dr Jerzy M. NIEPSUJ Warszawa/Londyn UKSW/PUNO, r.
|
|
- Leszek Czarnecki
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 dr Jerzy M. NIEPSUJ Warszawa/Londyn UKSW/PUNO, r.
2 Praca stworzyła człowieka! Ora et labora! Arbeit macht frei! Kto nie pracuje ten nie je! 2
3 PLAN WYKŁADU 1. Wprowadzenie wyjaśnienie i uzasadnienie tematu, nawiązania do poprzednich wykładów. 2. Pytania o pracę: - Czym jest praca? - Co jest celem pracy? - Jaki sens ma ludzka praca? (Jaką rolę odgrywa praca w życiu człowieka?) 3. Czy praca jest dobrem czy złem, jak chcą niektórzy? (Czy praca ma swój wymiar etyczny? Czy jest wartością moralną?) 4. Jakie miejsce zajmuje praca w hierarchii wartości człowieka? 5. Czy człowiek pracuje aby żyć, czy żyje aby pracować? 6. Czy praca jest dla człowieka czy człowiek dla pracy? 3 7. Wnioski.
4 MOTTO / / z pewnością praca jest <<rzeczą starą>> - tak starą jak człowiek i jego życie na ziemi. Równocześnie zaś ogólna sytuacja człowieka w świecie współczesnym, rozpoznawana i analizowana w różnych aspektach geograficznych, kulturalnych i cywilizacyjnych, domaga się tego, aby odsłaniać nowe znaczenia pracy ludzkiej a także, aby sformułować nowe zadania, jakie w tej dziedzinie stoją przed każdym człowiekiem, przed rodziną, przed poszczególnymi narodami i całą ludzkością. (Jan Paweł II, Encyklika Laborem exercens, 4 Znak 7-9 ( ), Kraków 1982, s.1121.
5 MOTTO / / Człowiek dzisiejszy zdaje się być stale zagrożony przez to, co jest jego własnym wytworem, co jest wynikiem pracy jego rąk, a zarazem i bardziej jeszcze pracy jego umysłu, dążeń jego woli. (Jan Paweł II, Redemtor hominis,op.cit.,s.38). 5
6 MOTTO: / / Praca jest przede wszystkim procesem zachodzącym między człowiekiem a przyrodą, procesem, w którym człowiek poprzez swoją działalność realizuje, reguluje i kontroluje wymianę materii z przyrodą. / / jako twórczyni wartości użytkowych, jako praca użyteczna, jest tedy praca warunkiem istnienia człowieka, niezależnym od wszelkich ustrojów społecznych, jest wieczną, przyrodzoną koniecznością umożliwiającą wymianę materii między człowiekiem a przyrodą, a więc umożliwiającą życie ludzkie. (K.Marks, Kapiał, Tom Pierwszy, Warszawa 1951, s.188 i 45) 6
7 1. WPROWADZENIE WYJAŚNIENIE I UZASADNIENIE TEMATU, SFORMUŁOWANIE HIPOTEZ ROBOCZYCH (BADAWCZYCH) Tematem wykładu jest praca jako jeden z dylematów etycznych współczesnego człowieka. A ponieważ nie ma pracy bez człowieka, przeto w rzeczywistości tematem wykładu jest człowiek w szerokim kontekście tej rzeczywistości, jaką jest praca (Laborem exercens, 1). Zatem, punkt ciężkości niniejszych rozważań spoczywa na człowieku, czyli wolnej, świadomej i zdolnej do samostanowienia osobie, co ex difinitione implikuje konieczność etycznego spojrzenia na pracę. Hipotezy robocze: 1. Problematyka pracy 7
8 LITERATURA PRZEDMIOTU 1. Stefan Kardynał Wyszyński, Duch pracy ludzkiej. Myśli o wartości pracy. Księgarnia Św. Wojciecha, Wyd.II (III), Poznań Jan Paweł II, Laborem exercens, "Znak" 7-9 ( ), Kraków Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość, Kraków K. Marks, Kapitał, t.1, KiW, Warszawa Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym "Gaudium et spes", w: Sobór Watykański II. Konstytucje, Dekrety, Deklaracje. Tekst polski, Pallottinum, Wyd.III. 6. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Biblia Tysiąclecia. W przekładzie z języków oryginalnych. Opracował Zespól Biblistów Polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich. Wyd. Pallottinum, Poznań
9 2.Pytania o pracę: Rzeczywistość ludzkiej pracy od wieków rodzi pytania m.in.: Czym jest praca? Czemu służy i co jest celem pracy? Jaki sens ma ludzka praca? (Jaką rolę odgrywa praca w życiu człowieka?) Czy praca jest dobrem czy złem, jak chcą niektórzy? (Czy praca ma swój wymiar etyczny?) Jakie miejsce zajmuje praca w hierarchii wartości człowieka? Czy człowiek pracuje aby żyć, czy żyje aby pracować? Czy praca jest dla człowieka czy człowiek dla pracy? Dlaczego brak pracy (bezrobocie) wstrząsa człowiekiem najbardziej? Znane są przede wszystkim ściśle ekonomiczne czy socjologiczne określenia pojęcia pracy. Ale praca ma także swój uchwytny wymiar etyczny. I on nas tu przede wszystkim interesuje. 9
10 3. Czym jest i czemu służy praca? Wg ks. Józefa Tischnera / /praca jest szczególną formą rozmowy człowieka z człowiekiem, służącą podtrzymywaniu i rozwojowi ludzkiego życia. Krócej: praca to rozmowa w służbie życia. [ ] Nie można rozpatrywać etycznego aspektu pracy w oderwaniu od wartości, jaką jest dla człowieka życie. [ ] Praca bądź służy życiu, gdy podtrzymuje życie i zapewnia jego rozwój (praca rolnika, lekarza, budowniczego domu itp.), bądź nadaje życiu głębszy sens (praca artysty, filozofa, kapłana). (J.Tischner, Etyka solidarności, s.23 i 25). 10
11 Jaka działalność człowieka nie jest pracą? Nie jest więc pracą w znaczeniu etycznym taka działalność człowieka, która zamiast służyć życiu, przynosi śmierć. - Nie jest pracą zabijanie ludzi w obozie koncentracyjnym czy łagrze, - Nie jest pracą rzemiosło wojenne najeźdźców, którzy wolą rabować niż pracować, - Czy zdrada Judasza była pracą (mimo, że otrzymał wynagrodzenie)? NIE, bo nie służyła ona życiu ludzkiemu. 11
12 2. Sens i wyzysk pracy Praca uzyskuje wartość i godność dzięki wartości życia, któremu służy! Sens pracy musi uwzględniać słowa dla człowieka. Postawmy więc sobie pytanie: Jak ja pojmuję pracę? Czy dla mnie, moja praca jest formą służby człowiekowi? Spojrzenie etyczne na pracę domaga się, abyśmy wciąż uwzględniali człowieka. Kiedy mamy do czynienia z wyzyskiem pracy? Czy współcześnie mamy do czynienia z moralnym wyzyskiem pracy? Na czym on polega? 12
13 Podobnie jak kłamstwo jest chorobą mowy, tak wyzysk jest chorobą pracy (Tischner, s.27). Co to jest wyzysk? To jest kłamstwo pracy. Istota wyzysku jego zasadniczy znak, to niepotrzebne cierpienie. Takie cierpienie nie wynika z naturalnego oporu tworzywa, lecz jest pośrednio lub bezpośrednio dziełem innego, jakoś związanego ze mną człowieka. Gdy nieurodzajna ziemia zmusza rolnika do zwiększonego wysiłku, nie ma w tym wyzysku. Ale, gdy dzieje się to z winy innego człowieka, to jest wyzysk. 13
14 Czy praca może być prawdziwa? Czy wartość prawdy odnosi się do pracy, podobnie jak się odnosi do mowy? Tak! Prawdziwa praca to praca służąca życiu i wyrastająca z porozumienia i kontynuująca je. Czy praca może być chora? Tak! Gdy zostaje naruszona właściwa hierarchia wartości w stosunku pracy, tj.: (Jan Paweł II, Laborem exercens, s.7) - osoby przed rzeczą, - pracy przed kapitałem i - etyki przed techniką. 14
15 WNIOSKI Zasadniczym powołaniem etyki jest odpowiedzieć na pytanie, jak ze względów moralnych należy postępować. Taki sposób uprawiania etyki nie wszystkich zadawalał. Np. Władysława Tatarkiewicza. Według Niego etyka w pierwszym rzędzie powinna udzielić odpowiedzi na pytanie, które przedmioty są dobre, a które złe. To mając przede wszystkim na uwadze można dopiero przystąpić do ustalenia właściwych reguł postępowania. Mając powyższe na uwadze: Dylemat etyczny współczesnego człowieka w związku z pracą polega przede wszystkim na tym, że: zostaje naruszona właściwa hierarchia wartości w stosunku pracy, tj.: - osoby przed rzeczą, - pracy przed kapitałem i - etyki przed techniką. Praca człowieka staje się wówczas nie prawdziwa i chora (Praca stanowi jeden z podstawowych dylematów etycznych współczesności, tak w wymiarze jednostkowym, jak i rodzinnym, społecznym (narodowym), wspólnotowym oraz ogólnoludzkim (globalnym); Możemy mówić o moralnej powinności pracy nad pracą jaka ciąży na każdym człowieku. 15
16 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 16
dr Jerzy M. NIEPSUJ Warszawa/Londyn UKSW/PUNO, 22.02.2009 r.
dr Jerzy M. NIEPSUJ Warszawa/Londyn UKSW/PUNO, 22.02.2009 r. Czy jesteśmy ludźmi równymi? Czy jestem człowiekiem Solidarnym? PLAN WYKŁADU 1. Wprowadzenie wyjaśnienie i uzasadnienie tematu, nawiązania do
dr Jerzy M. NIEPSUJ Warszawa/Londyn UKSW/PUNO, r.
dr Jerzy M. NIEPSUJ Warszawa/Londyn UKSW/PUNO, 22.02.2009 r. 1 Czy jestem człowiekiem wolnym? Czy jesteśmy przyjaciółmi wolności? Polskie konotacje i drogi do wolności Za Waszą i Naszą Wolność Nie ma wolności
BUDUJMY CYWILIZACJĘ ŻYCIA
BUDUJMY CYWILIZACJĘ ŻYCIA dr Jerzy M. NIEPSUJ IPAK - Londyn - POSK, 24.02.2009 r. PLAN WYKŁADU 1. Wprowadzenie wyjaśnienie i uzasadnienie tematu. 2. Cywilizacja śmierci jako środowisko życia współczesnego
Zasady życia społecznego. Katolicka Nauka Społeczna
Zasady życia społecznego Katolicka Nauka Społeczna 1. Wolność w sferze ekonomicznej Wolny rynek jest niezbędnym narzędziem w ekonomii jednak nie wszystkie dobra mogą podlegać jego regulacjom nie wszystkie
Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH
Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół podstawowych. Minimum programowe nie uwzględnia podziału treści materiału
Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH
Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół ponadpodstawowych: liceum, technikum oraz szkół zawodowych. Katechezy
WSTĘP DO HISTORII ZBAWIENIA. Chronologia Geografia Treść Przesłanie
WSTĘP DO HISTORII ZBAWIENIA Chronologia Geografia Treść Przesłanie Historia zbawienia jest to historia świata i człowieka widziane z perspektywy relacji z Bogiem. definicja Chronologia historii zbawienia
Boże spojrzenie na człowieka 1
Boże spojrzenie na człowieka 1 opracował: Artur Trzęsiok Knurów, 24 marca 2006 1 wersja beta 1 Wprowadzenie dla Animatora Człowiek nie może żyć bez miłości. Człowiek pozostaje dla siebie istotą niezrozumiałą,
ETYKA Poziomy refleksji i metodologia argumentacji. ks. dr Artur Aleksiejuk
ETYKA Poziomy refleksji i metodologia argumentacji ks. dr Artur Aleksiejuk ETYKA Od greckiego słowa ethos obyczaj, zwyczaj. ETYKA dyscyplina naukowa, zajmująca się moralnością, teorią moralności ETYKA
EGZAMIN MATURALNY 2010 FILOZOFIA
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2010 FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY Klucz punktowania odpowiedzi MAJ 2010 2 Zadanie 1. (0 2) problemów i tez z zakresu ontologii, epistemologii,
Etyka problem dobra i zła
Etyka problem dobra i zła Plan wykładu Definicje i podstawowe odróżnienia Problem dobrego życia w klasycznej etyce Arystotelesowskiej Chrześcijańska interpretacja etyki Arystotelesowskiej Etyka - problem
Rozwój ku pełni człowieczeństwa w nauczaniu Papieża Jana Pawła II
Rozwój ku pełni człowieczeństwa w nauczaniu Papieża Jana Pawła II Wojciech Kosek Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka, Bielsko-Biała, 10. kwietnia 2014 r. Konferencja Personalistyczna koncepcja wychowania
dr Jerzy M. NIEPSUJ Warszawa/Londyn UKSW/PUNO, 22.02.2009 r.
dr Jerzy M. NIEPSUJ Warszawa/Londyn UKSW/PUNO, 22.02.2009 r. Czy ja jestem człowiekiem prawdy? Czy my Polacy i Europejczycy jesteśmy ludźmi prawdy? Tak jak miłości, nadziei, dobra nie można po prostu dać
Dylematy w pracy socjalnej. psychicznymi
Dylematy w pracy socjalnej z osobami z zaburzeniami psychicznymi W ramach Specjalistycznego Zespołu Pracy Socjalnej w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie w Poznaniu Misja Zespołu Pracownicy Specjalistycznego
X. NAUCZANIE KOŚCIOŁA
X. NAUCZANIE KOŚCIOŁA - nauczanie Papieża - dokumenty Stolicy Apostolskiej - dokumenty Soborów oraz Biskupów - Prawo Kanoniczne AUTOR TYTUŁ NUMER STATUS - Znak nr 7-9 (1982) Społeczne nauczanie KK. X.
KARTA INFORMACYJNA UCZESTNIKA XIV GIMNAZJALNEGO KONKURSU FILOZOFICZNEGO
KARTA INFORMACYJNA UCZESTNIKA XIV GIMNAZJALNEGO KONKURSU FILOZOFICZNEGO Imię, nazwisko Imię ojca Data i miejsce urodzenia Klasa Adres i nazwa szkoły (z kodem i telefonem) Imię, nazwisko oraz adres e-mail
PRAWA CZŁOWIEKA W BIOMEDYCYNIE. ks. Artur Aleksiejuk
PRAWA CZŁOWIEKA W BIOMEDYCYNIE ks. Artur Aleksiejuk Pojęcie praw człowieka Przez prawa człowieka rozumie się te prawa, które są bezpośrednio związane z naturą człowieka jako istoty rozumnej i wolnej (osoby)
KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 1. Koordynator Dr Dominika Sozańska Zespół dydaktyczny
KARTA KURSU Nazwa Państwo społeczeństwo gospodarka w nauce społecznej Kościoła Nazwa w j. ang. State, society and economy in social teaching of the Catholic Church Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator Dr
OSOBA RODZINA NARÓD. Fundacja Deo et Patriae im. Prof. Mieczysława Alberta Krąpca OP. Polskie Towarzystwo Filozofii Systematycznej
ŚW VI OGÓLNOPOLSKI KONKURS EDUKACYJNY WIELCY POLACY XX W.. JAN PAWEŁ II, PRYMAS STEFAN WYSZY PROF. MIECZYSŁAW A. KRĄPIEC OP OSOBA RODZINA NARÓD YSZYŃSKI, Organizator Fundacja Deo et Patriae im. Prof. Mieczysława
Etyka Tożsamość i definicja. Ks. dr Artur Aleksiejuk
Etyka Tożsamość i definicja Ks. dr Artur Aleksiejuk 1. ETYKA A FILOZOFIA PYTANIA PROBLEMOWE: Czy etyka musi być dyscypliną filozoficzną? Czy etyka może być wolna od filozoficznych założeń? Czy i jak dalece
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wartości w wychowaniu
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wartości w wychowaniu prof. Ewa Chmielecka Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 20 października 2009 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTETDZIECIECY.PL O czym
Czym jest etyka zawodowa?
Pod pojęciem etyki definiuje się ogół norm i zasad postępowania, które obowiązują w danym środowisku. Jeśli mówimy o etyce zawodowej, rozumiemy ją jako ogół norm pożądanych podczas wykonywania zawodu wzorzec
20. godz. wykład; 10. godz. - ćwiczenia
I. Informacje ogólne. Nazwa modułu : Odpowiedzialne rodzicielstwo 2. Kod modułu 2-DDS35r 3. Rodzaj modułu : wykład nieobowiązkowy, ćwiczenia obowiązkowe 4. Kierunek studiów: Dialog i Doradztwo Społeczne
Jan Paweł II - encyklika Fides et Ratio o relacjach między wiarą a rozumem
Jan Paweł II - encyklika Fides et Ratio o relacjach między wiarą a rozumem Adam Piłat AGH Akademia Górniczo Hutnicza Katedra Automatyki i Inżynierii Biomedycznej Al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków Kraków,
NAZWA MODUŁU KSZTAŁCENIA Teologia moralna szczegółowa I: Bioetyka teologiczna
NAZWA MODUŁU KSZTAŁCENIA Teologia moralna szczegółowa I: Bioetyka teologiczna NAZWA W JĘZYKU ANGIELSKIM: Detailed Moral Theology I KOD MODUŁU: 1-TS-1-TMTMSZ1, 1-TN-1-TMTMSZ1 KIERUNEK STUDIÓW: teologia
1. Dyscypliny filozoficzne. Andrzej Wiśniewski Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016
1. Dyscypliny filozoficzne Andrzej Wiśniewski Andrzej.Wisniewski@amu.edu.pl Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016 Pochodzenie nazwy filozofia Wyraz filozofia pochodzi od dwóch greckich słów:
Widzieć Oceniać Działać. czyli trochę o metodzie formacji w
Widzieć Oceniać Działać czyli trochę o metodzie formacji w Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży. Plan spotkania Wstęp Geneza Widzieć Oceniać Działać Przykład Warsztaty (30 min) Podsumowanie (30 min) Wstęp
dr Jerzy M. NIEPSUJ Warszawa/WSAiSM, r.
dr Jerzy M. NIEPSUJ Warszawa/WSAiSM, 26.04.2009 r. Terminy lub pojęcia podstawowe : Byt Absolutny - Bóg byt, byt ludzki człowiek, Persona (osoba), norma norma personalistyczna relacja osobowa PLAN WYKŁADU
ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU
ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU JAN PAWEŁ II ORĘDOWNIK RODZINY NASZA SPOŁECZNOŚĆ SZKOLNA ŁĄCZY SIĘ Z TYMI SŁOWAMI PAMIĘTAMY 27 kwietnia 2015 roku odbył się w naszej
14 godz. wykład; 6 godz. - ćwiczenia
I. Informacje ogólne. Nazwa modułu : Człowiek chory i z niepełnosprawnością w rodzinie 2. Kod modułu 2-DDS34r 3. Rodzaj modułu : wykład nieobowiązkowy, ćwiczenia obowiązkowe 4. Kierunek studiów: Dialog
16 godz. wykład, 14 godz. - ćwiczenia. dr Jolanta Kurosz
I. Informacje ogólne. Nazwa modułu : Człowiek chory i z niepełnosprawnością w rodzinie 2. Kod modułu 2-DDS34r 3. Rodzaj modułu : obowiązkowy 4. Kierunek studiów: Dialog i Doradztwo Społeczne 5. Poziom
Wymagania do przedmiotu Etyka w gimnazjum, zgodne z nową podstawą programową.
Wymagania do przedmiotu Etyka w gimnazjum, zgodne z nową podstawą programową. STANDARDY OSIĄGNIĘĆ: Rozwój osobowy i intelektualny uczniów wynikający z ich uczestnictwa w zajęciach etyki podążając za przyjętymi
Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia.
Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci i młodzieży. Obejmuje przede wszystkim wyjaśnianie nauki chrześcijańskiej, podawanej w sposób systematyczny i całościowy
dr Jerzy M. NIEPSUJ Londyn, r.
BEZALTERNATYWNA LOGIKA CYWILIZACJI ŻYCIA dr Jerzy M. NIEPSUJ Londyn, 23.02.2009 r. Czy szanujemy, bronimy, miłujemy życie i służymy życiu każdemu życiu ludzkiemu? Czy istnieje jakaś logiczna alternatywa
Cele i zadania stawiane przed uczniem w ramach zajęć etyki.
Etyka w szkole podstawowej klasy IV VI (zajęcia międzyoddziałowe) Autor programu. Magdalena Środa, Program lekcji etyki. Szkoła podstawowa kl. IV VI. Dopuszczony do użytku przez MEN pod numerem DKW-4014-3/00
Etyka pomiędzy teorią a praktyką. Dr Mariusz Szynkiewicz Instytut Filozofii UAM, ZFTiRC
Etyka pomiędzy teorią a praktyką Dr Mariusz Szynkiewicz Instytut Filozofii UAM, ZFTiRC marszyn@amu.edu.pl Normy Moralne Obyczajowe Prawne Różnice: - Źródło - Sankcja - Zakres (za: M.Ś.) Etyka (ethos) Dział
PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY.
PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY. CZĘŚĆ I b OPRACOWAŁ I WYKONAŁ LECH PROKOP, UL. ZAMKOWA 2/1,
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne
Załącznik Nr do Uchwały Nr S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu SOCJOLOGIA Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok,
Pięćdziesiątnica i Paruzja. 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja
Pięćdziesiątnica i Paruzja 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja Kontekst Odnowy DŚ został wylany w Odnowie na świat pełen poważnych podziałów, włącznie
22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA. Wspomnienie obowiązkowe. [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań.
22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA Wspomnienie obowiązkowe [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań II Czytanie 1 / 5 Z Homilii św. Jana Pawła II, papieża, wygłoszonej
Podstawy moralności. Prawo moralne
Podstawy moralności Prawo moralne Po co mi prawo? Prawo drogowe (kodeks drogowy) chroni użytkowników pojazdów i dróg przed wypadkami. Prawo karne zabezpiecza przed przestępczością, a przynajmniej przed
dr Jerzy M. NIEPSUJ Parafia Jezusa Miłosiernego w Croydon, r.
Afirmacja czy pogarda życia jako dylemat współczesnego człowieka (w świetle nauczania SKW i JPII) dr Jerzy M. NIEPSUJ Parafia Jezusa Miłosiernego w Croydon, 21.02.2009 r. Czy jestem człowiekiem afirmującym
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW NAUK O RODZINIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW NAUK O RODZINIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Umiejscowienie kierunku w obszarach kształcenia Kierunek studiów nauki o rodzinie należy do obszarów
Słowo wstępne. Z PRACY swojej ma człowiek pożywać chleb: bo z pracy rąk twoich będziesz pożywał, będziesz szczęśliwy i dobrze ci będzie (Ps 128,2)
Słowo wstępne Z PRACY swojej ma człowiek pożywać chleb: bo z pracy rąk twoich będziesz pożywał, będziesz szczęśliwy i dobrze ci będzie (Ps 128,2) Człowiek od początku przez Boga powołany do pracy: uczyńmy
SZKOLNY PROGRAM WYCHOWAWCZY
POSZUKIWANIE P R A W D Y POCZĄTKIEM MĄDROŚCI SZKOLNY PROGRAM WYCHOWAWCZY DŁUGOFALOWY PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ nr 73 IM. GENERAŁA WŁADYSŁAWA ANDERSA we WROCŁAWIU OPRACOWANIE I NOWELIZACJA:
Czy i jak możliwe jest rozstrzygnięcie sporu etycznego o IVF? Zbigniew Szawarski Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN
Czy i jak możliwe jest rozstrzygnięcie sporu etycznego o IVF? Zbigniew Szawarski Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN z.szawarski@uw.edu.pl 26.VI.2013 Dwa rodzaje sporów Spór teoretyczny Nauka Filozofia
SEMINARIA STUDIA STACJONARNE II STOPNIA INSTYTUT PEDAGOGIKI. Zakład Wczesnej Edukacji. Katedra Podstaw Pedagogiki
SEMINARIA STUDIA STACJONARNE STOPNIA INSTYTUT PEDAGOGIKI lp. Nazwisko i imię promotora 1 Józefa Bałachowicz tytuł naukowy 2. Danuta Gielarowska Sznajder Prof. Katedra/Zakład Zakład Wczesnej Katedra Podstaw
Nowe liceum i technikum REFORMA 2019
Nowe liceum i technikum REFORMA 2019 Przedmiot: Zakres: ETYKA PODSTAWOWY Zasadnicza zmiana w stosunku do podstawy programowej z 2012 roku Nowa podstawa programowa kładzie większy nacisk na kształcenie
Dlaczego chrześcijańskie wychowanie?
Dlaczego chrześcijańskie wychowanie? Wychowuj chłopca odpowiednio do drogi, którą ma iść, a nie zejdzie z niej nawet w starości Prz. 22,6 Rodzic w wychowaniu matka Anna poświęciła Samuela Bogu przed narodzeniem
Wstęp. Cele kształcenia
Paweł Kołodziński Etyka Wstęp Przedmiot etyka jest nieobowiązkowy. Można go wybrać zarówno zamiast religii, jak i równolegle z religią (patrz Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia
Św. Augustyn, Wyznania, przekład Z. Kubiak, Znak, Kraków 1997
Św. Augustyn, Wyznania, przekład Z. Kubiak, Znak, Kraków 1997 ks. XI 1. Wyznania nie informują Boga, o czym i tak wie, lecz są wyrazem miłości Augustyna do Boga jako Ojca. 2. Augustyn pragnie poznać Prawo
Baruch Spinoza ( )
Baruch Spinoza (1632-1677) Dla jednych: najszlachetniejszy i najbardziej godny miłości z wielkich filozofów (B. Russell). Dla innych: Największy heretyk XVII wieku. Obrońca diabła. Duchowy sabotaŝysta.
DOPUSZCZALNOŚĆ EKPSERYMENYU MEDYCZNEGO W STANACH NAGŁYCH I ZAGROŻENIA ŻYCIA THE ADMISSIBILITY OF RESEARCH IN EMERGENCY MEDICINE
DOPUSZCZALNOŚĆ EKPSERYMENYU MEDYCZNEGO W STANACH NAGŁYCH I ZAGROŻENIA ŻYCIA THE ADMISSIBILITY OF RESEARCH IN EMERGENCY MEDICINE Agata Wnukiewicz-Kozłowska Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego
DZIENNIK ZAJĘĆ PRAKTYCZNYCH NA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO PODSTAWOWA OPIEKA ZDROWOTNA
DZIENNIK ZAJĘĆ PRAKTYCZNYCH NA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO studia pierwszego stopnia PODSTAWOWA OPIEKA ZDROWOTNA ZAJĘCIA PRAKTYCZNE PRAKTYKI ZAWODOWE nr albumu...... Nabór: 2017-2020 Przebieg kształcenia umiejętności
Granice. w procesie wychowania. Iwona Janeczek
Granice w procesie wychowania Iwona Janeczek Czym są granice? w świecie fizycznym są to płoty, szlabany, żywopłoty; informują o tym gdzie zaczyna się moja własność; w świecie duchowym są równie rzeczywiste,
Immanuel Kant: Fragmenty dzieł Uzasadnienie metafizyki moralności
Immanuel Kant: Fragmenty dzieł Uzasadnienie metafizyki moralności Rozdział II Pojęcie każdej istoty rozumnej, która dzięki wszystkim maksymom swej woli musi się uważać za powszechnie prawodawczą, by z
Wykład 4: Etyka w Akademii Krakowskiej Dr Magdalena Płotka
Wykład 4: Etyka w Akademii Krakowskiej Dr Magdalena Płotka E-mail: magdalenaplotka@gmail.com Dwa rodzaje etyki w Krakowie Burydanowska: Burydan podkreślał wagę ideału wychowawczego etyki Burydan oddzielał
Pismo Święte podstawowym źródłem treści w programach. Kościoła Zielonoświątkowego w RP
Pismo Święte podstawowym źródłem treści w programach nauczania biblijnego Kościoła Zielonoświątkowego w RP Podstawa Programowa katechezy zielonoświątkowej Za podstawowe źródło treści oraz główną przesłankę
Prawa osób doświadczających bezdomności oraz prawo do mieszkania w Polsce
Prawa osób doświadczających bezdomności oraz prawo do mieszkania w Polsce Podejście oparte o prawa człowieka w pracy z osobami bezdomnymi ze wsparciem EFS Warszawa, dn. 8 maja 2018 r. dr Adam PLOSZKA dobrze
Prawo do sprzeciwu sumienia farmaceuty
Prawo do sprzeciwu sumienia farmaceuty dr Marcin Olszówka Katedra Prawa Konstytucyjnego Uczelnia Łazarskiego Instytut na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris Warszawa, 1 września 2018 r. Konstytucja RP z 2
Socjologia. Dla rocznika: 2015/2016. Zarządzania, Informatyki i Finansów. Opis przedmiotu
Sylabus przedmiotu: Specjalność: Socjologia Wszystkie specjalności Data wydruku: Dla rocznika: 2015/2016 Kierunek: Wydział: Wszystkie kierunki Zarządzania, Informatyki i Finansów Opis przedmiotu Omówienie:
KIERUNEK SOCJOLOGIA Pytania na egzamin licencjacki Studia stacjonarne i niestacjonarne I stopnia Obowiązują od roku akad.
KIERUNEK SOCJOLOGIA Pytania na egzamin licencjacki Studia stacjonarne i niestacjonarne I stopnia Obowiązują od roku akad. 2015/2016 Egzamin licencjacki jest ostatnim etapem weryfikacji efektów kształcenia.
Wybrane zagadnienia z filozofii i etyki (wybieralny) - opis przedmiotu
Wybrane zagadnienia z filozofii i etyki (wybieralny) - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Wybrane zagadnienia z filozofii i etyki (wybieralny) Kod przedmiotu 06.4-WI-ArchKP-wyb.zag.z filozofii-
Badania naukowe. Tomasz Poskrobko. Metodyka badań naukowych
Badania naukowe Tomasz Poskrobko Metodyka badań naukowych Badania naukowe w szerokim ujęciu etapowy proces twórczych czynności, przebiegający od ustalenia i powzięcia decyzji o rozwiązaniu problemu badawczego,
Profesora Mieczysława Gogacza ujęcie etyki. Dawid Lipski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Profesora Mieczysława Gogacza ujęcie etyki Dawid Lipski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Definicja etyki : Etykę stanowi ustalenie, które działania ludzkie chronią zgodne z prawdą dobro osób
PRAWA PACJENTA W ZAKRESIE OPIEKI PIELĘGNIARSKO- POŁOŻNICZEJ TERESA KRUCZKOWSKA
W ZAKRESIE OPIEKI PIELĘGNIARSKO- POŁOŻNICZEJ TERESA KRUCZKOWSKA Prawa pacjenta w oparciu o Ustawę z dn. 6 listopada 2008 r. (Dz. U. 2012. 159 j.t.) Przestrzeganie praw pacjenta określonych w ustawie jest
Opieka paliatywna a opieka hospicyjna
Opieka paliatywna a opieka hospicyjna Jolanta Stokłosa TPCh Hospicjum im. św. Łazarza w Krakowie Opieka kierowana do chorych będących w ostatnim okresie życia powstała z potrzeby serca osób, które opiekowały
BY STANĄĆ TWARZĄ W TWARZ
Siostra Miriam od Jezusa OCD BY STANĄĆ TWARZĄ W TWARZ O modlitwie jako sztuce budowania relacji Flos Carmeli Poznań 2018 Copyright by FLOS CARMELI, 2018 wydanie 1 Redakcja i korekta Małgorzata Bogdewicz-Wojciechowska
Modlitwa powierzenia się św. Ojcu Pio
3 Modlitwa powierzenia się św. Ojcu Pio Święty Ojcze Pio, przed złem broń mnie, pod płaszcz Twej opieki pomóż mi chronić się zawsze i wszędzie, w dobrym i uczciwym życiu umacniaj mnie, w ostatniej godzinie
KLASYCZNA KONCEPCJA RELIGII
KLASYCZNA KONCEPCJA RELIGII Różnice w koncepcjach religii człowiek Bóg człowiek doświadcza Boga człowiek doświadcza Boga i odnosi się do Niego nie za bardzo wiadomo, czy jakiś przedmiot istnieje można
Kryteria oceniania z religii klasa VII. Błogosławieni, którzy szukają Jezusa. Wydawnictwo Jedność. Ocena celująca:
Kryteria oceniania z religii klasa VII Błogosławieni, którzy szukają Jezusa Wydawnictwo Jedność Ocena celująca: Samodzielnie i twórczo wyjaśnia, że wiara jest wejściem w osobistą relację z Bogiem Charakteryzuje
Zasady Etyki Zawodowej Służby BHP
Zasady Etyki Zawodowej Służby BHP Elżbieta Bożejewicz Warszawa, 18 stycznia 2017 r. Misja służby BHP Misją służby bezpieczeństwa i higieny pracy jest dążenie do zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa
I. Ty ścieżkę życia mi ukażesz
Ks. Michał Miecznik ROZKŁAD MATERAŁU W KLASACH LO (zgodny z programem nauczania nr AZ-4-0/). Ty ścieżkę życia mi ukażesz MESĄC LCZBA GODZN TREŚC NAUCZANA WYNKAJĄCE Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ KATECHEZY. Ukochani
Zauważamy, że nowe sytuacje w rodzinach, a także w życiu społecznym, ekonomicznym, politycznym i kulturalnym. domagają się
Zauważamy, że nowe sytuacje w rodzinach, a także w życiu społecznym, ekonomicznym, Szukamy: politycznym i kulturalnym 1. Doświadczenia żywej wiary 2. Uzasadnienia swojej wiary domagają się 3. Wspólnoty
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS W CYKLU KSZTAŁCENIA 2014/2016. Filozofia i bioetyka
Jednostka Organizacyjna: Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS W CYKLU KSZTAŁCENIA 2014/2016 Katedra Nauk Społecznych Kierunek: Fizjoterapia Rodzaj studiów i profil (I stopień/ii stopień,
POCZUCIE TOŻSAMOŚCI W KONTEKŚCIE SPOŁECZNOŚCI NARODOWO - PAŃSTWOWEJ
POCZUCIE TOŻSAMOŚCI W KONTEKŚCIE SPOŁECZNOŚCI NARODOWO - PAŃSTWOWEJ Wstęp Żyjemy w świecie wielkich procesów integracji i globalizacji. Z samej swojej istoty są to procesy pozytywne pozwalające wspólnie
Andrzej Pułło ZASADY USTROJU POLITYCZNEGO PAŃSTWA
Andrzej Pułło ZASADY USTROJU POLITYCZNEGO PAŃSTWA Andrzej Pułło ZASADY USTROJU POLITYCZNEGO PAŃSTWA Zarys wykładu Wydanie II Gdańsk 2018 Redakcja Projekt okładki Tomasz Mikołajczewski Wydanie II, objętość
Albert Camus ( ) urodził się w Algierii w rodzinie robotniczej, zginął w wypadku samochodowym pod Paryżem w 1960 roku;
"Dżuma" Camusa jako powieść paraboliczna Albert Camus (1913 1960) urodził się w Algierii w rodzinie robotniczej, zginął w wypadku samochodowym pod Paryżem w 1960 roku; był wybitnym pisarzem (otrzymał Nagrodę
KIERUNEK SOCJOLOGIA. Zagadnienia na egzamin licencjacki na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych I stopnia
KIERUNEK SOCJOLOGIA Zagadnienia na egzamin licencjacki na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych I stopnia 1. Perspektywa strukturalna w analizie socjologicznej K_W04 posiada podstawową wiedzę o strukturach,
INFORMATYKA a FILOZOFIA
INFORMATYKA a FILOZOFIA (Pytania i odpowiedzi) Pytanie 1: Czy potrafisz wymienić pięciu filozofów, którzy zajmowali się także matematyką, logiką lub informatyką? Ewentualnie na odwrót: Matematyków, logików
Filozofia, Pedagogika, Wykład I - Miejsce filozofii wśród innych nauk
Filozofia, Pedagogika, Wykład I - Miejsce filozofii wśród innych nauk 10 października 2009 Plan wykładu Czym jest filozofia 1 Czym jest filozofia 2 Filozoficzna geneza nauk szczegółowych - przykłady Znaczenie
Sprawozdanie ze spotkania. z Białegostoku, Drohiczyna, Ełku, Łomży i Siedlec Drohiczyn, 24 maja 2018 r.
Sprawozdania Studia Teologiczne W mocy Bożego Ducha 36(2018) ks. andrzej dębski Sprawozdanie ze spotkania Księży Profesorów WSD z Białegostoku, Drohiczyna, Ełku, Łomży i Siedlec Drohiczyn, 24 maja 2018
Na zakończenie nauki w klasie IV uczeń potrafi:
Na zakończenie nauki w klasie IV uczeń potrafi: - dostrzega działanie Boga w świecie - potrafi odczytać przesłanie dekalogu i poznanych tekstów biblijnych - rozwiązuje sytuacje konfliktowe w duchu przesłania
In hora mortis meae voca me, et iube me venire ad te. w godzinę śmierci wezwij mnie i każ mi przyjść do Siebie. wieku,17)
In hora mortis meae voca me, et iube me venire ad te w godzinę śmierci wezwij mnie i każ mi przyjść do Siebie. (Jan Paweł II, List do ludzi w podeszłym wieku,17) W GODZINĘ ŚMIERCI WEZWIJ MNIE UPORCZYWA
II B 1. Nazwa przedmiotu Teologia moralna fundamentalna. II B 2. Kod przedmiotu (course code) II B 3. Typ przedmiotu (type Obowiązkowy
II B 1. Nazwa przedmiotu Teologia moralna fundamentalna II B 3. Typ przedmiotu (type Obowiązkowy II B 4. Poziom przedmiotu Podstawowy II B 5. Rok studiów, semestr Kierunek teologia; studia stacjonarne;
KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI
Egzamin maturalny maj 2009 FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI Zasady oceniania: za rozwiązanie wszystkich zadań można uzyskać maksymalnie 50 punktów (w tym za rozwiązanie zadań
WSHiG Karta przedmiotu/sylabus
WSHiG Karta przedmiotu/sylabus KIERUNEK SPECJALNOŚĆ TRYB STUDIÓW SEMESTR Turystyka i Rekreacja Obsługa Ruchu Turystycznego, Hotelarstwo i Gastronomia, Zarządzanie i Marketing w Hotelarstwie, Gastronomii,
OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA
Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora ATH Nr 514/2011/2012z dnia 14 grudnia 2011 r. Druk DNiSS nr PK_IIIF OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA NAZWA PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA: Filozofia i etyka zawodu pielęgniarki
Filozofia przyrody, Wykład V - Filozofia Arystotelesa
Filozofia przyrody, Wykład V - Filozofia Arystotelesa 2011-10-01 Tematyka wykładu 1 Arystoteles - filozof systematyczny 2 3 4 Różnice w metodzie uprawiania nauki Krytyka platońskiej teorii idei Podział
Godność człowieka w hospicjum stacjonarnym
Godność człowieka w hospicjum stacjonarnym Prezentacja Stowarzyszenia Hospicjum im. Piotra Króla Stowarzyszenie powstało w czerwcu 2012 roku, kilka miesięcy od dnia pożegnania śp. Piotra Króla, którego
KODEKS ETYKI BIOENERGOTERAPEUTY I RADIESTETY
KODEKS ETYKI BIOENERGOTERAPEUTY I RADIESTETY PRZYRZECZENIE BIOENERGOTERAPEUTY I RADIESTETY Przyjmuję z szacunkiem nadany mi tytuł i w pełni świadomy związanych z nim obowiązków przyrzekam: - służyć jak
SCENARIUSZ LEKCJI DO DZIAŁU:
Autorka: Małgorzata Kacprzykowska SCENARIUSZ LEKCJI DO DZIAŁU: Wprowadzenie do filozofii Temat (4): Dlaczego zadajemy pytania? Cele lekcji: poznanie istoty pytań filozoficznych, stawianie pytań filozoficznych,
a ochrona praw pacjenta Warszawa, 11 lutego 2008 r.
XVI Światowy i Dzień Chorego Rzecznik Praw Obywatelskich a ochrona praw pacjenta Warszawa, 11 lutego 2008 r. Idea Został ł ustanowiony przez Jana Pawła ł II, Święto jest obchodzone od 1993 roku w dniu
1. Nazwa jednostki Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych. dr n. med. Grażyna Rogala-Pawelczyk
1. Nazwa jednostki Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych 2. Kierunek Pielęgniarstwo Nazwa przedmiotu 3. Imię i nazwisko osoby /osób prowadzącej Zdrowie publiczne dr n. med. Grażyna Rogala-Pawelczyk 4. Nazwa
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PEDAGOGIKA. I. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia wraz z uzasadnieniem
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PEDAGOGIKA Poziom kształcenia Profil kształcenia Tytuł zawodowy absolwenta studia I stopnia ogólnoakademicki licencjat I. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia
BŁOGOSŁAWIONY KSIĄDZ JERZY POPIEŁUSZKO
BŁOGOSŁAWIONY KSIĄDZ JERZY POPIEŁUSZKO "Człowieka można przemocą ugiąć, ale nie można go zniewolić" JERZY POPIEŁUSZKO Urodził się w niedzielę 14 września 1947 r. we wsi Okopy koło Suchowoli na Białostocczyźnie.
CHARAKTERYSTYKA DRUGIEGO STOPNIA POLSKIEJ RAMY KWALIFIKACJI DLA KIERUNKU: NAUKI O RODZINIE
CHARAKTERYSTYKA DRUGIEGO STOPNIA POLSKIEJ RAMY KWALIFIKACJI DLA KIERUNKU: NAUKI O RODZINIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA (POZIOM 6) PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Objaśnienie oznaczeń: P6S kod składnika opisu kwalifikacji
POLITOLOGIA Studia I stopnia. Profil ogólnoakademicki
Opis efektów kształcenia dla kierunku politologia I stopnia przyjętych uchwałą Rady Wydziału Nauk Politycznych w dniu 27 lutego 2012 r., zmodyfikowanych 24 września 2012 r. oraz 25 maja 2015 r. Efekty
Symbol EKO S2A_W01 S2A_W02, S2A_W03, S2A_W03 S2A_W04 S2A_W05 S2A_W06 S2A_W07 S2A_W08, S2A_W09 S2A_W10
Załącznik do uchwały nr 73 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 30 stycznia 2013 r. Opis zakładanych efektów kształcenia Nazwa kierunku studiów: Administracja 1. Odniesień efektów kierunkowych do
Przyjaźń jako relacja społeczna w filozofii Platona i Arystotelesa. Artur Andrzejuk
w filozofii Platona i Arystotelesa Artur Andrzejuk Plan Greckie pojęcie przyjaźni philia. Idealistyczna koncepcja przyjaźni u Platona. Polityczna rola platońskiej przyjaźni. Arystotelesowska koncepcja