Andrzej Dubiel, Roland Kozdrowski, Wiesław Bielas, Marta Siemieniuch, Beata Weber-Dąbrowska, Marian Mulczyk

Transkrypt

1 Medicina Veterinaria 4(2) 2005, WPŁYW SWOISTYCH BAKTERIOFAGÓW NA WŁAŚCIWOŚCI NASIENIA KNURÓW ZAKAśONYCH PAŁECZKĄ ROPY BŁĘKITNEJ Andrzej Dubiel, Roland Kozdrowski, Wiesław Bielas, Marta Siemieniuch, Beata Weber-Dąbrowska, Marian Mulczyk Akademia Rolnicza we Wrocławiu Streszczenie. Celem obserwacji były badania nad wpływem swoistych bakteriofagów na właściwości nasienia knurów zakaŝonych pałeczką ropy błękitnej. Badania przeprowadzono na 15 knurach reproduktorach, z których 5 zwierząt zostało doświadczalnie zaka- Ŝonych Pseudomonas aeruginosa, a pozostałych 10 to samce eksploatowane na Stacji Unasienniania Trzody Chlewnej, u których stwierdzono w worku napletkowym lub nasieniu omawiany drobnoustrój. Wymieniona terapia prowadzona była przez 3 tygodnie. Przed i po leczeniu prowadzono badanie odruchów płciowych, nasienia (objętość, koncentrację plemników, % plemników o ruchu prawidłowym, ich morfologię i przeŝywalność), krew obwodową nad zdolnością komórek tej ostatniej do wytwarzania cytokin. Nie stwierdzono istotnych róŝnic między badanymi odruchami płciowymi przed i po terapii. W zakresie nasienia jedyne istotne róŝnice statystyczne obserwowano w przeŝywalności plemników w rozrzedzalniku BTS, która wzrosła po leczeniu o 230 do 242%. Po terapii bakteriofagowej stwierdzono obniŝenie poziomu IL-10 w surowicach i nadsączach znad hodowli komórek stymulowanych LPS-em i niestymulowanych. Uzyskane w badaniach własnych wyniki (poprawa Ŝywotności plemników) uzasadniają w pełni potrzebę terapii bakteriofagowej u knurów reproduktorów zakaŝonych pałeczką ropy błękitnej. Słowa kluczowe: knur, nasienie, pałeczka ropy błękitnej, bakteriofagi, leczenie WSTĘP Ankieta ogólnokrajowa wykazała, iŝ największym problemem na Stacjach Unasienniania Trzody Chlewnej jest brak popędu płciowego i zła jakość nasienia młodych knurów zakupywanych z róŝnych wychowalni tych zwierząt. Średnio u 20% knurów z wahaniami 5-40% wykazuje się zaburzenia płodności. Zapalenie prącia i napletka o charakterze grudkowym (przewlekłym) jest najczęstszą chorobą tych odcinków narządu Adres do korespondencji Corresponding author: Andrzej Dubiel, Katedra i Klinika Rozrodu, Chorób PrzeŜuwaczy oraz Ochrony Zdrowia Zwierząt, Akademia Rolnicza we Wrocławiu, pl. Grunwaldzki 49, Wrocław.

2 34 A. Dubiel i in. płciowego [Dubiel i in ab, Dubiel i in. 2002, 2003]. Spermiogeneza przy odosobnionym zapaleniu prącia i napletka nie ulega zaburzeniom. Nasienie moŝe jednak wykazywać zmiany wtórne, które zaleŝą od etiologii stanu zapalnego. Zmiany te są następstwem toksycznego działania pośrednich i końcowych produktów metabolizmu bakterii, które dostają się do nasienia podczas jego pobierania. Charakterystyczną cechą jest obniŝenie ruchliwości plemników, ich aglutynacja i obniŝenie przeŝywalności oraz odporności i płodności [Dubiel i in ab, Dubiel i in. 2002, 2003]. Najczęstszymi przyczynami wymienionych procesów zapalnych są: czynniki zakaźne, niedobory pokarmowe, czynniki mechaniczne i alergie. Spośród opisywanych czynników najczęstszymi przyczynami balanopostitis są infekcje bakteryjne lub wirusowe. Objawy kliniczne zapalenia prącia i napletka wywołuje wiele warunkowo chorobotwórczych drobnoustrojów. Bez działania czynników usposabiających stany zapalne mogą wywoływać wirusy i niektóre chorobotwórcze bakterie, jak Corynebacterium pyogenes i Escherichia freundi [Dubiel i in ab, Dubiel i in. 2002, 2003, Weber-Dąbrowska i Mulczyk 2003]. Ostatnie z wymienionych bakterii atakują jednak przede wszystkim w stanach osłabienia organizmu (urazy, braki pokarmowe, nadmierna eksploatacja, oddawanie moczu do jamy napletkowej i zachyłka napletkowego itp.). Przystępując do leczenia naleŝy uwzględnić przyczynę schorzenia. W latach w ośrodku wrocławskim przebadano 112 knurów eksploatowanych w 4 Stacjach Unasienniania Trzody Chlewnej, u których stwierdzono przewlekły proces zapalny prącia i napletka [Dubiel i in ab]. Szczegółowe badanie bakteriologiczne wymazów z błony śluzowej prącia i napletka wykazało obecność Pseudoonas aeruoginosa (u 39,06% knurów). PowyŜsze obserwacje powtórzono w latach na 1032 knurach eksploatowanych w kolejnych 4 Stacjach Unasienniania Trzody Chlewnej [Dubiel i in. 2002, 2003] i stwierdzono takŝe obecność pałeczki ropy błękitnej w wymazach błony śluzowej worków napletkowych lub próbkach nasienia (u 47% knurów). Wykazano równocześnie silną toksyczność tego drobnoustroju, powodującą śmierć plemników. Intensywna terapia antybiotykowa zakaŝonych zwierząt (donapletkowe wlewki Vagothylu, streptomycyny, gentamycyny i neomycyny) pozostała bez efektu. Z tego powodu wybrakowano wszystkie knury eksploatowane w jednej ze Stacji Unasienniania Trzody Chlewnej na terenie byłego województwa zielonogórskiego. Opierając się na wynikach prac, w których wykazano duŝą skuteczność fagoterapii w leczeniu zakaŝeń bakteryjnych róŝnych tkanek i narządów u ludzi i zwierząt [Cisło i in. 1987, Kaszubkiewicz i in. 1982, Ślopek i in. 1984, Ślopek i in. 1985abcd, Ślopek i in. 1987, Weber-Dąbrowska i in. 1987], podjęto próby wykorzystania tej metody leczenia w obserwowanych zakaŝeniach u knurów i sprawdzenia wpływu swoistych bakteriofagów na właściwości nasienia tych zwierząt. MATERIAŁ I METODY Obserwacje przeprowadzono na 15 knurach zakaŝonych Pseudomonas aeruginosa, rasy WBP, w wieku 2-4 lat. Zwierzęta podzielono na dwie grupy doświadczalne. Do pierwszej grupy zaliczono knury eksploatowane w Stacji Unasienniania Trzody Chlewnej (10 sztuk). Drugą grupę stanowiły zwierzęta zakaŝone eksperymentalnie pałeczką ropy błękitnej w warunkach klinicznych (5 sztuk). Wymienione powyŝej samce wolne Acta Sci. Pol.

3 Wpływ swoistych bakteriofagów od infekcji Pseudomonas aerugonosa (w oparciu o 3 kolejne badania bakteriologiczne wymazów błony śluzowej napletka i prącia w odstępie jednego tygodnia) otrzymały do worka napletkowego 10 milionów bakterii Pseudomonas aerugonosa. Wszystkie zwierzęta poddano terapii bakteriofagowej. Przed podaniem preparatu bakteriofagowego (a 60 ml dziennie) zwierzęta otrzymywały Alugastrin (a 50 ml) w celu zneutralizowania kwaśnego odczynu treści Ŝołądka. Wymieniona terapia prowadzona była przez 3 tygodnie. Przed i po leczeniu prowadzono badanie odruchów płciowych, nasienia i krwi obwodowej nad zdolnością komórek tej ostatniej do wytwarzania cytokin. Kontrolując odruchy płciowe zwracano uwagę na popęd płciowy, odruch szukania i ejakulacji. Ejakulaty badano w kierunku ich objętości, koncentracji plemników w jednostce objętości ejakulatu, procentu plemników o ruchu prawidłowym, morfologii plemników w mikroskopie świetlnym i przeŝywalność tych ostatnich w temperaturze 20 0 C w rozrzedzalniku BTS. Badano IL-10 i TNF zarówno w surowicach, jak i nadsączach znad hodowli komórek krwi obwodowej stymulowanej LPS-em (1µg/ml) i dla kontroli w nadsączach znad hodowli komórek niestymulowanych. Poziom IL-10 badano testem immunoenzymatycznym ELISA wg instrukcji podanej przez producenta (Pharmingen, San Diego, USA). Poziom TNF oznaczano metodą biologiczną, uŝywając hodowli komórek L 929 (linia komórkowa ciągła, fibroblastopodobna otrzymana z podskórnej tkanki tłuszczowej myszy C3HATCCCCL1). Za jedną jednostkę aktywności TNF przyjmowano rozcieńczenie materiału, w którym występował efekt cytotoksyczny w 50% komórek, co odpowiada pg TNF/ml. Analizę statystyczną wyników przeprowadzono w oparciu o test t-studenta, przy poziomie istotności p 0,05. WYNIKI Odruchy płciowe 15 knurów doświadczalnych ilustrują tabele 1 i 2. Zgodnie z tabelami nie stwierdzono istotnych róŝnic statystycznych między badanymi odruchami przed i po terapii bakteriofagowej. Właściwości nasienia badanych samców przedstawiają tabele 3 i 4. Według powyŝszych tabel jedyne istotne róŝnice statystyczne po terapii bakteriofagowej obserwowano w zakresie przeŝywalności plemników w rozrzedzalniku BTS w temperaturze pokojowej, która wzrosła po leczeniu o %. U 6 knurów eksploatowanych w Stacji Unasienniania stwierdzono brak zdolności komórek stymulowanych LPS-em do wytwarzania IL-10 przed leczeniem i po leczeniu bakteriofagami. U 4 knurów przed leczeniem bakteriofagami komórki stymulowane LPS-em wytwarzały wyŝsze poziomy IL-10 (0-240 pg/ml) w porównaniu z kontrolą komórek niestymulowanych (0,4-170 pg/ml). W surowicach 9 knurów reproduktorów były wyŝsze poziomy IL-10 (0-318 pg/ml). Po leczeniu bakteriofagami stwierdzono obniŝenie poziomu IL-10 w surowicach (0-203 pg/ml) wynik istotny statystycznie i w nadsączach znad hodowli komórek stymulowanych LPS-em (0-28 pg/ml) i niestymulowanych (0-23 pg/ml). Nie stwierdzono wytwarzania TNF-u przez komórki niestymulowane przed leczeniem, podczas gdy komórki stymulowane LPS-em bądź to nie wytwarzały go lub poziom był niski, tj. 2j./ml. Podobnie w surowicy były niskie poziomu TNF-u (4-8 j./ml). Poziom TNF-u po leczeniu bakteriofagami był niski 2-4 j./ml w nadsączach znad hodowli komórek stymulowanych LPS-em, ale wyŝszy w porównaniu z poziomem przed leczeniem Medicina Veterinaria 4(2) 2005

4 36 A. Dubiel i in. (wynik istotny statystycznie). Natomiast komórki niestymulowane bądź nie wytwarzały TNF-u po leczeniu, lub stwierdzono jedynie 2j./ml. W surowicach poziom tej cytokiny był niski 2-4 j./ml. Tabela 1. Odruchy płciowe 10 knurów przed i po leczeniu bakteriofagami Table 1. Sexual reflexes of 10 boars before and after bacteriophages treatment Odruchy płciowe Sexual reflexes Popęd płciowy (sek.) Libido sexualis (min) Odruch szukania (sek.) Search reflex (s) Odruch ejakulacji (min) Ejaculation time (min) Przed leczeniem Before treatment Po leczeniu After treatment 58±80,1 60±40,9 28±22 30±25 6,5±2,1 7,3±3,2 Tabela 2. Odruchy płciowe 5 knurów zakaŝonych doświadczalnie pałeczką ropy błękitnej Table 2. Sexual reflexes of 5 boars infected experimentally with blue pus bacterium Odruchy płciowe Sexual reflexes Popęd płciowy (sek.) Libido sexualis (min) Odruch szukania (sek.) Search reflex (s) Odruch ejakulacji (min) Ejaculation time (min) Przed leczeniem Before treatment Po leczeniu After treatment 30,8±52,1 45,0±56,2 32,3±15,7 35,1±12,6 7,5±1,2 7,8±2,1 Tabela 3. Właściwości nasienia 10 knurów przed i po leczeniu bakteriofagami Table 3. Semen properties of 10 boars before and after bacteriophages treatment Właściwości nasienia Semen properties Objętość (ml) Volume (ml) Koncentracja plemników (tys./mm 3 ) Spermatozoa concentration (x 10 3 /mm 3 ) % plemników o ruchu prawidłowym % spermatozoa with normal motility Wady główne plemników (%) Major morphological changes of spermatozoa (%) Wady podrzędne plemników (%) Minor morphological changes of spermatozoa (%) PrzeŜywalność plemników w temp. 20 o C (godz.) Viability of spermatozoa in temperature 20 o C (h) X róŝnica istotna statystycznie przy p 0,05 X statistically significant differences, p 0.05 Przed podaniem Before treatment Po podaniu After treatment 195±72 221±85 330± ±232 69,5±15,2 73,8±22,1 8,5±6,45 9,1±7,2 7,2±5,6 8,1±6,6 58,1±22,0 135,0±48 x Acta Sci. Pol.

5 Wpływ swoistych bakteriofagów Tabela 4. Właściwości nasienia 5 knurów przed i po leczeniu bakteriofagami Table 4. Semen properties of 5 boars before and after bacteriophages treatment Właściwości nasienia Semen properties Objętość (ml) Volume (ml) Koncentracja plemników (tys./mm 3 ) Spermatozoa concentration (x 10 3 /mm 3 ) % plemników o ruchu prawidłowym % spermatozoa with normal motility Wady główne plemników (%) Major morphological changes of spermatozoa (%) Wady podrzędne plemników (%) Minor morphological changes of spermatozoa (%) PrzeŜywalność plemników w temp. 20 o C (godz.) Viability of spermatozoa in temperature 20 o C (h) X róŝnica istotna statystycznie przy p 0,05 X statistically significant differences, p 0.05 Przed podaniem Before treatment Po podaniu After treatment 228± ± ± ±225 80±20 80±15 10,2±7,5 12,7±8,0 6,6±5,9 6,5±6,0 61,1±20,0 148±30,0 x DYSKUSJA I WNIOSKI Odruchy płciowe 15 doświadczalnych knurów przed i po terapii bakteriofagowej, jak równieŝ właściwości ich nasienia (objętość, koncentracja plemników w jednostce objętości ejakulatu, procent plemników o ruchu prawidłowym i zmiany morfologiczne plemników) nie odbiegają do normy ustalonej dla tych zwierząt. Jedynie zanotowano ponad 200% wzrost przeŝywalności plemników w temperaturze pokojowej w rozrzedzalniku BTS po terapii bakteriofagowej. Zmiany w przeŝywalności plemników są konsekwencją wyeliminowania z ejakulatu Pseudomonas aerugonosa, którego toksyny dostawały się do nasienia podczas jego pobierania. PowyŜsze wyniki badań potwierdzają wcześniejsze obserwacje na knurach w jednej ze Stacji Unasienniania Trzody Chlewnej, u których tuŝ po pobraniu nasienia następowała nekrospermia. Badania bakteriologiczne nasienia wymienionych knurów wykazały obecność pałeczki ropy błękitnej o bardzo duŝej toksyczności. Dodanie do 10 ml nasienia jednej kropli toksyny Pseudomonas aerugonosa powodowało po kilku sekundach śmierć plemników (dane niepublikowane). Terapia antybiotykowa u omawianych zwierząt okazała się nieskuteczna. Z aktywnością lityczną bakteriofagów wiązano moŝliwość ich wykorzystania w leczeniu zakaŝeń bakteryjnych. JuŜ w 1921 roku zastosowano odpowiednie preparaty fagowe w leczeniu gronkowcowych procesów zapalnych skóry. Wprawdzie wyniki leczenia bakteriofagami były zachęcające, to jednak z róŝnych powodów nie znalazły szerszego zastosowania w terapii zakaŝeń bakteryjnych przez ponad 20 lat. Brak zainteresowania terapią fagową pogłębił się po wprowadzeniu do lecznictwa sulfonamidów i antybiotyków. Niestety, juŝ po kilku latach stosowania chemioterapeutyków i antybiotyków ich skuteczność w likwidacji zakaŝeń bakteryjnych stopniowo malała. Było to spowodowane pojawieniem się zakaŝeń wywołanych przez bakterie oporne na wymienione leki. Tak więc z punktu widzenia zastosowań klinicznych oporność drobnoustrojów na leki stała się zagadnieniem najwaŝniejszym. NaleŜy podkreślić, Ŝe problem form lekoopornych dotyczy szczególnie antybiotyków. W stosunku bowiem do Ŝadnej innej grupy syntetycznych chemioterapeutyków nie zaznacza się tak wysoki stopień nabytej oporności. Nie bez znaczenia są równieŝ niekorzystne lub szkodliwe oddziaływania Medicina Veterinaria 4(2) 2005

6 38 A. Dubiel i in. niektórych chemioterapeutyków i antybiotyków na makroorganizm. Wykazano, Ŝe swoista fagoterapia jest wysoce efektywna w leczeniu uporczywych zakaŝeń wywołanych u ludzi przez lekooporne bakterie naleŝące do rodzaju Staphylococcus, Escherichia, Klebsiella, Enterobacter, Proteus i Pseudomonas [Mulczyk i Weber-Dąbrowska maszynopis, Ślopek i in. 1984, Ślopek i in. 1985abcd, Ślopek i in. 1987, Weber- Dąbrowska i in. 1987]. Stosowano takŝe skuteczne leczenie bakteriofagami w chorobach infekcyjnych u świń, prosiąt, cieląt, jagniąt, lisów i myszy [Kaszubkiewicz i in. 1982, Smith i Huggins 1982, 1983, 1987, Soothil i in. 1988, Ślopek i in. 1983, Weber- Dąbrowska i in. 2003]. Prowadząc leczenie przez wiele lat fagami zaobserwowano, Ŝe po fagoterapii występuje u pacjentów długotrwały stan wzmoŝonej odporności na zakaŝenia bakteryjne. Wiadomo, Ŝe zakaŝenia bakteryjne wiąŝą się z oddziaływaniem produktów bakteryjnych na komórki układu immunologicznego, zmieniając ich aktywność wyraŝającą się uwalnianiem niskocząsteczkowych (cytokiny) mediatorów zapalenia oraz zwiększonej zdolności do fagocytozy i lokomocji. RównieŜ w badaniach własnych stwierdzono, iŝ po terapii bakteriofagowej następuje u knurów obniŝenie poziomu IL-10 w surowicach i nadsączach znad hodowli komórek stymulowanych LPS-em i niestymulowanych. Reinfekcja worka napletkowego przez Pseudomonas aerugonosa następuje dopiero po 5-6 miesiącach. Badania przeprowadzone w Instytucie im. Hirszwelda stwierdziły, Ŝe efektywna terapia fagowa wiąŝe się z normalizacją reaktywności krwi obwodowej pacjentów, wyra- Ŝającą się w zdolności do spontanicznej i indukowanej LPS produkcji IL-10 i TNF -α, kluczowych cytokin w rozwoju odpowiedzi immunologicznej [Weber-Dąbrowska i in. 1987]. Uzyskane w badaniach własnych wyniki (poprawa Ŝywotności plemników) uzasadniają w pełni potrzebę stosowania terapii bakteriofagowej u knurów zakaŝonych pałeczką ropy błękitnej. Istnieje jednak potrzeba dalszych badań nad płodnością knurów zakaŝonych pałeczką ropy błękitnej. PIŚMIENNICTWO Cisło M., Dąbrowski M., Weber-Dąbrowska B., Woytyń A., Bacteriophage treatment of supparative skin infections. Arch. Immunol. Ther. Exp. 35, Dubiel A., Molenda J., Fronczek T., NiŜański W., 1996a. Balanoposthitis in the boars. Mat. XIII Kong. Rozrodu Zw., Sydney Dubiel A., Molenda J., Fronczek T., NiŜański W., 1996b. Zapalenia prącia i napletka u knurów. X Kong. PTNW, Wrocław Dubiel A., Mulczyk M., Weber-Dąbrowska B., Fronczek T., Trelińska A., Zapalenie prącia i napletka knurów (balanoposthitis). Mat. XXXVII Konf. Nauk. Praktyczne aspekty badań doświadczalnych układu rozrodczego i gruczołu mlekowego zwierząt. Wenecja, , Dubiel A., Weber-Dąbrowska B., Mulczyk M., Bielas W., Fronczek T., Trelińska A.D., Wykorzystanie swoistych bakteriofagów w leczeniu procesów zapalnych prącia i napletka (balanoposthitis) knurów. Mat. Konf. Nauk. Wybrane zagadnienia z rozrodu zwierząt domowych i dzikich, Wrocław, s Acta Sci. Pol.

7 Wpływ swoistych bakteriofagów Kaszubkiewicz Cz., Kucharewicz-Krukowska A., Michalski Z., Bocianowski M., Sołtysia Z., Durlak I., Próba zastosowania bakteriofagów w leczeniu kolobakteriozy prosiat. Med.. Wet. 34, Mulczyk M., Weber-Dabrowska B. Wykorzystanie bakteriofagów w leczeniu zakaŝeń bakteryjnych. Maszynopis. Smith H., Huggins M.B., Succesful treatment of experimental E. coli infections in mice using fage: its general superiority over antibiotics. J. Gen. Microb. 128, Smith H., Huggins M.B.,1987. The control of experomental E. coli diarrhea in calves by means of bacteriofages. J. Gen. Microb. 133, Smith H., Huggins M.B., Effectivenes of phages in treating experimental E. coli diarrhea in calves, piglets and lambs. J. Gen. Microb. 129, Soothil J.S., Lawrance J.C., Ayliffe G.A., The efficacy of phages in the prevention of the destruction of pig skin in vitro by Pseudomonas aeruginosa. Med. Sci. Res. 16, Ślopek S., Durlakowa I., Weber-Dąbrowska B., Kucharkiewicz-Krukowska A., Dąbrowski M., Bisikiewicz R., Results of bacteriophage treatment of suppurative bacterial infections. I General evaluation of the results. Arch. Immunol. Ther. Exp. 31, Ślopek S., Durlakowa I., Weber-Dąbrowska B., Dąbrowski M., Kucharkiewicz-Krukowska A., Results of bacteriophage treatment of suppurative bacterial infections. III Detalied evaluation of the results obtained in further 150 cases. Arch. Immunol. Ther. Exp. 32, Ślopek S., Kucharkiewicz-Krukowska A., Weber-Dąbrowska B., Dąbrowski M., 1985a. Results of bacteriophage treatment of suppurative bacterial infections. Arch. Immunol. Ther. Exp. 31, Ślopek S., Kucharkiewicz-Krukowska A., Weber-Dąbrowska B., Dąbrowski M., 1985b. Results of bacteriophage treatment of suppurative bacterial infections. Arch. Immunol. Ther. Exp. 31, Ślopek S., Kucharkiewicz-Krukowska A., Weber-Dąbrowska B., Dąbrowski M., 1985c. Results of bacteriophage treatment of suppurative bacterial infections. Arch. Immunol. Ther. Exp. 33, Ślopek S., Kucharkiewicz-Krukowska A., Weber-Dąbrowska B., Dąbrowski M., 1985d. Results of bacteriophage treatment of suppurative bacterial infections. Arch. Immunol. Ther. Exp. 33, Ślopek S., Weber-Dąbrowska B., Dąbrowski M., Kucharkiewicz-Krukowska A., Results of bacteriophage treatment of suppurative bacterial infections in the years Arch. Immunol. Ther. Exp. 35, Weber-Dąbrowska B., Dąbrowski M., Ślopek S., Results of bacteriophage treatment of suppurative bacterial infections in the years Arch. Immunol. Ther. Exp. 35, Weber-Dąbrowska B., Mulczyk M., Łusiak-Szelachowska M., Górski A., MoŜliwości wykorzystania bakteriofagów w leczeniu zakaŝeń wywołanych pałeczka ropy błękitnej u knurów. Mat. Konf. Nauk. Wybrane zagadnienia z rozrodu zwierząt domowych i dzikich, Wrocław, s IMPACT OF SPECIFIC BACTERIOPHAGES ON THE PROPERTIES OF SPERM OF BOARS INFECTED BY THE BLUE PUS BACTERIUM PSEUDOMONAS AERUGINOSA Abstract. The aim of the observations was to assess the influence of specific bacteriophages on the properties of sperm of boars infected by the blue pus bacterium. The study Medicina Veterinaria 4(2) 2005

8 40 A. Dubiel i in. covered 15 boar reproducers: 5 of them had experimentally been infected with Pseudomonas aeruginosa, whereas the remaining 10 were males exploited at the Pigs Insemination Station in whose preputial sac or sperm the microorganism concerned had been discovered. The therapy was pursued for three weeks. Before and after the treatment, sexual responses, sperm (quantity, concentration of spermatozoa, percentage of sperm cells having correct movement, their morphology and survival rate), peripheral blood and the capacity of blood cells to produce cytokines were examined. No essential differences between the studied sexual responses before and after the therapy were found. In the sperm properties, the only statistically significant differences were recorded for sperm cells survivability in the BTS dilutor, which increased after the treatment by %. After the therapy with bacteriophages a decline was found in the level of IL-10 in blood serum and supernatants of cell cultures stimulated with LPS and ones unstimulated. The results obtained (improvement of the survivability of spermatozoa) wholly justify the need to employ the bacteriophage therapy in the treatment of reproductive boars infected by the blue pus bacterium. Key words: boar, semen, blue pus bacterium, bacteriophag, treatment Zaakceptowano do druku Accepted for print: Acta Sci. Pol.