Bilans musi wyjść na zero. Autor: Joanna Grącka

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Bilans musi wyjść na zero. Autor: Joanna Grącka"

Maria Kozieł
8 lat temu
Przeglądów:

1 Autor: Joanna Grącka

2 Skrócony opis lekcji Poznanie podstawowych dokumentów finansowych w przedsiębiorstwie: bilansu i wyniku finansowego, interpretacja danych bilansowych. Analiza przypadku analiza tzw. kreatywnej księgowości. Cele lekcji Poznanie zasad rządzących wykorzystywaniem majątku przedsiębiorstwa, Poznanie znaczenie prowadzenia dokumentacji w przedsiębiorstwie, Odczytywanie podstawowych danych dotyczących przedsiębiorstwa z dostępnej dokumentacji oraz ich interpretacja. Metody realizacji zajęć wykład, praca z materiałami źródłowymi, ćwiczenia obliczeniowe. Adresat uczniowie szkół gimnazjalnych i liceum. Materiały dla uczniów Bilanse i wyniki finansowe przedsiębiorstw notowanych na giełdzie. 2

Cele lekcji Poznanie zasad rządzących wykorzystywaniem majątku przedsiębiorstwa, Poznanie znaczenie prowadzenia dokumentacji w przedsiębiorstwie, Odczytywanie podstawowych

3 majątek obrotowy kapitały obce majątek trwały własne kapitały Bilans musi wyjść na zero Tabela 1. Składniki majątku przedsiębiorstwa Majątek (aktywa przedsiębiorstwa) Kapitały - fundusze (pasywa przedsiębiorstwa) wartości niematerialne prawne rzeczowy majątek trwały należności długotrwałe Inwestycje długoterminowe zapasy rzeczowych składników majątku obrotowego kapitał podstawowy (założycielski) kapitał zapasowy i rezerwowy (samofinansowania) zobowiązania długoterminowe zobowiązania krótkoterminowe należności krótkoterminowe inwestycje krótko terminowe zaangażowanie kapitałów źródła finansowania majątków 3

majątek trwały należności długotrwałe Inwestycje długoterminowe zapasy rzeczowych składników majątku obrotowego kapitał podstawowy (założycielski)

4 Tabela 2. Bilans przedsiębiorstwa Aktywa Suma Pasywa Suma 1. Środki trwałe 1. Fundusze własne grunty Fundusze obce budynki kredyty bankowe maszyny i urządzenia zobowiązania wobec dostawców wartości niematerialne i prawne zobowiązania wobec budżetu 2. Środki obrotowe zapasy materiały inne zobowiązania Wynik finansowy netto towary produkcja w toku wyroby gotowe środki pieniężne należności należności od odbiorców inne należności Ogółem aktywa Ogółem pasywa Źródło: Przedsiębiorczość Podręcznik dla liceów ogólnokształcących, liceów profilowanych i techników. Zakres podstawowy Videograf edukacja Sp. z o.o r 4

Środki obrotowe zapasy materiały inne zobowiązania 20 000 3.

5 Tabela 3. Koszty produkcji w krótkim okresie Koszty zmienne Koszty stałe Płace pracowników produkcyjnych, których wysokość jest uzależniona od wielkości produkcji Koszty surowców, materiałów i półproduktów Koszty energii, wody Płace pracowników administracji i obsługi Koszty odpisów (zużywania się) maszyn Koszty użytkowania ziemi Koszty kredytów, niektóre podatki Aby jednak stwierdzić, czy opłacalna jest produkcja wyrobów i usług, należy policzyć, ile kosztuje jednostka produkcji. Do tego służy układ kalkulacyjny kosztów. Pojęcie kosztów bezpośrednich koszty, które można przypisać dokładnie jednemu produktowi, ponoszone wówczas, gdy odbywa się proces produkcyjny i bezpośrednio związane z produkcją konkretnych wyrobów (materiały, robocizna bezpośrednia). Koszty pośrednie inaczej koszty stale ponoszone niezależnie od wielkości produkcji, rozliczane na poszczególne wyroby według określonego klucza (najczęściej proporcjonalnie do robocizny bezpośredniej lub materiałów bezpośrednich. Są to, np. amortyzacja, koszty administracyjne, odsetki bankowe). Wstęp merytoryczny Bilans zestawienie wszystkich elementów majątku przedsiębiorstwa i źródeł ich pochodzenia, sporządzone na określony dzień. Aktywa cały majątek, trwały i obrotowy, będący w dyspozycji przedsiębiorstwa; lewa strona bilansu, odzwierciedla wielkość i strukturę majątku podmiotu gospodarczego. Pasywa prawa strona bilansu; pokazują źródła finansowania majątku, odzwierciedlają wielkość i strukturę kapitałów podmiotu gospodarczego. Fundusze własne przedsiębiorstwa, kapitał własny równowartość wkładu własnego przedsiębiorcy, powiększonego o część zysku, która jest przeznaczona na rozwój przedsiębiorstwa. 5

Koszty energii, wody Płace pracowników administracji i obsługi Koszty odpisów (zużywania się) maszyn Koszty użytkowania ziemi Koszty kredytów, niektóre podatki Aby jednak stwierdzić, czy opłacalna

6 Fundusze obce, kapitał obcy w ich skład wchodzą kredyty bankowe, pożyczki, zobowiązania wobec dostawców, budżetu państwa, innych instytucji. Zobowiązania krótkoterminowe są wymagane w ciągu 12 miesięcy. Zobowiązania długoterminowe są wymagalne w okresie dłuższym niż 1 rok. W bilansie przedsiębiorstwa aktywa (ogólna kwota środków trwałych i obrotowych) muszą się równać pasywom (łącznej sumie źródeł pochodzenia majątku) jest to tzw. zasada równowagi bilansowej. Koszty W krótkim okresie czasu w przedsiębiorstwie możemy wyróżnić koszty zmienne i koszty stale. Koszty zmienne ich wielkość uzależniona jest od wielkości produkcji. Koszty stale są ponoszone niezależnie od wielkości produkcji. Proponowany przebieg zajęć 1. Przypomnienie klasyfikacji majątku przedsiębiorstwa. 2. Na podstawie planszy Bilans przedsiębiorstwa omów pokrótce elementy bilansu, podkreślając, że jest to jeden z najważniejszych dokumentów w firmie. 3. Ilustracją rozważań teoretycznych o bilansie mogą być informacje zawarte w prospektach emisyjnych spółek giełdowych. 4. Uczniowie wypełniają pusty bilans, tak, by prawa i lewa równały się. Wyjaśnienie: Każda działalność gospodarcza jest związana z ponoszeniem kosztów. Można wręcz powiedzieć, że w przedsiębiorstwie powstają tylko koszty, przychody i zyski powstają na zewnątrz przedsiębiorstwa gdy produkcja lub usługi zostaną sprzedane. 6

W bilansie przedsiębiorstwa aktywa (ogólna kwota środków trwałych i obrotowych) muszą się równać pasywom (łącznej sumie źródeł pochodzenia majątku) jest to tzw. zasada równowagi bilansowej.

7 Koszty określone w jednostkach pieniężnych nakłady poniesione na realizację działalności gospodarczej. Należy odróżnić koszty i wydatki w przedsiębiorstwie. Np. przedsiębiorca płacąc niektóre podatki - ma wydatki, ale nie wszystkie podatki są wliczane w koszty. Natomiast wszystkie koszty są połączone z poniesionymi wydatkami na funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Omawiając koszty dotykamy problemu tzw. krótkiego i długiego okresu czasu w przedsiębiorstwie. Krótki okres to taki, w którym nie następują zmiany w sposobie produkcji. Długi okres obejmuje taki okres czasu, w którym następują zmiany w sposobie produkcji. 7

przedsiębiorca płacąc niektóre podatki - ma wydatki, ale nie wszystkie podatki są wliczane w koszty.

8 5. Na podstawie planszy Koszty produkcji uczniowie w dwuosobowych grupach wypełniają pustą planszę: dla wytwórni sałatek, dla cegielni, dla kina, dla piekarni, dla zakładu fryzjerskiego. Tabela do uzupełnienia Koszty produkcji w krótkim okresie Koszty zmienne Koszty stałe 5. Obliczanie kosztów w przedsiębiorstwie Chcąc obliczyć, czy produkcja jest opłacalna trzeba policzyć, ile ona kosztuje. Należy więc wybrać określoną jednostkę czasu: miesiąc, rok i podsumować ponoszone w tym czasie koszty: zużyte materiały, energię, wodę, usługi obce (czyli zakupione od innych przedsiębiorstw, także wydatki na reprezentacje i reklamę), podatki zaliczane do kosztów np.; podatek od nieruchomości, rolny, akcyzowy, od środków transportu, opłaty celne, lokalne, wynagrodzenia pracowników, ekwiwalenty, odprawy emerytalne, nagrody jubileuszowe, świadczenia na rzecz pracowników ubezpieczenia, składki na obowiązkowe fundusze, amortyzacja wartość okresowych odpisów amortyzacyjnych od majątku trwałego, który zużywa się stopniowo w długim okresie czasu, 8

Obliczanie kosztów w przedsiębiorstwie Chcąc obliczyć, czy produkcja jest opłacalna trzeba policzyć, ile ona kosztuje.

9 pozostałe koszty czynsze dzierżawne, opłaty leasingowe, koszty ubezpieczeń majątkowych. 6. Nadaj wartości liczbowe dla kosztów z poprzedniego ćwiczenia. W przybliżeniu oblicz, jakie mogą być dzienne koszty działalności zaproponowanych firm. 7. W działalności gospodarczej jednym z najważniejszych obliczeń jest sporządzenie kalkulacji kosztów, czyli obliczenia kosztu jednostkowego wytwarzanej produkcji. Uwagi dla prowadzącego W tych zajęciach konieczne jest nawiązanie do tematu o majątku przedsiębiorstwa. Zrozumienie pojęć aktywa i pasywa może budzić trudności. Można to obrazowo wyjaśnić w ten sposób, że każda rzecz po pierwsze ma swoją wartość wyrażoną w pieniądzach (nawiązanie do podstawowych wiadomości z ekonomii) i po drugie została z jakiegoś źródła sfinansowana (np. na książkę o wartości 10 zł pożyczono pieniądze 10 zł. Te dwie wiadomości zapisuje się w dwóch rubrykach po lewej i prawej stronie bilansu). Tłumacząc zasadę równowagi bilansowej można odnieść się np. do Oświadczeń majątkowych, albo odpowiedzialności przed aparatem skarbowym: każdy podatnik może zostać wezwany do urzędu skarbowego, by wytłumaczył pokrycie majątku w źródłach finansowania. Podobnie przedsiębiorstwa: składając bilans do 31 marca następnego roku po zakończeniu roku bilansowego, udowadniają, że ich majątek ma pokrycie w legalnych źródłach finansowania. 9

W działalności gospodarczej jednym z najważniejszych obliczeń jest sporządzenie kalkulacji kosztów, czyli obliczenia kosztu jednostkowego wytwarzanej produkcji.

10 Materiały dla uczniów Tabela do uzupełnienia Bilans przedsiębiorstwa plansza do ćwiczeń Aktywa Suma Pasywa Suma 1. Środki trwałe grunty budynki maszyny i urządzenia wartości niematerialne i prawne 2. Środki obrotowe zapasy materiały 1. Fundusze własne 2. Fundusze obce kredyty bankowe zobowiązania wobec dostawców zobowiązania wobec budżetu inne zobowiązania 3. Wynik finansowy netto towary produkcja w toku wyroby gotowe środki pieniężne należności należności od odbiorców inne należności Ogółem aktywa Ogółem pasywa 10

Fundusze własne 2. Fundusze obce kredyty bankowe zobowiązania wobec dostawców zobowiązania wobec budżetu inne zobowiązania 3.

11 Propozycje sprawdzenia danych Ćwiczenie 1 Uczniowie sporządzają bilans dla swojej firmy, na w przybliżeniu, realnych wielkościach. Ćwiczenie 2 a) Oblicz, jaki może być koszt jednostkowy potrawy. Skalkuluj koszt porcji ciasta, jakie przyrządzisz do sprzedaży w Dzień otwarty szkoły. b) Skalkuluj koszt biletu na dyskotekę szkolną. 11

Ćwiczenie 2 a) Oblicz, jaki może być koszt jednostkowy potrawy.

Podobne dokumenty

KONSPEKT ZAJĘĆ Temat: Charakterystyka biznesplanu plan finansowy. Cel ogólny kształcenia: Cele szczegółowe zajęć:

KONSPEKT ZAJĘĆ Temat: Charakterystyka biznesplanu plan finansowy. Cel ogólny kształcenia: zapoznanie z treściami planu finansowego. Cele szczegółowe zajęć: 1) uzasadnić znaczenie planu finansowego, 2)