Perspektywy dla rozwoju ekonomii społecznej

Transkrypt

1 Perspektywy dla rozwoju ekonomii społecznej

2 Czym jest ekonomia społeczna? Ekonomia społeczna, określana równieżjako gospodarka społeczna lub ekonomia solidarna, może stanowićjeden z istotnych elementów procesu, w ramach którego jednostki, środowiska i społeczności zagrożone ubóstwem i wykluczeniem zyskują możliwości i zasoby niezbędne do pełnego uczestnictwa w życiu społecznym, ekonomicznym i kulturowym.

3 Miejsce ekonomii społecznej w integracji społecznej Podmioty sektora ekonomii społecznej: mogąstanowićelement polityki wzrostu zatrudnienia poprzez wypełnianie przestrzeni lokalnej w sferze usług społecznych oraz umożliwianie zatrudnienia grup szczególnie zagrożonych na rynku, stanowiąistotny instrument procesu integracji społecznej poprzez budowanie wspólnot opartych o solidarnośćzamiast zależności, stanowiąrównieżinstrument rozwoju społeczności lokalnej, dostarczając obywatelom usługi użyteczności publicznej. * Źródło: Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej - projekt

4 Rodzaje podmiotów ekonomii społecznej 1) Podmioty o charakterze integracyjnym umożliwiającym reintegrację społeczną i zawodową osób zagrożonych wykluczeniem społecznym (ZAZy, WTZy, CISy, KISy, formy te nie sąprzedsiębiorstwami społecznymi, ale mogąprzygotowywaćdo prowadzenia lub pracy w przedsiębiorstwie społecznym lub byćprowadzone jako usługa na rzecz społeczności lokalnej przez przedsiębiorstwa społeczne.

5 Rodzaje podmiotów ekonomii społecznej 2) Podmioty o charakterze pożytku publicznego prowadządziałalnośćekonomiczną, zatrudniająpracowników, ale ich działanie nie jest oparte na ryzyku ekonomicznym. Sąto organizacje pozarządowe prowadzące działalność odpłatną. 3) Podmioty o charakterze rynkowym, do których zaliczamy m. in. spółdzielnie, których celem jest zatrudnienie. * Źródło: Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej - projekt

6 Podmioty ekonomii społecznej w województwie kujawsko-pomorskim Spółdzielnie socjalne zarejestrowanych w KRS 27, stan lipiec 2012, Centra integracji społecznej funkcjonują 3 w regionie, Kluby integracji społecznej w rejestrze znajduje się 30, Zakłady aktywności zawodowej na dzieńdzisiejszy funkcjonuje 6, Warsztaty terapii zajęciowej zarejestrowanych jest 38, z czego 31 prowadzonych jest przez organizacje pozarządowe, Organizacje pozarządowe prowadzące działalność odpłatną bądź gospodarczą szacuje się, iż łącznie jest ich 1030.

7 Spółdzielnie socjalne w województwie kujawsko-pomorskim Z informacji Ogólnopolskiego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Socjalnych (na koniec maja 2012r) w KRS zarejestrowanych było w Polsce 478 spółdzielni socjalnych. W analogicznym okresie w województwie kujawsko-pomorskim było zarejestrowanych 25 spółdzielni socjalnych.

8 Spółdzielnie socjalne w kraju * Źródło: Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej - projekt

9 Obszary działalności spółdzielni socjalnych w regionie Działalnośćprowadzona przez spółdzielnie socjalne najczęściej dotyczy poniższych obszarów: Opieka na osobami starszymi, niepełnosprawnymi i dziećmi 8 podmiotów, Usługi porządkowe i utrzymania czystości 7 podmiotów, Usługi budowlane i architektura zieleni 7 podmiotów, Usługi przygotowywania i dostarczania posiłków 5 podmiotów.

10 Centra Integracji Społecznej W województwie kujawsko-pomorskim status Centrum Integracji Społecznej posiadają 3 podmioty: Centrum Integracji Społecznej im. Jacka Kuronia w Bydgoszczy, Centrum Integracji Społecznej CISTOR przy Stowarzyszeniu Partnerstwo Społeczne w Toruniu, Centrum Integracji Społecznej w Szumiłowie. CISy funkcjonują w oparciu o Ustawę o zatrudnieniu socjalnym z 2003 roku. Celem działania CIS jest aktywizacja zawodowa i społeczna osób biorących udział we wsparciu CIS. Na podstawie danych z Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w roku 2011: uczestniczyło w zajęciach 289 osób, w tym 30 osób niepełnosprawnych, usamodzielniło się ekonomicznie 99 osób, w CIS zatrudnionych było 148 osób obsługi.

11 Kluby Integracji Społecznej KIS ma na celu pomoc w znalezieniu pracy na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy, w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy u pracodawców, wykonywania usług na podstawie umów cywilnoprawnych oraz przygotowanie do podjęcia zatrudnienia lub podjęcia działalności w formie spółdzielni socjalnej. W ramach realizacji zadańklubów Integracji Społecznej odbywająsięróżnorodne szkolenia zawodowe (zależne od potrzeb klientów) oraz wsparcie społeczne (m in. psychologiczne, pedagogiczne, doradztwo zawodowe), Kluby Integracji Społecznej zawierająze swoimi klientami kontrakty socjalne. Na podstawie przeprowadzonego monitoringu przez ROPS w Toruniu, w bazie danych znajduje się 30 KIS.

12 Kluby Integracji Społecznej W oparciu o ankietęprzesłanądo KIS przez ROPS w Toruniu otrzymano odpowiedzi z 15 KIS, które zawierały następujące informacje: Liczba uczestników, którzy zakończyli udziałw KIS zgodnie z zaplanowanąścieżkąwsparcia w roku , Liczba osób zatrudnionych w KIS w roku

13 Zakłady Aktywności Zawodowej Zakłady Aktywności Zawodowej to wyodrębnione jednostki działające przy: samorządach lokalnych, fundacjach, stowarzyszeniach lub innych organizacjach społecznych, których celem jest rehabilitacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych. W województwie kujawskopomorskim obecnie działa 6 takich społecznych przedsiębiorstw zatrudniających łącznie 314 osób, w tym 241 osób niepełnosprawnych i 73 osoby obsługi.

14 Warsztaty Terapii Zajęciowej w województwie kujawsko-pomorskim W regionie funkcjonuje 38 WTZ, z czego 31 prowadzonych jest przez podmioty niepubliczne. Z wykazu WTZ prowadzonego przez Urząd Marszałkowski wynika, iżw roku 2011 wsparciem objętych było 1297 osób.

15 Organizacje pozarządowe Do sektora ekonomii społecznej zaliczamy organizacje pozarządowe prowadzące odpłatną działalność statutową oraz działalność gospodarczą. W oparciu o badania przeprowadzone przez Biuro Pełnomocnika Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi (za lata ) można szacunkowo określić, iżw naszym województwie jest ok NGO zaliczanych do sektora ekonomii społecznej.

16 Zatrudnienie w podmiotach ekonomii społecznej W oparciu o powyższe badania, dane z Urzędu Wojewódzkiego, diagnozęsektora ekonomii społecznej, przeprowadzonąna zlecenie ROPS w roku 2011 oraz ankiet ROPS w Toruniu ustalono szacunkowy poziom zatrudnienia w podmiotach ekonomii społecznej, który wynosi pomiędzy 9000 a osób.

17 Wsparcie sektora ekonomii społecznej w województwie W województwie kujawsko-pomorskim funkcjonuje 8 Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej, które swoimi działaniami obejmują cały region: Stowarzyszenie TŁOK w Toruniu prowadzi Ośrodek Wspierania Inicjatyw Ekonomii Społecznej, Stowarzyszenie na Rzecz Kobiet GINEKA w Bydgoszczy prowadzi Kujawsko-Pomorski Ośrodek Wspierania Ekonomii Społecznej, Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy prowadzi Kujawsko-Pałuckie Centrum Ekonomii Społecznej, Fundacja Gospodarcza PROEUROPA w Toruniu prowadzi Latającą Akademię Przedsiębiorczości Społecznej, Toruńskie Stowarzyszenie Ekologiczne TILIA w Toruniu prowadzi PromocjęEkonomii Społecznej i zatrudnienia w ekonomii społecznej, Pomorska Fundacja Promocji, Kultury i Sztuki w Toruniu prowadzi Regionalne Centrum Ekonomii Społecznej, Centrum Edukacji i Kultury ZENIT we Włocławku prowadzi Włocławskie Centrum Ekonomii Społecznej ALTERNATYWA, Fundacja Ekspert-Kujawy w Inowrocławiu prowadzi projekt Spółdzielnia socjalna szansą dla Ciebie. Podmiot pełni funkcjęoperatora środków na rozpoczęcie działalności w formie spółdzielni socjalnych. Wsparcie to polega na przyznaniu środków na rozpoczęcie działalności spółdzielni, bądźprzyznaniu środków na dołączenie do istniejącej spółdzielni oraz na możliwości finansowania wsparcia pomostowego.

18 W celu koordynacji regionalnej polityki wobec ekonomii społecznej opracowano projekt Kujawsko-Pomorskiego Programu na Rzecz Ekonomii Społecznej. Program określa: Kujawsko-Pomorski Program na Rzecz Ekonomii Społecznej Geneza i kontekst Programu cele, priorytety i zasady rozwoju ekonomii społecznej, podstawowe kierunki rozwoju ekonomii społecznej, docelową wizję sieci infrastrukturalnego wsparcia ekonomii społecznej w regionie, mechanizmy współpracy na rzecz ekonomii społecznej między róŝnego rodzaju instytucjami, które mogą mieć wpływ na jej rozwój w regionie.

19 Geneza i kontekst Programu Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej podjął prace nad przygotowaniem Programu zgodnie z Wytycznymi Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 maja 2011 roku. Prace te są prowadzone w ramach Poddziałania Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Podobne programy przygotowywane są obecnie przez inne regiony, a na poziomie ogólnopolskim trwają prace nad Krajowym Programem Rozwoju Ekonomii Społecznej.

20 Geneza i kontekst Programu Kontekst europejski: Strategia Europa 2020, Komunikat Komisji Europejskiej z października 2011 Inicjatywa na rzecz przedsiębiorczości społecznej, Projekt rozporządzenia dotyczącego Europejskiego Funduszu Społecznego na lata Kontekst krajowy: Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego, Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej,

21 Geneza i kontekst Programu Ustawa o przedsiębiorstwie społecznym, Certyfikowany, ogólnopolski system ośrodków wsparcia przedsiębiorczości społecznej, system funduszy poŝyczkowych i poręczeniowych. Kontekst regionalny: Strategia Rozwoju Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata Wspieranie rozwoju ośrodków wsparcia ekonomii społecznej.

22 Dotychczasowe prace nad Programem Prace nad Programem rozpoczęły się w lutym 2012 roku, choć poprzedzone były przeprowadzonym jeszcze w 2011 roku, kompleksowym badaniem sektora ekonomii społecznej w regonie kujawsko-pomorskim. Inicjatorem prac i ich koordynatorem jest Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej wspierany przez eksperta zewnętrznego oraz przez Fundację Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych. W marcu 2012 roku powołany został Zespół Ekspercki ds. Ekonomii Społecznej pod przewodnictwem Członka Zarządu Woj. K-P Pana Michała Korolko.

23 Dotychczasowe prace nad Programem W skład Zespołu weszli przedstawiciele samorządu regionu, środowisk związanych z ekonomią społeczną, jednostek pomocy społecznej, instytucji rynku pracy, organizacji pozarządowych, środowisk akademickich. Rolą Zespołu jest merytoryczna ocena efektów prac nad Programem i rekomendowanie ich do przyjęcia przez Zarząd Województwa. Zarząd upowaŝnił Dyrektora ROPS w Toruniu do powołania Interdyscyplinarnej Grupy Roboczej, na której barkach spoczęła praca nad Programem. Grupa spotkała się kilkakrotnie omawiając najwaŝniejsze zagadnienia dotyczące Programu i wspólnie określając jego ostateczny kształt.

24 Cel główny Programu Okres realizacji Programu: Podmiot odpowiedzialny: Samorząd Województwa Kujawsko- Pomorskiego. Cel główny Programu: Zwiększenie udziału ekonomii społecznej w realizacji regionalnych i lokalnych polityk publicznych w województwie kujawsko-pomorskim. Wskaźnik osiągnięcia celu głównego: wzrost o 1000 liczby osób zatrudnionych w podmiotach ekonomii społecznej (PES) działających w regionie.

25 Cel główny: Zwiększenie udziału ekonomii społecznej w realizacji regionalnych i lokalnych polityk publicznych w województwie kujawsko-pomorskim Priorytet 1 Poprawa efektywności działania podmiotów ekonomii społecznej (PES) Priorytet 2 Stworzenie kompleksowego systemu wspierania ekonomii społecznej w regionie Priorytet 3 Współpraca podmiotów ekonomii społecznej z administracją publiczną i innymi podmiotami Priorytet 4 Wzrost świadomości społecznej wśród mieszkańców regionu na temat ekonomii społecznej Cel szczegółowy 1.1: Wzrost poziomu wiedzy i umiejętności kadry PES Cel szczegółowy 1.2: Promocja marki i jakości PES Cel szczegółowy 1.3 Zwiększenie udziału ekonomii społecznej w aktywizacji zawodowej i społecznej osób zagroŝonych wykluczeniem społecznym Cel szczegółowy 2.1: Rozwój infrastrukturalnego systemu wsparcia ekonomii społecznej w regionie Cel szczegółowy 2.2: Rozwój instytucjonalnego wsparcia ekonomii społecznej w regionie Cel szczegółowy 3.1: Wzmocnienie roli ekonomii społecznej w rozwoju społeczności lokalnych Cel szczegółowy 3.2: Rozwój lokalnych partnerstw na rzecz ekonomii społecznej Cel szczegółowy 3.3: Rozwój form współpracy i wsparcia PES ze strony samorządów lokalnych i innych partnerów Cel szczegółowy 4.1: Monitorowanie wpływu ekonomii społecznej na włączenie społeczne Cel szczegółowy 4.2: Popularyzacja ekonomii społecznej w społeczeństwie regionu Cel szczegółowy 4.3: Włączanie wiedzy na temat ekonomii społecznej do systemu kształcenia formalnego i nieformalnego

26 Dalsze działania Projekt Programu w części merytorycznej został przyjęty przez Zespół. Obecnie finalizowane są prace nad szacunkami finansowymi. Będą one przedmiotem akceptacji Zespołu, a następnie projekt zostanie przedłoŝony Zarządowi Województwa, który po zatwierdzeniu zostanie skierowany do otwartych konsultacji społecznych. Po przeanalizowaniu wyników konsultacji przygotowana zostanie ostateczna wersja Programu do akceptacji Zarządu Województwa i poinformowania Sejmiku Województwa.

27 Dziękujęza uwagę Dorota Wróblewska Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Toruniu