Władza wykonawcza Prezydent. Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego
|
|
- Nina Urbaniak
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Władza wykonawcza Prezydent Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego
2 Zasada podziału władz a ustrojowa pozycja prezydenta Dualizm władzy wykonawczej Koncepcja parlamentaryzmu zracjonalizowanego a aktywność głowy państwa
3 Władza wykonawcza Działalność polegająca na wykonywaniu zadań państwowych mających na celu realizację dobra ogólnego, interesu publicznego. Zadania te określane są z reguły przez władzę ustawodawczą. Władza wykonawcza w znaczeniu a) politycznym (wytyczenie linii politycznej dla realizacji zadań w określonej dziedzinie, np. ustalenie tempa prac, hierarchii zadań) b) administracyjnym (wcielanie w życie linii politycznej za pomocą środków właściwych administracji, a więc stosowaniu prawa, np. wykonywanie ustaw)
4 Modele organizacyjne władzy wykonawczej a) monokratyczny brak podziałów kompetencji wewnątrz władzy wykonawczej, jest ona skupiona w rękach jednoosobowego organu, organy kierujące poszczególnymi działami administracji mają charakter pomocniczy b) dualistyczny 1. gabinetowy większość kompetencji w ramach władzy wykonawczej należy do rządu, na czele PRM, który odpowiada przed parlamentem za działalność rządu. W ramach tego modelu wyróżnia się ministrów resortowych, jak i tzw. ministrów bez teki. Głowa państwa wyposażona w nieliczne kompetencje o charakterze formalnym, nie ponosi odpowiedzialności politycznej, rola moderatora - system kanclerski- odmiana systemu GABINETOWEGO; mocniejsza pozycja szefa rządu. Instytucja konstruktywnego wotum nieufności 2. resortowy pozycja PRM równa pozycji pozostałych ministrów. Każdy z ministrów posiada także określone kompetencje własne 3. prezydencjalny PRM kieruje bieżącymi pracami rządu, ale głowa państwa przewodniczy im i uczestniczy w nich. Prezydent mianuje i odwołuje PRM. Rząd odpowiada politycznie nie tylko przed parlamentem, ale i przed głową państwa
5 Modele organizacyjne władzy wykonawczej a) monokratyczny (+) b) dualistyczny (+) c) departamentalny- władza wykonawcza w rękach rządu, wybieranego przez parlament. Przewodniczący rządu jest stanowiskiem rotacyjnym. Zakres spraw, jakimi zajmuje się departament określa parlament w drodze ustawy. W trakcie kadencji zarówno rząd, jak i jego członkowie NIE MOGĄ zostać odwołani d) dyrektorialny na czele kolegialny dyrektoriat, brak jasnego podziału kompetencji. Ministrowie są powoływani przez dyrektoriat, pełnią funkcje administracyjne. JAKI MODEL WYSTĘPUJE W POLSCE?
6 Rozdział V, art Art Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem ciągłości władzy państwowej. 2. Prezydent Rzeczypospolitej czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium. 3. Prezydent Rzeczypospolitej wykonuje swoje zadania w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach. określenie najważniejszych celów i wartości czy źródło samoistnych kompetencji prezydenta?
7 Rola Prezydenta jako najwyższego przedstawiciela Rzeczypospolitej Polskiej i gwaranta ciągłości władzy państwowej została przedmiotowo ukierunkowana - w art. 126 ust. 2 jako: czuwanie nad przestrzeganiem konstytucji, stanie na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium. Przepis ten wyznacza zakres zadań, jakie konstytucja stawia przed Prezydentem, określając ramy, sferę realizacji i charakter jego ról określonych w art. 126 ust. 1 Konstytucji. Treść art. 126 ust. 2 konstytucji określa zadania, a nie kompetencje. Wymienione w art. 126 ust. 2 zadania są realizowane przez Prezydenta wspólnie i w porozumieniu z innymi organami władzy państwowej. W zakresie żadnego ze wskazanych zadań Prezydent nie ma wyłączności ich realizacji w formach władczych. Ustalonych w art. 126 ust. 2 zadań (celów) Prezydent nie może realizować w sposób dowolny. Realizując je może sięgać bowiem jedynie po kompetencje określone w konstytucji i ustawach. Sięganie przez Prezydenta po te kompetencje następować może jedynie w sytuacji, gdy służy to realizacji celów, wyrażonych w art. 126 ust. 2 Konstytucji. Postanowienie TK o sygn. Kpt 2/08 z dnia 20 maja 2009r.
8 zadania kompetencje np. art. 126 art
9 Jaki jest cel użytych w art. 126 sformułowań określonych wartości? a) pod względem subiektywnym - prezydent jako podmiot ponoszący szczególną odpowiedzialność za ochronę wskazanych wartości b) pod względem obiektywnym - przyznanie określonym wartościom rangi konstytucyjnej jako zobowiązanie każdego adresata Konstytucji do ich szanowania i przestrzegania
10 WYBÓR PREZYDENTA I JEGO MANDAT art , 228 ust.7 Konstytucji Ustawa z dnia 27 września 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2010 r. Nr 72, poz. 467 ze zm.) wybór głowy państwa w wyborach powszechnych jako forma wzmocnienia jego pozycji czteroprzymiotnikowy charakter wyboru (powszechne, równe, bezpośrednie, w głosowaniu tajnym) Wybór dokonywany w oparciu o zasadę większości bezwzględnej, z reguły w II turach (wyjątek - wybory w 2000 roku) Weryfikacji wyborów dokonuje SN, termin 30 dni na wydanie rozstrzygnięcia dotyczącego ich ważności Art. 129 Konstytucji!!! Możliwość wniesienia protestu wyborczego art uwp.
11 prezydent elekt prezydent urzędujący
12 ZASADA INCOMPATIBILITAS Art Prezydent Rzeczypospolitej nie może piastować żadnego innego urzędu ani pełnić żadnej funkcji publicznej, z wyjątkiem tych, które są związane ze sprawowanym urzędem. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (Dz.U nr 106 poz. 679 ze zm.) art. 8 jako źródło obowiązku składania oświadczeń majątkowych
13 WYNAGRODZENIE PREZYDENTA Ustawa z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. (Dz. U nr 20 poz. 101 ze zm.) Art. 2a. 1. Od dnia 1 stycznia 2000 r. wynagrodzenie Prezydenta składa się z wynagrodzenia zasadniczego odpowiadającego siedmiokrotności kwoty bazowej oraz dodatku funkcyjnego odpowiadającego trzykrotności kwoty bazowej, której wysokość ustaloną według odrębnych zasad określa ustawa budżetowa. (kwota bazowa dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe w wysokości 1.789,42 zł.)
14 ODPOWIEDZIALNOŚĆ PREZYDENTA Odpowiedzialność parlamentarna (-) Odpowiedzialność konstytucyjna (+) art. 145 Odpowiedzialność karna (+) art. 145 Art. 145 Konstytucji 1. Prezydent Rzeczypospolitej za naruszenie Konstytucji, ustawy lub za popełnienie przestępstwa może być pociągnięty do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu. 2. Postawienie Prezydenta Rzeczypospolitej w stan oskarżenia może nastąpić uchwałą Zgromadzenia Narodowego, podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego na wniosek co najmniej 140 członków Zgromadzenia Narodowego. 3. Z dniem podjęcia uchwały o postawieniu Prezydenta Rzeczypospolitej w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu sprawowanie urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej ulega zawieszeniu. Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio.
15 Art. 2. Ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o Trybunale Stanu 1. Prezydent może być pociągnięty do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu za naruszenie Konstytucji, ustawy, za popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego. 2. W okresie sprawowania urzędu Prezydenta nie biegnie przedawnienie karalności przestępstw lub przestępstw skarbowych, za które osoba sprawująca ten urząd nie została postawiona w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu. Art. 3. Odpowiedzialność konstytucyjna obejmuje czyny, którymi osoby wymienione w art. 1 ust. 1, w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swojego urzędowania, chociażby nieumyślnie, naruszyły Konstytucję lub ustawę.
16 Trybunał Stanu będzie orzekał w kwestii odpowiedzialności prezydenta w następujących przypadkach: 1) wyłącznie w kwestii odpowiedzialności konstytucyjnej (prezydent popełnia delikt konstytucyjny); 2) łącznie w kwestii odpowiedzialności konstytucyjnej i karnej (prezydent popełnia delikt konstytucyjny, który jednocześnie jest przestępstwem); 3) wyłącznie w kwestii odpowiedzialności karnej (prezydent popełnia przestępstwo jako osoba prywatna, w prywatnym życiu ).
17 Delikt konstytucyjny jest to czyn zawiniony, nienoszący znamion przestępstwa, popełniony w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swojego działania. Trybunał Konstytucyjny uznał, że odpowiedzialność za delikt konstytucyjny nie jest odpowiedzialnością karną. W wyroku z dnia 21 lutego 2001 r. o sygn. P 12/2000 Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że odpowiedzialność prezydenta przed Trybunałem Stanu jest zupełna i wyłączna. Oznacza to, że prezydent w okresie sprawowania urzędu za wszystkie przestępstwa jakich się dopuścił odpowiada wyłącznie przed Trybunałem Stanu.
18 Postawienie prezydenta w stan oskarżenia 1) Wniosek grupy 140 członków Zgromadzenia Narodowego 2) Wniosek kierowany do Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej Sejmu 3) Uchwała ZN (2/3 głosów ustawowej liczby członków ZN) 4) Zawieszenie sprawowania urzędu 5) Obowiązki przejmuje Marszałek Sejmu 6) W przypadku wykazania WINY prezydenta, po przeprowadzonym postępowaniu TS postanawia o złożeniu go z urzędu. Wówczas następuje opróżnienie urzędu, przeprowadza się nowe wybory.
19 Wyjątki od zasady pięcioletniej kadencji prezydenta - art. 131 ust. 2 Marszałek Sejmu tymczasowo, do czasu wyboru nowego Prezydenta RP, wykonuje obowiązki Prezydenta RP w razie: 1) śmierci Prezydenta RP, 2) zrzeczenia się urzędu przez Prezydenta RP (akt staje się skuteczny z chwilą złożenia), 3) stwierdzenia nieważności wyboru Prezydenta RP lub innych przyczyn nieobjęcia urzędu po wyborze, 4) uznania przez ZN TRWAŁEJ niezdolności Prezydenta RP do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia, uchwałą podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego 5) złożenia Prezydenta RP z urzędu orzeczeniem TS (pociągnięcie prezydenta do odpowiedzialności konstytucyjnej za naruszenie konstytucji lub ustaw bądź karnej za przestępstwo. Należy odróżnić pociągnięcie do odpowiedzialności od samego postawienia w stan oskarżenia).
20 Skutki prawne opróżnienia urzędu: 1) na Marszałku Sejmu ciąży obowiązek zarządzenia nowych wyborów zgodnie z art. 128 ust. 2 (zarządzenie nie później niż w ciągu 14 dni od opróżnienia urzędu, wyznaczając datę wyborów na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 60 dni od dnia zarządzenia wyborów) 2) Marszałek przejmuje wykonywanie obowiązków prezydenta. W dalszym ciągu pełni też wszystkie funkcje Marszałka. W imieniu prezydenta dysponuje pełnią jego kompetencji poza postanowieniem o rozwiązaniu Sejmu (art. 131 ust. 4) 3) art. 131 ust. 3 Marszałek Senatu
21 Co następuje w sytuacji PRZEJŚCIOWEJ niemożności sprawowania urzędu? Prezydent zawiadamia Marszałka Sejmu Prezydent nie zawiadamia Marszałka Sejmu Marszałek Sejmu tymczasowo przejmuje obowiązki prezydenta Marszałek Sejmu może zwrócić się do TK o stwierdzenie zaistnienia przejściowej przeszkody w sprawowaniu urzędu przez prezydenta i o powierzenie mu tymczasowego wykonywania obowiązków prezydenta
22 art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym Trybunał rozpoznaje wniosek Marszałka Sejmu w sprawie stwierdzenia przeszkody w sprawowaniu urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz powierzenia Marszałkowi Sejmu tymczasowego wykonywania obowiązków Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin od jego złożenia. art. 89 ust. 1 w/w ustawy Trybunał wydaje postanowienie o stwierdzeniu przeszkody w sprawowaniu urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz powierzeniu Marszałkowi Sejmu, na nie dłużej niż 3 miesiące, tymczasowego wykonywania obowiązków Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
23
24 KONTRASYGNATA polega na uzależnieniu ważności aktów podejmowanych przez głowę państwa od ich zaakceptowania przez Prezesa Rady Ministrów lub właściwego ministra. FUNKCJE: 1. Udzielenie jej jest warunkiem ważności aktu głowy państwa [prawna skuteczność dopiero po uzyskaniu kontrasygnaty]. Pośrednio wymusza konieczność uzgodnienia działań z rządem. Forma ograniczenia ustrojowej pozycji głowy państwa. 2. Przejęcie przez PRM lub ministra, którzy złożyli podpis na akcie głowy państwa, politycznej odpowiedzialności przed parlamentem. Forma pośredniego uzależnienia działań głowy państwa od parlamentu.
25 Art. 144 ust. 2 stanowi, że akty urzędowe Prezydenta RP wymagają dla swojej ważności podpisu Prezesa Rady Ministrów, który przez podpisanie aktu ponosi odpowiedzialność przed Sejmem. (UWAGA! Nie ma jednak możliwości indywidualnego pociągnięcia PRM do odpowiedzialności w postaci wyrażenia wotum nieufności; art. 159.) Akt urzędowy, czyli jaki? I. Akty normatywne (art. 142) II. III. Akty prawne, które rodzą wiążące skutki prawne po stronie adresatów (wprowadzenie stanu wyjątkowego, mianowanie SSG) Pozostałe akty urzędowe (nie wywołują skutków prawnych po stronie adresatów, ale dokonywane w ramach wykonywania urzędu)
26
27
28 PREROGATYWA Jej istotą jest możliwość samodzielnego podejmowania przez prezydenta danego aktu, a więc odpowiedzialność za taki akt zostaje ograniczona do sytuacji, gdy zostanie on podjęty z naruszeniem prawa (odpowiedzialność konstytucyjna głowy państwa). Uwaga! Wymóg kontrasygnaty jest zasadą. Wszelkie odstępstwa muszą być określone w przepisach rangi konstytucyjnej. ( Wyrok TK z , K 4/06) -> art. 144 ust.3
29 Art. 144 ust. 3. Konstytucji Przepis ust. 2 nie dotyczy: 1) zarządzania wyborów do Sejmu i Senatu, 2) zwoływania pierwszego posiedzenia nowo wybranych Sejmu i Senatu, 3) skracania kadencji Sejmu w przypadkach określonych w Konstytucji, 4) inicjatywy ustawodawczej, 5) zarządzania referendum ogólnokrajowego, 6) podpisywania albo odmowy podpisania ustawy, 7) zarządzania ogłoszenia ustawy oraz umowy międzynarodowej w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, 8) zwracania się z orędziem do Sejmu, do Senatu lub do Zgromadzenia Narodowego, 9) wniosku do Trybunału Konstytucyjnego, 10) wniosku o przeprowadzenie kontroli przez Najwyższą Izbę Kontroli, 11) desygnowania i powoływania Prezesa Rady Ministrów, 12) przyjmowania dymisji Rady Ministrów i powierzania jej tymczasowego pełnienia obowiązków, 13) wniosku do Sejmu o pociągnięcie do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu członka Rady Ministrów, 14) odwoływania ministra, któremu Sejm wyraził wotum nieufności, 15) zwoływania Rady Gabinetowej, 16) nadawania orderów i odznaczeń, 17) powoływania sędziów, 18) stosowania prawa łaski, 19) nadawania obywatelstwa polskiego i wyrażania zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, 20) powoływania Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, 21) powoływania Prezesa i Wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego, 22) powoływania Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, 23) powoływania prezesów Sądu Najwyższego oraz wiceprezesów Naczelnego Sądu Administracyjnego, 24) wniosku do Sejmu o powołanie Prezesa Narodowego Banku Polskiego, 25) powoływania członków Rady Polityki Pieniężnej, 26) powoływania i odwoływania członków Rady Bezpieczeństwa Narodowego, 27) powoływania członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, 28) nadawania statutu Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej oraz powoływania i odwoływania Szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej, 29) wydawania zarządzeń na zasadach określonych w art. 93, 30) zrzeczenia się urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej.
30 Zakres prerogatyw ukształtował się w sposób pozwalający prezydentowi samodzielnie wykonywać te zadania i kompetencje, które wykraczają poza sferę działalności rządowej, a wiążą się z wykonywaniem przez prezydenta funkcji arbitra oraz z oddziaływaniem na skład i funkcjonowanie władzy ustawodawczej bądź sądowniczej. Zadania i kompetencje przynależące do zakresu kompetencji władzy wykonawczej wymagają co do zasady kontrasygnaty. Wymóg jej uzyskania jest wyłączany wyjątkowo.
31 Kompetencje Prezydenta RP: a) relacje z władzą ustawodawczą b) relacje z rządem c) relacje z władzą sądowniczą d) w kwestiach spraw zagranicznych e) sprawy obronności i bezpieczeństwa f) stanowienie prawa g) tradycyjne kompetencje głowy państwa
32 Ad a) Relacje z władzą ustawodawczą 1. organizacyjne: zarządzenie wyborów, zwołanie pierwszych posiedzeń izb 2. inicjatywne: inicjatywa ustawodawcza, zarządzenie referendum (za zgodą Senatu) 3. hamujące: weto ustawodawcze, możliwość skierowania ustaw przed TK, rozwiązanie Sejmu we wskazanych prawem przypadkach 4. możliwość wygłoszenia orędzia - art Występowanie do Sejmu z wnioskiem o powołanie Prezesa NBP
33 Ad b) Relacje z rządem I. kompetencje w związku z powoływaniem Rady Ministrów (przyjmowanie dymisji RMart. 162 ust.2, desygnowanie PRM, powoływanie nowego rządu, obligatoryjne skrócenie kadencji Sejmu w trybie art ) II. zmiany w składzie urzędującego gabinetu (tylko na wniosek PRM- art. 162) Uwaga! Brak instrumentów pozwalających prezydentowi na samodzielne egzekwowanie odpowiedzialności rządu bądź jego członków. Jedyny instrument: art. 156 ust.2: III. IV. Uchwałę o pociągnięciu członka Rady Ministrów do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu Sejm podejmuje na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej lub co najmniej 115 posłów większością 3/5 ustawowej liczby posłów. możliwość zwołania Rady Gabinetowej (art. 141) w sprawach szczególnej wagi. Ustalenia podjęte w ramach RG nie stanowią wiążących aktów i decyzji! Występowanie do Sejmu z wnioskiem o pociągnięcie do odpowiedzialności przed TS członka RM zjawisko kohabitacji (koabitacji)
34 Ad c) Relacje z władzą sądowniczą Specyfika stosunków z uwagi na niezależność władzy sądowniczej i niezawisłość sędziowską! I. Prawo łaski (art. 139) jako wyjątek od zasady braku wpływu na orzecznictwo sądów i trybunałów II. III. IV. prawo łaski, amnestia, abolicja Powołanie sędziów na wniosek KRS Określenie przeliczników wynagrodzenia dla poszczególnych grup sędziów Powołanie prezesa i wiceprezesa TK V. Powołanie I Prezesa SN i prezesów SN powołanie dokonuje się spośród kandydatów VI. Powołanie Prezesa i wiceprezesów NSA przedstawionych przez VII. Określenie organizacji SN i NSA odpowiednie zgromadzenia ogólne
35 Prawo łaski wymaga ziszczenia się przesłanki uzasadnionego przypuszczenia, że skazany może zasługiwać na łaskę z następujących powodów, np.: - odbycia znacznej części kary pozbawienia wolności, - bardzo trudnej sytuacji rodzinnej, materialnej lub zdrowotnej, - nienagannej opinii środowiskowych, czy zakładu karnego, - znacznego upływu czasu od popełnienia przestępstwa, - wielokrotnego pozostawiania przez sądy prośby bez dalszego biegu i tym samym uniemożliwienie Prezydentowi RP rozpatrzenia danej sprawy, - naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem.
36 Ostatnie ułaskawienie miało miejsce 16 marca 2016 i zostało zastosowane wobec 3 osób; dotychczas w 2016 zostały ułaskawione 4 osoby. Z komunikatu ułaskawieniowego (PU ): Motywy ułaskawienia: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej podejmując decyzję o skorzystaniu z prawa łaski wobec 3 osób miał na uwadze względy społeczne i humanitarne, a przede wszystkim: trudne sytuacje rodzinne i materialne wszystkich skazanych, bardzo trudną sytuację rodzinną jedynej żywicielki rodziny i samotnej matki (w tym dziecka niepełnosprawnego od urodzenia) oraz ciężki stan zdrowia dwojga skazanych, a także odbycie znacznego okresu orzeczonej kary pozbawienia wolności przez jednego ze skazanych (i odbywanie jej nadal) oraz wieloletni upływ czasu od popełnienia czynów.
37 DWA TRYBY UDZIELANIA PRAWA ŁASKI, por.:
38 Ad d) Kwestie związane ze stosunkami zagranicznymi Brak wcześniej występującej regulacji o sprawowaniu ogólnego kierownictwa w dziedzinie stosunków zagranicznych ; art. 146 ust. 4 pkt. 9 I. Współdziałanie z Prezesem Rady Ministrów i właściwym ministrem (art. 133 ust. 3) II. Prezydent jako najwyższy przedstawiciel Rzeczypospolitej oraz reprezentant państwa w stosunkach zewnętrznych (państwowe wizyty za granicą, przyjmowanie delegacji najwyższego szczebla, podpisywanie deklaracji, apeli)!!! Spór kompetencyjny i wyrok TK z 2009 roku (Kpt 2/08) -> udział prezydenta RP w posiedzeniach Rady Europejskiej IV. Mianowanie i odwoływanie pełnomocników przedstawicieli RP w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych (współpraca z PRM i odpowiednim ministrem, decyzja sejmowa Komisji Spraw Zagranicznych), przyjmowanie listów uwierzytelniających i akredytujących przedstawicieli dyplomatycznych V. Ratyfikacja i wypowiadanie umów międzynarodowych VI. Postanowienie o stanie wojny (art. 116 ust. 2) w przypadku niemożności zebrania się Sejmu na posiedzenie a doszło do zbrojnej napaści na terytorium RP lub wynika to z obowiązku wspólnej obrony przeciwko agresji wynikającego z umowy międzynarodowej). Wymóg kontrasygnaty.
39 Ad e) Kwestie związane z obronnością i bezpieczeństwem państwa I. Prezydent jako najwyższy zwierzchnik sił zbrojnych; w czasie pokoju zwierzchnictwo sprawowane za pośrednictwem MON (art. 134, art. 26 ust. 2) II. Obowiązek powołania Rady Bezpieczeństwa Narodowego (art. 135) III. IV. Mianowanie szefa Sztabu Generalnego (obecnie gen. M. Gocuł) oraz dowódców rodzajów sił zbrojnych (wojska lądowe, siły powietrzne, marynarka wojenna, wojska specjalne) (art. 134 ust. 3). Wymóg kontrasygnaty. Postanowienie o wprowadzeniu stanu wojny V. Mianowanie Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych VI. Zarządzenie mobilizacji na wniosek PRM (art. 136) VII. Wprowadzenie stanu wojennego lub wyjątkowego, na wniosek RM
40 Ad f) Stanowienie prawa I. Rozporządzenie z mocą ustawy, ale tylko przy występowaniu przesłanek art. 234! II. Rozporządzenia (art. 142 w zw. z art. 92) III. Zarządzenia ( art. 142 w zw. z art. 93) I. Prawo inicjatywy ustawodawczej II. III. IV. Weto ustawodawcze Prawo zwrócenia się do TK z wniosek o zbadanie przepisów prawa z Konstytucją Ratyfikowanie umów międzynarodowych ( prezydent jako notariusz parlamentu?)
41 Ad g) Tradycyjne kompetencje głowy państwa Stanowią prerogatywy prezydenta. I. Prawo łaski II. Nadawanie obywatelstwa polskiego i wyrażanie zgody na zrzeczenie się go (art. 137) III. Nadawanie orderów i odznaczeń (art. 138) Ustawa o orderach i odznaczeniach z 1992 roku
42 Prezentacja powstała na podstawie: B. Banaszak, Prawo konstytucyjne, Warszawa 2008; L. Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2015; M. Jabłoński, S. Jarosz- Żukowska, Prawo konstytucyjne w formie pytań i odpowiedzi, Wrocław Dziękuję za uwagę!
PRAWO KONSTYTUCYJNE. Ćwiczenia 5
PRAWO KONSTYTUCYJNE Ćwiczenia 5 Prezydent a) Pozycja ustrojowa b) Zasady wyboru c) Funkcje ustrojowe i kompetencje d) Odpowiedzialność polityczna i konstytucyjna WŁADZA WYKONAWCZA Art. 10. 1. Ustrój Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoWładza wykonawcza Prezydent. Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego
Władza wykonawcza Prezydent Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego Zasada podziału władz a ustrojowa pozycja prezydenta Dualizm władzy wykonawczej Koncepcja parlamentaryzmu zracjonalizowanego a aktywność
Bardziej szczegółowoPrezydent RP uwarunkowania administracyjnoprawne. mgr Maciej M. Sokołowski WPiA UW
Prezydent RP uwarunkowania administracyjnoprawne mgr Maciej M. Sokołowski WPiA UW Prezydent RP głowa Państwa Władza wykonawcza Nie jest centralnym organem administracji Poza strukturą administracji głowa
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2017/2018 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR LETNI 2017/2018 mgr Anna Kuchciak KONTRASYGNATA współpodpis Prezes Rady Ministrów, który przejmuje przed Sejmem ODPOWIEDZIALNOŚĆ za akt urzędowy Prezydenta (polityczna
Bardziej szczegółowoPrezydent. Prawo Konstytucyjne / ćwiczenia 2014/2015
Prezydent Prawo Konstytucyjne / ćwiczenia 2014/2015 Ustrojową pozycję prezydenta określa zasada podziału władzy Art. 10. 1. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej,
Bardziej szczegółowoZakres rozszerzony - moduł 25 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Janusz Korzeniowski
Zakres rozszerzony - moduł 25 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Opracowanie: Janusz Korzeniowski nauczyciel konsultant ds. edukacji obywatelskiej w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli
Bardziej szczegółowoPodstawy prawa w gospodarce (PPwG) Prezydent
Podstawy prawa w gospodarce (PPwG) Prezydent Przedmiot 1 Władza wykonawcza Prezydent, ogólnie 2 Kadencja i wybory 3 Kadencja sytuacje szczególne 4 Zadania i kompetencje 2 Władza wykonawcza - Prezydent
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak . Konstytucja RP + ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy, t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 684, dalej: k.w. (zwł. Dział
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2017/2018 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR LETNI 2017/2018 mgr Anna Kuchciak Konstytucja RP + ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy, t.j.: Dz. U. z 2018 r., poz. 754, dalej: k.w. (zwł. Dział
Bardziej szczegółowoKonstytucja wk r. Prezydent cd
Konstytucja wk 8 10.05.2009r. Prezydent cd Prezydent RP pełni funkcję arbitra. Przyjęcie tej koncepcji oznacza, że w przypadku zakłócenia wzajemnych stosunków między rządem a Sejmem, Prezydent powinien
Bardziej szczegółowoPROJEKT. Ustawa z dnia o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
Ustawa z dnia o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej PROJEKT Art. 1. W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z 2001 r. Nr 28, poz. 319, z 2006
Bardziej szczegółowoWładza wykonawcza Rada Ministrów. Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego
Władza wykonawcza Rada Ministrów Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego RADA MINISTRÓW mieszany charakter: 1) organ kolegialny 2) każdy minister stanowi jednoosobowy organ konstytucyjny o własnych kompetencjach
Bardziej szczegółowo12. WŁADZA WYKONAWCZA
12. WŁADZA WYKONAWCZA 12. Władza wykonawcza w RP. 1) przedstawia pozycję ustrojową Prezydenta RP, 2) charakteryzuje kompetencje Prezydenta RP, 3) przedstawia pozycję ustrojową Rady Ministrów, 4) charakteryzuje
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Rozdział I. Aksjologiczne fundamenty Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Uwagi wprowadzające... 26
SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... XI Wykaz podstawowej literatury... XV Przedmowa... XVII Rozdział I. Aksjologiczne fundamenty Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej... 1 1. Uwagi wprowadzające... 2 2. Zasada
Bardziej szczegółowoSĄDY I TRYBUNAŁY (Roz. VIII) (władza sądownicza) Sędziowie. Krajowa Rada Sądownictwa
SĄDY I TRYBUNAŁY (Roz. VIII) (władza sądownicza) Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. Wyroki wydawane w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, w postępowaniu co najmniej dwuinstancyjnym.
Bardziej szczegółowoFUNKCJE SEJMU (PARLAMENTU)- funkcja ustawodawcza, funkcja kontrolna, funkcja kreacyjna parlamentu
KONSTYTUCJA - WYKŁAD SZÓSTY Z DN 25-04-2009 FUNKCJE SEJMU (PARLAMENTU)- funkcja ustawodawcza, funkcja kontrolna, funkcja kreacyjna parlamentu FUNKCJA USTAWODAWCZA SEJMU Inicjatywa ustawodawcza przysługuje;
Bardziej szczegółowoDz.U Nr 19 poz. 101 USTAWA. z dnia 7 kwietnia 1989 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Kancelaria Sejmu s. 1/8 Dz.U. 1989 Nr 19 poz. 101 USTAWA z dnia 7 kwietnia 1989 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Art. 1. W Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U.
Bardziej szczegółowoPODSTAWY PRAWA W GOSPODARCE. Mateusz Kabut Katedra Prawnych Problemów Administracji i Zarządzania
PODSTAWY PRAWA W GOSPODARCE Mateusz Kabut Katedra Prawnych Problemów Administracji i Zarządzania Władza wykonawcza Art. 10. 1. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy
Bardziej szczegółowoPOWOŁYWANIE RADY MINISTRÓW. ODPOWIEDZIALNOŚĆ RADY MINISTRÓW I JEJ CZŁONKÓW. mgr Kinga Drewniowska
POWOŁYWANIE RADY MINISTRÓW. ODPOWIEDZIALNOŚĆ RADY MINISTRÓW I JEJ CZŁONKÓW mgr Kinga Drewniowska RADA GABINETOWA Art. 141 Konstytucji RP 1. W sprawach szczególnej wagi Prezydent Rzeczypospolitej może zwołać
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2018/2019 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2018/2019 mgr Anna Kuchciak Z A S A D A S U W E R E N N O Ś C I N A R O D U Art. 4 Konstytucji RP 1.Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część A. Pytania egzaminacyjne. Część B. Kazusy. Część C. Tablice. Wykaz skrótów. Pytanie
Wykaz skrótów XI Część A. Pytania egzaminacyjne Pytanie 1 150 1 Część B. Kazusy Kazus 1. Umowa międzynarodowa 109 Kazus 2. Immunitet, ułaskawienie 112 Kazus 3. Rozporządzenie z mocą ustawy, Trybunał Konstytucyjny
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak SĄD NAJWYŻSZY art. 183 Konstytucji RP 1. Sąd Najwyższy sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych w zakresie
Bardziej szczegółowoPytania na egzamin magisterski dla kierunku prawo
Pytania na egzamin magisterski dla kierunku prawo 1. Pojęcie zasady naczelnej konstytucji 2. Zasada zwierzchnictwa Narodu 3. Formy realizacji zasady zwierzchnictwa Narodu 4. Zasada demokratycznego państwa
Bardziej szczegółowoOgólnie - trybunały, władza sądownicza i prokuratura
Ogólnie - trybunały, władza sądownicza i prokuratura Prokuratura 1 / 8 SĄDY I TRYBUNAŁY (Roz. VIII) (władza sądownicza) Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. Wyroki wydawane
Bardziej szczegółowoWŁADZA SĄDOWNICZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Organizacja wymiaru sprawiedliwości
W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Organizacja wymiaru sprawiedliwości Sądy są władzą odrębną i niezależną od innych władz. Sądy wydają wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej. Wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoPOLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE W ZARYSIE. PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW KIERUNKÓW NIEPRAWNICZYCH W
POLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE W ZARYSIE. PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW KIERUNKÓW NIEPRAWNICZYCH W RED.: DARIUSZ GÓRECKI Wykaz skrótów Przedmowa Rozdział pierwszy Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1. Nazwa
Bardziej szczegółowoRozdział 1 Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1.Nazwa 2.Przedmiot prawa konstytucyjnego i jego miejsce w systemie prawa
POLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE Red.: Dariusz Górecki Wykaz skrótów Wstęp Rozdział 1 Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1.Nazwa 2.Przedmiot prawa konstytucyjnego i jego miejsce w systemie prawa Rozdział
Bardziej szczegółowoPRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak
PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak Z A S A D A S U W E R E N N O Ś C I N A R O D U art. 4 Konstytucji RP 1. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu.
Bardziej szczegółowoPytania na powtórzenie wiadomości z zakresu ustroju Rzeczypospolitej Polskiej wiedza o społeczeństwie (nowa podstawa programowa)
Pytania na powtórzenie wiadomości z zakresu ustroju Rzeczypospolitej Polskiej wiedza o społeczeństwie (nowa podstawa programowa) 1) Kiedy odbyły się obrady Okrągłego Stołu? 2) Na czym polegały najważniejsze
Bardziej szczegółowoZakres materiału na egzamin z prawa konstytucyjnego
Poznań, 9 października 2018 r. Zakres materiału na egzamin z prawa konstytucyjnego I. Podstawowe pojęcia prawa konstytucyjnego 1. Pojęcia małej konstytucji, minimum konstytucyjnego, ustawy organicznej.
Bardziej szczegółowoKONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 2 kwietnia 1997 r.
KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. Rozdział IV SEJM I SENAT Art. 95. 1. Władzę ustawodawczą w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sejm i Senat. 2. Sejm sprawuje kontrolę nad
Bardziej szczegółowoTRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY
Konstytucja wk 10 TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY Został ustanowiony nowelą konstytucyjną 26 marca 1982r Ustawa o TK została uchwalona 29 kwietnia 1985r TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY jest organem władzy sądowniczej, choć
Bardziej szczegółowoWładza wykonawcza w polskich Konstytucjach od 1921r. do 1997r.
Władza wykonawcza w polskich Konstytucjach od 1921r. do 1997r. Konstytucja marcowa został uchwalona 17 III 1921r. Uprawnienia, sposób wyboru oraz kompetencje Prezydenta oraz Rady Ministrów opisuje w następujący
Bardziej szczegółowoZASADY NACZELNE USTROJU RP
ZASADY NACZELNE USTROJU RP Zasady naczelne ustroju RP Zawierają idee przewodnie ustawy zasadniczej. Są to normy prawne zawarte w Konstytucji, których szczególna doniosłość charakteryzuje się w tym, że
Bardziej szczegółowoZakres rozszerzony - moduł 31 Sądy i Trybunały. Janusz Korzeniowski
Zakres rozszerzony - moduł 31 Sądy i Trybunały Opracowanie: Janusz Korzeniowski nauczyciel konsultant ds. edukacji obywatelskiej w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli 1 Spis slajdów Władza
Bardziej szczegółowoI. PRAWO KONSTYTUCYJNE
I. PRAWO KONSTYTUCYJNE Ustawa zasadnicza z 2.4.1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Rzeczpospolita: demokratyczne państwo prawne; władza zwierzchnia Naród; Konstytucja najwyższe prawo Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoSĄDY I TRYBUNAŁY KONSTYTUCJA WYKŁAD Z R. Wymiar sprawiedliwości RP sprawują: I. SĄDY POWSZECHNE II. SĄDY WOJSKOWE
KONSTYTUCJA WYKŁAD Z 22-05-09R SĄDY I TRYBUNAŁY Wymiar sprawiedliwości RP sprawują: Sąd Najwyższy Sądy Powszechne Sądy Administracyjne Sądy Wojskowe Sądy stanowią zarówno czynnik równowagi pomiędzy władzą
Bardziej szczegółowoWładza wykonawcza Rada Ministrów. Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego
Władza wykonawcza Rada Ministrów Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego Prezydent Władza ustawodawcza Rada Ministrów skupia w swoich rękach najważniejsze kompetencje dot. bieżącego sprawowania polityki
Bardziej szczegółowoJerzy Buczkowski (red.) Łukasz Buczkowski Krzysztof Eckhardt
Podręczniki uczelniane nr 125 Wyższa Szkoła Prawa i Administracji Rzeszów-Przemyśl Wydział Prawa i Administracji 105 (125) Jerzy Buczkowski (red.) Łukasz Buczkowski Krzysztof Eckhardt PRAWO KONSTYTUCYJNE
Bardziej szczegółowoOSPOŁECZEŃ STWIE. Przygotowaniedoegzaminugimnazjalnego KALENDARZ GIMNAZJALISTY
WIEDZA OSPOŁECZEŃ STWIE Przygotowaniedoegzaminugimnazjalnego KALENDARZ GIMNAZJALISTY SPIS TREŚCI Jak pracować z Kalendarzem gimnazjalisty?... 7 Tydzień 1 Społeczeństwo... 9 Tydzień 2 Życie w grupie...
Bardziej szczegółowoWŁADZA USTAWODAWCZA W POLSCE. Sejm i Senat
WŁADZA USTAWODAWCZA W POLSCE Sejm i Senat GŁÓWNE CECHY PARLAMENTU W RP Parlament jest jedynym organem ustawodawczym w Polsce. Parlament (zwłaszcza izba sejmowa) pełni też inne funkcje kontrolną i kreacyjną.
Bardziej szczegółowoDz.U FRAGMENT KONSTYTUCJI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z dnia 16 lipca 1997 r.) Rozdział VIII. Art. 173.
Dz.U.97.78.483 FRAGMENT KONSTYTUCJI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z dnia 16 lipca 1997 r.) Rozdział VIII SĄDY I TRYBUNAŁY Art. 173. Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezaleŝną
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa do dziewiątego wydania... V Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XIX
Spis treści Przedmowa do dziewiątego wydania... V Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XIX Rozdział I. Przedmiot prawa konstytucyjnego... 1 Rozdział II. Polska w europejskim systemie konstytucyjnym...
Bardziej szczegółowoI OGÓLNOPOLSKI KONKURS WIEDZY O PRAWIE KONSTYTUCYJNYM TEST
I OGÓLNOPOLSKI KONKURS WIEDZY O PRAWIE KONSTYTUCYJNYM TEST CZĘŚĆ 1. TEST POJEDYNCZEGO WYBORU - WYBIERZ WŁAŚCIWĄ ODPOWIEDŹ (MAX. 30 PKT.) 1. Konstytucja RP: a) zawiera przepisy niezmienialne b) zawiera
Bardziej szczegółowo1. Konstytucja. Rzeczpospolita: Wolności, prawa, obowiązki człowieka i obywatela:
Ustawa zasadnicza z 2.4.1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm. i ze sprost.) Rzeczpospolita: demokratyczne państwo prawne; władza zwierzchnia Naród; Konstytucja najwyższe
Bardziej szczegółowoFUNKCJONOWANIE I ORGANIZACJA SEJMU, SENATU. PRAWA I OBOWIĄZKI PARLAMENTARZYSTY
FUNKCJONOWANIE I ORGANIZACJA SEJMU, SENATU. PRAWA I OBOWIĄZKI PARLAMENTARZYSTY Rozdział IV SEJM I SENAT Art. 95. Władzę ustawodawczą w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sejm i Senat. Sejm sprawuje kontrolę
Bardziej szczegółowoRADA MINISTRÓW. Prawo konstytucyjne / ćwiczenia 2014/2015
RADA MINISTRÓW Prawo konstytucyjne / ćwiczenia 2014/2015 Pozycję ustrojową Rady Ministrów określa 5 cech: 1. Jest jednym z dwu podstawowych organów władzy wykonawczej 2. Rada Ministrów i jej poszczególni
Bardziej szczegółowoPRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak
PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak KREACYJNA WYRAŻANIA WOLI WYBORCÓW LEGITYMUJĄCA POWSZECHNE LOKALNE F U N K C J E W Y B O R Ó W W Y B O R Y KONTROLNA INTEGRACYJNA PONOWNE UZUPEŁNIAJĄCE
Bardziej szczegółowoWładza sądownicza w Polsce. Sądy i trybunały
Władza sądownicza w Polsce Sądy i trybunały Charakterystyka władzy sądowniczej Władza sądownicza stanowi jeden z filarów władzy państwowej w ramach podziału władzy, lecz od pozostałych jest niezależna.
Bardziej szczegółowoMała Konstytucja z 1992 r.
Mała Konstytucja z 1992 r. Rozdział 1. Zasady ogólne... 2 Rozdział 2. Sejm i Senat... 3 Rozdział 3. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej... 9 Rozdział 4. Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej (Rząd)...
Bardziej szczegółowoSpis treści. Spis treści. Spis treści
Spis treści Spis treści Spis treści Wykaz skrótów.................................................. 15 Od Autora...................................................... 19 ROZDZIAŁ I. Pojęcie i przedmiot
Bardziej szczegółowoSądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. [ ]
Art. 173 Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. [ ] Art. 175 1. Wymiar sprawiedliwości w Rzeczpospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sady administracyjne
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak art. 110 ust. 1 Konstytucji RP Sejm wybiera ze swojego grona Marszałka Sejmu i wicemarszałków. O R G A N Y S E J M U ( O R G A
Bardziej szczegółowoTabela 3. Porównanie systemów politycznych
Tabela 3. Porównanie systemów politycznych Charakterystyka ustroju System polityczny charakter głowy państwa republika republika republika republika monarchia parlamentarna budowa terytorialna państwo
Bardziej szczegółowoKONSTYTUCYJNY SYSTEM ORGANÓW PAŃSTWOWYCH RED. EWA GDULEWICZ
KONSTYTUCYJNY SYSTEM ORGANÓW PAŃSTWOWYCH RED. EWA GDULEWICZ PRZEDMOWA ROZDZIAŁ I. ZMIANY USTROJU POLITYCZNEGO POLSKI W LATACH 1944-1997 1. Pojęcie ustroju politycznego i jego periodyzacja 2. Okres Krajowej
Bardziej szczegółowo1. Konstytucja. Rzeczpospolita: Ustawa zasadnicza z r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
1. Konstytucja Ustawa zasadnicza z 2.4.1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Rzeczpospolita: demokratyczne państwo prawne; władza zwierzchnia Naród; Konstytucja najwyższe prawo Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoPrawo konstytucyjne SNA I (III) Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego Semestr zimowy 2014/2015
Prawo konstytucyjne SNA I (III) Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego Semestr zimowy 2014/2015 Źródła prawa konstytucyjnego to źródła, które zawierają normy zaliczane do tej gałęzi prawa Koncepcja paostwa
Bardziej szczegółowoPRAWO KONSTYTUCYJNE TEST ZESTAW 1
PRAWO KONSTYTUCYJNE TEST. 18.06.2018. ZESTAW 1 1. Z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa może wystąpić: a.
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wprowadzenie... Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r... 1
Wykaz skrótów... Wprowadzenie... XIII XV Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r... 1 Preambuła... 1 Rozdział I. Rzeczpospolita... 8 Art. 1. [Dobro wspólne]... 8 Art. 2. [Zasada
Bardziej szczegółowoI. PRAWO KONSTYTUCYJNE
I. PRAWO KONSTYTUCYJNE Ustawa zasadnicza z 2.4.1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm. i ze sprost.) Rzeczpospolita: demokratyczne państwo prawne; władza zwierzchnia
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak Z A S A DA P O DZ I A ŁU W Ł A DZ Y ART. 10 KONSTYTUCJI RP WŁADZA USTAWODAWCZA PRAWODAWSTWO WŁADZA WYKONAWCZA WYKONAWSTWO WŁADZA
Bardziej szczegółowoI. PRAWO KONSTYTUCYJNE
I. PRAWO KONSTYTUCYJNE 1. Konstytucja Ustawa zasadnicza z 2.4.1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Rzeczpospolita: demokratyczne państwo prawne; władza zwierzchnia Naród; Konstytucja najwyższe
Bardziej szczegółowoWŁADZA WYKONAWCZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ RADA MINISTRÓW Skład i powoływanie Rady Ministrów
Skład i powoływanie Rady Ministrów Skład Rady Ministrów Rada Ministrów (rząd) składa się z Prezesa Rady Ministrów (premiera) i ministrów. W skład Rady Ministrów mogą być powołani wiceprezesi Rady Ministrów
Bardziej szczegółowoWŁADZA SĄDOWNICZA. PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2014/2015 mgr Anna Kuchciak
WŁADZA SĄDOWNICZA PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2014/2015 mgr Anna Kuchciak Z A S A D A T R Ó J P O D Z I A Ł U W Ł A D Z??? . ( )Z zasady podziału władz wynika, iż władze ustawodawcza, wykonawcza
Bardziej szczegółowoZasada demokratycznego państwa prawnego. Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego
Zasada demokratycznego państwa prawnego Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego Art. 2 Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2017/2018 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR LETNI 2017/2018 mgr Anna Kuchciak K W E S T I E O R G A N I Z A C Y J N E KONTAKT I KONSULTACJE WARUNKI ZALICZENIA DODATKOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEBIEGU ZAJĘĆ
Bardziej szczegółowoPARLAMENT ( SEJM I SENAT).
WYKŁAD 5 05.04.2009 PARLAMENT ( SEJM I SENAT). Zasada dwuizbowości. Jedną z zasad Konstytucji jest zasada dwuizbowości Parlamentu, która zakłada istnienie dwóch odrębnych izb parlamentarnych( Sejm i Senat).
Bardziej szczegółowoPodstawy prawa w gospodarce (PPwG) Funkcje parlamentu
Podstawy prawa w gospodarce (PPwG) Funkcje parlamentu Przedmiot 1 Funkcje parlamentu - ogólnie 2 Funkcja ustawodawcza 3 Funkcja kontrolna 4 Funkcja kreacyjna 2 Funkcje parlamentu - ogólnie Funkcje: Ustawodawcza
Bardziej szczegółowoMała Konstytucja z 1992
Mała Konstytucja z 1992 Geneza powstania Małej Konstytucji Uchwalenie nowej Konstytucji zapowiadały umowy społeczne okrągłego stołu zaś przełom polityczny z 1989 r. i rozpoczęcie zasadniczej reformy ustroju
Bardziej szczegółowoMODELE USTROJOWE PAŃSTW DEMOKRATYCZNYCH
MODELE USTROJOWE PAŃSTW DEMOKRATYCZNYCH S. PREZYDENCKI Ogólna charakterystyka: Rozdzielczość i względna równość kompetencji władzy ustawodawczej i wykonawczej Władza wykonawcza prezydent Władza ustawodawcza
Bardziej szczegółowoPorównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych Autor: Bogusław Banaszak
Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych Autor: Bogusław Banaszak Wykaz skrótów Przedmowa do wydania trzeciego Wstęp do wydania drugiego Słowo wstępne Rozdział I Komparatystyka
Bardziej szczegółowoUSTRÓJ POLITYCZNY: PARLAMENT:
USTRÓJ POLITYCZNY: Francja jest republiką o systemie semiprezydenckim. Konstytucja przyjęta została w referendum w 1958 roku. Modyfikowana była w latach 1962 oraz 1995. Głową państwa jest prezydent wybierany
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. 2017/2018 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E 2017/2018 mgr Anna Kuchciak Z A S A D Y art. 228 Konstytucji RP 1. W sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, może zostać
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak Art. 92 ust. 1 Konstytucji RP Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
Projekt 27 kwietnia 2017 r. Wariant art. 121 ust. 4 USTAWA z dnia r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Art. 1. W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. poz.
Bardziej szczegółowoSEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak
PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak art. 45 Konstytucji RP 1.K a ż d y ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny,
Bardziej szczegółowoI. PRAWO KONSTYTUCYJNE
I. PRAWO KONSTYTUCYJNE 1. Konstytucja Ustawa zasadnicza z 2.4.1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm. i ze sprost.) Rzeczpospolita: demokratyczne państwo prawne; władza
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa
Kancelaria Sejmu s. 1/7 USTAWA z dnia 27 lipca 2001 r. Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2001 r. Nr 100, poz. 1082. o Krajowej Radzie Sądownictwa Art. 1. 1. Krajowa Rada Sądownictwa, zwana dalej Radą, realizuje
Bardziej szczegółowoPRAWO. mgr Anna Kuchciak 2015/2016
PRAWO KONSTYTUCYJNE mgr Anna Kuchciak 2015/2016 Art. 228 Konstytucji RP S TA N Y N A D Z W Y C Z A J N E Rozdział XI Konstytucji RP Stany nadzwyczajne 1. W sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe
Bardziej szczegółowoSpis treści. Rozdział czwarty Zasady ustroju politycznego Rzeczypospolitej Polskiej w świetle Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r...
Spis treści Rozdział pierwszy Ustrój polityczny państwa pojęcie i istota... 11 1. Pojęcie ustroju politycznego... 12 2. Ewolucja ustroju politycznego Polski... 14 Rozdział drugi Konstytucyjne podstawy
Bardziej szczegółowoKonstytucja kwietniowa, 1935 r. 1
Konstytucja kwietniowa, 1935 r. 1 Źródło Konstytucja kwietniowa została uchwalona 23 marca 1935 r., prezydent Ignacy Mościcki podpisał ją miesiąc później, stąd wzięła się jej nazwa. Konstytucja ta ustanowiła
Bardziej szczegółowoOPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 13 grudnia 2016 r. w przedmiocie poselskiego projektu ustawy Przepisy wprowadzające
OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 13 grudnia 2016 r. w przedmiocie poselskiego projektu ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym i
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak zob. np.: orzeczenie TK z 9 listopada 1993 r., sygn. K 11/93 Rozdział VIII Konstytucji RP SĄDY I TRYBUNAŁY art. 173 Konstytucji
Bardziej szczegółowoZgodnie z obowiązującą Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 Rada Ministrów składa się z Prezesa Rady Ministrów oraz
Zgodnie z obowiązującą Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 Rada Ministrów składa się z Prezesa Rady Ministrów oraz ministrów. W skład Rady Ministrów mogą być powoływani wiceprezesi
Bardziej szczegółowoTrybunału odpowiednich do rangi zadań. Temu celowi powinny być podporządkowane wszelkie działania władzy ustawodawczej. Pozycja ustrojowa Trybunału,
Stanowisko Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 22 czerwca 2016 r. o przedstawieniu wniosków związanych z pracami legislacyjnymi dotyczącymi projektów ustawy o Trybunale Konstytucyjnym Krajowa Rada Sądownictwa
Bardziej szczegółowoDEMOKRACJA BEZPOŚREDNIA
DEMOKRACJA BEZPOŚREDNIA - Sposób sprawowania władzy, w którym decyzje podejmowane są bezpośrednio przez ogół wyborców bez pośrednictwa jakichkolwiek organów państwowych - Bezpośrednie decydowanie prze
Bardziej szczegółowoWŁADZA WYKONAWCZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ.
WŁADZA WYKONAWCZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Pojęcia: Prerogatywa przywilej wynikający z zajmowanego stanowiska, sprawowanego urzędu. Wyłączne uprawnienia Prezydenta, na które nie potrzebuje on zgody
Bardziej szczegółowoMała Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
Mała Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Ustawa Konstytucyjna z dnia 19 lutego 1947 r. o ustroju i zakresie działania najwyższych organów Rzeczypospolitej Polskiej) http://maopd.wordpress.com/ Tymczasowa
Bardziej szczegółowoPRAWO. mgr Anna Kuchciak 2016/2017
PRAWO KONSTYTUCYJNE mgr Anna Kuchciak 2016/2017 S TA N Y N A D Z W Y C Z A J N E Rozdział XI Konstytucji RP Stany nadzwyczajne Z A S A D Y Art. 228 Konstytucji RP 1. W sytuacjach szczególnych zagrożeń,
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2017/2018 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR LETNI 2017/2018 mgr Anna Kuchciak Z A S A D A K A D E N C Y J N O Ś C I zob. orzeczenie TK z 23 kwietnia 1996 r., sygn. K. 29/95; wyrok TK z 26 maja 1998 r., sygn.
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 19 grudnia 2016 r. Poz z dnia 13 grudnia 2016 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 19 grudnia 2016 r. Poz. 2074 USTAWA z dnia 13 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych
Kancelaria Sejmu s. 1/14 USTAWA z dnia 20 lipca 2000 r. Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2000 r. Nr 62, poz. 718. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych Art. 1. 1. Ustawa określa
Bardziej szczegółowoZakres rozszerzony - moduł 26 Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej. Janusz Korzeniowski. nauczyciel konsultant ds. edukacji obywatelskiej
Zakres rozszerzony - moduł 26 Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej Opracowanie: Janusz Korzeniowski nauczyciel konsultant ds. edukacji obywatelskiej 1 w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa
Kancelaria Sejmu s. 1/1 USTAWA z dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa Art. 1. 1. Krajowa Rada Sądownictwa, zwana dalej Radą, realizuje cele określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów... Wprowadzenie Prof. dr hab. Mirosław Granat, Prof. dr hab. Marek Zubik... Rozdział I. Rzeczpospolita
Wykaz skrótów..................................... Wprowadzenie Prof. dr hab. Mirosław Granat, Prof. dr hab. Marek Zubik.................................... XI XV Rozdział I. Rzeczpospolita 1. Konstytucja
Bardziej szczegółowoRozdział IV SEJM I SENAT. Art. 95.
Załącznik nr 1 Fragmenty Konstytucji obowiązujące uczestników konkursu. Rozdział IV SEJM I SENAT Art. 95. 1. Władzę ustawodawczą w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sejm i Senat. 2. Sejm sprawuje kontrolę
Bardziej szczegółowo13. WŁADZA SĄDOWNICZA
13. WŁADZA SĄDOWNICZA 14. Władza sądownicza w RP. Organy kontroli i ochrony prawa. 1) wymienia sądy i trybunałyprzedstawia ich kompetencje, 2) charakteryzuje organy kontroli i ochrony prawa, 3) wymienia
Bardziej szczegółowoPRAWO KONSTYTUCYJNE. Ćwiczenia 4
PRAWO KONSTYTUCYJNE Ćwiczenia 4 Status prawny posła i senatora a) Mandat przedstawicielski b) Immunitet parlamentarny c) Zasada incompatibilitas d) Prawa i obowiązki posłów e) Organizacje posłów f) Zgromadzenie
Bardziej szczegółowoSTANY NADZWYCZAJNE ZAJĘCIA NR 6. mgr Kinga Drewniowska
STANY NADZWYCZAJNE ZAJĘCIA NR 6 mgr Kinga Drewniowska STAN NADZWYCZAJNY STAN NADZWYCZAJNY pojawienie się w państwie sytuacji szczególnego zagrożenia, którego rozwiązanie wymaga sięgnięcia do środków szczególnych,
Bardziej szczegółowoPrezes Rady Ministrów uwarunkowania administracyjnoprawne. Maciej M. Sokołowski WPiA UW
Prezes Rady Ministrów uwarunkowania administracyjnoprawne Maciej M. Sokołowski WPiA UW Prezes Rady Ministrów uwagi ogólne Przewodniczący Rady Ministrów Samodzielny organ administracji PRM Konstytucja RP
Bardziej szczegółowo