczna osób starszych i zapewnienie im właściwej opieki. Ograniczenie skutków niepełnosprawności oraz aktywizacja społeczna i zawodowa osób. Zaspakajanie potrzeb mieszkańców w zakresie ochrony zdrowia. Profilaktyka i rozwiązywanie problemów alkoholowych i narkomanii oraz przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Doskonalenie kadr i służb pomocowych oraz rozwijanie infrastruktury socjalnej. Wspieranie instytucji społeczeństwa obywatelskiego. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodrowania Przestrzennego gminy Oświęcim Rozwój działalności gospodarczej przemysłowej, Cel strategiczny 1. Rozwój bazy ekonomicznej drobnej przedsiębiorczości, usługowej, gminy jako istotnych źródeł utrzymania mieszkańców gminy, Cel strategiczny 2. Poprawa warunków zamieszkania, podnoszenie jakości życia mieszkańców Przygotowywanie terenów pod zabudowę (uzbrojenie terenu, prawidłowa obsługa komunikacyjna normatywne szerokości dróg, 24 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 24

25 Źródło: opracowanie własne. propagowanie scaleń i wtórnych podziałów nieruchomości), rozwój funkcji osadniczych na terenach stanowiących strefę podmiejską miasta Oświęcimia, Rozbudowa i rozwój systemów infrastruktury technicznej ze szczególnym uwzględnieniem kanalizacji sanitarnej, Modernizacja sieci dróg gminnych oraz ich wyposażenie w chodniki/ścieżki rowerowe, 25 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 25

26 3. OPIS WIZJI STANU OBSZARU, CELE REWITALIZACJI ORAZ ODPOWIADAJĄCE IM KIERUNKI DZIAŁAŃ. Na podstawie przeprowadzonej pogłębionej diagnozy obszaru rewitalizacji w pięciu sferach (społecznej, gospodarczej, technicznej, środowiskowej i przestrzenno-funkcjonalnej) sformułowano zapis wizji stanu obszaru po przeprowadzeniu działań rewitalizacyjnych. Wizja ta jest równocześnie planowanym i pożądanym efektem podjętych działań, który zostanie osiągnięty poprzez realizację celów strategicznych Wizja obszaru rewitalizacji Proces rewitalizacji w Gminie Oświęcim przyczynił się przede wszystkim do poprawy jakości życia mieszkańców obszaru rewitalizacji. W wyniku podjętych działań doszło do zmniejszenia natężenia identyfikowanych na nim problemów społecznych, ale i technicznych, środowiskowych, funkcjonalnoprzestrzennych, gospodarczych. Osoby zmagające się z problemami bezrobocia, ubóstwa, a także pozostające w trudnej sytuacji życiowej otrzymały niezbędne wsparcie, które przyczyniło się do poprawy warunków ich życia. Dzięki realizacji poszczególnych przedsięwzięć rewitalizacyjnych mieszkańcy obszaru rewitalizacji nawiązali nowe relacje, wzmocniły się także więzi społeczne. Mieszkańcy i interesariusze obszaru chętnie uczestniczą w inicjatywach na rzecz lokalnej społeczności. Dzięki zmianom w sferze technicznej i przestrzenno-funkcjonalnej społeczności zamieszkujące obszar rewitalizacji, ale i mieszkańcy całej Gminy Oświęcim, zyskali nowe, przyjazne i atrakcyjne przestrzenie, i obiekty publiczne. Pozwoliło to na rozwój aktywności społecznej różnych grup wiekowych, od najmłodszych po seniorów Cel główny rewitalizacji w Gminie Oświęcim Cel główny Celem głównym rewitalizacji w Gminie Oświęcim jest poprawa jakości życia mieszkańców obszaru rewitalizacji, w tym osób wykluczonych bądź zagrożonych wykluczeniem społecznym (przede wszystkim osób bezrobotnych, korzystających z pomocy społecznej), poprzez wzmacnianie aktywności społecznej i przedsiębiorczości. Działania rewitalizacyjne przyczynią się do poprawy jakości przestrzeni publicznych oraz poszerzenia oferty rekreacyjnej i kulturalnej, powodując także wzrost integracji i zaangażowania społecznego. 26 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 26

27 3.3. Cele strategiczne wraz z kierunkami działań Do realizacji celu głównego zidentyfikowano następujące cele strategiczne: Cel strategiczny 1. Ograniczanie występowania problemów społecznych na terenie rewitalizacji. Zasadniczym celem rewitalizacji jest ograniczenie występowania problemów społecznych. Także i w przypadku Gminy Oświęcim, konieczne jest zapewnienie działań, które będą odnosiły się właśnie do wypełnienia takiego celu. Sformułowany cel strategiczny 1, będzie odnosił sie przede wszystkim do grup wykluczonych bądź zagrożonych wykluczeniem społecznym. Na obszarze rewitalizacji wskazano, że są to przede wszystkim osoby niepełnosprawne i z zaburzeniami psychicznymi oraz ich rodziny, osoby bezrobotne lub nieaktywne zawodowo a także te, u których sytuacja zawodowa jest trudna. Cel strategiczny 2. Kształtowanie dostępnych, bezpiecznych i atrakcyjnych przestrzeni publicznych, służących integracji społecznej. Cel strategiczny 2 odnosi się przede wszystkim do zidentyfikowanych problemów dotyczących jakości przestrzeni publicznych na obszarze rewitalizacji, których występowanie powoduje lub wzmacnia pojawianie się negatywnych zjawisk społecznych. Z drugiej strony, cel ten będzie ukierunkowany na wykorzystanie potencjału tkwiącego w obiektach/przestrzeniach publicznych zlokalizowanych na obszarze rewitalizacji do realizacji poszczególnych przedsięwzięć i służących rozwojowi gminy. Cel strategiczny 3. Rozwój aktywności społecznej i animacja mieszkańców obszaru rewitalizacji. Cel ten ukierunkowany jest na realizację działań służacych przede wszystkim zaangażowaniu mieszkańców obszaru rewitalizacji w działania na rzecz lokalnej społeczności, służących pobudzeniu ich aktywności społecznej (zarówno wśród najmłodszych, jak i osób dorosłych, i seniorów). Poniżej zaprezentowano siatkę celów Programu Rewitalizacji: 27 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 27

28 Cel strategiczny 1. Ograniczanie występowania problemów społecznych na terenie rewitalizacji. Cel strategiczny 2. Kształtowanie dostępnych, bezpiecznych i atrakcyjnych przestrzeni publicznych, służących integracji społecznej. Cel strategiczny 3. Rozwój aktywności społecznej i animacja mieszkańców obszaru rewitalizacji. Kierunki działań: 1.1. Realizacja działań ukierunkowanych na wsparcie osób niepełnosprawnych i z zaburzeniami psychicznymi ich rodzin Wsparcie przedsiębiorczości i aktywności zawodowej mieszkańców obszaru rewitalizacji Wsparcie osób wykluczonych, bądź zagrożonych wykluczeniem społecznym z tytułu ubóstwa. Kierunki działań: 2.1. Wzmocnienie roli obiektów publicznych jako miejsc integracji społecznej Wykorzystanie potencjału przestrzeni publicznych na cele społeczne Modernizacja i poprawa dostępności obiektów sportoworekreacyjnych. Kierunki działań: 3.1. Rozwój działań integracji międzypokoleniowej Rozwój oferty kulturalnej i sportowej dla dzieci i młodzieży. 28 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 28

29 4. OPIS PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH Podstawowe przedsięwzięcia rewitalizacyjne Poniżej przedstawiono przedsięwzięcia rewitalizacyjne, wpisane na tzw. listę podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych. Przedsięwzięcia te zostały pomyślane w taki sposób, aby ich realizacja przyczyniła się do przeciwdziałania przede wszystkim zdiagnozowanym problemom społecznym. Odpowiadają one również na zgłoszone potrzeby mieszkańców i innych użytkowników obszaru rewitalizacji, w trakcie procesu opracowania programu i trwających konsultacji społecznych. Tabela 6. Planowane podstawowe przedsięwzięcia rewitalizacyjne Przedsięwzięcie 1. Nazwa przedsięwzięcia Zakres zadania Stworzenie Młodzieżowego Klubu Wolontariusza w Szkole Podstawowej w Babicach oraz w Dworach Drugich Zajęcia będą polegać na realizacji wolontariatu uczniowskiego (w formie np. Klubu Wolontariusza). W ramach podjętego wolontariatu dzieci i młodzież będzie sobie wzajemnie udzielać korepetycji, pomagać w lekcjach, a także innych trudnych sytuacjach życiowych. Celem zadania będzie również rozwijanie wśród dzieci i młodzieży postawy zaangażowania na rzecz potrzebujących pomocy, otwartości i wrażliwości na potrzeby innych, kształtowanie postaw altruistycznych, dostarczanie alternatywnych form spędzania wolnego czasu. W skład Młodzieżowego Klubu Wolontariusza będą wchodzić: opiekun Klubu (np. nauczyciel, pedagog, opiekun świetlicy), lider Klubu (wybrany wśród dzieci i młodzieży), członkowie Klubu (dzieci i młodzież). Podmioty realizujące (zgłaszający) Lokalizacja Przedsięwzięcie W ramach Klubu Wolontariusza konieczne jest stworzenie Programu UKW, zasad jego działania oraz kodeksu Wolontariusza. Szkoła Podstawowa im. 6 Pomorskiej Dywizji Powietrzno-Desantowej w Babicach Gmina Oświęcim Urząd Gminy Oświęcim, ul. Zamkowa 12, Oświęcim Szkoła Podstawowa im. 6 Pomorskiej Dywizji Powietrzno-Desantowej w Babicach, ul. Różana 23, Oświęcim-Babice; Dom Ludowy w Dworach Drugich w Tak. Zarówno Szkoła Podstawowa w Babicach, jak i Dom Ludowy w Dworach Drugich znajdują się na podobszarze 29 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 29

30 obszarze rewitalizacji Opis wraz z prognozowanymi rezultatami realizacji projektu. Wskaźniki monitorujące realizację celów rewitalizacji. Szacunkowy koszt ok zł / rocznie Termin realizacji rewitalizowanym W Dworach Drugich nie ma szkoły, a choć dzieci objęte są obrębem edukacyjnym Szkoły Podstawowej we Włosienicy, z uwagi na odległość i brak dogodnego dojazdu, uczęszczają do szkół w pobliskiej Gminie Przeciszów stąd Klub na terenie Dworów Drugich będzie funkcjonować w Domu Ludowym. Wolontariat uczniowski pozwala na zaktywizowanie dzieci i młodzieży, tworzy więzi pomiędzy nimi, a także pozwala na rozwijanie empatii, zrozumienia i budowanie aktywności społecznej od najmłodszych lat. Zadanie przyczyni się do poprawy jakości nauczania w szkołach oraz rozwinie aktywność społeczną wśród najmłodszej społeczności. Liczba uczniów zaangażowanych w wolontariat uczniowski; Liczba uczniów korzystających z pomocy wolontariuszy; Wzrost wyników nauczania uczniów w szkole podstawowej w stosunku do roku Przedsięwzięcie 2. Nazwa przedsięwzięcia Zakres realizowanych zadań (projekty) Podmioty realizujące Działania międzypokoleniowe. Zadanie będzie polegać na organizacji spotkań, służących integracji młodego i starszego pokolenia. Realizowane będą wspólne warsztaty, spotkania seniorów z dziećmi, młodzieżą, osobami w średnim wieku. Tematyka zajęć będzie zróżnicowana w zależności od zgłaszanych potrzeb oraz grupy uczestników, np. manualno-plastyczne, wokalno-recytatorskie, kulinarne; spotkania świąteczne; wycieczki; nauka posługiwania się komputerem, smartfonem itp. Podejmowanie tego typu działań będzie miało również na celu zrzeszanie osób, mających te same pasje i zainteresowania, niekoniecznie w tym samym wieku. Przyczyni się to z kolei do integracji społecznej i ograniczenia zjawiska wykluczenia społecznego (w szczególności osób starszych i samotnych). Projekt ten będzie miał również walor edukacyjny, pozwoli konfrontować różne spojrzenia, wymieniać się wiedzą i umiejętnościami i wspierać w tych obszarach, gdzie młodzi i starsi mogą się uzupełnia starsi mogą uczyć się od młodszych i nawzajem. Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji Gminy Oświęcim 30 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 30

31 (zgłaszający) Lokalizacja Przedsięwzięcie w obszarze rewitalizacji Opis wraz z prognozowanymi rezultatami realizacji projektu. Wskaźniki monitorujące realizację celów rewitalizacji. Szacunkowy koszt 10000,00 zł / rocznie Termin realizacji Podobszar rewitalizacji / cała gmina Częściowo. Działania skierowane do seniorów, wydają się być niezwykle istotne z punktu widzenia problemu starzenia się społeczeństwa, a także osamotnienia osób starszych. Problem ten dotyczy jednak nie tylko wskazanych podobszarów rewitalizacji, ale także całej gminy. Zasadna wydaje się w tym przypadku realizacja działań zmierzających do integracji międzypokoleniowej, ale także integracji samych seniorów. Dlatego też podejmowane działania będą realizowanych w różnych miejscach na obszarze gminy, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru rewitalizacji i osób starszych je zamieszkujących. Działania prowadzone na szerszą skalę przyczynią się do uchwycenia problemu w sposób kompleksowy, dzięki czemu problem nie będzie przenoszony na inne obszary. Zadanie ma na celu tworzenie nowych więzi społecznych poprzez integrację młodego i starszego pokolenia. Efektem zadania będą: Zapobieganie przepaści społecznej pomiędzy seniorami, a młodymi. Podniesienie poziomu aktywności społecznej seniorów. Budowanie solidarności międzypokoleniowej i kształcenie liderów wywodzących się z tej grupy wiekowej. Zwiększenie świadomości i motywacji w zakresie osobistego rozwoju społecznego seniorów. Zwiększenie jakości i efektywności działań środowiskowych w obszarze pomocy społecznej. Liczba zorganizowanych spotkań międzypokoleniowych. Liczba uczestników spotkań. Przedsięwzięcie 3. Nazwa przedsięwzięcia Zakres realizowanych zadań (projekty) Razem naprzeciw trudnościom integracja rodzin dzieci niepełnosprawnych fizycznie i umysłowo. Duże znaczenie w procesie aktywizacji osób niepełnosprawnych mają ich rodziny. Niestety często zauważa sie tendencję do izolacji rodzin osób niepełnosprawnych, dla których dużą uciążliwością w procesie integracji społecznej są różnego rodzaju bariery np. architektoniczne czy komunikacyjne. Taka postawa izolacyjna rodziców ma równocześnie negatywny wpływ na integrację i rozwój osób niepełnosprawnych. Konieczne jest zatem stwarzanie możliwości i warunków do spotkań oraz uczestnictwa rodzin osób niepełnosprawnych czy chorych psychicznie w życiu społecznym. W tym celu proponuje się realizację działania nastawionego na pomoc rodzinom osób niepełnosprawnych. W ramach zadania, proponuje się realizację 10 spotkań weekendowych dla rodzin dzieci niepełnosprawnych fizycznie i umysłowo. W ramach 31 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 31

32 Podmioty realizujące (zgłaszający) Lokalizacja Przedsięwzięcie w obszarze rewitalizacji Opis wraz z prognozowanymi rezultatami realizacji projektu. Wskaźniki monitorujące realizację celów rewitalizacji. Szacunkowy koszt Termin realizacji spotkań zapewnionych będzie opieka nad osobami niepełnosprawnymi. Spotkania weekendowe dla rodzin będą realizowane poprzez m.in. takie działania jak: Terapia rodzin; Grupa wsparcia edukacyjna dla dorosłych opiekunów; Warsztaty pracy ze stresem; Warsztaty umiejętności psychologicznych dla rodziców i dzieci. Działania skierowane będą głównie do rodzin zamieszkujących podobszary rewitalizacji, ale mogą być również poszerzone do osób z innych miejscowości. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, ul. ul. Beskidzka 100, Oświęcim Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, ul. ul. Beskidzka 100, Oświęcim TAK. Działania skierowane do osób mieszkających na podobszarach rewitalizacji. Realizacja zadania przyniesie pozytywne efekty społeczne, takie jak: Uczenie się wzajemnej tolerancji, wrażliwości, otwartości poszanowania praw innych; Integrowanie dzieci niepełnosprawnych i pełnosprawnych, a przez to przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych; Podniesienie poziomu kompetencji kadry pedagogicznej i rodziców w zakresie wspierania tych dzieci, w ich rozwoju. Liczba członków rodzin biorących udział w zajęciach; Liczba zrealizowanych warsztatów; Liczba zrealizowanych spotkań terapeutycznych ,00 zł Przedsięwzięcie 4. Nazwa przedsięwzięcia Zakres realizowanych zadań (projekty) Wspólnie możemy więcej aktywizacja społeczna mieszkańców podobszarów rewitalizacji. Z przeprowadzonej diagnozy na terenie podobszarów do rewitalizacji wynika, iż konieczne jest prowadzenie działań związanych z aktywizacją i integracją społeczną mieszkańców. Aby odpowiedzieć na zaistniały problem planuje sie stworzenie programu pomocowego, który będzie służył tworzeniu i inicjowaniu nieformalnych grup samopomocowych. W ramach projektu planuje się stworzenie systemu mikro-grantów dla lokalnych grup nieformalnych, które będą mogły być 32 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 32

33 Podmioty realizujące (zgłaszający) Lokalizacja Przedsięwzięcie w obszarze rewitalizacji Opis wraz z prognozowanymi rezultatami realizacji projektu. Wskaźniki monitorujące realizację celów rewitalizacji. Szacunkowy koszt Termin realizacji wykorzystywane na cele animacji społeczności lokalnej. Dodatkowo zostanie przeprowadzone szkolenia dla animatorów społeczności lokalnej, dzięki czemu wzrośnie świadomość możliwości samopomocy między mieszkańcami. Projekt zakłada realizacje następujących zadań: Promocja idei społeczności lokalnych i grup nieformalnych; Organizacja szkoleń dla lokalnych liderów (poprzedzone działaniami informacyjno-promocyjnymi); Stworzenie programu mikro-grantów do wykorzystania na realizację działań społecznych i integracyjnych dla różnych grup społecznych; Wsparcie instytucjonalno-techniczne dla grup nieformalnych (m.in. wypracowanie procedur ułatwiających wykorzystanie publicznych obiektów, instytucji dla spotkań i działań animacyjnych podejmowanych przez grupy nieformalne). Fundacja Rozwoju Oświaty, Polityki Społecznej, Sportu i Kultury Wszystkie podobszary rewitalizacji. TAK, wszystkie podobszary rewitalizacji. Wyszkolenie liderów lokalnych, chętnych do bycia animatorami grup samopomocowych pozwoli na zbudowanie koalicji grup samopomocowych, a co za tym idzie może przyczynić się do poprawy sytuacji osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji życiowej. Dzięki stworzeniu grup samopomocowych, nieformalnych osoby, znajdujące się w podobnej sytuacji życiowej (np. osoby niepełnosprawne, bezrobotne) mają możliwość spotkać się z ludźmi borykającymi się z podobnymi problemami, wymienić doświadczeniami i otrzymać niezbędne wsparcie. Liczba przeszkolonych animatorów, liderów lokalnych; Liczba przyznanych mikro-grantów na działania społeczne; Liczba zorganizowanych wydarzeń, spotkań służących integracji społeczności lokalnych ,00 zł / rocznie Przedsięwzięcie 5. Nazwa przedsięwzięcia Zakres realizowanych zadań (projekty) Aktywnie w przyszłość program aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych i biernych zawodowo. Przedsięwzięcie zakłada realizację kompleksowego programu aktywizacji zawodowej dla osób w wieku 30 lat i więcej, pozostających bez pracy (bezrobotnych i biernych zawodowo), należących co najmniej do jednej z poniższych grup: osoby powyżej 50 roku życia, osoby długotrwale bezrobotne, osoby z niepełnosprawnościami, osoby o niskich kwalifikacjach, kobiety. 33 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 33

34 Celem przedsięwzięcia jest zwiększenie poziomu zatrudnienia osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy poprzez podjęcie działań, uwzględniających element indywidualnej diagnozy potrzeb uczestników oraz charakteryzujących się kompleksowością i jak największą skutecznością wsparcia. Oferowana pomoc będzie w jak największym stopniu odpowiadać indywidualnym predyspozycjom uczestników i bazować w miarę możliwości na ich dotychczasowych doświadczeniach zawodowych i umiejętnościach. Każdy z uczestników projektu otrzyma ofertę wsparcia, obejmującą takie formy pomocy, które zostaną u niego zidentyfikowane jako niezbędne w celu poprawy sytuacji na rynku pracy i które z założenia przyczynią się do uzyskania przez nich zatrudnienia. Dodatkowo, planowane interwencje będą mieć ścisły związek z rzeczywistym zapotrzebowaniem na określone kwalifikacje i umiejętności na regionalnym lub lokalnym rynku pracy, szczególnie poprzez uwzględnienie w projektach współpracy z potencjalnymi pracodawcami, specyfiki wewnątrz regionalnej, w tym inteligentnych specjalizacji regionu, zawodów nadwyżkowych i deficytowych oraz efektywny dobór aktywnych form wsparcia, które w największym stopniu umożliwią osobom pozostającym bez pracy m.in. nabycie nowych bądź aktualizację już posiadanych umiejętności, kompetencji, kwalifikacji, nabycie doświadczenia zawodowego, a w konsekwencji podjęcie zatrudnienia. Przy udzielaniu wsparcia zostanie położony nacisk na współpracę w szczególności publicznych i niepublicznych służb zatrudnienia, instytucji pomocy społecznej oraz innych podmiotów, które będą podejmowały interwencje na rzecz aktywizacji zawodowej osób pozostających bez zatrudnienia. 1. MAŁGORZATA SANECKA MAESTRA FIRMA SZKOLENIOWA Ul. Nowy Świat 18, Wieliczka Status: przedsiębiorca (osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą) NIP: REGON: Podmioty realizujące (zgłaszający) 2. FUNDACJA ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I INICJATYW SPOŁECZNYCH PROELIO Szczygłów 47, Wieliczka Status: fundacja NIP: REGON: KRS: Firma Doradczo Szkoleniowa Michał Krempa Ul. Mickiewicza 20, Mielec Status: przedsiębiorca (osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą) 34 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 34

35 NIP: REGON: Podkarpacka Fundacja Rozwoju Regionalnego Ul. Krakowska 1, Mielec Status: fundacja NIP: REGON: KRS: Lokalizacja Przedsięwzięcie w obszarze rewitalizacji Opis wraz z prognozowanymi rezultatami realizacji projektu. 5. Fundacja im. Józefa Becka Biczyce Dolne 6, Chełmiec NIP: REGON: KRS: Podobszary rewitalizacji / cała gmina Tak. Realizacja celu projektu przełoży się bezpośrednio na zwiększenie możliwości zatrudnienia i utrzymania pracy przez uczestników przedsięwzięcia, czyli osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy tj. osób powyżej 50 r.ż., długotrwale bezrobotnych, osób z niepełnosprawnościami, osób o niskich kwalifikacjach oraz kobiet. Rezultaty te zostaną osiągnięte dzięki dostarczeniu wiedzy, kompetencji, kwalifikacji i uzyskaniu doświadczenia zawodowego przez odbiorców wsparcia, co z kolei wpłynie na zwiększenie ich atrakcyjności zawodowej na rynku pracy. Realizacja przedsięwzięcia wpłynie też na poprawę jakości i efektywności usług planowania i rozwoju kariery zawodowej oraz wspierania zatrudnienia. Działania zostaną tak zaplanowane, aby dostarczyć kompleksowego, zindywidualizowanego i różnorodnego wsparcia uczestnikom przedsięwzięcia, a jednocześnie odpowiedzieć na zapotrzebowanie pracodawców i tym samym zwiększyć szanse odbiorców wsparcia na znalezienie satysfakcjonującej pracy. Trwałość rezultatów projektu zostanie zachowana m.in. poprzez osiągnięcie zaplanowanych wskaźników zatrudnienia dla poszczególnych grup objętych wsparciem. Rezultatem przedsięwzięcia będzie również zapewnienie lokalnym i regionalnym pracodawcom odpowiednio przygotowanych i wykwalifikowanych pracowników. Ponadto dzięki realizacji niniejszego przedsięwzięcia instytucje wspierające osoby niepracujące, m.in. publiczne i niepubliczne służby zatrudnienia, zostaną odciążone w zakresie udzielania kompleksowej pomocy osobom niepracującym znajdującym się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy. Wartością dodaną planowanych działań będzie także zwiększenie dynamiki rozwoju gospodarczego na terenie realizacji 35 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 35

36 przedsięwzięcia dzięki zmniejszeniu bezrobocia i realizacji zapotrzebowania na odpowiednich pracowników wśród lokalnych przedsiębiorców. Liczba osób pracujących, łącznie z prowadzącymi działalność na własny rachunek, po opuszczeniu programu Wskaźniki monitorujące Liczba osób, które uzyskały kwalifikacje po opuszczeniu programu realizację celów rewitalizacji. Spadek liczby osób pozostających bez pracy w stosunku do roku Szacunkowy koszt ok zł Termin realizacji Przedsięwzięcie 6. Nazwa przedsięwzięcia Zakres realizowanych zadań (projekty) Podmioty realizujące (zgłaszający) Klucz do samodzielności Zadanie polega na realizacji kompleksowego programu na rzecz aktywizacji społecznej i zawodowej osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, którego celem jest aktywne włączenie tych osób poprzez poprawę oraz wzmocnienie ich szans na zatrudnienie. 1. MAŁGORZATA SANECKA MAESTRA FIRMA SZKOLENIOWA Ul. Nowy Świat 18, Wieliczka Status: przedsiębiorca (osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą) NIP: REGON: FUNDACJA ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I INICJATYW SPOŁECZNYCH PROELIO Szczygłów 47, Wieliczka Status: fundacja NIP: REGON: KRS: Firma Doradczo Szkoleniowa Michał Krempa Ul. Mickiewicza 20, Mielec Status: przedsiębiorca (osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą) NIP: REGON: Podkarpacka Fundacja Rozwoju Regionalnego 36 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 36

37 Ul. Krakowska 1, Mielec Status: fundacja NIP: REGON: KRS: Lokalizacja Przedsięwzięcie w obszarze rewitalizacji Opis wraz z prognozowanymi rezultatami realizacji projektu. 5. Fundacja im. Józefa Becka Biczyce Dolne 6, Chełmiec NIP: REGON: KRS: Podobszary rewitalizacji / cała gmina Tak. Przedsięwzięcie ukierunkowane będzie przede wszystkim na realizację programów aktywizacji społecznej / zawodowej dla osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym oraz ich otoczenia, z wykorzystaniem różnorodnych instrumentów aktywizacji edukacyjnej, zawodowej lub społecznej. Odbiorcami przedsięwzięcia będą osoby lub rodziny zagrożone ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, które w pierwszej kolejności wymagają aktywizacji społecznej, w tym w szczególności osoby doświadczające wielokrotnego wykluczenia społecznego i osoby korzystające z Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa. Wsparcie będzie mogło zostać udzielone również otoczeniu osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. Mając na uwadze bardzo duże zróżnicowanie grupy docelowej, duży nacisk zostanie położony na kompleksowość wsparcia oraz dostosowanie go w jak największym stopniu do zdiagnozowanych potrzeb i predyspozycji poszczególnych osób, dlatego w programie tym możliwe będzie wykorzystanie szerokiego katalogu instrumentów aktywizacji o charakterze społecznym, zawodowym czy edukacyjnym, których dobór będzie uzależniony właśnie od indywidualnych potrzeb osób i rodzin objętych wsparciem. Ważnym elementem będzie objęcie wsparciem otoczenia osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, co wpłynie na zwiększenie skuteczności podejmowanych działań. W celu zwiększenia efektywności i kompleksowości oferowanego wsparcia istotne będzie także położenie dużego nacisku na współpracę różnych podmiotów działających na rzecz włączenia społecznego i zwalczania ubóstwa. 37 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 37

38 Wskaźniki monitorujące realizację celów rewitalizacji. Szacunkowy koszt Termin realizacji Liczba osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym pracujących po opuszczeniu programu (łącznie z pracującymi na własny rachunek); Liczba osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym poszukujących pracy po opuszczeniu programu; Liczba osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, które uzyskały kwalifikacje po opuszczeniu programu; Liczba osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym objętych wsparciem w programie; Liczba osób z niepełnosprawnościami objętych wsparciem w programie; Spadek liczby osób korzystających z pomocy społecznej z tytułu ubóstwa w stosunku do roku Spadek liczby osób zarejestrowanych jako bezrobotne w stosunku do 2015 roku. ok zł Przedsięwzięcie 7. Nazwa przedsięwzięcia Zakres zadania Podmioty realizujące (zgłaszający) Lokalizacja Przedsięwzięcie obszarze rewitalizacji Opis wraz z prognozowanymi rezultatami realizacji projektu. w Nowa przestrzeń dla podnoszenia kapitału społecznego i aktywności społecznej dla mieszkańców Modernizacja Szkoły Podstawowej w Babicach wraz z salą gimnastyczną i boiskiem sportowym oraz zagospodarowaniem terenów przyległych. W ramach realizacji zadania planuje się dokonanie następujących czynności: Termomodernizacja budynku szkoły wraz z salą gimnastyczną w Babicach; Nadbudowa wraz z przebudową dachu w budynku Szkoły Podstawowej w Babicach; Przebudowa boiska sportowego wraz z infrastruktura towarzyszącą oraz wykonanie placu zabaw; Przebudowa dróg gminnych prowadzących bezpośrednio do terenu szkoły. Gmina Oświęcim Urząd Gminy Oświęcim, ul. Zamkowa 12, Oświęcim Ul. Różana 23, teren Szkoły Podstawowej im. 6 Pomorskiej Dywizji Powietrzno-Desantowej, działki nr 156/2, 155/2, 2047/4, 149/10 TAK - Podobszar Babice Jednym z głównych problemów zdiagnozowanych w miejscowości Babice jest niski poziom edukacji. W związku z tym postawiono zrealizować zadanie, nastawione na modernizację zaplecza edukacyjnego (szkoły podstawowej wraz z otoczeniem), aby uczniowie mieli większe możliwości korzystania z tych przestrzeni. Poprawa warunków edukacyjnych w placówce oświatowej w Babicach może spowodować lepsze wykorzystanie potencjału drzemiącego w uczniach, co powinno skutkować wyrównaniem istniejących różnic. Koncepcja projektu zakłada kompleksową modernizację szkoły, wraz z infrastrukturą towarzyszącą i zagospodarowaniem 38 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 38

39 otoczenia. Wyremontowane pomieszczenia staną się miejscem spotkań dla dzieci i młodzieży, a także reszty lokalnej społeczności. Liczba budynków poddanych termomodernizacji dokumentacja wykonawcza. Nowo powstała powierzchnia użytkowa [m 2 ] dokumentacja wykonawcza. Liczba przebudowanych boisk sportowych dokumentacja wykonawcza. Liczba urządzeń do zabaw na nowo powstałym placu zabaw dokumentacja wykonawcza. Wskaźniki monitorujące Długość przebudowanych dróg [m] dokumentacja wykonawcza. Spadek zapotrzebowania na energię i kosztów z tym związanych dokumentacja wykonawcza. realizację celów Liczba działań sportowo-rekreacyjnych realizowanych na terenie obliczenia własne w oparciu o dane placówki, listy rewitalizacji. obecności. Liczba przedsięwzięć o charakterze sportowo-rekreacyjnym realizowanych na nowo zmodernizowanym boisku obliczenia własne w oparciu o dane placówki. Liczba osób uczestniczących w przedsięwzięciach organizowanych na nowo zmodernizowanym boisku ankiety, listy obecności. Szacunkowy koszt zł Termin realizacji Przedsięwzięcie 8. Nazwa przedsięwzięcia Zakres zadania Przyjazna i bezpieczna przestrzeń rozwoju i aktywności - doposażenie Domu Ludowego i Ochotniczej Straży Pożarnej w Dworach Drugich oraz Domu Ludowego w Babicach W ramach zadania przewiduje się doposażenie Domów Ludowych położonych w obszarach rewitalizacji w sprzęt oraz materiały, które pozwolą na realizację efektywnych działań wspierających rozwój i integrację lokalnej społeczności. Przewidujemy, że z unowocześnionych i uzupełnionych zasobów korzystać będą przede wszystkim: Koła Gospodyń Wiejskich, Rady Sołeckie obydwu miejscowości, zespół Dworzanki, Ochotnicza Straż Pożarna w Dworach Drugich, ale także Fundacja Rozwoju Oświaty, Polityki Społecznej, Sportu i Kultury, Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji oraz wszystkie inne grupy, które będą działać na rzecz lokalnej społeczności. W ramach zadania przewidujemy m.in. montaże klimatyzacji, doposażenie aneksów kuchennych, zakup sprzętu nagłaśniającego, sprzętu elektronicznego do prowadzenia spotkań i szkoleń, doposażenie świetlicy środowiskowej, montaż dwóch urządzeń siłowni zewnętrznej w Dworach Drugich, poprawę bezpieczeństwa przez dodanie punktu świetlnego przy Domu Ludowym w Dworach Drugich oraz uzupełnienie punktów dostępowych do Internetu. Chcemy także aby przeciwdziałać kryzysowi w sferze środowiskowej związanemu z zagrożeniem przeciwpowodziowym, doposażyć Ochotniczą Straż Pożarną w Dworach Drugich, pod kątem sprzętu i strojów ochronnych używanych właśnie w tego typu akcjach. 39 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 39

40 Podmioty realizujące (zgłaszający) Lokalizacja Przedsięwzięcie obszarze rewitalizacji Opis wraz z prognozowanymi rezultatami realizacji projektu. w Gmina Oświęcim Urząd Gminy Oświęcim, ul. Zamkowa 12, Oświęcim, wspólnota samorządowa Dwory Drugie, ul. Oświęcimska, dz. 537/4 TAK, Podobszar Dwory Drugie i Babice Realizacja projektu ma służyć przede wszystkim wsparciu zasobów, jakimi dysponuje społeczność Dworów Drugich i Babic w zakresie podejmowania działań aktywizujących, animujących i rozwijających kompetencje społeczne i kulturowe jej członków. Dzięki temu, zarówno organizacje i grupy, które zajmują się takimi przedsięwzięciami na terenie całej Gminy (GOPS, OKSiR, FROPSSiK), jak i działające w Dworach Drugich (OSP, KGW, Dworzanki ) i Babicach (KGW) będą mogły działać lepiej i pełniej, a także poszerzać swoją ofertę i dostosowywać ją do potrzeb różnych grup. Z drugiej strony, ważne jest także zabezpieczenie tych działań pod kątem bezpieczeństwa zagwarantować je ma doposażenie oddziału OSP w Dworach Drugich w sprzęt i materiały potrzebne głównie do prowadzenia akcji związanych z ochroną przeciwpowodziową. Działania te mają na celu przeciwdziałanie kryzysowi w sferach społecznej oraz środowiskowej. Wskaźniki monitorujące realizację celów rewitalizacji. Szacunkowy koszt Termin realizacji Liczba zakupionych i/lub zamontowanych w Domach Ludowych sprzętów i urządzeń Liczba osób korzystających z uzupełnionej infrastruktury Liczba wydarzeń odbywających się z wykorzystaniem uzupełnionej infrastruktury LIczba zakupionego dla OSP Dwory Drugie sprzętu ,00 zł brutto Przedstawieniem wizualnym zamieszczonej powyżej listy jest Załącznik nr 1 do Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Oświęcim na lata pn. Mapa zmian funkcjonalno-przestrzennych, w którym zaznaczono lokalizacje przedsięwzięć rewitalizacyjnych. 40 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 40

41 4.2. Charakterystyka pozostałych dopuszczalnych przedsięwzięć rewitalizacyjnych Poniżej opisano typy/obszary pozostałych przedsięwzięć rewitalizacyjnych realizujących kierunki działań Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Oświęcim. Projekty te nie zostały wpisane do listy podstawowych przedsięwzięć z uwagi na mniejszą skalę oddziaływania. Należą do nich: Aktywizacja społeczna i zawodowa mieszkańców, Poprawa stanu zagospodarowania i jakości istniejących przestrzeni publicznych, Rozwój przestrzeni publicznych, służących zaspokajaniu różnych potrzeb społeczności lokalnej, a w efekcie wzrost integracji i aktywizacji mieszkańców w różnych dziedzinach życia społecznego, Tworzenie miejsc służących rekreacji i wypoczynkowi; Podejmowanie działań mających na celu integrację wewnątrzpokoleniową i międzypokoleniową mieszkańców, Rozbudowa i modernizacja budynków użyteczności publicznej (placówki edukacyjne), Adaptacja budynków użyteczności publicznej na obiekty pełniące funkcje kulturalne, socjalne i rekreacyjne, Poprawa warunków i jakości środowiska przyrodniczego, w tym redukcja emisji pyłu PM10. Poprawa dostępności komunikacyjnej obszaru rewitalizacji. Działania ukierunkowane na usuwanie azbestu. Prowadzenie działań edukacyjnych dotyczacych dbania o środowisko naturalne. Rozwój infrastruktury technicznej, w tym kanalizacji. Wykorzystanie i ukazanie bogactwa kulturowego, przyrodniczego, a także potencjału turystycznego w rozwoju gospodarczym obszaru rewitalizacji. 41 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 41

42 5. MECHANIZMY INTEGROWANIA DZIAŁAŃ Zintegrowanie na poziomie celów Program Rewitalizacji jest spójny na poziomie celów i przedsięwzięć rewitalizacyjnych. W tabeli poniżej zaprezentowano, które przedsięwzięcia rewitalizacyjne będą wpływać na osiągnięcie poszczególnych wyznaczonych celów strategicznych. Tabela 7. Powiązanie przedsiewzieć rewitalizacyjnych z celami i kierunkami działań. L.p. 1. Przedsięwzięcie Stworzenie Młodzieżowego Klubu Wolontariusza w Szkole Podstawowej w Babicach i w Dworach Drugich. 2. Działania międzypokoleniowe Razem naprzeciw trudnościom integracja rodzin dzieci niepełnosprawnych fizycznie i umysłowo. Wspólnie możemy więcej aktywizacja społeczna mieszkańcow podobszarów rewitalizacji. Aktywnie w przyszłość program aktywizacji zawodowej osób bezrobocntch i bieranych zawodowo. 6. Klucz do samodzielności. 7. Nowa przestrzeń aktywności i integracji społecznej dla mieszkańców Modernizacja Szkoły Podstawowej w Babicach wraz z salą gimnastyczną i boiskiem sportowym oraz zagospodarowaniem terenów przyległych. Cel strategiczny 3. Rozwój aktywności społecznej i animacja mieszkańców obszaru rewitalizacji Rozwój oferty kulturalnej i sportowej dla dzieci i młodzieży. Cel strategiczny 3. Rozwój aktywności społecznej i animacja mieszkańców obszaru rewitalizacji. 3.1.Rozwój działań integracji międzypokoleniowej. Cel strategiczny 1. Ograniczanie występowania problemów społecznych na terenie rewitalizacji 1.1.Realizacja działań ukierunkowanych na wsparcie osób niepełnosprawnych i chorych psychicznie i ich rodzin. Cel strategiczny 1. Ograniczanie występowania problemów społecznych na terenie rewitalizacji 1.2.Wsparcie przedsiębiorczości i aktywności zawodowej mieszkańców obszaru rewitalizacji. Cel strategiczny 1. Ograniczanie występowania problemów społecznych na terenie rewitalizacji 1.2.Wsparcie przedsiębiorczości i aktywności zawodowej mieszkańców obszaru rewitalizacji. Cel strategiczny 1. Ograniczanie występowania problemów społecznych na terenie rewitalizacji 1.2.Wsparcie przedsiębiorczości i aktywności zawodowej mieszkańców obszaru rewitalizacji. Cel strategiczny 3. Rozwój aktywności społecznej i animacja mieszkańców obszaru rewitalizacji. 3.1.Rozwój działań integracji międzypokoleniowej. 42 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 42

43 8. Przyjazna i bezpieczna przestrzeń rozwoju i aktywności - doposażenie Domu Ludowego i Ochotniczej Straży Pożarnej w Dworach Drugich oraz Domu Ludowego w Dworach Drugich. Źródło: opracowanie własne. Cel strategiczny 2. Kształtowanie dostępnych, bezpiecznych i atrakcyjnych przestrzeni publicznych, służących integracji społecznej. 2.1.Wzmocnienie roli obiektów publicznych jako miejsc integracji społecznej. Cel strategiczny 3. Rozwój aktywności społecznej i animacja mieszkańców obszaru rewitalizacji. 3.1.Rozwój działań integracji międzypokoleniowej Komplementarność międzyokresowa Zaplanowane przedsięwzięcia rewitalizacyjne w Gminnym Programie Rewitalizacji Gminy Oświęcim stanowią kontynuację projektów zrealizowanych w ramach polityki spójności W latach Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Oświęcimiu realizował projekt Poznaję siebie rozumiem innych. Integracja społeczna i zawodowa mieszkańców Gminy Oświęcim współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Projekt ten skierowany był do rodzin borykających się z problemami ubóstwa, trudności w prowadzeniu gospodarstwa domowego, trudności opiekuńczo-wychowawczych, alkoholizmu lub przemocy. Głównym celem projektu była integracja społeczna i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu mieszkańców Gminy Oświęcim, poprzez utworzenie szerokiego systemu wsparcia rodziny. Projekt ten jest spójny z planowanymi działaniami w programie rewitalizacji, które ukierunkowane są na walkę z różnego rodzaju problemami społecznymi (m.in., ubóstwo, bezrobocie). W latach gmina Oświęcim realizowała również cykl projektów realizowanych w ramach PO KL, mających na celu rozwój dzieci przez zabawę, takich jak m.in. Mały Odkrywca w Przedszkolu, Na wyspie odkrywców czy Niezwykła przygoda. Program rewitalizacji zwraca również uwagę na ważność podejmowania oddolnych inicjatyw edukacyjnych, mających na celu podniesienie jakości kształcenia, stąd należy mówić o spójności tych projektów Komplementarność źródeł finansowania Gminny Program Rewitalizacji Gminy Oświęcim uwzględnia przedsięwzięcia rewitalizacyjne współfinansowane ze środków EFS, FS i EFRR (w szczególności w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego). Część z zaplanowanych projektów będzie finansowana również ze środków krajowych, środków własnych gminy oraz środków prywatnych. Potencjalne źródła finansowania zostały zestawione w tabeli 11. W rozdziale 6 Szacunkowe ramy finansowane Gminnego Programu Rewitalizacji. 43 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 43

44 5.4. Komplementarność proceduralno-instytcujalna Komplementarność proceduralno-instytucjonalna w Programie Rewitalizacji została wykazana poprzez opracowanie systemu zarządzania Programem, zapewniającego współdziałanie na rzecz realizacji programu różnych instytucji. Szczegółowy opis zarządzania Programem wraz ze wskazaniem poszczególnych podmiotów zaangażowanych w proces znajduje się w rozdziale Zintegrowanie na poziomie problemów i przedsięwzięć Ważnym założeniem Gminnego Programu Rewitalizacji jest zapewnienie komplementarności problemowej. Oznacza to wybór takich zadań i przedsięwzięć, które będą odpowiadały na rzeczywiste problemy społeczne, zdiagnozowane na obszarze rewitalizacji. Poniżej zaprezentowano powiązanie pomiędzy problemami społecznymi, a przedsięwzięciami społecznymi i infrastrukturalnymi, których realizacja może przyczynić się do minimalizacji wskazanych problemów. Zdiagnozowane problemy w sferze społecznej Projekty społeczne Projekty infrastrukturalne Niski poziom uczestnictwa w życiu publicznym w porobszarze Dwory Drugie konieczność rozwijania aktywności lokalnej i odpowiedzialności za małe ojczyzny Przeciętny poziom uczestnictwa w życiu publicznym w Babicach - koniecznosć rozwiajania potencjału. Niski poziom jakości edukacji w szkołach znajdujących się na podobszarach rewitalizacji Wysoki poziom problemów społecznych - ubóstwo Wysoki poziom bezrobocia w obszarze rewitalizacji. Stworzenie Młodzieżowego Klubu Wolontariusza w Szkole Podstawowej w Babicach i w Dworach Drugich Działania międzypokoleniowe Razem naprzeciw trudnościom integracja rodzin dzieci niepełnosprawnych fizycznie i umysłowo Wspólnie możemy więcej aktywizacja społeczna mieszkańcow podobszarów rewitalizacji Aktywnie w przyszłość program aktywizacji zawodowej osób bezrobocntch i bieranych zawodowo Klucz do samodzielności Nowa przestrzeń aktywności i integracji społecznej dla mieszkańców Modernizacja Szkoły Podstawowej w Babicach wraz z salą gimnastyczną i boiskiem sportowym oraz zagospodarowaniem terenów przyległych. Przyjazna i bezpieczna przestrzeń rozwoju i aktywności - doposażenie Domu Ludowego i Ochotniczej Straży Pożarnej w Dworach Drugich oraz Domu Ludowego w Babicach.. 44 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 44

45 6. SZACUNKOWE RAMY FINANSOWE GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI GMINY OŚWIĘCIM Rozdział ten zawiera informacje na temat wielkości nakładów finansowych, jakie potrzebne są do przeprowadzenia działań rewitalizacyjnych na terenie Gminy Oświęcim. Należy mieć na uwadze, iż zgodnie z Ustawą z dnia 9 października 2015 r. o Rewitalizacji oraz Wytycznymi Ministerstwa Rozwoju z dnia r. w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata , konieczne jest zapewnienie komplementarności źródeł finansowania, w związku z powyższym, tam gdzie była taka możliwość starano się wskazywać więcej niż jedno możliwe źródło finansowania potencjalnych przedsięwzięć. Tabela 8. Wykaz przedsięzwięć wraz z potencjalnymi źródłami finansownaia. L.p. Przedsięwzięcie Wartość [zł] 1. Stworzenie Młodzieżowego Klubu Wolontariusza w Szkole Podstawowej w Babicach i w Dworach Drugich. 2. Działania międzypokoleniowe Integracja społeczna rodzin dzieci niepełnosprawnych, rodzin chorych psychicznie etc. Wspólnie możemy więcej aktywizacja społeczna mieszkańców podobszarów rewitalizacji. Aktywnie w przyszłość program aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych i biernych zawodowo ,00 zł (10 000,00 zł / rocznie) zł (10 000,00 zł / rocznie) ,00 zł ,00 zł (10 000,00/rocznie) Potencjalne źródła finansowania Budżet gminy, EFS, środki krajowe (FIO) Budżet gminy, EFS, środki krajowe Budżet gminy, EFS, środki krajowe Budżet gminy, EFS, środki krajowe Termin realizacji zł EFS, środki prywatne Klucz do samodzielności zł EFS, środki prywatne Nowa przestrzeń aktywności i integracji społecznej dla mieszkańców Modernizacja Szkoły Podstawowej w Babicach wraz z salą gimnastyczną ,00 zł Budżet gminy, EFRR i boiskiem sportowym oraz zagospodarowaniem terenów przyległych. 8. Przyjazna i bezpieczna przestrzeń rozwoju i aktywności - doposażenie Domu Ludowego i Ochotniczej Straży Pożarnej w Dworach Drugich oraz Domu Ludowego w Babicach ,00 zł Budżet gminy, EFRR SUMA podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych ,00 zł Źródło: opracowanie własne. Szacunkowy koszt pozostałych przedsięwzięć rewitalizacyjnych mieści się w przedziale zł. Z uwagi na brak wystarczających informacji o kosztach realizacji tych projektów, dokonano jedynie wstępnych szacunków. 45 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 45

46 7. OPIS STRUKTURY ZARZĄDZANIA REALIZACJĄ GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI GMINY OŚWIĘCIM Efektywne zarządzanie realizacją Gminnego Programu Rewitalizacji stanowi istotny czynnik wpływający na skuteczność podejmowanych działań rewitalizacyjnych. W strukturze zarządzania ważną jest nie tylko struktura organizacyjna zapewniająca integralność działań, ale i odpowiednie, i przemyślane dopasowanie harmonogramu poszczególnych działań do specyfiki, i trybu funkcjonowania gminy. Struktura zarządzania powinna również precyzyjnie definiować odpowiedzialność i być dostosowana do działania zintegrowanego współpracy w poprzek struktury wydziałów. Poniżej znajduje się szczegółowy opis struktury zarządzania realizacją Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Oświęcim na lata : Zarządzanie realizacją Gminnego Programu Rewitalizacji Oświęcim na lata powierza się Wójtowi Gminy Oświęcim poprzez istniejące struktury Urzędu Gminy Oświęcim, w szczególności Wydział Rozwoju, Funduszy Zewnętrznych i Promocji Gminy, Wydział Inwestycji i Zamówień Publicznych, Wydział Organizacyjno-Społeczny. Zadania odnoszące się do zarządzania programem rewitalizacji odbywać się będą w ramach obowiązków poszczególnych struktur Urzędu Gminy Oświęcim, dzięki czemu nie szacuje się dodatkowych kosztów ponoszonych z tego tytułu. Na podstawie wytycznych Ustawy o rewitalizacji z dn. 9 października 2015 roku, powołany zostanie Komitet Rewitalizacji, który pełnić będzie rolę opiniodawczą i doradczą Wójta. Celem usprawnienia podejmowanych działań w zakresie zarządzania programem rewitalizacji zostanie opracowany ramowy harmonogram wraz ze strukturą organizacyjną zapewniającą ich integralność. Ramowy harmonogram działań będzie uzupełniany upoważnieniem Wójta do wprowadzania zarządzeniami szczegółowymi harmonogramów rocznych. Przedsięwzięcia rewitalizacyjne wpisane do programu rewitalizacji będą realizowane zgodnie z uchwaloną przez Radę Gminy Wieloletnią Prognozą Finansową oraz budżetami rocznymi, zapewniając efektywną realizację zaplanowanych działań. W razie realizacji projektów, których finansowanie planowane jest z funduszy Unii Europejskiej, właściwa jednostka przygotowuje dokumentację techniczną, harmonogram finansowo-rzeczowy, kosztorys, a następnie przekazuje jednostce przygotowującej wniosek o dofinansowanie projektu (Wydział Rozwoju, Funduszy Zewnętrznych i Promocji Gminy). W zakresie zarządzania funduszami potrzebnymi do realizacji projektów rewitalizacyjnych zostaje włączony Skarbnik Gminy Oświęcim oraz Wydział Finansów i Budżetu Gminy. Celem efektywnego oraz zintegrowanego współdziałania różnych jednostek, Wójt Gminy Oświęcim może powołać Zespół Zadaniowy, w którego skład wejdą przedstawiciele 46 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 46

47 wydziałów lub instytucji odpowiedzialnych za zarządzanie konkretnymi projektami. Powołanie Zespołu Zadaniowego przyczyni się do wzajemnego uzupełniania się oraz spójności realizacji poszczególnych przedsięwzięć rewitalizacyjnych w zakresie powiązanych projektów infrastrukturalnych (twardych) oraz społecznych (miękkich). Dodatkowo przewiduje się, iż w zależności od realizowanego przedsięwzięcia w skład zespołu zadaniowego wejdą również przedstawiciele mieszkańców, organizacji samorządowych, przedsiębiorcy oraz inni interesariusze biorący udział w realizacji GPR na zasadzie partnerstwa publiczno-prywatnego. Schemat poniżej przedstawia strukturę zarządzania Gminnym Programem Rewitalizacji: 47 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 47

48 Rysunek 1.Struktura zarządzania Gminnym Programem Rewitalizacji Gminy Oświęcim. Wójt Gminy Oświęcim Zarządzanie realizacją Programu Komitet Rewitalizacji Ciało opiniodawczo-doradcze Wójta Wydział Inwestycji i Zamówień Publicznych Wydział Organizacyjno Społeczny Wydział Rozwoju, Funduszy Zewnętrznych i Promocji Projekty infrastrukturalne ZESPÓŁ ZADANIOWY Projekty społeczne Przygotowywanie wniosków o dofinansowanie projektów Skarbnik Gminy Wydział Finansów i Budżetu Gminy Uwzględnienie projektów w WPF Źródło: opracowanie własne. REALIZACJA PROJEKTÓW REWITALIZACYJNYCH 48 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 48

49 8. SYSTEM MONITOROWANIA I OCENY GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI GMINY OŚWIĘCIM NA LATA W celu właściwego i efektywnego zarządzania programem rewitalizacji, a także weryfikacji skuteczności podejmowanych działań, należy opracować system monitorowania i ewaluacji. System ten ocenia skuteczność osiągania założonych celów zawartych w programie rewitalizacji. Z tego względu ewaluacja koncentrować się będzie na analizie wskaźników realizacji poszczególnych celów. Ze względu na złożoność procesu ewaluacji, będzie ona prowadzona na trzech poziomach, które zobrazowano na schemacie poniżej: Rysunek 2. Etapy ewaluacji Gminnego Programu Rewitalizacji Ewaluacja ex ante (przed realizacją działań) -ocena wskaźników wypracowanych w diagnozie Etapy ewaluacji Gminnego Programu Rewitalizacji Ewaluacja bieżąca (w trakcie realizacji działań) - coroczne porównywanie wskaźników z bazowymi w ramach sprawozdania; Ewaluacja ex post (po zakończeniu realizacji działań) - długoterminowa ocena wpływu programu rewitalizacji na rozwiązywanie zdiagnozowanych problemów gminy Oświęcim, trwałości uzyskiwanych efektów. Źródło: opracowanie własne. 49 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 49

50 W ramach monitorowania realizacji Gminnego Programu Rewitalizacji wskazany zostanie również przez Wójta Podmiot, który sporządzi raz w roku sprawozdanie z postępów w realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych zawartych w GPR. Podmiot ten z kolei pozyskuje informacje dotyczące stopnia wykonywania programu od jednostek odpowiedzialnych za ich realizację (instytucji publicznych, wydziałów UM, organizacji pozarządowych). Informacje będą pozyskiwane w formie protokołów podsumowujących, zawierających takie dane jak m. in.: realizacja harmonogramu, wskaźników, zidentyfikowane problemy, niezbędne zasoby, nadchodzące działania niezbędne do realizacji. Następnie Podmiot odpowiedzialny za sporządzanie protokołów, przekazuje je Komitetowi Rewitalizacji, który podczas zwołanego spotkania przez Wójta konsultuje ujęty w sprawozdaniu stan realizacji Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Oświęcim. Na kolejnej sesji Rady Gminy następującej po spotkaniu Komitetu Rewitalizacji, Wójt przedstawia wyniki sprawozdania z realizacji założeń GPR wraz z listą zadań proponowanych do uwzględnienia w budżecie Gminy Oświęcim oraz Wieloletniej Prognozie Finansowej na kolejny rok. W końcowym etapie realizacji Programu, sporządzony zostanie dokument podsumowujący tzw. Raport z monitoringu i oceny Gminnego Programu rewitalizacji. Za przygotowanie raportu odpowiedzialny będzie ww. Podmiot. Dokument będzie zawierał najważniejsze wnioski z corocznych protokołów oraz ewaluację realizacji wskaźników przyjętych w diagnozie. Będzie to podsumowanie pozwalające na wykazanie uzyskanych efektów oraz skuteczności założeń dotyczących prowadzonych przedsięwzięć rewitalizacyjnych. Końcowy Raport zostanie przekazany Wójtowi oraz Radzie Gminy. Zostanie również zamieszczony do publicznego wglądu na stronie internetowej Urzędu Gminy i wyłożony w formie papierowej. W tabeli poniżej znajduje się wykaz wskaźników odpowiadających celom strategicznym Programu Rewitalizacji. 50 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 50

51 Tabela 9. Wskaźniki monitorowania osiągania celów Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Oświęcim na lata L.p. Wskaźniki Źródła Częstotliwość oceny Oczekiwana tendencja Cel strategiczny 1. Ograniczanie występowania problemów społecznych na terenie rewitalizacji. Sprawozdania z realizacji działań, Obliczenia własne w Liczba podjętych działań integracyjnych dla oparciu o dane podmiotu realizującego działanie, listy Raz w roku osób niepełnosprawnych obecności Liczba przeprowadzonych działań doradczoszkoleniowych dla osób bezrobotnych, poszukujących pracy. Sprawozdania z realizacji działań, Obliczenia własne w oparciu o dane podmiotu realizującego działanie, liczba osób uczestniczących w działaniach Raz w roku Odsetek osób bezrobotnych w obszarach Obliczenia własne w oparciu o dane PUP rewitalizacji w stosunku do 2015 roku. Raz w roku spadek Odsetek korzystających z pomocy Obliczenia własne w oparciu o dane GOPS społecznej w stosunku do 2015 roku. Raz w roku spadek Średnia liczba podmiotów gospodarczych na Obliczenia własne w oparciu o dostępne statystyki 100 mieszkańców w stosunku do 2015 roku. Raz w roku wzrost Średni wynik sprawdzianu po szkole Sprawozdanie ze szkół podstawowych. podstawowej w stosunku do roku Raz w roku wzrost Cel strategiczny 2. Kształtowanie dostępnych, bezpiecznych i atrakcyjnych przestrzeni publicznych, służących integracji społecznej. Liczba przebudowanych obiektów Sprawozdania z realizacji działań sportowych Raz w roku wzrost Liczba nowo powstałych bądź przebudowanych obiektów służących integracji społecznej Liczba nowych urządzeń dostępnych do zabaw na placu zabaw wzrost wzrost Sprawozdania z realizacji działań Raz w roku wzrost Sprawozdania z realizacji działań Raz w roku wzrost Liczba osób korzystających z placu zabaw w 4. Sprawozdania z realizacji działań, ankiety Raz w roku wzrost ciągu roku 5. Liczba osób uczestniczących w Obliczenia własne w oparciu o dane podmiotu Raz w roku wzrost 51 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 51

52 przedsięwzięciach organizowanych na nowo powstałych obiektach sportowych. Liczba osób korzystających z nowo powstałych przestrzeni publicznych. Liczba przedsięwzięć o charakterze społecznym i animującym lokalną społeczność realizowanych na nowo zmodernizowanych budynkach / przestrzeniach publicznych. Liczba osób uczestniczących w przedsięwzięciach o charakterze społecznym i animującym lokalną społeczność. Liczba osób korzystających z placu zabaw w ciągu roku Liczba seniorów biorących udział w różnego rodzaju aktywnościach społecznych (warsztaty międzypokoleniowe itp.) w stosunku do roku Źródło: opracowanie własne. realizującego działanie, listy obecności Sprawozdania z realizacji działań, ankiety Raz w roku wzrost Cel strategiczny 3. Rozwój aktywności społecznej i animacja mieszkańców obszaru rewitalizacji. Obliczenia własne w oparciu o dane placówki. Raz w roku wzrost Obliczenia własne w oparciu o dane podmiotu realizującego działanie, ankiety, listy obecności Raz w roku wzrost Sprawozdania z realizacji działań, ankiety Raz w roku wzrost Obliczenia własne w oparciu o dane podmiotu realizującego działanie, ankiety, listy obecności Raz w roku wzrost 52 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 52

53 Schemat poniżej prezentuje przebieg monitorowania i realizacji Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Oświęcim: Rysunek 3. Przebieg monitorowania i realizacji Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Oświęcim Wytypowanie Podmiotu odpowiedzialnego za opracowanie corocznych sprawozdań Cykl roczny Opracowanie corocznych protokołów podsumowujących przebieg realizacji - przekazanie do konsultacji Komitetowi Rewitalizacji Przedstawienie wyników protokołów na sesji Rady Gminy Źródło: opracowanie własne. Opracowanie końcowego Raportu z monitoringu i oceny Gminnego Programu rewitalizacji - początek 2024 roku 53 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 53

54 9. PROCES PARTYCYPACJI SPOŁECZNEJ W GMINNYM PROGRAMIE REWITALIZACJI GMINY OŚWIĘCIM NA LATA Jednym z głównych założeń procesu rewitalizacji jest prowadzenie szeroko zakrojonych działań partycypacyjnych i konsultacyjnych na etapie opracowywania, i wdrażania Programu Rewitalizacji. Partycypacja społeczna obejmuje przygotowanie, prowadzenie i ocenę rewitalizacji w sposób zapewniający aktywny udział interesariuszy, w tym poprzez uczestnictwo w konsultacjach społecznych oraz w pracach Komitetu Rewitalizacji. Działania partycypacyjne pozwalają na lepsze dopasowanie założeń dokumentu do potrzeb i oczekiwań interesariuszy procesu rewitalizacji Konsultacje społeczne w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i rewitalizacji. W ramach Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Oświęcim na lata konsultacje społeczne prowadzono na etapie opracowywania Diagnozy służącej wyznaczeniu obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji Gminy Oświęcim. Konsultacje miały na celu zebranie uwag, opinii i propozycji dotyczących wyznaczenia obszaru rewitalizacji na podstawie analizy koncentracji negatywnych zjawisk ze sfery społecznej oraz uzupełniająco ze sfery gospodarczej, środowiskowej, przestrzenno funkcjonalnej oraz technicznej. Konsultacje przeprowadzone zostały w dniach od r. do r. w następujących formach: 1. Debaty publicznej dla mieszkańców i interesariuszy Gminy Oświęcim. Debata odbyła się w dniu r. godz. 15:00, w siedzibie Urzędu ul. Zamkowa 12, Oświęcim (Sala Sesyjna). Przedmiotem debaty publicznej było przedstawienie propozycji zasięgu obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji, prezentacja wskaźników, które posłużyły do wyznaczenia tych obszarów, jak i również zebranie uwag i sugestii do przedłożonego projektu uchwały. 2. Przedstawienia uwag za pomocą formularza zgłaszania uwag. W ramach tej formy konsultacji wpłynęły 4 uwagi. Dwie z nich dotyczyły technicznych poprawek dokumentu, w tym omyłek pisarskich oraz wprowadzenia korekt do materiałów graficznych, które uznano za niedokładne. Kolejna uwag dotyczyła włączenia obszaru miejscowości Łaz, jako obszaru zdegradowanego. Wskazano, iż na terenie Łaz brak jest obiektów użyteczności publicznej oraz organizacji społecznych. Uwaga została uwzględniona. 3. Ankiety adresowanej do mieszkańców i interesariuszy Gminy Oświęcim. Respondenci zgodnie uważają, że Gminie Oświęcim potrzebny jest program ożywienia społecznogospodarczego, realizowany w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji. Do obszarów najbardziej kryzysowych, wskazanych przez interesariuszy, należą: Babice, Łazy, Dwory Drugie, Rajsko, Włosienica. Do największych problemów sfery społecznej w wyżej wymienionych obszarach należą: alkoholizm, przemoc domowa, niski poziom aktywności społecznej, niski poziom integracji mieszkańców, emigracja ludzi młodych i wykształconych 54 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 54

55 co w znacznym stopniu wiąże się z kryzysem wskazanym w sferze gospodarczej. Obszary zdegradowane charakteryzują się również niską dostępnością oraz jakością usług publicznych, brakiem wydzielonych ścieżek rowerowych, a co za tym idzie złym stanem infrastruktury technicznej i społecznej. Dodatkowo, walory wymienionych terenów obniżane są poprzez widoczne zanieczyszczenie środowiska naturalnego, powietrza oraz hałas. Kolejno w ankiecie, mieszkańcy wskazali kierunki działań, które przyczynią się do wyprowadzenia wskazanych obszarów zdegradowanych z kryzysu. Według respondentów, największy nacisk powinien zostać położony na realizację działań edukacyjnych, aktywizujących oraz integracyjnych dla dzieci i młodzieży, poprawę jakości środowiska naturalnego (w tym zwłaszcza powietrza atmosferycznego), rozbudowę i modernizację infrastruktury technicznej (np. drogowej, komunalnej, itp.), tworzenie i zagospodarowanie miejsc służących wypoczynkowi i rekreacji oraz tworzenie, i zagospodarowanie miejsc służących integracji, i aktywizacji mieszkańców. Na podstawie opinii wyrażonych przez mieszkańców w ramach konsultacji społecznych, do obszaru rewitalizacji zostały włączone Łazy. Pod uwagę wzięto wyniki badania ankietowego, które wskazały, iż najwięcej respondentów chciałoby, aby procesowi rewitalizacji w pierwszej kolejności podlegały Babice oraz Łazy. Na włączenie tej jednostki jako podobszaru rewitalizacji pozwala fakt, iż zgodnie z Diagnozą służącą wyznaczeniu obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji wchodziła ona w skład obszaru zdegradowanego, a jej dołączenie nie powoduje przekroczenia ustawowego limitu 30% liczby ludności oraz 20% powierzchni gminy. Z powodu sygnalizowanej potrzeby zmiany uchwalonej 28 września 2016 r. Uchwały Rady Gminy o wyznaczeniu obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji, na przełomie grudnia 2016 roku oraz stycznia 2017 roku przeprowadzono ponowny proces konsultacji społecznych dotyczących wyznaczenia obszaru zdegradowanego i rewitalizacji. Ogłoszenie konsultacji było poprzedzone Obwieszczeniem Wójta Gminy Oświęcim z dnia r. w sprawie zamiaru przeprowadzenia konsultacji społecznych. Konsultacje, prowadzone w terminie od r. do r., skierowane były do szerokiego grona odbiorców, w tym przede wszystkim mieszkańców i interesariuszy obszaru Gminy Oświęcim. W tym celu materiały konsultacyjne zostały umieszczone: na stronie w zakładce Rewitalizacja, na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Gminy Oświęcim w zakładce Rewitalizacja, w formie papierowej w Urzędzie Miasta i Gminy Oświęcim pok. 33, w trakcie debaty publicznej w ramach konsultacji, która odbyła się w dniu r. o godz. 16:00 w Urzędzie Gminy Oświęcim Sala Sesyjna. Uwagi i opinie można było zgłaszać poprzez formularz zgłaszania uwag możliwy do pobrania na stronie Biuletynu Informacji Publicznej ( w zakładce Rewitalizacja ) oraz na stronie internetowej Gminy Oświęcim ( w zakładce Rewitalizacja ). Formularz zgłaszania uwag można było również pobrać na dzienniku podawczym Urzędu Gminy Oświęcim w godzinach pracy Urzędu. Uzupełniony formularz zgłaszania uwag można było dostarczyć w terminie od r. do r. do Urzędu Gminy Oświęcim drogą korespondencyjną 55 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 55

56 (ul. Zamkowa 12, Oświęcim) lub drogą elektroniczną na adres: lub złożyć bezpośrednio na dziennik podawczy Urzędu Gminy Oświęcim. Dodatkowo uwagi można było zgłosić w formie ustnej podczas debaty publicznej dnia r. W toku konsultacji społecznych zbierane były również ankiety. Ankieta możliwa do pobrania na stronie Biuletynu Informacji Publicznej ( w zakładce Rewitalizacja ) oraz na stronie internetowej Gminy Oświęcim ( w zakładce Rewitalizacja. Ankietę można było również pobrać na dzienniku podawczym Urzędu Gminy Oświęcim w godzinach pracy Urzędu. Uzupełnioną ankietę można było dostarczyć w terminie od r. do r. do Urzędu Gminy Oświęcim drogą korespondencyjną (ul. Zamkowa 12, Oświęcim) lub droga elektroniczną na adres: wspolpraca@gminaoswiecim.pl, lub złożyć bezpośrednio na dziennik podawczy Urzędu Gminy Oświęcim. W wyniku realizacji ankiet uzyskano następujące wnioski. Do obszarów najbardziej kryzysowych, wskazanych przez interesariuszy, należą: Babice oraz Dwory Drugie. Z kolei do największych problemów sfery społecznej w wyżej wymienionych obszarach należą: bezrobocie, ubóstwo, alkoholizm, niski poziom aktywności społecznej, niski poziom integracji mieszkańców oraz emigracja ludzi młodych i wykształconych, co w znacznym stopniu wiąże się z kryzysem wskazanym w sferze gospodarczej. Obszary zdegradowane charakteryzują się również niską dostępnością oraz jakością usług publicznych, brakiem wydzielonych ścieżek rowerowych, a co za tym idzie złym stanem infrastruktury technicznej i społecznej. Dodatkowo, walory wymienionych terenów obniżane są poprzez widoczne zanieczyszczenie środowiska naturalnego, powietrza oraz hałas. Kolejno w ankiecie, mieszkańcy wskazali kierunki działań, które przyczynią się do wyprowadzenia wskazanych obszarów zdegradowanych z kryzysu. Według respondentów, największy nacisk powinien zostać położony na rozbudowę i modernizację infrastruktury technicznej (np. drogowej, komunalnej, itp.) oraz poprawę jakości środowiska naturalnego (w tym zwłaszcza powietrza atmosferycznego). Ponadto zdaniem ankietowanych ważna jest realizacja działań edukacyjnych, aktywizujących oraz integracyjnych dla dzieci i młodzieży. Kolejnym elementem konsultacji społecznych była debata publiczna, która odbyła się w dniu r. o godz. 16:00 w Urzędzie Gminy Oświęcim Sala Sesyjna. Przedmiotem debaty publicznej było przedstawienie propozycji zasięgu obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji, prezentacja wskaźników, które posłużyły do wyznaczenia tych obszarów, jak i również zebranie uwag, i sugestii do przedłożonego projektu uchwały. 56 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 56

57 9.2. Konsultacje społeczne w sprawie projektu Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Oświęcim Konsultacje społeczne objęły również etap opracowywania Dokumentu Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Oświęcim na lata Konsultacje społeczne projektu dokumentu GPR prowadzone były w terminie od r. do r. Ogłoszenie konsultacji było poprzedzone obwieszczeniem Wójta Gminy Oświęcim z dnia 23 lutego 2017r. w sprawie harmonogramu oraz form przeprowadzania konsultacji społecznych projektu Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Oświęcim na lata Konsultacje skierowane były do szerokiego grona odbiorców, w tym przede wszystkim mieszkańców i interesariuszy obszaru rewitalizacji Gminy Oświęcim. Konsultacje społeczne prowadzone były na podstawie art. 6 oraz art. 17 ust. 2 i 3 Ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. z 2015 r. poz ze zm. ) oraz Wytycznych w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata Ministra Rozwoju. Konsultacje społeczne były prowadzone w następujących formach: 1. Spotkań warsztatowych organizowanych dla mieszkańców obszaru rewitalizacji oraz wszystkich interesariuszy rewitalizacji, na których omówione zostały założenia dokumentu Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy dla Gminy Oświęcim na lata oraz zapisanych w nim przedsięwzięć rewitalizacyjnych: Spotkanie warsztatowe dla mieszkańców i interesariuszy Gminy Oświęcim dla podobszaru rewitalizacji Dwory Drugie odbyło się w dniu 13 marca 2017 r. o godz. 16:00 w Domu Ludowym, ul. Oświęcimska 28, Dwory Drugie. W warsztatach wzięło udział 13 osób. Spotkanie warsztatowe dla mieszkańców i interesariuszy Gminy Oświęcim dla podobszaru rewitalizacji Babice odbyło się w dniu 17 marca 2017 r. o godz. 16:00 w Domu Ludowym, ul. Topolowa 10, Babice. W warsztatach wzięło udział 29 osób. Warsztaty zorganizowane na obszarze rewitalizacji odbywały się według następujących założeń: Wyjaśnienie podstawowych pojęć z zakresu rewitalizacji nowe podejście do rewitalizacji, podstawa prawna, Omówienie form partycypacji społecznej przewidzianych w ramach trwających konsultacji dokumentu GPR Gminy Oświęcim, Prezentacja elementów Gminnego Programu Rewitalizacji: sfery/wskaźniki/negatywne zjawiska i lokalne potencjały delimitacja obszaru wizja/cele szczegółowe/kierunki działań wstępna lista przedsięwzięć rewitalizacyjnych Dyskusja panelowa w oparciu o modele/narzędzia: dyskusja interaktywna/metaplan/burza mózgów, Zachęcenie interesariuszy rewitalizacji do aktywnego współtworzenia dokumentu GPR. 57 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 57

58 2. Debaty publicznej dla mieszkańców obszaru rewitalizacji oraz wszystkich interesariuszy rewitalizacji Gminy Oświęcim. Debata odbyła się w dniu r. o godz. 15:00, w siedzibie Urzędu Gminy Oświęcim, ul. Zamkowa 12, Oświęcim (Sala Sesyjna). W debacie wzięło udział 6 osób. Debata publiczna odbywała się wg założeń: Wyjaśnienie podstawowych pojęć z zakresu rewitalizacji nowe podejście do problematyki rewitalizacji, podstawa prawna, Omówienie form partycypacji społecznej przewidzianych w ramach trwających konsultacji dokumentu GPR Gminy Oświęcim, Prezentacja elementów Gminnego Programu Rewitalizacji: sfery/wskaźniki/negatywne zjawiska i lokalne potencjały delimitacja obszaru wizja/cele szczegółowe/kierunki działań lista zaproponowanych przedsięwzięć rewitalizacyjnych, poszerzona o propozycje zgłaszane podczas spotkań warsztatowych, Podsumowanie wypracowanych wspólnie rozwiązań w ramach odbywających się warsztatów na podobszarach rewitalizacji, Dyskusja panelowa w oparciu o modele/narzędzia: dyskusja interaktywna/metaplan/burza mózgów, Zachęcenie interesariuszy rewitalizacji do aktywnego współtworzenia dokumentu GPR. 3. Dyżurów konsultacyjnych, zorganizowanych dla mieszkańców obszaru rewitalizacji oraz wszystkich interesariuszy rewitalizacji, na których pracownicy Urzędu Gminy omawiali założenia Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Oświęcim na lata oraz zapisanych w nim przedsięwzięć rewitalizacyjnych, a także zbierali uwagi ustne do nich i odpowiadali na pytania zainteresowanych osób. 4. Zgłaszania uwag i opinii do projektu GPR poprzez formularz zgłaszania uwag. Formularz można było pobrać na podmiotowej stronie Biuletynu Informacji Publicznej oraz na stronie internetowej Gminy, a także w pokoju 33 Urzędu Gminy Oświęcim w godzinach pracy Urzędu. Uzupełniony formularz zgłaszania uwag można było dostarczyć w nieprzekraczalnym terminie do r. do Urzędu Gminy drogą korespondencyjną, drogą elektroniczną na adres wspolpraca@gminaoswiecim.pl a także złożyć bezpośrednio na dziennik podawczy Urzędu Gminy Oświęcim. 5. Ankiety, która była zamieszczona na podmiotowej stronie Biuletynu Informacji Publicznej oraz na stronie internetowej Gminy. Ankietę można było również pobrać w pokoju 33 Urzędu Gminy Oświęcim w godzinach pracy Urzędu. Uzupełnioną ankietę można było dostarczyć w nieprzekraczalnym terminie do r. do Urzędu Gminy drogą korespondencyjną drogą elektroniczną na adres wspolpraca@gminaoswiecim.pl a także złożyć bezpośrednio na dziennik podawczy Urzędu Gminy Oświęcim. 58 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 58

59 PODSUMOWANIE: W trakcie konsultacji społecznych odbyły się dwa spotkania warsztatowe, w dwóch podobszarach rewitalizacji. Pierwsze spotkanie miało miejsce r. godz. 16:00 w Domu Ludowym przy ul. Oświęcimskiej 28 w Dworach Drugich - spotkanie warsztatowe dotyczące obszaru rewitalizacji obejmującego tereny podobszaru Dwory Drugie. W trakcie spotkania pojawiły się następujące uwagi i sugestie uczestników. Zdjęcie 1. Spotkanie konsultacyjne w Dworach Drugich. Źródło: własne Zjawiska kryzysowe wskazane przez interesariuszy: Duże zagrożenie powodziowe. Fetor - występowanie nieprzyjemnych zapachów. Zamknięta kładka na śluzie Wisły - brak połączenia ze ścieżkami rowerowymi po drugiej stronie Wisły. Potencjał podobszarów wskazany przez interesariuszy: Aktywna organizacja społeczna - Koło Gospodyń Wiejskich. Ścieżki rowerowe. Proponowane przedsięwzięcia rewitalizacyjne - Interesariusze obecni na spotkaniu potwierdzili konieczność realizacji projektów w kształcie zapisanym w projekcie GPR dla Gminy Oświęcim na lata Zgłoszono również w formie ustnej propozycję o rozszerzenie projektu nr 8: stworzenie siłowni zewnętrznej przy Domu Ludowym w Dworach Drugich doposażenie OSP (sprzęt przeciwpożarowy) Internet dla OSP i Domu Ludowego doposażenie zespołu Dworzanki 59 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 59

60 Ponadto, zasygnalizowano, by projekt nr 1 był zlokalizowany w Szkole Podstawowej w Babicach oraz Domu Ludowym w Dworach Drugich - uwagę uwzględniono. Zdjęcie 2. Spotkanie konsultacyjne w Dworach Drugich. Źródło: własne. Zdjęcie 3. Spotkanie konsultacyjne w Babicach. Źródło: własne. Uczestnicy spotkania warsztatowego zostali poinformowani o terminie debaty publicznej dotyczącej Gminnego Programu Rewitalizacji, która odbędzie się 27 marca o godz. 15:00 w UG Oświęcim. Interesariusze zostali również poproszeni o wypełnienie ankiet i otrzymanych formularzy zgłaszania uwag i projektów do GPR. 60 Id: FED0A715-ABB B9BA-B449E Podpisany Strona 60