Obraz statystycznej rodziny w II Liceum Ogólnokształcącym w Lesznie w pryzmacie statystycznej rodziny polskiej

Transkrypt

1 Obraz statystycznej rodziny w II Liceum Ogólnokształcącym w Lesznie w pryzmacie statystycznej rodziny polskiej Olga Wyrodek II Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika z Oddziałami Dwujęzycznymi i Międzynarodowymi w Lesznie Nauczyciel geografii: dr Bartłomiej Kopaczyński

2 Wstęp Ankieta dotycząca różnych aspektów rodziny i życia rodzinnego została przeprowadzona na grupie 73 osób, uczniów II Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika z Oddziałami Dwujęzycznymi i Międzynarodowymi w Lesznie, po wcześniejszej zgodzie dyrekcji placówki. Badania zostały przeprowadzone w dniach 18 i 19 października 2012 w trzech klasach o różnych kierunkach nauczania: w klasie licealistów przygotowujących się do Matury Międzynarodowej (2B), klasie wielokierunkowej dwujęzycznej matematyczno społecznej (2F) oraz klasie o profilu biologiczno chemicznym (3C). Wybór grupy badawczej nie był czysto przypadkowy, ankieterowi zależało, aby poznać sytuację w rodzinach respondentów oraz ich zdanie dotyczące pewnych problemów socjologicznych w tych trzech konkretnych klasach, ze względu na fakt, żeby wyniki nie stworzyły sprzecznego schematu. W kwestionariuszu znalazło się 27 pytań podzielonych na dwie kategorie dotyczące dzieci i ich rodziców. Wyniki mają określić, czy i jakie różnice występują w rodzinach uczniów leszczyńskiego liceum i w skali całego kraju, oraz jakie są tego przyczyny. Większość informacji uzyskanych dzięki badaniu zostanie przedstawiona w tej prezentacji.

3 Wiek rodziców Wyniki wskazują na to, że matka ucznia II LO w Lesznie jest w podobnym wieku, co statystyczna polska matka. Jako wiek średni można przyjąć czas, kiedy kobieta kończy szkołę wyższą. Co za tym idzie Polka zanim zdecyduje się na potomstwo, najpierw się kształci, a później myśli o dziecku chyba, że znajdzie pracę, wtedy decyzja o powiększeniu rodziny jest odkładana.

4 4% 10% 0% 7% 12% 2% 11% 7% 0% 27% 15% 25% 42% 38% Wykres 1. Wiek ojca (wśród badanych) Wykres 2. Wiek matki (wśród badanych)

5 Wiek i liczba dzieci XXXIX Olimpiada Geograficzna Najczęściej preferowaną liczbą dzieci jest jedno lub dwoje. Jest to komfortowa sytuacja zarówno dla dzieci jak i rodziców pod względem wychowania jak i warunków finansowych. Rzadziej ludzie decydują się na trójkę lub więcej dzieci, ponieważ do tego są potrzebne przede wszystkim warunki mieszkaniowe, co zwłaszcza w mieście nie jest z reguły możliwe ze względu na małe mieszkania (chyba, że rodzina mieszka na obrzeżach w domu jednorodzinnym).

6 wśród badanych w Polsce 52% 24,7% 25,8% 20,0% 18% 15,7% 13,8% 16% 10% 4% <7 lat 7-12 lat lat lat >20 lat Wykres 3. Wiek dzieci wśród badanych i w Polsce (porównanie)

7 Czworo i więcej Troje Dwoje Jedno 0% 20% 40% 60% 80% 100% Jedno Dwoje Troje Czworo i więcej Model tradycyjny 30% 29% 30% 47% Model odwrócony 5% 7% 6% 5% Model mieszany 31% 33% 29% 15% Model partnerski 30% 29% 33% 28% Oboje małżonkowie nie pracują 1% 2% 2% 2% Trudno powiedzieć 3% 2% 0% 3% Wykres 4. Zależność liczby dzieci od realizowanego modelu małżeństwa (związku) w Polsce

8 5% 3% 18% 22% 52% Jedno Dwoje Troje Czworo Pięcioro i więcej Wykres 5. Liczba dzieci w rodzinach badanych uczniów

9 Wykształcenie rodziców Wśród ojców uczniów leszczyńskiego liceum wykształcenie wyższe posiadało ich ponad dwukrotnie więcej niż w skali całego kraju. Taka sama sytuacja ma miejsce w przypadku matek ankietowanych. Rodzice respondentów częściej niż w skali ogólnopolskiej mieli tytuł technika, rzadziej kończyli szkołę zawodową. Wpływ na taki poziom wykształcenia ma głównie dostęp do placówek oświatowych w tym regionie. Studia można kontynuować w Lesznie, jak i w Poznaniu oraz Wrocławiu.

10 1% 0% 0% 39% 27% 15% 22% 6% 22% 27% 8% 33% Wykres 6. Wykształcenie ojca (w badanej grupie) Wykres 7. Wykształcenie mężczyzn w wieku lata (w Polsce)

11 1% 0% 0% 12% 11% 18% 27% 55% 21% 23% 13% 19% Wykres 8. Wykształcenie matki (w badanej grupie) Wykres 9. Wykształcenie kobiet w wieku lata (w Polsce)

12 Praca rodziców Mniej niż połowa Polaków pracuje zawodowo. Jest to spowodowane kryzysem, który sprawia, że miejsca pracy są redukowane. Uczniowie zapytani o to, czy ich rodzice utrzymują rodzinę dzięki pracy zarobkowej, odpowiedzieli twierdząco w prawie 90%. Pokazuje to, że powolny upadek polskiej i światowej gospodarki nie ma jeszcze wielkiego wpływu na region leszczyński. To, że najwięcej osób jest pracownikami branży produkcyjnej, handlowej, administracji, edukacji i zdrowia publicznego, wskazuje na wysoki rozwój w Lesznie i jego okolicach szczególnie sektora usług, rzadziej przemysłu i rolnictwa.

13 Brak odpowiedzi Ochrona środowiska Wytwarzanie dóbr i usług na własne potrzeby Sztuka, rozrywka i rekreacja Zdrowie publiczne i praca społeczna Edukacja Administracja i usługi Nieruchomości Doradztwo finansowe i ubezpieczenia Informacja i komunikacja matka ojciec Hotelarstwo i gastronomia Transport i składowanie Handel Budownictwo Produkcja Górnictwo i wydobycie odkrywkowe Rolnictwo, leśnictwo i rybołówstwo 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% Wykres 10. Wybrane sektory gospodarki, w których pracują rodzice badanych uczniów

14 Nauka i praca dzieci Według wstępnych badań Małego Rocznika Statystycznego 2012 nieco ponad połowa młodych ludzi, którzy skończyli szkołę średnią kontynuuje naukę na wyższej uczelni, na kierunkach albo humanistycznych lub typowo ścisłych. W badanej grupie wszyscy poza jedną osobą w przyszłości pragną dalej się uczyć, najczęściej nauk przyrodniczych i ścisłych, nieco rzadziej humanistycznych. Połowa respondentów pracowała już do tej pory, natomiast wśród polskiej młodzieży tylko co piąty miał za sobą pierwszą praktykę zawodową. W przyszłości ankietowani chcieliby objąć stanowisko przede wszystkim w sekcji zdrowotnej, administracyjnej, handlu oraz informacji i komunikacji, co pokazuje, że dobrze wiedzą, jakie kierunki zapewnią im w przyszłości pracę na zamieszkałym przez nich obszarze.

15 Czy pracujesz lub pracowałeś kiedykolwiek do tej pory? Jaka była to praca? Dorywcza 47% Nie 49% Tak 51% Stała 4% Wykres 11. Praca wśród badanych uczniów

16 100% XXXIX Olimpiada Geograficzna 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Klasa 2B Klasa 2F Klasa 3C Ogółem Wykres 12. Wybrane sektory gospodarki, w których chcieliby pracować uczniowie (wg klas)

17 Rodzina w planach młodzieży Prawie ¾ polskiej młodzieży chce w przyszłości wziąć ślub i założyć rodzinę, częściej niż co dziesiąty woli życie w związku bez ślubu. Wśród badanych odpowiedzi były porównywalne. Podobne zdanie mają oni także na temat posiadania potomstwa. Najwięcej osób pragnie mieć dwójkę dzieci (około 50%). Jedynaka chciałoby mieć 12% młodych Polaków, ankietowanych niewiele więcej (16,9%). W obu przypadkach co czwarty ma zamiar posiadać więcej niż dwójkę potomstwa.

18 67,1% 17,8% 9,6% 0,0% 5,5% 73,0% w małżeństwie w związku bez ślubu samotnie trudno powiedzieć brak odpowiedzi Wykres 13. Plany młodzieży badanej związane z typem związku, w jakim chcieliby żyć 14,0% 9,0% 4,0% małżeństwo związek bez ślubu wielu partnerów bezżeństwo Wykres 14. Plany polskiej młodzieży związane z typem związku, w jakim chcieliby żyć

19 4% 23% 17% 56% Jedno Dwoje Troje Czworo i więcej Wykres 15. Plany prokreacyjne badanej młodzieży 4% 25% 3% 7% 12% 49% tylko jedno tylko dwoje kilkoro dzieci dziecko bez rodziny brak danych bez dzieci Wykres 16. Plany prokreacyjne młodzieży polskiej

20 Relacje młodzieży z rodzicami Odpowiedzi na pytanie: Jak rozmawia Ci się na trudne tematy z ojcem? są prawie takie same zarówno w opinii ogólnokrajowej jak wśród respondentów II LO w Lesznie. Cechy charakteru ojca, które wybrali młodzi ludzie są podobne, jednak różnie ważne dla badanych. W przypadku matki, ok. 90% polskiej młodzieży przyznaje, że nie mają problemów z rozmową na niełatwy dla nich temat, respondenci leszczyńscy przyznali to w 60%. Można by z tego wywnioskować, że w związku z pracą rodziców dzieci mają z nimi gorszy kontakt i trudniej im się razem rozmawia. Jako najważniejsze cechy matki uwzględnione przez ankieterów uznano miłość i opiekuńczość (w drugim przypadku odwrotnie). Duże różnice zdań wystąpiły przy takich cechach jak: tolerancja, odpowiedzialność, zaufanie.

21 15% 11% 6% 34% Bardzo łatwo Łatwo 34% Trudno Bardzo trudno Brak odpowiedzi Wykres 17. Jak rozmawia Ci się z ojcem na trudne tematy? (wg badanych uczniów) 5% 6% Bardzo łatwo 11% 36% Łatwo 42% Trudno Bardzo trudno Nie mam ojca Wykres 18. Jak rozmawia Ci się z ojcem na trudne tematy? (wg młodzieży polskiej)

22 8% 8% 22% Bardzo łatwo 22% Łatwo Trudno 40% Bardzo trudno Brak odpowiedzi Wykres 19. Jak rozmawia Ci się z matką na trudne tematy? (wg badanych uczniów) 5% 2% 1% Bardzo łatwo 35% 57% Łatwo Trudno Bardzo trudno Nie mam matki Wykres 20. Jak rozmawia Ci się z matką na trudne tematy? (wg młodzieży polskiej)

23 Brak odpowiedzi Zaufanie Czułość Szczerość Stanowczość Uczciwość Cierpliwość Pracowitość w Polsce w badanej grupie Tolerancja Odpowiedzialność Opiekuńczość Wyrozumiałość Miłość 0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00% 70,00% 80,00% 90,00% Wykres 21. Najważniejsze cechy charakteryzujące ojca

24 Brak odpowiedzi Zaufanie Czułość Szczerość Stanowczość Uczciwość Cierpliwość Pracowitość w Polsce w badanej grupie Tolerancja Odpowiedzialność Opiekuńczość Wyrozumiałość Miłość 0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00% 70,00% 80,00% 90,00% Wykres 22. Najważniejsze cechy charakteryzujące matkę

25 0% 11% 2% 1% 1% Są małżeństwem Są rozwiedzeni 85% Jedno z rodziców zmarło Żyją w związku bez ślubu Wykres 23. Stan cywilny rodziców badanych uczniów 9% 4% żonaci/mężatki 25% 62% panny i kawalerowie wdowy i wdowcy rozwiedzeni Wykres 24. Stan cywilny dorosłych Polaków

26 4% 7% 4% Model tradycyjny Model odwrotny 85% Model partnerski/model mieszany Brak odpowiedzi Wykres 25. Modele rodziny wg badanych uczniów 7% 16% 19% 26% 32% Model mieszany Model tradycyjny Model partnerski Model odwrócny Inne Wykres 26. Modele rodziny (związków) w Polsce

27 Podsumowanie Ogólnie można przyjąć, że model statystycznej polskiej rodziny i statystycznej rodziny w badanej szkole nie różnią się diametralnie, aczkolwiek występują pewne różnice, dotykające najczęściej rodziców. Jeżeli właśnie wśród aspektów dotyczących matek i ojców występują rozbieżności, to w przypadku dzieci sytuacja obecna i plany raczej są podobne i może to wynikać z współczesnych wzorców młodzieży.