Rodzaje plików. Podstawowe definicje.

Transkrypt

1 Rodzaje plików. Podstawowe definicje. Mariusz Tokarski Zagadnienia Zarządzanie plikami w systemie Windows Definicja pliku Opcje folderów Programy domyślne Współdzielenie plików przez programy Podstawowe formaty plików Pliki graficzne Pliki dźwiękowe Pliki filmowe Pliki tekstowe (dokumenty) PDF Podstawowe czynności na plikach Otwieranie/Zapisywanie a Import/Eksport Konwersja i kompresja 1

2 Plik definicja, cechy Plik jest to zbiór danych stanowiący zamkniętą całość. Ikona jest to grafika przypisana do pliku. Jej wygląd związany jest najczęściej z programem domyślnym otwierającym dany format plików. Nazwa pliku składa się z dwóch części oddzielonych kropką: pierwsza to swoista nazwa nadawana przez użytkownika druga to tzw. rozszerzenie, czyli informacja o rodzaju pliku (po której system kojarzy plik z odpowiednim programem). Cechy pliku najważniejszą cechą, wspólną dla wszystkich plików jest jego wielkość mierzona w bajtach. Ponadto w systemie Windows istnieje możliwość nadania plikowi takich atrybutów jak np. tylko do odczytu lub ukryty. Opcje folderów Folder to kontener zawierający pliki. Sposób wyświetlania plików w folderach można ustawić w zakładce Panel sterowania/opcje folderów. Tu można ustawić np. sposób wyświetlania nazw plików, czy sposób pokazywania plików ukrytych. Windows intuicyjnie określa sposób wyświetlania plików w folderach rozpoznając rodzaj plików inne są domyślne ustawienie folderów zawierających np. pliki dźwiękowe i graficzne. 2

3 Programy domyślne Programy domyślne to inaczej odtwarzacze poszczególnych rodzajów plików np. aby otworzyć dokument tekstowy.doc, nie trzeba otwierać programu Word a w nim wydawać polecania Plik/Otwórz i wskazywać dokumentu dwukrotne kliknięcie w ikonę pliku.doc spowoduje jego otwarcie w programie Word. Ustawianie programów domyślnych można zmienić klikając PPM w ikonę pliku, a następnie wybierając Otwórz za pomocą/wybierz program domyślny lub w Panelu sterowania/programy domyślne/skojarz typ pliku z określonym programem. Współdzielenie plików przez programy Pliki współdzielone korzysta z nich więcej niż jeden program. Dodanie lub usunięcie takiego pliku wpływa zatem na pracę wielu aplikacji Najpopularniejszymi plikami współdzielonymi są pliki czcionek (.ttf) dzielą się nimi wszystkie edytory tekstowe i programy graficzne Bibilioteki.dll to również pliki współdzielone, z których mogą korzystać różne aplikacje często przy nieumiejętnym odinstalowywaniu programów można usunąć pliki.dll uszkadzając tym samym wiele programów. 3

4 Podstawowe typy plików Każdy program zapisuje pliki z innym rozszerzeniem (np. MS Word.doc lub od wersji docx, MS PowerPoint.ppt/.pptx i.pps/.ppsx) W przypadku plików dźwiękowych, graficznych i filmowych pewne formaty są uniwersalne np. plik graficzny.jpg otworzy większość programów, a inne swoiste formaty np..psg otworzy tylko program Adobe Photoshop. Te swoiste formaty zwane też formatami roboczymi zawierają specyficzne informacje (np. informacje o warstwach), nieobsługiwane przez popularne odtwarzacze. Formaty graficzne Pliki graficzne dzielą się na dwie zasadnicze grupy: pliki rastrowe czyli bitmapy (komputer widzi je jako zbiory pikseli o odpowiednim zabarwieniu) pliki wektorowe obraz tworzą figury stworzone z wektorów, które poddają się skalowaniu bez utraty jakości. Prezentacja raster/wektor 4

5 Formaty grafiki rastrowej.jpg (najpopularniejszy format) umożliwia kompresję (zmienna wielość i jakość) nie obsługuje przezroczystości.png obsługuje przezroczystości wiele przeglądarek internetowych ma problemy z wyświetlaniem png.gif mały format obsługuje przezroczystości umożliwia tworzenie animacji może zawierać max 256 kolorów.tiff bezstratna kompresja jeden plik może zawierać wiele stron Formaty grafiki rastrowej cechy plików Cechy plików graficznych 5

6 Formaty grafiki wektorowej.ttf czcionki są zapisane jako grafika wektorowa.eps uniwersalny format przechowujący pojedyncze strony z grafiką wektorową.cdr format programu Corel.ai format programu Adobe Illustrator Formaty dźwiękowe.wav format bezstratny.mp3 dźwięk skompresowany.wma format skompresowanego dźwięku programów Microsoftu.mid format cyfrowego dźwięku.aup format roboczy programu Audacity Kompresja audio 6

7 Formaty video.3gp format stosowany w telefonach komórkowych.avi jeden z najpopularniejszych formatów video.wmv format skompresowanego filmu programów Microsoftu.mpg format wykorzystujący kodowanie.mp4.flv format stosowany zarówno do zapisu video jak i samego audio (.m4a) format flashowy stosowany np. do zapisu filmów dostępnych w serwisie youtube Kompresja video Kompresja video 7

8 Formaty dokumentów.doc/.docx format programu MS Word (.docx wersje 2007 i 2010).odt format programu Writer z pakietu Open Office.txt format notatnika systemu Windows Wymienność plików.doc i.docx Format PDF PDF to uniwersalny program pozwalający zapisywać dokumenty. Zaletą PDF jest to, że otwierane pliki zawsze wyglądają tak samo. Wadą jest bardzo ograniczona możliwość edycji można to robić w specjalistycznym programie firmy Adobe lub w edytorze graficznym wówczas dokument traktowany jest jak obraz a nie tekst. Tworząc PDF możemy dołączyć do pliku czcionkę co pozwala wyeliminować np. problemy z polskimi literami. Drukarka PDF jest to program, który należy zainstalować tak jak sterowniki do drugiej drukarki. Tworzenie PDF odbywa się poprzez wydanie polecenia Drukuj i wskazania jako drukarki, wirtualnej drukarki pdf proces przebiega tak samo jak przy zwykłym druku, z tą różnicą, że efektem jest plik PDF a nie wydruk na papierze. Drukarka PDF dostępna jest z poziomu każdego programu oferującego możliwość drukowania dokumentów. 8

9 Podstawowe operacje na plikach Otwieranie i zapisywanie Otwierając plik komputer widzi tylko pliki w specyficznym formacie danego programu Zapisywanie pliku domyślnie ustawiony jest standardowy format Import i Eksport Import i eksport to otwieranie i zapisywanie plików w nietypowych dla danego programu formatach (najczęściej są to uniwersalne formaty danego rodzaju plików) Konwersja Zmiana formatu pliku np. dźwięk.wav na.mp3. Wiele programów umożliwia przy konwersji wyciągnięcie ścieżki dźwiękowej z filmu (np..avi.wav) lub obrazu z filmu (np. avi.gif) Kompresja Zmniejszenie wielkości pliku kosztem jego jakości Dziękuję za uwagę Mariusz Tokarski tokarski@censa.pl 9