Japonia powraca do gry w regionie
|
|
- Janusz Urbański
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Biuletyn OPINIE FAE nr 7/2013 Małgorzata CITKO Japonia powraca do gry w regionie Warszawa, Strona 1
2 Po trzech latach rządów Japońskiej Partii Demokratycznej (JPD), która po raz pierwszy w historii wygrała wybory parlamentarne we wrześniu 2009 roku, Partia Liberalno-Demokratyczna (PLD) powróciła w Japonii do władzy w grudniu 2012 roku. Co zmiana ta oznacza dla polityki zagranicznej Kraju Kwitnącej Wiśni? Zwycięstwo PLD spowodowane zostało w dużej mierze kolejnym rozczarowaniem społeczeństwa japońskiego rządami JPD, która jako partia polityczna nie miała doświadczenia w zarządzaniu państwem oraz kreowaniu polityki zagranicznej. Ponadto, za rządów JPD niewiele się w japońskiej polityce zmieniło, a jeśli już to na gorsze od 2006 roku, Japonia co roku wybierała nowego premiera. Brak silnego przywództwa oraz zbieg niesprzyjających okoliczności, tj. katastrofalne tsunami i kryzys nuklearny w Fukushimie w 2011 roku, również przyczyniły się do politycznego sukcesu PLD. Opinia publiczna wydaje się zadowolona z powrotu PLD do władzy, ponieważ partia ta jest doświadczona politycznie oraz wiadomo, czego się po niej spodziewać. Należałoby się jednak zastanowić, w jaki sposób tego rodzaju przesunięcia na szczytach japońskiej władzy wpływają na politykę zagraniczną tego kraju. Jakie stanowisko przyjmuje drugi gabinet Shinzō Abe 1 w sporze terytorialnym z Chińską Republiką Ludową (ChRL), którego eskalację można było obserwować w ciągu ostatnich kilku miesięcy, oraz w obliczu kolejnej fali demonstracji siły przez Koreańską Republikę Ludowo-Demokratyczną (KRLD)? Jakie miejsce zajmują obecnie w japońskiej polityce zagranicznej Stany Zjednoczone i Unia Europejska? Czy w kolejnej dekadzie XXI w. należy spodziewać się stabilizacji stosunków bilateralnych Japonii z państwami sąsiednimi, czy też będziemy być może świadkami zupełnego przeformułowania priorytetów japońskiej polityki zagranicznej? Dar otwartych mórz, czyli nowe zasady japońskiej dyplomacji Podczas swojego pobytu w Indonezji Shinzō Abe miał 18 stycznia 2013 roku wygłosić ważne przemówienie. Z powodu kryzysu algierskiego, w którym zakładnikami byli również obywatele Japonii, premier Abe musiał wracać do kraju, a przemówienie nigdy nie zostało 1 Shinzō Abe był premierem Japonii w Abe zrezygnował ze stanowiska premiera z powodu niskiej popularności po kilku skandalach, w które zamieszani byli ministrowie jego gabinetu. Warszawa, Strona 2
3 wygłoszone. Widnieje jednak ono na stronach japońskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Premiera Japonii jako jedna z najważniejszych deklaracji politycznych drugiego gabinetu Shinzō Abe 2, przez niektóre media już nazywane doktryną Abego 3. Obecny premier Japonii podkreślił w nim konieczność utrzymania przymierza Japonii ze Stanami Zjednoczonymi oraz strategiczne znaczenie dwóch oceanów Pacyfiku i Indyjskiego dla przyszłości nie tylko regionu Azji i Pacyfiku, lecz całego świata. Abe ustanowił w swoim przemówieniu pięć nowych reguł japońskiej dyplomacji: 1) wolność myśli, wyrazu oraz słowa w regionach otoczonych przez dwa oceany; 2) pewność, iż oceany zarządzane są prawem, a nie siłą; 3) dążenie do stworzenia wolnych, otwartych i współzależnych gospodarek; 4) pogłębienie stosunków międzykulturowych pomiędzy Japonią a krajami regionu, oraz 5) promocja wymiany młodzieży, która poprowadzi narody świata ku przyszłości. Bez względu na to, czy owe pięć zasad zostanie wprowadzone w życie, wspomniane przemówienie nie jest jedynie deklaracją dyplomatyczną, lecz przede wszystkim polityczną. Premier Shinzō Abe postrzega Japonię jako znaczący na świecie kraj azjatycki o niezwykle zachodniej mentalności (nie jest to do końca prawdą, lecz premier Abe chce w ten sposób widzieć swój kraj), co można zaobserwować na przykładzie podkreślenia znaczenia przymierza ze Stanami Zjednoczonymi. Ponadto pomimo faktu, iż premier Abe nie odnosi się bezpośrednio do ChRL druga zasada niewątpliwie wymierzona jest w spór terytorialny o Wyspy Senkaku (chiń. Diaoyu). Pozostałe zasady są deklaracją przyzwolenia Japonii na wzmocnienie współpracy z krajami regionu i całego świata na wielu płaszczyznach gospodarczej, politycznej oraz kulturowej. W innym przemówieniu, wygłoszonym 22 lutego 2013 roku na forum Centrum Studiów Strategicznych i Międzynarodowych w Waszyngtonie (podczas oficjalnej wizyty premiera Abe w Stanach Zjednoczonych), szef japońskiego rządu podtrzymał nowe priorytety polityki zagranicznej Tokio. Do zgromadzonych premier Japonii zwracał się jeszcze bardziej 2 Zob.: The Bounty of the Open Seas: Five New Principles for Japanese Diplomacy ( Dar otwartych mórz : pięć nowych zasad japońskiej dyplomacji): 3 Zob.: U.S. Central to Abe Doctrine in Japanese PM s Lost Policy Speech (Stany Zjednoczone kluczowymi dla doktryny Abego w zagubionym przemówieniu politycznym premiera Japonii): Warszawa, Strona 3
4 bezpośrednio, niż w nigdy niewygłoszonym przemówieniu do Indonezyjczyków, i ogłosił, że Japonia powraca jako kraj o kluczowym znaczeniu dla pokoju i dobrobytu regionu Azji i Pacyfiku oraz całego świata, na który można liczyć, choć będzie to wymagało ze strony japońskiej wiele pracy 4. Spójna strategia czy rozdrobnienie polityczne? Region Azji i Pacyfiku niewątpliwie jest w polityce zagranicznej Japonii priorytetem nie tylko ze względu na bezpośrednie sąsiedztwo, lecz również na skomplikowaną naturę stosunków bilateralnych z poszczególnymi państwami. Stosunki z ChRL naturalnie stawały się coraz ważniejszym obszarem w japońskiej polityce zagranicznej od kilkudziesięciu lat. W kwestii sporu terytorialnego o Wyspy Senkaku premier Abe przyjął dosyć asertywną postawę, nie tylko we wspomnianej deklaracji Dar otwartych mórz, w której druga z pięciu nowych zasad japońskiej dyplomacji (pewność, iż oceany zarządzane są prawem, a nie siłą) jest ewidentnie wymierzona w ChRL. Szef rządu w Tokio potwierdził stanowisko również w przemówieniu na forum parlamentu japońskiego 28 stycznia 2013 roku, kiedy ogłosił, że japońska dyplomacja i bezpieczeństwo znajdują się w stanie kryzysu. Premier Abe nigdy nie odniósł się bezpośrednio do sporu z ChRL, lecz jasno podkreślał, że czasy, gdy podważana jest suwerenność terytorialna Japonii, powinny się wreszcie zakończyć 5. Podobnie asertywną postawę gabinet Shinzō Abe przyjmuje wobec KRLD, która w ciągu ostatnich kilku miesięcy wyjątkowo ostentacyjnie demonstrowała swoją siłę w postaci testów jądrowych i prób z rakietami balistycznymi. Premier Abe zadeklarował również konieczność rozwiązania kwestii uprowadzeń obywateli Japonii do Korei Płn., która od kilku lat znajduje się w stanie impasu 6. Również obecny minister spraw zagranicznych Japonii, Fumio Kishida, w swoim przemówieniu z dnia 28 lutego 2013 roku do parlamentu ogłosił konieczność zaadresowania wszystkich problemów dotyczących reżimu 4 Japan is back (Japonia powraca): 5 Zob.: Policy Speech by Prime Minister Shinzo Abe to the 183rd Session of the Diet (Przemowa polityczna Premiera Shinzō Abe na 183-ciej sesji parlamentu): 6 Więcej na ten temat: Dziak Waldemar, Citko Małgorzata, Obywatele Japonii w niewoli północnokoreańskiej. Zakres problematyki, ISP PAN, Warszawa Warszawa, Strona 4
5 północnokoreańskiego na forum międzynarodowym oraz poprzez ONZ 7. Kishida podkreślił również w tym zakresie znaczenie stosunków Japonii z Koreą Południową. W swoich dotychczasowych przemówieniach premier Abe podkreślił również konieczność pogłębienia stosunków bilateralnych Japonii z krajami południowo-wschodniej Azji, tj. Indonezją, Tajlandią i Wietnamem, które Shinzō Abe osobiście odwiedził podczas swojej pierwszej oficjalnej podróży zagranicznej pod koniec stycznia br.. Chodzi tu także o Filipiny, Singapur, Brunei i Australię, które odwiedził japoński minister spraw zagranicznych, Fumio Kishida, podczas swojej pierwszej oficjalnej podróży zagranicznej (w styczniu br.). Oficjalne wizyty japońskiego premiera i ministra spraw zagranicznych do krajów Azji południowo-wschodniej są nie tylko ukłonem w stronę tego regionu, lecz również silnym sygnałem w stronę władz Chin, które zostały w pierwszych podróżach dyplomatycznych gabinetu Abe pominięte. Tego rodzaju pro-azjatycka strategia dyplomatyczna jak nigdy przedtem podkreśla znaczenie krajów regionu dla Japonii. Nie można też zapomnieć, że ten południowo-wschodni kierunek japońskiej dyplomacji motywowany jest potrzebami sektora energetycznego, który uległ znacznej transformacji po katastrofie nuklearnej w Fukushimie w 2011 roku. Chociażby Indonezja jest obecnie najważniejszym dostarczycielem gazu ziemnego do Japonii (ok. 40 proc. całości japońskiego importu). Japonia jest również zaangażowana w projekty wydobycia ropy naftowej w Wietnamie i Australii 8. Jednocześnie ewidentne jest pogorszenie relacji z Chinami, a brak oficjalnej wizyty może być przejawem rozdrobnienia nowej strategii dyplomatycznej Japonii. Eskalacja sporu terytorialnego o Wyspy Senkaku nie może jednak trwać w nieskończoność. Należy się zatem spodziewać, że w perspektywie długoterminowej również stosunki z ChRL ulegną poprawie, ponieważ żadnego z krajów nie stać na długotrwały kryzys dyplomatyczny, który już wpłynął niekorzystnie na dwustronne relacje gospodarcze. 7 Foreign Policy Speech by Minister for Foreign Affairs Fumio Kishida to the 183rd Session of the Diet (Przemówienie ministra spraw zagranicznych, Fumio Kishidy o polityce zagranicznej na 183-ciej sesji parlamentu): 8 Dane amerykańskiej Energy Information Association (EIA) z marca Country Analysis Briefs, Japan: Warszawa, Strona 5
6 Amerykański Wielki Brat czuwa? Wizyta w Stanach Zjednoczonych w dniach lutego br. była kolejną podróżą zagraniczną premiera Abe po serii wizyt w krajach Azji i Pacyfiku. We wszystkich swoich przemówieniach i deklaracjach obecny premier Japonii niezwykle mocno podkreśla znaczenie przymierza z amerykańskim supermocarstwem, co w obliczu zaostrzenia sporu terytorialnego z Chinami oraz północnokoreańskich pokazów siły nie powinno być zaskakujące. Silny zwrot polityki zagranicznej Japonii w stronę Stanów Zjednoczonych wyraźnie odbił się na kursie dolara amerykańskiego w stosunku do jena dolar bardzo zdrożał w ciągu ostatnich kilku miesięcy 9. Pytaniem jest, w jakim stopniu japońskie nadzieje mają odzwierciedlenie w rzeczywistości oraz czy Japonia może liczyć na wsparcie Stanów Zjednoczonych przy problematycznych kwestiach regionu Azji i Pacyfiku. Czy rosnące znaczenie gospodarcze i polityczne Chin nie skłoni amerykańskiej superpotęgi do poparcia ChRL zamiast Japonii? Okazuje się, że pomimo dyplomatycznej neutralności Stanów Zjednoczonych w sporze terytorialnym o Wyspy Senkaku, na mocy Porozumienia pomiędzy Japonią a Stanami Zjednoczonymi dotyczącego Wysp Riukiu i Daito, które weszło w życie w maju 1972 roku, wyspy zostały oficjalnie zwrócone Japonii przez Stany Zjednoczone po zakończeniu okresu okupacji amerykańskiej w latach Od tego czasu pieczę nad wyspami przejęła rodzina Kurihara, która wykupiła je od klanu Zenji, mającego wyspy w swoim posiadaniu od okresu Meiji ( ). Od wielu lat Wyspy Senkaku znajdowały się zatem w japońskich, choć prywatnych, rękach. Ponadto, rodzina Kurihara nigdy nie wyraziła woli sprzedaży wysp nikomu innemu poza organizacjami publicznymi lub rządowi japońskiemu. Teoretycznie zatem, w świetle prawa międzynarodowego, w razie próby przejęcia wysp przez ChRL, na mocy Japońsko-Amerykańskiego Traktatu o Wzajemnym Bezpieczeństwie z 1960 Stany Zjednoczone musiałyby przyjść Japonii z pomocą. Inną kwestią jest, w jakiej formie owa pomoc, na którą strona japońska z pewnością liczy, by nadeszła. Amerykanie zachęcają bowiem obie strony do pokojowego, a nie siłowego, rozwiązania konfliktu 10. Chiny są zbyt ważnym partnerem gospodarczym, posiadającym duże rezerwy w dolarach amerykańskich, 9 Kurs dolara amerykańskiego do jena: 10 Japan-U.S. Summit Meeting (Szczyt japońsko-amerykański): Warszawa, Strona 6
7 aby wchodzić z nimi w poważny konflikt. Stany Zjednoczone mogą zatem przyjąć rolę negocjatora pomiędzy Japonią a ChRL w kwestiach spornych. Ponadto, Stany Zjednoczone są kluczowym dla Japonii partnerem nie tylko w sprawie sporu terytorialnego z Chinami, lecz również w rozwiązaniu problemu KRLD. Bezpośrednia pomoc amerykańskiego supermocarstwa jest w tym przypadku realna, choćby poprzez Radę Bezpieczeństwa ONZ oraz możliwość nałożenia poważnych sankcji na Koreę Płn., oraz potrzebna ze względu na nieprzewidywalny charakter aktywności północnokoreańskiego reżimu i bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa całego regionu. Stany Zjednoczone są zatem również ważnym partnerem dla Japonii przy zacieśnianiu stosunków z Koreą Płd., która od wielu dziesięcioleci znajdują się pod parasolem bezpieczeństwa USA. Można zatem wnioskować, iż amerykański Wielki Brat nadal czuwa nad Azją, jednak od Japonii najprawdopodobniej wymaga odrobiny samodzielności i zdrowego rozsądku w rozwiązywaniu własnych problemów z państwami sąsiednimi. Polityka zagraniczna czy bezpieczeństwo energetyczne? Powszechnie wiadomo, że kraje Afryki i Bliskiego Wschodu są dla Japonii kluczowymi nie tyle w polityce zagranicznej per se, lecz pod względem bezpieczeństwa sektora energetycznego. Import ropy naftowej z Bliskiego Wchodu, który stanowi ok. 80 proc. całości importu tego surowca do Japonii, zwiększył się o ok. 10 proc. od lat 80. tych XX w. 11 Sytuacja zaczyna wyglądać podobnie w przypadku krajów afrykańskich, a japońskie firmy, tj. Inpex, Cosmo Oil Company, Idemitsu Kōsan, Japan Energy Development Corporation, Japex, Mitsubishi Oil Company, Mitsui Oil Exploration Company i Nippon Oil Company, zaangażowane są w wiele projektów wydobywczo-produkcyjnych w tych regionach świata, m. in. w Saudyjsko-Kuwejckiej Strefie Neutralnej, Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Egipcie, Algierii i Kongo 12. Japonia utrzymuje oczywiście poprawne i przyjazne stosunki z wieloma krajami obu regionów. Ponadto, pomimo kryzysu w Algierii pod koniec stycznia br. wywołanego atakiem na pole gazowe En Amenas, w którym zakładnikami i ofiarami byli również obywatele 11 Zob.: Citko Małgorzata, Zmiany w japońskim sektorze energetycznym?, Instytut Jagielloński, Warszawa 2012, s Zob.: Citko Małgorzata, Zmiany w japońskim sektorze energetycznym?, ibid., s Warszawa, Strona 7
8 Japonii 13, gabinet premiera Abe ogłosił dnia 28 lutego br. przedłużenie pomocy finansowej Japonii dla krajów Afryki i Bliskiego Wschodu, w wysokości ok. 13,4 mld jenów (ok. 140 mln USD). Pomoc przekazywana będzie przez organizacje międzynarodowe na cele stabilizacyjne, demokratyzacyjne oraz rozwój gospodarczy krajów obu regionów 14. Ów gest pomocy jest właśnie odzewem na styczniowy kryzys algierski. Atak terrorystyczny przyczynił się bowiem do powstania ogłoszonych pod koniec stycznia br. przez japońskiego ministra spraw zagranicznych, Fumio Kishidę, trzech filarów japońskiej polityki zagranicznej: 1) wzmocnienie środków przeciwko międzynarodowemu terroryzmowi; 2) pomoc w stabilizacji regionów Sahelu, Afryki Północnej oraz Bliskiego Wschodu oraz 3) promocji dialogu i wymiany z krajami islamskimi i arabskimi 15. Poprawne stosunki czy spadek zainteresowania? W przeciwieństwie do stosunków z innymi państwami i regionami świata, relacje japońsko-europejskie należą obecnie do najbardziej poprawnych, choć najmniej zaskakujących i chyba najmniej znaczących w swojej historii. Premier Abe nie wspomniał Europy, ani Unii Europejskiej, w żadnym ze swoich kluczowych dla japońskiej polityki zagranicznej przemówień. Należało się jednak tego spodziewać. Dlaczego Shinzō Abe miałby wspominać Europę tam, gdzie od czasów kolonialnych Europy właściwie nie ma? Wyraźnie widać zatem, że Japonia stawia w polityce zagranicznej na kraje swojego regionu oraz Stany Zjednoczone w zakresie partnerstwa strategicznego. Być może Europa straciła i nadal traci na znaczeniu dla Japonii oraz innych krajów świata. Nie pełni już roli mocarstwa światowego jak obecnie Stany Zjednoczone. Europa jest teraz jednak jednym z najbezpieczniejszych i najbardziej pokojowo nastawionych regionów o silnych tradycjach demokratycznych, może też pełnić rolę modelu integracji regionalnej. Ponadto, nawet jeśli Japonia trochę ignoruje Europę, ponieważ ma swoje regionalne problemy do rozwiązania nie powinna o niej zapominać. UE jest bowiem wielkim rynkiem zbytu na produkty nie tylko w Chinach, ale też 13 Zakładnikami było m.in. 17 obywateli Japonii, z których dziesięciu poniosło śmierć. Zob.: Japanese death toll in Algeria hostage crisis reaches 10 (Liczba śmierci japońskich zakładników w kryzysie algierskim sięga dziesięciu): 14 Decision Regarding Assistance for the Middle East and North Africa Regions (Decyzja ws. Pomocy dla regionów Bliskiego Wschodu i Afryki): 15 Decision Regarding Assistance for the Middle East and North Africa Regions (Decyzja ws. Pomocy dla regionów Bliskiego Wschodu i Afryki): Warszawa, Strona 8
9 całego regionu Azji i Pacyfiku. Poza tym sama Europa bardzo się zmienia regionalnie, na co największy wpływ mają imigranci z krajów Afryki i Bliskiego Wschodu, ich odmienność kulturowa i religijna. Podobnemu procesowi napływu imigrantów może uleć w ciągu najbliższych dziesięcioleci Japonia, co z pewnością zmieni ten kraj na zawsze. Faktem jest zatem wyraźne rozluźnienie w stosunkach japońsko-europejskich. Nie zanosi się również, że Europa nagle stanie się dla Japonii znaczącym regionem pod rządami Shinzō Abe. Stosunki japońsko-europejskie są jednak zachowane i tak poprawne, że w każdej chwili mogą stać się ważniejsze niż są obecnie. Okazuje się bowiem, że władze Japonii współpracowały z Wielką Brytanią w trakcie wyżej wspomnianego kryzysu algierskiego, w którym zakładnikami i ofiarami byli również obywatele brytyjscy 16. Ponadto, pod koniec marca tego roku planowany jest w Tokio szczyt japońsko-europejski, podczas którego premier Shinzō Abe ma spotkać się m.in. z przewodniczącym Komisji Europejskiej, José Manuelem Barroso. Liderzy japońscy i europejscy będą prowadzili rozmowy na temat współpracy politycznej i gospodarczej. Wnioski Od kilku lat jesteśmy świadkami wielu pustych deklaracji liderów japońskich. W rzeczywistości niewiele się w japońskiej polityce zagranicznej zmienia, trudno więc przewidzieć, czy obecny premier Japonii dotrzyma słowa i spełni przynajmniej część z postawionych sobie zadań. Okaże się to za kilka miesięcy (lub nawet lat) zobaczymy wówczas, czy Japonia faktycznie powraca do gry dyplomatycznej na światowym poziomie. Trzeba przyznać, że Shinzō Abe będzie musiał zmierzyć się z trochę trudniejszymi wyzwaniami niż jego poprzednicy. Premier sam zresztą stwierdził, że japońska polityka zagraniczna jest w stanie kryzysu. Spór terytorialny z Chinami i potencjalnie z Koreą Płd. o Wyspy Takeshima, północnokoreańskie pokazy siły, utrzymanie bezpieczeństwa energetycznego Japonii oraz poprawnych stosunków z nieprzewidywalnymi krajami Afryki i Bliskiego Wschodu, jak również utrzymanie przymierza ze Stanami 16 Abe confirms cooperation with Britain over Algeria hostage crisis (Abe potwierdza współpracę w Wielką Brytanią w kryzysie algierskim): Warszawa, Strona 9
10 Zjednoczonymi są tylko kilkoma z najważniejszych wyzwań dla japońskiej polityki zagranicznej. Premier Shinzō Abe ogłosił dla Japonii nowe zasady dyplomatyczne, choć trudno stwierdzić, gdzie leży ich nowatorskość. Nowa i słuszna jest jednak koncepcja daru otwartych mórz, której ogłoszenie w pewien sposób oznacza, że Japonia zaczyna myśleć o swoim regionie poza wymiarem granic państw narodowych, które są przecież wymysłem współczesnego porządku globalnego. Troska japońskiej dyplomacji o otwarte morza motywowana jest wolą zachowania pokoju i dobrobytu nie tylko w słowach, lecz także w rzeczywistości. Premier Shinzō Abe zdaje sobie bowiem sprawę, że w japońskiej polityce zagranicznej, jak i wewnętrznej, musi się coś zmienić na lepsze, ponieważ PLD może stracić nie tylko kolejny kredyt zaufania społeczeństwa swojego kraju, ale również przegrać w grze o pokój regionu Azji i Pacyfiku. Priorytety polityki zagranicznej drugiego gabinetu premiera Abe nie są zbyt zaskakujące. Absolutnym priorytetem japońskiej dyplomacji są kraje sąsiednie, lecz nie są to już jedynie Chiny i Korea Płd., a wiele państw Azji południowo-wschodniej. Stosunki bilateralne w regionie sięgają zatem dla Japonii coraz większego znaczenia. Równie istotne są dla Japonii Stany Zjednoczone, ponieważ mają potencjał negocjacyjny w każdym możliwym do zaistnienia konflikcie w regionie. Następne w kolejności są kraje Afryki i Bliskiego Wschodu, ponieważ to regiony kluczowe dla zachowania, przynajmniej w perspektywie krótkoterminowej, bezpieczeństwa energetycznego Japonii. Inwestycja w pokój i dobrobyt tych regionów leży w interesie Japonii, ponieważ bez pokoju w tych krajach dostawa surowców do Japonii może być w każdej chwili zakłócona. Unia Europejska jest niestety dosyć daleko na liście priorytetów japońskiej polityki zagranicznej, lecz nie należy tego interpretować negatywnie. Stosunki japońsko-europejskie są poprawne w takim stopniu, że w razie potrzeby mogą stać się dużo istotniejsze. Tezy przedstawiane w serii Biuletyn OPINIE Fundacji Amicus Europae nie zawsze odzwierciedlają jej oficjalne stanowisko! Warszawa, Strona 10
11 Kontakt Fundacja Aleksandra Kwaśniewskiego Amicus Europae Aleja Przyjaciół 8/ Warszawa Tel Tel Fax: Japonia powraca do gry w regionie Autor: Ekspert Zespołu Analiz Fundacji Amicus Europae, ekspert Fundacji Pułaskiego. Absolwentka japonistyki na Uniwersytecie Warszawskim oraz stosunków międzynarodowych na Collegium Civitas w Warszawie. Doktorantka z literatury japońskiej na Uniwersytecie Hawajskim w Mānoa. Warszawa, Strona 11
12 Nadrzędną misją Fundacji AMICUS EUROPAE jest popieranie integracji europejskiej, a także wspieranie procesów dialogu i pojednania, mających na celu rozwiązanie politycznych i regionalnych konfliktów w Europie. Do najważniejszych celów Fundacji należą: Wspieranie wysiłków na rzecz budowy społeczeństwa obywatelskiego, państwa prawa i umocnienia wartości demokratycznych; Propagowanie dorobku politycznego i konstytucyjnego Rzeczypospolitej Polskiej; Propagowanie idei wspólnej Europy i upowszechnianie wiedzy o Unii Europejskiej; Rozwój Nowej Polityki Sąsiedztwa Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem Ukrainy i Białorusi; Wsparcie dla krajów aspirujących do członkostwa w organizacjach europejskich i euroatlantyckich; Promowanie współpracy ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki, szczególnie w dziedzinie bezpieczeństwa międzynarodowego i rozwoju gospodarki światowej; Integracja mniejszości narodowych i religijnych w społeczności lokalne; Propagowanie wiedzy na temat wielonarodowej i kulturowej różnorodności oraz historii naszego kraju i regionu; Popularyzowanie idei olimpijskiej i sportu. Warszawa, Strona 12
NATO a problem bezpieczeństwa energetycznego
FAE Policy Paper nr 25/2012 Paweł GODLEWSKI NATO a problem bezpieczeństwa energetycznego Warszawa, 2012-07-20 Strona 1 Problem bezpieczeństwa energetycznego stał się jednym z poważniejszych współczesnych
Azja w stosunkach międzynarodowych. dr Andrzej Anders
Azja w stosunkach międzynarodowych dr Andrzej Anders Japonia współczesna Japonia jest jednym z nielicznych krajów pozaeuropejskich, które uniknęły kolonizacji w XIX w. Wraz z wzrostem mocarstwowości Japonii
Gospodarki krajów wschodzących po kryzysie. 14/03/2011 Jakub Janus
Gospodarki krajów wschodzących po kryzysie 14/03/2011 Jakub Janus 1 Plan prezentacji 1. Wzrost gospodarczy po kryzysie w perspektywie globalnej 2. Sytuacja w głównych gospodarkach 1. Chiny 2. Indie 3.
Bezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe
AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ A 388068 Bezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe Redakcja i opracowanie: Andrzej Ciupiński Kazimierz Malak WARSZAWA 2004 SPIS TREŚCI WSTĘP 9 CZĘŚĆ I. NOWE PODEJŚCIE DO POLITYKI
PROJEKT SPRAWOZDANIA
PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Spraw Zagranicznych 28.2.2014 2014/2021(INI) PROJEKT SPRAWOZDANIA zawierającego zalecenie Parlamentu Europejskiego dla Rady, Komisji i Europejskiej Służby Działań
Uwarunkowania historyczne, polityczne i ekonomiczne stosunków UE-Rosja. 1.Rosyjskie zasoby surowców energetycznych oraz zarys historyczny odkryć
Spis treści: Wstęp Rozdział I Znaczenie problemów energetycznych dla bezpieczeństwa państw 1.Energia, gospodarka, bezpieczeństwo 1.1.Energia, jej źródła i ich znaczenie dla człowieka i gospodarki 1.2.Energia
Rola US Navy w strategii arktycznej USA
FAE Policy Paper nr 10/2014 Michał JAROCKI Rola US Navy w strategii arktycznej USA Warszawa, 2014-03-31 Strona 1 Aktualizacja strategii zaangażowania operacyjnego marynarki wojennej USA (US Navy) w Arktyce
Co kupić, a co sprzedać :14:14
Co kupić, a co sprzedać 015-06-15 11:14:14 Kraje Unii Europejskiej są trzecim po Chinach i USA partnerem handlowym Japonii, natomiast Japonia zajmuje siódme miejsce w obrotach UE z zagranicą. Największym
Kierunki polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Japonii
Kierunki polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Japonii Synteza Japonia pod rządami premiera Shinzo Abe konsekwentnie dąży do wzmocnienia swojej pozycji w regionie Azji i Pacyfiku, szczególnie w obliczu
POLICY PAPERS. Nr 3/2009. Warszawa, styczeń 2009 ZJEDNOCZENIE PÓŁWYSPU KOREAŃSKIEGO PERSPEKTYWY I ZAGROŻENIA
POLICY PAPERS Nr 3/2009 Warszawa, styczeń 2009 Małgorzata CITKO * ZJEDNOCZENIE PÓŁWYSPU KOREAŃSKIEGO PERSPEKTYWY I ZAGROŻENIA Od lat 50-tych XX w. podział Półwyspu Koreańskiego stanowi duży problem dla
Bezpieczeństwo energetyczne Europy w perspektywie globalnej
Akademia Finansów Polskie Towarzystwo Współpracy z Klubem Rzymskim Bezpieczeństwo energetyczne Europy w perspektywie globalnej dr Konrad Prandecki kprand@interia.pl Plan wystąpienia Znaczenie energii we
Konsumpcja ropy naftowej per capita w 2016 r. [tony]
Ropa: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej per capita w [tony] 0 0,75 0,75 1,5 1,5 2,25 2,25 3,0 > 3,0 76 Ropa: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Główne kierunki handlu ropą naftową
Azja w Stosunkach Międzynarodowych. Stowarzyszenie Krajów Azji Południowo Wschodniej
Azja w Stosunkach Międzynarodowych Stowarzyszenie Krajów Azji Południowo Wschodniej Logo i flaga ASEAN ASEAN Stowarzyszenie Krajów Azji Południowo Wschodniej (ang. Association of Southeast Asian Nations
Konsumpcja ropy naftowej per capita w 2015 r. [tony]
ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej per capita w [tony] 0 0,75 0,75 1,5 1,5 2,25 2,25 3,0 > 3,0 66 ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Główne kierunki handlu ropą naftową
Projekt Sarmatia szanse i zagrożenia
FAE Policy Paper nr 20/2013 Piotr A. MACIĄŻEK Projekt Sarmatia szanse i zagrożenia Warszawa, 2013-06-20 Strona 1 Idea sprowadzania azerskiej ropy naftowej nad Bałtyk gwałtownie odżyła na przełomie 2012
Gospodarka światowa w 2015. Mateusz Knez kl. 2A
Gospodarka światowa w 2015 Mateusz Knez kl. 2A Koło Ekonomiczne IV LO Nasze koło ekonomiczne współpracuje z Uniwersytetem Ekonomicznym w Poznaniu. Wspólne działania rozpoczęły się od podpisania umowy pomiędzy
Co warto wiedzieć o gospodarce 2015-07-13 15:19:37
Co warto wiedzieć o gospodarce 2015-07-13 15:19:37 2 Algieria należy do liczących się eksporterów ropy naftowej i gazu ziemnego. Sytuacja ekonomiczna i finansowa kraju zależy więc głównie od światowego
Rosyjska odpowiedź na łupki
FAE Policy Paper nr 9/2013 Piotr A. Maciążek Rosyjska odpowiedź na łupki Warszawa, 2013-03-19 Strona 1 Nie od dziś eksperci i komentatorzy podkreślają znaczenie łupkowej rewolucji, szczególnie w kontekście
PARLAMENT EUROPEJSKI
PARLAMENT EUROPEJSKI 2004 Komisja Spraw Zagranicznych 2009 2008/2239(INI) 12.12.2008 POPRAWKI 1-22 Giorgos Dimitrakopoulos (PE414.226v01-00) w sprawie drugiego strategicznego przeglądu energetycznego (2008/2239(INI))
OD STAROŻYTNOŚCI DO R.
Spis treści WSTĘP 13 Rozdział 1 Dzieje CYPRU OD STAROŻYTNOŚCI DO 1878 R. 1.1. Historia Cypru do podboju tureckiego w 1571 r. 21 1.2. Cypr pod rządami Turków w latach 1571-1878 27 1.3. Sytuacja międzynarodowa
Konsumpcja ropy naftowej na świecie w mln ton
ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej na świecie w mln ton Kraj 1965 1971 1981 1991 2001 2010 zmiana wobec 2010 udział w całości konsumpcji Stany Zjednoczone 552,1 730,6 735,3
Ryszard Unia Europejska
A 377214 Ryszard Unia Europejska jako aktor stosunków międzynarodowych Wydawnictwo Naukowe Scholar Warszawa 2003 Spis treści Wstęp 13 Rozdział I Budowanie unii politycznej państw Wspólnoty Europejskiej:
Dyplomacja czy siła?
SUB Hamburg A/543483 Dyplomacja czy siła? Unia Europejska w stosunkach międzynarodowych pod redakcją Stanisława Parzymiesa Scholari Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR Warszawa 2009 PIS TREŚCI WSTĘP. DYPLOMACJA
Strefy wpływów i dominacja mocarstw w regionie Azji i Pacyfiku czwartek, 23 września :09
W regionie Azji i Pacyfiku obecne są wszystkie mocarstwa współczesnego świata. Stany Zjednoczone, które są zainteresowane utrwaleniem bądź rozszerzeniem swojej strefy wpływów, Japonia, która chce odgrywać
POLSKA - INDIE W KIERUNKU EFEKTYWNEGO MODELU DYPLOMACJI GOSPODARCZEJ?
POLSKA - INDIE W KIERUNKU EFEKTYWNEGO MODELU DYPLOMACJI GOSPODARCZEJ? 25 września 2014 r., Sejm RP (Sala Kolumnowa) ul. Wiejska 4/6/8, 00-902 Warszawa Panel I: Wielkie nadzieje. Znaczenie rynku indyjskiego
Wykaz zagadnień do egzaminu magisterskiego na kierunku STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE
Wykaz zagadnień do egzaminu magisterskiego na kierunku STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE ZAGADNIENIA OGÓLNE 1. Modele bezpieczeństwa międzynarodowego 2. Mechanizmy bezpieczeństwa w Europie 3. Broń masowego rażenia
Warszawa, maj 2011 BS/61/2011 POLACY O ZBLIŻAJĄCEJ SIĘ WIZYCIE PREZYDENTA BARACKA OBAMY
Warszawa, maj 2011 BS/61/2011 POLACY O ZBLIŻAJĄCEJ SIĘ WIZYCIE PREZYDENTA BARACKA OBAMY Znak jakości przyznany przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania
Negocjacje dotyczące porozumienia o partnerstwie strategicznym UE- Japonia
P7_TA(2014)0455 Negocjacje dotyczące porozumienia o partnerstwie strategicznym UE- Japonia Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 kwietnia 2014 r. zawierające zalecenie Parlamentu Europejskiego dla
_ A AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ. WYDZIAŁ STRATEGICZNO-OBRONNY Katedra Prawa i Bezpieczeństwa Międzynarodowego QD KONFLIKTÓW DO PARTNERSKIEJ WSPÓŁPRACY
_ A AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ WYDZIAŁ STRATEGICZNO-OBRONNY Katedra Prawa i Bezpieczeństwa Międzynarodowego AON wewn. 4969/97 QD KONFLIKTÓW DO PARTNERSKIEJ WSPÓŁPRACY. Redakcja naukowa prof. zw. dr hab.
Nowa polityka bezpieczeństwa Japonii
FAE Policy Paper nr 1/2014 Rafał CIASTOŃ Nowa polityka bezpieczeństwa Japonii Warszawa, 2014-01-28 Strona 1 W kilku już edycjach publikowanej corocznie Białej Księgi Obronności Japonii znaleźć można zapis
Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami. Tomasz Białowąs
Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami Tomasz Białowąs Wysoki dynamika wymiany handlowej 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Eksport całkowity UE Eksport UE do Chin Import całkowity UE Import
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 8 listopada 2016 r. (OR. en)
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 8 listopada 2016 r. (OR. en) 13645/1/16 REV 1 SPORT 72 FREMP 170 RELEX 884 NOTA Od: Do: Sekretariat Generalny Rady Komitet Stałych Przedstawicieli / Rada Nr poprz. dok.:
Trendy eksportowe i perspektywiczne rynki dla polskich przedsiębiorców
Trendy eksportowe i perspektywiczne rynki dla polskich przedsiębiorców 22 maja 2015 ul. Arkońska 6 (budynek A3), 80-387 Gdańsk tel.: 58 32 33 100 faks: 58 30 11 341 X Pomorskie Forum Przedsiębiorczości
Międzynarodowe Targi Górnictwa, Przemysłu Energetycznego i Hutniczego KATOWICE 2015. Konferencja: WĘGIEL TANIA ENERGIA I MIEJSCA PRACY.
Międzynarodowe Targi Górnictwa, Przemysłu Energetycznego i Hutniczego KATOWICE 2015 Konferencja: WĘGIEL TANIA ENERGIA I MIEJSCA PRACY Wprowadzenie Janusz Olszowski Górnicza Izba Przemysłowo-Handlowa Produkcja
TRANSATLANTIC TRENDS POLAND
TRANSATLANTIC TRENDS POLAND P.1 Czy uważa Pan(i), że dla przyszłości Polski będzie najlepiej, jeśli będziemy brali aktywny udział w sprawach światowych, czy też jeśli będziemy trzymali się od nich z daleka?
*** PROJEKT ZALECENIA
PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych 22.1.2014 2013/0358(NLE) *** PROJEKT ZALECENIA w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia
Nazwa jednostki prowadzącej Katedra Politologii, Wydział Socjologiczno-Historyczny
Rzeszów, 1 październik 201 r. SYLABUS Nazwa Spory i konflikty międzynarodowe Nazwa jednostki prowadzącej Katedra Politologii, przedmiot Wydział Socjologiczno-Historyczny Kod MK_6 Studia Kierunek studiów
Rodzaj zajęć dydaktycznych*
Plan studiów na kierunku: Stosunki międzynarodowe (studia stacjonarne, I stopnia) Rok akademicki 2013/14 I ROK STUDIÓW I semestr: Rodzaj zajęć O/F** Forma zaliczenia*** Liczba 1. Historia stosunków międzynarodowych
Bezpieczeństwo energetyczne
Bezpieczeństwo energetyczne Kilka slajdów z wykładu Andrzej Szczęśniak ekspert rynku energii i bezpieczeństwa www.szczesniak.pl Agenda wykładu 1. Fundamenty 2. Globalne wyzwania i USA 3. Europa i Rosja
Załącznik nr 2 do Olimpiady Wiedzy o Unii Europejskiej pn. "GWIEZDNY KRĄG" Zagadnienia VII Olimpiada GWIEZDNY KRĄG
Załącznik nr 2 do Olimpiady Wiedzy o Unii Europejskiej pn. "GWIEZDNY KRĄG" Zagadnienia VII Olimpiada GWIEZDNY KRĄG I. Zawody I stopnia 1. Społeczeństwo. Definicja społeczeństwa. Pojęcie zbiorowości społecznej.
Wykaz przedmiotów i modułów, które umożliwiają studentom powracającym z programów ERASMUS i MOST realizację kierunkowych efektów kształcenia
Wykaz przedmiotów i modułów, które umożliwiają studentom powracającym z programów ERASMUS i MOST realizację kierunkowych efektów kształcenia Kierunek: Stosunki międzynarodowe (studia I stopnia) Przedmioty
Kto i gdzie inwestuje :56:13
Kto i gdzie inwestuje 2015-05-14 16:56:13 2 Polska jest liderem w Europie Środkowo-Wschodniej w przyciąganiu koreańskich inwestycji oraz piątym największym celem inwestycyjnym wśród krajów UE. Mimo to
Andrzej Zapałowski "Następna Dekada. Gdzie byliśmy i dokąd zmierzamy", George Friedman, Kraków 2012 : [recenzja]
Andrzej Zapałowski "Następna Dekada. Gdzie byliśmy i dokąd zmierzamy", George Friedman, Kraków 2012 : [recenzja] Ante Portas. Studia nad bezpieczeństwem nr 2, 147-150 2013 RECENZJE ANTE PORTAS Studia nad
Gospodarcza mapa świata w XXI wieku. Najważniejsze trendy współczesnej gospodarki światowej GOSPODARKA ŚWIATOWA
Gospodarcza mapa świata w XXI wieku. Najważniejsze trendy współczesnej gospodarki światowej GOSPODARKA ŚWIATOWA Cele Zaprezentowanie rysu historycznego Zarysowanie wybranych trendów współczesnej gospodarki
Przemyślenia na temat polityki wobec Rosji
Biuletyn OPINIE FAE nr 5/2015 Karsten D. VOIGT Przemyślenia na temat polityki wobec Rosji Warszawa, 2015-04-15 Strona 1 Potrzebna jest nam współpraca i ochrona przed zagrożeniami 1 Niekiedy z dalszej perspektywy
Główne kierunki handlu ropą naftową w 2008 r. [mln ton]
ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Główne kierunki handlu ropą naftową w [mln ton] 318.5 43.4 22.4 24.4 23.8 121.7 127.6 49.5 196.9 90.9 101.3 32.6 64.7 92.0 119.7 25.4 53.1 21.4 107.6 119.4 44.5
Traktat Lizboński a struktury wojskowe UE
BIULETYN OPINIE Nr 4/2010 Traktat Lizboński a struktury wojskowe UE Dominik JANKOWSKI Warszawa, 4 lutego 2010 roku Wejście w Ŝycie z dniem 1 grudnia 2009 roku Traktatu z Lizbony niesie za sobą liczne implikacje
VII Konferencja Naukowa: Bezpieczeństwo a rozwój gospodarczy i jakość życia w świetle zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych
VII Konferencja Naukowa: Bezpieczeństwo a rozwój gospodarczy i jakość życia w świetle zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych Wzorem lat ubiegłych Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide de Gasperi
Delegacje otrzymują w załączniku notę prezydencji na temat energetycznych stosunków zewnętrznych.
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 13 czerwca 2019 r. (OR. en) 10265/19 ENER 330 RELEX 615 NOTA Od: Sekretariat Generalny Rady Do: Rada Nr poprz. dok.: 9855/1/19 REV 1 Dotyczy: Energetyczne stosunki zewnętrzne
Azja w Stosunkach Miedzynarodowych. Dr Andrzej Anders
Azja w Stosunkach Miedzynarodowych Dr Andrzej Anders Azja w Stosunkach Miedzynarodowych Literatura do zajęć: Krzysztof Gawlikowski, Małgorzata Ławacz (red) Azja Wschodnia na przełomie XX i XXI wieku, Warszawa
Relacje Gruzja NATO a wzrost napięcia na Kaukazie. Piotr A. MACIĄŻEK. FAE Policy Paper nr 12/2012. Warszawa, Strona 1
FAE Policy Paper nr 12/2012 Piotr A. MACIĄŻEK Relacje Gruzja NATO a wzrost napięcia na Kaukazie Warszawa, 2012-04-23 Strona 1 Jesienią 2011 roku prezydent Gruzji M. Saakaszwili stwierdził, że szczyt NATO
ZAŁĄCZNIK KOMUNIKATU KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY EUROPEJSKIEJ I RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 14.12.2016 r. COM(2016) 960 final ANNEX 1 ZAŁĄCZNIK do KOMUNIKATU KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY EUROPEJSKIEJ I RADY Drugie sprawozdanie z postępów: Pierwsze
Obietnice wyborcze wobec krajów Partnerstwa Wschodniego i Rosji: Kampania wyborcza do Sejmu i Senatu przed wyborami 9 października 2011
Sojusz Lewicy Demokratycznej Obietnice wyborcze wobec krajów Partnerstwa Wschodgo i Rosji: Kampania wyborcza do Sejmu i Senatu przed wyborami 9 października 2011 pytania do Komitetów Wyborczych Priorytety
B8-0146/2016 } B8-0169/2016 } B8-0170/2016 } B8-0177/2016 } B8-0178/2016 } RC1/Am. 2
B8-0178/2016 } RC1/Am. 2 2 Motyw B B. mając na uwadze, że w kontekście arabskiej wiosny w lutym 2011 r. Libijczycy wyszli na ulice, co przerodziło się w dziewięciomiesięczny konflikt wewnętrzny; mając
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 5 kwietnia 2017 r. (OR. en)
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 5 kwietnia 2017 r. (OR. en) 7935/17 CULT 34 RELEX 290 DEVGEN 54 COMPET 236 ENFOCUSTOM 92 EDUC 131 COHOM 46 NOTA Od: Do: Nr poprz. dok.: Dotyczy: Sekretariat Generalny Rady
Wspólny wniosek DECYZJA RADY
KOMISJA EUROPEJSKA WYSOKI PRZEDSTAWICIEL UNII DO SPRAW ZAGRANICZNYCH I POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA Bruksela, dnia 15.2.2017 r. JOIN(2017) 7 final 2017/0031 (NLE) Wspólny wniosek DECYZJA RADY w sprawie stanowiska,
Załącznik nr 3 do zarządzenia nr 12 Rektora UJ z 15 lutego 2012 r. Plan studiów na kierunku: Stosunki międzynarodowe (studia stacjonarne, I stopnia)
I ROK STUDIÓW: I semestr: L.p. 1. Nazwa modułu kształcenia Historia stosunków od 1815-1945r. Załącznik nr 3 do zarządzenia nr 12 Rektora UJ z 15 lutego 2012 r. Plan studiów na kierunku: Stosunki międzynarodowe
WSPÓLNA DECYZJA KOMISJI EUROPEJSKIEJ I WYSOKIEGO PRZEDSTAWICIELA UNII DO SPRAW ZAGRANICZNYCH I POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA
KOMISJA EUROPEJSKA WYSOKI PRZEDSTAWICIEL UNII DO SPRAW ZAGRANICZNYCH I POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA Bruksela, dnia 27.8.2015 r. JOIN(2015) 32 final WSPÓLNA DECYZJA KOMISJI EUROPEJSKIEJ I WYSOKIEGO PRZEDSTAWICIELA
Znaczenie punktu wsparcia logistycznego w Tartusie dla Federacji Rosyjskiej
FAE Policy Paper nr 20/2012 Piotr A. MACIĄŻEK Znaczenie punktu wsparcia logistycznego w Tartusie dla Federacji Rosyjskiej Warszawa, 2012-07-02 Strona 1 Nie od dziś wiadomo, że status mocarstwa jest płynny,
Rynek surowców korekta czy załamanie?
Rynek surowców korekta czy załamanie? Paweł Kordala, X-Trade Brokers Dom Maklerski S.A. 1 Agenda I. Rynek ropy II. Rynek miedzi III. Rynek złota IV. Rynek srebra V. Rynki rolne (kukurydza, pszenica, soja)
Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.
Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie wykształciła się z Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Decyzję o przekształceniu KBWE
Ocena dążeń Rosji i konfliktu rosyjsko-gruzińskiego
Ocena dążeń Rosji i konfliktu rosyjsko-gruzińskiego Wyniki badań Instytutu Spraw Publicznych Rosja i Niemcy zawsze należały do sąsiadów, z którymi Polacy wiązali największe obawy. Wojna rosyjsko-gruzińska
Stosunki międzynarodowe studia niestacjonarne Seminaria dyplomowe w roku akademickim 2015/2016 Spis treści
Stosunki międzynarodowe studia niestacjonarne Spis treści HARMONOGRAM SPOTKAŃ... 2 Dr Adam Barabasz... 3 Dr Magdalena Lorenc... 4 Dr Marcin Łukaszewski... 5 1. So, 21 Lis 17:30-19:00 2. So, 5 Gru 15:45-17:15
*** PROJEKT ZALECENIA
PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych 30.1.2014 2013/0120B(NLE) *** PROJEKT ZALECENIA w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia Umowy
problemy polityczne współczesnego świata
Zbigniew Cesarz, Elżbieta Stadtmuller problemy polityczne współczesnego świata Wrocław 1998 Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Spis treści Od autorów 5 Wstęp 7 I. Problemy globalne współczesności -
Forma zajęć zaliczenia. ECTS łącznie
Kierunek: stosunki międzynarodowe studia II st. Specjalność: Studia pozaeuropejskie Specjalizacja: Studia nad Afryką oraz Bliskim i Środkowym Wschodem minimum programowe 2018/2019 I rok Lp Nazwa modułu
Polskie inwestycje w Afryce mogą wzrosnąć 2015-06-09 09:57:08
Polskie inwestycje w Afryce mogą wzrosnąć 2015-06-09 09:57:08 2 Od 2016 r. może nastąpić wyraźny wzrost liczby polskich inwestycji w Afryce, w tym możliwe są inwestycje typu greenfield - powiedziała PAP
BIURO RADCY HANDLOWEGO AMBASADY REPUBLIKI BUŁGARII W WARSZAWIE. Polsko - Bułgarskie Forum Gospodarcze Tak daleko, a tak blisko Sofia, r.
BIURO RADCY HANDLOWEGO AMBASADY REPUBLIKI BUŁGARII W WARSZAWIE Polsko - Bułgarskie Forum Gospodarcze Tak daleko, a tak blisko Sofia, 17.05.2017r. 1 ZAKRES PREZENTACJI Geopolityczne znaczenie Polski i Bułgarii;
Surowce energetyczne a energia odnawialna
Surowce energetyczne a energia odnawialna Poznań 6 czerwca 2012 1 Energia = cywilizacja, dobrobyt Warszawa 11 maja 2012 Andrzej Szczęśniak Bezpieczeństwo energetyczne - wykład dla PISM 2 Surowce jako twarda
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT 69--69; 68-7-0 UL. ŻURAWIA A, SKR. PT. INTERNET http://www.cbos.pl OŚRODEK INFORMACJI 69-6-9, 6-76- 00-0 W A R S Z A W A E-mail: sekretariat@cbos.pl TELEFAX
Syria zaangażowanie USA jako zmiana sytuacji strategicznej
FAE Policy Paper nr 19/2013 Tomasz OTŁOWSKI Syria zaangażowanie USA jako zmiana sytuacji strategicznej Warszawa, 2013-06-17 Strona 1 Oświadczenie administracji USA o przekroczeniu przez władze Syrii czerwonej
PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0048/160
7.3.2018 A8-0048/160 160 Ustęp 96 96. zaleca utworzenie wewnętrznego Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji zarządzanego przez Komisję, służącego większemu wspieraniu społeczeństwa obywatelskiego i
GEOPOLITYKA - GEOGOSPODARKA - GEOLOGISTYKA
GEOPOLITYKA - GEOGOSPODARKA - GEOLOGISTYKA O szansach i zagrożeniach związanych z przebiegunowaniem politycznym i gospodarczym świata i miejscu Polski w tym procesie. Profesor Robert Gwiazdowski 25 LAT
6052/16 mkk/gt 1 DG C 2A
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 15 lutego 2016 r. (OR. en) 6052/16 COEST 30 WYNIK PRAC Od: Sekretariat Generalny Rady Data: 15 lutego 2016 r. Do: Delegacje Nr poprz. dok.: 5946/16 COEST 22 Dotyczy: STOSUNKI
9635/17 ds/ppa/mak 1 DGE 1C
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 24 maja 2017 r. (OR. en) 9635/17 WYNIK PRAC Od: Sekretariat Generalny Rady Data: 24 maja 2017 r. Do: Nr poprz. dok.: Dotyczy: Delegacje CULT 76 RELEX 457 DEVGEN 118 COMPET
PL Zjednoczona w różnorodności PL B8-0163/7. Poprawka. France Jamet, Danilo Oscar Lancini w imieniu grupy ENF
12.3.2019 B8-0163/7 7 Motyw K K. mając na uwadze, że negocjacje w sprawie TTIP wyraźnie pokazały, że na tym etapie warunki polityczne i gospodarcze w odniesieniu do kompleksowej umowy handlowej UE-USA
Chiny i Japonia na kursie kolizyjnym?
FAE Policy Paper nr 6/2013 Chiny i Japonia na kursie kolizyjnym? Warszawa, 2013-02-07 Strona 1 Chiny zwiększają swe wydatki wojskowe, gwałtownie i na szeroką skalę modernizując siły zbrojne, głównie siły
INSTYTUT STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH
INSTYTUT STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH Minimum programowe dla studentów MISH od r. 2009/10 Studia pierwszego stopnia ROK I Historia stosunków międzynarodowych Geografia polityczna i ekonomiczna świata Wstęp
Australia modernizacja floty okrętów podwodnych reakcją na agresywność ChRL w regionie Pacyfiku?
FAE Policy Paper nr 12/2016 Rafał CIASTOŃ Australia modernizacja floty okrętów podwodnych reakcją na agresywność ChRL w regionie Pacyfiku? Warszawa, 2016-08-18 Strona 1 W kwietniu br. Australia rozstrzygnęła
Próbka książki wyłącznie do celów informacyjnych.
Próbka książki wyłącznie do celów informacyjnych. Copyright by Wydawnictwo KIRIN spis treści Wstęp...7 Rozdział 1 Czynniki kształtujące obecną japońską politykę bezpieczeństwa...15 1.1 9 artykuł konstytucji...15
. omasz Stępniewskr. ^ Geopolityka regionu MORZA CZARNEG. ^, w pozimnowojennym świecie
. omasz Stępniewskr ^ Geopolityka regionu MORZA CZARNEG ^, w pozimnowojennym świecie Wstęp 11 Geopolityka jako przedmiot badań - wprowadzenie 23 CZĘŚĆ 1 (Geo)polityka państw nadbrzeżnych regionu Morza
Seminaria europejskie
Seminaria europejskie koordynatorka: Aleksandra Saczuk a.saczuk@schuman.org.pl SE(5) 7.12.2009 Partnerstwo Wschodnie polski sukces w unijnej polityce zewnętrznej Partnerstwo Wschodnie jest polskim sukcesem
Stosunki handlowe Unii Europejskiej z USA. Tomasz Białowąs
Stosunki handlowe Unii Europejskiej z USA Tomasz Białowąs Rola USA i UE w gospodarce światowej (2008) 70,0% 60,0% 50,0% 53,8% 45,7% 52,3% 60,6% 54,2% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% PKB (nominalne) Eksport
POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH. Napływ inwestycji w 2016 roku oraz perspektywy na rok Warszawa, 17 stycznia 2017 r.
POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH Napływ inwestycji w 2016 roku oraz perspektywy na rok 2017 w statystykach PAIiIZ Warszawa, 17 stycznia 2017 r. Światowe przepływy Bezpośrednich Inwestycji
Program wsparcia eksportu na rynkach niestandardowych oferta ARR w praktyce. Monika Tyska Dyrektor Biura Wspierania Eksportu
Program wsparcia eksportu na rynkach niestandardowych oferta ARR w praktyce Monika Tyska Dyrektor Biura Wspierania Eksportu Promocja pod jednym, wspólnym hasłem i godłem Marki Polskiej Gospodarki: Priorytety
Konferencja Naukowa Sukces czy porażka? ONZ wobec Arabskiej Wiosny
Konferencja Naukowa Sukces czy porażka? ONZ wobec Arabskiej Wiosny Warszawa, 19.04.2012 Spis Treści LIST WPROWADZAJĄCY str. 3 ORGANIZATOR str. 4 OPIS PROJEKTU str. 5 CEL PROJEKTU str. 6 PROGRAM PRAW CZŁOWIEKA
Problemy polityczne współczesnego świata
A 372536 Zbigniew Cesarz, Elżbieta Stadtmiiller Problemy polityczne współczesnego świata Wrocław 2002 Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Spis treści Od autorów 5 Wstęp 7 I. Problemy globalne współczesności
STRATEGICZNE FORUM BEZPIECZEŃSTWA STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP
STRATEGICZNE FORUM BEZPIECZEŃSTWA STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP Założenia i implementacja Stanisław Koziej Szef BBN www.bbn.gov.pl @SKoziej 7 stycznia 2015 r. 1 AGENDA 1. GŁÓWNE ZAŁOŻENIA SBN
(Ogłoszenia) POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNE KOMISJA EUROPEJSKA
C 333/12 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 10.12.2010 V (Ogłoszenia) POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNE KOMISJA EUROPEJSKA Zaproszenie do składania wniosków EAC/57/10 Program Młodzież w działaniu na lata 2007
Rodzaj zajęć dydaktycznych*
I ROK STUDIÓW I semestr: Rodzaj zajęć O/F** Forma zaliczenia*** Liczba 1. Historia stosunków międzynarodowych od 1815-1945r. Wykład / ćwiczenia O Egzamin 30+30 6 2. Filozofia Wykład / ćwiczenia O Zaliczenie
Wątek tematyczny I (dalszy ciąg). Ojczysty Panteon i ojczyste spory
Klasa II semestr czwarty Wątek tematyczny I (dalszy ciąg). Ojczysty Panteon i ojczyste spory 1. Jak kształtował się współczesny naród polski? Ku współczesnemu narodowi W obronie polskości Kultura narodowa
Pełna Oferta Usług Edu Talent
Przedstawiamy Ci naszą Pełną Ofertę Usług. Przygotowaliśmy dla Ciebie szeroką ofertę profesjonalnego, terminowego i taniego pisania prac. Piszemy dla Ciebie: - prace magisterskie i licencjackie - prace
Polacy o Unii Europejskiej i Traktacie Konstytucyjnym
Polacy o Unii Europejskiej i Traktacie Konstytucyjnym Podsumowanie wyników badań zleconych przez Departament UE Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP Warszawa, maja 2006 Badanie Instytutu Spraw Publicznych
EUROPEJSKIE PRIORYTETY W ZAKRESIE ENERGII
EUROPEJSKIE PRIORYTETY W ZAKRESIE ENERGII Prezentacja J.M. Barroso, przewodniczącego Komisji Europejskiej, na szczyt Rady Europejskiej w dniu 4 lutego 2011 r. Spis treści 1 I. Dlaczego polityka energetyczna
Stosunki międzynarodowe studia niestacjonarne Seminaria dyplomowe w roku akademickim 2017/2018 Spis treści
Stosunki międzynarodowe studia niestacjonarne Spis treści HARMONOGRAM SPOTKAŃ... 2 Dr Adam Barabasz... 3 Dr Natasza Lubik-Reczek... 4 Dr Bartłomiej Secler... 5 1. So 18 Lis 15:45-17:15 2. So 18 Lis 17:30-19:00
Polska żywność- jak ją promować?
.pl https://www..pl Polska żywność- jak ją promować? Autor: Ewa Ploplis Data: 4 grudnia 2017 W jaki sposób i na jakich rynkach będzie promowana polska żywność? Jakie są perspektywiczne rynki dla eksportu
Gniewomir Pieńkowski Funkcjonalne Obszary Analizy Problemu Kryzysu w Stosunkach Międzynarodowych
Gniewomir Pieńkowski Funkcjonalne Obszary Analizy Problemu Kryzysu w Stosunkach Międzynarodowych Łódź 2014r. Skład, redakcja i korekta techniczna: Wydawnicto Locuples Projekt okładki: Wydawnictwo Locuples
UCHWAŁA NR XIV/289/15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO z dnia 23 listopada 2015 r.
UCHWAŁA NR XIV/289/15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO z dnia 23 listopada 2015 r. w sprawie przystąpienia Województwa Kujawsko-Pomorskiego do Stowarzyszenia Agencji Demokracji Lokalnej (ALDA)
*** PROJEKT ZALECENIA
PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych 20.1.2014 2013/0356(NLE) *** PROJEKT ZALECENIA w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia
Nie ma chyba nikogo, kto by nie stawiał sobie pytania o przyszłość swoją, najbliższych, kraju czy świata.
Nie ma chyba nikogo, kto by nie stawiał sobie pytania o przyszłość swoją, najbliższych, kraju czy świata. Tym bardziej, że ogromna jest dynamika zmian jakich jesteśmy światkami w ostatnich kilkudziesięciu