Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności. Rolnictwo ekologiczne

Transkrypt

1 1

2 Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności Rolnictwo ekologiczne

3

4

5 Chroniona Nazwa Pochodzenia

6 Ogólna charakterystyka nazwa produktu powinna wykorzystywać nazwę regionu, konkretnego miejsca lub też w wyjątkowych przypadkach kraju, gdzie dany wyrób jest produkowany (np. Miel de La Alcarria - hiszpański miód z prowincji Alcarria lub bryndza podhalańska); wytwarzanie surowców, produkcja wyrobu i jego przygotowywanie do sprzedaży, czyli cały proces technologiczny, powinien

7 Ogólna charakterystyka Jakość produktu lub jego cechy charakterystyczne powinny być głównie lub też wyłącznie związane z otoczeniem geograficznym, i właściwymi dla niego czynnikami naturalnymi oraz ludzkimi gdzie dany wyrób jest produkowany, czyli jakość produktu powinna być efektem jego pochodzenia; W wyjątkowych przypadkach jako Chronione Nazwy Pochodzenia

8 Przykłady zarejestrowanych Nazw jako ChNP Anevato -GRECJA Kasseri - GRECJA Queso Manchego HISZPANIA Pecorino Siciliano WŁOCHY Tiroler Bergkäse AUSTRIA Miel de La Alcarria HISZPANIA Mel de Barroso PORTUGALIA Queso Ibores - HISZPANIA

9 Chronione Oznaczenie Geograficzne

10 Ogólna charakterystyka nazwa produktu powinna wykorzystywać nazwę regionu, konkretnego miejsca lub też w wyjątkowych przypadkach kraju, gdzie dany wyrób jest produkowany (np. Jambon d'ardenne Szynka z Ardeny); istnieje związek pomiędzy produktem a obszarem, z którego ten produkt pochodzi. Wymagane jest, aby co najmniej jeden (a nie wszystkie) z etapów całego procesu produkcyjnego tzn. wytwarzanie surowców, produkcja wyrobu lub przygotowywanie do sprzedaży - odbywał się na obszarze, do którego

11 Ogólna charakterystyka produkt posiada szczególną, specyficzną jakość, reputację, cieszy się uznaniem lub też posiada inne cechy przypisywane pochodzeniu geograficznemu; od 31 marca w wyjątkowych przypadkach jako Chronione Oznaczenia Pochodzenia zarejestrowane mogą zostać także niektóre tradycyjne, niegeograficzne nazwy określające produkt rolny lub środek spożywczy - np. rogal świętomarciński

12 Przykłady zarejestrowanych nazw jako ChOG Tomme de Savoie - FRANCJA Scotch Lamb W. BRYTANIA Cidre de Normandie FRANCAJA Dortmunder Bier NIEMCY Nürnberger Lebkuchen - NIEMCY Pommes et poires de Savoie FRANCJA Kiwi Latina WŁOCHY Clare Island Salmon - IRLANDIA

13 Różnice między ChNP i ChOG o Najważniejsza różnica między tymi dwoma rodzajami oznaczeń polega na sile związku danego produktu z miejscem jego pochodzenia o De facto ChNP można uzyskać tylko i wyłącznie operując na danym (określonym obszarze geograficznym) o Wszystkie fazy produkcji na obszarze geograficznym (ChNP) vs. co najmniej 1 faza produkcji (ChOG) o ChOG można rejestrować na podstawie reputacji wyrobu (np. ser DanaBlue, andruty kaliskie)

14 Gwarantowana Tradycyjna Specjalność

15 Ogólna charakterystyka Nazwa takiego produktu musi być: sama w sobie specyficzna (np. hiszpańskie ciastka Panellets ) lub, wyrażać specyficzny charakter produktu rolnego lub środka spożywczego (np. belgijskie piwo Lambic, którego pierwsze fazy fermentacji odbywają się przy udziale drożdży Lambicus i Brettanomyces Bruxelłensis).

16 Mozzarella Panellets Falukorv Lambic Kalakukko Karjalanpiirakka Przykłady GTS

17 Quality Meat Program

18 System QMP został uznany za krajowy system, jakości żywności na mocy decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 października 2008 r. Właścicielem Systemu QMP i znaku QMP jest Polskie Zrzeszenie Producentów Bydła Mięsnego, rolnicze zrzeszenie branżowe zarejestrowane w 2005 roku na podstawie przepisów Ustawy z dnia 8 października 1982 roku o społeczno - zawodowych organizacjach rolników (Dz. U. Nr 32, poz. 217)

19 Niektóre zasady działania Systemu QMP System otwarty dla wszystkich producentów, ale także dla innych uczestników łańcucha dostaw. QMP jest systemem przejrzystym i zapewnia pełną możliwośćidentyfikacji produktów wytworzonych w ramach tego systemu. Każdy producent, który uzyska certyfikat zgodności automatycznie staje się uczestnikiem systemu QMP. Kapituła może podjąćdecyzjęo cofnięciu prawa używania znaku QMP jedynie na podstawie ważnej przyczyny, np.: udowodnione naruszanie zasad stosowania znaku QMP, utrata certyfikatu.

20 Pork Quality System

21 PQS System opiera się na starannie opracowanym sposobie doboru ras krajowych oraz identyfikacji zwierząt, a także określonych zasadach ich żywienia. Obejmuje hodowlę i chów oraz obrót przedubojowy wraz z przetwórstwem i dystrybucją. Opracowane dla Systemu PQS surowe normy postępowania na każdym z tych etapów wpływają na wysoką jakość mięsa wieprzowego uzyskanego bez udziału tzw. polepszaczy

22 System Gwarantowanej Jakości Żywności (Quality Assurance for Food Products)

23 Ogólne założenia systemu QAFP System obejmuje swoim zasięgiem wszystkie ogniwa łańcucha produkcyjnego w wybranych branżach. System QAFP to budowanie wiarygodności uczestników łańcucha żywnościowego w oczach konsumenta. System Gwarantowanej Jakości Żywności - QAFP to procedury gwarantujące nie tylko bezpieczeństwo, ale też wyższą jakość żywności. To system otwarty każdy kto spełni normy określone w zeszytach branżowych może do niego przystąpić. Wyroby certyfikowane znakiem QAFP swoją wyj tkowo opieraj na zapewnieniu jako ci i

24 Jakość Tradycja

25 Założenia systemu JT Tradycyjny skład lub tradycyjny sposób wytwarzania Szczególna jakość wynikająca z tradycyjnego charakteru produktu Szczególna jakość lub reputacja odróżniająca produkt od produktów należących do tej samej kategori Za tradycyjny skład, tradycyjny sposób wytwarzania, tradycyjny charakter uważa się produkty, które posiadają co

26 Systemy Jakości Żywności-cele Celem środka udzielającego wsparcia rolnikom biorącym udział we wspólnotowych lub krajowych systemach jakości żywności jest zapewnienie konsumentom gwarancji dotyczących jakości produktu lub stosowanego procesu produkcyjnego wynikającej z uczestnictwa rolników w takich systemach, uzyskanie wartości dodanej dla podstawowych produktów

27 Systemy Jakości Żywności Działanie "Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności" objęte Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata jest adresowane do producentów rolnych, wytwarzających produkty rolne w ramach wspólnotowych i krajowych systemów jakości żywności. Rolnicy korzystający z działania mogą przez 5 lat ubiegać się, między innymi: o zwrot (do

28 Schemat instytucjonalny MRiRW instytucja nadzorująca ARiMR instytucja płatnicza Centrala koordynacja i wypłata środków OR obsługa wniosków i wydawanie decyzji

29 POMOC MOŻE OTRZYMAĆ producent rolny (osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej), wpisany do ewidencji producentów rolnych prowadzonej przez ARiMR, który nie został wykluczony z ubiegania się o pomoc na podstawie przepisów Unii Europejskiej i krajowych oraz wytwarza w ramach niżej wymienionych systemów jakości żywności produkty rolne przeznaczone do spożycia przez ludzi

30 Systemy wspólnotowe: Systemy jakości żywności kwalifikujące siędo wsparcia a) System Chronionych Nazw Pochodzenia i Chronionych Oznaczeń Geograficznych ChNP-ChOG; b) System Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności GTS; c) Produkcja ekologiczna produktów rolnych Rolnictwo ekologiczne. Systemy krajowe: a) Produkcja integrowana IP; b) "Jakość Tradycja",

31 Pomoc obejmuje zwrot kosztów: a) kontroli, po których przeprowadzeniu wydaje się: - certyfikat zgodności lub świadectwo jakości handlowej produktów wytwarzanych w ramach systemów GTS oraz ChNP-ChOG, - certyfikat produkcji ekologicznej, - certyfikat zgodności potwierdzający, że produkty zostały wytworzone zgodnie ze specyfikacją i standardami systemu "Jakość Tradycja", - certyfikat zgodności potwierdzający, że produkty zostały wytworzone zgodnie ze specyfikacją i standardami systemu "Quality Meat Program". - certyfikat potwierdzający stosowanie integrowanej produkcji

32 W przypadku IP do kosztów objętych refundacjązalicza się: -koszty poniesione na uzyskanie zaświadczeń o nieprzekroczeniu w roślinach i produktach roślinnych dopuszczalnych poziomów pozostałości środków ochrony roślin, metali ciężkich, azotanów i innych pierwiastków oraz substancji szkodliwych, -koszty kontroli, których konieczność przeprowadzenia wynika bezpośrednio z metodyk integrowanej produkcji, a które dotyczą pobierania próbek gleby i liści, wykonywania analiz na zawartość składników pokarmowych oraz ustalania potrzeb nawozowych roślin.

33 . b) składek poniesionych na rzecz grupy producentów, działającej w jednej z form organizacyjnych wymienionych w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 22 stycznia 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania "Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (Dz. U. Nr 20, poz. 119, z późn. zm.), która w roku poprzedzającym rok złożenia wniosku o płatność, realizowała zadania określone w załączniku nr 2 do tego rozporządzenia. c) zakupu specjalistycznych publikacji na temat prowadzenia integrowanej produkcji oraz zakupu pułapek feromonowych i lepowych (dotyczy tylko systemu IP).

34 Wysokość wsparcia MAKSYMALNA, ROCZNA WYSOKOŚĆ POMOCY uzależniona jest od tego, w jakim systemie jakości rolnik uczestniczy 3200zł - w systemach Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności oraz Chronionych Nazw Pochodzenia i Chronionych Oznaczeń Geograficznych; 3000 zł - w systemie produkcji ekologicznej (wcześniej było 996zł); 2750 zł - w systemie integrowanej produkcji; 1470 zł - w systemie "Jakość Tradycja"; 2386 zł - w systemie "Quality Meat Program".

35 Producent rolny otrzyma wsparcie na podstawie kosztów rzeczywiście poniesionych i udokumentowanych. Do naliczanej płatności nie będzie wliczany zapłacony podatek od towarów i usług (VAT). Dlatego wnioskowana przez rolnika kwota płatności musi dotyczyć wyłącznie kosztów netto. Roczna suma uzyskiwanego wsparcia nie może być wyższa niż równowartość 3000 euro na gospodarstwo.

36 Beneficjent składa: wniosek o przyznanie pomocy, wnioski o płatność, do Oddziału Regionalnego ARiMR, właściwego ze względu na miejsce zamieszkanie albo siedzibę producenta rolnego. Wnioski o przyznanie pomocy oraz o płatność należy składać na formularzach opracowanych i udostępnianych przez ARiMR. Wraz z wypełnionym formularzem składa się wymagane załączniki.

37 Składanie wniosków (miejsce) Wnioski (o przyznanie pomocy i o płatność) składa się: w Oddziale Regionalnym ARiMR, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę producenta; bezpośrednio lub wysyłając pocztą.

38 Składanie wniosków (zakres) Wnioski dotyczące ChNP-ChOG i GTS (o pomoc i o płatność) składa się osobno dla każdego produktu. Wnioski dotyczące rolnictwa ekologicznego, integrowanej produkcji, systemu "Jakość Tradycja" i systemu "Quality Meat Program" (o pomoc i o płatność) składa się łącznie dla wszystkich produktów. Wnioski składa się (osobiście lub wysyłając pocztą) do dyrektora oddziału regionalnego (OR) ARiMR właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę producenta rolnego.

39 Składanie wniosków (terminy) Wniosek o przyznanie pomocy: Początek - po upływie 14 dni od podania przez Prezesa ARiMR do publicznej wiadomości informacji o uruchomieniu działania. Wniosek o płatność: W terminie 180 dni od dnia upływu okresu pomocy, którego wniosek dotyczy. Przez 5 kolejnych lat od uprawomocnienia się

40 Wniosek o przyznanie pomocy Dokumenty dołączane do wniosku: ChNP -ChOG i GTS: Kopia ważnego certyfikatu zgodnosci, wydanego przez jednostkę certyfikującą lub ważnego świadectwa jakości handlowej wydanego przez Wojewódzkiego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych lub Oświadczenie, złożone przez producenta rolnego o wytwarzaniu produktów zgodnie z rozporzadzeniem Produkcja Ekologiczna: Kopie ważnego certyfikatu, wydanego przez uprawnioną jednostkę certyfikującą lub Oświadczenie, że producent rolny jest w okresie przestawiania (konwersji).

41 Wniosek o przyznanie pomocy Dokumenty dołączane do wniosku: "Jakość Tradycja": kopia ważnego certyfikatu zgodności potwierdzającego, że produkty zostały wytworzone zgodnie ze specyfikacją i standardami systemu "Jakość Tradycja", wydanego przez upoważnioną jednostkę certyfikującą, albo lub oświadczenie o wytwarzaniu produktów zgodnie ze specyfikacją i standardami systemu "Jakość Tradycja". Quality Meat Program":

42 Oświadczenia, o których mowa wyżej, powinny uwzględniać: produkty i rodzaj produkcji, jakie zostały objęte systemem kontroli, dane jednostki certyfikującej, do której producent rolny zgłosił się oraz datę objęcia systemem kontroli.

43 Wniosek o płatność(systemy unijne) Dokumenty dołączane do wniosku: ChNP-ChOG i GTS: Kopia ważnego certyfikatu lub Kopia ważnego świadectwa jakości handlowej wydanego przez Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych w okresie, za który składany jest wniosek. Produkcja Ekologiczna: Kopie ważnego certyfikatów zgodności Dołącza się również kopie dokumentów potwierdzających poniesione koszty kontroli, składek na rzecz grupy.

44 Wniosek o płatność(systemy krajowe) Dokumenty dołączane do wniosku: Integrowana Produkcja (IP): Kopie ważnego certyfikatu potwierdzającego stosowanie integrowanej produkcji. Jakość Tradycja": Kopia ważnego certyfikatu potwierdzającego stosowanie standardów systemu "Jakość Tradycja" i wytwarzanie produktów zgodnie ze specyfikacją. Quality Meat Program": Kopia ważnego certyfikatu potwierdzającego stosowanie standardów systemu "Quality Meat Program" i wytwarzanie produktów zgodnie ze specyfikacją. Niezależnie od systemu jakości: Kopie faktur lub równoważnych dokumentów księgowych oraz

45 UWAGA: wymaganie złożenia "zestawienia" dotyczy wnioskodawców, którzy złożyli wniosek o przyznanie pomocy nie wcześniej niż w dniu wejścia w życie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 grudnia 2010 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania "Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (Dz. U. z 2011 r. Nr 13, poz. 64) (tj. 3 lutego 2011 r.) i na podstawie odrębnych przepisów nie są obowiązani do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Jeżeli wnioskodawca ubiegający się o płatność obowiązany jest do prowadzenia ksiąg rachunkowych, a wniosek o przyznanie pomocy złożył nie wcześniej niż 3 lutego 2011 r., to

46 Ścieżka czynności beneficjenta do uzyskania płatności Uzyskanie certyfikatów lub świadectw jakości handlowej, zależnie od systemu jakości żywności; Złożenie wniosku o pomoc wraz z wymaganymi załącznikami; Produkcja zgodnie z wymaganiami dotyczącymi danego

47 DECYZJA w sprawie wniosku o przyznanie pomocy: Powinna być wydana w terminie 60 dni od złożenia wniosku spełniającego wymagania określone w 7 rozporządzenia wykonawczego (kompletnego wniosku). DECYZJA w sprawie przyznania (lub odmowy) płatności : Powinna być wydana w terminie 60 dni od zło enia kompletnego wniosku

48 Odrzucenie wniosku o przyznanie pomocy WNIOSKODAWCA NIE JEST PRODUCENTEM ROLNYM PRODUCENT ROLNY JEST WYKLUCZONY Z POMOCY (REJESTR WYKLUCZEŃ) NA PODSTAWIE ROZPORZĄDZENIA RADY (WE) NR 1698/2005 oraz aktów wydanych na jego podstawie i innych. NIE UCZESTNICZY W SYSTEMIE JAKOŚCI

49 Odrzucenie wniosku o płatność ZŁOŻENIE WNIOSKU POZA TERMINEM PRODUCENT ROLNY JEST WYKLUCZONY Z POMOCY (REJESTR WYKLUCZEŃ) NA PODSTAWIE ROZPORZĄDZENIA RADY (WE) NR 1698/2005 oraz aktów wydanych na jego podstawie i innych. NIE UCZESTNICZY W SYSTEMIE JAKOŚCI ZAKWESTIONOWANO WSZYSTKIE DOKUMENTY DOTYCZĄCE PONIESIONYCH KOSZTÓW WNIOSKODAWCA UNIEMOŻLIWIŁ PRZEPROWADZENIE KONTROLI NA MIEJSCU PRZED ZLOŻENIEM WNIOSKU O PLATNOŚĆ PRZESTAŁ BYĆ PRODUCENTEM ROLNYM (WYKREŚLONY Z EWIDENCJI) PRODUCENT WYCZERPAŁ JUŻ LIMIT POMOCY W RAMACH DZIAŁANIA 3000 EURO NA GOSPODARSTWO

50 SYSTEMY JAKOŚCI ŻYWNOŚCI Wnioski o przyznanie pomocy 582 Wnioski o płatność 635 Wypłacona kwota 414 tys.zł

51 Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności

52 Stopień wykorzystania pomocy: Limit : ,47 zł Wnioski o pomoc : 59,39 % Wnioski o płatność : 19,19 % Zrealizowane płatności: 13,73% Liczba różnych beneficjentów:

53 PERSPEKTYWY ZMIAN WPR

54 Etapy reformy WPR Healt Check Przegląd WPR listopada 2010 Komunikat KE 12 październik 2011 Legal proposals Debata publiczna

55 Artykuł 17 ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych 1.Wsparcie w ramach tego środka obejmuje przystąpienie rolników do: a) systemów jakości produktów rolnych, bawełny lub środków spożywczych ustanowionych prawodawstwem Unii; b) systemów jakości produktów rolnych, bawełny lub środków spożywczych uznanych przez państwa członkowskie za spełniające następujące kryteria: (i) specyfika produktu końcowego wytworzonego w ramach takich systemów wynika z jasnego wymogu zagwarantowania: - określonych cech produktu; lub - określonych metod uprawy lub produkcji; lub - jakości produktu końcowego, która w sposób znaczący przewyższa normy handlowe dotyczące danego produktu pod względem zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt i roślin, dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska;

56 (ii) system jest otwarty dla wszystkich producentów; (iii) system obejmuje obowiązujące specyfikacje produktów, a zgodność z tymi specyfikacjami jest weryfikowana przez organy publiczne lub niezależny organ kontroli; (iv) system jest przejrzysty i zapewnia pełną identyfikowalność produktów; Lub c) dobrowolnych systemów certyfikacji produktów rolnych uznanych przez państwa członkowskie za zgodne z wytycznymi Unii dotyczącymi najlepszych praktyk29 dla dobrowolnych systemów certyfikacji produktów rolnych i środków spożywczych. 2. Wsparcie udzielane jest jako roczna płatność motywująca, której poziom ustala się według poziomu kosztów stałych wynikających z udziału we wspieranych systemach przez maksymalny okres pięciu lat. 3. Wsparcie ogranicza się do wysokości maksymalnej kwoty określonej w załączniku (3 tys.eur)

57 STRATEGIA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU WSI ROLNICTWA I RYBACTWA Uchwała rady Ministrów z 25 kwietnia 2012 r.

58

59 Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Nowy okres programowania Aktualny stan prac Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

60 Powiązanie WPR z Polityką Spójno jności Strategia Europa Definiuje główne cele do osiągnięcia przez UE Wspólne Ramy Strategiczne(WRS) obejmuje EFRROW, EFRR, EFS, Fundusz Spójności i EFMR( fundusze WRS ) i odzwierciedla strategię EU2020 poprzez wspólne cele tematyczne realizowane przez poszczególne fundusze Umowa Partnerska dokument krajowy określający planowaną alokację środków na realizację celów EU2020 Polityka rozwoju obszarów wiejskich: EFRROW Pozostałe fundusze WRS (EFRR, EFS, FS, EFMR) Program(y) Rozwoju Obszarów Wiejskich - Dotyczące sześciu priorytetów dla rozwoju obszarów wiejskich

61 WRS a rozwój j obszarów w wiejskich Wspólne Ramy Strategiczne Rozwój obszarów wiejskich 11 celów tematycznych 6 priorytetów rozwoju obszarów wiejskich 18 celów szczegółowych Działania Innowacyjność, klimat i środowisko jako cele przekrojowe

62 Powiązanie działań z obszarami tematycznymi (3/6) Priorytet 3. Poprawa organizacji łańcucha żywnościowego i promowanie zarządzania ryzykiem w rolnictwie 3A. Lepsze zintegrowanie głównych producentów z łańcuchem żywnościowym poprzez systemy jakości, promocjęna rynkach lokalnych i krótkie cykle dostaw, grupy producentów i organizacje międzybranżowe 3B. Wspieranie zarządzania ryzykiem w gospodarstwach Art.17 Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych Art.18 Inwestycje w środki trwałe (b) przetwórstwo i marketing artykułów rolnych Art.21 Podstawowe usługi i odnowa wsi (budowa i modernizacja targowisk) Art.28 Tworzenie grup producentów Art.34 Dobrostan zwierząt Art.19 Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych i katastrof oraz wprowadzenie odpowiednich działań zapobiegawczych Art.25 Zapobieganie zniszczeniom lasów wskutek pożarów lasów, klęsk żywiołowych i katastrof oraz odtwarzanie lasów Art.38 Ubezpieczenia upraw, zwierząt i roślin Art.39 Fundusze wspólnego inwestowania Art.40 Narzędzie stabilizacji dochodów

63 Dziękuj kuję za uwagę Łukasz Korcz-Lewandowski Pomorski Oddział Regionalny Biuro Działań Społecznych i Środowiskowych