PRAWA PACJENTA W ZAKRESIE OPIEKI PIELĘGNIARSKO- POŁOŻNICZEJ TERESA KRUCZKOWSKA

Transkrypt

1 W ZAKRESIE OPIEKI PIELĘGNIARSKO- POŁOŻNICZEJ TERESA KRUCZKOWSKA

2 Prawa pacjenta w oparciu o Ustawę z dn. 6 listopada 2008 r. (Dz. U j.t.) Przestrzeganie praw pacjenta określonych w ustawie jest obowiązkiem organów władzy publicznej właściwych w zakresie ochrony zdrowia, Narodowego Funduszu Zdrowia, podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych, osób wykonujących zawód medyczny oraz innych osób uczestniczących w udzielaniu świadczeń zdrowotnych. (art.2)

3 Art. 16 Ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U ) nakłada na pielęgniarkę i położną obowiązek informowania pacjenta o jego prawach zgodnie z przepisami ustawy z dn. 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Pielęgniarka/położna adwokatem pacjenta w kwestii jego praw.

4 Kierownik podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych może ograniczyć korzystanie z praw pacjenta w przypadku wystąpienia zagrożenia epidemicznego lub ze względu na możliwości organizacyjne podmiotu (np. prawo do kontaktu osobistego ) (art.5)

5 I. Prawo pacjenta do świadczeń zdrowotnych (art. 6,8). Pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych z zakresu diagnostyki, leczenia, pielęgnacji, rehabilitacji odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej. Pacjent ma prawo żądać aby pielęgniarka zasięgała opinii u innej pielęgniarki. Żądanie a także odmowę zasięgnięcia opinii należy adnotować w dokumentacji medycznej.

6 Pacjent ma prawo do świadczeń udzielonych z należytą starannością, a osoby wykonujące zawód medyczny (np. pielęgniarka) kierują się zasadami etyki zawodowej określonymi przez właściwy samorząd zawodu medycznego (art.8). W razie nie udzielenia pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia pielęgniarka ponosi odpowiedzialność karną.

7 II. Prawo pacjenta do informacji. Art.9 ustawy określa, że pacjent ma prawo do informacji o swoim stanie zdrowia, a także prawo do uzyskania od pielęgniarki/położnej przystępnej informacji o jego pielęgnacji i zabiegach pielęgniarskich. Pacjent lub jego ustawowy przedstawiciel mają prawo do wyrażenia zgody na udzielenie informacji innym osobom.

8 Pacjent ma prawo do informacji o prawach pacjenta (art.11) Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia tę informację w formie pisemnej. Prawo do informacji o rodzaju i zakresie świadczeń zdrowotnych udzielanych przez dany podmiot leczniczy (art.12).

9 III. Prawo pacjenta do tajemnicy informacji z nim związanych. Pacjent ma prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny (także przez pielęgniarkę/położną) informacji z nim związanych, a pozyskanych w związku z udzieleniem świadczeń (art.13), zwłaszcza dot. jego stanu zdrowia. Związanie tajemnicą również po śmierci pacjenta.

10 IV. Prawo pacjenta do wyrażania zgody na udzielanie świadczeń zdrowotnych. Pacjent ma prawo do wyrażania zgody na udzielanie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy takiej zgody, pozyskaniu odpowiednich informacji nt. stanu zdrowia i udzielanych świadczeń. Zgoda lub sprzeciw mogą być wyrażone ustnie, a w sytuacji podwyższonego ryzyka w formie pisemnej (art. 16,17)

11 V. Prawo do poszanowania intymności i godności pacjenta. Pacjent ma prawo do poszanowania intymności i godności osobistej w trakcie udzielania mu świadczeń zdrowotnych, a w szczególności do tego, aby przy udzielaniu świadczeń był obecny tylko niezbędny personel medyczny oraz aby poszanowano jego prywatność poprzez umożliwienie udzielania świadczenia w osobnym pomieszczeniu lub miejscu osłoniętym. Przy udzielaniu świadczeń może być obecna osoba bliska.

12 VI. Pacjent ma prawo do umierania w spokoju i godności. Pacjent znajdujący się w stanie terminalnym ma prawo do świadczeń łagodzących ból i inne cierpienia.

13 VII.Prawo pacjenta do opieki duszpasterskiej. Pacjent przebywający w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej ma prawo do opieki duszpasterskiej. W sytuacji pogorszenia się stanu zdrowia lub zagrożenia życia należy umożliwić pacjentowi kontakt z duchownym jego wyznania.

14 VIII. Prawo pacjenta do dokumentacji medycznej. Pacjent ma prawo do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielanych mu świadczeń zdrowotnych. Prawo to przysługuje również przedstawicielowi ustawowemu pacjenta lub osobie przez niego upoważnionej.

15 Lekarze, pielęgniarki, położne są uprawnieni do uzyskiwania i przetwarzania danych zawartych w dokumentacji medycznej. Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych obowiązany jest przechowywać dokumentację medyczną pacjenta przez 20 lat.

16 IX. Prawo pacjenta do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego. Pacjent przebywający w podmiocie leczniczym świadczącym całodobowe, stacjonarne świadczenia zdrowotne ma prawo do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z innymi osobami (art.33) Pacjent ma prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej, ale nie polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych.

17 X. Prawo pacjenta do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie. Pacjent przebywający w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne ma prawo do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie. Depozyt najczęściej znajduje się w oddziale. Osoba prowadząca pielęgniarka oddziałowa.

18 XI. Prawo pacjenta do skargi.... Pacjent lub osoba reprezentująca jego prawa, jeżeli uzna, że te prawa zostały naruszone, może: zwrócić się do bezpośredniego przełożonego osoby udzielającej świadczenia zdrowotnego, a następnie do dyrektora zakładu, w razie niezadowalającego załatwienia sprawy zwrócić się o jej rozpatrzenie przez radę społeczną ZOZ-u, a następnie do organu, który utworzył i prowadzi zakład, do Rzecznika Praw Pacjenta

19 Wszystkie podstawowe prawa pacjenta rozpatrywane z punktu widzenia pielęgniarek: wytyczają nasze moralne powinności odwołują się do naszych wartości moralnych, do zasad etycznych prawa podopiecznych są obowiązkiem tych, którzy się tej opieki podjęli. Kodeks Etyki Zawodowej Pielęgniarki i Położnej Rzeczypospolitej Polskiej przyjęty Uchwałą nr 9 z dn r. na IV K.Z.PiP.

20 Etyka pielęgniarska, jako nauka o etyce określonego zawodu, jest etyką norm i powinności moralnych rozpatrywanych przede wszystkim w odniesieniu do praw pacjentów. Zarówno wymóg poszanowania tych praw, jak i powinności mają to samo uzasadnienie w zasadach etycznych.

21 1. Zasada postępowania sprawiedliwego Zasada ta rozpatrywana jest jako pewien wymóg, nakaz moralny równego traktowania całej populacji pacjentów niezależnie od rasy, wyznania, płci, stanu cywilnego, pozycji społecznej i ekonomicznej. Działania wg tej zasady koncentrują wokół takich wartości jak godność osoby, uczciwość, prawość i tolerancja.

22 2. Zasada odpowiedzialności Wymaga, aby pielęgniarki/położne przyjęły odpowiedzialność za swoje działania i były odpowiedzialne wobec pacjentów za swoje zawodowe zachowania. Może być rozpatrywana w dwóch wymiarach: odpowiedzialność wobec siebie (za swoje działania) odpowiedzialność wobec kogoś (zrodzona z zaufania pacjenta do pielęgniarki/położnej).

23 Rodzaje odpowiedzialności: 1. O. moralna (oparta o Kodeks Etyki) 2. O. zawodowa (ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej; ustawa o samorządzie) 3. O. cywilna (oparta o Kodeks Cywilny) 4. O. karna (regulowana przez Kodeks Karny)

24 3. Zasada dobroczynności i niekrzywdzenia Wymaga aby pielęgniarki/położne nie wyrządzały pacjentom szkody swym niewłaściwym postępowaniem i chroniły od krzywdy tych, którzy nie są w stanie chronić się sami ze względu na wiek, chorobę czy stan umysłu.

25 Zasada czynienia dobra nie polega tylko na sprawnej technicznej opiece, jej przejawem moralnym jest troska o całego pacjenta, dostrzeganie i uwzględnianie jego potrzeb psychospołecznych i duchowych. Stawia przed pielęgniarką/położną wymóg czynienia dobra, kierowania się w postępowaniu życzliwością dla otoczenia, uwzględniania podstawowych praw i potrzeb pacjenta.

26 4. Zasada szacunku dla osoby Stosunek pielęgniarki do pacjenta w świetle tej zasady wymaga respektowania ich świata wartości, celów osobistych i społecznej sytuacji. Afirmacja osobowej godności jest jednocześnie poszanowaniem autonomii człowieka. Pielęgniarka/położna nie może odgrywać roli zastępczej matki, powinna wejść w rolę adwokata i doradcy.

27 5. Zasada poufności Nakazuje aby pielęgniarki/położne zachowywały w ścisłej tajemnicy informacje, które uzyskały w wyniku realizacji procesu pielęgnowania. Zasada poufności wiąże się z zasadą lojalności i szacunku dla tych, którzy pokładają ufność w swych opiekunach.