SPIS TREŚCI PRZEDMOWA ZABURZENIA W KRĄŻENIU... 19

Transkrypt

1 SPIS TREŚCI PRZEDMOWA ZABURZENIA W KRĄŻENIU Pojęcia pomocnicze Tętniak Żylak Wrzód Polip Zasada przepływu krwi w naczyniach Krwotok Ogólnoustrojowe skutki krwotoku Miejscowe skutki krwotoku Ognisko krwotoczne Krwiak Krwotok z macicy, nadmierne krwawienie miesięczne Krwotok z płuc Krwotoki i krwinkotoki układu moczowego Krwotok z przełyku Krwotok z żołądka lub dwunastnicy Krwotok z jelit i odbytu Krwotoki do otrzewnej i przestrzeni pozaotrzewnowej Samoistne zatrzymywanie krwawienia (hemostaza, orientacja ogólna).. 30 Skaza krwotoczna Przekrwienie Obrzęk Odwodnienie Zakrzepica Zator

2 Niedokrwienie Miażdżyca Zawał WADY ROZWOJOWE, ZANIKI, ZWYRODNIENIA, APOPTOZA, MARTWICA, ŚMIERĆ USTROJU Wprowadzenie Wady wrodzone rozwojowe Zanik Klasyfikacja morfologiczna zaniku Przykłady zaniku narządów Zanik nerek Zanik kości Osteoporoza Krzywica i osteomalacja Powiększenie płuc Rozszerzenie oskrzeli Zanik mózgu i zwyrodnienie neuronów Stwardnienie rozsiane Jaskra Choroba trzewna Zwyrodnienia Zwyrodnienie wodniczkowe Zwyrodnienia białkowe Zwyrodnienie rogowe Zwyrodnienia kolagenowe Zwyrodnienie włókien sprężystych (elastyny), zespół Marfana Zwyrodnienie szkliste Zwyrodnienie skrobiowate Zwyrodnienia węglowodanowe (polisacharydowe) Zwyrodnienie glikogenowe jądra hepatocytów Zwyrodnienie glikogenowe cytoplazmy hepatocytów (glikogenozy).. 69 Cukrzyca orientacja ogólna Zaćma

3 Zaburzenia wydzielania śluzu i zwyrodnienia śluzowe Dychawica oskrzelowa Mukowiscydoza Wydzielanie śluzu o zwiększonej lepkości Zwyrodnienie śluzowe Zwyrodniająca choroba stawów Zwyrodnienia tłuszczowe Stłuszczenie Otłuszczenie, otyłość Zwyrodnienie cholesterolowe Wapnienie Kamica nerkowa Kamica żółciowa Dna moczanowa Zwyrodnienia barwnikowe Nadmiar i niedobór melaniny Hemosyderoza i hemochromatoza Porfiria Żółtaczka Zamieranie komórek i całego ustroju Apoptoza Martwica Martwica krwotoczna kory nadnerczy Martwica płata przedniego przysadki Martwica w obrębie nerek Martwica krwotoczna trzustki Zwyrodnienie plamki żółtej związane ze starzeniem się Śmierć PRZYSTOSOWANIE, ODROST I NAPRAWA Przerost Mięsień sercowy Mięśnie prążkowane szkieletowe Mięśnie gładkie Mitoza komórki (wprowadzenie do Rozrostu ) Rozrost

4 Odrost Naprawa GUZY NIENOWOTWOROWE LUB GRANICZNE Wprowadzenie Torbiele Wielotorbielowatość nerek (uwarunkowana genetycznie) Rozrosty nienowotworowe NOWOTWORY Pojęcia wprowadzające Różnicowanie i dojrzewanie Metaplazja Atypia, dysplazja, neoplazja Etiopatogeneza nowotworów Zjawiska molekularne w rozroście nowotworowym Czynniki rakotwórcze Wirusy nowotworotwórcze Hormony Stany przedrakowe Inne czynniki wewnętrzne i zewnętrzne wpływające na pojawienie się i wzrost nowotworów Wiek Pospolite zagrożenia w życiu codziennym Obrona odpornościowa przeciw nowotworom Nowotwory niezłośliwe, miejscowo złośliwe i złośliwe Morfologia i biologia nowotworów niezłośliwych Morfologia ogólna i biologia nowotworów złośliwych Cechy makroskopowe Rozprzestrzenianie się Szkodliwość nowotworów złośliwych Nowotwory miejscowo złośliwe (półzłośliwe)

5 Postaci nowotworów narządów i tkanek Nabłonek wielowarstwowy płaski Nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący skóry (naskórek) Rak podstawnokomórkowy Zmiany z udziałem melanocytów Raki palaczy czynnych i biernych Rak przełyku Rak części pochwowej szyjki macicy Rak trzonu macicy Guzy piersi Rak żołądka Rak okrężnicy i prostnicy Rakowiak Rak pęcherzyka żółciowego Rak zewnątrzwydzielniczej części trzustki Rak wątroby Rak nerki Nerczak płodowy Nowotwory pęcherza moczowego Rak gruczołu krokowego Nowotwory jajników Ziarniszczak Przegląd działania nowotworów układu hormonalnego (orientacja) Nowotwory i włóknienie szpiku Czerwienica prawdziwa Rozrosty układu krwinek białych Ostre białaczki Przewlekła białaczka szpikowa (mielocytowa) Szpiczak mnogi Chłoniaki Chłoniaki nieziarnicze Chłoniaki ziarnicze, ziarnica złośliwa (Hodgkin) Nowotwory układu nerwowego Ośrodkowy układ nerwowy Obwodowy układ nerwowy

6 Nowotwory nienabłonkowe Tkanka łączna właściwa Tkanka tłuszczowa Kostniak mięsakowy Tkanka chrzęstna ZAPALENIE Wstęp Patomorfologia (komórki i naczynia) Przebieg zmian w zapaleniu ostrym Zjawiska ogólnoustrojowe towarzyszące zapaleniu Patomorfologia zapalenia ostrego Zapalenia uszkadzające Zapalenia wysiękowe Zapalenie wytwórcze Patomorfologia zapalenia przewlekłego Przyczyny zapaleń Przykłady zapaleń narządowych Zapalenia płuc Zapalenie pęcherzykowe Zapalenie śródmiąższowe Zapalenie ropne Zapalenie gruźlicze (ziarniniakowe i wysiękowe) Grypa (orientacja) Zapalenia serca Zapalenie wirusowe wątroby Włóknienie wątroby Zmiany w wątrobie pod wpływem alkoholu Kłębuszkowe zapalenie nerek Odmieniczkowe zapalenie nerek Reumatoidalne zapalenie stawów Kiła Borelioza z Lyme Zapalenie błony śluzowej żołądka Wrzodziejące zapalenie okrężnicy Choroba Leśniowskiego i Crohna

7 Zapalenia w warunkach obniżonej odporności AIDS nabyty zespół zmniejszonej odporności Zakażenia drobnoustrojami oportunistycznymi Bakterie Wirusy Grzyby Pierwotniaki WADY WRODZONE CZĘŚCI TWARZOWEJ CZASZKI Rozwój części twarzowej czaszki Typy nieprawidłowości rozwojowych Zespoły wad wrodzonych ze zmianami w twarzoczaszce GENETYCZNIE UWARUNKOWANE I WRODZONE CHOROBY ZĘBÓW Rozwój zęba Zębiak Ząb mądrości Wrodzony brak zębów Niewyrzynanie się zębów, ząb niewyrżnięty, ząb zatrzymany Zapadnięcie się zęba (zęby zagłębione) Ząbkowanie utrudnione Przetrwanie zębów mlecznych Ząbkowanie nadliczbowe Ząb szczątkowy Zwiększona liczba zębów Dysplazja zębiny i tworzenie nieprawidłowej zębiny Niedorozwój szkliwa, dysplazja szkliwa Nieprawidłowości szkliwa jako element zespołów uwarunkowanych genetycznie Pęcherzowe oddzielanie się naskórka Mukopolisacharydozy Stwardnienie guzowate Dysplazja oczno-zębowo-kostna Zespół szkliwo-paznokcie-gruczoły potowe

8 Zespół włosy-zęby-kość Krzywica oporna na działanie witaminy D Rzekoma niewydolność przytarczyc Zęby o śnieżnej czapeczce Nieprawidłowości budowy zębów NABYTE CHOROBY ZĘBÓW Zmiany budowy zębów postępujące z wiekiem Ścieranie się zębów Ruchomość zębów Resorpcja zębów Zmiany pourazowe Nadmierne wytwarzanie cementu Nieprawidłowe zabarwienie zębów Utrata zębów Złogi na powierzchni zębów Próchnica zębów Fluoroza (plamistość szkliwa, szkliwo plamkowe) Melanodoncja, odontoklazja (choroba Bertramiego) Kamienie w miazdze TORBIELE Pojęcia pomocnicze Torbiele zębopochodne prawdziwe Zapalne Torbiel korzeniowa przywierzchołkowa Torbiel korzeniowa boczna Torbiel przyzębowa Niezapalne Torbiele na tle nieprawidłowości rozwoju zęba Torbiel zawiązkowa Torbiel nad wyrzynającym się zębem Torbiel zębopochodna wapniejąca Torbiel zębopochodna gruczołowa

9 Torbiele powstałe w miejscu zęba (tzw. pierwotne) Torbiel rogowaciejąca Torbiel okołozębowa boczna w obrębie kości lub tkanek miękkich u dorosłych Torbiele przetrwałe Torbiele niezwiązane z rozwojem zęba Torbiele przewodu nosowo-podniebiennego, torbiele kanału przysiecznego Torbiel środkowa podniebienia Torbiel środkowa żuchwy Torbiel gałeczkowo-szczękowa Torbiel pooperacyjna z nabłonkiem walcowatym urzęsionym Torbiele wewnątrzkostne Torbiel tętniakowata Samotna torbiel kostna Tak zwana torbiel kostna statyczna, czyli utajona (Stafne) Torbiele tkanek miękkich Torbiel dziąsłowa Torbiel nosowo-wargowa Torbiel brodawki podniebiennej CHOROBY NIENOWOTWOROWE WARG I JAMY USTNEJ Zapalenia warg Zapalenia przyzębia Przyczyny zapaleń przyzębia i ich modyfikacji Klasyfikacja zapaleń przyzębia Zapalenie dziąseł i (lub) przyzębia powierzchowne Zapalenie przyzębia głębokie z udziałem poddziąsłowej płytki nazębnej Stany chorobowe i choroby przyspieszające rozpad przyzębia Rozwój głębokiego zapalenia przyzębia Zapalenie przyzębia dorosłych gwałtownie postępujące Zapalenie przyzębia osób młodych Przedpokwitaniowe zapalenie przyzębia

10 Uogólnione zapalenia błony śluzowej Zapalenie nieżytowe Zapalenia wrzodziejące Aftozy Zapalenia z przewagą zmian pęcherzykowych i pęcherzowych Zapalenia ziarniniakowe Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej ze zmianami rumieniowymi Język geograficzny Rumienie jednoogniskowe Niektóre choroby ogólnoustrojowe Nieprawidłowe zabarwienie błony śluzowej Zmiany w jamie ustnej w toku AIDS (dorośli) Choroby układu krwiotwórczego w jamie ustnej Halitoza BIAŁE ZMIANY CHOROBOWE BŁONY ŚLUZOWEJ Zmiany nierogowaciejące Pleśniawki Zmiany rogowaciejące Rogowacenie nabyte Rogowacenie białe, leukoplakia Rogowacenie brodawkowate Rogowacenie mozaikowe, pstre Rogowacenie białe włochate Rogowacenie na tle ścierania Przewlekła bielnica z rogowaceniem nabłonka Zapalenie warg na tle promieni nadfioletowych Rogowacenie w przewlekłej niewydolności nerek Rogowacenie uwarunkowane genetycznie Rogowacenie jamy ustnej jako kontynuacja choroby skóry lub ogólnoustrojowej Liszaj płaski Zmiany liszajowate (lichenoidalne) Liszaj (toczeń) rumieniowaty Łuszczyca

11 13. ZMIANY ROZROSTOWE JAMY USTNEJ I WARG Nadziąślaki Polipowaty rozrost włóknisty błony śluzowej Nadziąślak naczyniakowaty (włosowaty krwionośny, obwodowy, nienowotworowy) Włókniakowatość dziąseł Nowotwory pierwotne lub przerzutowe Rozrosty nabłonkowe Rogowiak kolczystokomórkowy Brodawczak płaskonabłonkowy Rak jamy ustnej Stopniowanie nowotworów złośliwych ZMIANY ROZROSTOWE ŻUCHWY I SZCZĘKI Włókniak pochodzenia niezębowego Wewnątrzustne wały kostne Włókniak (śluzowłókniak) zębopochodny (OF) Śluzak zębopochodny (OM) Zmiany w następstwie nadczynności przytarczyc (Recklinghausen 1). 287 Naczyniak Nerwiak osłonkowy i nerwiakowłókniak Kostniwiak (CB) Dysplazja włóknista (FD) Cherubinkowatość, cherubizm, aniołkowatość Guz z komórek kościogubnych Wewnątrzkostna zmiana olbrzymiokomórkowa (CGCL) Wapniejący nabłonkowy guz zębopochodny (CEOT) Wapniejący torbielowaty guz zębopochodny (CCOT) Zębinopochodny guz zawierający komórki widma (DGCT) Pseudogruczołowy guz zębopochodny (AOT) Pierwotny wewnątrzkostny rak płaskonabłonkowy (PIOSCC) Pierwotny wewnątrzkostny rak płaskonabłonkowy typ lity (PIOSCC). 294 Szkliwiak Tumor neuroectodermalis melanoticus, melanoameloblastoma

12 15. CHOROBY ŚLINIANEK Wstęp Suchość w ustach Zmiana limfomioepitelialna Inne zapalenia ślinianek Zapalenia wirusowe Zapalenia bakteryjne Gruźlica ślinianek Zapalenia na innym tle Zapalenie alergiczne Zapalenie w wyniku naświetlania gruczołu Sarkoidoza Zapalenie przewlekłe nawracające Sialoadenitis nonobstructiva Choroby na tle niezapalnym Sialosis (sialoadenosis) Sialometaplasia necroticans Kamica ślinianek Ślinotok Nowotwory ślinianek Gruczolak wielopostaciowy Gruczolaki jednopostaciowe Myoepithelioma Onkocytoma Gruczolakochłoniak Rak śluzowo-płaskonabłonkowy Rak pęcherzykowy Rak gruczołowo-torbielowy, oblak Raki gruczołowe Inne nowotwory ślinianek Naczyniak krwionośny prosty lub jamisty Osłoniak Chłoniak Nowotwory małych gruczołów ślinowych Rak przewodów końcowych

13 Nowotwory ślinianek u dzieci Torbiele ślinianek CHOROBY STAWU SKRONIOWO-ŻUCHWOWEGO Wstęp Zaburzenia rozwojowe Zmiany nabyte Zapalenie wysiękowe Zapalenie przewlekłe Osteoartroza Zespół Costena Szczękościsk Rozrost wyrostka dziobiastego Choroby styku wyrostka rylcowatego z kością gnykową TECHNIKI BIOPSJI ZAKOŃCZENIE