Warszawa dnia Opinia mykologiczna. Dr inż. Aleksandra Wójcik

Transkrypt

1 Warszawa dnia Opinia mykologiczna AUTOR Dr inż. Aleksandra Wójcik PODPIS

2 Spis treści 1. Dane ogólne Główne wnioski i zalecenia Analiza mykologiczna jakościowa Dopuszczalne normy Literatura Klauzule Załącznik Świadectwo PSMB

3 1. Dane ogólne Podstawa prawna opracowania oraz cel i zakres ekspertyzy: Opracowanie wykonano na zlecenie gminy Radzymin. Celem opracowania było ustalenie stanu czystości ścian i powietrza w Zespole Szkół im Eleonory Czartoryskiej w Radzyminie, przy ul. Konopnickiej 24. Na opracowanie złożyły się: Wyniki szczegółowych oględzin budynku przeprowadzone w dnia r. przez dr inż. Aleksandrę Wójcik specjalistkę z zakresu ochrony budynków i budowli przed korozją biologiczną, Makroskopowe oględziny korozji biologicznej, Własna dokumentacja fotograficzna, Informacje uzyskane w dniu oględzin, Pobór próbek mikrobiologicznych. Pobór próbek mikrobiologicznych: Dokonano oględzin ścian i pobrano próbki powietrza urządzeniem Microflow firmy Aquarius na pożywki Sabourodu firmy BTL. Próbkowanie w pomieszczeniach: - na 1 piętrze: pomieszczenie za pokojem nauczycielskim (dawna palarnia), sala do fizyki, sala do języka angielskiego - na parterze: pracownia komputerowa, sala do nauczania początkowego 04 3

4 2. Główne wnioski i zalecenia 2.1. Stan budynku: W momencie poboru próbek ( ) budynek był w trakcie remontu. Wykonano izolację ścian fundamentowych, położone nowe tynki i nowe posadzki. Trwało szlifowanie tynków gipsowych oraz malowanie i montaż wykładzin Stopień zagrzybienia Grzyby występują powszechnie w środowisku oraz otoczeniu człowieka i są dla tego środowiska naturalne. Jeżeli nie przekraczają zalecanego poziomu nie wpływają na zdrowie. Na ścianach i posadzkach nie stwierdzono śladów grzybów pleśniowych, wykwitów, plam po grzybicznych itp. W próbkach powietrza pobranych w pomieszczeniach w dniu stwierdzono: Stopień zagrzybienia gatunkami z grupy BSL 1 przekracza normę w pomieszczeniach: pomieszczenie za pokojem nauczycielskim (dawna palarnia), Stopień zagrzybienia gatunkami z grupy BSL 1 nieznacznie przekracza normę w pomieszczeniach: fizyka i j. angielski. Stopień zagrzybienia gatunkami z grupy BSL 1 mieści się w normie w pomieszczeniach: pracownia komputerowa, sala do nauczania początkowego 04 W żadnym z pomieszczeń nie stwierdzono gatunków grzybów i patogenów z grup BSL 2 i Lista zaleceń Ozonowanie pomieszczeń w których stwierdzono przekroczenie normy Odkurzenie budynku, zmycie powierzchni posadzek i parapetów i okien detergentami. Zapewnienie prawidłowo działającej wentylacji w budynku Powtórzenie badań, np. w przerwie wakacyjnej. 4

5 Budynek jest po remoncie i z uwagi na prowadzone w nim w dniu prace remontowe, w momencie poboru próbek powietrza panował w nim wysoki poziom zapylenia, szlifowano posadzki, wykonywano roboty tynkarskie i inne, stąd wynik pomiaru może być zawyżony, ponieważ wszystkie wykryte gatunki grzybów bytują w kurzu. Zalecane ozonowanie w połączeniu z prawidłową konserwacją budynku pozwoli oczyścić powietrze i powierzchnie ścian z zarodników. Właściwa konserwacja budynku, szczególnie dobra wentylacja i niedoprowadzanie do zawilgocenia pomieszczeń powinno utrzymać w normie czystość powietrza. Z uwagi na to, że proces ozonowania prowadzi do wyjałowienia budynku, badanie można powtórzyć po wykonanych zabiegach po okresie co najmniej kilku tygodni, wskazany dłuższy okres. 3. Analiza mykologiczna jakościowa 3.1. Opis metodyki badań Pobrano próbki powietrza i wykonano posiew na pożywki gotowe selektywne przeznaczone specjalnie do hodowli grzybów: agar Sabourodu z chloramfenikolem, płytki inkubowano w temperaturze od 25-30⁰C, w celu stymulacji wzrostu. Po czterech dobach nastąpił porost grzybów, pożywki inkubowano dalej obserwując rozrost kolonii. Po upływie 10, 12 i 14 dni oznaczono rodzaje wyhodowanych grzybów 3.2. Wyniki szczegółowe Tabela. 1. Stężenie dopuszczalne grzybów według skali (Krzysztofik) i (Górny, Dutkiewicz) Pomieszczenia szkolne Stężenie ogólna liczba grzybów jtk/m3 Sale wykładowe 200 Sale ćwiczeniowe 200 Sale gimnastyczne 300 5

6 Pomieszczenie mieszkalne Pomieszczenia mieszkalne i urzędy* 5000* * Górny, Dutkiewicz 2002, pod warunkiem braku grzybów zaliczanych do kategorii BSL 3. Tabela. 2. Próbki z powietrza posiew na pożywki Sabourodu. Nr próbki Miejsce pobrania próby 1. P. nauczycielski Wykryty rodzaj grzyba lub inne mikroorganizmy Mucor racemnosus, Penicillium sp., Mucor spinosus 2. j. angielski Mucor sp., Penicillium sp. Mucor spinosus 3. fizyka Mucor hiemalis, Aspergillus sp. 4. sala 04 Mucor sp. Trichoderma sp. Thamnidium sp. 5. Pracownia komputerowa Stężenie zarodników Jtk/m 3 * Mucor hiemalis 127 * Jtk jednostki tworzące kolonię, czyli zarodniki, strzępki grzybów i komórki drożdży zdolne do wzrostu na pożywkach stałych w postaci jednej kolonii. Jednostka przyjęta do oznaczania stopnia stężenia mikroorganizmów. Stwierdzono obecność: Aspergillus flavus Pospolity grzyb kolonizując rożne podłoża, produkuje mykotoksyny. BSL na poziomie 1. Mucor hiemalis gatunek oznaczany często z powietrza należy do pospolitego rodzaju grzybów pleśniowych, BSL poziom 1. Mucor racemnosus jeden z najliczniejszych gatunków pleśni, szczególnie częsty w glebach leśnych. BSL poziom 1. 6

7 Mucor spinosus nie ma specjalnych wymagań co do podłoża. BSL poziom 1. Penicillium sp. jeden z najbardziej rozpowszechnionych rodzajów grzybów pleśniowych. BSL poziom 1. Thamnidium sp. pospolity grzyb występujący w klimacie umiarkowanym, występuje na różnych podłożach głownie pochodzenia roślinnego. BSL poziom 1. Trichoderma sp. najpospolitszy grzyb glebowy, BSL poziom Dopuszczalne normy Zgodnie z Dz.U. nr 75 z 15 czerwca 2002 prawo budowlane nie dopuszcza widocznego pojawiania się grzybów pleśniowych w pomieszczeniach mieszkalnych. Stąd konieczność natychmiastowego remontu, ze względu na narażenie mieszkańców na obecność zarodników grzybów pleśniowych mogących powodować alergie. W 1996 roku pod patronatem European Confederation of Medical Mycology określone zostało biobezpieczeństwo grzybów stanowiących potencjalne zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt sklasyfikowane w skali BSL według ich patogenności łagodne poziom 1 do 3 wywołujące zakażania. Skala zagrożenia dla zdrowia ludzi BSL (Biosfety level) według ATCC: BSL 1: Do grupy BSL 1 zalicza się saprotrofy lub patogeny roślin występujące w niszach ekologicznych bezkręgowców lub grzyby utylizujące szczątki zwierząt. Mikroorganizmy te wywołują zakażenia koincydalne, powierzchniowe, nieinwazyjne i łagodne. BSL 2 to gatunki głównie zajmujące nisze ekologiczne bezkręgowców, z relatywnie dużą zdolnością przeżycia w tkankach kręgowców. U ludzi z ciężkimi zaburzeniami odporności mogą wywoływać głębokie oportunistyczne zakażenia. Do tej grupy zaliczane są patogeny powodujące również powierzchniowe zakażenia. BSL 3 to patogeny potencjalnie zdolne do wywołania ciężkich, głębokich zakażeń grzybiczych u ogólnie zdrowych osób. 7

8 W Polsce istnieją jedynie zalecane stopnie obecności grzybów w powietrzu sklasyfikowane w różnych skalach, do najczęściej używanych należą opracowane przez Krzystofika

9 Polskie prawo nie przewiduje jednoznacznych norm w zakresie stężenia grzybów w powietrzu, stąd dla prezentacji dopuszczalnych poziomów prezentuje się dopuszczalne stężenia autorów Krzysztofik i Górny, Dutkiewicz. Dopuszczalny stopień mikrobiologicznego zanieczyszczenia powietrza pomieszczeń użytkowych (Krzysztofik 1992), ogólna liczba grzybów na podłożu Sabourodu: Pomieszczenia szkolne Stężenie ogólna liczba grzybów jtk/m 3 Sale wykładowe 200 Sale ćwiczeniowe 200 Sale gimnastyczne 300 Pomieszczenie mieszkalne Pomieszczenia mieszkalne i urzędy* 5000* * Górny, Dutkiewicz 2002, pod warunkiem braku grzybów zaliczanych do kategorii BSL 3. Zalecane jest wzięcie pod uwagę, czy wyniki dotyczą jednego gatunku grzyba czy też kilku gatunków. Building Mycology z 1994 r. zaleca ustalenie norm na dopuszczalną liczbę jtk dla kilku gatunków <150. Przy tym należy pamiętać, że w środowisku wewnętrznym nie powinno być patogennych i toksynotwórczych grzybów z BSL 3, tutaj wszystkie skale i zalecenia są zgodne dopuszczalne dla patogenów jest 0 jtk. Propozycja dopuszczalnego stężenia drobnoustrojów w powietrzu Górny, Dutkiewicz 2002, pomieszczenia mieszkalne i urzędy do 5000 jtk/m 3 pod warunkiem braku grzybów zaliczanych o 3 poziomu BSL. 5. Literatura Mikotoksyny i grzyby pleśniowe zagrożenie dla człowieka i zwierząt [pod red. Jana Grajewskiego], 2006, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, Ochrona budynków przed korozja biologiczną 2001, praca zbiorowa [pod red. J Ważny i J. Karyś], Wydawnictwo Arkady, Warszawa, 9

10 Dutkiewicz i inn Klasyfikacja szkodliwych czynników biologicznych występujących w środowisku pracy oraz narażonych na nie grup zawodowych. Górny R. 2004: Biologiczne czynniki szkodliwe: normy, zalecenia i propozycje wartości dopuszczalnych. Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego, Stramski Z. 1997: Uwagi i wytyczne dotyczące ekspertyz mykologiczno - budowlanych, Wydawnictwo PZITB, Wrocław. Bazy i klucze do oznaczania: CBS-KNAW Fungal Biodiversity Centre Index Fungorum Samson R.A., Varga J., Frisvad J. C. 2011: Taxonomic studies on the genus Aspergillus, Studies Mycology 69, CBS-KNAW Fungal Biodiversity Centre, Utrecht Thom Ch., Raper K.B A manual of the Aspergilli. The Williams and Wilkins Company, Baltimore. Visagie C.M., Hirooka Y., Tanney J.B., Whitfield E., Mwange K., Meijer1 M., Amend A.S., Seifert K.A., and Samson R.A. 2014: Aspergillus, Penicillium and Talaromyces isolated from house dust samplescollected around the Word, Studies Mykology 78, , CBS-KNAW Fungal Biodiversity Centre, Utrecht, 6. Klauzule 1. Osoba zamawiająca opracowanie ma prawo w przypadku wątpliwości, co do treści zawartych w powyższym dokumencie do kontaktu z autorem opracowania w celu konsultacji przeciągu 3 miesięcy od daty wykonania. 10

11 2. Ocena stanu budynku zawarta w opracowaniu jest zgodna z jego stanem z dnia oględzin i zachowuje ważność do zmiany warunków termicznych i wilgotnościowych w budynku do 6 miesięcy. 3. Autor opracowania nie odpowiada za ewentualne skutki spowodowane przez ukryte wady, których nie można było stwierdzić w czasie oględzin. 11

12 7. Załącznik Świadectwo PSMB 12