Co nauczyciel szkoły średniej powinien wiedzieć o Liceum Technicznym

Transkrypt

1 Co nauczyciel szkoły średniej powinien wiedzieć o Liceum Technicznym Od września 2000r w naszym Zespole Szkół Rolniczych w Zarzeczu otwarto nowy typ szkoły Liceum Techniczne. Naukę w kl. I LT rozpoczęło 40 uczniów. Jaka jest specyfika kształcenia w tego typu szkole, czy powołanie do funkcjonowania takiego typu szkoły było zasadne, czym różni się Liceum Techniczne od innych szkół zawodowych oto niektóre z pytań i tematów, które chciałabym poruszyć. Ukończyłam 65 godzinny kurs Organizacja procesu dydaktyczno wychowawczego w Liceum Technicznym, kurs ten dał mi dosyć bogatą wiedzę o funkcjonowaniu tego typu szkoły. Uznałam, że niedoskonałościami o nowym typie szkoły działającej w ZSR w Zarzeczu należy podzielić się z moimi koleżankami i kolegami nauczycielami uczącymi w Liceum Technicznym. Wiadomo, iż szkolnictwo zawodowe odgrywa bardzo istotną rolę w całym systemie edukacji. Tworzy je około dziesięć tysięcy szkół kształcących około 2 miliony uczniów. Oznacza to, że w szkolnictwie zawodowym podejmuje naukę około 70% absolwentów szkół podstawowych i gimnazjum łącznie. To w nim kształtują się losy edukacyjne ponad dwóch trzecich młodzieży, losy edukacyjne decydujące o szansach kariery zawodowej młodego pokolenia. Dokonujące się w przeobrażenia gospodarcze, rozbudowa sektora prywatnego, restrukturyzacja zmierzająca do unowocześnienia zawodowego jest jednym z najważniejszych elementów odnowy edukacji na poziomie średnim oraz polityki rozwoju społeczeństwa. Liceum Techniczne jest szczególnie ważnym elementem reformy polskiego szkolnictwa zawodowego. Bowiem model kształcenia w nowym typie szkoły czteroletnim LT został opracowany zgodnie ze standardami

2 europejskimi i uzyskał bardzo pozytywne opinie ekspertów Unii Europejskiej. Powstawanie LT nie eliminuje innych typów szkół. Jest dodatkową propozycją edukacyjną dla absolwentów, którzy pragną, w wyniku ukształtowanych umiejętności, zapewnić sobie lepsze funkcjonowanie w zmieniających się warunkach technicznych i społecznych działalności zawodowej. Model kształcenia w Liceum Technicznym został zaprojektowany, aby ograniczyć wady dotychczasowego systemu kształcenia zawodowego. Liceum Techniczne ma bowiem dać wykształcenie średnie ogólnokształcące (możliwość uzyskania świadectwa dojrzałości) i wykształcenie ogólnozawodowe (określone profilem kształcenia), które ma stanowić szeroką podbudowę do zdobycia określonych kwalifikacji zawodowych w szkołach policealnych, w systemie pozazkolym lub na studiach wyższych. Utworzenie liceów technicznych daje możliwość, z możliwość jednej strony ograniczenia rozmiarów kształcenia w niektórych zawodach na rzecz kształcenia ogólnozawodowego w niektórych profilach, z drugiej natomiast zmniejsza udział szkół zawodowych, głównie zasadniczych, w kształceniu ponadpodstawowym na rzecz szkół średnich. Stwarza również warunki do przesunięcia wyboru konkretnego zawodu na okres po ukończeniu szkoły średniej w ściślejszym powiązaniu z potrzebami rynku pracy. Młody człowiek rozpoczynając naukę w szkole średniej a system wcześniejszy zmuszał go do wybrania określonego zawodu (a przecież w wieku lat brak jest racjonalnych przesłanek do wyboru zawodu). Ponadto wprowadzenie tego typu szkoły w warunkach znaczącego bezrobocia pozwoli przeciwdziałać wzrostowi liczby bezrobotnych absolwentów szkół zawodowych i wiążącej się z tym potrzebie natychmiastowego przekwalifikowania (po ukończeniu szkoły). Dokumenty, które wprowadzały do systemu szkolnego nowy typ szkoły w formie eksperymentu pedagogicznego zostały wydane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Były to: decyzja nr 36 z dnia 20 czerwca 1994 roku

3 zawierająca postanowienie o wyrażeniu zgody na prowadzenie eksperymentu pedagogicznego na podjęciu kształcenia w szkole średniej o nazwie Liceum Techniczne w zakresie programowym, umożliwiającym uczniom uzyskanie wykształcenia ogólnego oraz wykształcenia ogólnozawodowego przewidzianego w przyjętym profilu kształcenia, oraz decyzja nr 1 z Ania 17 stycznia 1995 roku, która uwzględniła rozszerzenie listy szkół zawodowych, umożliwiających uzyskanie świadectwa dojrzałości bez tytułu kwalifikacyjnego w 4 letnim cyklu kształceni. MEN decyzją nr 49 z 25 sierpnia 1994r powołało Zespół Programowy dla Liceum Technicznego. Przewodniczącym Zespołu został jego pomysłodawca i orędownik Janusz Moss (wicedyrektor wojewódzkiego ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Łodzi). Pod jego redakcją opracowano dokumentację programową organizacyjną, opracowano strukturę treściową programu kształcenia. Zawarto w nich informacje dotyczące kwalifikowania do szkoły, ogólnych celów kształcenia, organizacji procesu nauczania uczenia się, warunków techno-dydaktycznych organizacji kształcenia, struktury bloków przedmiotowo tematycznych ich elementów składowych, organizacji kontroli i oceny osiągnięć szkolnych uczniów, stanowisk pracy dydaktycznej oraz zajęć fakultatywnych i nieobowiązkowych. 1 IX 1995r w formie eksperymentu w całej Polsce rozpoczęło działalność 137 liceów technicznych, w tym 4 w byłym województwie rzeszowskim. Zatem LT stało się oferta poszerzającą typy szkół, pierwowzorem dla liceum profilowanego. W 1999 roku pierwsi absolwenci ukończyli LT, a MEN wprowadziło ten typ szkoły do systemu Polskiej oświaty. Jest to zatem typ szkoły średniej ogólnokształcącej o profilu zawodowym LT nie daje zawodu, dlatego decyzją MEN z dnia roku powołano Zespół Programowy dla Szkoły Policealnej. Zadaniem tego zespołu jest stworzenie modelu kształcenia w szkole policealnej na podbudowie liceum technicznego. Kształcenie specjalistyczne jest przewidziane w Centrach Kształcenia Praktycznego w

4 wymiarze od kilku miesięcy do jednego roku nauczania i będzie wynikało z zapotrzebowania na kwalifikowane kiedy w zawodach ujętych w kwalifikacji gospodarczej. Zatem czym różni się LT od innych typów szkół? LT jest zupełnie nowym typem szkoły średniej w sensie strukturalnym, organizacyjnym i metodycznym. Odmiennością jest to, że: W klasach I i II istnieje pełna drożność nauczania uczniowie mogą przechodzić z jednego typu szkoły do innej np. z LT mogą przenieść się do kl. II LO i dowrotnie. Nowym przedmiotem nauczania jest przedsiębiorczość (od kl. I) Po ukończeniu LT można: studiować, iść do pracy kształcić się wszkole policealnej, kształcić się na kursach. Można powiedzieć, że LT nie trwa 4 lata, lecz od 4,5 do 5 lat jako szkoła średnia w połączeniu z policealną, ponieważ istnieje konieczność uzupełnienia kształcenia w szkole policealnej. Przedstawiając ogólny plan nauczania można przedstawić następująco: a) I klasa blok przedmiotów ogólnych b) II klasa blok przedmiotów ogólnozawodowych c) III klasa blok zajęć fakultatowych Nie ma przedmiotów zawodowych, są bloki tematyczne. W LT nie ma zajęć praktycznych, nie ma zajęć warsztatowych (są zajęcia praktyczne mają one charakter zajęć laboratoryjnych w dobrze zorganizowanych pracowniach i laboratoriach). Zajęcia praktyczne prowadzone są wformiećwiczeń wdobrze zorganizowanych i wyposażonych pracowniach i laboratoriach. W związku z tym, że w programie nauczania LT znajduje się Przedsiębiorczość, dlatego absolwent powinien być przygotowany do samozatrudnienia, do funkcjonowania gospodarki rynkowej w życiu codziennym, stosować zasady skutecznych działań prawomocnych w

5 odniesieniu do wytworów własnych prac lub dóbr konsumpcyjnych, produkcyjnych a także w odniesieniu do działalności usługowej wybranego przedsięwzięcia (sytuacje rzeczywiste lub symulowane), powinien rozpoznawać potrzeby rynku lokalnego i regionalnego, opracowywać zarys planu marketingu dla wybranego przedsięwzięcia. Jednym słowem absolwent powinien być dobrze przygotowany do zadań przedsięwzięciowych, do samozatrudnienia, powinien umieć stworzyć stanowisko pracy. Aby być operatywnym i przedsiębiorczym w toku nauczania uczniowie kształcą komunikację interpersonalną (umiejętność rozmowy z drugim człowiekiem, umiejętność asertywności). LT daje fundament wiedzy ogólnej, a na tym fundamencie uczeń buduje wiedzę szczegółową. Dzięki temu ma się dowiedzieć, czy ta wiedza interesuje, może bowiem po ukończeniu LT zmienić profil czy zawód. Absolwent LT pod względem kształcenia ogólnego reprezentuje taki sam poziom jak absolwent LO, ponieważ interesuje pełna zgodność podstawy programowej w LT jak i w LO. W LT kształcenie ogólnozawodowe rozpoczyna się od kl. III (bloki tematyczne). Dosyć istotna różnica między tym typem szkoły a innymi polega na tym że wltjestdużo zajęć z informatyki. (kl. I i II elementy informatyki, w Kl. III komputeryzacja, tak więc uczniowie otrzymują dobre przygotowanie informatyczne. W dokumentacji programowej powiedziano, co uczeń musi umieć, jakie dobierać podręczniki, treści, metody, by uczeń umiał to, powinien umieć. LT zostało powołane, by badać umiejętności ucznia przewiduje się 3 rodzaje badań: Diagnozujące Kształtujące Sumatywne Badania diagnostyczne stosuje się wtedy, gdy nauczyciel rozpoczynając I moduł musi sprawdzić wiedzę uczniów o tych zagadnieniach, które w tym module będą

6 omawiane. Badania kształtujące przeprowadza się w trakcie realizacji modułu. Po zakończeniu modułu stosuje się badania sumatywne (sprawdza się stan opanowania wiadomości i umiejętności przygotowującnarzędzia pomiaru). Wzwiązku z tym, że wiedza nauczycieli o profilach i specjalnościach w LT jest bardzo skromna należy je przynajmniej w kilku zdaniach scharakteryzować. W LT istnieje 12 profili. Profil nie daje zawodu, ale uczniowie otrzymują fundament wiedzy o tych zawodach, które występują w LT. W LT wyróżnia się 12 profili: 1. Kształtowanie środowiska 2. Mechaniczny 3. Elektro energetyczny 4. Elektroniczny 5. Leśnictwo i technologia drewna 6. Komunikacja i transport 7. Chemiczny 8. Usługowo gospodarczy 9. Rolno spożywczy 10.Tekstylny 11.Ekonomiczno administracyjny 12.Społeczno socjalny Na bazie swojego profilu uczniowie mogą zdobyć zawody LT jest jednym istniejącym typem szkoły ponadpodstawowej, która idealnie wpisuje się w reformę systemu ponadgimnazjalnego. Wzorem dla liceum profilowanego jest Liceum Techniczne. W liceum profilowanym nauka będzie trwać 3 lata, zaproponowano w nim 5 profili: akademicki 4 profile o orientacji zawodowej(techniczny, rolno środowiskowy, społeczno usługowy, kulturalno artystyczny). W przyszłym liceum profilowanym 80% godzin stanowić będą przedmioty ogólne, a 20% bloki ogólnozawodowe.

7 W programie LT znajduje się obóz integracyjny, który uczy pierwszych umiejętności komunikowania się, usuwania barier komunikacyjnych, służy wzajemnemu poznaniu się uczniów, pomaga kształtować poczucie własnej wartości i uczy zachowań aserywnych. Rekapitulując dotychczasowe rozważania można stwierdzić, że LTtym różni się od innych typów szkół iż: Odsuwa wybór zawodu Uczy przedsiębiorczości W mapce przedmiotów zawodowych wprowadza bloki tematyczne Braki zajęć warsztatowych (ale zajęcia w laboratoriach i dobrze wyposażonych pracowniach) Dwa języki obce (wiodący w wymiarze 4g) Poszerza zajęcia z informatyki Występuje pełna zgodność podstawy programowej Liceum technicznego oraz Liceum Ogólnokształcącego Przygotowuje absolwenta do założenia własnej firmy Przygotowuje do podjęcia studiów na wyższych uczelniach Opracowanie: Maciej Petynia Zespół Szkół Rolniczych im. W. Witosa w Zarzeczu.