Dział III: Podstawowe zasady kompozycji plastycznej Uzupełnienie informacji

Transkrypt

1 Dział III: Podstawowe zasady kompozycji plastycznej Uzupełnienie informacji Florystyka jako sztuka układania kwiatów Style florystyczne Kompozycje Florystyczne TEMATYKA Zajęcia III Style układów kompozycyjnych Styl wegetatywny Styl dekoracyjny Styl formalno-linearny Styl wiązania formy (styl formalny) Ćwiczenie 3: Wymień jak najwięcej rodzajów roślinnych układów kompozycyjnych. Znajdź przykłady np. w literaturze. Sporządź szkice poglądowe. Styl wegetatywny Układy w tym stylu zgodne są z naturalnym sposobem rozrastania się roślin. Stąd wywodzi się nazwa stylu. Układając kompozycje należy dążyć do zachowania naturalnych form roślin, kierunku ich wzrostu i biegu pędów, wielkości poszczególnych kwiatów i ich ilości, a także sposobu kwitnienia. Zestawiać można gatunki występujące razem w siedlisku naturalnym. Roślin rosnących pojedynczo nie należy łączyć w pęczkach, w przeciwieństwie do tych rosnących w dużych zespołach, niejako towarzysko" oraz kwitnących obficie i powtarzających kwitnienie. Styl ten wymaga, by wszystkie rośliny były tak osadzone w układzie kompozycyjnym, jak rosną naturalnie w przyrodzie. Jedne wyrastają wysoko, strzeliście, inne tworzą niskie kępy, jeszcze inne rozprzestrzeniają się kobiercowo. Styl wegetatywny Popełnimy błąd, jeśli na przykład pachnące fiołki, które w naturze rosną nisko, rozprzestrzeniając się jak dywanik, zechcemy umieścić pojedynczo w środku układu kompozycyjnego, zamiast pogrupowane w pęczkach, u jego podstawy. Przecież i w naturze rosną kępkami i pod innymi roślinami, zajmując najniższe piętro. Nie zachowamy też stylu, jeśli strzeliste kwiatostany ostróżki przytniemy krótko i osadzimy w podstawie kompozycji. Żaden z rodzajów kwiatów nie powinien dominować, powinny one być tak ułożone, aby wszystkie zachowały swe naturalne piękno. Kompozycje wegetatywne wyglądają najlepiej w naczyniach płaskich. Naczynie powinno być podporządkowane kompozycji. Kompozycje w stylu wegetatywnym Styl dekoracyjny Charakter kompozycji dekoracyjnych polega na interesującym zestawieniu barw i masie różnorodnych roślin skupionych w układzie kompozycyjnym. Ten styl nie wymaga w takim stopniu jak styl wegetatywny zachowywania naturalnego wyglądu kwiatów. 1

2 Kompozycje w tym stylu ogląda się ze wszystkich stron. Najczęściej miewają one kształt kulisty, czasem przypominają w zarysie kroplę. Ważną rolę odgrywają kształty użytych kwiatów. Dobiera się je na zasadzie kontrastów. Kuliste astry zestawia się z formami smukłymi, stożkowatymi, np. lwiej paszczy. W stylu dekoracyjnym można używać dużej ilości kwiatów, dbając, by barwy nie były zbyt liczne, co mogłoby doprowadzić do pstrokacizny. Najspokojniej i elegancko będzie wyglądać kompozycja, jeśli wybierzemy jedną podstawową barwę, a do niej dodamy tonacje prowadzące do barwy następnej, np. od żółtej do pomarańczowej, czy od błękitnej do purpurowej. Układ barw nie może sprawiać wrażenia oderwanych plam; powinny one harmonijnie przechodzić jedne w drugie. Styl dekoracyjny Im mniej rodzajów kwiatów użyjemy w kompozycji, tym będzie ona klarowniejsza i bardziej uporządkowana. Jednako we rodzaje kwiatów można łączyć w gru py, jakby małe wiązanki, a te z kolei zestawiać w całość układu w stylu dekoracyjnym. Wiązanki te powinny być układane luźno i rytmicznie, z zachowaniem proporcji złotego podziału. O wiązance mówimy wtedy, gdy najmniej 2-3 kwiaty zostały związane ze sobą kompozycyjnie. W wiązance największy kwiat na najkrótszej łodydze umieszczony jest u podstawy wiązania. Drugi, nieco mniejszy, na dwukrotnie dłuższej łodydze powyżej pierwszego. A trzeci, najmniejszy, na trzykrotnie dłuższej łodydze, winien wieńczyć cały układ. Układając kwiaty dbać trzeba o to, aby ich łodygi rozchodziły się z jednego miejsca, to jest z miejsca wiązania, zwanego również punktem wzrostu lub mocnym punktem. Z niego wyrasta cała kompozycja. Właśnie z powodu tego punktu, miejsca wiązania się ze sobą poszczególnych łodyg, układ zwiemy wiązanką. Pomiędzy poszczególnymi wiązankami powinna być zachowana swobodna przestrzeń, ponieważ tylko wtedy każda z nich nabierze wyrazu. Styl dekoracyjny Środek kompozycji w stylu dekoracyjnym podkreślony jest specjalnie dobranymi formami kwiatów, liści czy owocostanów. Są one najczęściej kuliste i koliste i tworzą motyw główny całego układu. Natomiast formy lekkie i strzeliste tworzą w układzie kompozycyjnym struktury pionowe. Wychylające się i przewieszające rośliny, ułożone dookoła, określają kształt, tworzą obrys całego układu kompozycyjnego. Połączenie tych różnorodnych form jest charakterystyczne dla kompozycji w stylu dekoracyjnym. Kompozycje w stylu dekoracyjnym prezentują się najlepiej we wszelkiego rodzaju kubłach, donicach, szerokich i masywnych wazach Wybór odpowiedniego pojemnika do każdej kompozycji decyduje o jej pełnej harmonii. Kompozycje w stylu dekoracyjnym Styl formalno-linearny 2

3 Już samo zestawienie słów formalny" i linearny" określa charakter tego stylu, w którym przez wyraziste prowadzenie linii tworzy się wyważoną formę kompozycji. Do tego stylu nawiązują niektóre kompozycje w stylu wolnym, określane jako abstrakcyjne. Tworząc kompozycję w stylu formalno-linearnym nie trzeba przestrzegać naturalnej formy wzrostu rośliny, najważniejsze jest uzyskanie efektu opartego na wyrazistej formie i linii. W stylu tym pojemnik odgrywa szczególnie ważną rolę. Jego linia musi się wiązać z linią zarysowaną przez układ roślin, w jedną kompozycyjną całość. W tym stylu można tworzyć kunsztowne układy, będące prawdziwymi dziełami sztuki, pod warunkiem jednak, że posiada się duże wyczucie formy. Tworzenie kompozycji formalno-linearnych jest bowiem wyjątkowo trudne. Kompozycja w stylu dekoracyjnym umieszczona w wazie podłogowej (z lewej) oraz Kompozycja w stylu formalno-linearnym (z prawej) Obwiązywanie form Styl formalny Przez obwiązywanie form rozumiemy sposób obwiązywania gotowej podkładki formy, którą następnie wypełnia się kwiatami i innymi częściami roślin. Kształt końcowy kompozycji jest więc z góry określony przez użytą formę podkładkę, mimo dowolności w doborze tworzywa roślinnego. To właśnie w tym stylu mieszczą się plecione wianuszki, pogrzebowe wieńce na obręczach lub słomianych (wiklinowych) kołach, a także różnorodne kule i piramidki utkane z zasuszonych kwiatów czy szyszek. Formy takie często są statyczne, działają uspokajająco, zawsze spotykają się z miłym przyjęciem. Obwiązywanie form Styl formalny W naszych warunkach podkładki możemy wykonać sami lub skorzystać z gotowych podkładów. Przy odrobinie zręczności można wykonać bez większego trudu wiele różnych form, na przykład obręcze z wiklinowych prętów lub słomy, kule i piramidy z mchu, plasteliny czy piafloru, a także odpowiednio ukształtowanej siatki drucianej. Dobrze wykonaną podkładkę wystarczy wypełnić tworzywem roślinnym - kwiatami, liśćmi, owocami czy owocostanami, gałązkami iglastymi czy innymi zimno zielonymi, suszonymi lub konserwowanymi. Najłatwiej wykonać kompozycję kulistą czy piramidalną, trochę trudniej wianuszek. Układając wianuszek trzeba zwracać uwagę, by wiązane kolejno kwiaty czy owoce kształtem swym pasowały do obrysu formy. W zależności od użytego tworzywa roślinnego poszczególne kompozycje będą miały różny charakter i różna będzie ich trwałość. To właśnie w tym stylu stosuje się różne akcesoria, jak wstążki, sznury ozdobne, bombki, świece, koronki, bibułki. Obwiązywanie form Styl formalny Bukiety stylowe czyli historia florystyki 3

4 Przedmioty wykonane estetycznie budzą w człowieku szlachetne uczucia, otwierają mu oczy na piękno życia i pozwalają zdać sobie sprawę z własnej godności oraz z sił twórczych. Estetyczną jakość można osiągnąć na przykład przez kształtowanie form (wzornictwo) i odnosi się to nie tylko do produkcji przemysłowej, lecz dotyczy także florystyki. Obie dziedziny są jednak ze sobą powiązane, bowiem dla florysty rozwój wzornictwa ma duże znaczenie wszak produkty (naczynia i inne środki pomocnicze) współkształtują wyrób kwiaciarski. W harmonijnym współdziałaniu z materiałem roślinnym powstają nowe, wielopostaciowe formy i tak jest już od wieków. Pierwszy ślad układania kwiatów stanowi piaskowa rzeźba wykonana na ścianie sarkofagu, przedstawiająca człowieka wiążącego girlandy, datowana na pierwszą połowę IV wieku nasze ery. Sztuka układania kwiatów w naczyniach jest natomiast datowana na VI w.n.e., rozwijająca się niemal równolegle do sztuki układania kwiatów na Dalekim Wschodzie, nazywanej Ikeabaną. Antoni Białecki, prawnik, który uczynił z florystyki swoja pasję pisał w XIX wieku, że Najbliższe (...) podobieństwo życia człowieka jest z życiem roślin, z życiem kwiatów umiejscawiając narodzenie się florystyki równocześnie z pojawieniem się na ziemi człowieka. W średniowieczu kwiatami (np. tymiankiem czy szałwia i lawendą) dekorowano świątynie oraz domostwa te głównie ziołami, które miały odstraszać złe moce (pięciornik, ruta, dziurawiec, macierzanka) bądź sprowadzać miłość (róże, bratki, storczyki, niezapominajki). Symbolika kwiatów odgrywała tu bardzo duże znaczenie. Kompozycje często wykonywano z użyciem mirtu, jaśminowca i bukszpanu, zaś kwiaty umieszczane w prostych naczyniach, oglądane były zazwyczaj z jednej strony. Tu też przypomniano sobie o sięgającym starożytności zwyczaju dekorowania kwiatami nowożeńców. Od renesansu, czyli od XVI wieku, w bukieciarstwie wykształcił się pozbawiony symboliki kierunek dekoracyjny o estetyce równoległej do ogólnych przemian stylistycznych (np. w XIX- XX w. bukiety wiktoriańskie, secesyjne czy układane z suchych kwiatów tzw. bukiety biedermeierowskie i makartowskie). W renesansie, bukiety stawały się bardziej okazałe, pojawiły się w nich także nowe rośliny kończyna, poziomka, stokrotki. Kwiaty zaczęto układać w bogato zdobionych naczyniach ceramicznych oraz w szklanych naczyniach, zaś motywy roślinne zdobiły także dekoracyjne tkaniny. Powróciły również girlandy (czyli jednej z najstarszych, pochodzących z Egiptu) zdobiące wnętrza bogatych domów. Barok to przepych i kolory, obfitość piękna. Od XVII do połowy XVIII wieku kompozycje nabrały symetrii, a ulubionymi kolorami baroku były: biały, różowy oraz czerwony. Najczęściej używane w kompozycjach kwiaty, to: maki, lilie, peonie, zawilce, floksy, róże, dalie, czy irysy, a także tulipany, uwielbiane szczególnie przez mieszkańców Niderlandów. 4

5 Bukiety osadzane były zazwyczaj w bogato zdobionych naczyniach oraz wazonach ze szkła, kamienia bądź porcelany. Nurt rozwijający się we Francji ok roku, rokoko, to styl pełen dekoracji oraz ozdób, zaś kompozycje kwiatowe tego okresu charakteryzowała płynność formy i łagodność linii. Zaczęto cenić kwiaty wysublimowane, o delikatnych, postrzępionych płatkach; bukiety układano w wyszukanych szklanych bądź kryształowych wazach. Klasycystyczne formy z XVII wieku to z kolei wyrafinowane kompozycje, układane w lśniących naczyniach. Epoka ta charakteryzowała się symetrią i prostymi liniami, takie były też bukiety, układane najczęściej w kształcie trójkąta. Dominującymi kolorami była purpura, zieleń a także czerwień i kolor różowy. Używane najczęściej kwiaty to lilie, peonie oraz narcyzy. Po raz pierwszy zaczęto też stosować preparowane kwiaty i liście. Romantyzm, epoka XVIII i XIX wieku, to z kolei czas, w którym rozwinął się zwyczaj bukietów ślubnych. Trend służący podkreślaniu kobiecej urody i jej delikatności zyskał również odbicie w bukietach były to proste formy zdobione wstążkami, często pojedyncze gałązki kwiatów. Na przełomie wieków XIX i XX pod wpływem kultury japońskiej, a także sztuki nowoczesnej, w Europie i Ameryce zaczął wykształcać się trwający do dziś styl ekspresjonistycznoabstrakcyjny. Niezależnie jednak od okresu w historii, florystyka stanowiła odzwierciedlenie panujących trendów, zwyczajów i zainteresowań. Była i jest obecna w życiu człowieka, zaś jej historyczny dorobek wskazuje, że będzie obecna na ziemi dotąd, dopóki są na niej ludzie. Bukiety stylowe styl historyczny Stylowy bukiet średniowieczny Stylowy bukiet z epoki Odrodzenia Stylowy bukiet barokowy Stylowy bukiet francuski z XVIII wieku XIX wiek Style japońskie i europejskie Bukiet w stylu biedermeier (XIX wiek) Kompozycje romantyczne Styl angielski, hiszpański, francuski, szwedzki, amerykański, meksykański Stylowe bukiety barokowe W lecie, kiedy nie brakuje kwiatów i owoców warto zrobić chociaż jedną, ogromną, pachnącą dekoracje kwiatową. Imponująco wyglądają takie barokowe kompozycje, wykonane z róż, peoni, hortensji, kwiatów kaliny, jaśminu, klematisu. Do tego dużo soczystych owoców wplecionych w bukiety (można je nabić na długie, drewniane patyczki do szaszłyków) lub porozrzucanych na stołach. W USA i Anglii odchodzi się od misternie układanych hodowlanych kwiatów, na rzecz niepozornie (jedynie z pozoru) ułożonych kwiatów ogrodowych. Stylowe bukiety barokowe 5

6 Stylowe bukiety barokowe Stylowe bukiety barokowe Stylowe bukiety barokowe Dział IV: Dokumentacja Projektowa Prezentacja dokonań Słuchaczy - konkurs TEMATYKA Zajęcia IV Technika i technologie a florystyka Jak stworzyć dobry projekt? Rysunek perspektywiczny i techniczny we florystyce Wasze dokonania przegląd prac kontrolnych To już jest koniec! zajęcia podsumowujące Powstawanie projektu: Pomysł (tytuł) Koncepcja (temat) Treść (zagadnienie) Szkic (notatka graficzna) Projekt Analiza otoczenia na potrzeby dokumentacji projektowej Przestrzenne podstawy projektowania: Wielkość/wymiar Perspektywa Stopnie jasności Pozycja Zastosowanie rysunku perspektywicznego oraz modeli trójwymiarowych do wizualizacji koncepcji. Wizualizacja koncepcji Rysunek perspektywiczny Rysunek techniczny Rzuty Model Makieta Wizualizacja komputerowa Opracowanie projektów kompozycji florystycznej Zadanie: Należy przygotować bukiet spełniający wymagania klienta opisane w Zamówieniu. Sporządź rysunki projektowe zamówionego bukietu okolicznościowego. Wykorzystaj materiał florystyczny wyszczególniony w tabeli 1. Wykaz materiału florystycznego. W tabeli 2. Kosztorys wykonania bukietu oblicz koszt przygotowania bukietu. Przyjmij ceny materiałów podane w tabeli 1. i koszt robocizny w wysokości 30% kosztów materiałów. Wykonaj bukiet zgodnie z zamówieniem i sporządzonymi rysunkami projektowymi. 6

7 Czas na wykonanie zadania wynosi 120 minut. Ocenie podlegać będą: rezultat 1; rezultat 2; rezultat 3; florystycznych; higieny pracy. Kompozycja arkusza projektowego Zamówienie nr 115 z dnia br. Zamawiający: Ewa Nowak Nazwa firmy/adres: Warszawa, ul. Marszałkowska 111/23 Tel/fax: Rodzaj zamówienia: bukiet okolicznościowy, ozdobiony wstążką zintegrowaną z całością Materiał roślinny: rośliny wg zestawienia w Tabeli 1. Technika: spiralny układ łodyg Styl kompozycji: dekoracyjny Termin odbioru: br. o godz Sposób odbioru: odbiór własny Cena: do 100,00 zł Forma płatności: gotówka, płatne przy odbiorze Elementy dokumentacji projektowej projekt koncepcyjny, projekt techniczny, wykaz materiałów, kosztorys, harmonogram realizacji, portfolio, prezentacja multimedialna Projekt koncepcyjny Etap I projekt koncepcyjny przedstawia ostateczne rozmieszczenie i rozmiary, a także ilość wszystkich kompozycji, wnętrza w których będą się znajdować itp. Projekt koncepcyjny Projekt ten wykonuje projektant w oparciu o wymagania Klienta. Technika wykonania projektu dowolna (ale czytelna!). Wykorzystujemy różne techniki rysunkowe, graficzne i malarskie w tym rysunek w kolorze np. farbkami akwarelowymi i piórkiem (cienkopisem) Inne niezbędne rysunki projektu koncepcyjnego to: widoki wnętrz, przekroje, zdjęcie sukni ślubnej itp. 7

8 Projekt koncepcyjny Ogólnie projekt koncepcyjny jest odpowiedzią na pytanie: CO? CO KLIENT MA ZAMIAR ZROBIĆ Z ZAPROPONOWANYMI MU KOMPOZYCJAMI? Projekt techniczny ETAP II projekt techniczny ilustruje lokalizację, kształty, wymiary, sposób budowy głównych elementów, niezbędnych w kompozycji. Powtórzenie wiadomości o rysunku technicznym: Projekt techniczny Jest to praca studyjna projektanta. Projekt powstaje na podstawie projektu koncepcyjnego, Technika wykonania jest ściśle określona wg Polskiej Normy. Projekt techniczny Projekt techniczny odpowiada na pytanie: JAK? JAK MAM FIZYCZNIE WYKONAĆ ZAPROJEKTOWANE ELEMENTY? JAK JE ZBUDOWAĆ? Wykaz materiałów florystycznych do wykonania bukietu Kosztorys Kryteria oceniania wykonania zadania praktycznego będą uwzględniać poprawność rysunków projektowych z uwzględnieniem zastosowanej techniki, poprawności ujęcia rzutów z góry i z boku, doboru barw, zachowania proporcji, sporządzenia legendy rysunków (skala rysunku, objaśnienie symboli); obliczeń kosztów dla poszczególnych materiałów florystycznych, kosztów robocizny i kosztów ogółem; jego wykonania, dobranego materiały, stylu kompozycji; anym projektem; forma kompozycji, proporcja, rozmieszczenie materiału w bukiecie (równomierne rozproszenie lub grupowanie), dekoracyjne wykończenie bukietu; staranność zastosowania technik wykonania i wykończenia bukietu; Kryteria oceniania wykonania zadania praktycznego będą uwzględniać z wymaganiami ergonomii, bezpieczeństwa 8

9 i higieny pracy, w szczególności: bezpieczne posługiwanie się narzędziami, stosowanie odzieży ochronnej, zachowanie porządku na stanowisku pracy; z zasadami postępowania z materiałem florystycznym w czasie wykonywania bukietu; zabezpieczenie przed więdnięciem, ochrona przed zniszczeniem Umiejętności sprawdzane zadaniem praktycznym Projektowanie kompozycji i dekoracji roślinnych 3) odczytuje i sporządza dokumentację projektową dekoracji roślinnych; 6) dobiera materiał roślinny, dekoracyjny i środki techniczne do wykonania określonych kompozycji florystycznych. Umiejętności sprawdzane zadaniem praktycznym Wykonywanie i sprzedaż wyrobów florystycznych 4) stosuje metody i techniki utrwalania roślin oraz przedłużania trwałości kwiatów i zieleni ciętej; 5) stosuje różnorodne techniki florystyczne oraz techniki pomocnicze; 6) wykonuje kompozycje i dekoracje roślinne zgodnie z aktualnymi trendami florystycznymi; 8) określa koszty wykonania wyrobów oraz realizacji usług florystycznych; 10) przyjmuje i realizuje zamówienia na wyroby florystyczne. Inne zadania praktyczne z zakresu kwalifikacji R.26. Wykonywanie kompozycji florystycznych mogą dotyczyć linnych lub ich elementów, na przykład: bukietów i ozdób ślubnych, kompozycji w naczyniu, kompozycji żałobnych, kompozycji z roślin wysadzanych do pojemników, dekoracji stołu, dekoracji okolicznościowych, dekoracji wnętrz; nżacji florystycznego wystroju wnętrz lub otwartej przestrzeni. Egzamin: część pisemna Przykłady zadań do części pisemnej egzaminu dla wybranych umiejętności z kwalifikacji R.26. Wykonywanie kompozycji florystycznych Projektowanie kompozycji i dekoracji roślinnych Umiejętność 3) odczytuje i sporządza dokumentację projektową dekoracji roślinnych, na przykład: dokumentacji projektowej; linnej na potrzeby sporządzanej 9

10 Przykładowe zadanie 1. Rysunek projektowy dekoracji okna wystawowego należy wykonać w skali 1:2 1:4 1:20 1:50 Odpowiedź prawidłowa: C. Rodzaje i budowa modeli - model funkcjonalny - model wzorniczy szkic model imitacyjny prototyp Rodzaje i budowa modeli 1.szkic -> projekt produkcyjny -> wizualizacja 3D (model 3D wirtualny) 2.model imitacyjny (w skali nie odwzorowujący wszystkich detali dokładnie) 3.prototyp czyli model funkcjonalny często w skali 1:1 wskazane użycie materiałów z których ma być docelowo o ile to możliwe. Często zastępuje sie elementy suplementami dostępnymi w technologiach niskonakładowych, gdzie nie trzeba wykonywać form. W przypadku bukietu np. sztuczne kwiaty zamiast żywych. Rodzaje i budowa modeli 1.Model szkic projekt 2.Model wirtualny w komputerze 3.Model prototyp element (detal) Prezentacja projektu dekoracji roślinnej KONKURS NA NAJLEPSZĄ PREZENTACJĘ! Przydatne linki Polecam zajrzeć przed egzaminem! Bibliografia Gładka A., Melerska H., Kompozycje kwiatowe. Wydawnictwo Watra, Warszawa Szendel I., Artystyczne układanie roślin. 10

11 Informator o egzaminie potwierdzającym kwalifikacje w zawodzie Florysta Centralna Komisja Egzaminacyjna, Warszawa Dziękuję za uwagę na ostatnich zajęciach 11