Znaczenie p atno ci bezpo rednich jako czynnika stabilizuj cego dochód rolniczy na przyk adzie wybranych typów gospodarstw
|
|
- Bartosz Kowalik
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Edward Majewski Adam W s Znaczenie p atno ci bezpo rednich jako czynnika stabilizuj cego dochód rolniczy na przyk adzie wybranych typów gospodarstw Importance of Direct Payments as an Income Stabilizing Factor on the Example of Selected Farm Types W opracowaniu oszacowano ryzyko niskich dochodów w wybranych typach gospodarstw rolniczych dla ró nych scenariuszy polityki rolnej w perspektywie roku. Analiz przeprowadzono za pomoc symulacji metod Monte Carlo z wykorzystaniem modelu symulacyjnego gospodarstwa. Scenariusze polityki rolnej zró nicowano g ównie wielko ci p atno ci bezpo rednich (dwa poziomy modulacji i ca kowita eliminacja dop at). Wyniki symulacji wykaza y, e p atno ci bezpo rednie oprócz znacz cego wp ywu na wielko dochodu rolniczego, silnie oddzia uj na obni enie poziomu ryzyka niskich dochodów. W scenariuszu bez dop at zmienno dochodu i ryzyko strat by y znacz co wy sze we wszystkich analizowanych typach gospodarstw. Wst p Istnieje wiele róde ryzyka na które nara one s gospodarstwa rolnicze, jak np.: ryzyko personalne, ryzyko niskich plonów, ryzyko cenowe, instytucjonalne i finansowe [Hardaker, Huirne, Anderson 1997, EC Working Document 2001]. O ile ryzyko produkcyjne w rolnictwie wynika g ównie z biologicznego charakteru produkcji, to ryzyko cenowe pochodzi z rynku i wi e si przede wszystkim ze zmienno ci cen produktów rolniczych i rodków do produkcji. Zale no rolników europejskich od transferów w ramach Wspólnej Polityki Rolnej oznacza dodatkowe ryzyko dla przysz ych dochodów rolniczych zwi zane z mo liwymi reformami WPR. Ewentualne reformy, wynikaj ce m.in. z negocjacji w ramach wiatowej Organizacji Handlu (WTO) mog skutkowa obni eniem wsparcia cen i zwi kszon ekspozycj na zmienno cen wiatowych. Rozwa ane s te zmiany w dotychczasowym systemie wsparcia dochodów rolniczych poprzez p atno ci bezpo rednie. Wy sza modulacja czy nawet zmniejszenie p atno ci wp yn oby nie tylko na obni enie poziomu dochodów w rolnictwie, ale równie na wzrost ryzyka dochodowego. P atno ci bezpo rednie by y przedmiotem bardzo wielu publikacji zawieraj cych zarówno rozwa ania teoretyczne, jak i analizy empiryczne implikacji z tytu u wdro enia lub reformowania systemu subsydiowania rolnictwa. Oczywiste jest znaczenie p atno ci w kszta towaniu dochodów rolniczych co wynika z dost pnych danych i analiz 235
2 statystycznych. Szczególnie wyra nie ujawnia si ono w warunkach wdra ania systemu p atno ci bezpo rednich w nowych krajach cz onkowskich UE, tak jak mia o to miejsce w Polsce (Majewski i in. 2002, Chmielewska 2006, Dzun, Józwiak 2008). W wielu krajach Unii Europejskiej p atno ci stanowi podstawow cz dochodu rolniczego (Goraj 2008). W licznych opracowaniach analizowany jest dystrybucyjny efekt p atno ci, trafiaj cych w przewa aj cej mierze do gospodarstw wi kszych i z wy szym poziomem dochodów (Allanson 2004, Allanson Schmid et al., 2006, OECD 2006, Zawojska 2006). Erjavec na przyk adzie rolnictwa S owenii wskazuje na to, e reformy systemu p atno ci zmieniaj istotnie dystrybucj wsparcia do ró nego typu gospodarstw skutkuj c efektem wygranych i przegranych (Erjavec i in., 2006). Zmiany systemu wsparcia rolnictwa, w szczególno ci najbardziej aktualne wprowadzenie p atno ci oddzielonych od produkcji (de-coupled) wywiera wp yw na decyzje produkcyjne rolników (Kali ska 2007, Majewski, Dalton, W s 2006 ), a tak e na decyzje inwestycyjne (Gomez i in.2008). Wiele analiz po wi cono zjawisku kapitalizacji p atno ci bezpo rednich w kosztach dzier awy ziemi (m.in. Happe, Balmann 2003, Roberts et al. 2003, Lence, Mishra 2003). W jednym z najnowszych opracowa jego autorzy wykazuj zró nicowany wp yw dop at na koszty dzier awy zale nie od udzia u ziemi w strukturze wykorzystania zasobów, z podkre leniem przy tym pe nej kapitalizacji dop at ONW (Patron i in. 2008). Podobnie, silne jest oddzia ywanie p atno ci (a tak e innych form wsparcia) na ceny ziemi rolniczej (Weersink et al., 1999), szczególnie zauwa alne te w Polsce po wdro eniu WPR (Majewski 2008). Interesuj ce zjawisko negatywnego wp ywu p atno ci na techniczn efektywno produkcji rozpatruj Latruffe i in. (2008), wskazuj c za Bergstromem (2000) na dwa zasadnicze powody: s absza motywacja menad erów do podejmowania zwi kszonych wysi ków i odk adanie w czasie koniecznych procesów restrukturyzacyjnych. Negatywn korelacj technicznej efektywno ci i udzia u p atno ci w dochodzie potwierdzaj te analizy dla sektora rolnictwa Grecji po akcesji do UE (Rezitis i in. 2003), czy te prowincji Saskatchewan w Kanadzie (Giannakas i in. 2001). Stosunkowo ma o miejsca w naukowej dyskusji zajmuje natomiast kwestia znaczenia p atno ci bezpo rednich z punktu widzenia ryzyka dochodowego. Na stabilizuj cy poziom dochodów efekt p atno ci wskazuje Berg (2008). Vercammen 2007 podkre la natomiast, e p atno ci bezpo rednie podnosz c wyp acalno gospodarstwa ograniczaj ryzyko inwestycji, stanowi c tym samym zach t do inwestowania dla rolników mniej sk onnych do podejmowania ryzyka (Vercammen, 2007). W niniejszym opracowaniu przedstawiono prób oszacowania wp ywu p atno ci bezpo rednich na ryzyko niskich dochodów w najcz ciej wyst puj cych w Polsce typach gospodarstw. Metodyka Poziom zmienno ci dochodów rolniczych zosta oszacowany przy u yciu symulacji metod Monte Carlo. W tym celu skonstruowano model symulacyjny gospodarstwa rolniczego z wykorzystaniem Model ma charakter statyczny nie uwzgl dnia on mo liwych zmian struktury produkcji, ani te innych dostosowa, np. inwestycji. Symulacj przeprowadzono dla wybranych typów 236
3 gospodarstw wyró nionych zgodnie z metodologi stosowan w systemie rachunkowo ci rolnej FADN [FADN 2006a] wg klasyfikacji TF14. Gospodarstwa podzielono na grupy wed ug wielko ci ekonomicznej z zastosowaniem nast puj cych przedzia ów: 8-16, 16-40, i powy ej 100 ESU. Z analizy zosta y wykluczone typy gospodarstw, dla których ze wzgl du na niedostateczn liczebno reprezentantów w systemie FADN nie mo na by o ustali wiarygodnych parametrów modelu. Skonstruowano nast puj ce scenariusze polityki rolnej: bazowy 2004 (referencyjny); najbardziej prawdopodobny kontynuacja obecnej polityki rolnej, z uwzgl dnieniem zmian w systemie p atno ci do roku (zwi kszenie zgodnie z phasing-in oraz 10% modulacji); modulacja kontynuacja obecnej polityki rolnej z wy szym poziomem modulacji p atno ci (20%); bez dop at eliminacja p atno ci bezpo rednich, utrzymanie obecnie stosowanych instrumentów regulacji rynku i kontroli poda y (kwota cukrowa, kwota mleczna). W modelu symulacyjnym gospodarstwa wyró ni mo na cztery zasadnicze elementy zawieraj ce szczegó owe parametry modelu: Zmienne strukturalne. Dotycz one podstawowej charakterystyki gospodarstw, która obejmuje wykorzystanie podstawowych zasobów gospodarstwa ziemi i stanowisk inwentarskich. Z danych FADN za lata dla poszczególnych typów gospodarstw przyj to rednie warto ci powierzchni ro lin w uprawie oraz liczebno inwentarza ywego. Wyj ciowe zmienne strukturalne stanowi y podstaw symulacji zarówno w scenariuszu bazowym, jak i w pozosta ych scenariuszach bez zmiany ich warto ci. Warto i koszty produkcji. Na podstawie danych FADN okre lono jako warto ci rednie w typach gospodarstw nast puj ce zmienne: wydajno ci jednostkowe, ceny sprzeda y produktów oraz nak ady i koszty produkcji. W wysoko ci ustalonej dla lat wykorzystano te zmienne w scenariuszu bazowym dla 2004 roku. Dla przysz ych scenariuszy polityki rolnej na lata poziom odpowiednich zmiennych oszacowano wed ug nast puj cych zasad: poziom plonów i wydajno ci w produkcji zwierz cej zosta oszacowany przez ekstrapolacje trendów d ugoterminowych, ceny produktów rolniczych do scenariuszy na rok (kontynuacja obecnej polityki rolnej) przyj to wed ug prognozy OECD [2007], nak ady, ceny rodków do produkcji i kosztów w roku zosta y oszacowane metod eksperck. Za o enia przyj te przy ustalaniu zmian poziomu kosztów uwzgl dnia y mi dzy innymi mo liwe zmiany parametrów makroekonomicznych (np. prawdopodobny wzrost cen energii, wzrost cen us ug, wzrost kosztów si y roboczej itp.) wp ywaj cych na ceny poszczególnych nak adów. 1 Wykorzystano dane FADN z 2004 roku i dane zebrane przez IERiG zgodnie z metodyk stosowan w FADN w latach
4 Odchylenia standardowe dla parametrów modelu. Zmienno cen zosta a w modelu wyra ona wielko ci odchylenia standardowego. Do modelu bazowego przyj to poziom zmienno ci cen i plonów w analizowanych typach gospodarstw w latach Oszacowanie odchyle standardowych przeprowadzono dla po czonej zbiorowo ci gospodarstw z Systemu Rachunkowo ci Rolnej prowadzonej przez IERiG (dla lat ) oraz z FADN ( ). W celu unikni cia nadreprezentacji danych z systemu FADN pod uwag wzi to wszystkie dost pne obserwacje z Systemu Rachunkowo ci Rolnej oraz 10% losowo wy onionych gospodarstw FADN. W modelach dla przysz ych scenariuszy polityki rolnej przyj to za o enie, i wraz ze wzrastaj cym poziomem liberalizacji WPR nast powa b dzie zwi kszenie zmienno ci cen do poziomu, jaki mo na zaobserwowa analizuj c historyczne ceny na rynku wiatowym. Do takiego za o enia uprawnia przeprowadzona analiza historycznych szeregów czasowych dla rynków unijnych i wiatowych. Kieruj c si jej wynikami w poszczególnych modelach odpowiednio skorygowano wyj ciowy poziom zmienno ci. Opisuj c zmienne modelu poprzez odpowiednie parametry rozk adu prawdopodobie stwa ( rednia i odchylenie standardowe) w celu uproszczenia modelu za o ono, i wszystkie parametry cechuje rozk ad normalny. W przypadku plonów i wydajno ci za o ono odci cie rozk adu dla warto ci mniejszych ni 0. Natomiast rozk ady cen odci to dla warto ci mniejszych ni : 0, ceny interwencyjnej, b d ceny redniej pomniejszonej o dwa odchylenia standardowe, w zale no ci od tego, która warto w danym przypadku by a najwy sza. Uzyskano tym samym rozk ad zbli ony do rozk adu asymetrycznego. Korelacje pomi dzy parametrami modelu: zwi zane z typem gospodarstwa (nak ad-produkt, nak ad-nak ad) oszacowano na podstawie danych historycznych z gospodarstw; wynikaj ce z sytuacji na rynku (cena-cena, cena-plon, plon-plon), oszacowano na podstawie danych statystycznych za ubieg e lata. Ze wzgl du na ograniczon dost pno danych (w systemie FADN nak ady nie s alokowane na poszczególne uprawy) korelacje nak ad-produkt nie zosta y zastosowane w odniesieniu do produkcji ro linnej. Przyk ady poszczególnych zmian obrazuj cych zmiany parametrów modelu dla zak adanych scenariuszy polityki rolnej przedstawiono w tabelach
5 TABELA 1. PRZYK ADOWE ZA O ENIA CENOWE DLA WYBRANYCH PRODUKTÓW DLA SCENARIUSZY NA ROK INDEKSY W CENACH NOMINALNYCH (SCENARIUSZ BAZOWY 2004=100) Wielko ci w scenariuszu Produkt Cena Odchylenie standardowe zmienno ci Pszenica 99,2 104,1 104,9 yto, Owies, Pszen yto 95,6 100,4 105,0 Rzepak 98,9 108,8 110,0 Buraki cukrowe 56,2 78,8 140,2 Ziemniaki 96,7 96,7 100,0 Mleko 83,3 99,9 119,9 Wieprzowina 108,4 108,4 100,0 ród o: Obliczenia w asne na podstawie OECD 2007 TABELA 2. ZA O ENIA ZMIAN WYSOKO CI WYBRANYCH SK ADNIKÓW KOSZTÓW PRODUKCJI (BAZOWY 2004=100) Wielko ci w scenariuszu w % Rodzaje kosztów Nawozy i rodki ochrony ro lin 120 Nasiona 125 Pasze tre ciwe z zakupu i w asne towarowe 110 Energia 120 Koszt dzier awy ziemi 120 Praca najemna 150 Dochody spoza gospodarstwa 130 ród o: Kalkulacje w asne 239
6 TABELA 3. ZA OZONE POZIOMY WYDAJNO CI JEDNSTKOWYCH DLA WYBRANYCH DZIA ANOSCI PRODUKCYJNYCH NA LATA Dzia alno Roczna stopa wzrostu plo-nów w latach w % Za o ona stopa wzrostu plonów dla lat 2005 w % Plony 2004 = 100 rednio Pszenica ozima 0,93 1,80 38,4 45,1 yto 0,85 0,90 24,5 26,6 J czmie jary 1,34 1,30 31,7 35,6 Kukurydza 4,13 1,50 57,1 65,3 Ziemniaki 1,84 2,00 189,3 226,3 Buraki cukrowe 2,60 2,00 427,0 510,3 Rzepak 0,55 0,50 23,5 24,6 Mleko [l/krow ] 3,17 2, ,3 5154,5 ród o: Kalkulacje w asne oparte o statystyk krajow Wyniki Zasadniczym rezultatem symulacji by y rednie warto ci oraz rozk ady dochodu rolniczego i zysku netto dla reprezentowanych w modelu typów gospodarstw. Miar ryzyka jest procentowy udzia gospodarstw w populacji osi gaj cych dochody mniejsze od poziomu, poni ej którego ekonomiczna ywotno gospodarstw zostaje zagro ona. Wszystkie gospodarstwa w analizowanej próbie ze wzgl du na wielko ekonomiczn powy ej 8 ESU mog zosta zakwalifikowane do grupy gospodarstw towarowych. Podstawow charakterystyk wybranych typów gospodarstw dla których przeprowadzono symulacj dochodu rolniczego przedstawiono w tabeli
7 TABELA 4. CHARAKTERYSTKA BADANYCH TYPÓW GOSPODARSTW Typ gospodars twa TF 14* Wielko w ESU Powierzchnia u ytków rolnych [ha] rednia wielko w ESU rednia liczba SD Liczba krów ,7 12,3 2,7 0, ,3 25,7 3,5 0, ,0 59,4 1,5 1,5 13 > ,7 145,3 38,8 4, ,1 11,8 21,8 15, ,5 22,1 38,5 28, ,6 12,7 23,2 0, ,6 26,5 49,0 0, ,0 61,1 111,62 0,4 50 > ,5 219,1 442,85 1, ,2 11,5 14,7 3, ,6 25,0 31,8 5, ,4 60,3 82,31 4, > ,8 196,5 245,70 74, ,0 11,3 9,8 2, ,8 21,8 18,9 3, ,2 59,5 51,36 10, ,6 11,2 17,9 7, ,9 22,9 35,3 15, ,3 53,4 84,91 40,5 * wg typologii FADN TF 41 Byd o mleczne, TF 13 - Zbo a oleiste i str czkowe, TF 50 Zwierz ta ywione paszami tre ciwymi (z wy czeniem drobiu) TF 60 Uprawy polowe, ogrodnicze i trwa e cznie, TF 71 Ró ne zwierz ta, z przewag ywionych w systemie wypasowym, TF Ró ne uprawy i zwierz ta cznie [FADN 2005] ród o: Obliczenia w asne na podstawie danych FADN W analizie pomini to typy gospodarstw niedostatecznie reprezentowane w zbiorowo ciach FADN oraz IERiG. Wyniki symulacji przedstawiono w tabelach
8 TABELA 5. DOCHÓD ROLNICZY POSZCZEGÓLNYCH TYPÓW GOSPODARSTW O WIELKO CI EKONOMICZNEJ 8 16 ESU W ZALE NO CI OD SCENARIUSZA Scenariusz bazowy 2004 najbardziej prawdopodobny modulacja bez dop at Nazwa Typy gospodarstw wska nika TF 13 TF 41 TF 50 TF 60 TF 71 TF rolniczy [z ] Rozst p zmienno ci [%] 33% 48% 88% 58% 46% 46% dochodu< 0 [%] 0% 1% 13% 4% 1% 1% rolniczy [z ] Rozst p zmienno ci [%] 32% 48% 85% 74% 44% 49% dochodu< 0 [%] 0% 2% 12% 9% 2% 1% rolniczy [z ] Rozst p zmienno ci [%] 34% 54% 90% 83% 47% 52% dochodu< 0 [%] 0% 3% 15% 12% 1% 3% rolniczy [z ] Rozst p zmienno ci [%] 87% 89% 142% - 97% 110% dochodu< 0 [%] 13% 13% 25% 61% 16% 20% * odsetek gospodarstw nale cych do danej grupy (wed ug typu produkcyjnego i wielko ci) zagro onych osi gni ciem ujemnego wyniku finansowego ród o: Obliczenia w asne 242
9 TABELA 6. DOCHÓD ROLNICZY POSZCZEGÓLNYCH TYPÓW GOSPODARSTW O WIELKO CI EKONOMICZNEJ ESU W ZALE NO CI OD SCENARIUSZA Scenariusz bazowy 2004 najbardziej prawdopodobny modulacja bez dop at Typy gospodarstw rolniczy TF 13 TF 41 TF 50 TF 60 TF 71 TF rolniczy [z ] Rozst p zmienno ci [%] 43% 39% 84% 40% 47% 29% dochodu< 0 [%] 1% 0% 12% 0% 1% 0% rolniczy [z ] Rozst p zmienno ci [%] 44% 46% 81% 45% 43% 31% dochodu< 0 [%] 1% 1% 11% 1% 1% 0% rolniczy [z ] Rozst p zmienno ci [%] 45% 47% 80% 48% 50% 32% dochodu< 0 [%] 1% 1% 12% 1% 1% 0% rolniczy [z ] Rozst p zmienno ci [%] 149% 75% 106% 190% 92% 46% dochodu< 0 [%] 26% 8% 18% 32% 14% 2% ród o: Obliczenia w asne 243
10 Tabela 7. DOCHÓD ROLNICZY POSZCZEGÓLNYCH TYPÓW GOSPODARSTW O WIELKO CI EKONOMICZNEJ ESU W ZALE NO CI OD SCENARIUSZA Scenariusz bazowy 2004 najbardziej prawdopodobny modulacja bez dop at Typy gospodarstw rolniczy TF 13 TF 41* TF 50 TF 60 TF 71 TF rolniczy [z ] Rozst p zmienno ci [%] 34% 128% 52% 37% 52% dochodu< 0 [%] 0% 23% 2% 1% 3% rolniczy [z ] Rozst p zmienno ci [%] 35% 140% 69% 42% 54% dochodu< 0 [%] 0% 25% 8% 1% 3% rolniczy [z ] Rozst p zmienno ci [%] 37% 147% 81% 40% 54% dochodu< 0 [%] 0% 27% 11% 1% 3% rolniczy [z ] Rozst p zmienno ci [%] 71% 213% - 67% 100% dochodu< 0 [%] 8% 33% 53% 7% 16% *typ nie by analizowany, ze wzgl du zbyt ma liczebno gospodarstw w danych IERiGZ ród o: Obliczenia w asne 244
11 TABELA 8. DOCHÓD ROLNICZY POSZCZEGÓLNYCH TYPÓW GOSPODARSTW O WIELKO CI EKONOMICZNEJ POWY EJ 100 ESU W ZALE NO CI OD SCENARIUSZA Scenariusz bazowy 2004 najbardziej prawdopodobny modulacja bez dop at Typy gospodarstw rolniczy TF 13 TF 41* TF 50 TF 60* TF 71* TF rolniczy [z ] Rozst p zmienno ci [%] 30% 87% 50% dochodu< 0 [%] 0% 13% 2% rolniczy [z ] Rozst p zmienno ci [%] 31% 87% 59% dochodu< 0 [%] 0% 13% 4% rolniczy [z ] Rozst p zmienno ci [%] 34% 93% 68% dochodu< 0 [%] 0% 15% 8% rolniczy [z ] Rozst p zmienno ci [%] 49% 107% 314% dochodu< 0 [%] 2% 19% 38% *typ nie by analizowany, ze wzgl du zbyt ma liczebno gospodarstw w danych IERiGZ ród o: Obliczenia w asne Dyskusja wyników i wnioski Wyniki symulacji wskazuj jednoznacznie na znaczenie p atno ci bezpo rednich ze wzgl du na wielko dochodu rolniczego. Przeci tna warto dochodu w scenariuszach z p atno ciami w roku jest zbli ona w poszczególnych typach gospodarstw do poziomu bazowego (rok 2004) pomimo modulacji i za o onych niekorzystnych trendów zmian cen i kosztów. Jest to efektem zwi kszania stawek p atno ci do 100% warto ci ustalonej w negocjacjach akcesyjnych z Komisj Europejsk (phasing-in). Pogarszaj ce si terms of trade rekompensowane s te cz ciowo przyj tym w modelu wzrostem wydajno ci jednostkowych. Znacz ce zmniejszenie dochodów nast puje natomiast w scenariuszu bez dop at dotyczy to gospodarstw z ka dego typu produkcyjnego i wielko ci ekonomicznej. 245
12 Zmniejszenie lub ca kowita eliminacja p atno ci bezpo rednich nie ma wp ywu na zakres zmienno ci dochodów (rozst p jest podobny). W miar redukowania wielko ci dop at zwi ksza si natomiast wyra nie wska nik zmienno ci dochodu rolniczego oraz ryzyko wyst pienia strat. Skala ryzyka niskich dochodów jest zró nicowana zale nie od typu produkcyjnego oraz wielko ci ekonomicznej gospodarstwa. Wy szy poziom ryzyka cechuje gospodarstwa trzodowe (lub z du ym udzia em trzody w strukturze inwentarza ywego) oraz gospodarstwa z mniejsz skal produkcji. Analiza wyników symulacji wskazuje jednoznacznie na to, e p atno ci bezpo rednie s wa nym czynnikiem stabilizuj cym dochody rolnicze. Ewentualne zmiany polityki rolnej w kierunku zmniejszenia roli dop at w kszta towaniu dochodu rolniczego, w szczególno ci w przypadku s abszej ni dot d w polityce rolnej UE ochronie rynku rolnego zwi ksz wra liwo gospodarstw rolniczych na wyst pienie niekorzystnych warunków gospodarowania. Wymaga oby to strukturalnych i wdro enia w szerokim zakresie nowoczesnych instrumentów ubezpieczenia od ryzyka cenowego i dochodowego. Literatura 1. Allanson, P. (2003): CAP reform and the distribution of farming income in Scotland. Discussion Papers in Economics, WP No. 147, August 2003 (Revised version: May 2004), Department of Economic Studies, University of Dundee, Dundee, UK. 2. Allanson, P. (2005): Classical Horizontal Inequities in the Provision of Agricultural Income 3. Support. Dundee Discussion Papers in Economics, WP No. 177, March 2005, 4. Department of Economic Studies, University of Dundee, Dundee, UK. 5. Berg E., Kramer J., Policy Options for Risk Management. In Income stabilisation in European agriculture, edit. by M. Meuwisses, M. van Asseldonk, R. Huirne. Wageningen Academic Publishers. 6. Chmielewska B., P atno ci bezpo rednie jako forma wsparcia dochodów gospodarstw rolniczych w Polsce po integracji z Uni Europejsk. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie seria Problemy Rolnictwa wiatowego tom 2 (XVII) Dzun W., Józwiak W., Polskie gospodarstwa przed i po wej ciu do UE. Materia y z konferencji Rolnictwa Dzi I Jutro, Nowe ycie Gospodarcze nr 10, s EC Working Document 2001: Risk Management Tools for EU Agriculture. European Commission, Agriculture Directorate-General. 9. Erjavec E., Rednak M., Volk T., Kozar M., CAP reform and redistribution of direct payments in Slovenia Acta agriculturae Slovenica, 87-2, september 2006 str Giannakas K., Schoney R., Tzouvelekas V., Technical efficiency, technological change and output growth of wheat farms in Saskatchewan. Canadian Journal of Agricultural Economics 49, s Gomez y Paloma S., Majewski E., Raggi M., Viaggi D., The impact of the Common Agricultural Policy on the investment behaviour of Polish farm households Roczn. Nauk Roln. T. 94, z Goraj L., Co wynika z porówna. Materia y z konferencji Rolnictwa Dzi I Jutro, Nowe ycie Gospodarcze nr 10, s Hardaker, J.B., Huirne, R.B.M. and Anderson, J.R 1997: Coping with Risk in Agriculture. CAB International, Oxon, United Kingdom. ISBN X. 246
13 14. OECD 2007: OECD-FAO Agricultural Outlook Paris, Rome 15. Kali ska J. Wp yw zmiany systemu p atno ci bezpo rednich na wyniki rolnictwa w wybranych krajach Unii Europejskiej Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie seria Problemy Rolnictwa wiatowego tom 2 (XVII) Keeney, M. (2000): The distributional impact of direct payments on Irish farm incomes. 17. Journal of Agricultural Economics 51(May): Latruffe L., Guyomard H., Le Mouel C., Impact of CAP Direct Payments on French Farms Managerial Efficiency. 12th Congress of the European Associaton of Agricultural Economists. 19. Majewski E., Tobragel-Hinners L., Straszewski S., W s A., Polish Agriculture under Different Policy Scenarios: Impacts on Production and Farm Income. Agrarwirtschaft 51 (2002), Heft 8, s Majewski E., Historic Landmarks in the Development of Agricultural Land Market in Poland. Apstract, vol.2., numbers Majewski E., Dalton G., W s A. Anticipated impacts of decoupling on the pattern of production In Poland w Impacts of Decoupling and Cross Compliance on Agriculture in the Enlarged EU, Czech University of Agriculture, Praga OECD, Decoupling Policy Implications. OECD Publication, Paris. 23. Rezitis A., Tsiboukas K., Tsoukalas S., Investigation of factors influencing the technical efficiency of agricultural producers participating in farm credit programs: the case of Greece. Journal of Agricultural and Applied Economics, 35(3), s Schmid. E., Sinabell F., Hofreither M., Direct payments of the CAP distribution across farm holdings in the EU and effects on farm household incomes in Austria 25. Diskussionspapier DP , Institut für nachhaltige Wirtschaftsentwicklung Oktober Shucksmith, M., Thomson, K. J., Roberts, D. (Eds.) (2005): The CAP and the Regions: the Territorial Impact of the Common Agricultural Policy. Oxfordshire Cambridge (CAB International). 27. Vercammen J., Farm bankruptcy risk as a link between direct payments and agricultural investment. European Review of Agricultural Economics 34(4), s A. Weersink, J.S. Clark, C.G. Turvey and R. Sarkar, The effect of agricultural policy on farmland values, Land Economics 75 (3) (1999), pp Wyniki standardowe uzyskane przez indywidualne gospodarstwa rolne prowadz ce rachunkowo w 2004 roku. (FADN). Zak ad Rachunkowo ci Rolnej IERiG, Zawojska A Spo eczno-ekonomiczne aspekty dop at bezpo rednich w UE. Roczniki Naukowe SERiA, tom VIII l zeszyt 4. Summary In the paper the risk of low Farm Incomes in the selected farm types for different direct payments rates for the year was assessed. The analysis was performed with the use of Monte Carlo simulation method. Policy scenarios were differentiated mainly by the amount of direct payments (two modulation levels and a complete removal of payments). The simulation s results show that direct payments, apart of constituting a significant part of farm incomes, have a strong impact on the risk of low income reduction. In the no payments scenario variability of incomes and risk of financial losses were much higher than in the base 2004 scenario for all analyzed farm types. 247
14 Informacje o autorach prof. dr hab. Edward Majewski Szko a G owna Gospodarstwa Wiejskiego Wydzia Nauk Ekonomicznych Katedra Ekonomiki i Organizacji Gospodarstw Rolniczych ul. Nowoursynowska 166, Warszawa edward_majewski@sggw.pl dr in. Adam W s Szko a G owna Gospodarstwa Wiejskiego Wydzia Nauk Ekonomicznych Katedra Ekonomiki i Organizacji Gospodarstw Rolniczych ul. Nowoursynowska 166, Warszawa adam_was@sggw.pl 248
Udzia dochodów z dzia alno ci rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z u ytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r.
UWAGI ANALITYCZNE Udzia dochodów z dzia alno ci rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z u ytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r. W maju 2002 r. spisano 76,4 tys. gospodarstw domowych z u ytkownikiem
III. GOSPODARSTWA DOMOWE, RODZINY I GOSPODARSTWA ZBIOROWE
III. GOSPODARSTWA DOMOWE, RODZINY I GOSPODARSTWA ZBIOROWE 1. GOSPODARSTWA DOMOWE I RODZINY W województwie łódzkim w maju 2002 r. w skład gospodarstw domowych wchodziło 2587,9 tys. osób. Stanowiły one 99,0%
Warszawska Giełda Towarowa S.A.
KONTRAKT FUTURES Poprzez kontrakt futures rozumiemy umowę zawartą pomiędzy dwoma stronami transakcji. Jedna z nich zobowiązuje się do kupna, a przeciwna do sprzedaży, w ściśle określonym terminie w przyszłości
Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej(WPF) Gminy Dmosin na lata 2016 2027 ujętej w załączniku Nr 1
Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XV/83/15 Rady Gminy Dmosin z dnia 30 grudnia 2015 r. Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej(WPF) Gminy Dmosin na lata 2016 2027 ujętej w załączniku Nr 1 I. Objaśnienia
INDATA SOFTWARE S.A. Niniejszy Aneks nr 6 do Prospektu został sporządzony na podstawie art. 51 Ustawy o Ofercie Publicznej.
INDATA SOFTWARE S.A. Spółka akcyjna z siedzibą we Wrocławiu, adres: ul. Strzegomska 138, 54-429 Wrocław, zarejestrowana w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000360487
RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie
RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, dnia 11 lutego 2011 r. MINISTER FINANSÓW ST4-4820/109/2011 Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu wszystkie Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 listopada
Wybrane zagadnienia produkcji mleka w gospodarstwach ekologicznych
Wybrane zagadnienia produkcji mleka w gospodarstwach ekologicznych mgr inż. Marcin Żekało Zakład Rachunkowości Rolnej, IERiGŻ-PIB Seminarium IERiGŻ-PIB, 1.1.21 r. Plan wystąpienia 1. Sytuacja na europejskim
Metody wyceny zasobów, źródła informacji o kosztach jednostkowych
Metody wyceny zasobów, źródła informacji o kosztach jednostkowych by Antoni Jeżowski, 2013 W celu kalkulacji kosztów realizacji zadania (poszczególnych działań i czynności) konieczne jest przeprowadzenie
Wpływ zmian klimatu na sektor rolnictwa
Wpływ zmian klimatu na sektor rolnictwa Elżbieta Budka I posiedzenie Grupy Tematycznej ds. Zrównoważonego Rozwoju Obszarów Wiejskich Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Warszawa, 30 listopada 2010 r.
URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW
URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW Wyniki monitorowania pomocy publicznej udzielonej spółkom motoryzacyjnym prowadzącym działalność gospodarczą na terenie specjalnych stref ekonomicznych (stan na
Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2010 r.
Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2010 r. Spis treści: 1. Wstęp... 3 2. Fundusze własne... 4 2.1 Informacje podstawowe... 4 2.2 Struktura funduszy własnych....5
Podstawowe pojęcia: Populacja. Populacja skończona zawiera skończoną liczbę jednostek statystycznych
Podstawowe pojęcia: Badanie statystyczne - zespół czynności zmierzających do uzyskania za pomocą metod statystycznych informacji charakteryzujących interesującą nas zbiorowość (populację generalną) Populacja
INSTRUMEWNTY FINANSOWE umożliwiające pomoc rolnikom w usuwaniu skutków niekorzystnych zjawisk atmosferycznych
INSTRUMEWNTY FINANSOWE umożliwiające pomoc rolnikom w usuwaniu skutków niekorzystnych zjawisk atmosferycznych Aleksandra Szelągowska Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Rozporządzenie Rady Ministrów z
Eugeniusz Gostomski. Ryzyko stopy procentowej
Eugeniusz Gostomski Ryzyko stopy procentowej 1 Stopa procentowa Stopa procentowa jest ceną pieniądza i wyznacznikiem wartości pieniądza w czasie. Wpływa ona z jednej strony na koszt pozyskiwania przez
Problemy w realizacji umów o dofinansowanie SPO WKP 2.3, 2.2.1, Dzia anie 4.4 PO IG
2009 Problemy w realizacji umów o dofinansowanie SPO WKP 2.3, 2.2.1, Dzia anie 4.4 PO IG Jakub Moskal Warszawa, 30 czerwca 2009 r. Kontrola realizacji wska ników produktu Wska niki produktu musz zosta
Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy)
Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Położone w głębi lądu obszary Kalabrii znacznie się wyludniają. Zjawisko to dotyczy całego regionu. Do lat 50. XX wieku przyrost naturalny
PRÓG RENTOWNOŚCI i PRÓG
PRÓG RENTOWNOŚCI i PRÓG WYPŁACALNOŚCI (MB) Próg rentowności (BP) i margines bezpieczeństwa Przychody Przychody Koszty Koszty całkowite Koszty stałe Koszty zmienne BP Q MB Produkcja gdzie: BP próg rentowności
WP YW STRUKTURY U YTKÓW ROLNYCH NA WYNIKI EKONOMICZNE GOSPODARSTW ZAJMUJ CYCH SIÊ HODOWL OWIEC. Tomasz Rokicki
46 ROCZNIKI NAUK ROLNICZYCH, T. ROKICKI SERIA G, T. 94, z. 1, 2007 WP YW STRUKTURY U YTKÓW ROLNYCH NA WYNIKI EKONOMICZNE GOSPODARSTW ZAJMUJ CYCH SIÊ HODOWL OWIEC Tomasz Rokicki Katedra Ekonomiki i Organizacji
ROZPORZ DZENIE RADY MINISTRÓW z dnia... 2007 r.
ROZPORZ DZENIE RADY MINISTRÓW z dnia..... 2007 r. projekt w sprawie wysoko ci dop at do sk adek z tytu u ubezpieczenia upraw rolnych i zwierz t gospodarskich w 2008 r. Na podstawie art. 5 ust. 4 ustawy
Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017
Załącznik Nr 2 do uchwały Nr V/33/11 Rady Gminy Wilczyn z dnia 21 lutego 2011 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej
S T A N D A R D V. 7
S T A N D A R D V. 7 WYCENA NIERUCHOMOŚCI GRUNTOWYCH POŁOśONYCH NA ZŁOśACH KOPALIN Przy określaniu wartości nieruchomości połoŝonych na złoŝach kopali rzeczoznawca majątkowy stosuje przepisy: - ustawy
Zarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska
Zarządzanie projektami wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania konkretnego, wymiernego rezultatu produkt projektu
ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY
ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 1. ZMIANA GRUPY PRACOWNIKÓW LUB AWANS W przypadku zatrudnienia w danej grupie pracowników (naukowo-dydaktyczni, dydaktyczni, naukowi) przez okres poniżej 1 roku nie dokonuje
PROCEDURY POSTĘPOWANIA PRZY UDZIELANIU ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH, KTÓRYCH WARTOŚĆ W ZŁOTYCH NIE PRZEKRACZA RÓWNOWARTOŚCI KWOTY 30 000 EURO
Załącznik do Zarządzenia nr 41/2014 Dyrektora Szkoły Podstawowej nr 3 z dnia 15.12.2014r. PROCEDURY POSTĘPOWANIA PRZY UDZIELANIU ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH, KTÓRYCH WARTOŚĆ W ZŁOTYCH NIE PRZEKRACZA RÓWNOWARTOŚCI
Koszty obciążenia społeczeństwa. Ewa Oćwieja Marta Ryczko Koło Naukowe Ekonomiki Zdrowia IZP UJ CM 2012
Koszty obciążenia społeczeństwa chorobami układu krążenia. Ewa Oćwieja Marta Ryczko Koło Naukowe Ekonomiki Zdrowia IZP UJ CM 2012 Badania kosztów chorób (COI Costof illnessstudies) Ekonomiczny ciężar choroby;
U S T AWA. z dnia 2015 r. Art. 1.
Projekt U S T AWA z dnia 2015 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę Art. 1. W ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2002 r., Nr 200, poz.
Rodzaje i metody kalkulacji
Opracowały: mgr Lilla Nawrocka - nauczycielka przedmiotów ekonomicznych w Zespole Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego w Miętnem mgr Maria Rybacka - nauczycielka przedmiotów ekonomicznych
U Z A S A D N I E N I E
U Z A S A D N I E N I E Projektowana nowelizacja Kodeksu pracy ma dwa cele. Po pierwsze, zmianę w przepisach Kodeksu pracy, zmierzającą do zapewnienia pracownikom ojcom adopcyjnym dziecka możliwości skorzystania
Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 19.5.2014 r. COM(2014) 283 final 2014/0148 (NLE) Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1387/2013 zawieszające cła autonomiczne wspólnej taryfy
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Przedsiębiorstw. Grupy przedsiębiorstw w Polsce w 2008 r.
Materiał na konferencję prasową w dniu 28 stycznia 2010 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Przedsiębiorstw w Polsce w 2008 r. Wprowadzenie * Badanie grup przedsiębiorstw prowadzących działalność
EKONOMICZNO-SPOŁECZNA SYTUACJA GOSPODARSTW DOMOWYCH ROLNIKÓW PO AKCESJI POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ
BARBARA CHMIELEWSKA EKONOMICZNO-SPOŁECZNA SYTUACJA GOSPODARSTW DOMOWYCH ROLNIKÓW PO AKCESJI POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ STUDIA I MONOGRAFIE ISSN 0239-7102 ISBN 978-83-7658-374-7 158 WARSZAWA 2013 DR INŻ.
WNIOSEK O OSZACOWANIE SZKÓD. 1.Wnioskodawca (imię i nazwisko) : 2.Adres zamieszkania wnioskodawcy:... 3. Adres siedziby gospodarstwa rolnego:.
.. miejscowość, data URZĄD GMINY W REŃSKIEJ WSI ul. Pawłowicka 1 WNIOSEK O OSZACOWANIE SZKÓD 1.Wnioskodawca (imię i nazwisko) : 2.Adres zamieszkania wnioskodawcy:........ 3. Adres siedziby gospodarstwa
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.
Rozliczenie podatników podatku dochodowego od osób prawnych uzyskujących przychody ze źródeł, z których dochód jest wolny od podatku oraz z innych źródeł Podstawa prawna: Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r.
Krótkoterminowe planowanie finansowe na przykładzie przedsiębiorstw z branży 42
Krótkoterminowe planowanie finansowe na przykładzie przedsiębiorstw z branży 42 Anna Salata 0 1. Zaproponowanie strategii zarządzania środkami pieniężnymi. Celem zarządzania środkami pieniężnymi jest wyznaczenie
Journal of Agribusiness and Rural Development KORZYSTANIE Z USŁUG W GOSPODARSTWACH ROLNYCH W POLSCE (NA PODSTAWIE DANYCH FADN) *
www.jard.edu.pl Journal of Agribusiness and Rural Development pissn 1899-5241 eissn 1899-5772 tłumaczenie KORZYSTANIE Z USŁUG W GOSPODARSTWACH ROLNYCH W POLSCE (NA PODSTAWIE DANYCH FADN) * Małgorzata Kołodziejczak
Uchwała Nr 474/2015 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 30 kwietnia 2015 r.
Uchwała Nr 474/2015 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 30 kwietnia 2015 r. w sprawie: zmiany planu finansowego Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu na 2015 r. Na podstawie art.
13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych.
13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych. Przyjęte w ustawie o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców rozwiązania uwzględniły fakt, że
UCHWAŁA... Rady Miejskiej w Słupsku z dnia...
Projekt Druk Nr 13/19 UCHWAŁA... Rady Miejskiej w Słupsku z dnia... w sprawie aneksu do porozumienia międzygminnego zawartego pomiędzy Gminą Miejską Słupsk a Gminą Kobylnica i Gminą Słupsk dotyczącego
Powiatowy Urząd Pracy w Trzebnicy. w powiecie trzebnickim w 2008 roku Absolwenci w powiecie trzebnickim
Powiatowy Urząd Pracy w Trzebnicy Załącznik do Monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie trzebnickim w 2008 roku Absolwenci w powiecie trzebnickim Trzebnica, wrzesień 2009 Opracowanie:
Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07
Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07 2 Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowo-wytwórczej) Podatek przemysłowy (lokalny podatek
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 19 września 2014 r. Informacja sygnalna Wyniki finansowe banków w I półroczu 2014 r. 1 W końcu czerwca 2014 r. działalność
SPRAWOZDANIE FINANSOWE
SPRAWOZDANIE FINANSOWE Za okres: od 01 stycznia 2013r. do 31 grudnia 2013r. Nazwa podmiotu: Stowarzyszenie Przyjaciół Lubomierza Siedziba: 59-623 Lubomierz, Plac Wolności 1 Nazwa i numer w rejestrze: Krajowy
Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr 161/2012 Rady Miejskiej w Jastrowiu z dnia 20 grudnia 2012
Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr 161/2012 Rady Miejskiej w Jastrowiu z dnia 20 grudnia 2012 Objaśnienia przyjętych wartości do Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy i Miasta Jastrowie na lata 2013-2028 1.
OSZACOWANIE WARTOŚCI ZAMÓWIENIA z dnia... 2004 roku Dz. U. z dnia 12 marca 2004 r. Nr 40 poz.356
OSZACOWANIE WARTOŚCI ZAMÓWIENIA z dnia... 2004 roku Dz. U. z dnia 12 marca 2004 r. Nr 40 poz.356 w celu wszczęcia postępowania i zawarcia umowy opłacanej ze środków publicznych 1. Przedmiot zamówienia:
Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina
Załącznik Nr 1 Do zarządzenia Nr 92/2012 Prezydenta Miasta Konina z dnia 18.10.2012 r. Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina Jednostką dominującą jest Miasto Konin (Gmina Miejska
Statystyczna analiza danych w programie STATISTICA. Dariusz Gozdowski. Katedra Doświadczalnictwa i Bioinformatyki Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW
Statystyczna analiza danych w programie STATISTICA ( 4 (wykład Dariusz Gozdowski Katedra Doświadczalnictwa i Bioinformatyki Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW Regresja prosta liniowa Regresja prosta jest
Ekonomia rozwoju. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I
Ekonomia rozwoju wykład 1 dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I Plan wykładu Ustalenie celu naszych spotkań w semestrze Ustalenie technikaliów Literatura, zaliczenie Przedstawienie punktu startowego
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 13.12.2006 KOM(2006) 796 wersja ostateczna Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przedłużenia okresu stosowania decyzji 2000/91/WE upoważniającej Królestwo Danii i
Warszawa: Dostawa kalendarzy na rok 2017 Numer ogłoszenia: 41127-2016; data zamieszczenia: 15.04.2016 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy
Strona 1 z 5 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.knf.gov.pl/o_nas/urzad_komisji/zamowienia_publiczne/zam_pub_pow/index.html Warszawa:
4) Imię, nazwisko i dane kontaktowe osoby/osób reprezentujących producenta rolnego:
Wniosek o potwierdzenie, że pomoc w formie dopłat do składek ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich udzielana w ramach notyfikowanego programu pomocy nr SA.39562 (2014/N), zawierający scenariusz
TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp
TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp 1. Informacja o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy oraz o pracownikach wyznaczonych do wykonywania działań w zakresie
1. Oprocentowanie LOKATY TERMINOWE L.P. Nazwa Lokaty Okres umowny Oprocentowanie w skali roku. 4. Lokata CLOUD-BIZNES 4 miesiące 3,00%/2,00% 1
Duma Przedsiębiorcy 1/6 TABELA OPROCENTOWANIA AKTUALNIE OFEROWANYCH LOKAT BANKOWYCH W PLN DLA OSÓB FICZYCZNYCH PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ (Zaktualizowana w dniu 24 kwietnia 2015 r.) 1. Oprocentowanie
ZAPYTANIE OFERTOWE. Nazwa zamówienia: Wykonanie usług geodezyjnych podziały nieruchomości
Znak sprawy: GP. 271.3.2014.AK ZAPYTANIE OFERTOWE Nazwa zamówienia: Wykonanie usług geodezyjnych podziały nieruchomości 1. ZAMAWIAJĄCY Zamawiający: Gmina Lubicz Adres: ul. Toruńska 21, 87-162 Lubicz telefon:
ZASADY REKLAMOWANIA USŁUG BANKOWYCH
Załącznik do uchwały KNF z dnia 2 października 2008 r. ZASADY REKLAMOWANIA USŁUG BANKOWYCH Reklama i informacja reklamowa jest istotnym instrumentem komunikowania się z obecnymi jak i potencjalnymi klientami
Obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej wynika z przepisów o VAT i z faktu udokumentowania tego podatku.
Różnice kursowe pomiędzy zapłatą zaliczki przez kontrahenta zagranicznego a fakturą dokumentującą tę Obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej wynika z przepisów o VAT i z faktu udokumentowania tego podatku.
Konferencja prasowa. Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi KRZYSZTOFA JURGIELA. Warszawa, 26 lutego 2016 r.
Konferencja prasowa Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi KRZYSZTOFA JURGIELA Realizacja exposé Ochrona polskiej ziemi Pakt dla obszarów wiejskich Ubezpieczenia rolnicze Płatności bezpośrednie Nowa inspekcja
Formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym sporządzony na podstawie reprezentatywnego przykładu
Formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym sporządzony na podstawie reprezentatywnego przykładu Imię, nazwisko (nazwa) i adres (siedziba) kredytodawcy
KRYTERIA DOSTĘPU. Działanie 2.1,,E-usługi dla Mazowsza (typ projektu: e-administracja, e-zdrowie)
Załącznik nr 1 do Uchwały nr / II / 2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 201-2020 KRYTERIA DOSTĘPU Działanie 2.1,,E-usługi dla Mazowsza (typ projektu:
BUDŻETY JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W 2014 R.
URZĄD STATYSTYCZNY W RZESZOWIE 35-959 Rzeszów, ul. Jana III Sobieskiego 10 tel.: 17 85 35 210, 17 85 35 219; fax: 17 85 35 157 http://rzeszow.stat.gov.pl/; e-mail: SekretariatUSRze@stat.gov.pl BUDŻETY
ZARZĄDZENIE NR 84/2015 WÓJTA GMINY ŻUKOWICE. z dnia 18 sierpnia 2015 r.
ZARZĄDZENIE NR 84/2015 WÓJTA GMINY ŻUKOWICE w sprawie opracowania materiałów planistycznych do projektu uchwały budżetowej Gminy Żukowice na 2016 rok. Na podstawie art. 233 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009
UMOWA korzystania z usług Niepublicznego Żłobka Pisklęta w Warszawie nr../2013
UMOWA korzystania z usług Niepublicznego Żłobka Pisklęta w Warszawie nr../2013 zawarta w dniu...r. pomiędzy: Niepublicznym Żłobkiem Pisklęta w Warszawie reprezentowanym przez właściciela Roksanę Czyszanowską,
Jak zostać przedsiębiorcą, czyli własna firma za unijne pieniądze Anna Szymańska Wiceprezes Zarządu DGA S.A. Poznań, 20 kwietnia 2016 r.
Jak zostać przedsiębiorcą, czyli własna firma za unijne pieniądze Anna Szymańska Wiceprezes Zarządu DGA S.A. Poznań, 20 kwietnia 2016 r. UWAGA w obecnej perspektywie UE maksymalna kwota dotacji nie przekracza
U C H W A Ł A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
U C H W A Ł A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 22 lutego 2007 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich oraz niektórych innych ustaw
Opis przyjętych wartości do wieloletniej prognozy finansowej Gminy Udanin na lata 2013-2025
Załącznik Nr 3 do uchwały w sprawie przyjęcia wieloletniej prognozy finansowej Gminy Udanin Opis przyjętych wartości do wieloletniej prognozy finansowej Gminy Udanin na lata 2013-2025 1. Założenia wstępne
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php?
1 z 6 2013-10-03 14:58 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php?id=221 Szczecin: Usługa zorganizowania szkolenia specjalistycznego
Zaproszenie. Ocena efektywności projektów inwestycyjnych. Modelowanie procesów EFI. Jerzy T. Skrzypek Kraków 2013 Jerzy T.
1 1 Ocena efektywności projektów inwestycyjnych Ocena efektywności projektów inwestycyjnych Jerzy T. Skrzypek Kraków 2013 Jerzy T. Skrzypek MODEL NAJLEPSZYCH PRAKTYK SYMULACJE KOMPUTEROWE Kraków 2011 Zaproszenie
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. Wyniki finansowe banków w I kwartale 2014 r. 1
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 18 czerwca 2014 r. Informacja sygnalna Wyniki finansowe banków w I kwartale 2014 r. 1 W końcu marca 2014 r. działalność
Uchwała Nr XVII/501/15 Rady Miasta Gdańska z dnia 17 grudnia 2015r.
Uchwała Nr XVII/501/15 Rady Miasta Gdańska z dnia 17 grudnia 2015r. w sprawie przyjęcia Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Miasta Gdańska. Na podstawie art.226, art. 227, art. 228, art. 230 ust. 6
Opinie Polaków na temat zniesienie granic wewnętrznych w UE w rok po wejściu Polski do strefy Schengen
Opinie Polaków na temat zniesienie granic wewnętrznych w UE w rok po wejściu Polski do strefy Schengen TNS OBOP dla Reprezentacji Komisji Europejskiej w Polsce grudzień 2008 Ośrodek Badania Opinii Publicznej
Podatki bezpośrednie cz. I
ANNA STĘPNIAK jest prawnikiem specjalizującym się w europejskim prawie podatkowym, doktorantką SGH System podatkowy po przystąpieniu do UE. Podatki bezpośrednie cz. I Zharmonizowanie opodatkowania spółek
Akademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Analiza wskaźnikowa przedsiębiorstwa. Jak ocenić pozycję finansową firmy. Hanna Micińska Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 12 października 2015 r. Analiza wskaźnikowa Każda
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii Cel programu Dofinansowanie dużych inwestycji wpisujących się w cele: Zobowiązań
Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2011 roku 1
Warszawa, 26 czerwca 2012 r. Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2011 roku 1 W końcu 2011 r. na polskim rynku finansowym funkcjonowały 484 fundusze inwestycyjne
POWIATOWY URZĄD PRACY
POWIATOWY URZĄD PRACY ul. Piłsudskiego 33, 33-200 Dąbrowa Tarnowska tel. (0-14 ) 642-31-78 Fax. (0-14) 642-24-78, e-mail: krda@praca.gov.pl Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr 5/2015 Powiatowej Rady Rynku Pracy
INFORMACJA O SPOSOBIE KALKULOWANIA DOCHODÓW DO BUDŻETU GMINY CZAPLINEK NA 2012 R.
CZĘŚĆ OPISOWA INFORMACJA O SPOSOBIE KALKULOWANIA DOCHODÓW DO BUDŻETU GMINY CZAPLINEK NA 2012 R. 1. Subwencje z budżetu państwa oraz udziały podatku dochodowym od osób fizycznych ujęto w wysokości podanej
Analiza sytuacji TIM SA w oparciu o wybrane wskaźniki finansowe wg stanu na 30.09.2012 r.
Analiza sytuacji TIM SA w oparciu o wybrane wskaźniki finansowe wg stanu na 30.09.2012 r. HLB M2 Audyt Sp. z o.o., ul. Rakowiecka 41/27, 02-521 Warszawa, www.hlbm2.pl Kapitał zakładowy: 75 000 PLN, Sąd
UZASADNIENIE. I. Potrzeba i cel renegocjowania Konwencji
UZASADNIENIE I. Potrzeba i cel renegocjowania Konwencji Obowiązująca obecnie Konwencja o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawarta dnia 6 grudnia 2001 r., między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Danii
Wykorzystanie alokacji w dzia aniach 4. osi priorytetowej PO IG
Realokacja rodków w ramach 4. osi priorytetowej PO IG dr Anna Kacprzyk Dyrektor Departamentu Funduszy Europejskich w Ministerstwie Gospodarki Wykorzystanie alokacji w dzia aniach 4. osi priorytetowej PO
Efektywna strategia sprzedaży
Efektywna strategia sprzedaży F irmy wciąż poszukują metod budowania przewagi rynkowej. Jednym z kluczowych obszarów takiej przewagi jest efektywne zarządzanie siłami sprzedaży. Jak pokazują wyniki badania
FUNDACJA Kocie Życie. Ul. Mochnackiego 17/6 51-122 Wrocław
FUNDACJA Kocie Życie Ul. Mochnackiego 17/6 51-122 Wrocław Sprawozdanie finansowe za okres 01.01.2012 do 31.12.2012 1 SPIS TREŚCI: WSTĘP OŚWIADCZENIE I. BILANS I. RACHUNEK WYNIKÓW II. INFORMACJA DODATKOWA
1) w 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
Źródło: http://bip.mswia.gov.pl/bip/projekty-aktow-prawnyc/2005/481,projekt-rozporzadzenia-ministra-spraw-wewnetrznych-i -Administracji-z-dnia-2005-r.html Wygenerowano: Czwartek, 28 stycznia 2016, 20:27
II.2) CZAS TRWANIA ZAMÓWIENIA LUB TERMIN WYKONANIA: Okres w miesiącach: 7.
Warszawa: Organizacja cyklu wyjazdów informacyjnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego (RPO WM) w roku 2010 Numer ogłoszenia: 34595-2010; data zamieszczenia: 19.02.2010
Analiza determinant bilansów obrotów bieżących państw członkowskich Unii
Analiza determinant bilansów obrotów bieżących państw członkowskich Unii Europejskiej w latach 1995-2011 Katarzyna Śledziewska WNE UW k.sledziewska@uw.edu.pl Plan wystąpienia Cel badania Determinanty CA
R E G U L A M I N FINANSOWANIA PRAC REMONTOWYCH REALIZOWANYCH W POSZCZEGÓLNYCH NIERUCHOMOŚCIACH / BUDYNKACH/ ŚRODKAMI WSPÓLNYMI SPÓŁDZIELNI
R E G U L A M I N FINANSOWANIA PRAC REMONTOWYCH REALIZOWANYCH W POSZCZEGÓLNYCH NIERUCHOMOŚCIACH / BUDYNKACH/ ŚRODKAMI WSPÓLNYMI SPÓŁDZIELNI PODSTAWA PRAWNA 1. 1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r.kodeks
Polityka spójno ci w perspektywie finansowej UE na lata , a obszary wiejskie
Polityka spójno ci w perspektywie finansowej UE na lata 2014-2020, a obszary wiejskie Piotr Zygad o Zast pca Dyrektora Departamentu Koordynacji Strategii Rozwoju i Polityk w Ministerstwie Infrastruktury
Polityka informacyjna Niezależnego Domu Maklerskiego S.A. w zakresie upowszechniania informacji związanych z adekwatnością kapitałową
Polityka informacyjna Niezależnego Domu Maklerskiego S.A. w zakresie upowszechniania informacji związanych z adekwatnością kapitałową Warszawa, 10 czerwca 2016 r. Niniejsza Polityka określa zasady i zakres
1. Ustalenia wysokości szkody dokonuje poprzez lustrację na miejscu komisja
Informacja dla Komisji powołanych przez Wojewodę dotycząca ogólnych zasad szacowania szkód w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej, w których wystąpiły szkody spowodowane przez
- 70% wg starych zasad i 30% wg nowych zasad dla osób, które. - 55% wg starych zasad i 45% wg nowych zasad dla osób, które
Oddział Powiatowy ZNP w Gostyninie Uprawnienia emerytalne nauczycieli po 1 stycznia 2013r. W związku napływającymi pytaniami od nauczycieli do Oddziału Powiatowego ZNP w Gostyninie w sprawie uprawnień
Polska-Warszawa: Usługi w zakresie napraw i konserwacji taboru kolejowego 2015/S 061-107085
1/6 Niniejsze ogłoszenie w witrynie TED: http://ted.europa.eu/udl?uri=ted:notice:107085-2015:text:pl:html Polska-Warszawa: Usługi w zakresie napraw i konserwacji taboru kolejowego 2015/S 061-107085 Przewozy
U M OWA DOTACJ I <nr umowy>
U M OWA DOTACJ I na dofinansowanie zadania pn.: zwanego dalej * zadaniem * zawarta w Olsztynie w dniu pomiędzy Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
UCHWA A Nr RADY MINISTRÓW z dnia 26 sierpnia 2008 r.
UCHWA A Nr RADY MINISTRÓW z dnia 26 sierpnia 2008 r. w sprawie ustanowienia programu pomocy dla rodzin rolniczych, w których gospodarstwach rolnych powsta y szkody spowodowane przez susz lub huragan w
Wsparcie sektora nauki i innowacyjnych przedsiębiorstw w latach 2014-2020 - załoŝenia krajowego programu operacyjnego Marcin Łata Dyrektor Departamentu Zarządzania Programami Konkurencyjności i Innowacyjności
KARTA OCENY ZGODNOŚCI Z LSR
Załącznik nr 3 do Regulaminu Rady A. część ogólna - operacje inne niż granty Karty oceny zgodności z LSR PIECZĘĆ LGD NUMER WNIOSKU NADANY PRZEZ LGD KARTA OCENY ZGODNOŚCI Z LSR DATA ZŁOŻENIA WNIOSKU WERSJA
I.1.1. Technik organizacji usług gastronomicznych 341[07]
I.1.1. Technik organizacji usług gastronomicznych 341[07] Do egzaminu zostało zgłoszonych: 4 334 Przystąpiło łącznie: 4 049 przystąpiło: 4 000 przystąpiło: 3 972 ETAP PISEMNY ETAP PRAKTYCZNY zdało: 3 631
Ogólna charakterystyka kontraktów terminowych
Jesteś tu: Bossa.pl Kurs giełdowy - Część 10 Ogólna charakterystyka kontraktów terminowych Kontrakt terminowy jest umową pomiędzy dwiema stronami, z których jedna zobowiązuje się do nabycia a druga do
WYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ
WYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ Anna Gutt- Kołodziej ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI Podczas pracy
Plan połączenia ATM Grupa S.A. ze spółką zależną ATM Investment Sp. z o.o. PLAN POŁĄCZENIA
Plan połączenia ATM Grupa S.A. ze spółką zależną ATM Investment Sp. z o.o. PLAN POŁĄCZENIA Zarządy spółek ATM Grupa S.A., z siedzibą w Bielanach Wrocławskich oraz ATM Investment Spółka z o.o., z siedzibą
Szczegółowe wyjaśnienia dotyczące definicji MŚP i związanych z nią dylematów
1 Autor: Aneta Para Szczegółowe wyjaśnienia dotyczące definicji MŚP i związanych z nią dylematów Jak powiedział Günter Verheugen Członek Komisji Europejskiej, Komisarz ds. przedsiębiorstw i przemysłu Mikroprzedsiębiorstwa
ROZPORZ DZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia r.
Projekt ROZPORZ DZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia... 2009 r. zmieniaj ce rozporz dzenie w sprawie warunków i sposobu prowadzenia post powania kwalifikacyjnego dla kandydatów na stanowisko
Warszawa, dnia 6 listopada 2015 r. Poz. 1821 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 października 2015 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 6 listopada 2015 r. Poz. 1821 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 października 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków