MEGA projekty budowlane, czyli jak się dziś buduje?

Transkrypt

1 MEGA projekty budowlane, czyli jak się dziś buduje? Co zainspirowało mnie do stworzenia takiego wpisu? Przede wszystkim chęć porównania różnych projektów budowlanych odbieranych oczyma zwykłego obywatela i turysty. Nie będę zabawiała się w panią inżynier, bo nią nie jestem, choć zagadnienia z technologii betonów nie są mi obce. Cieszę się, że w naszym kraju ciągle coś się buduje, rozbudowuje i zmienia. Dzięki trafnym decyzjom, pomysłom oraz pozyskiwanym środkom z Unii Europejskiej zmieniło się chyba każde miasto i gmina. Jednak wciąż mamy odczuwalne braki autostrad, obwodnic, mostów, dróg ekspresowych, ba nawet chodników w pobliskich wioskach. Wciąż słyszymy w mediach krytykę, że mamy tyle kilometrów autostrad, a powinno być już więcej. Wyśmiewano i liczono straty zamkniętego lotniska w Modlinie. Jakieś firmy budowlane nie wywiązywały się z kontraktów, inne splajtowały, a przetargi i zapytania do nich przedłużały rozpoczęcie inwestycji na lata. Urzędnicy mieli, mają i będą mieli super wyobraźnię lub jej brak, a niektóre władze marzenia o super projektach, dzięki którym zasłyną i wejdą na szczyt. Słyszymy o nowych lotniskach, tych potrzebnych i niepotrzebnych, o zalanym metrze, o planowaniu Zimowych Igrzysk Olimpijskich, które pogrążyły Kraków, o wpadkach i paradoksach. Czy tylko tak jest w naszym pięknym kraju? Otóż nie! Nasi zachodni sąsiedzi borykają się z wieloma gigantycznymi inwestycjami, które utknęły i pochłonęły ogromne nakłady pieniężne. Choćby budowa Międzynarodowego Portu Lotniczego Berlin- Brandenburgia. Gigantycznego lotniska zastępującego trzy inne w obrębie Berlina. Zamiast lotnisk Schönefeld, Tegel i zamkniętego już lotniska Tempelhof, powstaje jedno wspólne, mające obsługiwać 45 mld pasażerów rocznie. Jego ukończenie zaplanowano trzy lata temu, a budowa wciąż trwa i trwa. Prawdopodobnie przedłuży się do 2017 roku. Budowa wymykająca się z pod kontroli, ze względu na zmiany przepisów i związane z nimi ciągłe przebudowywanie instalacji przeciwpożarowych, zabezpieczeń chroniących przed hałasem. Tysiące pojawiających się kolejnych usterek wywindowały budżet inwestycji z 4,5 mld euro do 8 mld. Ten MEGA projekt, który miał być przepustką do dalszej politycznej kariery burmistrza Berlina Klausa Wowereita, okazał się kompromitującą wpadką. Zarzuca mu się nieudolność i brak nadzoru nad projektem, który doprowadził do kompromitacji Berlina.

2 Niemcy to kraj znany z rzetelności w myśl powiedzenia Ordnung muss sein, czyli porządek musi być. Niestety to jedna z kilku inwestycji, które naraziły na szwank reputację Niemiec, jako gospodarczej potęgi. Stała się ciemną kartą dla tego perfekcyjnego i nowoczesnego państwa, nieradzącego sobie z wielkimi projektami budowlanymi. A całkiem nieopodal mamy kolejną wpadkę Hamburska Elbphilharmonie, czyli Filharmonia w Hamburgu. Architektoniczny MEGA projekt nad Łabą to niemiecki dramat budowlany. Wstępnie koszty budowy filharmonii opiewały na 186 mln euro, a cała inwestycja miała zakończyć się w 2010 roku. Niestety koszty budowy wzrosły już do 575 mln euro i końca nie widać. Filharmonia miała stać się symbolem Hamburga i całego nowoczesnego kompleksu w dzielnicy Hafencity, gdzie na obszarze 155 ha powstają super nowoczesne biurowce i apartamentowce. Wszystko to powstaje w porcie nad Łabą w sąsiedztwie zabytkowych kanałów i spichlerzy. A sama filharmonia jest nadbudówką po starym magazynie, gdzie przechowywano kakao. To największy projekt rewitalizacyjny w Europie i gigantyczny plac budowy. (Zdjęcie z DuoLOOK)

3 Wracając do Berlina, który zawsze mnie fascynował, to myślałam, że tu wybudowano już wszystko. Ciągle trafiałam na rozkopane miasto, a jednocześnie nieutrudniające funkcjonowania berlińczykom i turystom. Czysto, teren budowy zabezpieczony i pięknie wyeksponowany na banerach. Nie dziwi mnie, że miasto przewiduje kolejne wielkie inwestycje, obok tych nieukończonych i trwających. W latach 90-tych obserwowaliśmy zagospodarowywanie terenów po wyburzeniu Muru Berlińskiego. I tak, powstał słynny dziś Potsdamer Platz, czyli Plac Poczdamski. Prawie zupełnie zniszczony podczas wojny, popadł w zapomnienie na ponad 40 lat i leżał odłogiem na granicy Wchodu i Zachodu. Po zjednoczeniu Niemiec pojawiła się szansa na odbudowę i tak w 1993 roku rozpoczęto ją od kompleksu Daimler Chrysler. Na największym wtedy placu budowy w Europie w ciągu zaledwie 5 lat powstało z niczego zupełnie nowe centrum miejskie. W 2000 roku powstał, ze swoją futurystyczną estetyką Sony Center. Kompleks nowoczesnych wieżowców, zgrupowanych wokół ogromnego, publicznego placu. Głównym jego elementem jest dach, przypominający nieco namiot cyrkowy. Potsdamer Platz z bolesnej pamiątki podziału Niemiec na NRD i RFN stał się tętniącym życiem centrum nowoczesnej metropolii. Obecnie w centrum Berlina ruszyła budowa siedziby pruskich władców Zamku Berlińskiego, położonego tuż obok Katedry Berlińskiej. Zwycięski projekt został opracowany przez włoskiego architekta Franco Stelli. Wstępne koszty projektu oszacowano na 590 mln euro, na ilu się zatrzymają? Historyczny zamek zniknął z powierzchni ziemi z rozkazu sekretarza generalnego Socjalistycznej Partii Jedności Niemiec Waltera Ulbrichta. W 1950 roku polecił on wysadzić w powietrze uszkodzony w czasie wojny zamek. W tym miejscu powstał plac, na którym odbywały się defilady pierwszomajowe. Pierwszy zamek władców pruskich z dynastii Hohenzollernów powstał w Berlinie w XV wieku. A w 2002 roku Bundestag podjął decyzję o rekonstrukcji zabytkowej budowli.

4

5 Oprócz budowanego od podstaw zamku w Berlinie, trwa remont berlińskiej opery na Unter den Linden, również w sercu stolicy. Inwestycja warta ponad 250 mln euro natrafiła także na niespodziewane problemy. Przyczyną opóźnień były ostre zimy, które uniemożliwiły terminowe wykonanie ważnych etapów prac. Otwarcie opery planowane było na początek października 2013 roku, ale przedłuży się do końca 2015 roku. Jednak tą informacje mieszkańcy Berlina przyjmują z mniejszą krytyką, wystarczy, iż każdego dnia mijają banery z twarzami budowniczych, niekoniecznie tych w garniturach.

6 Jak widać nie tylko w Polsce przeciągają się inwestycję i przekraczają swoje budżety, ale i u naszych perfekcyjnych sąsiadów również. Miasta są coraz bardziej zadłużane, ale dalej buduje się i planuje z rozmachem. Brakuje nam ciągle skromności i większej odpowiedzialności za brak lub szkodliwość niektórych decyzji. I w takich momentach cisną się na usta dość nieodpowiedzialne słowa: Sorry, takie mamy czasy i klimat. Historia powojennej Europy Na kształt powojennej Europy miała wpływ konferencja jałtańska, która odbywała się od 4 do 11 lutego 1945 roku. Było to spotkanie tzw. Wielkiej Trójki przywódców koalicji antyhitlerowskiej. Przywódcy ZSRR Józefa Stalina, premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla i prezydenta USA Franklina Delano Roosevelta. Konferencja dotyczyła współpracy tych państw w celu pokonania Niemiec i wymuszenia ich kapitulacji. Na konferencji ustalono między

7 innymi, iż trzy mocarstwa plus Francja będą okupowały i kontrolowały 4 strefy Niemiec, po jednej strefie dla każdego państwa. Niemcy obciążono rekompensatami finansowymi za straty i szkody spowodowane przez działania wojenne. Podjęto decyzje o przesiedleniu Niemców z Polski, Węgier i Czechosłowacji. Ustalono rekompensatę dla Polski w postaci dotychczasowych ziem niemieckich, takich jak Ziemia Lubuska, Pomorze Zachodnie, Prusy Wschodnie i Śląsk. Ale niestety w wyniku tego porozumienia Polska utraciła Kresy Wschodnie na rzecz Związku Radzieckiego, który również otrzymał zwierzchnictwo nad Polską. Pod kontrolą Związku Radzieckiego pozostała też jedna trzecia Niemiec, najbliżej granicząca z Polską, czyli tereny Saksonii, Meklemburgii, Pomorza Przedniego i Turyngii. Dopóki kraje koalicji antyhitlerowskiej miały wspólnych wrogów, to łączył je sojusz. Jednakże komunistyczna tyrania i kapitalistyczny zachód niewiele łączyło. Dnia 9 lutego 1946 roku Józef Stalin wygłosił przemówienie, w którym stwierdził, że komunizm i kapitalizm nie mogą koegzystować oraz ogłosił plan przygotowań ZSRR na każdą ewentualność. Zachód ogarnęła wizja III wojny światowej. O słynnej żelaznej kurtynie i powstawaniu bloku państw komunistycznych, wspomina Winston Churchill dnia 5 marca 1946 roku w Fulton (USA). Od Szczecina nad Bałtykiem do Triestu nad Adriatykiem zapadła żelazna kurtyna dzieląc nasz Kontynent. Poza tą linią pozostały stolice tego, co dawniej było Europą Środkową i Wschodnią. Warszawa, Berlin, Praga, Wiedeń, Budapeszt, Belgrad, Bukareszt i Sofia, wszystkie te sławne miasta i wszyscy ich mieszkańcy leżą w czymś, co trzeba nazwać strefą sowiecką są one wszystkie poddane, w takiej czy innej formie, wpływowi sowieckiemu, ale także w wysokiej i rosnącej mierze kontroli ze strony Moskwy. Po rozpadzie wielkiej koalicji antyhitlerowskiej, od 1947 roku rozpoczął się okres zimnej wojny i wyścig zbrojeń. Był to stan napięcia oraz rywalizacji ideologicznej, politycznej i militarnej pomiędzy ZSRR i państwami niekomunistycznymi skupionymi pod politycznym przywództwem USA. Zerwanie współpracy dwóch mocarstw przyniosło dramatyczne konsekwencje dla Berlina, podzielonego jak

8 Niemcy. Stalin miał nadzieję, ze Wielka Brytania i USA wycofają się ze swoich stref w przeciągu dwóch lat i nic nie będzie wtedy stało na drodze do zjednoczonych Niemiec pod komunistyczną kontrolą Związku Radzieckiego. Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił 3 kwietnia 1948 roku Plan Marshalla, który wszedł w życie tego samego dnia po podpisaniu przez prezydenta Harry ego Trumana. Program pomocy dla zniszczonej po wojnie Europy był realizowany przez 4 lata, od kwietnia 1948 do czerwca W tym czasie przekazano około 13 mld dolarów, aby wesprzeć odbudowę gospodarek krajów europejskich. Plan Marshalla zaproponowano wszystkim państwom europejskim, łącznie z ZSRR i innym krajom Europy Środkowej i Wschodniej. Związek Radziecki odmówił udziału w programie uznając go za formę podporządkowania krajów europejskich Stanom Zjednoczonym, co zagrażało ich suwerenności. Wymógł także podobne stanowisko na innych krajach obozu sowieckiego Czechosłowacji i Polsce. Polska pozostała w bloku wschodnim, sama podnosiła się z powojennych zniszczeń i utraciła suwerenność, całkowicie znalazła się pod zwierzchnictwem Związku Radzieckiego. Wschodnia część starego kontynentu została całkowicie odizolowana od reszty świata na około 40 lat. Wprowadzenie Planu Marshalla okazało się niewystarczające. Europa

9 potrzebowała wsparcia militarnego. W czerwcu 1948 roku, po reformie walutowej wybuchł I kryzys berliński. Część zachodnia była otoczona przez radzieckie wojska i niezabezpieczona przed atakiem, dlatego stanowiła łatwy cel dla Stalina. Poprzez wprowadzenie całkowitej blokady Berlina Zachodniego, Stalin mógł wzmóc presję na mocarstwa zachodnie i zmusić je do współpracy, a ostatecznie wycofania się. Prezydent Truman podjął decyzję pozostania w Berlinie oraz uruchomienia mostu powietrznego łączącego Berlin Zachodni z zachodnią częścią Niemiec, który funkcjonował przez okres ponad roku. Dzięki niemu mocarstwom zachodnim udało się dostarczać jedzenie i niezbędne surowce dla około 2,5 miliona mieszkańców zablokowanej strefy. W obliczu takiego sukcesu USA, Związek Radziecki uznał, że dalsze utrzymywanie blokady jest bezsensowne. Została ona odwołana w maju 1949 roku. Zniesiono wtedy wszelkie ograniczenia transportu, łączności i handlu. Pierwszy kryzys berliński można było uznać za zwycięski dla USA, która wykazała się determinacją i cierpliwością. Nie pozwoliła na dalszą ekspansję ZSRR. W międzyczasie w latach silnie ugruntowała swoją pozycję polityczną Niemiecka Socjalistyczna Partia Jedności i zdominowała organy władzy w sowieckiej strefie okupacyjnej. Przekształciła się w Tymczasową Izbę Ludową i proklamowała powstanie nowego państwa. 7 października 1949 roku powstała Niemiecka Republika Demokratyczna NRD. Stolicą NRD był Berlin, a dokładnie jego część wschodnia zwana Berlinem Wschodnim. NRD było państwem ustroju socjalistycznym, którego system polityczny i społeczny oparty był na wzorach radzieckich. Władze w tym kraju objęło prokomunistyczne kierownictwo, a na terenach całego NRD rozmieszczono jednostki wojsk radzieckich. Sowieci wprowadzili restrykcyjne prawo, takie jak cenzura ograniczająca dostęp do mediów drukowanych i elektronicznych, złożony aparat policji politycznej, która utrzymywała ludność pod ścisłą obserwacją, karanie przeciwników komunizmu przez radziecki kontrwywiad wojskowy i obowiązkowy marksistowsko-leninowski program nauczania, który spowodował ucieczkę wielu profesorów i studentów na zachód. Rozpoczęły się masowe ucieczki z Berlina Wschodniego do Berlina Zachodniego. W 1961 roku wybuchł drugi kryzys berliński, który został wywołany przez sowietów żądających wycofania wojsk zachodnich z Berlina i ostatecznie zaowocował wybudowaniem Muru Berlińskiego. Myślę, że bez poznania historii powojennej Europy, nie można pisać o Murze

10 Berlińskim, który jest jej częścią. Kolejny wpis na blogu będzie przedstawiał powstawanie muru, życie za murem oraz jego upadek. Cieszę się, ze możemy dziś w Internecie, czy książkach poznawać prawdziwą historię powojennej Europy. Sama uczęszczając do szkoły podstawowej uczyłam się innej, zakłamanej historii, gdzie Związek Radziecki był największym dobrem dla naszego kraju. Dlatego w tym wpisie starałam się przedstawić najwięcej faktów historycznych, korzystając z wielu źródeł, również Wikipedii i dokładnie sprawdzając zamieszczone informacje. Zainteresowani mogą dalej drążyć historie Europy, bo to nasza wspólna historia. Dziś Berlin żyje tłumami turystów, którzy starają się dalej zgłębiać jego losy i losy Europy. W centrum Berlina znajdziemy wiele symboli nawiązujących do opisanych wyżej czasów. Ciekawostką jest interaktywne muzeum DDR-u (DDR- Museum) pozwalające zobaczyć życie codzienne w socjalizmie. Muzeum znajduje się przy Promenadzie nad Sprewą, na przeciw Katedry Berlińskiej (Berliner Dom). Wstęp 6,-Euro.

11 Kilka ważnych skrótów: ZSRR Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich Sowjetunion DDR Deutsche Demokratische Republik oficjalna nazwa Niemieckiej Republiki Demokratycznej, czyli dawnej NRD, Niemcy Wschodnie, istniejące w latach RFN- Republika Federalna Niemiec Niemcy Zachodnie. BRD Bundesrepublik Deutschland, obecna oficjalna nazwa Niemiec. USA United States of America, Stany Zjednoczone Ameryki.