System zabezpieczenia społecznego choroby i jej następstw w Polsce. Rodzaje świadczeń z zabezpieczenia społecznego oraz warunki ich nabywania.

Transkrypt

1 System zabezpieczenia społecznego choroby i jej następstw w Polsce. Rodzaje świadczeń z zabezpieczenia społecznego oraz warunki ich nabywania. Ogólne zasady i tryb przyznawania świadczeń dla ubezpieczonych i ich rodzin. KATOWICE, 26 czerwca 2017

2 Plan wykładu: 1. Konstytucyjne gwarancje zabezpieczenia społecznego 2. Metody zabezpieczenia społecznego 3. Świadczenia z pomocy społecznej 4. Ochrona zdrowia 5. Świadczenia z ubezpieczenia społecznego 6. Świadczenia przysługujące z ubezpieczenia chorobowego 7. Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego. 8. Renta socjalna

3 3 System ubezpieczeń społecznych System ubezpieczeń społecznych jest częścią zabezpieczenia społecznego. Zakres zabezpieczenia wyznacza Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.)

4 4 System ubezpieczeń społecznych Art. 67 Konstytucji stanowi: Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego. Prawo to wypływa z konwencji i deklaracji międzynarodowych, umów bilateralnych ratyfikowanych przez Polskę. Zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa.

5 5 Bezpieczeństwo Słownikowe znaczenie pojęcie bezpieczeństwa stan wolności od zagrożeń, znaczeniowo łączy się ze spokojem czy pewnością. Pewność, że nic nie zagraża.

6 6 Bezpieczeństwo socjalne wg definicji prof. Mirosława Księżopolskiego wolność od zagrożeń socjalnych, czyli bytowych, materialnych, związanych z utrzymaniem się przy życiu w ogóle lub godnym życiu w zależności od perspektywy/wybranej definicji.

7 7 Bezpieczeństwo socjalne wg definicji prof. Antoniego Rajkiewicza zwraca uwagę na gwarancję pomocy w trudnych sytuacjach życiowych, ale nie ze strony rodziny, ale w domyśle społeczeństwa, czyli państwa.

8 8 Ryzyko socjalne Zdarzenia, które powodują utratę lub zmniejszenie możliwości zdobywania środków utrzymania własną pracą, skutkiem czego jest niedostosowanie wysokości dochodów do własnych potrzeb.

9 9 Ryzyka choroba wypadki przy pracy/choroby zawodowe bezrobocie koszty utrzymania dzieci starość niepełnosprawność macierzyństwo śmierć żywiciela rodziny

10 10 Ryzyka - ochrona Zabezpieczenie społeczne. Ochroną przed ryzykiem socjalnym.

11 Zabezpieczenie społeczne Całokształt środków i działania instytucji publicznych, za pomocą których społeczeństwo stara się zabezpieczyć swych obywateli przed niezawinionym przez nich niedostatkiem, przed groźbą niemożności zaspokojenia podstawowych społeczne uznanych za ważne, potrzeb. Jerzy Piotrowski

12 ZABEZPIECZENIE SPOLECZNE 12 UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE UBEZPIECZENIE SPOLECZNE ZAOPATRZENIE EMERYTALNO-RENTOWE SLUZB MUNDUROWYCH ZAOPATRZENIE INWALIDÓW WOJENNYCH I KOMBATANTÓW POMOC SPOLECZNA ZABEZPIECZENIE NIEPELNOSPRAWNOSCI SWIADCZENIA RZECZOWE SKLADKI UBEZPIECZONYCH ORAZ M.IN. DOTACJE CELOWE ZUS KRUS SWIADCZENIA PIENIEZNE I RZECZOWE BUDZET PANSTWA PRFON (fundusz celowy) WPLATY PRACODAWCÓW +DOTACJE BUDZETOWE SWIADCZENIA PIENIEZNE I RZECZOWE SKLADKI UBEZPIECZONYCH I PRACODAWCÓW SWIADCZENIA PIENIEZNE I RZECZOWE SKLADKI UBEZPIECZONYCH ROLNIKÓW I DOTACJE BUDZETU PANSTWA Legenda: rodzaje swiadczen zródla finansowania

13 Metody zabezpieczenia społecznego: Pomoc społeczna ubezpieczeniowa zaopatrzeniowa opiekuńcza Ubezpieczenia społeczne Wsparcie dla rodzin z dziećmi Ochrona zdrowia Pomoc dla bezrobotnych

14 14 Pojawienie się ryzyka Pomoc społeczna Realizowana przez jednostki organizacyjne pomocy społecznej. Skorzystanie ze świadczeń po spełnieniu kryterium dochodowego.

15 15 Pojawienie się ryzyka Wsparcie dla rodzin z dziećmi Obsługiwane w głównej mierze przez Ośrodki Pomocy Społecznej. Świadczenia rodzinne, dla ubogich rodzin z dziećmi na utrzymaniu, przyznawane po spełnieniu kryterium dochodowego.

16 16 Pojawienie się ryzyka Pomoc dla bezrobotnych Realizowana przez instytucje rynku pracy, głównie Publiczne Służby Zatrudnienia, powiatowe urzędy pracy. Wsparcie dla bezrobotnych i poszukujących pracy.

17 17 Pojawienie się ryzyka Ochrona zdrowia Realizowana miedzy innymi poprzez świadczenia medyczne. Świadczenia medyczne kontraktuje NFZ i refunduje leki.

18 18 Pojawienie się ryzyka Ubezpieczenia społeczne Obsługuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wsparcie dla ubezpieczonych i ich rodzin. Ubezpieczenia społeczne obejmują ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe.

19 Świadczenia z pomocy społecznej Zasiłek stały Zasiłek okresowy Zasiłek celowy Pomoc na ekonomiczne usamodzielnienie Pomoc pieniężna na usamodzielnienie lub kontynuowanie nauki Praca socjalna

20 Świadczenia z pomocy społecznej Poradnictwo specjalistyczne Interwencja kryzysowa Pomoc w postaci schronienia, posiłku, odzieży Sprawianie pogrzebu Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze Ośrodki wsparcia i DPS

21 Świadczenia rodzinne Zasiłek rodzinny Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka Świadczenia opiekuńcze (zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy) Zasiłek dla opiekuna Świadczenie rodzicielskie

22 Świadczenia rodzinne Dodatki do zasiłku rodzinnego: z tytułu urodzenia dziecka z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego z tytułu samotnego wychowywania dziecka z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego.

23 Świadczenia dla osób bezrobotnych Świadczenia dla os. bezrobotnych Zasiłek dla bezrobotnych Opłacanie składki za ubezpieczenie zdrowotne Dodatek aktywizacyjny Środki na podjęcie działalności gospodarczej Środki przyznawane jednorazowo na podjęcie działalności na zasadach określonych dla spółdzielni socjalnych

24 Świadczenia dla osób bezrobotnych Świadczenia dla os. bezrobotnych Finansowanie ze środków Funduszu Pracy opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne - dotyczy spółdzielni socjalnych Refundacja kosztów opieki nad dzieckiem do 6 roku życia lub dzieckiem niepełnosprawnym do 18 roku życia Zwrot kosztów przejazdów, zakwaterowania Stypendium z tytułu podjęcia nauki, studiów dyplomowych Pożyczka szkoleniowa

25 25 Ochrona zdrowia Obok prawa do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę, Konstytucja zapewnia prawo do ochrony zdrowia. Prawo to konkretyzuje ubezpieczenie zdrowotne ustawą z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t. j. Dz. U. z 2016 r., poz ze zm.)

26 Świadczenia z ubezpieczenia społecznego Emerytura Emerytura pomostowa Renta z tytułu niezdolności do pracy Renta szkoleniowa Renta rodzinna Renta socjalna * Rehabilitacja lecznicza Świadczenie przedemerytalne

27 Świadczenia z ubezpieczenia społecznego Zasiłek chorobowy Świadczenie rehabilitacyjne Zasiłek wyrównawczy Zasiłek macierzyński Zasiłek opiekuńczy Dodatek pielęgnacyjny Dodatek dla sierot zupełnych Zasiłek pogrzebowy Jednorazowe odszkodowanie z tyt. wypadku przy pracy

28 28 Ubezpieczenia społeczne Stanowią system zagwarantowanych ustawowo i związanych z pracą świadczeń o charakterze roszczeniowym, pokrywających potrzeby wywołane zdarzeniami losowymi, przez zobowiązane do tego instytucje oraz finansowanych na zasadzie rozłożenia ciężaru tych świadczeń w całości lub w części na osoby do nich uprawnione. Świadczenia te obecnie realizowane są przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

29 29 Prawo do zabezpieczenia społecznego Konstytucyjne prawo do zabezpieczenia społecznego realizowane jest w znacznym zakresie przez ubezpieczenia społeczne, które określa ustawa z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych - zwana ustawą systemową (t. j. Dz. U. z 2016 r., poz. 963 ze zm.)

30 30 Zakres przedmiotowy ustawy Zakres przedmiotowy wspomnianej ustawy obejmuje niemal wszystkie rodzaje ryzyk: Ubezpieczenie emerytalne Ubezpieczenie rentowe Ubezpieczenie w razie choroby i macierzyństwa zwane ubezpieczeniem chorobowym Ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, zwane ubezpieczeniem wypadkowym.

31 SKŁADKI NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE UBEZPIECZENIE EMERYTALNE 19,52 % UBEZPIECZENIE WYPADKOWE PRACOWNIK PRACODAWCA PRACODAWCA 9,76 % 9,76 % OD 0,40% DO 3,60% OFE 7,3% 2,8% OFE, 4,5% subkonto w ZUS UBEZPIECZENIE RENTOWE PRACOWNIK 8% PRACODAWCA 1,50 % 6,50 % UBEZPIECZENIE CHOROBOWE 2,45 % PRACOWNIK 2,45 %

32 32 Zakres podmiotowy ubezpieczenia społecznego Ubezpieczeniem społecznym objęta jest cała ludność pracująca, bez względu na tytuł prawny zdobywania przez pracę środków utrzymania. Najliczniejszą grupę stanowią pracownicy i osoby prowadzące działalność na własny rachunek, ale także szereg innych tytułów enumeratywnie wymienionych w ustawie systemowej (umowa zlecenia, umowa agencyjna inna umowa o świadczenie usług wg KC ).

33 33 Rodzaje świadczeń z ubezpieczeń społecznych Rodzaje świadczeń z zakresu ubezpieczeń społecznych, warunki nabywania prawa do nich oraz zasady i tryb ich przyznawania określają odrębne ustawy. Warunki nabywania prawa do świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń emerytalnego, rentowych, zasady ustalania wysokości świadczeń, zasady i tryb przyznawania oraz wypłaty świadczeń określa:

34 34 Rodzaje świadczeń z ubezpieczeń społecznych ustawa z dnia r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2016 r., poz. 887 ze zm.) W odniesieniu do ubezpieczenia chorobowego przepisy te zawiera : ustawa z dnia r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. (t. j. Dz. U. z 2016 r., poz. 372 ze zm.).

35 35 Rodzaje świadczeń z ubezpieczeń społecznych Rodzaje świadczeń z tytułu wypadków przy pracy, chorób zawodowych oraz warunki nabywania prawa do tych świadczeń, zasady i tryb przyznawania świadczeń, ustalania ich wysokości oraz zasady ich wypłaty, zróżnicowanie stopy procentowe składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków, zasady finansowania prewencji wypadkowej określa: ustawa z dnia r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t. j. Dz. U. z 2015 r., poz ze zm.).

36 36 RENTA Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY

37 37 Osoba niezdolna do pracy Osoba, która utraciła zdolność do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu wskutek choroby lub wypadku Osoba, która nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu

38 38 Renta z tytułu niezdolności do pracy Renta z tytułu niezdolności do pracy związana jest z orzeczeniem lekarza orzecznika o niezdolności do pracy, a nie z niepełnosprawnością. O prawie do renty z tytułu niezdolności do pracy decyduje data powstania tej niezdolności - okres ubezpieczenia uzależniony jest od wieku wnioskującego. Renta z tytułu niezdolności do pracy przyznawana jest zasadniczo: na okres do 5 lat, na okres dłuższy niż 5 lat, jeżeli lekarz orzecznik uzna, że w ciągu 5 lat ubezpieczony nie odzyska zdolności do pracy.

39 39 Renta z tytułu niezdolności do pracy Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki: został uznany za niezdolnego do pracy, ma wymagany - stosowny do wieku, w którym powstała niezdolność do pracy - okres składkowy i nieskładkowy, niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych (np. ubezpieczenia, zatrudnienia) lub nieskładkowych (np. w okresie pobierania zasiłku chorobowego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego) albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

40 40 Renta z tytułu niezdolności do pracy Staż pracy/ubezpieczenia: 1 rok jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat, 2 lata jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat, 3 lata jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat, 4 lata jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat, 5 lat jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

41 41 Renta z tytułu niezdolności do pracy UWAGA! Krótszy staż pracy dla osób, które nie posiadają wymaganego okresu, ale: zostały zgłoszone do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat, lub w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki, i miały okresy składkowe i nieskładkowe z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy.

42 42 Renta z tytułu niezdolności do pracy 5 lat wymaganego stażu dla osób powyżej 30 lat musi przypadać na ostatnie 10 lat przed złożeniem wniosku o rentę lub przed dniem, kiedy powstała niezdolność do pracy (nie wlicza się okresów pobierania renty). WYJĄTEK: orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i długi staż ubezpieczenia: 25 lat okresów składkowych dla kobiet 30 lat okresów składkowych dla mężczyzn

43 43 Renta z tytułu niezdolności do pracy Warunkiem nabycia prawa do renty jest powstanie niezdolności do pracy w wymienionych w ustawie okresach składkowych lub nieskładkowych, nie później niż w ciągu 18 miesięcy od zakończenia tych okresów. WYJĄTEK: orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i długi staż: 20 lat łącznego stażu dla kobiet 25 lat łącznego stażu dla mężczyzn

44 44 Renta z tytułu niezdolności do pracy Częściowa Niezdolność do pracy Całkowita

45 45 Renta z tytułu niezdolności do pracy Stała Okresowa Po wygaśnięciu okresu rentowego można starać się o kolejną rentę, jeżeli ubezpieczony nie odzyskał zdolności do pracy.

46 46 RENTA SZKOLENIOWA

47 47 Renta szkoleniowa Przysługuje ubezpieczonemu który: spełnia warunki wymagane do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy uzyska orzeczenie o celowości przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie

48 48 Renta szkoleniowa Renta szkoleniowa Przyznawana jest na okres: 6 miesięcy (maksymalnie 36 miesięcy) skrócenie lub wydłużenie okresu pobierania zależy od wniosku starosty.

49 49 Renta szkoleniowa Renta szkoleniowa Okres 6 miesięcy może ulec skróceniu, jeśli przed upływem tego okresu starosta zawiadomi organ rentowy o braku możliwości przekwalifikowania do innego zawodu lub o tym, że osoba zainteresowana nie poddaje się przekwalifikowaniu zawodowemu. Renta szkoleniowa nie przysługuje w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego oraz służby.

50 50 RENTA RODZINNA

51 51 Renta rodzinna Przysługuje członkom rodziny osoby zmarłej, która w chwili śmierci miała prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy albo spełniała warunki do ich uzyskania. Do renty rodzinnej mają prawo m.in.: dzieci własne oraz wdowa lub wdowiec, jeżeli w chwili śmierci małżonka mieli ukończone 50 lat lub byli niezdolni do pracy albo wychowują przynajmniej jedno z dzieci uprawnione do renty rodzinnej. Wszystkim uprawnionym przysługuje jedna łączna renta rodzinna.

52 52 Renta rodzinna Renta rodzinna Dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej: do ukończenia 16 lat, jeśli przekroczyły 16 lat do ukończenia nauki w szkole, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat (jeżeli dziecko osiągnęło 25 lat na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty rodzinnej przedłuża się do zakończenia tego roku studiów), bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w tym okresie.

53 53 Renta rodzinna enta rodzinna W

54 54 Świadczenia przysługujące z ubezpieczenia chorobowego

55 55 Zasiłki Rodzaje zasiłków z ubezpieczenia chorobowego: zasiłek chorobowy świadczenie rehabilitacyjne zasiłek macierzyński zasiłek opiekuńczy zasiłek wyrównawczy

56 56 Zasiłek chorobowy

57 57 Zasiłek chorobowy Zasiłek chorobowy przysługuje osobie podlegającej ubezpieczeniu chorobowemu przez odpowiedni długi okres (okres wyczekiwania): w przypadku obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego - 30 dni w przypadku ubezpieczenia dobrowolnego - 90 dni

58 58 Zasiłek chorobowy Bez okresu wyczekiwania zasiłek chorobowy przysługuje: absolwentom szkół lub szkół wyższych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych ubezpieczonym, których niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy ubezpieczonym obowiązkowo, którzy mają wcześniejszy co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego posłom i senatorom, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji.

59 59 Zasiłek chorobowy Pracownicy, nakładcy oraz osoby odbywające służbę zastępczą przez pierwsze 33 dni niezdolności do pracy w roku kalendarzowym (jeżeli ukończyli 50 lat - przez pierwsze 14 dni w roku), pobierają tzw. wynagrodzenie za czas choroby. Zasiłek chorobowy finansowany ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przysługuje im od 34. (lub odpowiednio od 15.) dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym. Pozostałym ubezpieczonym od pierwszego dnia niezdolności do pracy przysługuje zasiłek chorobowy.

60 60 Zasiłek chorobowy Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy w czasie ubezpieczenia chorobowego. Może także przysługiwać po ustaniu tytułu ubezpieczenia (np. zwolnienia z pracy), jeśli ktoś zachoruje w ciągu 14 dni od zakończenia pracy i jego choroba trwa ponad miesiąc.

61 61 Zasiłek chorobowy Okres zasiłkowy. Zasiłek chorobowy można pobierać maksymalnie przez: 182 dni 270 dni - gdy niezdolność do pracy jest spowodowana gruźlicą (kod D ) lub przypada w trakcie ciąży (kod B )

62 62 Zasiłek chorobowy Brak prawa: jeśli osoba niezdolna do pracy zachowuje prawo do wynagrodzenia w okresie urlopu bezpłatnego lub urlopu wychowawczego w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności za okres pierwszych pięciu dni zwolnienia lekarskiego, jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana nadużyciem alkoholu (kod "C")

63 63 Zasiłek chorobowy Brak prawa: za cały okres zwolnienia lekarskiego, jeżeli: niezdolność do pracy spowodowana została w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia, co zostało stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu, zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane, pacjent w czasie zwolnienia wykonywał pracę zarobkową albo wykorzystywał je niezgodnie z celem.

64 64 Zasiłek chorobowy Kontrola prawidłowości orzekania o niezdolności do pracy Prawidłowość orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich podlega kontroli, którą wykonują lekarze orzecznicy ZUS. Lekarz orzecznik może: przeprowadzić badanie lekarskie ubezpieczonego, skierować go na badanie specjalistyczne do lekarza konsultanta ZUS, zażądać od wystawiającego zaświadczenie lekarskie udostępnienia dokumentacji medycznej (na podstawie której wystawiono zwolnienie) lub udzielenia wyjaśnień i informacji w tej sprawie, zlecić wykonanie dodatkowych badań pomocniczych.

65 65 Zasiłek chorobowy Kontrola prawidłowości orzekania o niezdolności do pracy Lekarz orzecznik ZUS określi wcześniejszą datę ustania niezdolności do pracy niż orzeczona w zaświadczeniu lekarskim Ubezpieczony traci prawo do zasiłku od następnego dnia po badaniu Lekarz orzecznik ZUS wystawia wówczas zwolnienie lekarskie korygujące

66 66 Zasiłek chorobowy 70% podstawy wymiaru - za okres pobytu w szpitalu 100% podstawy wymiaru, także za okres pobytu w szpitalu 80% podstawy wymiaru zasiłku Wysokość 100% podstawy wymiaru zasiłku gdy niezdolność do pracy: wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy, przypada na okres ciąży, powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów, albo zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

67 67 Zasiłek chorobowy Obniżenie wysokości zasiłku chorobowego. Zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy ubezpieczony jest zobowiązany dostarczyć pracodawcy lub Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania. Jeśli zaświadczenie zostanie dostarczone po upływie 7 dni od daty otrzymania, wysokość zasiłku chorobowego ulegnie obniżeniu o 25% za okres od ósmego dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia tego zaświadczenia

68 68 Zasiłek chorobowy Prawo do zasiłków chorobowych ustalają oraz je wypłacają: płatnicy składek, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych swoim ubezpieczonym w czasie trwania ubezpieczenia, oddziały ZUS w pozostałych przypadkach.

69 69 Świadczenia rehabilitacyjne

70 70 Świadczenie rehabilitacyjne Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje po wyczerpaniu okresu zasiłkowego (182 lub 270 dni), jeśli nadal istnieje niezdolność do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja dają nadzieję, powrotu do pracy. Świadczenie rehabilitacyjne można pobierać maksymalnie przez 12 miesięcy.

71 71 Świadczenie rehabilitacyjne Wysokość: 90% podstawy wymiaru wyliczonej tak, jak w przypadku zasiłku chorobowego za pierwsze 90 dni, 75% podstawy wymiaru - za pozostały okres, 100% podstawy wymiaru, jeżeli niezdolność do pracy przypada na okres ciąży. Płatnikami świadczeń rehabilitacyjnych są pracodawcy lub Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

72 72 Świadczenie rehabilitacyjne Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje, jeśli: ustalone jest prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy ustalone jest prawo do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego jeśli nauczyciel przebywa na urlopie dla poratowania zdrowia albo pobiera nauczycielskie świadczenie kompensacyjne w okresie urlopu bezpłatnego lub urlopu wychowawczego.

73 73 Zasiłek macierzyński

74 74 Zasiłek macierzyński Przysługuje kobiecie, która: urodziła dziecko lub przyjęła na wychowanie i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie przysposobienia dziecka w wieku do 7 lat (do 10 lat, jeśli wobec dziecka podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego) lub przyjęła na wychowanie w ramach rodziny zastępczej (nie dotyczy rodziny zastępczej zawodowej) dziecko w wieku do 7 lat (do 10 lat, jeśli wobec dziecka podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego).

75 75 Zasiłek macierzyński Przysługuje za okresy: urlopu macierzyńskiego urlopu rodzicielskiego urlopu ojcowskiego

76 76 Zasiłek macierzyński Przysługuje w zależności od ilości dzieci i wynosi: 20 tygodni - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie lub przyjęcia jednego dziecka na wychowanie 31 tygodni - w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie lub jednoczesnego przyjęcia dwojga dzieci 33 tygodnie - w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie lub jednoczesnego przyjęcia trojga dzieci 35 tygodni - w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie lub jednoczesnego przyjęcia czworga dzieci 37 tygodni - w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie lub jednoczesnego przyjęcia pięciorga dzieci

77 77 Zasiłek macierzyński Wysokość: Za okres urlopu macierzyńskiego zasiłek wynosi 100% podstawy wymiaru.

78 78 Zasiłek opiekuńczy

79 79 Zasiłek opiekuńczy Zasiłek przysługuje z tytułu opieki nad: zdrowym dzieckiem do ukończenia przez nie 8 lat w przypadku np.: a) nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza b) pobytu w szpitalu rodzica stale opiekującego się dzieckiem chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat innym chorym członkiem rodziny (np. małżonkiem, rodzicami, dziadkami, wnukami, rodzeństwem oraz dziećmi w wieku ponad 14 lat - pod warunkiem, że pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym)

80 80 Zasiłek opiekuńczy Zasiłek opiekuńczy przysługuje pod warunkiem, że nie ma innych członków rodziny mogących zapewnić opiekę. W przypadku sprawowania opieki nad chorym dzieckiem, które nie ukończyło jeszcze 2 lat, zasiłek opiekuńczy przysługuje nawet wówczas, gdy są inni członkowie rodziny mogący zapewnić opiekę.

81 81 Zasiłek opiekuńczy Okres pobierania zasiłku: 60 dni w roku jeśli opieka sprawowana jest nad dziećmi 14 dni w roku, jeśli opieka sprawowana jest nad dzieckiem, które ma ponad 14 lat, lub innym chorym członkiem rodziny. Łączny okres wypłaty zasiłku opiekuńczego z powodu opieki nad dziećmi i innymi członkami rodziny nie może przekroczyć 60 dni w roku.

82 82 Zasiłek opiekuńczy Podstawa wymiaru ustalana jest analogicznie do zasiłku chorobowego Miesięczny zasiłek opiekuńczy wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku (czyli wynagrodzenia).

83 83 Zasiłek wyrównawczy

84 84 Zasiłek wyrównawczy Zasiłek wyrównawczy przysługuje tylko pracownikom. Warunkiem uzyskania zasiłku wyrównawczego jest to, że wynagrodzenie pracownika - wskutek poddania się przez niego rehabilitacji zawodowej, w celu adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy zostaje obniżone. Zasiłek wyrównawczy przysługuje wówczas przez okres rehabilitacji, nie dłużej jednak niż przez 24 miesiące

85 85 Zasiłek wyrównawczy O potrzebie poddania się rehabilitacji zawodowej decyduje lekarz wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy albo lekarz orzecznik ZUS. Zasiłek wyrównawczy nie przysługuje, jeśli pracownik ma prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy.

86 86 Zasiłek wyrównawczy Wysokość zasiłku: Zasiłek stanowi różnicę między przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem pracownika z 12 miesięcy poprzedzających rehabilitację a wynagrodzeniem miesięcznym osiąganym obecnie (podczas pracy z obniżonym wynagrodzeniem).

87 87 Świadczenia przysługujące z ubezpieczenia wypadkowego

88 88 Pojęcie wypadku przy pracy Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą: podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności albo poleceń przełożonych, podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy nawet bez polecenia, w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

89 89 Pojęcie wypadku przy pracy Na równi z wypadkiem przy pracy, w zakresie uprawnienia do świadczeń, traktowany jest wypadek, któremu pracownik uległ: w czasie podróży służbowej, w okolicznościach innych niż określone wyżej, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań, podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony, przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

90 90 Pojęcie wypadku przy pracy Za wypadek przy pracy uważa się również nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu podczas np.: uprawiania sportu w trakcie zawodów i treningów przez osobę pobierającą stypendium sportowe, wykonywania odpłatnie pracy na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pełnienia mandatu posła lub senatora, pobierającego uposażenie, odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy przez osobę pobierającą stypendium w okresie odbywania tego szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy na podstawie skierowania wydanego przez powiatowy urząd pracy lub inny podmiot kierujący, pobierania stypendium na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych.

91 91 Pojęcie choroby zawodowej Za chorobę zawodową uważa się chorobę określoną w wykazie chorób zawodowych, o którym mowa w art pkt 2 Kodeksu pracy, jeżeli została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy lub sposobem wykonywania pracy. Wykaz chorób zawodowych i szczegółowe zasady postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznania i stwierdzenia chorób zawodowych oraz podmioty właściwe w tych sprawach zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1367). W załączniku do rozporządzenia zostały wykazane choroby, które są uznawane za zawodowe i okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej, pomimo wcześniejszego zakończenia narażenia zawodowego.

92 92 Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy, jednorazowe odszkodowanie, renta z tytułu niezdolności do pracy, w tym renta szkoleniowa, renta rodzinna, dodatek pielęgnacyjny, dodatek do renty rodzinnej - dla sieroty zupełnej, pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą.

93 93 Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego Świadczenia nie przysługują ubezpieczonemu jeżeli wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Świadczenia nie przysługują również ubezpieczonemu, który będąc w stanie nietrzeźwym lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku. Regulacja ta nie dotyczy członków rodziny ubezpieczonego, którzy w takich przypadkach zachowują prawo do świadczeń określonych w ustawie wypadkowej.

94 94 Jednorazowe odszkodowanie Ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Za stały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy. Za długotrwały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie. Oceny stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz jego związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową dokonuje się po zakończeniu leczenia i rehabilitacji. Jednorazowe odszkodowanie przysługuje w wysokości 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

95 95 Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego Przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy na skutek wypadku przy pracy albo choroby zawodowej w czasie trwania ubezpieczenia wypadkowego. Zasiłek chorobowy przysługuje także, jeżeli niezdolność do pracy wynika z późniejszych następstw zaistniałych w stanie zdrowia w związku ze stwierdzonym wcześniej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. Prawo do zasiłku chorobowego z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługuje niezależnie od okresu podlegania ubezpieczeniu wypadkowemu, tj. bez okresu wyczekiwania.

96 96 RENTA SOCJALNA

97 97 Renta socjalna Przysługuje na podstawie ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (t. j. Dz. U. z 2013 r., poz. 982 ze zm.). Od 1 października 2003 r. organem przyznającym i wypłacającym renty socjalne jest właściwa jednostka organizacyjna Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W szczególnych przypadkach renta ta jest wypłacana także przez inne organy emerytalno-rentowe, np. KRUS.

98 98 Renta socjalna Renta socjalna przysługuje osobie, która: jest pełnoletnia oraz jest całkowicie niezdolna do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało: przed ukończeniem 18. roku życia albo w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej - przed ukończeniem 25. roku życia albo w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

99 99 Renta socjalna Podstawę do przyznania renty socjalnej, na wniosek zgłoszony po raz pierwszy po dniu r., stanowi także: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, orzeczenie komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia o zaliczeniu do I lub II grupy inwalidów oraz orzeczenie lekarza orzecznika, wydane przed dniem 1 października 2003 r., uprawniające do renty socjalnej na podstawie ustawy o pomocy społecznej.

100 Dziękuję za uwagę