w wyjazdach turystycznych w roku szkolnym 2000/2001

Transkrypt

1 Krzysztof Parzych Uczestnictwo młodzieży licealnej SŁupska w wyjazdach turystycznych w roku szkolnym 2000/2001 Badania naukowe w geografii turyzmu opierają się z jednej strony na informacjach wtórnych danych pochodzących ze spisów, rejestrów a z drugiej strony na informacjach pierwotnych, których dostarczają badania kwestionariuszowe, obserwacje i wywiady. Materiały wtórne dostarczają zwykle dokładnych danych na temat danego zjawiska. Dane uzyskane tą drogą dają jednak pewien ogólny obraz skali i rozmieszczenia ruchu turystycznego. Pozwalają ustalić liczbę uczestników ruchu turystycznego, dominujące kierunki wyjazdów turystycznych oraz zasięg oddziaływania miejscowości, regionów turystycznych w oparciu o dane uzyskiwane od usługodawców z obszarów recepcyjnych. Pozostaje jednak pewna grupa zagadnień np. motywacje, formy spędzania wolnego czasu w czasie wyjazdów turystycznych, preferencje, zadowolenie z uczestnictwa w ruchu turystycznym), na które trudno uzyskać odpowiedzi opierając się wyłącznie na informacjach wtórnych. Możliwości uzyskania tego typu danych dają metody pierwotne. Szerokie możliwości uzyskiwania danych o ruchu turystycznym daje metoda ankietowa. Podobnie jak w przypadku innych metod pierwotnych można uzyskać wiele informacji na temat różnych aspektów uczestnictwa w ruchu turystycznym, których uzyskanie metodami wtórnymi byłoby niemożliwe. Badanie ankietowe zostało wykorzystane do analizy ruchu turystycznego młodzieży licealnej Słupska. Ankieta została rozdana 410 uczniom sześciu liceów ogólnokształcących Słupska. Główny problem badawczy koncentrował się wokół następujących zagadnień: Jaki jest udział młodzieży licealnej w ruchu turystycznym w okresie nauki szkolnej? Kto jest głównym organizatorem wyjazdów turystycznych młodzieży licealnej w okresie roku szkolnego? Jakie są główne kierunki przemieszczeń turystycznych respondentów w okresie roku szkolnego? W jakich formach ruchu turystycznego młodzież uczestniczy najczęściej? Które miesiące, okresy roku szkolnego są preferowane przy organizacji wyjazdów turystycznych?

2 560 Krzysztof Parzych Ryc. 1. Miesiące najczęstszych wyjazdów turystycznych młodzieży licealnej Słupska w roku szkolnym 2000/2001 Ryc. 2. Dominujące formy ruchu turystycznego respondentów w roku szkolnym 2000/2001 Celem prowadzonego badania ankietowego było określenie uczestnictwa w ruchu turystycznym w okresie roku szkolnego 2000/2001 z wyłączeniem okresów świątecznych oraz okresów ferii letnich i zimowych w roku szkolnym 2000/2001. Ponadto starano się dokonać analizy ruchu turystycznego w okresie roku szkolnego z uwzględnieniem miejsc, terminów oraz form ruchu turystycznego, w których uczestniczyli respondenci. Ważne zagadnienie stanowiło również zagadnienie dominujących organizatorów wyjazdów turystycznych oraz najczęstszych terminów wyjazdów turystycznych. W ankiecie zadano respondentom dziesięć pytań. Zastosowano pytania półotwarte. W większości zadawanych pytań zaproponowano respondentom wybór spośród kilku podanych odpowiedzi, za każdym razem jednak pozostawiając możliwość udzielenia odpowiedzi nie mieszczącej się wśród podanych. Pytania starano się sformułować w taki sposób żeby były zrozumiałe oraz żeby nie nastręczały wątpliwości co do sposobu udzielenia odpowiedzi. Do ankiety dołączono również metryczkę, której celem było uzyskanie podstawowych wiadomości na temat respondentów, oraz struktury społeczno ekonomicznej i demograficznej ich rodzin. Uczniowie otrzymali ankietę w szkołach, a następnie wypełniali ją samodzielnie w domu. W kilku klasach ankieta została przeprowadzona przez nauczycieli w trakcie lekcji geografii lub lekcji wychowawczej. W wyjazdach turystycznych w trakcie nauki w roku szkolnym 2000/2001 wzięło udział ogółem 150 respondentów co stanowi około 38% ogółu populacji poddanej badaniu ankietowemu. Największa liczba młodzieży tj. 66% spośród

3 Uczestnictwo młodzieży licealnej Słupska w wyjazdach turystycznych tych, którzy uczestniczyli w wyjazdach turystycznych wzięła udział w jednym wyjeździe turystycznym. Około 18% uczestniczyło w dwóch wyjazdach turystycznych, 8% trzech natomiast, 7% w czterech wyjazdach. Młodzież słupskich liceów ogólnokształcących odwiedziła w okresie roku szkolnego 200/2001 w trakcie wyjazdów turystycznych 75 miejscowości, z tego 68 położonych na terenie Polski. Do najczęściej odwiedzanych miejscowości należały Gdynia 15 wyjazdów, Karpacz 15, Muszyna 14, Ustka 16, Łętowo 14 wyjazdów. W przypadku wyjazdów do Karpacza, Muszyny oraz Łętowa były to z reguły wyjazdy, w których uczestniczyli uczniowie jednej klasy bądź większość klasy do których uczęszczali ankietowani. Analiza rozmieszczenia miejscowości do których wyjeżdżali w okresie roku szkolnego 2000/2001 wskazuje, że preferowane były dwa kierunki wyjazdów. Z jednej strony były to wyjazdy w najbliższe okolice Słupska: Ustka, Łętowo, Gdańsk, Koszalin, Szczecinek, Gardna Wielka Gdynia. Duża grupa ankietowanych uczestniczyła w wyjazdach skierowanych do miejscowości położonych w południowej Polsce, z reguły dużych górskich ośrodków turystycznych (Muszyna, Karpacz, Krynica, Zakopane, Piwniczna, Nowy Sącz). Trzecią grupą pod względem liczebności stanowiła grupa młodzieży, która odwiedziła duże ośrodki miejskie będące jednocześnie znanymi ośrodkami turystyki krajoznawczej: Gdańsk, Wrocław, Poznań, Szczecin, Warszawa. Niewielka część badanej populacji uczestniczyła w wyjazdach zagranicznych: Niemcy 6 osób, Francja 5 osób, Finlandia 3 osoby, Czechy 4 osoby, Turcja, Grecja, Finlandia po jednej osobie. Na podstawie liczby wyjazdów do poszczególnych miejscowości trzeba Ryc. 3. Organizatorzy wyjazdów turystycznych młodzieży licealnej Słupska w roku szkolnym 2000/2001 Ryc. 4. Dominujące formy zakwaterowania w trakcie wyjazdów turystycznych młodzieży licealnej Słupska w roku szkolnym 2000/2001 jednak stwierdzić, że skala uczestnictwa w wyjazdach turystycznych nie była zbyt wysoka co można wiązać ż trudną sytuacją ekonomiczną większości słupskich licealistów. Miesiącem, w którym było zorganizowanych najwięcej wyjazdów turystycznych był maj. W maju w wyjazdach turystycznych uczestniczyło 25% respondentów. Duża liczba wyjazdów miała również w kwietniu 17 %, w marcu 12% oraz w czerwcu 10%. Najmniej wyjazdów turystycznych miało miejsce w grudniu 1%, w listopadzie i w styczniu po 1% wyjazdów. Dokładna analiza terminów wyjazdów turystycznych pozwala na stwierdzenie, że najczęstszym terminem wyjazdów turystycznych była

4 562 Krzysztof Parzych pierwsza dekada maja co należy wiązać z rozpoczęciem w liceach ogólnokształcących egzaminów maturalnych oraz z coraz mocniej zakorzeniającym się w Polsce długim weekendem majowym. Duża liczba wyjazdów turystycznych miała miejsce również w drugiej dekadzie czerwca co może być spowodowane wyjazdami uczniów niektórych klas po klasyfikacji wyników nauczania w szkołach. Częstsze wyjazdy związane z trzecią dekadą marca oraz kwietnia mogą być uwarunkowane początkiem wiosny. Z reguły wyjazdy w wyżej wymienionych okresach mają formę dłuższych wyjazdów, co najmniej czterodniowych. W dłuższych wyjazdach turystycznych (powyżej 3 dni) uczestniczyło ponad 66% respondentów, którzy uczestniczyli w wyjazdach wakacyjnych w okresie roku szkolnego 2000/2001. Wśród form turystyki, w których uczestniczyli ankietowani najczęściej były wymieniane wycieczki, w których uczestniczyło 55% respondentów. Niewielkie grupy ankietowanych uczestniczyły również w wyjazdach do rodziny (13%) oraz w obozach sportowych (11%) respondentów. Uczestnictwo w pozostałych formach ruchu turystycznego miało charakter marginalny i kształtowało się na poziomie kilku procent. Warto nadmienić, że w zorganizowanych, wspólnych wyjazdach klasowych uczestniczyła niewielka grupa młodzieży. Częstą sytuacją były wyjazdy klasowe (8%) niewielkiej grupy młodzieży z wychowawcą. Uczestnictwo tylko niewielkiej grupy młodzieży w wycieczkach klasowych należy tłumaczyć trudną sytuacją ekonomiczną rodzin słupskich licealistów. Na podstawie uzyskanych danych można stwierdzić, że głównym organizatorem wyjazdów turystycznych młodzieży licealnej Słupska w roku szkolnym była szkoła (45% wszystkich wyjazdów). Ponadto 13 % wyjazdów turystycznych było zorganizowanych przez rodzinę. Udział pozostałych organizatorów (grona rówieśniczego, organizacji młodzieżowych, biur podróży i samych respondentów) był niewielki i nie przekraczał 10%. Uzyskane informacje na temat organizatorów turystyki w połączeniu z danymi na temat preferowanych form wyjazdów turystycznych wskazują że najczęstszym typem wyjazdów były wycieczki szkolne. Warto jednak zauważyć, że rzadko były to wycieczki szkolne z udziałem całych klas. Na dominację wśród wyjazdów turystycznych młodzieży wycieczek klasowych wskazują również odpowiedzi na pytania o współuczestników w wyjazdach turystycznych oraz o dominujące środki lokomocji wykorzystywane w turystyce. Współuczestnikami w wyjazdach turystycznych dla młodzieży licealnej Słupska byli rówieśnicy, koledzy z klasy (razem 77% odpowiedzi). Oprócz tego 11% respondentów uczestniczyło w wyjazdach rodzinnych. Dominującymi środkami lokomocji były autokar (30%), pociąg (20%) oraz samochód 20% wyjazdów. Najczęstszą formą noclegów, z których korzystali respondenci w trakcie swoich wyjazdów turystycznych były noclegi w hotelach i pensjonatach około 50%. Około 21% osób korzystało z noclegów w schroniskach młodzieżowych natomiast po 15% skorzystało z kwater prywatnych i noclegów u najbliższej rodziny. Uczniowie kierowali się różnymi motywacjami przy podejmowaniu udziału w ruchu turystycznym w trakcie roku szkolnego 200/2001. Najczęściej wymieniali kilka

5 Uczestnictwo młodzieży licealnej Słupska w wyjazdach turystycznych różnych motywacji równocześnie. Dość powszechnie wśród wymienianych motywacji pojawiały się łącznie cele: poznawcze, rekreacyjne, towarzyskie. Dla około 10% ankietowanych o podjęciu udziału w turystyce zadecydowały motywacje sportowe. Podobna sytuacja występowała przy określaniu form spędzania wolnego czasu w trakcie wyjazdów turystycznych. Respondenci wymieniali najczęściej kilka form spędzania wolnego czasu równocześnie Najczęściej wymieniano uczestnictwo w imprezach kulturalnych, sport, spacery, spotkania towarzyskie. Reasumując należy stwierdzić, że uczestnictwo młodzieży licealnej Słupska w wyjazdach turystycznych w okresie roku szkolnego 2000/2001 było ściśle uwarunkowane ograniczonym budżetem czasu wolnego do dyspozycji w okresie nauki szkolnej. W związku z tym wyjazdy turystyczne miały miejsce z reguły na przełomie kwietnia i maja oraz w drugiej dekadzie czerwca. Oprócz tego niewątpliwie skalę uczestnictwa respondentów w ruchu turystycznym zdeterminowały również względy finansowe co daje się zauważyć po liczbie wyjazdów z reguły jednorazowe uczestnictwo w turystyce ciągu całego roku szkolnego, oraz w niewielkiej liczbie respondentów uczestniczących w dalekich wyjazdach na południe Polski lub za granicę. mgr Krzysztof Parzych Instytut Geografii Pomorska Akademia Pedagogiczna Słupsk

6