GŁOWA I SZYJA. Tablica 1. 1 Głowa i szyja. Tablice Nerwy skórne głowy i szyi. 3 Powierzchowne tętnice oraz żyły twarzy i głowy.

Transkrypt

1 GŁOWA I SZYJA Rozdział GŁOWA I SZYJA Anatomia topograficzna Tablica Głowa i szyja Anatomia powierzchowna głowy i szyi Tablice Nerwy skórne głowy i szyi 3 Powierzchowne tętnice oraz żyły twarzy i głowy Kości i ich połączenia Tablice Czaszka: widok od przodu 5 Czaszka: radiogram przednio-tylny 6 Czaszka: widok od strony bocznej 7 Czaszka: radiogram boczny 8 Czaszka: przekrój strzałkowo-pośrodkowy 9 Sklepienie 0 Podstawa czaszki: widok od dołu Podstawa czaszki: widok od góry 2 Otwory podstawy czaszki: widok od dołu 3 Otwory podstawy czaszki: widok od góry 4 Czaszka noworodka 5 Szkielet głowy i szyi 6 Podstawa czaszki: doły skrzydłowe: widok od tyłu 7 Żuchwa 8 Staw skroniowo-żuchwowy 9 Kręgi szyjne: szczytowy i obrotowy Atlas anatomii człowieka

2 Głowa i szyja kość czołowa wcięcie nadoczodołowe brzeg podoczodołowy kość jarzmowa łuk brwiowy gładzizna kość nosowa nozdrza przednie rynienka podnosowa bruzda nosowo- -wargowa guzek wargi górnej guzowatość bródkowa chrząstka tarczowata obrąbek skrawek grobelka przeciwskrawek skrzydło nosa płatek spoidło warg kąt żuchwy ślinianka podżuchwowa żyła szyjna zewnętrzna brzusiec dolny mięśnia łopatkowo-gnykowego splot ramienny mięsień czworoboczny obojczyk wcięcie szyjne głowa obojczykowa mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego głowa mostkowa mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego Anatomia topograficzna Tablica

3 Nerwy skórne głowy i szyi Zob. także tablice 32, 35, 52 gałęzie nerwu ocznego od nerwu trójdzielnego (V ) nerw nadoczodołowy nerw nadbloczkowy gałąź powiekowa nerwu łzowego nerw podbloczkowy gałąź nosowa zewnętrzna nerwu sitowego przedniego gałęzie nerwu szczękowego (V 2 ) nerw podoczodołowy nerw jarzmowo-twarzowy nerw jarzmowo-skroniowy gałęzie nerwu żuchwowego (V 3 ) nerw bródkowy nerw policzkowy nerw uszno-skroniowy gałąź uszna nerwu błędnego (X) gałęzie przyśrodkowe gałęzi grzbietowych nerwów rdzeniowych szyjnych nerw potyliczny większy (C 2 ) nerw potyliczny trzeci (C 3 ) gałęzie grzbietowe nerwów C 4 C 7 gałęzie ze splotu szyjnego nerw potyliczny mniejszy (C 2 ) nerw uszny wielki (C 2, 3 ) nerw poprzeczny szyi (C 2, 3 ) nerwy nadobojczykowe (C 3, 4 ) nerw oczny (V ) gałęzie grzbietowe nerwów rdzeniowych szyjnych nerw trójdzielny (V) nerw szczękowy (V 2 ) nerw żuchwowy (V 3 ) Uwaga. Gałąź uszna nerwu błędnego do przewodu słuchowego zewnętrznego oraz niewielkiego obszaru powierzchni tylno-przyśrodkowej małżowiny usznej drogą nerwu twarzowego. gałęzie splotu szyjnego Tablica 2 Anatomia powierzchowna głowy i szyi

4 Powierzchowne tętnice oraz żyły twarzy i głowy Zob. także tablice 5, 72, 73 skalp skóra i tkanka podskórna czepiec ścięgnisty (przecięty, by uwidocznić czaszkę) tętnica i żyła skroniowa środkowa żyła ciemieniowa wypustowa czołowa ciemieniowa gałęzie tętnicy i żyły skroniowej powierzchownej tętnica jarzmowo-oczodołowa tętnica i żyła poprzeczna twarzy tętnica i żyła nadoczodołowa tętnice uszne przednie tętnica i żyła nadbloczkowa żyła nosowo- -czołowa tętnica i żyła grzbietowa nosa tętnica i żyła jarzmowo- -skroniowa tętnica i żyła kątowa tętnica i żyła jarzmowo- -twarzowa tętnica i żyła podoczodołowa żyła głęboka twarzy tętnica i żyła twarzowa żyła wypustowa sutkowa i gałąź oponowa tętnicy potylicznej (tętnica oponowa tylna) tętnica i żyła potyliczna (odcięte) tętnica i żyła uszna tylna żyła szyjna zewnętrzna (odcięta) żyła zażuchwowa żyła twarzowa wspólna żyła szyjna wewnętrzna tętnica szyjna wewnętrzna tętnica szyjna zewnętrzna tętnica szyjna wspólna tętnica i żyła językowa zaopatrzenie tętnicze twarzy kolor czarny: od tętnicy szyjnej wewnętrznej (przez tętnicę oczną) kolor czerwony: od tętnicy szyjnej zewnętrznej Anatomia powierzchowna głowy i szyi Tablica 3

5 Czaszka: widok od przodu kość czołowa gładzizna wcięcie nadoczodołowe (otwór) powierzchnia oczodołowa kość nosowa kość łzowa kość jarzmowa wyrostek czołowy powierzchnia oczodołowa wyrostek skroniowy otwór jarzmowo- -twarzowy szew wieńcowy lemiesz kość ciemieniowa nasion kość klinowa skrzydło mniejsze skrzydło większe kość skroniowa kość sitowa blaszka oczodołowa blaszka pionowa małżowina nosowa środkowa małżowina nosowa dolna szczęka wyrostek jarzmowy powierzchnia oczodołowa otwór podoczodołowy wyrostek czołowy wyrostek zębodołowy żuchwa gałąź trzon otwór bródkowy guzek bródkowy guzowatość bródkowa kolec nosowy przedni powierzchnia oczodołowa kości czołowej powierzchnia oczodołowa skrzydeł mniejszych kości klinowej szczelina oczodołowa górna kanał nerwu wzrokowego (otwór) powierzchnia oczodołowa skrzydeł większych kości klinowej powierzchnia oczodołowa kości jarzmowej otwór jarzmowo-twarzowy szczelina oczodołowa dolna bruzda podoczodołowa oczodół prawy: widok od przodu i częściowo od boku wcięcie nadoczodołowe otwór sitowy przedni i tylny blaszka oczodołowa kości sitowej kość łzowa dół woreczka łzowego wyrostek oczodołowy kości podniebiennej powierzchnia oczodołowa szczęki otwór podoczodołowy Tablica 4 Kości i ich połączenia

6 Czaszka: radiogram przednio-tylny Zob. także tablicę 4 szew strzałkowy szew węgłowy szew wieńcowy grzebień koguci skrzydło mniejsze kości klinowej otwór okrągły szczelina oczodołowa górna zatoka szczękowa przegroda nosa małżowina nosowa dolna gałąź żuchwy niewyrżnięty ząb Kości i ich połączenia Tablica 5

7 Czaszka: widok od strony bocznej Zob. także tablice 7, 8, 5 kość klinowa kość ciemieniowa dół skroniowy kość skroniowa skrzydło większe kresa skroniowa górna część łuskowa kość czołowa wcięcie nadoczodołowe (otwór) gładzizna szew wieńcowy pterion kresa skroniowa dolna wyrostek jarzmowy guzek stawowy bruzda tętnicy skroniowej głębokiej tylnej kość sitowa blaszka oczodołowa grzebień nadsutkowy przewód słuchowy zewnętrzny kość łzowa wyrostek sutkowaty dół woreczka łzowego kość nosowa szczęka wyrostek czołowy otwór podoczodołowy kolec nosowy przedni wyrostek zębodołowy kość jarzmowa otwór jarzmowo- -twarzowy wyrostek skroniowy łuk jarzmowy żuchwa szew węgłowy kość potyliczna głowa wyrostka kłykciowego wcięcie żuchwy wyrostek dziobiasty gałąź żuchwy kresa skośna trzon żuchwy otwór bródkowy kość wstawna (kość Wormiusza) guzowatość potyliczna zewnętrzna (inion) asterion dół podskroniowy, żuchwa i łuk jarzmowy usunięte* szczelina skrzydłowo-szczękowa szczelina oczodołowa dolna powierzchnia podskroniowa szczęki otwory zębodołowe guz szczęki *wyrostek sutkowaty tworzy ograniczenie tylne otwór owalny dół skrzydłowo-podniebienny otwór klinowo-podniebienny kość klinowa skrzydło większe grzebień podskroniowy blaszka boczna wyrostka skrzydłowatego haczyk skrzydłowy (blaszki przyśrodkowej wyrostka skrzydłowatego) kość skroniowa przewód słuchowy zewnętrzny dół żuchwy guzek stawowy wyrostek rylcowaty Tablica 6 Kości i ich połączenia

8 Czaszka: radiogram boczny Zob. także tablicę 8 zatoka czołowa szew wieńcowy skrzydło większe kości klinowej zatoka klinowa dół przysadki mózgowej (siodło tureckie) szew węgłowy zatoka szczękowa wyrostek kłykciowy żuchwy komórki pneumatyczne wyrostka sutkowatego wyrostek dziobiasty żuchwy wyrostek podniebienny szczęki łuk przedni kręgu szczytowego (kręgu C) ząb kręgu obrotowego (kręgu C2) Kości i ich połączenia Tablica 7

9 Czaszka: przekrój strzałkowo-pośrodkowy Zob. także tablice 37, 39 kość klinowa skrzydło większe skrzydło mniejsze wyrostek pochyły przedni kana nerwu wzrokowego siodło tureckie zatoka klinowa trzon blaszka przyśrodkowa i boczna wyrostka skrzydłowatego szew wieńcowy kość ciemieniowa bruzdy gałęzi naczyń oponowych środkowych kość skroniowa część łuskowa część skalista przewód słuchowy wewnętrzny bruzda zatoki skalistej górnej otwór wodociągu przedsionka bruzda zatoki esowatej kość czołowa zatoka czołowa kość sitowa grzebień koguci blaszka sitowa blaszka pionowa (część kostna przegrody nosa) szew węgłowy kość potyliczna bruzda zatoki poprzecznej guzowatość potyliczna zewnętrzna (inion) kość nosowa małżowina nosowa dolna szczęka kolec nosowy przedni powierzchnia nosowa kanał przysieczny wyrostek podniebienny wyrostek zębodołowy lemiesz (część kostna przegrody nosa) kość podniebienna otwór szyjny bruzda zatoki skalistej dolnej kanał nerwu podjęzykowego otwór wielki kłykieć potyliczny część podstawna kość nosowa kość czołowa otwór zatoki klinowej kość sitowa blaszka sitowa małżowina nosowa górna małżowina nosowa środkowa otwór klinowo-podniebienny kość łzowa małżowina nosowa dolna szczęka powierzchnia nosowa wyrostek podniebienny wyrostek zębodołowy blaszka pionowa blaszka pozioma kość klinowa trzon przyśrodkowa blaszki wyrostka boczna skrzydłowatego haczyk skrzydłowy kość podniebienna widok na ścianę boczną jamy nosowej, przegroda nosa usunięta Tablica 8 Kości i ich połączenia

10 Sklepienie Zob. także tablice 0, 02 widok od góry kość czołowa szew wieńcowy bregma kość ciemieniowa szew strzałkowy otwór ciemieniowy (dla żyły wypustowej) lambda szew węgłowy kość wstawna kość potyliczna widok od dołu kość czołowa grzebień czołowy bruzda zatoki strzałkowej górnej szew wieńcowy kość ciemieniowa dołeczki ziarenkowe (dla ziarnistości pajęczynówki) śródkoście bruzdy gałęzi naczyń oponowych środkowych bruzda zatoki strzałkowej górnej szew strzałkowy szew węgłowy kość potyliczna Kości i ich połączenia Tablica 9

11 Podstawa czaszki: widok od dołu Zob. także tablicę 2 szczęka dół przysieczny wyrostek podniebienny szew podniebienny pośrodkowy wyrostek jarzmowy kość jarzmowa kość czołowa kość klinowa wyrostek skrzydłowaty haczyk blaszka przyśrodkowa dół skrzydłowy blaszka boczna dół łódkowaty skrzydło większe otwór owalny otwór kolcowy kolec kość skroniowa wyrostek jarzmowy guzek stawowy dół żuchwy wyrostek rylcowaty szczelina skalisto-bębenkowa kanał tętnicy szyjnej wewnętrznej (otwór zewnętrzny) kanalik bębenkowy przewód słuchowy zewnętrzny kanalik sutkowy wyrostek sutkowaty otwór rylcowo-sutkowy część skalista wcięcie sutkowe (dla mięśnia dwubrzuścowego) bruzda potyliczna (dla tętnicy potylicznej) dół szyjny (otwór szyjny jest niewidoczny) otwór sutkowy szew podniebienny poprzeczny kość podniebienna blaszka pozioma otwór podniebienny większy wyrostek piramidowy otwory podniebienne mniejsze kolec nosowy tylny nozdrza tylne lemiesz skrzydła bruzda trąbki słuchowej (gardłowo-bębenkowej, Eustachiusza) otwór poszarpany kość ciemieniowa kość potyliczna kanał nerwu podjęzykowego kłykieć potyliczny kanał i otwór kłykciowy część podstawna guzek gardłowy otwór wielki kresa karkowa dolna grzebień potyliczny zewnętrzny kresa karkowa górna guzowatość potyliczna zewnętrzna Tablica 0 Kości i ich połączenia

12 Podstawa czaszki: widok od góry Zob. także tablicę 3 kość czołowa bruzda zatoki strzałkowej górnej grzebień czołowy bruzda dla naczyń oponowych przednich otwór ślepy powierzchnia górna części oczodołowej kość sitowa grzebień koguci blaszka sitowa kość klinowa skrzydło mniejsze wyrostek pochyły przedni skrzydło większe bruzda naczyń oponowych środkowych (gałęzi czołowych) trzon łęk bruzda skrzyżowania wzrokowego siodło tureckie guzek siodła dół przysadki grzbiet siodła wyrostek pochyły tylny bruzda tętnicy szyjnej wewnętrznej stok kość skroniowa część łuskowa część skalista bruzda nerwu skalistego mniejszego bruzda nerwu skalistego większego wyniosłość łukowata wycisk nerwu trójdzielnego bruzda zatoki skalistej górnej bruzda zatoki esowatej dół przedni czaszki dół środkowy czaszki dół tylny czaszki kość ciemieniowa bruzda naczyń oponowych środkowych (gałęzie ciemieniowe) kąt sutkowy kość potyliczna stok bruzda zatoki skalistej dolnej część podstawna bruzda naczyń oponowych tylnych kłykieć bruzda zatoki poprzecznej bruzda zatoki potylicznej grzebień potyliczny wewnętrzny guzowatość potyliczna wewnętrzna bruzda zatoki strzałkowej górnej Kości i ich połączenia Tablica

13 Otwory podstawy czaszki: widok od dołu Zob. także tablicę 0 nerw nosowo-podniebienny naczynia klinowo-podniebienne nerw i naczynia podniebienne większe nerw i naczynia podniebienne mniejsze nerw skalisty większy nerw skalisty mniejszy nerw żuchwowy (V 3 ) tętnica oponowa dodatkowa tętnica oponowa środkowa gałąź oponowa nerwu żuchwowego (V 3 ) dół przysieczny otwór podniebienny większy otwór podniebienny mniejszy otwór poszarpany otwór owalny otwór kolcowy tętnica szyjna wewnętrzna splot autonomiczny tętnicy szyjnej wewnętrznej struna bębenkowa od nerwu twarzowego (VII) gałąź bębenkowa nerwu językowo-gardłowego (IX) gałąź uszna nerwu błędnego (X) nerw twarzowy (VII) kanał tętnicy szyjnej wewnętrznej szczelina skalisto- -bębenkowa kanalik bębenkowy kanalik sutkowy otwór rylcowo- -sutkowy nerw językowo-gardłowy (IX) nerw błędny (X) nerw dodatkowy (XI) opuszka górna żyły szyjnej wewnętrznej żyła wypustowa sutkowa tętnica oponowa tylna nerw podjęzykowy (XII) rdzeń przedłużony tętnica kręgowa i splot żylny korzenie rdzeniowe nerwu dodatkowego (XI) dół szyjny otwór sutkowy kanał nerwu podjęzykowego otwór wielki Tablica 2 Kości i ich połączenia

14 Otwory podstawy czaszki: widok od góry Zob. także tablicę otwór ślepy szew czołowo-sitowy otwór sitowy przedni otwory blaszki sitowej otwór sitowy tylny żyła wypustowa uchodząca do zatoki strzałkowej górnej tętnica, żyła i nerw sitowy przedni nerwy węchowe tętnica, żyła i nerw sitowy tylny kanał nerwu wzrokowego szczelina oczodołowa górna otwór okrągły otwór owalny otwór kolcowy nerw wzrokowy (II) tętnica oczna nerw okoruchowy (III) nerw bloczkowy (IV) gałęzie łzowa, czołowa i nosowo- -rzęskowa nerwu ocznego (V) nerw odwodzący (VI) żyła oczna górna nerw szczękowy (V2) nerw żuchwowy (V3) tętnica oponowa dodatkowa nerw skalisty mniejszy tętnica i żyła oponowa środkowa gałąź oponowa nerwu żuchwowego otwór klinowy wypustowy (Wesaliusza) (niestały) otwór poszarpany nerw skalisty większy kanał tętnicy szyjnej wewnętrznej tętnica szyjna wewnętrzna splot tętnicy szyjnej wewnętrznej rozwór rozwór przewód słuchowy wewnętrzny otwór wodociągu przedsionka otwór sutkowy (niestały) otwór szyjny kanał kłykciowy (niestały) kanał nerwu podjęzykowego otwór wielki nerwu skalistego mniejszego nerwu skalistego większego nerw twarzowy (VII) nerw przedsionkowo-ślimakowy (VIII) tętnica błędnikowa przewód śródchłonki żyła wypustowa (niestała gałąź tętnicy potylicznej) zatoka skalista dolna nerw językowo-gardłowy (IX) nerw błędny (X) nerw dodatkowy (XI) zatoka esowata tętnica oponowa tylna żyła wypustowa i gałąź oponowa tętnicy gardłowej wstępującej nerw podjęzykowy (XII) rdzeń przedłużony opony tętnice kręgowe gałęzie oponowe tętnic kręgowych korzenie rdzeniowe nerwów dodatkowych Kości i ich połączenia Tablica 3

15 Czaszka noworodka Zob. także tablicę 6 widok od strony bocznej ciemiączko klinowe kość czołowa część łuskowa wcięcie nadoczodołowe (otwór) kość sitowa otwór sitowy przedni blaszka oczodołowa kość łzowa ciemiączko przednie szew wieńcowy kość ciemieniowa guz (wyniosłość) szew łuskowy ciemiączko tylne szew węgłowy kość potyliczna ciemiączko sutkowe kość nosowa szczęka otwór podoczodołowy kość jarzmowa otwór jarzmowo-twarzowy kość podniebienna wyrostek piramidowy widok od góry szew czołowy kość klinowa skrzydło większe blaszka boczna wyrostka skrzydłowatego haczyk blaszki przyśrodkowej wyrostka skrzydłowatego kość skroniowa część łuskowa szczelina skalisto-łuskowa część skalista (brak wyrostka sutkowatego) część bębenkowa (brak części kostnej przewodu słuchowego zewnętrznego) okienko owalne (przedsionka) okienko okrągłe (ślimaka) wyrostek rylcowaty dół żuchwy wyrostek jarzmowy kość czołowa ciemiączko przednie szew wieńcowy kość ciemieniowa szew strzałkowy ciemiączko tylne kość potyliczna szew węgłowy Tablica 4 Kości i ich połączenia

16 Szkielet głowy i szyi Zob. także tablice 6, 9 łuk jarzmowy kość skroniowa kość klinowa dół skroniowy wyrostek kłykciowy żuchwy wcięcie żuchwy wyrostek dziobiasty żuchwy blaszka boczna wyrostka skrzydłowatego (linia przerywana) haczyk blaszki przyśrodkowej wyrostka skrzydłowatego (linia przerywana) szew skrzydłowo-żuchwowy (linia przerywana) kość gnykowa żuchwa więzadło klinowo-gnykowe trzon róg mniejszy róg większy gałąź kąt trzon nagłośnia chrząstka tarczowata chrząstka pierścieniowata tchawica wyrostek sutkowaty przewód słuchowy zewnętrzny kręg szczytowy (dźwigacz) (C) wyrostek rylcowaty kręg obrotowy (obrotnik) (C2) więzadło rylcowo- -żuchwowe kręg C3 kręg C7 kręg T żebro pierwsze (I) Kości i ich połączenia Tablica 5

17 Podstawa czaszki: doły skrzydłowe: widok od tyłu Zob. także tablice 39, 40, 4 widok od tyłu guzowatość potyliczna zewnętrzna (inion) grzebień potyliczny zewnętrzny otwór wielki szczelina oczodołowa dolna wyrostek sutkowaty wyrostek rylcowaty dół skrzydłowy kresa karkowa dolna łuk jarzmowy blaszka pozioma kości podniebiennej małżowina nosowa dolna guz szczęki wyrostek podniebienny szczęki dół przysieczny kresa karkowa górna przegroda nosa nozdrza tylne otwór sutkowy szew potyliczno- -sutkowy kłykieć potyliczny blaszka boczna wyrostka skrzydłowatego blaszka przyśrodkowa wyrostka skrzydłowatego dół skrzydłowy wyrostek piramidowy kości podniebiennej haczyk skrzydłowy wyrostek zębodołowy szczęki widok od dołu i od strony lewej kolec kości klinowej otwór kolcowy otwór owalny guz szczęki dół podskroniowy wyrostek zębodołowy szczęki otwór klinowo-podniebienny dół skrzydłowo-podniebienny nozdrza blaszka boczna blaszka przyśrodkowa haczyk wyrostek piramidowy kości podniebiennej wyrostek skrzydłowaty Tablica 6 Kości i ich połączenia

18 Żuchwa Zob. także tablicę 49 głowa wyrostek kłykciowy wyrostek dziobiasty bruzda żuchwowo-gnykowa trójkąt (dół) zatrzonowy kresa skośna dołek skrzydłowy szyjka wcięcie żuchwy języczek otwór żuchwy dół ślinianki podżuchwowej kresa żuchwowo-gnykowa dół ślinianki podjęzykowej przegroda międzyzębodołowa gałąź część zębodołowa otwór bródkowy guzowatość bródkowa guzek bródkowy podstawa żuchwy trzon kąt wyrostek dziobiasty głowa szyjka wcięcie żuchwy dołek skrzydłowy kresa żuchwowo- -gnykowa gałąź wyrostek kłykciowy języczek otwór żuchwy bruzda żuchwowo-gnykowa kąt trzon dół ślinianki podżuchwowej dół ślinianki podjęzykowej dół dwubrzuścowy kolce bródkowe (guzki górne i dolne) żuchwa osoby starszej (bezzębnej) Kości i ich połączenia Tablica 7

19 Staw skroniowo-żuchwowy widok od strony bocznej torebka stawowa więzadło boczne (skroniowo-żuchwowe) więzadło klinowo-żuchwowe więzadło klinowo-żuchwowe (wyobrażenie) wyrostek rylcowaty więzadło rylcowo-żuchwowe nerw żuchwowy i zwój uszny torebka stawowa tętnica oponowa środkowa nerw uszno-skroniowy tętnica szczękowa nerw zębodołowy dolny nerw językowy więzadło klinowo-żuchwowe więzadło rylcowo-żuchwowe dół żuchwy krążek stawowy guzek stawowy gałąź żuchwowo-gnykowa torebka stawowa tętnicy zębodołowej dolnej i nerw żuchwowo-gnykowy widok od strony przyśrodkowej żuchwa przyciśnięta do szczęki żuchwa lekko obniżona (dominujący ruch zawiasowy) żuchwa silnie obniżona i nieco wysunięta (ruch złożony: zawiasowo-ślizgowy) Tablica 8 Kości i ich połączenia

20 Kręgi szyjne: szczytowy i obrotowy Zob. także tablice 2, 22 wyrostek poprzeczny otwór wyrostka poprzecznego łuk przedni powierzchnia stawowa górna części bocznej dla kłykcia potylicznego guzek przedni guzek więzadła poprzecznego kręgu szczytowego powierzchnia stawowa dla zęba kręgu obrotowego łuk tylny guzek tylny bruzda tętnicy kręgowej część boczna otwór kręgowy ząb powierzchnia stawowa górna dla kręgu szczytowego powierzchnia stawowa dolna dla kręgu C3 trzon powierzchnia stawowa przednia (dla łuku przedniego kręgu szczytowego) nasada część międzystawowa wyrostek poprzeczny kręg szczytowy (dźwigacz) (C): widok od góry kręg obrotowy (obrotnik) (C2): widok od przodu wyrostek poprzeczny guzek tylny łuk tylny otwór kręgowy ząb powierzchnia stawowa górna dla kręgu szczytowego część międzystawowa powierzchnia stawowa tylna (dla więzadła poprzecznego kręgu szczytowego) wyrostek poprzeczny otwór wyrostka poprzecznego powierzchnia stawowa dolna części bocznej dla kręgu obrotowego łuk przedni guzek przedni kręg szczytowy (dźwigacz) (C): widok od dołu powierzchnia stawowa dla zęba kręgu obrotowego wyrostek stawowy dolny kręg obrotowy (obrotnik) (C2): widok od tyłu i od góry ząb wyrostek kolczysty powierzchnia stawowa górna dla kłykcia potylicznego kręg szczytowy (dźwigacz) (C) powierzchnia stawowa tylna (dla więzadła poprzecznego kręgu szczytowego) kręg obrotowy (obrotnik) (C2) C3 C4 cztery górne kręgi szyjne: widok od tyłu i od góry Kości i ich połączenia Tablica 9

21 Kręgi szyjne (cd.) Zob. także tablice 2, 22 powierzchnia dolna kręgu C3 oraz powierzchnia górna kręgu C4 ilustrujące powierzchnie stawowe oraz stawy powierzchnia i wyrostek stawowy dolny otwór wyrostka poprzecznego powierzchnia dolna kręgu C3 blaszka kostna obszar dla połączenia stawowego lewego wyrostka hakowatego kręgu C4 wyrostek kolczysty (rozdwojony) blaszka otwór kręgowy nasada guzek tylny wyrostek poprzeczny guzek przedni trzon kręgu wyrostek hakowaty lewy powierzchnia i wyrostek stawowy górny powierzchnia górna kręgu C4 powierzchnia stawowa prawego wyrostka hakowatego bruzda nerwu rdzeniowego (C 4 ) wyrostek stawowy dolny kręg C4: widok od przodu wyrostek stawowy górny blaszka powierzchnia stawowa dolna trzon otwór wyrostka poprzecznego wyrostek kolczysty wyrostek hakowaty guzek tylny guzek przedni powierzchnia stawowa blaszka kostna listewka kostna dzieląca otwór wyrostka poprzecznego wyrostek poprzeczny powierzchnia stawowa dolna dla kręgu T kręg C7 (kręg wystający): widok od góry trzon wyrostek hakowaty blaszka kostna kręg C7: widok od przodu wyrostek stawowy górny przedzielony otwór wyrostka poprzecznego wyrostek hakowaty trzon guzek tylny guzek przedni (niestały) powierzchnia stawowa wyrostek poprzeczny powierzchnia stawowa wyrostka hakowatego otwór wyrostka poprzecznego (przedzielony) otwór wyrostka poprzecznego* niewyraźny guzek przedni (wyrostek poprzeczny) nasada blaszka bruzda dla nerwu rdzeniowego C 7 wyrostek poprzeczny (guzek tylny) powierzchnia i wyrostek stawowy górny wyrostek stawowy dolny otwór kręgowy wyrostek kolczysty *Otwory poprzeczne kręgu C7 zawierają jedynie żyły kręgowe (bez tętnic) i w tym przypadku są niesymetryczne. Tablica 20 Kości i ich połączenia

22 Kręgi szyjne: stawy hakowo-kręgowe Zob. także tablice 46, 24 kręgi szyjne: widok od przodu guzek przedni kręgu szczytowego kręg szczytowy (C) kręg obrotowy (C2) C3 C4 C5 C6 C7 ząb kręgu obrotowego łuk przedni kręgu szczytowego guzek przedni guzek tylny otwór wyrostka poprzecznego otwór międzykręgowy (dla nerwu rdzeniowego C 3 ) krążek międzykręgowy trzon kręgu wyrostek stawowy dolny (C3) wyrostek stawowy górny (C4) bruzda nerwu rdzeniowego staw hakowo-kręgowy (staw Luschki) guzek tętnicy szyjnej wyrostki hakowate żebro pierwsze wyrostek poprzeczny kręg szczytowy (C) chrząstka stawowa zęba kręgu obrotowego dla stawu szczytowo-obrotowego pośrodkowego staw szczytowo-obrotowy boczny staw wyrostków stawowych pomiędzy kręgami C2 i C3 T kręg obrotowy (C2) otwór wyrostka poprzecznego wyrostki hakowate pierścień włóknisty stawy hakowo-kręgowe (stawy Luschki) jądro miażdżyste wyrostek poprzeczny otwór międzykręgowy (dla 7 nerwu rdzeniowego) trzon kręgu (C7) stawy hakowo-kręgowe odcinka szyjnego kręgosłupa: widok od przodu (kręgi C3 C7 zostały przecięte czołowo w celu uwidocznienia stawów) T Kości i ich połączenia Tablica 2

23 Więzadła zewnętrzne kręgów szyjnych widok od przodu część podstawna kości potylicznej kręg szczytowy (C) torebka stawu szczytowo- -obrotowego bocznego kręg obrotowy (C2) torebka stawu wyrostków stawowych (C3 4) błona szczytowo-potyliczna przednia torebka stawu szczytowo- -potylicznego błona szczytowo- -potyliczna tylna więzadła żółte więzadło karkowe guzek gardłowy błona szczytowo-potyliczna przednia torebka stawu szczytowo-potylicznego błona szczytowo-potyliczna tylna staw szczytowo-obrotowy boczny (torebka stawowa usunięta) więzadło podłużne przednie widok od tyłu kręg szczytowy (C) tętnica kręgowa trzon kręgu obrotowego (C2) krążki międzykręgowe (C2 3 i C3 4) błona szczytowo-potyliczna tylna kość potyliczna torebka stawu szczytowo- -potylicznego wyrostek poprzeczny kręgu szczytowego (C) torebka stawu szczytowo-obrotowego bocznego kręg obrotowy (C2) więzadła żółte nerw podpotyliczny (gałąź grzbietowa nerwu rdzeniowego C ) stawy wyrostków stawowych (C4 5 i C5 6) wyrostek kolczysty kręgu C7 (kręgu wystającego) guzek przedni kręgu C6 (guzek tętnicy szyjnej, guzek Chassaignaca) tętnica kręgowa kręg T więzadło nadkolcowe widok z boku od strony prawej Tablica 22 Kości i ich połączenia

24 Więzadła wewnętrzne kręgów szyjnych Zob. także tablice 46, 24 stok widok od tyłu, usunięto łuki górnych kręgów szyjnych oraz części kości potylicznej celem pokazania więzadeł torebka stawu szczytowo- -potylicznego kręg szczytowy (C) torebka stawu szczytowo- -obrotowego bocznego kręg obrotowy (C2) torebka stawu wyrostków stawowych (C2 3) błona pokrywająca głębsza (dodatkowa) część błony pokrywającej (więzadło szczytowo-obrotowe) więzadło podłużne tylne więzadła skrzydłowe więzadło krzyżowe pęczek podłużny górny więzadło poprzeczne kręgu szczytowego pęczek podłużny dolny głębsza (dodatkowa) część błony pokrywającej (więzadło szczytowo-obrotowe) kręg szczytowy (C) kręg obrotowy (C2) usunięto główną część błony pokrywającej w celu uwidocznienia głębiej położonych więzadeł: widok od tyłu kręg szczytowy (C) kręg obrotowy (C2) więzadło wierzchołka zęba błona szczytowo-potyliczna przednia więzadło skrzydłowe powierzchnia stawowa tylna zęba kręgu obrotowego (dla więzadła poprzecznego kręgu szczytowego więzadło guzek przedni skrzydłowe kręgu szczytowego jamy stawowe usunięto więzadło krzyżowe w celu uwidocznienia głębiej leżących więzadeł: widok od tyłu ząb kręgu obrotowego więzadło poprzeczne kręgu szczytowego staw szczytowo-obrotowy pośrodkowy: widok od góry Kości i ich połączenia Tablica 23

25 Nerw twarzowy i ślinianka przyuszna Zob. także tablice 46, 24 gałęzie skroniowe ślinianka przyuszna gałęzie jarzmowe nerw uszny tylny przewód ślinianki przyusznej (przewód Stenona) nerw twarzowy wychodzący z otworu rylcowo-sutkowego gałęzie policzkowe nerw do brzuśca tylnego mięśnia dwubrzuścowego i do mięśnia rylcowo-gnykowego gałąź brzeżna żuchwy gałąź szyi przekrój poziomy pień nerwu twarzowego wyrostek sutkowaty mięsień skrzydłowy przyśrodkowy gałąź żuchwy mięsień żwacz ślinianka przyuszna część skroniowo-twarzowa nerw uszny tylny pień nerwu twarzowego nerw do brzuśca tylnego mięśnia dwubrzuścowego i do mięśnia rylcowo- -gnykowego część szyjno-twarzowa gałąź skroniowa gałęzie jarzmowe gałęzie policzkowe gałąź brzeżna żuchwy gałąź szyi Tablica 24 Okolica twarzowa

26 Mięśnie wyrazowe twarzy: widok od strony bocznej Zob. także tablice 48, 49 mięsień okrężny oka skalp część oczodołowa część powiekowa brzusiec czołowy mięśnia naczasznego skóra i tkanka podskórna czepiec ścięgnisty (galea aponeurotica) powięź skroniowa mięsień uszny przedni mięsień uszny górny mięsień uszny tylny brzusiec potyliczny mięśnia naczasznego mięsień marszczący brwi (mięśnie: czołowy i okrężny oka częściowo odcięte) mięsień podłużny mięsień dźwigacz wargi górnej mięsień dźwigacz wargi górnej i skrzydła nosa (częściowo odcięty) mięsień nosowy część poprzeczna część skrzydłowa powięź przyusznicza mięsień obniżacz przegrody nosa powięź żwaczowa mięsień okrężny ust mięsień jarzmowy mniejszy mięsień jarzmowy większy blaszka powierzchowna powięzi (głębokiej) szyi mięsień okrężny ust mięsień bródkowy węzeł mięśniowy kąta ust (oznaczone okręgiem) mięsień obniżacz wargi dolnej mięsień obniżacz kąta ust mięsień policzkowy mięsień śmiechowy mięsień szeroki szyi mostek obojczyk Okolica twarzowa Tablica 25

27 Powięzie szyi Zob. także tablicę 27 blaszka powierzchowna powięzi (głębokiej) szyi blaszka przedtchawicza powięzi (głębokiej) szyi torebka włóknista gruczołu tarczowego powięź policzkowo- -gardłowa pochewka naczyń szyjnych tkanka podskórna blaszka powierzchowna powięzi (głębokiej) szyi tkanka tłuszczowa w trójkącie tylnym szyi blaszka przedkręgowa powięzi (głębokiej) szyi powięź skrzydłowa przekrój poprzeczny przestrzeń zagardłowa skóra mięsień szeroki szyi mięsień mostkowo-gnykowy tchawica mięsień mostkowo-tarczowy gruczoł tarczowy przełyk mięsień łopatkowo-gnykowy mięsień mostkowo-obojczykowo- -sutkowy nerw krtaniowy wsteczny kręg szyjny (C7) tętnica szyjna wspólna żyła szyjna wewnętrzna nerw błędny (X) nerw przeponowy mięsień pochyły przedni pień współczulny nerw rdzeniowy mięśnie pochyłe środkowy i tylny mięsień długi szyi mięsień dźwigacz łopatki mięsień czworoboczny mięśnie głębokie szyi przekrój strzałkowy gardło powięź policzkowo- -gardłowa przestrzeń zagardłowa powięź skrzydłowa blaszka przedkręgowa powięzi (głębokiej) szyi tchawica przełyk skóra żuchwa mięsień bródkowo-gnykowy powięź bródkowo-gnykowa blaszka powierzchowna powięzi (głębokiej) szyi powięź mięśni podgnykowych blaszka przedtchawicza powięzi (głębokiej) szyi gruczoł tarczowy tkanka podskórna przestrzeń nadmostkowa rękojeść mostka aorta osierdzie Tablica 26 Szyja

28 Tętnica szyjna wewnętrzna w obrębie części skalistej kości skroniowej tętnica łącząca tylna część mózgowa tętnicy szyjnej wewnętrznej tętnica naczyniówkowa przednia tętnice środkowe przednio-boczne (soczewkowo-prążkowiowe) tętnica środkowa mózgu i jej gałęzie tętnica przysadkowa dolna tętnice przysadkowe górne nerw wzrokowy prawy skrzyżowanie wzrokowe tętnice przednie mózgu (odcinek A 2 ) tętnica łącząca przednia tętnica czołowo-podstawna przyśrodkowa (oczodołowo- -czołowa przyśrodkowa) tętnica prążkowiowa przyśrodkowa (tętnica wsteczna Heubnera) tętnica przednia mózgu (odcinek A ) tętnica mózgu tylna (odcinek P 2 ) tętnica oczna gałąź brzeżna namiotu (od pnia oponowo- -przysadkowego) pień oponowo- -przysadkowy nerw wzrokowy lewy zatoka klinowa tętnica oponowa grzbietowa gałąź szyjno-bębenkowa tętnica wsteczna otworu poszarpanego tętnica oponowa środkowa (gałąź pośrednia od tętnicy szyjnej zewnętrznej) gałąź oponowa część skalista tętnicy szyjnej wewnętrznej (zasłonięta kością) część szyjna tętnicy szyjnej wewnętrznej gałąź do otworu owalnego gałąź do otworu kolcowego zespolenie między tętnicami szyjnymi wewnętrzną i zewnętrzną część jamista tętnicy szyjnej wewnętrznej gałąź do otworu okrągłego tętnica do części dolnej zatoki jamistej (pień dolno-boczny) i gałąź do szczeliny oczodołowej górnej tętnica kanału skrzydłowego Tablica 38 Naczynia mózgowia i opon

29 Tętnice mózgowia: schemat tętnica środkowa mózgu tętnica łącząca tylna tętnica przednia mózgu tętnica łącząca przednia tętnica oczna tętnica nadoczodołowa tętnica nadbloczkowa gałąź szyjno-bębenkowa tętnicy szyjnej wewnętrznej tętnica tylna mózgu tętnica górna móżdżku tętnica łzowa tętnica grzbietowa nosa tętnica oponowa środkowa tętnica kątowa tętnica bębenkowa przednia tętnica oponowa środkowa tętnica szczękowa 4 tętnica skroniowa powierzchowna tętnica uszna tylna tętnica twarzowa tętnica podstawna tętnica dolna przednia móżdżku tętnica potyliczna tętnica językowa tętnica gardłowa wstępująca tętnica dolna tylna móżdżku tętnica szyjna zewnętrzna 5 5 tętnica rdzeniowa przednia gałęzie rdzeniowe (od tętnicy kręgowej i od tętnicy szyjnej wstępującej) tętnica szyjna wewnętrzna 5 tętnica kręgowa tętnica tarczowa górna tętnica szyjna wspólna 5 tętnica szyjna wspólna tętnica szyjna głęboka tętnica poprzeczna szyi tętnica kręgowa tętnica nadłopatkowa tętnica szyjna wstępująca tętnica międzyżebrowa najwyższa tętnica tarczowa dolna pień żebrowo-szyjny pień tarczowo-szyjny tętnica podobojczykowa tętnica podobojczykowa tętnica piersiowa wewnętrzna pień ramienno-głowowy zespolenia aorta łuk zstępująca wstępująca zespolenie tętnicze prawo- i lewostronne 2 zespolenie tętnicze między tętnicą szyjną wewnętrzną i tętnicą kręgową 3 zespolenie tętnicze między tętnicą szyjną wewnętrzną i tętnicą szyjną zewnętrzną 4 zespolenie tętnicze między tętnicą podobojczykową i tętnicą szyjną zewnętrzną 5 zespolenie tętnicze między tętnicą podobojczykową i tętnicą kręgową Naczynia mózgowia i opon Tablica 39

30 Tętnice mózgowia: widok od dołu tętnica czołowo-podstawna przyśrodkowa (oczodołowo-czołowa) tętnica łącząca przednia tętnica przednia mózgu tętnica prążkowiowa przyśrodkowa dalsza (tętnica wsteczna Heubnera) tętnica szyjna wewnętrzna tętnice soczewkowo-prążkowiowe tętnica środkowa mózgu tętnica czołowo- -podstawna boczna (oczodołowo-czołowa) tętnica przedczołowa tętnica naczyniówkowa przednia tętnica łącząca tylna tętnica tylna mózgu tętnica górna móżdżku (SCA) tętnica podstawna tętnice mostu tętnica błędnikowa (gałąź przewodu słuchowego wewnętrznego) tętnica dolna przednia móżdżku (AICA) tętnica kręgowa tętnica rdzeniowa przednia tętnica dolna tylna móżdżku (PICA) (odcięta) tętnica rdzeniowa tylna tętnica prążkowiowa przyśrodkowa dalsza (tętnica wsteczna Heubnera) tętnica łącząca przednia tętnica przednia mózgu tętnica środkowa mózgu tętnica łącząca tylna tętnica naczyniówkowa przednia pasmo wzrokowe tętnica tylna mózgu odnoga mózgu ciało kolankowate boczne tętnica naczyniówkowa tylna przyśrodkowa tętnica naczyniówkowa tylna boczna splot naczyniówkowy komory bocznej ciało kolankowate przyśrodkowe poduszka wzgórza komora boczna koło tętnicze mózgu (Willisa) (zaznaczone linią przerywaną) Tablica 40 Naczynia mózgowia i opon

31 Koło tętnicze mózgu (Willisa) Dla tętnic przysadki zob. tablicę 49 naczynia krwionośne zostały wyodrębnione: widok od dołu tętnica przednia mózgu (odcinek A 2 ) tętnica łącząca przednia tętnica przednia mózgu (odcinek A ) tętnica oczna tętnica szyjna wewnętrzna tętnica prążkowiowa przyśrodkowa dalsza (tętnica wsteczna Heubnera) tętnice środkowe przednio-przyśrodkowe (przeszywające) tętnica podwzgórzowa tętnice środkowe przednio-boczne (soczewkowo-prążkowiowe) tętnica środkowa mózgu tętnica łącząca tylna tętnica tylna mózgu (odcinek P 2 ) (odcinek P ) tętnica górna móżdżku tętnica podstawna tętnice mostu tętnica dolna przednia móżdżku (AICA) tętnica kręgowa tętnica przysadkowa górna tętnica przysadkowa dolna tętnica naczyniówkowa przednia tętnica wzgórzowo-guzowa tętnice środkowe tylno-przyśrodkowe (przeszywające) tętnica przeszywająca wzgórza tętnice środkowe tylno-przyśrodkowe tętnica błędnikowa (gałąź przewodu słuchowego wewnętrznego) naczynia krwionośne wraz z sąsiadującymi strukturami (in situ): widok od dołu tętnica przednia mózgu tętnica podwzgórzowa tętnica szyjna wewnętrzna tętnica przysadkowa górna tętnica środkowa mózgu tętnica przysadkowa dolna tętnica łącząca tylna żyły przysadkowe odśrodkowe tętnica tylna mózgu tętnica łącząca przednia skrzyżowanie wzrokowe zatoka jamista lejek przysadki i żyły wrotne przysadkowe długie przysadka gruczołowa (przedni płat przysadki mózgowej) przysadka nerwowa (tylny płat przysadki mózgowej) tętnice środkowe tylno-przyśrodkowe (przeszywające) tętnica górna móżdżku tętnica podstawna Naczynia mózgowia i opon Tablica 4

32 Tętnice mózgowia: widok od przodu i przekrój tętnica przedczołowa spoidło wielkie mózgu tętnice przednio-boczne (soczewkowo-prążkowiowe) tętnica czołowo-podstawna (oczodołowo-czołowa) boczna tętnice bruzdy przedśrodkowej i środkowej tętnica bruzdy zaśrodkowej tętnica ciemieniowa tylna tętnica zakrętu kątowego tętnice skroniowe (przednia, środkowa i tylna) tętnica środkowa mózgu i jej gałęzie (głęboko w bruździe bocznej mózgu [Sylwiusza]) tętnica łącząca przednia tętnica łącząca tylna tętnica przednia dolna móżdżku (AICA) tętnica rdzeniowa tylna ciało prążkowane (jądro ogoniaste i jądro soczewkowate) tętnice soczewkowo- -prążkowiowe przednio-boczne wyspa (wyspa Reila) tętnice bruzdy przedśrodkowej i środkowej oraz tętnice ciemieniowe bruzda boczna mózgu (Sylwiusza) gałęzie skroniowe tętnicy środkowej mózgu płat skroniowy tętnica środkowa mózgu tętnica szyjna wewnętrzna tętnica okołośrodkowa gałęzie czołowe przednio- -przyśrodkowe tętnica okołospoidłowa tętnica spoidłowo-brzeżna tętnica czołowa biegunowa tętnice przednie mózgu tętnica czołowo- -podstawna przyśrodkowa (oczodołowo-czołowa) tętnica prążkowiowa przyśrodkowa dalsza (tętnica wsteczna Heubnera) tętnica szyjna wewnętrzna tętnica naczyniówkowa przednia tętnica tylna mózgu tętnica górna móżdżku tętnica podstawna i tętnice mostu tętnica błędnikowa lewa (gałąź przewodu słuchowego wewnętrznego) tętnica kręgowa tętnica tylna dolna móżdżku (PICA) tętnica rdzeniowa przednia sierp mózgu tętnice spoidłowo-brzeżne tętnice okołospoidłowe (gałęzie tętnic przednich mózgu) pień ciała modzelowatego torebka wewnętrzna przegroda przezroczysta dziób ciała modzelowatego tętnice przednie mózgu tętnica prążkowiowa przyśrodkowa dalsza (tętnica wsteczna Heubnera) tętnica łącząca przednia skrzyżowanie wzrokowe Tablica 42 Naczynia mózgowia i opon

33 Tętnice mózgowia: widok od strony bocznej i przyśrodkowej tętnica ciemieniowa przednia* (tętnica bruzdy zaśrodkowej) tętnica bruzdy środkowej (tętnica bruzdy Rolanda) tętnica bruzdy przedśrodkowej tętnica przedczołowa tętnica ciemieniowa tylna tętnica zakrętu kątowego gałęzie końcowe tętnicy tylnej mózgu gałęzie końcowe tętnicy przedniej mózgu tętnica czołowo- -podstawna (oczodołowo- -czołowa) boczna tętnica środkowa mózgu lewa tętnica przednia mózgu lewa tętnica łącząca przednia tętnica przednia mózgu prawa tętnica szyjna wewnętrzna lewa tętnica skroniowa biegunowa gałąź skroniowa tylna gałąź skroniowa środkowa gałęzie końcowe górna i dolna gałąź skroniowa przednia gałęzie potyliczno- -skroniowe gałęzie czołowe środkowe tętnica spoidłowo- -brzeżna tętnica czołowa biegunowa tętnica przednia mózgu prawa tętnica czołowo- -podstawna (oczodołowo- -czołowa) przyśrodkowa tylna pośrednia przednia tętnica okołospoidłowa tętnica płacika okołośrodkowego gałęzie obręczy tętnica tylna mózgu prawa tętnica przedklinka gałąź grzbietowa ciała modzelowatego gałąź ciemieniowo- -potyliczna gałąź ostrogowa tętnica łącząca przednia (odcięta) tętnica prążkowiowa przyśrodkowa dalsza (tętnica wsteczna Heubnera) tętnica szyjna wewnętrzna prawa tętnica potyliczna przyśrodkowa gałąź skroniowa tylna gałąź skroniowa przednia tętnica łącząca tylna *Tętnica ciemieniowa przednia może występować podwójnie jako tętnica ciemieniowa przednia i tętnica bruzdy zaśrodkowej Naczynia mózgowia i opon Tablica 43

34 Tętnice dołu tylnego czaszki tętnice wzgórzowo-kolankowe tętnica naczyniówkowa przednia odnoga sklepienia tętnice soczewkowo-prążkowiowe (tętnice środkowe przednio-boczne) głowy jąder ogoniastych przegroda przezroczysta ciało modzelowate tętnice przednie mózgu szczelina podłużna mózgu ciało kolankowate boczne i przyśrodkowe wzgórza lewego sploty naczyniówkowe komór bocznych poduszki wzgórza lewego i prawego płat ciała modzelowatego róg potyliczny (tylny) komory bocznej prawej gałąź grzbietowa prawa biegnąca do ciała modzelowatego (tętnica okołospoidłowa tylna) ciemieniowo- -potyliczna ostrogowa gałęzie tętnicy tylnej mózgu prawej wzgórki górne nerw wzrokowy (II) tętnica oczna tętnica przednia mózgu tętnica środkowa mózgu tętnica łącząca tylna tętnice przeszywające wzgórza tętnica szyjna wewnętrzna lewa tętnica podstawna tętnice mostu tętnica błędnikowa (gałąź przewodu słuchowego wewnętrznego) III tętnica tylna mózgu tętnica górna móżdżku tętnica dolna przednia móżdżku (AICA) gałąź oponowa przednia tętnicy kręgowej gałęzie skroniowe tętnicy tylnej mózgu tętnica rdzeniowa przednia VI IV V VIII VII IX X XI tętnica naczyniówkowa tylna przyśrodkowa biegnąca do splotu naczyniówkowego komory trzeciej tętnica naczyniówkowa tylna boczna gałąź boczna (brzeżna) tętnica dolna robaka (prześwieca) gałąź naczyniówkowa komory czwartej (prześwieca) gałąź migdałkowa tętnicy dolnej tylnej móżdżku zarys komory czwartej (przerywana linia) gałąź oponowa tylnej tętnicy kręgowej tętnica dolna tylna móżdżku (PICA) tętnica rdzeniowa tylna lewa tętnica kręgowa lewa gałąź górna robaka Tablica 44 Naczynia mózgowia i opon

35 Żyły dołu tylnego czaszki wzgórek dolny i górny lewy żyła podstawna (Rosenthala) żyła śródmózgowiowa tylna ciało kolankowate przyśrodkowe ciało kolankowate boczne wzgórze lewe (odcięte) pasmo wzrokowe żyły wzgórzowo- -prążkowiowe dolne nerw wzrokowy (II) nerw okoruchowy (III) nerw bloczkowy (IV) żyła śródmózgowiowa boczna żyła środkowa głęboka mózgu (odcięta) żyła przednia mózgu żyła mostowo- -śródmózgowiowa przednia nerw trójdzielny (V) żyła mostowa poprzeczna żyła skalista (uchodzi do zatoki skalistej górnej) żyła mostowa boczna żyła przednio-pośrodkowa rdzenia przedłużonego żyła zachyłka bocznego komory czwartej konary móżdżku: górny, środkowy i dolny żyła rdzeniowa przednia poduszka wzgórza lewa poduszka wzgórza prawa żyły wewnętrzne mózgu L CL N płat ciała modzelowatego T komora czwarta żyła wielka mózgu (żyła Galena) C żyła grzbietowa ciała modzelowatego U zatoka strzałkowa dolna C zatoka prosta sierp mózgu P D namiot móżdżku (odcięty) F TU żyła móżdżkowa przedśrodkowa żyła zamigdałkowa górna żyła zbiornika móżdżkowo- -rdzeniowego żyła rdzeniowa tylna żyła przedczubowa spływ zatok zatoka poprzeczna lewa (odcięta) zatoka strzałkowa górna żyła górna robaka żyła dolna robaka sierp móżdżku (odcięty) i zatoka potyliczna żyła dolna móżdżku żyła międzyczubowa żyła górna móżdżku (niestała) części móżdżku L języczek TU guz CL płacik środkowy P piramida C czub U czopek D stok N grudka F liść T migdałek Naczynia mózgowia i opon Tablica 45

36 Żyły głębokie mózgowia Dla żył powierzchniowych mózgowia zob. tablicę 03 szczelina podłużna mózgu tętnica i żyła przednia mózgu kolano ciała modzelowatego przegroda przezroczysta żyła przednia przegrody przezroczystej głowa jądra ogoniastego żyła przednia jądra ogoniastego żyły poprzeczne jądra ogoniastego otwór międzykomorowy (Monro) słupy sklepienia żyła wzgórzowo-prążkowiowa górna żyła naczyniówkowa górna i splot naczyniówkowy komory bocznej wzgórze tkanka naczyniówkowa komory III żyła bezpośrednia boczna żyła tylna jądra ogoniastego żyły wewnętrzne mózgu żyła podstawna (żyła Rosenthala) żyła wielka mózgu (żyła Galena) zatoka strzałkowa dolna zatoka prosta namiot móżdżku zatoka poprzeczna spływ zatok zatoka strzałkowa górna preparat widziany od góry żyła haka żyła przednia mózgu żyła środkowa powierzchowna mózgu (do zatoki klinowo-ciemieniowej) żyła środkowa głęboka mózgu odnoga mózgu żyła podstawna mózgu (żyła Rosenthala) ciało kolankowate boczne ciało kolankowate przyśrodkowe skrzyżowanie wzrokowe żyły dolne mózgu poduszka wzgórza płat ciała modzelowatego żyła wielka mózgu (żyła Galena) preparat widziany od dołu żyła zespalająca dolna (żyła Labbégo) Tablica 46 Naczynia mózgowia i opon

37 Żyły głębokie mózgowia (cd.) żyły tylne przegrody przezroczystej żyły wzgórzowe górne żyła naczyniówkowa górna żyły poprzeczne jądra ogoniastego żyła wzgórzowo-prążkowiowa górna żyła przednia jądra ogoniastego żyła przednia przegrody przezroczystej kolano ciała modzelowatego komora boczna żyła bezpośrednia boczna żyła wzgórzowo-prążkowiowa tylna żyły wewnętrzne mózgu (prawa i lewa) żyła przyśrodkowa przedsionka komory bocznej żyła boczna przedsionka komory bocznej płat ciała modzelowatego żyła wielka mózgu (żyła Galena) żyła grzbietowa ciała modzelowatego zatoka strzałkowa dolna żyła potyliczna zatoka prosta róg potyliczny (tylny) komory bocznej otwór międzykomorowy (Monro) spoidło przednie zrost międzywzgórzowy żyła przednia mózgu skrzyżowanie wzrokowe komora III móżdżek żyła środkowa głęboka mózgu żyły wzgórzowo-prążkowiowe dolne żyła podstawna (żyła Rosenthala) róg skroniowy (dolny) komory bocznej żyła tylna śródmózgowia żyła komorowa dolna wodociąg śródmózgowia komora IV otwory boczne i otwór pośrodkowy komory IV żyła górna robaka żyły biegnące na bocznej ścianie komory bocznej żyły biegnące na przyśrodkowej i dolnej ścianie komory bocznej pozostałe żyły Naczynia mózgowia i opon Tablica 47

38 Podwzgórze i przysadka mózgowa Zob. także tablice 07, 08 przegroda przezroczysta wzgórze sklepienie zrost międzywzgórzowy bruzda podwzgórzowa spoidło przednie przykomorowe tylne jądra podwzgórza grzbietowo-przyśrodkowe nadwzrokowe brzuszno-przyśrodkowe łukowate (lejka) ciało suteczkowate skrzyżowanie wzrokowe lejek przysadka mózgowa pęczek suteczkowo- -wzgórzowy wodociąg śródmózgowia pęczek podłużny grzbietowy i pęczek suteczkowo-nakrywkowy blaszka krańcowa jądro przykomorowe bruzda podwzgórzowa jądro nadwzrokowe droga nadwzrokowo-przysadkowa droga guzowo-przysadkowa droga podwzgórzowo-przysadkowa lejek jądro łukowate (jądro lejka) ciało suteczkowate przysadka gruczołowa (płat przedni przysadki mózgowej) część guzowa beleczka łącznotkankowa część pośrednia część obwodowa szczelinowata przestrzeń (pozostałość po kieszonce Rathkego) wyniosłość pośrodkowa guza popielatego pień lejka płat nerwowy przysadka nerwowa (płat tylny przysadki mózgowej Tablica 48 Naczynia mózgowia i opon

39 Tętnice i żyły podwzgórza i przysadki mózgowej Zob. także tablicę 4 naczynia podwzgórzowe pierwotna sieć włosowata krążenia wrotnego przysadki tętnica przysadkowa górna tętnica beleczkowa beleczka łącznotkankowa żyła przysadkowa (uchodzi do zatoki jamistej) żyły wrotne przysadkowe długie żyły wrotne przysadkowe krótkie żyła przysadkowa uchodzi do zatoki jamistej wtórna sieć włosowata krążenia wrotnego przysadki przysadka nerwowa (płat tylny przysadki mózgowej) przysadka gruczołowa (płat przedni przysadki mózgowej) sieć naczyniowa włosowata w obrębie tylnego płata przysadki żyła przysadkowa uchodzi do zatoki jamistej żyły przysadkowe uchodzą do zatoki jamistej tętnica przysadkowa dolna Naczynia mózgowia i opon Tablica 49

40 Angiogramy głowy (MRV i MRA) żyła pomostowa zatoka strzałkowa górna żyła wewnętrzna mózgu żyła Galena zatoka prosta zatoka poprzeczna zatoka esowata żyła szyjna wewnętrzna tętnica przednia mózgu tętnica łącząca przednia tętnica środkowa mózgu tętnica łącząca tylna tętnica tylna mózgu tętnica podstawna tętnica szyjna wewnętrzna tętnica kręgowa Tablica 50 Anatomia radiologiczna

41 Zdjęcia głowy (MRI) przestrzeń podpajęczynówkowa istota szara szczelina podłużna mózgu istota biała tętnica przednia mózgu komora III płat skroniowy jądro czerwienne śródmózgowie wodociąg śródmózgowia zbiornik blaszki czworaczej móżdżek zatoka strzałkowa górna ciało modzelowate głowa jądra ogoniastego komora boczna komora III kolano ciała modzelowatego komora boczna sklepienie most tętnica podstawna tętnica kręgowa płat ciała modzelowatego szyszynka blaszka pokrywy przysadka mózgowa komora IV móżdżek migdałek gardłowy łuk tylny kręgu szczytowego (C) rdzeń kręgowy Anatomia radiologiczna Tablica 5