C H O R W A C J A. Poradnik eksportera i inwestora

Transkrypt

1 C H O R W A C J A Poradnik eksportera i inwestora Ministerstwo Gospodarki Wydział Ekonomiczno-Handlowy Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Zagrzebiu 1

2 Autorzy: Bożena Borkowska, Andrzej Tyndzik, Lidia Cieślińska-Živčić C H O R W A C J A Poradnik eksportera i inwestora Druk Poradnika eksportera i inwestora został sfinansowany przez Ministerstwo Gospodarki i przeznaczony jest do bezpłatnego rozpowszechniania Zagrzeb

3 Szanowni Państwo, Wydział Ekonomiczno-Handlowy Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Zagrzebiu pragnąc przybliżyć Chorwację polskim podmiotom gospodarczym przygotował niniejszą publikację zawierającą podstawowe dane o gospodarce oraz warunkach dostępu do rynku chorwackiego. Jest to już drugie wydanie zawierające uaktualnione dane, z uwagi na dokonane w okresie od poprzedniego wydania z 1999 r. istotne zmiany przepisów, jak również zmiany pozycji Chorwacji na arenie międzynarodowej. Należy tu wymienić przede wszystkim uzyskanie przez Chorwację członkostwa w WTO oraz zawarcie umowy o stabilizacji i stowarzyszeniu z UE oraz umów o wolnym handlu z większością krajów CEFTA, w tym także z Polską. Podstawowym celem przygotowania tej publikacji jest chęć zwrócenia polskim przedsię-biorstwom uwagi na rynek chorwacki i zachęcenie do nawiązania i rozszerzenia współpracy gospodarczej z tym krajem. Chorwacja, podobnie jak Polska, dokonuje głębokich reform gospodarczych przystosowując swój system do gospodarki rynkowej. Trzeba podkreślić, że proces transformacji systemu gospodarczego przebiega równolegle z odbudową kraju i likwidacją skutków wojny z początku lat dziewięćdziesiątych. Na uznanie zasługuje fakt, że w ciągu ośmiu lat realizacji reformy udało się ograniczyć inflację i doprowadzić ją w okresie ostatnich sześciu lat do poziomu jednocyfrowego, a także zahamować negatywne tendencje w przemyśle i pozostałych działach gospodarki, co w efekcie przyniosło wzrost PKB ok.4 % średniorocznie. Poprawił się również standard życia ludności, przeciętne netto płace wzrosły z 500 DM w 1995 r. do blisko 1000 DM w 2001 r.. Dokonano reformy systemu podatkowego wprowadzając w 1998 r. podatek od wartości dodanej, w trakcie realizacji jest reforma ubezpieczeń społecznych. Szczególna intensyfikacja prac związanych z dostosowaniem przepisów regulujących sferę życia gospodarczego do przepisów UE oraz WTO miała miejsce w ciągu ostatnich czterech lat, co wynika z realizacji podstawowego celu Chorwacji, jakim jest integracja z Unią Europejską. Pierwszy etap na drodze do uzyskania członkostwa w UE został już przez Chorwację osiągnięty, a mianowicie zawarcie jesienią 2001 r. umowy o stabilizacji i stowarzyszeniu z UE. Chorwacja jest stosunkowo małym krajem z 4,4 mln rynkiem konsumentów, bogactwami surowcowymi (ropa naftowa, gaz ziemny, boksyty) i naturalnymi może być interesującym partnerem gospodarczym. Wiele wyrobów chorwackiego przemysłu spożywczego, farmaceutycznego i okrętowego zdobyło popularność na rynkach zagranicznych i świadczy o wysokim poziomie i standardzie tutejszej produkcji. Chorwacja, jako kraj o wybitnych walorach turystycznych oferuje usługi turystyczne, wypoczynek nad Adriatykiem praktycznie od maja do października, a w okresie zimowym w górskich ośrodkach sportów zimowych. Polacy należą do grupy narodów coraz bardziej doceniających walory turystyczne Chorwacji, od 2000 r. znajdujemy się na szóstym miejscu pod względem ilości turystów odwiedzających ten kraj. 3

4 Posiadana baza turystyczna, aby konkurować z innymi krajami turystycznymi, wymaga doinwestowania i modernizacji, a w wielu wypadkach odbudowy ze zniszczeń wojennych. Stwarza to szansę włączenia się do tego programu inwestycyjnego zarówno firmom budowlanym, jak również producentom wyposażenia dla hoteli, a więc przemysłowi meblowemu, wyposażenia gastronomicznego, producentom tkanin dekoracyjnych i dywanów, a także przemysłowi motoryzacyjnemu z dostawami autobusów turystycznych, producentom jachtów i łodzi sportowych i wielu innym przemysłom dostarczającym towary dla szeroko rozumianej gospodarki turystycznej. Jest to tylko jedna z możliwych dziedzin współpracy, o innych możliwościach mowa w dalszej części publikacji. Przygotowując tę publikację myślano także o zachęceniu do nawiązania współpracy regionalnej, dlatego też dla przybliżenia i zapoznania z potencjałem gospodarczym poszczególnych regionów Chorwacji przedstawiono uaktualnione krótkie charakterystyki żupanii (odpowiednik województw). Wiele regionalnych Izb Gospodarczych, zwłaszcza z południowej części Polski nawiązało już współpracę z regionalnymi Izbami Gospodarczymi w Chorwacji. Mamy nadzieję, że inne regionalne Izby pójdą ich śladem. Jeżeli ten poradnik przyczyni się do tego chociaż w niewielkim stopniu będzie to dla autorów tej publikacji największą satysfakcją. Radca Handlowy Bożena Borkowska 4

5 Spis treści 1. Informacje ogólne 1.1. Klimat 1.2. Ustrój państwowy 1.3. Ludność, religie, język 1.4. Pieniądze 1.5. Podział administracyjny 1.6. Charakterystyka poszczególnych żupanii 1.7. Samorząd gospodarczy 2. Główne wskaźniki rozwoju 2.1. Wielkość i struktura Produktu Krajowego Brutto 2.2. Inflacja 2.3. Płace 2.4. Bezrobocie 2.5. Rozwój przedsiębiorczości 2.6. Kapitał zagraniczny w gospodarce chorwackiej 3. Główne gałęzie przemysłu 3.1. Energetyka System naftowo-gazowy System elektroenergetyczny 3.2. Produkcja wyrobów chemicznych, gumowych, tworzyw sztucznych 3.3. Produkcja tekstyliów i odzieży 3.4. Przerób skóry, produkcja galanterii i obuwia 3.5. Produkcja stali, i wyrobów ze stali 3.6. Produkcja maszyn, urządzeń i środków transportu 3.7. Produkcja surowców mineralnych i materiałów budowlanych 3.8. Produkcja celulozy, papieru i kartonu, wyrobów papierowych; wydawnictwa, drukarnie i powielanie nagranych zapisów 3.9. Przerób drewna, wyroby z drewna i produkcja mebli 4. Rolnictwo i leśnictwo 5. Handel zagraniczny 5.1. Obroty handlu zagranicznego Chorwacji 5.2. Struktura towarowa wymiany handlowej z zagranicą 5.3. Obroty handlu zagranicznego z krajami UE, EFTA i krajami rozwijającymi się 5.4. Najwięksi partnerzy handlowi Chorwacji w 2000 r Obroty handlowe z krajami CEFTA w 2000 r Obroty handlowe Chorwacji za 3 kwartały 2001 r Obroty z krajami CEFTA za 3 kwartały 2001 r. 6. Turystyka 7. Strefy wolnocłowe 5

6 8. Polska a Chorwacja 8.1. Stan umów i porozumień o podstawowym znaczeniu dla współpracy gospodarczej 8.2. Obroty towarowe 8.3. Możliwości wzrostu polskiego eksportu do Chorwacji 9. Polityka państwa w obszarze wymiany towarowej 9.1. Stan umów i porozumień o podstawowym znaczeniu dla współpracy gospodarczej 9.2. Chorwackie prawo celne 9.3. Taryfa celna 9.4. Specjalne dopłaty przy imporcie niektórych towarów 9.5. Regulacje obrotu towarowego ( zezwolenia przywozowe, kontyngenty taryfowe) 9.6. Reguły standardyzacji, certyfikacji, norm technicznych i procedur ustalania zgodności, opłaty administracyjne 9.7. Program ubezpieczeń eksportowych 10. Ramy prawne podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej Charakterystyka spółek handlowych Warunki nabywania nieruchomości przez zagraniczne osoby Zatrudnianie cudzoziemców w Chorwacji Pobyt cudzoziemców w Chorwacji 11. System podatkowy Chorwacji Podatek od zysku Podatek od dochodów osobistych Podatek specjalny Podatek od wartości dodanej (VAT) Podatek od obrotu nieruchomościami Podatek od spadków i darowizn Podatek od pojazdów silnikowych Podatek od obiektów pływających Podatek od firmy lub nazwy Podatek od domków letniskowych Podatek od zabaw i imprez sportowych Podatek od konsumpcji Podatek od reklam Podatek od premii obowiązkowego ubezpieczenia samochodów 12. Rozwój sektora usług 13. System bankowy, finansowy i dewizowy System bankowy i finansowy Filie i przedstawicielstwa banków zagranicznych Rynek kapitału Fundusze inwestycyjne System dewizowy Nadzór nad operacjami dewizowymi Sytuacja banków chorwackich w 2000 r. 14. Wykaz pożytecznych informacji, adresów i instytucji Święta i dni wolne od pracy Ważniejsze numery telefoniczne Wybrane hotele w Zagrzebiu Przedstawicielstwa zagranicznych linii lotniczych Transport morski Polskie instytucje i przedstawiciele w Chorwacji Chorwackie instytucje i firmy w Polsce Wykaz urzędów centralnych Regionalne Izby Gospodarcze Chorwacji 6

7 Wykaz wiodących banków pod względem wielkości kapitału, aktywów i zysku Kalendarz Targów Zagrzebskich na rok Kalendarz Targów W Rijece na 2002 r Wykaz towarów które podlegają kontroli jakości w imporcie do Chorwacji Instytucje wykonujące obowiązkowe sprawdzanie jakości wyrobów importowanych 15. Ulgi, zwolnienia i środki wspierające inwestycje w świetle Ustawy o podatku od zysku i Ustawy o odbudowie i rozwoju miasta Vukovar 16. Umowa o wolnym handlu między Rzecząpospolitą Polską i Republiką Chorwacji 7

8 1. Informacje ogólne Chorwacja posiada powierzchnię km kw. Składa się z czterech krain historycznych: Chorwacji właściwej, Slawonii, Dalmacji i Istrii. W ostatnich latach na skutek wydarzeń mających miejsce na tym terenie wyróżnia się także Krajinę (kilkudziesięciokilometrowy pas ziemi przy wschodniej granicy z Bośnią i Hercegoviną (terytorium to do sierpnia 1995 r. było pod kontrolą serbską) i zachodnią Slawonię. Północno-wchodnią część kraju zajmuje rozległa pagórkowata nizina (część Niziny Węgierskiej), zachodnia część kraju jest górzysta. (Góry Dynarskie). Wzdłuż wybrzeża znajdują się liczne malownicze wyspy 1185, z czego zamieszkałych jest tylko 66. Do największych wysp należą Krk, Cres, Brač, Hvar, Pag, Dugi Otok, Korčula, Mljet. Długość linii brzegowej, łącznie z wyspami wynosi km. Długość granicy lądowej wynosi km. Chorwacja graniczy na północy ze Słowenią (501 km) i Węgrami (329 km), na wschodzie z Serbią/FRJ (241 km), na południu z Bośnią i Hercegoviną (932 km) oraz z Czarnogórą/FRJ (25 km) Klimat Chorwacja leży w strefie klimatu umiarkowanego, na wybrzeżu podzwrotnikowy typu śródziemnomorskiego z ciepłą i słoneczną pogodą przez większą część roku i łagodnymi zimami. Wewnątrz kraju klimat umiarkowany ciepły. Obszar równinny na północy kraju jest pod wpływem klimatu kontynentalnego Ustrój państwowy Chorwacja jako samodzielne państwo powstała w wyniku rozpadu Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii. W dniu 25 czerwca 1991 r., po referendum została ogłoszona oficjalnie niepodległość, i suwerenność Republiki Chorwacji. Oficjalne uznanie przez inne państwa rozpoczyna się z dniem 15 stycznia 1992 r. w wyniku decyzji państw Wspólnoty Europejskiej o uznaniu Chorwacji jako nowo powstałego państwa. W dniu 21 stycznia 1992 r. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej uznał jako państwo Republikę Chorwacji i zadeklarował gotowość nawiązania stosunków dyplomatycznych. Z dniem 9 kwietnia 1992 r. minister spraw zagranicznych RP ustanowił Ambasadę Rzeczypospolitej Polskiej z siedzibą w Zagrzebiu. Chorwacja jest republiką parlamentarną, zgodnie z konstytucją głową państwa jest prezydent, wybierany na 5-letnią kadencję. Od początku istnienia tego urzędu piastował go Franjo Tudjman (w 1990 r. został on wybrany przez Parlament), a w 1992 r. i 1997 r. w wyborach powszechnych. Ostatnia kadencja została przerwana śmiercią prezydenta w grudniu 1999 r. Kolejnym prezydentem został Stipe Mesić wybrany w wyborach powszechnych w lutym 2000 r. Zmianą Konstytucji w 2001 r. została zniesiona Izba Żupanii. Obecnie chorwacki parlament Sabor jest jednoizbowy. W wyniku ostatnich wyborów parlamentarnych w styczniu 2000 r. najwięcej miejsc przypadło koalicji sześciu partii ( aktualnie w skład koalicji rządzącej wchodzi pięć partii). Premier rządu jest mianowany przez prezydenta. Od lutego 2000 r.funkcję premiera rządu sprawuje Ivica Raczan (SDP Socjaldemokratyczna Partia) 8

9 1.3. Ludność, religie, język Liczba ludności Chorwacji według wstępnych danych z powszechnego spisu ludności z 2001 r. wynosi ok. 4,4 mln mieszkańców. Według spisu ludności z 1991 r. Chorwację zamieszkiwało 4,8 mln osób. Do największych miast pod względem liczby mieszkańców należą Zagrzeb (770 tys.), Split (207 tys.), Rijeka (206 tys.), Osijek (165 tys.). Według spisu ludności z 1991 r. największą grupę etniczną stanowili Chorwaci 76,2%, następnie Serbowie 10,9%, Jugosłowianie 8,7%, i inni 4,2% (m.in. Węgrzy, Włosi, Słoweńcy, Czesi, Słowacy). Większość ludności Chorwacji, według danych ze spisu z 1991 r., była wyznania rzymskokatolickiego - 76,5%, udział ludności wyznania prawosławnego wynosił 11,1%, udział protestantów wynosił 1,4%, a muzułmanów 1,2%. W wyniku działań wojennych i migracji ludności struktura narodowościowa ludności zamieszkującej Chorwację uległa znacznym zmianom, zdecydowanie zmniejszył się udział ludności narodowości serbskiej, a także ludności, która deklarowała jugosławiańską narodowość. Językiem urzędowym jest chorwacki, używany alfabet łaciński Pieniądze Pod koniec 1991 r. jugosłowiański Bank Narodowy zamknął Chorwacji dostęp do walut zagranicznych i kredytów. Reakcją Chorwacji było ustanowienie na jej terytorium w grudniu 1991 r. tymczasowej waluty - chorwackiego dinara. Zmianę waluty podyktowała również chęć uniknięcia hiperinflacji, występującej w strefie jugosłowiańskiego dinara w okresie od października 1991 r. do października 1992 r. (14.000%). 30 maja 1994 r. chorwacki dinar został zastąpiony nową walutą - kuną. 1 kuna HRK=100 lipa. Kurs kuny w stosunku do walut zachodnich utrzymywany jest na wysokim poziomie i wynosił r. 8,15 HRK za 1 USD. Banknoty w obiegu mają wartość: 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500, 1000 HRK. Monety mają wartość: 1, 2, 5, 10, 20, 50 lipa oraz 1, 2, 5 HRK Podział administracyjny Na podstawie Konstytucji Republiki Chorwacji Sabor uchwalił ustawę o obszarach żupanii, miast i gmin (Narodne Novine nr 90/92) zgodnie z którą utworzono: 21 żupanii, 2 kotara, 70 miast i 419 gmin. Ustawą z 1995 r. zdecydowano odłożyć w czasie stosowanie podziału na kotar. Według stanu z 20 maja 1998 r. (Narodne Novine nr 68/98) Chorwacja posiadała 21 żupanii, 123 miasta i 420 gmin. Podział terytorialny na żupanie jest w Chorwacji uwarunkowany historycznie. Według pewnych źródeł pierwsze żupanie wspominane są na tym terytorium już w X wieku. W roczniku statystycznym z 1874 r. na części terytorium obecnej Chorwacji istniało osiem żupanii: Riječka, Zagrebačka, Varaždinska, Križevačka, Bjelovarska, Požeška, Virovitvička i Srijemska. Podział na żupanie (odpowiednik województwa) przedstawia poniższa mapa Charakterystyka poszczególnych żupanii - Żupanija Zagrebačka zajmuje powierzchnię km kwadratowych i posiada ok. 304 tys. mieszkańców. W ramach podziału terytorialnego w Żupanii istnieje 8 niedużych miast (Jastrebarsko, Samobor, Zaprešić, Velika Gorica, Sveti Ivan Zelina, Vrbovec, Dugo Selo i Ivanić Grad) i 26 gmin. Podstawą gospodarki żupanii jest drobna przedsiębiorczość, rolnictwo, uprawa winogron, turystyka i gospodarka komunalna. Na terytorium żupanii działa 3,5 tys. firm zrzeszonych w Chorwackiej Izbie Gospodarczej oraz 7 tys. rzemieślników. Do najważniejszych gałęzi przemysłu należą: spożywczy ( piekarnictwo), produkcja pasz dla zwierząt, przetwórstwo mięsa, produkcja napojów. W dalszej kolejności : przemysł drzewny, tekstylny, chemiczny, ceramiczny, produkcja elektrycznych maszyn i urządzeń oraz materiałów budowlanych.. Struktura dochodu żupanii kształtuje się następująco: handel 58,26 %, przemysł przetwórczy 25,08 %, 9

10 rolnictwo i leśnictwo 3,32 %, obrót nieruchomościami 2,13 %. Obroty handlu zagranicznego w 2000 r. wyniosły 500,4 mln USD, w tym eksport 103,2 mln USD i import 397,3 mln USD. Do najważniejszych partnerów handlowych należą: Niemcy, Włochy, Słowenia, Austria, Bośnia i Hercegovina, Ukraina, Francja, Czechy, Węgry. Wiodące firmy: - P.Z. AUTO - handel artykułami motoryzacyjnymi - Fliba handel artykułami powszechnego użytku i produktami spożywczymi - Medical Intertrade - handel produktami farmaceutycznymi i wyposażeniem dla szpitali, aptek - Autocommerce handel artykułami motoryzacyjnymi - Sloboda handel art. spożywczymi - PIK Vrbovec przetwórstwo mięsne - Samoborka produkcja materiałów tynkowych - Messer Croatia produkcja gazów technicznych przemysłowych ( tlen, azot, argon) - E Plus handel hurtowy urządzeniami gospodarstwa domowego - Auto Centar Zubak handel pojazdami osobowymi i częściami zamiennymi - Robić handel hurtowy - Agroperada produkcja, nasion zbóż, warzyw, owoców jagodowych i pestkowych, produkcja pasz, handel hurtowy żywcem, - Inker produkcja ceramicznych urządzeń sanitarnych - Strojopromet Zagreb recykling odpadu metalowego - Japetić handel detaliczny art. spożywczymi - Żupanija Krapinsko-Zagorska zajmuje powierzchnię km kwadratowych i posiada 140 tys. mieszkańców. W ramach podziału terytorialnego posiada 25 gmin i 7 miast (Krapina, Zabok, Zlatar, Pregrada, Orosavlje, Donja Stubica, Klanjec). Głównym miastem jest Krapina. Do bogactw naturalnych należą przede wszystkim duże obszary leśne. Struktura dochodu żupanii kształtuje się następująco: budownictwo 6 %, rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 3%, przemysł przetwórczy ok. 45 %, handel i naprawa pojazdów samochodowych 32,6 %. W ramach działalności przemysłowej najbardziej rozwinięta jest branża produkcji niemetali, branża tekstylna oraz branża metalowa. Obroty handlu zagranicznego w 2000 r. wyniosły 257,6 mln USD, w tym eksport 139,8 mln USD i import 117,8 mln USD. Najwięksi partnerzy handlowi to Niemcy, Austria, Wochy, Czechy, Francja. Wiodące firmy: - Vetropack Straža d.d. Hum na Sutli produkcja niemetali - Trgostil d.d. Donja Stubica handel - Strahinjčica d.d. Krapina handel. - Elcon d.d. Zlatar Bistrica - produkcja wyposażenia elektrycznego i optycznego, - Trgocentar d.d. Zabok - handel - Jedinstvo PMD d.d. Krapina producent kontenerów mieszkalnych, blach i konstrukcji stalowych - Tondach Hrvatska, Bedekovčina producent dachówek - Armko d.d. Konjščina prod. sieci armaturowych, drutu i artykułów z drutu - Regeneracija d.d. Zabok - produkcja tekstyliów nie tkanych, tkanin i dywanów - Gorup Klanjec handel hurtowy i detaliczny maszynami i artykułami powszechnego użytku. - Żupanija Sisačko-Moslovačka obejmuje powierzchnię 4467 km kwadratowych i posiada ok.180 tys. mieszkańców. W ramach podziału terytorialnego posiada 13 gmin i 6 miast (Sisak, Kutina, Novska, Glina, Hrvatska 10

11 Kostajnica i Petrinja). Głównym miastem jest Sisak ( mieszkańców). Do bogactw naturalnych należą duże obszary leśne, rzeki, gleby uprawne. Działalność gospodarczą prowadzi 1012 firm i podmiotów rzemieślniczych. W dochodzie żupanii wiodącą pozycję zajmują przemysł przetwórczy 63 %, handel 19 % oraz budownictwo 5 %. W ramach przemysłu przetwórczego najbardziej dochodowymi są : produkcja chemikaliów i artykułów chemicznych ( ponad 50 %), na dalszych są miejscach produkcja artykułów spożywczych i napojów ( ponad 16,5 %), produkcja metali i artykułów z metali (16,2 %), produkcja sprzętu elektronicznego i optycznego (7,3 %). W Sisku znajduje się terminal poprzez który ropa naftowa transportowana Jadranskim rurociągiem kierowana jest na Węgry i na wschód. W 2000 r. obroty handlu zagranicznego wyniosły 344,6 mln USD, w tym eksport 203,1 mln USD tj. 4,6 % całkowitego eksportu Chorwacji, a import 141,5 mln USD tj. 1,8 % całkowitego chorwackiego importu. Najwięksi zagraniczni partnerzy handlowi z krajów UE: Austria, Niemcy, Włochy, z krajów EFTA : Australia, Izrael, USA, oraz Polska, Czechy, Węgry, Słowenia, Bośnia i Hercegowina, Białoruś. Wiodące firmy: - Petrokemija d.o.o. Kutina - zakłady petrochemiczne, produkcja nawozów mineralnych - Gavrilović Petrinja przemysł mięsny - Željezara Sisak producent artykułów hutniczych - Selk d.d. Kutina produkcja komputerów i wyposażenia, oraz komponentów elektronicznych - Herbos d.d. Sisak produkcja nawozów sztucznych - OKZ Lipovica Popovača odlewnia metali kolorowych - Banovina d.o.o. Petrinja handel hurtowy, produkcja artykułów ściernych - Idis d.o.o., Sisak handel hurtowy napojami alkoholowymi i bezalkoholowymi - Sipas Sisak - produkcja z tworzyw sztucznych (rury, pręty, profile, folia 0,03 do 0,18 mm) - Sportska odjeća d.d. Novska - produkcja odzieży sportowej - TKT - Zlatna igla Sisak - produkcja konfekcji damskiej - Pounje Hrvatska Kostajnica - produkcja bielizny - Pamućna predionica Glina Glina - produkcja przędzy bawełnianej - Trokut Novska - produkcja mebli masywnych i kuchennych - Segestica Sisak - produkcja alkoholu etylowego, napojów alkoholowych, syropów owocowych i octu - Moslovaćko vinogorje Voloder - produkcja wina - Autopromet Sisak - transport drogowy - Slavijatrans Petrinja - transport drogowy - Dunavski Lloyd Sisak - transport rzeczny - Hidroput Sisak - wydobycie piasku z koryt rzecznych - Żupanija Karlovačka zajmuje powierzchnię km kw. i posiada 140 tys. mieszkańców, głównym miastem jest Karlovac, inne miasta : Duga Resa, Ogulin, Slunj, Ozalj i 16 gmin. Najważniejsze gałęzie gospodarki: przemysł spożywczy i produkcji napojów, obróbka metalu i budowa maszyn, przemysł tekstylny, skórzany, gumowy, obuwniczy,drzewny, przemysł chemii budowlanej, rolnictwo, usługi. W strukturze dochodu żupanii główne pozycje zajmują: przemysł przetwórczy ( produkcja: artykułów spożywczych, napojów, maszyn i urządzeń, tekstyliów, niemetali, artykułów gumowych itp.) 44,1 %, handel hurtowy i detaliczny 29,9 %, budownictwo 13,2 %, transport, magazynowanie i łączność 2,4 % oraz przemysł wydobywczy 2 %. Prawie 50% wyprodukowanych wyrobów jest eksportowane. Obroty handlu zagranicznego za 2000 r. kształtowały się następująco: łączne obroty żupanii z zagranicą 219,6 mln USD, eksport 88 mln USD i import 131,6 mln USD. Do największych zagranicznych partnerów handlowych w roku 2000 należały: Niemcy, USA, Włochy, Federacja Bośni i Hercegowiny, Słowenia,Austria. 11

12 Wiodące firmy: a) produkcja artykułów spożywczych i napojów - PPK Karlovac przetwórstwo mięsa - KIM Karlovačka Industrija Mlijeka przetwórstwo mleka - Karlovačka Pivovara produkcja piwa - Žitoproizvod - magazynowanie i przerób zbóż, produkcja artykułów piekarskich b) produkcja artykułów tekstylnych i odzieży: - Pamućna industrija Duga Resa produkcja przędzy dla przemysłu, bielizny pościelowej, bielizny, tkanin bawełnianych i dzianin bawełnianych - Velebit produkcja artykułów bawełnianych trykotażowych dla dzieci, artykułów przeszywanych (pikowane pierzyny, kołdry, poduszki) - IVA produkcja bielizny - Štahan produkcja konfekcji odzieżowej i odzieży - Kelteks produkcja siatek z włókien szklanych dla budownictwa, produkcja obrusów i serwet stołowych, programu upominkowego oraz tkanin dekoracyjnych - Lola Ribar produkcja materiałów sanitaryjnych ( gaza, bandaże, wata kosmetyczna, - Maier Textil - produkcja bielizny c) produkcja skór i artykułów skórzanych - Miret Kopp produkcja obuwia męskiego i damskiego - KIO produkcja obuwia damskiego, męskiego, dziecięcego oraz obuwia sportowego d) obróbka drewna i artykułów z drewna - DIP produkcja tarcicy i parkietu e) produkcja artykułów gumowych i plastykowych - Kaplast przetwórstwo polimerów,produkcja artykułów plastykowych,opakowań, galanetrii plastykowometalowej, usługi dekoracji ornamentowych techniką hydrografiki - Ilsad produkcja stolarki z PCV - Iv-er Kontex Vatrogasne cijevi produkcja węży przeciwpożarowych - Pilpe Life - produkcja rur i elementów do ich łączenia z PCV f) produkcja pozostałych wyrobów niemetalowych - Wienerberger Ilovac - producent cegły i dachówek g)) produkcja metali i wyrobów metalowych: - Energoremont produkcja i wiercenia cylindrycznych kół zębatych, remont sprzętu i maszyn; obróbka i powlekanie metali - Im Metal wyrób części metalowych-mikroodlewy, usługi obróbki maszynowej, produkcja uzbrojenja - Reta produkcja gwoździ, handel detaliczny i hurtowy materiałów budowlanych - Kordun produkcja sztućców i naczyń ze stali gatunkowej, narzędzi do obróbki drewna i pił, galanterii metalowej, - Ljevaonic Duga Resa odlewnia : surówki, brązy, aluminium, obróbka maszyn, produkcja armatury wodociągowej, kanalizacyjnej i okrętowej. 12

13 d) produkcja maszyn i urządzeń: - Alstom Power produkcja i remonty urządzeń energetycznych, projektowanie i prace inżynieryjne - Adriadiesel produkcja silników dieslowskich dla statków, urządzeń stacjonarnych ( licencja MAN B & W), części zamiennych do motorów (Sultzer), usługi obróbki maszynowej - Tvornica Turbina - produkcja turbin parowych i wyposażenie okrętowego dodatkowego, produkcja pomp, naprawy i serwis sprzętu okrętowego - Croatia Pumpe produkcja i serwis systemów pomp i wyposażenia hydromechanicznego, odlewnia, produkcja modeli, maszynowa obróbka metali - Turbotech projektowanie, produkcja, remont i montaż urządzeń energetycznych i sprzętu, badania NDT, produkcja stabilizatorów UV - Adria Detroit produkcja rurowych przemienników ciepła ( Intercooler), usługi obróbki maszynowej, wykonawstwo konstrukcji spawanych - Tvornica kliznih ležajeva produkcja i serwis wszystkich rodzajów łożysk tocznych. - Żupanija Varaždinska zajmuje powierzchnię km kw. (2,2% powierzchni Chorwacji), liczba mieszkańców ok. 180 tys. Siedzibą władz jest Varażdin (ok. 49 tys. mieszkańców), inne miasta: Ivanec, Lepoglava, Ludbreg,Novi Marof,Varaždinske Toplice. Żupania posiada dogodne położenie komunikacyjne: - wyjazd na autostradę Budapeszt-Varażdin-Zagrzeb-Rijeka i szosę główną Osijek-Varażdin-Maribor, - skrzyżowanie głównych tras w różne części Europy - odległość do portu śródziemnego w Rijece 250 km. Żupania zapewnia dogodne połączenia drogowe, usługi transportu kolejowego, powietrznego (lotnisko), usługi celne i spedycyjne ( bliskość granicy), usługi finansowe (banki krajowe i zagraniczne), możliwość rozwoju turystyki i handlu, możliwości inwestowania przez inwestorów zagranicznych. W żupanii varażdinskiej istnieje 1789 firm aktywnych i 3225 rzemieślników. Struktura dochodów gospodarki żupanii kształtuje się następująco: handel 29 %, produkcja artykułów spożywczych 18 %, rolnictwo 9 %, produkcja gotowych artykułów tekstylnych 8 %, budownictwo 7 %, produkcja wyrobów gotowych z drewna 4%, transport i łączność 4 %, przemysł metalowy 2 %, produkcja obuwia skórzanego i galanterii 2%, produkcja maszyn i urządzeń elektrycznych 2%, pozostałe 13%. Obroty handlu zagranicznego w 2000 r. wyniosły 576,9 mln USD, w tym eksport 269,2 mln USD, a import 307,7 mln USD. Do wiodących gałęzi przemysłowych w obrocie z zagranicą należą: produkcja tkanin i gotowych wyrobów tekstylnych, produkcja obuwia skórzanego i galanterii, produkcja budulca drzewnego i gotowych wyrobów z drewna, produkcja art. spożywczych i napojów, przemysł metalowy. Do najważniejszych partnerów zagranicznych należą następujące kraje: Niemcy, Austria, Włochy, Słowenia, Francja, Wielka Brytania, Bośnia i Hercegowina, Belgia. Obroty z Polską za 2000 r. wyniosły 6 mln USD (eksport towarów z żupanii 1,4 mln USD, import 4,6 mln USD). Wiodące firmy: - Varteks produkcja tkanin i gotowych wyrobów tekstylnych, ponad 80 letnia tradycja, ponad 80% produkcji jest eksportowane do krajów zachodnich i USA. - Vis Konfekcija, Varaždin konfekcja damska i męska - Vis Kišobranarna i galanterija, Varaždin produkcja krawatów i szali z jedwabiu, parasoli, konfekcji i galanterii tekstylnej, - R & Potočki, Breznički Hum konfekcja damska - Fotex Varaždin - odzież i obuwie sportowe - Smiv odzież damska i i damskie artykuły trykotażowe - Bambi obuwie dla dzieci i młodzieży - Ivančica obuwie dla dzieci i dorosłych - JLQ - obuwie dla dzieci i dorosłych - Siga artykuły ochronne ( odzież, rękawice, itp.) 13

14 - Metakem Ludbreg produkcja klejów,smarów, kitów, pianek izolacyjnych itp. - Gumiimpex Varaždin produkcja artykułów gumowo-technicznych - Ghetaldus okulary, szkła kontaktowe, aparaty słuchowe i inne) - Miv armatura wodno-kanalizacyjna dla energetyki, przemysłu stoczniowego, do powszechnego użytku - Oprema Strojevi maszyny i urządzenia dla przemysłu spożywczego - Oprema - Uređaji maszyny i urządzenia dla przemysłu spożywczego ( do chłodzenia i rozlewania napojów, do produkcji lodów, aparaty do kawy, witryny chłodnicze itp.) - Zagorje, Termika, Jedinstvo-Ivamit usługi budowlane i produkcja materiałów budowlanych (wełna szklana, płyty kamienne, produkty betonowe) - Vodogradnja, Kompanija Cesta budowa wodociągów, ochrona środowiska, budowa mostów i tuneli - Mundus produkcja mebli i wyposażenia wnętrz - ITC, Bor, Lipa produkcja artykułów drewnianych ( mebli, parkietu) - Vindija przemysł mleczarski - Koka - produkcja mięsa drobiowego i produktów drobiowych - Industrija mesa Ivanec produkcja szynek i wędlin - Żupanija Koprivničko-Križevačka zajmuje powierzchnię km kwadratowych i posiada ok. 120 tys. mieszkańców. Podział terytorialny obejmuje 21 gmin i 3 miasta (Koprivnica, Križevci, Djurdjevac). Głównym miastem jest Koprivnica. Do bogactw naturalnych należą przede wszystkim duże obszary leśne, kopaliny, gleby uprawne. Struktura dochodu żupanii kształtuje się następująco: przemysł przetwórczy 58,64 %, handel 24 %, rolnictwo 5,5 %, budownictwo 3,8 %. W przemyśle dominuje produkcja artykułów rolno-spożywczych, materiałów budowlanych. Obroty handlu zagranicznego za 2000 r. wyniosły 230,4 mln USD w tym eksport 121,8 mln USD, a import 108,6 mln USD. Najważniejszymi partnerami były Niemcy, Słowenia, Bośnia i Hercegowina, Włochy, Francja, Austria, Macedonia, Polska, Czechy, Jugosławia. Wiodące firmy żupanii to: - Podravka Koprivnica - przemysł spożywczy - Belupo produkcja chemikalii i farmaceutyków - KTC handel artykułami powszechnego użytku, hurtownie - Danica przemysł mięsny - Panonska Pivovara Koprivnica - produkcja piwa - Bilokalnik - przemysł drzewny, produkcja mebli, opakowania i galanteria papierowa - Mlinar produkcja art. piekarniczych, makaronów - Sloga produkcja obuwia - Radnik budownictwo, wykonawstwo, przygotowanie materiałów budowlanych - PZ Đurđevac kombinat rolny- produkcja pasz, artykułów spożywczych - Żupanija Bjelovarsko-Bilogorska zajmuje powierzchnię km kwadratowych i posiada ok. 130 tys. mieszkańców. Głównym miastem jest Bjelovar (42 tys. mieszkańców). Ważniejsze miasta to Daruvar, Čazma, Garešnica, Grubišno Polje. Na terenie żupanii znajdują się znaczne zasoby ropy naftowej, gazu, piasku kwarcowego, gliny, źródeł termalnych i inne bogactwa naturalne. Tereny rolnicze obejmują ha, stawy rybne ha, lasy ha (35,6% powierzchni żupanii ogółem). Rozwinięta jest produkcja żywności (do głównych upraw należą: zboża, warzywa, rośliny pastewne i przemysłowe 60 % powierzchni rolnej) oraz hodowla bydła, trzody chlewnej i ryb słodkowodnych (40% udział w produkcji ryb w Chorwacji). Do najważniejszych gałęzi przemysłu należą: przemysł spożywczy (wyroby mleczne, mięsne, rybne, zbożowe, słodycze, produkcja wina), przemysł drzewny (produkcja tarcicy i gotowych wyrobów z drewna), przemysł tekstylny i odzieżowy. 14

15 Struktura dochodu żupanii kszałtuje się następująco: przemysł przetwórczy 33,19 %, handel 35,42 %, budownictwo 9,07 %, rolnictwo 6,21 %, obrót nieruchomościami 3,29%, zaopatrzenie w energię elektryczną, gaz, wodę 2,18 %. Obroty handlu zagranicznego żupanii za 2000 r. 103,03 mln USD, w tym eksport 45,9 mln USD a import 57,1 mln USD. Największą pozycję w eksporcie zajmuje przemysł przetwórczy ( 86,6 %). Najwięksi partnerzy zagraniczni : Austria, Francja, Niemcy, Włochy, Holandia, Węgry,Słowenia, Bośnia i Hercegowina, Macedonia. Wiodące firmy na terenie żupanii: - Sirela Bjelovar - produkcja wyrobów mleczarskich - Zdenka Veliki Zdenci - produkcja wyrobów mleczarskich - BIM Bjelovar, Daruvarčanka Daruvar, Mat Bjelovar, Pavliš Dominkovica - przemysł mięsny - Irida Daruvar - przerób i konserwowanie ryb - Prerada Bjelovar - produkcja zbożowa - Koestlin Bjelovar - produkcja słodyczy - Vinarija Daruvar Daruvar - produkcja wina także w firmach prywatnych (rodzinnych) jak Turić, Štolc, Lotada, - Česma d.d. Bjelovar - obróbka drewna, produkcja artykułów z drewna - Brestovac Drvni kombinat Garešnica - przerób drewna - Suvenir Sirač artykuły drewniane - Modea d.d. Gareśnica - produkcja bluzek damskich - Nada d.o.o Gareśnica. - produkcja bielizny trykotowej - Penić-Textił d.o.o. Gareśnica - produkcja bielizny trykotowej - Vesna -Trikotaża d.d. Daruvar - produkcja konfekcji trykotowej - Čazmatrans Čazma - transport drogowy Do 10 największych przedsiębiorców w żupani należą : Čazmatrans, Pevec, Elektromaterijal, Zdenka, Koestlin, PPK Bjelovar, Finag, Daruvarska pivovara, Iverica, Prima Commerce. - Żupanija Primorsko-Goranska zajmuje powierzchnię km kw. Liczba mieszkańców wynosi 304 tysiące. Głównym miastem jest Rijeka.Ilość miast: 14, gmin 21. Struktura przychodów kształtuje się następująco: handel i naprawa pojazdów motorowych 42%, przemysł przetwórczy 25 %, transport, składowanie i komunikacja 11 %, budownictwo 6%, nieruchomości 6%, hotele i restauracje 5%, inne 5%. Do najważniejszych gałęzi gospodarki należą: przemysł okrętowy ( port Rijeka); przemysł olejowo-petrochemiczny, przemysł metalowy i elektryczny, przemysł drzewny, budownictwo, handel, turystyka i gastronomia, produkcja warzyw, oliwy z oliwek oraz wina z gatunków winorośli śródziemnomorskich. Przychody z turystyki w tej żupanii stanowią 26% przychodów ogółem z turystyki w Chorwacji. Na terenie żupanii znajdują się dwie specjalne strefy ekonomiczne: port Rijeka oraz strefa przemysłowa Kukuljanovo w Bakrze. Obroty handlu zagranicznego w 2000 r. wyniosły 769,2 mln USD, w tym 320,3 mln USD eksport i 448,9 mln USD import. Zarówno w eksporcie jak i w imporcie dominuje przemysł przetwórczy (produkcja środków transportu, odzieży, mebli), handel, naprawa pojazdów, produkcja odzieży, produkcja artykułów z drewna oraz sprzętu gospodarstwa domowego. Do największych partnerów handlowych należą: Włochy, Liberia, Malta, Niemcy, Słowenia. Wiodące firmy: - Brodogradilište 3. Maj przemysł okrętowy, stocznia remontowa - Brodogradilište Kraljevica stocznia produkcyjno-remontowa - PIK d.d. produkcja rolna - Brodogradilište Viktor Lenac d.d. budowa statków 15

16 - Jadroagent d.d. transport morski - Jadrolinija transport morski - Jadran Galenski laboratorij produkcja artykułów farmaceutycznych - Rijekatekstil przemysł tekstylny - Rijekametali - produkcja metalowa - Autohrvatska - handel pojazdami silnikowymi i częściami - Elektromaterijal handel artykułami elektrycznymi - Istravinoexport produkcja i handel winami - Liburnia Riviera Hoteli -sieć hoteli - Lošinjska plovidba Brodarstvo transport morski, towarowy i pasażerski - Autotrans transport autobusowy - Żupanija Ličko-Senjska usytuowana jest na terenie górskim (80,45 %), bogata jest także w lasy (ok. 57 % całkowitej powierzchni żupanii) oraz grunty rolne ( ha). Zajmuje powierzchnię km kwadratowych i posiada ok. 50 tys. mieszkańców. W ramach podziału terytorialnego posiada 8 gmin i 4 miasta (Gospić, Novalja, Otočac, Senj). Głównym miastem jest Gospić. W roku 2000 w Żupanii Ličko-Senjskiej dominowały : handel, przemysł przetwórczy oraz budownictwo. Struktura PKB żupanii kształtowała się następująco:handel 40 %, przemysł przetwórczy 21%, budownictwo 17%, gastronomia 7 %, rolnictwo i leśnictwo 4 %, handel 10,80%, transport i łączność 4 %. W przemyśle dominuje przerób drewna, produkcja tekstylna, przerób produktów chemicznych i metalowych. Udział tej żupanii w eksporcie Chorwacji wynosi 0,13 %. Najwięcej eksportowano artykułów chemicznych (świece) oraz tarcicy, wapna i grzybów. Import stanowi 0,02 % całkowitego importu Chorwacji, a importuje się przede wszystkim artykuły powszechnego użytku. W roku 2000 obroty handlu zagranicznego żupanii wyniosły 7,52 mln USD, eksport 5,7 mln USD a import 1,8 mln USD. Najważniejszymi zagranicznymi partnerami handlowymi żupanii w r były: Włochy, Francja, Bośnia i Hercegowina, Słowenia, Niemcy w eksporcie, a w imporcie Włochy, Niemcy, Rosja, Austria, Słowenia, Bośnia i Hercegowina. Wiodące firmy: - Cosmochemia Otočac przemysł chemiczny - Kalcinid Ličko Lešće-produkcja wapna i materiałów wypełniających dla budownictwa - DI Vrhovine tartak - Pergament, Bjelopolje- tartak - Agrokrbava Udbina- produkcja ziemniaków-sadzeniaków i ziemniaków konsumpcyjnych oraz warzyw - Tomaić-commerce, Krasno- producent serów - Graditelj Otočac-przedsiębiorstwo budowlane - Givi Otočac- przedsiębiorstwo budowlane. Żupania widzi dalszy rozwój w wykorzystaniu swoich zasobów turystycznych (dotąd najbardziej znane są jeziora Plitvickie) poprzez waloryzację naturalnego piękna przyrody i czystego środowiska oraz w bogactwie wysokiej jakości surowców do produkcji drewna, artykułów spożywczych i materiałów budowlanych. Warunkiem jest jednak modernizacja i znalezienie partnerów strategicznych. Żupanija Virovitičko-Podravska zajmuje powierzchnię km kwadratowych i posiada ok. 90 tys. mieszkańców. W ramach podziału terytorialnego posiada 13 gmin i 3 miasta (Virovitica, Slatina, Orahovica). Głównym miastem jest Virovitica. Do bogactw naturalnych można zaliczyć duże obszary leśne i gleby uprawne. Rozwinięta jest produkcja zbóż, kukurydzy, buraka cukrowego, warzyw, owoców, winorośli. Szczególnie rozwinięta jest produkcja tytotniu (90% produkcji tytoniu w Chorwacji). Do głównych gałęzi przemysłowych należą: przerób i produkcja gotowych wyrobów z drewna, produkcja materiałów 16

17 budowlanych, przemysł tekstylny i obuwniczy, produkcja mechanizacji rolnej i części dla przemysłu samochodowego. Obroty handlu zagranicznego w 2000 r. wyniosły 101,9 mln USD, w tym eksport 69,6 mln USD, a import 32,4 mln USD. Do największych partnerów zagranicznych należą: Niemcy, Włochy, Austria, Bośnia i Hercegovina, Egipt, Stany Zjednoczone, Belgia, Słowenia, Francja, Węgry, Hiszpania, Czechy. Polska znajduje się na 16 miejscu w eksporcie żupanii i na 18 miejscu w imporcie. Struktura dochodu żupanii wg poszczególnych gałęzi gospodarki wygląda następująco: przemysł przetwórczy 43,64 %, handel hurtowy i detaliczny 26,60 %, rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 17,09 %. Wiodące firmy: - Slavonijahrast d.d. Orahovica - produkcja parkietu (panele) - Tvin d.d. Virovitica - przerób drewna, produkcja mebli, parkietu, drewniaków, tarcicy budowlanej, - PP Orahovica artykuły rolno-spożywcze - Trgocentar handel hurtowy i detaliczny - Gaj d.d. Slatina - przerób drewna, produkcja mebli, forniru, wyroby z tworzyw sztucznych (podeszwy,obcasy) - KIO producent płytek ceramicznych - Viržinija - obróbka wstępna tytoniu do dalszej produkcji - Duhanprodukt wstępna obróbka tytoniu i produkcja suszonych ziół - Tvornica šećera - cukrownia - Slatinka - handel artykułami powszechnego użytku - Poljopromet przemysł piekarniczy - Farma Senkovac hodowla tuczników - Maloprodaja handel detaliczny i hurtowy - Żupanija Požeško-Slavonska zajmuje powierzchnię km kwadratowych i posiada mieszkańców. W ramach podziału terytorialnego posiada 6 gmin i 4 miasta (Pożega, Pakrac, Pleternica, Lipik). Głównym miastem jest Pożega. Do bogactw naturalnych należą źródła termalne, gleba uprawna, lasy. W rolnictwie dominują uprawy zbóż, hodowla bydła, produkcja warzyw i owoców. Struktura dochodu żupanii kształtuje się następująco: przemysł przetwórczy 34 %, handel 32 %, budownictwo 10 %, produkcja rolna 9 %, transport 6 %, pośrednictwo finansowe 2 %. W przemyśle dominuje produkcja wyrobów rolno-spożywczych, materiałów budowlanych, wyrobów drewnianych, wyrobów metalowych, wyrobów tekstylnych, wyrobów szklanych. Obrót handlu zagranicznego w 2000 r. wyniósł 72,8 mln USD, w tym eksport 45,7 mln USD, a import - 27 mln USD.Głównymi artykułami eksportowymi były wyroby czekoladowe, części zamienne do aparatów elektrycznych, artykuły wyposażenia wnętrz, drewno dębowe, bukowe i inne ( po obróbce), kuchenki, piece, odlewy elementów kuchenek, usługi szycia konfekcji i bielizny, mocne alkohole, wina, ziarno zbóż, galanteria metalowa. Eksportowane były głównie do Niemiec, Federacji Bośni i Hercegowiny, Włoch, Słowenii, Holandii, Jugosławii. Wiodące firmy: - Kutjevo Kutjevo - uprawa zbóż, kukurydzy, hodowla bydła, składowanie i suszenie zbóż w silosach - Kutjevaćki Podrum Kutjevo - produkcja winogron i win gatunkowych, produkcja wyrobów zbożowo-piekarniczych, zdrowa żywność, produkcja i przerób mięsa - Presoflex Požega - handel hurtowy i detaliczny - Kamen-Ingrad Požega - produkcja kamienia, betonu, rur betonowych, galanterii betonowej, kleju budowlanego, wykonywanie robót budowlanych - Zvečevo Požega - produkcja słodyczy i napojów alkoholowych - Plamen-International Požega - produkcja pieców, kuchenek - Spin Valis Pożega- przetwórstwo drewna - ETA Fabryka aparatów grzewczych, grzejniki rurowe, żeberkowe - Orljava Požega - produkcja koszul męskich, hodowla świń do tuczu i zarodowych - Hrvatska Industrija Ravnog Stakla d.d Lipik - produkcja szkła i piasku kwarcowego. - Sloga IMK d.d. - produkcja odzieży damskiej i męskiej, obrót uszlachetniający dla zagranicznych partnerów 17

18 Pozostałe firmy z branży: - rolnej: Poljoprivreda Lipik ziarno zbóż, oleje, Rovita Kutjevo tytoń; Ribnjačarstvo Poljana ryby słodkowodne, - spożywczej: Zvečevo Mlijekara - art. mleczarskie, Vecro, Belpa, Allegro makarony, Vilfos, Grbić, Brestovčanka art. piekarnicze; Mesoproizvod - artykuły mięsne, Tomas, Emovčanka, Cubelle caffe - kawa, Kupido Pożega wino jeżynowe - tekstylnej: Pearl Brestovac usługi krawieckie i bluzki damskie, Samteks odzież ochronna i dziecięca, koce i nakrycia, Westcroj odzież skórzana, Gamauf - bielizna - przemysłu przetwórczego: Tofrado gwoździe, siatka stalowa i kolczasta, Oroplet - narzędzia, Limpres - okna dachowe i artykuły z blachy dla budownictwa, Kolor Emajl - rury, syfony, zamki drzwiowe, Toman - wyroby aluminiowe - drzewnej: Franjić - stolarka budowlana, okna z izo-szkłem, drzwi ; DI Papuk - parkiety i stolarka, AK-Dinvel - łóżka, meble na zamówienie, Contura - drzwi wejściowe i wewnętrzne. - Żupanija Brodsko-Posavska zajmuje powierzchnię km kwadratowych, liczba mieszkańców wynosi 170 tysięcy. Głównym miastem jest Slavonski Brod ( mieszkańców). Łączny przychód żupanii wg gałęzi gospodarki : przemysł przetwórczy 37,80 %, handel 28,22 %, budownictwo 15,06 %, rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 7,25 % i handel nieruchomościami 4 %. Obroty handlu zagranicznego w 2000 r. wyniosły 113,2 mln USD, w tym eksport 48,6 mln USD, a import 64,7 mln USD. Udział poszczególnych gałęzi przemysłu w eksporcie w 2000 r. kształtował się następująco: przemysł meblarski 27%, przemysł metalowy 24,2%, przemysł drzewny 18,3%, przemysł tekstylny 8,0%, budowa maszyn 6,9%, przemysł skórzany 4,0%, przemysł chemiczny 2,7%, przemysł papierniczy 2,1%, handel 1,4%. W imporcie: handel 22,3%, przemysł metalowy 20,6%, przemysł meblarski 18,0%, przemysł tekstylny 5,4%, budowa maszyn 4,6%, przemysł art. spożywczych 4,2%, przemysł drzewny 2,9%, przemysł skórzany 2,5%, przemysł motoryzacyjny 2,4%, przemysł papierniczy 1,5%. Do głównych partnerów handlowych należą: Niemcy, Włochy, Bośnia i Hercegovina, Słowenia,Belgia, Austria, Szwecja, Francja ( Polska znajduje się na 14 miejscu). Wiodące firmy żupanii: - Zelena Magistrala budownictwo - PAN fabryka kartonu i opakowań z kartonu - Đuro Đaković Termoenergetska postrojenja urządzenia energocieplne - Oriolik - produkcja i handel meblami i masą poliuretanową - Jasinje kombinat rolno-spożywczy - Đuro Đaković Montaža budowa mostów i hal fabrycznych - Klas kombinat rolno-przemysłowy - Projektgradnja projektowanie i wykonawstwo obiektów budowlanych - Merkur handel, gastronomia i usługi - Slavonija przemysł drzewny Żupania Brodsko-Posavska posiada od 6 listopada 2001 r. strefę wolnego handlu Đuro Đaković Slavonski Brod d.o.o. o powierzchni m2 (I faza)., atrakcyjną dla potencjalnych inwestorów. Adres: Slobodna zona Đuro Đaković Slavonski brod d.o.o., Slavonski Brod, Dr. Mile Budaka 1, Predsjednik Uprave ( prezes Zarządu) mr. Josip Salantić, tel.: , mr. Marica Jergović Potpredsjednik Uprave tel.: / , fax: / zone@freezone-dd-sb.hinet.hr 18

19 - Żupanija Zadarska zajmuje powierzchnię km kwadratowych i posiada ok.150 tys. mieszkańców. Głównym miastem jest Zadar ( ok. 65 tys. mieszkańców). Gospodarka żupanii oparta jest na turystyce, transporcie morskim, rolnictwie, rybołówstwie i przemyśle (produkcja maszyn i urządzeń, produkcja tekstylna i skórzana, przemysł chemiczny, produkcja wyrobów niemetalowych). Struktura dochodu żupanii kształtuje się następująco:handel 46,26%, przemysł przetwórczy 21,44%, transport i łączność 13,68%, rolnictwo 4,27%, budownictwo 4,13%. Obroty handlu zagranicznego w 2000 r. wyniosły 96,8 mln USD, w tym eksport 39,2 mln USD, a import 57,6 mln USD. Zarówno w eksporcie jak i imporcie dominują wyroby chemicze, wyroby z tworzyw sztucznych, maszyny i urządzenia, artykuły spożywcze. Do najważniejszych partnerów handlowych należą: Włochy, Niemcy, Rosja, Słowenia, Austria, Bośnia i Hercegovina, Szwajcaria, Japonia. Wiodące firmy: - Tankerska plovidba d.d. transport morski - Aluflex Pack d.o.o. - produkcja opakowań foliowych dla przemysłu mleczarskiego i mięsnego - Zadranka d.d.- handel detaliczny ( sieć sklepów) - Sonik handel hurtowy i detaliczny artykułami spożywczymi - Bakmaz handel hurtowy i detaliczny - Plodine handel detaliczny (sieć sklepów) - Tankerkomerc handel zagraniczny, zaopatrzenie statków, magazynowanie towarów, dystrybucja artykułów rolnych, skup i dystrybucja ryb - Turisthotel sieć hoteli - Intermod handel hurtowy i detaliczny meblami Inne przedsiębiorstwa regionu: - Maraska d.d. Zadar - produkcja napojów alkoholowych i bezalkoholowych - Sojara Zadar - przerób ziarna sojowego - Agroprodukt Benkovac - chłodnia i przerób artykułów rolnych - Tvornica Duhana Zadar Zadar - produkcja wyrobów tytoniowych - Adria Zadar - produkcja konserw rybnych - Mardešić Sali - produkcja konserw rybnych - Tekstil Zadar - sprzedaż detaliczna wyrobów tekstylnych - Bagat Zadar - produkcja domowych maszyn do szycia, - Bagat-Alatnica - produkcja narzędzi i automatyki - Bagat TPA Nin - produkcja armatury gazowej - SAS Zadar - produkcja obrabiarek - Chromiral Benkovac - produkcja rur tłoczonych z aluminium - TIZ Zadar - produkcja przędzy i tkanin bawełnianych - TKV Zadar - produkcja sznurka - Tvornica mreža Biograd - produkcja sieci rybackich, siatek do gier sportowych, siatek ochronnych dla rolnictwa, sznurek poliamidowy, torby foliowe, narzędzia rybackie, dywany - Dimo - produkcja odzieży dziecięcej i sportowej - Zadar Zadar - wyprawianie i przerób skór, produkcja konfekcji skórzanej - Diokom - produkcja obuwia męskiego i damskiego - Polikem Zadar w likwidacji - produkcja granulatu PCV - Kemoplast- Trade - produkcja rur wodociągowo-kanalizacyjnych z PCV - Viniplastika - produkcja twardych i miękkich profili z PCV, opakowania wydmuchiwane - Kepol-Plast Zadar - produkcja kleju i folii - Kamen Obrovac - produkcja i obróbka kamienia - IGM Zapužane - produkcja materiałów budowlanych 19

20 Równolegle z planami rozwoju przemysłu w żupanii wielki się kładzie nacisk na dalszy rozwój turystyki, ponieważ obligują do tego położenie żupanii na wybrzeżu Adriatyku oraz zasoby naturalne. Żupanija Osječko-Baranjska zajmuje powierzchnię km kwadratowych i zamieszkuje ją 320 tys. mieszkańców. W ramach podziału terytorialnego posiada 30 gmin i 7 miast (Osijek, Beli Manastir, Belišće, Donji Miholjac, Đakovo, Našice i Valpovo). Głównym miastem jest Osijek. Żupania położona jest na glebach i w klimacie sprzyjającym produkcji rolnej. Występują tutaj także źródła termalne. Do głównych upraw rolnych należą zboża, kukurydza, buraki cukrowe oraz rośliny oleiste. Do najbardziej rozwiniętych gałęzi przemysłu należą: przemysł spożywczy, tekstylny, drzewno-papierniczy, chemiczny, produkcja materiałów budowlanych, produkcja maszyn i urządzeń. Struktura udziału poszczególnych dziedzin gospodarki w dochodzie żupanii w 2000 r. wyglądała następująco: handel 41,02 %, przemysł przetwórczy 30,32 %, rolnictwo i leśnictwo 12,3 %, budownictwo 7,33 %. Obroty handlu zagranicznego w 2000 r. wyniosły 336,8 mln USD, eksport 171,5 mln USD, import 165,3 mln USD. Do największych partnerów handlowych należą: Włochy, Niemcy, Bośnia i Hercegowina, Słowenia, Austria, Węgry, Szwajcaria, Jugosławia, Francja i Czechy. W eksporcie dominują wyroby papiernicze, spożywcze, odzież, wyroby chemiczne. W imporcie, wyroby papiernicze, artykuły spożywcze. Wiodące firmy: Belišće produkcja papieru i opakowań, Belje gospodarka rolna, przemysł przetwórczy i obrót handlowy, Alastor handel i usługi, Saponia przemysł chemiczny, spożywczy i farmaceutyczny, Našicecement cementownia, Žito produkcja i handel, Biljemarkant produkcja, handel, i obrót, In Cubo - handel krajowy i zagraniczny, IPK Tvornica šećera Osijek cukrownia, Sloboda producent ciastek i wyrobów piekarskich. Gospodarka żupanii opiera się na następujących branżach: 1) przemysł spożywczy: przemysł mięsny PPK Valpovo, Klaonica, Đakovacka klaonica, Beljska klaonica przetwórstwo owoców i warzyw Đakovcanka produkcja oleju rafinowanego IPK Tvornica ulja Čepin przetwórstwo mleka MIA Osijek, Meggle-Mia Osijek produkcja artykułów młynarskich - Đakovština, IPK Croatia, Papuk, Žitar, Žitoprerada produkcja pasz dla zwierząt PPK Valpovo, TSH Osječanka produkcja chleba, ciastek i sucharków Sloboda Osijek produkcja cukru Tvornica šećera Osijek produkcja czekolady i cukierków IPK Kandit, Osijek przetwórstwo herbaty i kawy - Flatscher, Osijek produkcja artykułów spożywczych dietetycznych i homogenizowanych - Tribo Min, Osijek produkcja piwa i napojów bezalkoholowych - Pivovara Osijek, Fami 2) przemysł tekstylny - Beneton Croatia Osijek, Slavonija MK, BTI Beli Manastir, Hemco Đakovo, Gerok, Mako Đakovo 3) przemysł skórzany Obuća Osijek i Osjećka tvornica koża 4) leśnictwo Beliśće-Tvornica za preradu, Strizovojna hrast, Natis, Prozori Moravek meble - Mobilia Osijek, DI Geli, AG-dinas, Litokarton drukarnie - Osijek i Tipografija Đakovo 5) materiały budowlane - Našicecement, Našice, Cetera Đakovo, Slavonija IGM, Opeci Osijek 20

21 6) przemysł metalowy (produkcja maszyn rolniczych, motokultywatorów, wózków budowlanych, rowerów, wtryskarki do mas plastycznych, maszyny do konfekcjonowania papieru) - Limex, D.Miholjac, MIO Osijek, OLT, Kovinar, LIV 7) produkcja zapałek - Tvornica žigica Drava Osijek 8) produkcja szczotek i mioteł Niveta Osijek 9) budownictwo Gradnja, Koteks, Vodovod, Gravia cesting, Našički interijer, Vodogradnja, Massa Osijek. Przed kilkoma laty została utworzona wolna strefa Osijek, na terenie portu rzecznego, oddalona 10 km od ujścia Dravy do Dunaju, która oferuje krajowym i zagranicznym inwestorom szereg ulg w prowadzeniu działalności gospodarczej. Żupania Osječko-baranjska dąży do rozwoju turystyki rekreacyjnej ( także łowiectwo i wędkarstwo) oraz leczniczej ( termalna riviera Bizovačke Toplice ) w swoim regionie. Szczególnym miejscem turystyki kontynentalnej jest ekologiczna oaza parku Kopački rit. Dla rozwoju regionu ważna jest korzystna infrastuktura drogowa: połączenia autostradą na zachód, na południe w kierunku Bośni i Hercegowiny i północ ( Węgry), droga kolejowa i połączenia rzeczne Drava i Dunaj oraz lotnisko Klisa koło Osijeku. Żupanija Šibensko-Kninska zajmuje powierzchnię km kwadratowych i posiada ok. 112 tys. mieszkańców. W ramach podziału terytorialnego posiada 12 gmin i 5 miast (Šibenik, Drniš, Knin, Skradina i Vodice). Głównym miastem jest Šibenik (42 tys. mieszkańców). Struktura PKB żupanii kształtuje się następująco: przemysł przetwórczy 39,69 %, handel 33,30 %, hotelarstwo i gastronomia 9,49 %, budownictwo 5,44 %, transport, magazynowanie i łączność 4,90 %. Do głównych gałezi przemysłowych należą: przemysł aluminiowy, spożywczy, chemiczny, tekstylny, budowy statków, graficzny, produkcja materiałów budowlanych. Oprócz przemysłu, ogromne znaczenie ma turystyka. Oprócz licznych hoteli na wybrzeżu oferuje i kwatery prywatne. Na wybrzeżu znajduje się 9 portów jachtowych. Obroty handlowe za 2000 r wyniosły 147,3 mln USD, eksport 83,9 mln USD, a import 63,4 mln USD. Żupania najwięcej eksportowała do Włoch, Niemiec, W. Brytanii, Holandii, Belgii i Austrii. Natomiast największymi partnerami w imporcie były Bośnia i Hercegowina, Jugosławia i Słowenia ( kraje rozwijające się ) oraz wśród krajów rozwiniętych Włochy, Belgia, Niemcy i Austria. Wiodące firmy: 1. Tvornica lakih metala Šibenik producent metali lekkich 2. Vinoplod vinarija - produkcja wina i alkoholi mocnych 3. Krka piekarnia i handel 4. Luka port morski 5. Autotransport przewoźnik 6. Tiskara Kačić - drukarnia 7. RB Šibenik produkcja rur 8. Drnišplast stocznia remontowa 9. Tvornica oplemenjenih folija produkcja folii dla przemysłu spożywczego 10. Izgradnja - budownictwo 11. ZM-Vikom - budownictwo 12. Vodice - budownictwo 13. Solaris sieć hoteli 14. Rivijera - sieć hoteli 15. Primošten sieć hoteli 16. Školjić sieć hoteli 17. Jlly Ibs sieć hoteli 21