Dopasowanie siodeł w termografii część I

Transkrypt

1 MSc Maria Soroko Dopasowanie siodeł w termografii część I 1. Wstęp: - Siodło jest elementem łączącym prace jeźdźca i pracę konia. Toteż siodło staje się niezwykle ważnym elementem decydującym o wspólnych sukcesach. Siodło ma za zadanie rozłożyć ciężar jeźdźca równo na całą powierzchnię grzbietu konia. Nieprawidłowość jego doboru oraz ułożenia może być przyczyną urazu mięśni przykręgosłupowych lub samego kręgosłupa, powodując długotrwały proces leczenia i rehabilitacji. W budowie siodła wyróżniamy dwa łęki : przedni i tylni. Łęk przedni ogranicza siodło od przodu i jest wygięty w łuk tak, aby stworzyć miejsce dla kłębu. Łęk tylni również wygięty w łuk, ale bardziej płaski od łęku przedniego ogranicza siodło od tyłu. Przedni łęk nie powinien mieć styczności z końskim grzbietem podczas ruchu, ponieważ może spowodować odbicie i tarcie kłębu. Rozstaw łęku ma również istotny wpływ na równowagę siodła na koniu. Siodło z powodu nieprawidłowej równowagi może powodować zwiększony ucisk po bokach oraz w przodzie lub w tyle siodła. W konsekwencji brak równowagi siodła może przyczynić się do urazów: mięśnia najdłuższego grzbietu, który leży po obu stronach kręgosłupa (rysunek 1a,b) mięśnia kolczystego klatki piersiowej(rysunek 2a,b) kręgosłupa : wyrostki kolczyste odcinka piersiowego Rysunek 1a.Mięsień najdłuższy grzbietu. Rysunek 1b. Mięsień najdłuższy grzbietu. Obszar mięśnia zaznaczonego strzałką na rysunku 1b najczęściej ulegają urazom z powodu niedopasowanego siodła

2 Rysunek 2a. Mięsień kolczysty klatki piersiowej Rysunek 2b. Mięsień kolczysty klatki piersiowej Obszar mięśnia zaznaczonego strzałką na rysunku 2b najczęściej ulegają urazom z powodu niedopasowanego siodła. Prawidłowo dopasowane siodło powinno przylegać całą powierzchnią paneli do grzbietu konia. W przypadku, gdy siodło nie przylega całą powierzchnią do grzbietu staje się siodłem mostkującym. Oznacza to, że przednia i tylnia część siodła wywierając zwiększony ucisk, a środkowa cześć siedzisko nie ma lub ma niewielką styczność z grzbietem. Takie ułożenie siodła powoduje duży dyskomfort i bolesność dla konia. Siodłanie konia związane jest z prawidłowym ułożeniem siodła. Ułożenie siodła za bardzo do przodu zachodzi na kłąb, powodując liczne otarcia i powstanie ran. Takie ułożenie może również blokować ruch łopatki uniemożliwiając właściwą pracę kończyn piersiowych. Osiodłanie za bardzo do tyłu, uszkadza odcinek lędźwiowy (wyrostki poprzeczne) kręgosłupa i narządy wewnętrzne np. nerki.. Tradycyjnie stosowanymi siodłami są siodła terlicowe, lecz ostatnio jeźdźcy chętnie sięgają po siodła bezterlicowe szczególnie w przypadku koni, które maja delikatne grzbiety z powodu przebytych urazów grzbietu lub z powodu złych doświadczeń z siodłami terlicowymi. Przeprowadzono doświadczenie na 4 -ech koniach i 3-ech modelach sideł bezterlicowych, Celem badania jest : czy siodła bezterlicowe rzeczywiście dopasowują do grzbiet konia ze względu na brak elementu sztywnego terlicy. Dla udokumentowania prawidłowego ułożenia siodła na grzbiecie konia, zastosowano metodę badawczą termografii, która pozwala na określenie obszarów podatnych na ucisk pod siodłem bezterlicowym. W praktyce termograficznej zobrazowane promieniowanie podczerwone jest źródłem promieni podczerwonych wyemitowanych przez badane ciało oraz promieni podczerwonych pochodzących od innego ciała, czyli absorbowanych przez badane ciało. W obecnym doświadczeniu badanym ciałem jest grzbiet konia, natomiast innym ciałem jest siodło, które jest źródło promieniowania podczerwonego, absorbowanego przez grzbiet konia.

3 2. Metoda analizy W doświadczeniu dokonano oceny dopasowania na postawie dwóch modelach siodeł bezterlicowych : Siodło bezterlicowe model 1 Siodło bezterlicowe model 2 Siodło bezterlicowe model 3 Badaniu termowizyjnym poddano cztery klinicznie zdrowe konie: Koń I rasa Hucuł, lat 10, koń rekreacyjny. Badanie dopasowania siodła bezterlicowego - model 1i model 2 Koń II rasa Hucuł, lat 19, koń rekreacyjny. Badanie dopasowania siodła bezterlicowego - model 1 Koń III rasa Hucuł, lat 6, koń rekreacyjny Badanie dopasowania siodła bezterlicowego - model 1 Koń IV rasa Szlachetna Półkrew, lat 4, koń rekreacyjny. Badanie dopasowania siodła bezterlicowe - model 3 3. Warunki wykonywania badań termowizyjnych Zdjęcia termowizyjne wykonano w Gospodarstwie Agroturystycznym: Ranczo Stokrotka Kotlina Kłodzka, w miesiącach maj i czerwiec Wszystkie badania były wykonane wewnątrz w stajni. Zdjęcia termowizyjne wykonano za pomocą kamery model VarioCAM High Resolution firmy InfraTec. Aparatura jest systemem pracującym w długim zakresie widma podczerwonego (7,5-14 µm) emitowanego przez ciało. Kamera ta dokonuje pomiaru z dokładnością +/- 0,1ºC. Analizy termogramów dokonano za pomocą programu komputerowego IRBIS 3 Proffesional. Konie były poddane badaniom termograficznym: przed wysiłkiem zaraz po wysiłku W obu badaniach fotografowano odcinek grzbietu konia od góry. Analizie poddano rozkład temperatur odcinka piersiowego kręgosłupa, gdzie leży siodło. W celu wyeliminowania błędów w pomiarach termograficznym poniżej podane warunki były przestrzegane w celu zapobieganiu wpływowi zewnętrznych czynników środowiskowych. Konie w dniu wykonania badań do 2 godzin przed pierwszym badaniem były umieszone w boksie o stałych parametrach środowiskowych: temperaturze, ciśnieniu, wilgotności, bez przeciągu i wpływu promieni słonecznych. Konie nie były czyszczone i nie miały bezpośredniego kontaktu z wierzchnim nakryciem ( np. derki).

4 Po badaniu konie były osiodłane i trenowane przez 20 minut. Konie były wprowadzone do miejsca wykonania pierwszego badania. Zdjęcie grzbietu było wykonane zaraz po ściągnięciu siodła. Rysunek 3 Ustawienia konia do zrobienia zdjęcia grzbietu. 4. Spis termogramów Wykonano w sumie 10 termogramów, które zamieszczono w opracowaniu:: 1. Zdjęcie termowizyjne grzbietu konia I -siodło bezterlicowe Model 1 Termogram numer 1- koń I grzbiet przed wysiłkiem fizycznym Termogram numer 2 -koń I grzbiet po wysiłku fizycznym 2. Zdjęcia termowizyjne grzbietu konia II - siodło bezterlicowe Model 1 Termogram numer 3- koń II grzbiet przed wysiłkiem fizycznym Termogram numer 4- koń II po wysiłku fizycznym 3. Zdjęcia termowizyjne grzbietu konia III - siodło bezterlicowe Model 2 Termogram numer 5 -koń III grzbiet przed wysiłkiem fizycznym Termogram numer 6 koń III grzbiet po wysiłku fizycznym 4. Zdjęcie termowizyjne grzbietu konia I - siodło bezterlicowe Model 2 Termogram numer 7- koń I grzbiet przed wysiłkiem fizycznym Termogram numer 8 koń I grzbiet po wysiłku fizycznym 5. Zdjęcia termowizyjne grzbietu konia IV - siodło bezterlicowe Model 3 Termogram numer 9- koń IV grzbiet przed wysiłkiem fizycznym Termogram numer 10 koń IV grzbiet po wysiłku fizycznym 5. Wnioski Termogramy numer 2 i 10 są przykładem prawidłowo dopasowanego siodła. Ciężar jeźdźca rozłożony jest równomiernie i nie występują punkty zwiększonego nacisku. Termogramy numer 4, 6, 8 w jasny i czytelny sposób obrazują nierównomierne rozłożenie ciężaru siodła, pod ciężarem jeźdźca. Czy nierównomierne rozłożenie ciężaru siodła może wynikać z wadliwie dobranego siodła bezterlicowego do grzbietu? W prawidłowej interpretacji zdjęcia termowizyjnego należy umieć rozważać również inne przyczyny związane z niesymetrycznym rozłożeniem ciężaru jeźdźca np.: asymetrycznie

5 zużyte poduszki siodła, nieprawidłowe osiodłanie konia, wadliwej postawy jeźdźca lub wada postawy konia. Interpretacja wymaga skrupulatnego rozważania innych czynników zewnętrznych, które mogły spowodować błędy w pomiarach. Z przeprowadzonych badań termograficznych wynika że siodła bezterlicowe nie zawsze przylegają całą powierzchnią do grzbietu konia. Jednak, aby ta tezę potwierdzić wymagane jest przeprowadzenie dodatkowych badań. W następnej części zostaną przedstawione badania termograficzne z dopasowywania siodeł terlicowych. 6. Termogramy Zdjęcie termograficzne e grzbietu konia I -siodło bezterlicowe Model 1 Termogram numer 1 koń I, grzbiet po wysiłku fizycznym Termogram numer 2 - koń I, grzbiet po wysiłku fizycznym Równomierne, symetryczne przyleganie siodła na całej jego długości.

6 Zdjęcia termowizyjne grzbietu konia II - siodło bezterlicowe Model 1 Termogram numer 3 - koń II, grzbiet przed wysiłkiem fizycznym Termogram numer 4 - koń II, grzbiet po wysiłku fizycznym Ze zdjęcia termograficznego grzbietu wykonanym po wysiłku (termogram numer 4) wynika że przednia część siodła ( przedni łęki, przednia cześć siedziska) wywiera zwiększony i równomierny ucisk na grzbiet. Natomiast tylna część siedziska i tylni łęk nie wywiera ucisku na grzbiet.

7 Zdjęcia termowizyjne grzbietu konia III - siodło bezterlicowe Model 2 Termogram numer 5 - koń III, grzbiet przed wysiłkiem fizycznym Termogram numer 6 - koń III, grzbiet po wysiłku fizycznym Termogram numer 6 obrazuje asymetryczne ułożenie siodła na grzbiecie. Przykład siodła mostkującego. Przednia część siodła ( przedni łęk i tylna część siodła wywiera zwiększony ucisk na grzbiet. Tylna częśc siodła szczególnie po lewej stronie ma zwiększony ucisk na grzbiet. Siedzisko nie ma równomiernej styczności z grzbietem. Nierównomierny ucisk siodła na grzbiecie po jeździe wynika prawdopodobnie z nieprawidłowo dopasowanego siodła.

8 Zdjęcie termowizyjne grzbietu konia I - siodło bezterlicowe Model 2 Termogram numer 7 koń I, grzbiet przed wysiłkiem fizycznym Termogram numer 8 koń I, grzbiet po wysiłku fizycznym Termogram numer 8 prezentuje nierównomiernie ułożonego siodła. Lewa strona siodła wywiera zwiększony ucisk w porównaniu do prawej stron. Część tylna siodła wywiera zwiększony ucisk.

9 Zdjęcie termowizyjne grzbietu konia IV- siodło bezterlicowe Model 3 Termogram numer 9- koń IV grzbiet przed wysiłkiem fizycznym Termogram numer 10 koń IV grzbiet po wysiłku fizycznym Termogram numer 10 prezentuje równomierne, symetryczne przyleganie siodła na całej jego długości.