WPŁYW STRUKTURY POROWATEJ NA POJEMNOŚĆ BUTANOWĄ WĘGLI AKTYWNYCH
|
|
- Filip Marcinkowski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (26) GRAŻYNA GRYGLEWICZ Politechnika Wrocławska, Wydział Chemiczny, Zakład Materiałów Polimerowych i Węglowych ul. Gdańska 7/9, Wrocław MARIA ZIN, JERZY SOCHA GRYFSKAND sp. z o.o. w Gryfinie, Zakład Produkcji Węgli Aktywnych ul. Białostocka 1, 17-2 Hajnówka ALEKSANDRA KLIJANIENKO Politechnika Wrocławska, Wydział Chemiczny, Zakład Materiałów Polimerowych i Węglowych ul. Gdańska 7/9, Wrocław WPŁYW STRUKTURY POROWATEJ NA POJEMNOŚĆ BUTANOWĄ WĘGLI AKTYWNYCH Zbadano wpływ tekstury porowatej węgli aktywnych na adsorpcję-desorpcję butanu. Określono wskaźniki butanowe wg normy ASTM. Parametry struktury porowatej, takie jak: powierzchnia właściwa S BET, objętość mikroporów, objętość mezoporów i dystrybucja objętości mezoporów, wyznaczono na podstawie izoterm adsorpcji i desorpcji azotu w temperaturze 77 K. Jako adsorbenty stosowano komercyjne amerykańskie węgle aktywne, węgle aktywne otrzymane z różnych surowców w procesie aktywacji parą wodną i węgle aktywne otrzymane z drewna w warunkach laboratoryjnych metodą aktywacji chemicznej. Stwierdzono, że węgle aktywne charakteryzujące się powierzchnią właściwą S BET > 1 m 2 /g, objętością porów V całk >,8 cm 3 /g i udziałem mezoporów w strukturze porowatej od,4 do,5 wykazują najlepsze właściwości w układzie adsorpcji-desorpcji butanu. SŁOWA KLUCZOWE: węgiel aktywny, pojemność butanowa, struktura porowata WPROWADZENIE Węgle aktywne są głównie stosowane w procesach adsorpcyjnego oczyszczania gazów i cieczy. W mniejszej skali są wykorzystywane jako sita molekularne do rozdziału mieszanin gazowych oraz katalizatory i nośniki katalizatorów [1]. Oprócz tradycyjnych kierunków zastosowań węgli aktywnych rośnie zainteresowanie ich wykorzystaniem w procesach adsorpcyjnego magazynowania metanu i wodoru oraz magazynowania energii elektrycznej w kondensatorach elektrochemicznych [2]. Każde z wymienionych powyżej zastosowań wymaga materiału porowatego o specyficznej dla danego procesu teksturze porowatej. W ostatniej dekadzie dużym zainteresowaniem cieszą się adsorbenty do usuwania lotnych związków organicznych (VOCs). Ma to związek z ukazaniem się w 199 roku dokumentu przygotowanego przez Environmental Protection Agency (EPA), w którym podano dopuszczalne emisje dla ponad 1 związków z grupy
2 Wpływ struktury porowatej na pojemność butanową węgli aktywnych 37 VOCs. Do tej grupy związków należą m.in. halogenowe pochodne metanu, węglowodory alifatyczne (propan, butan, heksan, heptan), węglowodory aromatyczne (benzen, chlorobenzeny, toluen, naftalen), związki zawierające w swojej budowie azot, siarkę lub tlen (pirydyna, tiofen, tetrahydrofuran) [3]. Skuteczną metodą usuwania z powietrza VOCs, występujących zwykle w niskich stężeniach, jest adsorpcja na węglu aktywnym [4]. Węgle aktywne o odpowiednim stopniu rozwinięcia struktury porowatej, wytrzymałości i granulacji są stosowane w instalacjach pochłaniaczy oparów paliwa pracujących w układzie adsorpcyjno-desorpcyjnym z odzyskiem węglowodorów. Celem tej pracy było określenie efektywności węgli aktywnych w procesie adsorpcji-desorpcji lotnych związków organicznych na podstawie wyznaczenia ich pojemności butanowej. Jako adsorbenty stosowano komercyjne amerykańskie węgle aktywne, węgle aktywne otrzymane z różnych surowców w procesie aktywacji parą wodną oraz węgle aktywne otrzymane z drewna w warunkach laboratoryjnych metodą aktywacji chemicznej. Zbadano wpływ tekstury porowatej węgli aktywnych, w tym: powierzchni i objętości porów, objętości mikro- i mezoporów, a także dystrybucji objętości porów na adsorpcję i desorpcję butanu. 1. CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA 1.1. Przedmiot badań Przedmiotem badań były następujące serie węgli aktywnych: Amerykańskie węgle aktywne uznane jako wzorcowe do procesu adsorpcji- -desorpcji VOCs: ZX-82, BAX11, BAX15E i WV-A9 Węgle aktywne otrzymane w procesie aktywacji parą wodną z łupin orzecha kokosowego (GFS-2), drewna (CWZ-22) i węgla kamiennego (N-G/H) Węgle aktywne otrzymane w procesie aktywacji kwasem fosforowym w warunkach laboratoryjnych 1.2. Charakterystyka węgli aktywnych Parametry struktury kapilarnej węgli aktywnych wyznaczono z izoterm adsorpcji-desorpcji azotu w temperaturze 77 K przy użyciu sorpcjometru NOVA 2 firmy Quantachrome. Powierzchnię właściwą porów wyznaczono z równania BET. Z prawa Gurvitcha na podstawie ilości zaadsorbowanego azotu przy ciśnieniu względnym p/p o =,99 obliczono objętość całkowitą porów. Objętość i rozkład objętości mezoporów wyznaczono na podstawie równania Kelvina. Objętość mikroporów obliczono z różnicy pomiędzy objętością całkowitą a objętością mezoporów. Wytrzymałość mechaniczną węgli aktywnych oznaczono metodą kulową wg PN-9/C-97554, a liczbę jodową i melasową odpowiednio wg PN-83/C i PN-84/C Oznaczono ponadto zawartość popiołu, ph wyciągu wodnego (PN-85/C ) i gęstość nasypową węgli aktywnych (PN-9/C-97554).
3 38 G. Gryglewicz, M. Zin, J. Socha, A. Klijanienko Analizę zawartości C, H, N i S w węglu aktywnym wykonano z użyciem automatycznego analizatora składu elementarnego VARIO EL. Zawartość tlenu obliczono z różnicy. Zdolność węgli aktywnych do adsorpcji-desorpcji określono na podstawie wyznaczonej pojemności butanowej wg ASTM (D ). Na rysunku 1 przedstawiono schemat aparatury do wyznaczania wskaźników butanowych: pojemności butanowej roboczej (BWC), aktywności (BA) i retencji butanowej (BR). Układ pomiarowy zaopatrzony jest w termostatowane w temperaturze 25 o C oddzielne źródła n-butanu i suchego powietrza. Określona normą objętość węgla aktywnego przed pomiarem jest suszona w przepływie gorącego powietrza. Szklana U-rurka, w której znajduje się testowany materiał, podczas całego cyklu adsorpcji i desorpcji butanu jest termostatowana w 25 o C. Adsorpcję butanu prowadzi się do uzyskania stanu równowagi przy przepływie adsorbatu 15 dm 3 /godz. Butan desorbuje się strumieniem suchego powierza o przepływie 18 dm 3 /godz. w ciągu 4 minut. Wyznaczana na podstawie danych doświadczalnych pojemność butanowa robocza BWC określa zdolność węgla aktywnego do pracy w układzie adsorpcja-desorpcja butanu. Aktywność butanowa BA jest miarą pojemności adsorpcyjnej materiału względem butanu, a retencja butanowa BR określa ilość adsorbatu, która nie uległa desorpcji i pozostała w materiale. Wyniki badań podawane są w procentach wagowych lub w g/1 cm 3, przy czym ze względów użytkowych wymagania jakościowe najczęściej określane są z uwzględnieniem gęstości nasypowej, tj. w g/1 cm 3. Rys. 1. Schemat aparatury do oznaczania pojemności butanowej 2. WYNIKI BADAŃ 2.1. Charakterystyka węgli wzorcowych W tabeli 1 przedstawiono wybrane właściwości węgli aktywnych produkowanych w USA i stosowanych powszechnie w procesach adsorpcji-desorpcji. Wyniki badań pojemności butanowej podano w tabeli 2.
4 Wpływ struktury porowatej na pojemność butanową węgli aktywnych 39 TABELA 1. Charakterystyka węgli wzorcowych Węgiel aktywny Popiół % mas. ph wyciągu wodnego Liczba jodowa mg/g Liczba melasowa mg Gęstość nasypowa g/dm 3 Wytrzymałość mechaniczna % ZX-82 21,6 2, ,3 F BAX11 24,9 7, ,7 F BAX15E 3,5 6, ,3 F WV-A9 3,8 5, ,9 Z a F - węgle formowane w postaci wałeczków o średnicy 2 3,5 mm Z - nieregularne ziarna o wymiarach,5 4, mm Postać a TABELA 2. Wyniki analizy pojemności butanowej węgli wzorcowych Węgiel Wskaźniki butanowe, g/1 cm 3 Desorpcja butanu aktywny BWC BA BR % ZX-82 11,5 12,1,6 95, BAX11 1,8 12,9 2,1 83,7 BAX15E 14,8 17,4 2,6 84,6 WV-A9 11,6 13, 1,4 89,2 Podstawowe wymagania dla węgli aktywnych stosowanych w pochłaniaczach oparów paliwa pracujących w cyklu adsorpcyjno-desorpcyjnym to pojemność butanowa robocza w zakresie 9 14 g/1 cm 3, retencja butanowa poniżej 3 g/1 cm 3, gęstość nasypowa 24 4 g/dm 3, granulacja,5 4, mm i wysoka wytrzymałość. Zdolność do adsorpcji i desorpcji butanu zależy od porowatości węgla aktywnego. W tabeli 3 podano parametry struktury porowatej węgli wzorcowych. TABELA 3. Parametry struktury kapilarnej wzorcowych węgli aktywnych Parametr ZX-82 BAX11 BAX15E WV-A9 S BET, m 2 /g V całk, cm 3 /g V mik, cm 3 /g V mez, cm 3 /g 2 3 nm 3 5 nm 5 1 nm 1 5 nm V mez /V całk 1315,878,494,384,125,136,74,49,44 196,784,414,37,92,98,85,95, ,42,813,589,193,232,1,64, ,159,62,536,151,181,123,81,46
5 31 G. Gryglewicz, M. Zin, J. Socha, A. Klijanienko Węgle wzorcowe odznaczają się rozwiniętą strukturą zarówno mikro-, jak i mezoporów, o powierzchni właściwej S BET w zakresie m 2 /g i objętości całkowitej porów,784 1,42 cm 3 /g. Ich cechą charakterystyczną jest zbliżony udział mezoporów V mez /V całk w strukturze porowatej, który wynosi,42,47. Na rysunku 2 przedstawiono izotermy adsorpcji-desorpcji azotu dla wybranych węgli wzorcowych. Kształt izoterm wskazuje wyraźnie na bimodalny charakter struktury porowatej tych węgli, na duże rozwinięcie struktury mikroporów przy równocześnie silnie ukształtowanej strukturze mezoporów. Asortymenty BAX15E i WV-A9 charakteryzują się najlepiej rozwiniętą strukturą porowatą i największą pojemnością i aktywnością butanową, ale ich wytrzymałość jest wyraźnie niższa w porównaniu z pozostałymi węglami. Pod względem stopnia desorpcji najkorzystniejsze właściwości posiada ZX VSTP,cm 3 /g BAX15E WVA 9,2,4,6,8 1 p/p o Rys. 2. Izotermy adsorpcji ( ) i desorpcji (- - -) azotu dla węgli aktywnych wzorcowych 2.2. Charakterystyka węgli aktywnych otrzymanych w procesie aktywacji parą wodną Celem tej części pracy było otrzymanie węgli aktywnych o właściwościach zbliżonych do węgli wzorcowych metodą aktywacji fizycznej. Jako materiał wyjściowy wybrano surowce lignino-celulozowe (łupiny kokosowe, drewno) i węgiel kamienny. W tabeli 4 przedstawiono podstawową charakterystykę węgli aktywnych. Wskaźniki butanowe zamieszczono w tabeli 5, a parametry struktury kapilarnej w tabeli 6. TABELA 4. Charakterystyka węgli aktywnych otrzymanych w procesie aktywacji parą wodną Węgiel aktywny Popiół % mas. ph wyciągu wodnego Liczba jodowa mg/g Liczba melasowa mg Gęstość nasypowa g/dm 3 Wytrzymałość mechaniczna % Postać a GFS-2 4,2 1, ,2 Z
6 Wpływ struktury porowatej na pojemność butanową węgli aktywnych 311 CWZ-22 4,8 1, ,8 Z N-G/H 6,1 6, ,9 F TABELA 5. Wyniki analizy pojemności butanowej węgli aktywnych otrzymanych w procesie aktywacji parą wodną Węgiel Wskaźniki butanowe, g/1 cm 3 Desorpcja butanu aktywny BWC BA BR % GFS-2 1,8 16,4 5,6 65,9 CWZ-22 3,3 4,8 1,5 68,7 N-G/H 7,2 12,9 5,7 55,8 Analiza powyższych wyników wskazuje, że węgle aktywne wytworzone z różnych surowców metodą aktywacji parą wodną do 6% ubytku masy nie spełniają wymogów w zakresie wskaźników pojemności butanowej, chociaż wykazują dużą wytrzymałość mechaniczną. Wartości liczby melasowej świadczą o słabo rozwiniętej strukturze mezoporów, co potwierdza poziom desorpcji butanu wynoszący zaledwie 56 69%. Analiza struktury porowatej tych węgli (tab. 6) tłumaczy ich niską efektywność w procesie adsorpcji-desorpcji butanu. Są to węgle mikroporowate o bardzo małym udziale mezoporów. Objętości mezoporów wynoszą bowiem,116,175 cm 3 /g, co stanowi niewielki ułamek (,2) struktury porowatej. W przypadku węgli aktywnych GFS-2 i N-G/H o powierzchni właściwej, odpowiednio, 167 i 1584 m 2 /g oraz objętości mikroporów powyżej,6 cm 3 /g uzyskano aktywność butanową na poziomie węgli wzorcowych, niemniej ich przydatność użytkowa jest niezadowalająca z uwagi na wysoką retencję wynoszącą 5,6 5,7 g/cm 3. TABELA 6. Parametry struktury porowatej węgli aktywnych otrzymanych w procesie aktywacji parą wodną Parametr GFS-2 CWZ-22 N-G/H S BET, m 2 /g V całk, cm 3 /g V mik, cm 3 /g V mez, cm 3 /g 2 3 nm 3 5 nm 5 1 nm 1 5 nm V mez /V całk 167,88,633,175,74,43,22,36,22 977,491,363,128,26,38,22,42, ,758,642,116,4,39,13,24,15
7 312 G. Gryglewicz, M. Zin, J. Socha, A. Klijanienko 2.3. Charakterystyka węgli aktywnych otrzymanych w procesie aktywacji chemicznej W następnym etapie pracy, do otrzymania węgli o rozwiniętej zarówno strukturze mikro-, jak i mezoporów wykorzystano aktywację chemiczną, stosując jako czynnik aktywujący kwas fosforowy H 3 PO 4. Na rysunku 3 przedstawiono wpływ stopnia impregnacji drewna kwasem fosforowym na powierzchnię właściwą S BET i udział mezoporów w strukturze porowatej (a) oraz objętość mikro- i mezoporów (b). W zastosowanej procedurze technologicznej ze wzrostem stężenia H 3 PO 4 rośnie powierzchnia porów i objętość mikroporów, osiągając maksimum dla 3% H 3 PO 4 (S BET = 254 m 2 /g, V mik =,773 cm 3 /g). Udział mezoporów w strukturze porowatej produktu aktywacji otrzymanym w tych warunkach jest niewielki (,27). Podwyższając stężenie kwasu do 5%, otrzymuje się węgiel aktywny, który charakteryzuje się udziałem mezoporów (,46) porównywalnym z węglami wzorcowymi (,44,47) i silnie rozwiniętą powierzchnią właściwą (S BET = 1867 m 2 /g). Stwierdzono, że wzrost stężenia powoduje głównie rozwinięcie mezoporów w zakresie 2 5 nm. Obserwowany spadek objętości mikroporów (rys. 3b) wskazuje, że część mezoporów powstaje prawdopodobnie z poszerzenia mikroporów. a) b) Vmez/Vtot 1,8,6,4,2 a Stężenie H 3 PO 4, % SBET, m 2 /g Objętość porów, cm 3 /g 1,8,6,4,2 b Stężenie H 3 PO 4, % Rys. 3. Zależność: a) powierzchni właściwej S BET ( ) i udziału mezoporów ( ) oraz b) objętości mikroporów ( ) i mezoporów ( ) od stężenia kwasu fosforowego Przeprowadzone badania procesu aktywacji kwasem fosforowym wykazały, że stopień rozwinięcia struktury porowatej zależy również od atmosfery gazowej, w której prowadzi się proces. Stwierdzono, że aktywacja w przepływie azotu, w porównaniu do aktywacji w atmosferze pary wodnej i azotu, sprzyja rozwijaniu układu mikroporów przy zachowaniu tego samego stopnia rozwinięcia mezoporów. Rodzaj stosowanej atmosfery gazowej znacząco wpływa na skład elementarny produktu aktywacji. Węgiel aktywny otrzymany w procesie aktywacji w przepływie mieszaniny azotu i pary wodnej charakteryzuje się wyższą zawartością pier-
8 Wpływ struktury porowatej na pojemność butanową węgli aktywnych 313 wiastka C i prawie dwukrotnie niższą zawartością heteroatomów (N, S, O), w porównaniu z węglem po aktywacji w atmosferze azotu. Zawartość tlenu maleje z 22,6 do 1,3% mas., wskazując na zmianę charakteru chemicznego powierzchni węgla aktywnego. W tabeli 7 przedstawiono właściwości fizykochemiczne i sorpcyjne z roztworów, a w tabeli 8 właściwości sorpcyjne względem butanu wybranych produktów aktywacji H 3 PO 4. TABELA 7. Charakterystyka węgli aktywnych otrzymanych w procesie aktywacji chemicznej Węgiel aktywny Popiół % mas. ph wyciągu wodnego Liczba jodowa mg/g Liczba melasowa mg Gęstość nasypowa g/dm 3 Wytrzymałość mechaniczna % G-5 3,7 5, ,4 Z H-1 9,6 4, ,7 Z Postać a TABELA 8. Wyniki analizy pojemności butanowej węgli aktywnych otrzymanych w procesie aktywacji chemicznej Węgiel Wskaźniki butanowe, g/1 cm 3 Desorpcja butanu aktywny BWC BA BR % G-5 11, 11,8,8 93,2 H-1 1,4 11,4 1, 91,2 Węgle aktywne G-5 i H-1 charakteryzują się bardzo dobrymi właściwościami w aspekcie ich wykorzystania jako materiałów porowatych w instalacjach pracujących w cyklu adsorpcyjno-desorpcyjnym. Pojemność butanowa robocza BWC jest wysoka, a retencja butanowa BR bardzo niska. W tabeli 9 podano charakterystykę struktury porowatej tych węgli. Silnie rozwinięta struktura mikroporowata i mezoporowata tłumaczy ich dużą zdolność do adsorpcji-desorpcji butanu. Stosunkowo niska gęstość nasypowa węgla G-5 jest spowodowana nadmiernie rozwiniętą porowatością w zakresie mezoporów o szerokości 1 5 nm. TABELA 9. Parametry struktury kapilarnej węgli aktywnych otrzymanych w procesie aktywacji chemicznej Parametr G-5 H-1 S BET, m 2 /g V całk, cm 3 /g V mik, cm 3 /g V mez, cm 3 /g 2 3 nm 3 5 nm ,669,76,963, ,938,492,446,132
9 314 G. Gryglewicz, M. Zin, J. Socha, A. Klijanienko 5 1 nm 1 5 nm V mez /V całk,275,184,258,58,134,8,1, Zależność wskaźników butanowych od parametrów struktury porowatej Wskaźniki butanowe oznaczono dla 9 próbek węgli aktywnych różniących się znacznie strukturą porowatą, o powierzchni właściwej w zakresie m 2 /g, objętości porów,491 1,669 cm 3 /g, objętości mikroporów,363,813 cm 3 /g i objętości mezoporów,116,963 cm 3 /g. Udział mezoporów w strukturze porowatej wynosił od,15 do,58. Przeprowadzone badania wykazały, że ze wzrostem powierzchni właściwej i objętości porów rośnie zdolność węgli do adsorpcji butanu. Na rysunku 4a przedstawiono zależność pomiędzy pojemnością butanową roboczą BWC i aktywnością butanową BA a powierzchnią właściwą S BET badanych węgli aktywnych. a) b) BA i BWC, g/1cm 3 18 a S BET, m 2 /g Desorpcja butanu, % b Vmez Vmez 2-5 nm,2,4,6,8 1 Objętość porów, cm 3 /g Rys. 4. Wpływ: a) powierzchni S BET węgli aktywnych na wskaźniki butanowe BWC ( ) i BA( ), b) objętości mezoporów V mez i V 2 5 nm na desorpcję butanu Zaobserwowano ponadto wyraźną zależność pomiędzy desorpcją butanu a stopniem rozwinięcia struktury mezoporowatej (rys. 4b). Ze wzrostem objętości mezoporów, a w szczególności mezoporów o szerokości 2 5 nm, desorpcja butanu rośnie. Ponad 8% desorpcję butanu uzyskuje się, gdy objętość mezoporów przekracza,37 cm 3 /g. W warunkach eksploatacyjnych istotnym parametrem jest retencja butanowa, która powinna być jak najniższa. Wykazano, że węgle aktywne, dla których udział mezoporów V mez /V całk w strukturze porowatej wynosi,4,5, charakteryzują się
10 Wpływ struktury porowatej na pojemność butanową węgli aktywnych 315 najwyższą pojemnością butanową (rys. 5a) i najniższą retencją (rys. 5b). Pojemność butanowa BWC wyrażona w g/1 cm 3 zależy od aktywności butanowej i gęstości nasypowej węgla aktywnego. Rysunek 6 pokazuje zależność BWC od wskaźnika strukturalno-gęstościowego SG, stanowiącego iloczyn S BET, V mez /V całk i gęstości nasypowej. Obserwuje się wyraźną tendencję wzrostu pojemności butanowej ze wzrostem wartości tego wskaźnika, uwzględniającego parametry struktury porowatej węgla aktywnego. a) b) 18 a b BWC, g/1cm BR, g/1cm ,2,4,6,8 Vmez/Vcałk,2,4,6,8 Vmez/Vcałk Rys. 5. Zależność wskaźników: a) BWC i b) BR od stosunku V mez /V całk 2 BWC, g/1cm Wpółczynnik SG Rys. 6. Pojemność butanowa BWC w funkcji wskaźnika SG WNIOSKI 1. Przeprowadzone badania wykazały, że węgle aktywne stosowane do adsorpcji- -desorpcji lotnych związków organicznych charakteryzują się silnie rozwiniętą strukturą zarówno mikro-, jak i mezoporów. W celu uzyskania wysokiej efek-
11 316 G. Gryglewicz, M. Zin, J. Socha, A. Klijanienko tywności procesu udział mezoporów w strukturze porowatej powinien stanowić od,4 do,5. 2. Wstępne badania wykazały, że nie można otrzymać węgla aktywnego metodą aktywacji parą wodną w standardowych warunkach (95 o C, 6% ubytek masy), spełniającego wymagania dla układów pracujących w cyklu adsorpcyjno- -desorpcyjnym. 3. Węgiel aktywny do powyższych zastosowań porównywalny z węglami wzorcowymi otrzymano metodą aktywacji chemicznej, stosując H 3 PO 4 jako czynnik aktywujący. 4. Aktywność butanowa rośnie ze wzrostem powierzchni właściwej S BET i objętości porów. Węgle aktywne charakteryzujące się powierzchnią porów powyżej 1 m 2 /g i objętością porów powyżej,8 cm 3 /g odznaczają się dobrymi właściwościami do adsorpcji butanu. 5. Desorpcja butanu rośnie ze wzrostem objętości mezoporów i udziału mezoporów w całkowitej objętości porów. Istotny wpływ na retencję butanu mają mezopory o szerokości w zakresie 2 5 nm. 6. Warunkiem uzyskania wysokich wartości wskaźnika pojemności butanowej jest wysoka aktywność butanowa węgla i niska retencja. Taki warunek jest spełniony, gdy węgiel aktywny przy gęstości nasypowej powyżej 3 g/dm 3 charakteryzuje się objętością mezoporów na poziomie,37,38 cm 3 /g i objętością całkowitą porów,78,88 cm 3 /g. Przy niższych gęstościach nasypowych niezbędny jest proporcjonalny wzrost objętości porów z zachowaniem udziału mezoporów w zakresie,4,5. LITERATURA [1] Marsh H., Heintz E.A., Rodriquez-Reinoso F., Introduction to Carbon Technologies, University of Alicante [2] Inagaki M., New Carbons, Elsevier, Tokyo 2. [3] Mukhopadhyay N., Moretti, E.C., Current and Potential Future Industrial Practices for Reducing and Controlling Volatile Organic Compounds, Center for Waste Reduction Technologies, New York [4] Lillo-Rodenas M.A., Carratala-Abril J., Cazorla-Amoros D., Linares-Solano A., Usefulness of chemically anthracite for the abatement of VOC at low concentrations, Carbon 22, 77-78, INFLUENCE OF POROUS TEXTURE ON BUTANE CAPACITY OF ACTIVATED CARBONS The influence of porous texture of activated carbons on the adsorption- -desorption of butane was studied. The butane indices were determined according to ASTM procedure. The porous structure parameters such as the surface area S BET, the micropore volume, the mesopore volume and pore volume distribution were determined on the base of nitrogen adsorption-desorption isotherms at 77 K. American commercial activated carbons, steam activated carbons prepared from different precursors and the activated carbons prepared from wood by phosphoric acid activa-
12 Wpływ struktury porowatej na pojemność butanową węgli aktywnych 317 tion were used as adsorbents. It was found that the activated carbons with surface area higher than 1 m 2 /g, pore volume higher than.8 cm 3 /g and mesopore fraction between.4 and.5 show the best performance in the adsorption-desorption system. KEYWORDS: activated carbon, butane capacity, porous texture
ADSORPCJA BŁĘKITU METYLENOWEGO I JODU NA WYBRANYCH WĘGLACH AKTYWNYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2006) ZYGMUNT DĘBOWSKI, EWA OKONIEWSKA Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 60a, 42-200 Częstochowa ADSORPCJA
Bardziej szczegółowoGranulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06
Granulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06 Granulowany Węgiel Aktywny GAC (GAC - ang. Granular Activated Carbon) jest wysoce wydajnym medium filtracyjnym.
Bardziej szczegółowoWęgiel aktywny - Elbar Katowice - Oddział Carbon. Węgle aktywne ziarniste produkowane są z węgla drzewnego w procesie aktywacji parą wodną.
Węgle aktywne - Węgle aktywne do uzdatniania wody i oczyszczania ściekãłw: - {jgbox linktext:=[węgiel aktywny ziarnisty 1-4,4-8 mm ]} Węgiel aktywny ziarnisty 1-4,4-8 mm Węgle aktywne ziarniste produkowane
Bardziej szczegółowoDESORPCJA SUBSTANCJI ORGANICZNYCH Z WĘGLI AKTYWNYCH STOSOWANYCH W SPRZĘCIE OCHRONY DRÓG ODDECHOWYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (28) WIOLETTA KWIATKOWSKA-WÓJCIK Przedsiębiorstwo Sprzętu Ochronnego MASKPOL Konieczki, 42-14 Panki DESORPCJA SUBSTANCJI ORGANICZNYCH Z WĘGLI AKTYWNYCH
Bardziej szczegółowoProdukty Chemiczne Część węglowa
Politechnika Wrocławska Produkty Chemiczne Część węglowa Ćw. W1 Analiza struktury porowatej węgli aktywnych metodą adsorpcji N 2 w 77K Opracowane przez: dr inż. Krzysztof Kierzek Wrocław 2011 I. WSTĘP
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIE MAGAZYNOWANIA I OCZYSZCZANIA WODORU DLA ENERGETYKI PRZYSZŁOŚCI
21.03.2006 POLITECHNIKA WARSZAWSKA Szkoła Nauk Technicznych i Społecznych w Płocku C e n t r u m D o s k o n a ł o ś c i CERED REDUKCJA WPŁYWU PRZEMYSŁU U PRZETWÓRCZEGO RCZEGO NA ŚRODOWISKO NATURALNE TECHNOLOGIE
Bardziej szczegółowoADSORPCJA SUBSTANCJI POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH Z ROZTWORÓW WODNYCH NA PYLISTYCH WĘGLACH AKTYWNYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2008) DAGMARA KOWALCZYK Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 60a, 42-200 Częstochowa ADSORPCJA SUBSTANCJI
Bardziej szczegółowoGranulowany Węgiel Aktywny z łupin orzechów kokosowych BT bitumiczny AT antracytowy
Granulowany Węgiel Aktywny z łupin orzechów kokosowych BT bitumiczny AT antracytowy Granulowany Węgiel Aktywny GAC (GAC ang. Granular Activated Carbon) jest wysoce wydajnym medium filtracyjnym. Węgiel
Bardziej szczegółowoOferta handlowa. Witamy. Prezentujemy firmę zajmującą się między innymi dostarczaniem dla naszych klientów sit molekularnych.
Oferta handlowa Witamy Prezentujemy firmę zajmującą się między innymi dostarczaniem dla naszych klientów sit molekularnych. Naszym głównym celem jest dostarczenie klientom najwyższej jakości produkt w
Bardziej szczegółowoPROCESY ADSORPCYJNE W USUWANIU LOTNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH Z POWIETRZA
PROCESY ADSORPCYJNE W USUWANIU LOTNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH Z POWIETRZA Źródła emisji lotnych związków organicznych (VOC) Biogeniczne procesy fotochemiczne i biochemiczne w otaczającym środowisku (procesy
Bardziej szczegółowoBADANIA FIZYKOCHEMICZNE SFERYCZNYCH MATERIAŁÓW WĘGLOWYCH PREPAROWANYCH NA BAZIE ŻYWIC JONOWYMIENNYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2008) MAREK WIŚNIEWSKI, GERHARD RYCHLICKI, AGNIESZKA PACHOLCZYK PIOTR A. GAUDEN, ARTUR P. TERZYK Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Wydział Chemii, Katedra
Bardziej szczegółowoOFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ
OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ Badania kinetyki utleniania wybranych grup związków organicznych podczas procesów oczyszczania
Bardziej szczegółowoAutoreferat pracy doktorskiej. Badania porowatości krystalicznych materiałów mikroporowatych z zastosowaniem termodesorpcji węglowodorów
KINGA MLEKODAJ Autoreferat pracy doktorskiej Badania porowatości krystalicznych materiałów mikroporowatych z zastosowaniem termodesorpcji węglowodorów Praca wykonana na Wydziale Chemii Uniwersytety Jagiellońskiego
Bardziej szczegółowoWęgle aktywne ze stałej pozostałości po szybkiej pirolizie biomasy
Inżynieria i Ochrona Środowiska 213, t. 16, nr 2, s. 25-215 Ewa LORENC-GRABOWSKA*, Piotr RUTKOWSKI Politechnika Wrocławska, Zakład Materiałów Polimerowych i Węglowych ul. Gdańska 7/8, 5-344 Wrocław *e-mail:
Bardziej szczegółowoProcesy Chemiczne Część węglowa
Politechnika Wrocławska Procesy Chemiczne Część węglowa Ćw. W1 Aktywacja fizyczna materiałów węglowych Opracowane przez: Dr inż. Ewa Lorenc-Grabowska Dr inż. Krzysztof Kierzek Wrocław 2011 I. WĘGLE AKTYWNE
Bardziej szczegółowoWPŁYW UTLENIANIA WĘGLA KOKSUJĄCEGO NA POROWATOŚĆ I MORFOLOGIĘ ZIAREN PRODUKTÓW AKTYWACJI WODOROTLENKIEM POTASU
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2008) HELENA MACHNIKOWSKA, ANNA STABKOWICZ, KRZYSZTOF KIERZEK JACEK MACHNIKOWSKI Politechnika Wrocławska, Wydział Chemiczny, Zakład Materiałów Polimerowych
Bardziej szczegółowoPolskie Normy opracowane przez Komitet Techniczny nr 277 ds. Gazownictwa
Polskie Normy opracowane przez Komitet Techniczny nr 277 ds. Gazownictwa Podkomitet ds. Przesyłu Paliw Gazowych 1. 334+A1:2011 Reduktory ciśnienia gazu dla ciśnień wejściowych do 100 bar 2. 1594:2014-02
Bardziej szczegółowoWłaściwości adsorpcyjne węgli aktywnych otrzymanych z włókien Kevlar
OCHRONA ŚRODOWISKA Vol. 36 2014 Nr 4 Jerzy Choma, Łukasz Osuchowski, Aleksandra Dziura, Wioletta Kwiatkowska-Wójcik, Mietek Jaroniec Właściwości adsorpcyjne węgli aktywnych otrzymanych z włókien Kevlar
Bardziej szczegółowoBadania pirolizy odpadów prowadzone w IChPW
Posiedzenie Rady Naukowej Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla 27 września 2019 r. Badania pirolizy odpadów prowadzone w IChPW Sławomir Stelmach Centrum Badań Technologicznych IChPW Odpady problem cywilizacyjny
Bardziej szczegółowoMagazynowanie gazów energetycznych na sorbentach 4
Marek Kułażyński 1, Jan Kaczmarczyk 2, Hanna Fałtynowicz 3 Politechnika Wrocławska Magazynowanie gazów energetycznych na sorbentach 4 Gaz ziemny jako paliwo Gaz ziemny, którego głównym składnikiem jest
Bardziej szczegółowoWpływ promieniowania na wybrane właściwości folii biodegradowalnych
WANDA NOWAK, HALINA PODSIADŁO Politechnika Warszawska Wpływ promieniowania na wybrane właściwości folii biodegradowalnych Słowa kluczowe: biodegradacja, kompostowanie, folie celulozowe, właściwości wytrzymałościowe,
Bardziej szczegółowoLaboratorium Podstaw Biofizyki
CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu oraz wyznaczenie równania izotermy Freundlicha. ZAKRES WYMAGANYCH WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI: widmo absorpcyjne, prawo Lamberta-Beera,
Bardziej szczegółowo57 Zjazd PTChem i SITPChem Częstochowa, Promotowany miedzią niklowy katalizator do uwodornienia benzenu
57 Zjazd PTChem i SITPChem Częstochowa, 14-18.09.2014 Promotowany miedzią niklowy katalizator do uwodornienia benzenu Kamila Michalska Kazimierz Stołecki Tadeusz Borowiecki Uwodornienie benzenu do cykloheksanu
Bardziej szczegółowoBADANIE STRUKTURY POROWATEJ WĘGLI AKTYWNYCH METODĄ TERMOGRAWIMETRYCZNĄ
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2008) MARTA REPELEWICZ, WIESŁAW SURGA, JERZY CHOMA Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. J. Kochanowskiego, Instytut Chemii, ul. Chęcińska 5 25-020
Bardziej szczegółowoAdsorpcyjne oczyszczanie gazów z zanieczyszczeń związkami organicznymi
Pracownia: Utylizacja odpadów i ścieków dla MSOŚ Instrukcja ćwiczenia nr 17 Adsorpcyjne oczyszczanie gazów z zanieczyszczeń związkami organicznymi Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii Zakład Dydaktyczny
Bardziej szczegółowoPROJEKT: Innowacyjna usługa zagospodarowania popiołu powstającego w procesie spalenia odpadów komunalnych w celu wdrożenia produkcji wypełniacza
PROJEKT: Innowacyjna usługa zagospodarowania popiołu powstającego w procesie spalenia odpadów komunalnych w celu wdrożenia produkcji wypełniacza Etap II Rozkład ziarnowy, skład chemiczny i części palne
Bardziej szczegółowo(73) Uprawniony z patentu: (72) (74) Pełnomocnik:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 165947 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 292707 (22) Data zgłoszenia: 09.12.1991 (51) IntCl5: B01D 53/04 (54)
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3: Ocena fizykochemiczna nawozów stałych fosforowych różne formy P 2 O 5
ZAKŁAD TECHNOLOGII I PROCESÓW CHEMICZNYCH Wydział Chemiczny Politechnika Wrocławska Technologia chemiczna - surowce i procesy przemysłu nieorganicznego Ćwiczenie 3: Ocena fizykochemiczna nawozów stałych
Bardziej szczegółowoAPARATURA W OCHRONIE ŚRODOWISKA - 1. WPROWADZENIE
APARATURA W OCHRONIE ŚRODOWISKA - 1. WPROWADZENIE Wykład dla kierunku Ochrona Środowiska Wrocław, 2016 r. Ochrona środowiska - definicje Ochrona środowiska szereg podejmowanych przez człowieka działań
Bardziej szczegółowoOCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH O DUŻEJ ZAWARTOŚCI OLEJÓW NA ZŁOŻU BIOLOGICZNYM
ścieki przemysłowe, złoże biologiczne Katarzyna RUCKA, Małgorzata BALBIERZ* OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH O DUŻEJ ZAWARTOŚCI OLEJÓW NA ZŁOŻU BIOLOGICZNYM Przedstawiono wyniki laboratoryjnych badań
Bardziej szczegółowoANALIZA CYKLICZNEGO UKŁADU TSA Z NIERUCHOMYM ZŁOŻEM ADSORBENTU POLIMEROWEGO
ANALIZA CYKLICZNEGO UKŁADU TSA Z NIERUCHOMYM ZŁOŻEM ADSORBENTU POLIMEROWEGO Bogdan AMBROŻEK, Emilia KRUCZKOWSKA, Patrycja POPIOŁEK, Katarzyna ZIĘTARSKA Instytut Inżynierii Chemicznej i Procesów Ochrony
Bardziej szczegółowoRtęć w przemyśle. Technologia usuwania rtęci z węgla przed procesem zgazowania/spalania jako efektywny sposób obniżenia emisji rtęci do atmosfery
Rtęć w przemyśle Konwencja, ograniczanie emisji, technologia 26 listopada 2014, Warszawa Technologia usuwania rtęci z węgla przed procesem zgazowania/spalania jako efektywny sposób obniżenia emisji rtęci
Bardziej szczegółowoWPŁYW NATURY PREKURSORA NA TEKSTURĘ POROWATĄ I MORFOLOGIĘ ZIAREN PRODUKTÓW AKTYWACJI WODOROTLENKIEM POTASU
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2006) KRZYSZTOF KIERZEK, GRAŻYNA GRYGLEWICZ, JACEK MACHNIKOWSKI Politechnika Wrocławska, Wydział Chemiczny, ul. Gdańska 7/9, 50-344 Wrocław WPŁYW NATURY
Bardziej szczegółowo2.1. Charakterystyka badanego sorbentu oraz ekstrahentów
BADANIA PROCESU SORPCJI JONÓW ZŁOTA(III), PLATYNY(IV) I PALLADU(II) Z ROZTWORÓW CHLORKOWYCH ORAZ MIESZANINY JONÓW NA SORBENCIE DOWEX OPTIPORE L493 IMPREGNOWANYM CYANEXEM 31 Grzegorz Wójcik, Zbigniew Hubicki,
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Klasa Punkty (max 12) Ocena
Rozdział 1. grupa A Imię i nazwisko Klasa Punkty (max 12) Ocena Data Zadanie 1. (1 pkt) Podkreśl właściwości dotyczące ditlenku węgla: gaz, rozpuszczalny w wodzie, bezbarwny, palny, żółty, powoduje zmętnienia
Bardziej szczegółowoWojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2014/2015
Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2014/2015 PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA WRAZ Z PUNKTACJĄ Maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania po
Bardziej szczegółowoTECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE. Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji)
TECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji) Prowadzący: mgr inż. Anna Banel 1 1. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoKontrola procesu spalania
Kontrola procesu spalania Spalanie paliw polega na gwałtownym utlenieniu składników palnych zawartych w paliwie przebiegającym z wydzieleniem ciepła i zjawiskami świetlnymi. Ostatecznymi produktami utleniania
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA GDAŃSKA
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ Ćwiczenia laboratoryjne CHEMIA I TECHNOLOGIA MATERIAŁÓW BARWNYCH USUWANIE BARWNIKÓW ZE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁU TEKSTYLNEGO Z WYKORZYSTANIEM
Bardziej szczegółowodr Dariusz Wyrzykowski ćwiczenia rachunkowe semestr I
Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne. Fizyczne prawa gazowe. Zad. 1. Ile cząsteczek wody znajduje się w 0,12 mola uwodnionego azotanu(v) ceru Ce(NO 3 ) 2 6H 2 O? Zad. 2. W wyniku reakcji 40,12 g rtęci
Bardziej szczegółowoPODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE
PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Jaka jest średnia masa atomowa miedzi stanowiącej mieszaninę izotopów,
Bardziej szczegółowoTemat: kruszyw Oznaczanie kształtu ziarn. pomocą wskaźnika płaskości Norma: PN-EN 933-3:2012 Badania geometrycznych właściwości
Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Eksploatacja i obróbka skał Badania geometrycznych właściwości Temat: kruszyw Oznaczanie kształtu
Bardziej szczegółowoZadanie 2. (2 pkt) Roztwór kwasu solnego o ph = 5 rozcieńczono 1000 krotnie wodą. Oblicz ph roztworu po rozcieńczeniu.
Zadanie 1. (2 pkt) Oblicz, z jakiej objętości powietrza odmierzonego w temperaturze 285K i pod ciśnieniem 1029 hpa można usunąć tlen i azot dysponując 14 g magnezu. Magnez w tych warunkach tworzy tlenek
Bardziej szczegółowoZakres badań wykonywanych w Zakładzie Badań Fizykochemicznych i Ochrony Środowiska zgodnie z wymaganiami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej:
Zakres badań wykonywanych w Zakładzie Badań Fizykochemicznych i Ochrony Środowiska zgodnie z wymaganiami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej: Badanie Metoda 1 Oznaczanie gęstości cieczy i substancji stałych
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp 11
Technologia chemiczna organiczna : wybrane zagadnienia / pod red. ElŜbiety Kociołek-Balawejder ; aut. poszczególnych rozdz. Agnieszka Ciechanowska [et al.]. Wrocław, 2013 Spis treści Wstęp 11 1. Węgle
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
Bardziej szczegółowoZadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr letni, rok akademicki 2012/2013
Zadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr letni, rok akademicki 2012/2013 Gazy. Jednostki ciśnienia. Podstawowe prawa gazowe 1. Jakie ciśnienie będzie panowało w oponie napompowanej w
Bardziej szczegółowoPCC ENERGETYKA BLACHOWNIA
Załącznik Nr1a- Jest integralną częścią Załącznika nr 1 do Umowy o dostawę i montaż urządzeń wraz z ich uruchomieniem części mechanicznej Centralnej Oczyszczalni Ścieków w PCC Energetyka Blachownia Sp.
Bardziej szczegółowoWPŁYW CHARAKTERU CHEMICZNEGO POWIERZCHNI WĘGLA AKTYWNEGO NA ADSORPCJĘ FENOLI Z WODY
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (26) EWA LORENC-GRABOWSKA, GRAŻYNA GRYGLEWICZ Politechnika Wrocławska, Wydział Chemiczny ul. Gdańska 7/9, 5-344 Wrocław WPŁYW CHARAKTERU CHEMICZNEGO POWIERZCHNI
Bardziej szczegółowoCHEMIA ANALIZA I MONITORING ŚRODOWISKA. Usuwanie barwników z wody metodą adsorpcji na węglu aktywnym. Ćw. 7
ANALIZA I MNITRING ŚRDWISKA CEMIA ANALIZA I MNITRING ŚRDWISKA Usuwanie barwników z wody metodą adsorpcji na węglu aktywnym Ćw. 7 pracowane przez: Ewa Lorenc-Grabowska Wrocław 2017 1. WSTĘP Barwniki są
Bardziej szczegółowoMateriały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej
Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej w Systemach Technicznych Symulacja prosta dyszy pomiarowej Bendemanna Opracował: dr inż. Andrzej J. Zmysłowski
Bardziej szczegółowoOznaczanie SO 2 w powietrzu atmosferycznym
Ćwiczenie 6 Oznaczanie SO w powietrzu atmosferycznym Dwutlenek siarki bezwodnik kwasu siarkowego jest najbardziej rozpowszechnionym zanieczyszczeniem gazowym, występującym w powietrzu atmosferycznym. Głównym
Bardziej szczegółowoAdsorpcja błękitu metylenowego na węglu aktywnym w obecności acetonu
Adsorpcja błękitu metylenowego na węglu aktywnym w obecności acetonu Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu, wyznaczenie równania izotermy Freundlicha oraz wpływu
Bardziej szczegółowoBADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO
oczyszczanie, ścieki przemysłowe, przemysł cukierniczy Katarzyna RUCKA, Piotr BALBIERZ, Michał MAŃCZAK** BADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO Przedstawiono
Bardziej szczegółowoWarszawa, Prof. dr hab. inż. Zygfryd Witkiewicz Instytut Chemii WAT
Warszawa, 2014-05-25 Prof. dr hab. inż. Zygfryd Witkiewicz Instytut Chemii WAT Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Elżbiety Dobrzyńskiej, pt. Łączone techniki chromatograficzne w modelowaniu sorpcji wybranych
Bardziej szczegółowoNowoczesne metody wędzenia ryb w świetle nowych przepisów UE
Nowoczesne metody wędzenia ryb w świetle nowych przepisów UE Zakład Inżynierii Procesowej i Maszynoznawstwa Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny Jerzy.Balejko@zut.edu.pl
Bardziej szczegółowoZjawiska powierzchniowe
Zjawiska powierzchniowe Adsorpcja Model Langmuira Model BET 1 Zjawiska powierzchniowe Adsorpcja Proces gromadzenia się substancji z wnętrza fazy na granicy międzyfazowej; Wynika z tego, że w obszarze powierzchniowym
Bardziej szczegółowoWymagania gazu ziemnego stosowanego jako paliwo. do pojazdów
Wymagania gazu ziemnego stosowanego jako paliwo mgr inż. Paweł Bukrejewski do pojazdów Kierownik Pracowni Analitycznej Starszy Specjalista Badawczo-Techniczny Laboratorium Produktów Naftowych i Biopaliw
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ
UNIWERSYTET KAZIMIERZA WIELKIEGO Instytut Mechaniki Środowiska i Informatyki Stosowanej PRACOWNIA SPECJALISTYCZNA INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ Nr ćwiczenia TEMAT: Wyznaczanie porowatości objętościowej przez zanurzenie
Bardziej szczegółowoSorpcja chromu Cr(VI) w obecności kwasu benzoesowego na wybranych węglach aktywnych
Inżynieria i Ochrona Środowiska 213, t. 16, nr 3, s. 341-351 Ewa OKONIEWSKA Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii Środowiska i Biotechnologii Instytut Inżynierii Środowiska ul. Brzeźnicka 6a,
Bardziej szczegółowoAKTYWACJA ALKALIAMI - MOŻLIWOŚCI I OGRANICZENIA
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2008) KRZYSZTOF KIERZEK, MAGDALENA KRÓL, HELENA MACHNIKOWSKA GRAŻYNA GRYGLEWICZ, JACEK MACHNIKOWSKI Politechnika Wrocławska, Wydział Chemiczny, Zakład
Bardziej szczegółowoSpalarnia. odpadów? jak to działa? Jak działa a spalarnia
Grzegorz WIELGOSIŃSKI Politechnika Łódzka Spalarnia odpadów jak to działa? a? Jak działa a spalarnia odpadów? Jak działa a spalarnia odpadów? Spalarnia odpadów komunalnych Przyjęcie odpadów, Magazynowanie
Bardziej szczegółowoWPŁYW ph ROZTWORU WODNEGO NA WIELKOŚĆ SORPCJI KWASU FTALOWEGO
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (6) EWA KSYCIŃSKA-RĘBIŚ, ZYGMUNT DĘBOWSKI Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 6a, 42- Częstochowa WPŁYW ph
Bardziej szczegółowoBADANIE PARAMETRÓW PROCESU SUSZENIA
BADANIE PARAMETRÓW PROCESU SUSZENIA 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie budowy i zasady działania suszarki konwekcyjnej z mikrofalowym wspomaganiem oraz wyznaczenie krzywej suszenia dla suszenia
Bardziej szczegółowoPobieranie próbek gazowych
START Podział rodzajów próbek gazowych ze względu na miejsce pobrania Próbki powietrza atmosferycznego (pomiar imisji) Próbki powietrza (stanowiska pracy) Próbki powietrza z pomieszczeń zamkniętych (mieszkalnych)
Bardziej szczegółowoNISKOEMISYJNE PALIWO WĘGLOWE
NISKOEMISYJNE PALIWO WĘGLOWE możliwości technologiczne i oferta rynkowa OPRACOWAŁ: Zespół twórców wynalazku zgłoszonego do opatentowania za nr P.400894 Za zespól twórców Krystian Penkała Katowice 15 październik
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE
JAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE Badania przeprowadzone w Warszawie wykazały, że w latach 1990-2007 w mieście stołecznym nastąpił wzrost emisji całkowitej gazów cieplarnianych o około 18%, co przekłada się
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNIKI CIEPLNEJ I MECHANIKI PŁYWNÓW ZAKŁAD SPALANIA I DETONACJI Raport wewnętrzny
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNIKI CIEPLNEJ I MECHANIKI PŁYWNÓW ZAKŁAD SPALANIA I DETONACJI Raport wewnętrzny Raport z badań toryfikacji biomasy Charakterystyka paliwa Analizy termograwimetryczne
Bardziej szczegółowoZawartość i sposoby usuwania rtęci z polskich węgli energetycznych. mgr inż. Michał Wichliński
Zawartość i sposoby usuwania rtęci z polskich węgli energetycznych mgr inż. Michał Wichliński Rtęć Rtęć występuje w skorupie ziemskiej w ilości 0,05 ppm, w małych ilościach można ją wykryć we wszystkich
Bardziej szczegółowoLaboratorium Badań Chemicznych, ul. Elektryczna 5, Ostrołęka Zakres badań oferowanych od dnia roku
matryca, obiekt, materiał Badana cecha uwagi Technika pomiarowa Norma/Procedura badawcza pobieranie próbek biomasy stałej zakres oznaczalności ze spadających strumieni mechaniczne PN-EN 14778:2011 n.d.
Bardziej szczegółowoProblemy Inżynierii Rolniczej Nr 4/2005
Problemy Inżynierii Rolniczej Nr 4/2005 Stefan Wieczorek Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie Oddział w Gdańsku Stanisław Stężała Instytut Budownictwa, Mechanizacji
Bardziej szczegółowoAdsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych
Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych mgr Ewelina Ślęzak Opiekun pomocniczy: dr Joanna Poluszyńska Opiekun: prof. dr hab. inż. Piotr Wieczorek
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Towaroznawstwo Kod przedmiotu: LS03282; LN03282 Ćwiczenie 1 WYZNACZANIE GĘSTOSCI CIECZY Autorzy:
Bardziej szczegółowoJednostkowe stawki opłaty za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych 1)
Jednostkowe stawki opłaty za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych 1) Jednostkowa stawka w zł za gazy i pyły wprowadzone do powietrza z jednostki spalonego
Bardziej szczegółowoMgr inż. Marta DROSIŃSKA Politechnika Gdańska, Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa
MECHANIK 7/2014 Mgr inż. Marta DROSIŃSKA Politechnika Gdańska, Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa WYZNACZENIE CHARAKTERYSTYK EKSPLOATACYJNYCH SIŁOWNI TURBINOWEJ Z REAKTOREM WYSOKOTEMPERATUROWYM W ZMIENNYCH
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE SORPCJI NA WĘGLACH AKTYWNYCH W OCZYSZCZANIU WODY I ŚCIEKÓW
Ćwiczenie 5. ZASTOSOWANIE SORPCJI NA WĘGLACH AKTYWNYCH W OCZYSZCZANIU WODY I ŚCIEKÓW Procesy sorpcji stanowią istotny element wielu układów technologicznych stosowanych w inżynierii środowiska. Zasadniczą
Bardziej szczegółoworelacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach
1 STECHIOMETRIA INTERPRETACJA ILOŚCIOWA ZJAWISK CHEMICZNYCH relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach
Bardziej szczegółowoCIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego
CIEPŁO, PALIWA, SPALANIE CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego WYMIANA CIEPŁA. Zmiana energii wewnętrznej
Bardziej szczegółowoZał.3B. Wytyczne w zakresie określenia ilości ograniczenia lub uniknięcia emisji zanieczyszczeń do powietrza
Zał.3B Wytyczne w zakresie określenia ilości ograniczenia lub uniknięcia emisji zanieczyszczeń do powietrza Wrocław, styczeń 2014 SPIS TREŚCI 1. Wytyczne w zakresie określenia ilości ograniczenia lub uniknięcia
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Podstawy techniki i technologii Kod przedmiotu: IS01123; IN01123 Ćwiczenie 3 WYZNACZANIE GĘSTOSCI
Bardziej szczegółowoXIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Średnich Etap II rozwiązania zadań
XIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Średnich Etap II rozwiązania zadań UWAGI OGÓLNE: Za błędy w obliczeniu masy molowej -50% pkt. Za duże błędy rachunkowe -50 % pkt. Jeśli zadanie składało się z kilku
Bardziej szczegółowoX / \ Y Y Y Z / \ W W ... imię i nazwisko,nazwa szkoły, miasto
Zadanie 1. (3 pkt) Nadtlenek litu (Li 2 O 2 ) jest ciałem stałym, występującym w temperaturze pokojowej w postaci białych kryształów. Stosowany jest w oczyszczaczach powietrza, gdzie ważna jest waga użytego
Bardziej szczegółowoBadania nad zastosowaniem kondycjonowania spalin do obniżenia emisji pyłu z Huty Katowice S.A w Dąbrowie Górniczej
Dr inż. Marian Mazur Akademia Górniczo Hutnicza mgr inż. Bogdan Żurek Huta Katowice S.A w Dąbrowie Górniczej Badania nad zastosowaniem kondycjonowania spalin do obniżenia emisji pyłu z Huty Katowice S.A
Bardziej szczegółowoDZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 26 października 2016 r. Poz. 1763 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 14 października 2016 r. w sprawie metod badania jakości sprężonego gazu
Bardziej szczegółowoZadanie: 1 (1pkt) Zadanie: 2 (1 pkt)
Zadanie: 1 (1pkt) Stężenie procentowe nasyconego roztworu azotanu (V) ołowiu (II) Pb(NO 3 ) 2 w temperaturze 20 0 C wynosi 37,5%. Rozpuszczalność tej soli w podanych warunkach określa wartość: a) 60g b)
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE
OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE WPROWADZENIE Przyswajalność pierwiastków przez rośliny zależy od procesów zachodzących między fazą stałą i ciekłą gleby oraz korzeniami roślin. Pod względem stopnia
Bardziej szczegółowoHETEROGENICZNOŚĆ STRUKTURALNA ORAZ WŁAŚCIWOŚCI ADSORPCYJNE ADSORBENTÓW NATURALNYCH
Uniwersytet Mikołaja Kopernika Monografie Wydziału Chemii MYROSLAV SPRYNSKYY HETEROGENICZNOŚĆ STRUKTURALNA ORAZ WŁAŚCIWOŚCI ADSORPCYJNE ADSORBENTÓW NATURALNYCH (KLINOPTYLOLIT, MORDENIT, DIATOMIT, TALK,
Bardziej szczegółowoWYTWARZANIE WĘGLI AKTYWNYCH
Przemysłowe laboratorium technologii ropy naftowej i węgla WYTWARZANIE WĘGLI AKTYWNYCH I. WSTĘP Węgle aktywne Termin węgiel aktywny oznacza materiał węglowy o silnie rozwiniętej powierzchni właściwej i
Bardziej szczegółowoWPŁYW ZAKŁÓCEŃ PROCESU WZBOGACANIA WĘGLA W OSADZARCE NA ZMIANY GĘSTOŚCI ROZDZIAŁU BADANIA LABORATORYJNE
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 4 2009 Stanisław Cierpisz*, Daniel Kowol* WPŁYW ZAKŁÓCEŃ PROCESU WZBOGACANIA WĘGLA W OSADZARCE NA ZMIANY GĘSTOŚCI ROZDZIAŁU BADANIA LABORATORYJNE 1. Wstęp Zasadniczym
Bardziej szczegółowoK02 Instrukcja wykonania ćwiczenia
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego K2 Instrukcja wykonania ćwiczenia Wyznaczanie krytycznego stężenia micelizacji (CMC) z pomiarów napięcia powierzchniowego Zakres zagadnień obowiązujących
Bardziej szczegółowoMETODY BADAŃ I KRYTERIA ZGODNOŚCI DLA WŁÓKIEN DO BETONU DOŚWIADCZENIA Z BADAŃ LABORATORYJNYCH
H. Jóźwiak Instytut Techniki Budowlanej Poland, 00-611, Warszawa E-mail: h.jozwiak@itb.pl METODY BADAŃ I KRYTERIA ZGODNOŚCI DLA WŁÓKIEN DO BETONU DOŚWIADCZENIA Z BADAŃ LABORATORYJNYCH Jóźwiak H., 2007
Bardziej szczegółowo1.1. Dobór rodzaju kruszywa wchodzącego w skład mieszanki mineralnej
Przykład: Przeznaczenie: beton asfaltowy warstwa wiążąca, AC 16 W Rodzaj MMA: beton asfaltowy do warstwy wiążącej i wyrównawczej, AC 16 W, KR 3-4 Rodzaj asfaltu: asfalt 35/50 Norma: PN-EN 13108-1 Dokument
Bardziej szczegółowoInformacja towarzysząca znakowaniu CE kruszywa lekkiego pollytag.
Informacja towarzysząca znakowaniu CE kruszywa lekkiego pollytag. 1488., 80-556 Gdańsk, ul. Wielopole 6 04 1488-CPD-0011 :2003 Kruszywo lekkie popiołoporytowe uzyskiwane w wyniku obróbki termicznej popiołów
Bardziej szczegółowoWęgle aktywne z tworzywa mocznikowo-formaldehydowego: synteza i badanie właściwości adsorpcyjnych
Inżynieria i Ochrona Środowiska 2016, 19(2), 195-204 p-issn 1505-3695 Engineering and Protection of Environment e-issn 2391-7253 is.pcz.pl/124/index/czasopismo_inzynieria_i_ochrona_rodowiska.html DOI:
Bardziej szczegółowoUkład zgazowania RDF
Układ zgazowania RDF Referencje Od 2017, wraz z firmą Modern Technologies and Filtration Sp. z o.o, wykonaliśmy 6 instalacji zgazowania, takich jak: System zgazowania odpadów drzewnych dla Klose Czerska
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie
Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 12 zadań. 2. Przed
Bardziej szczegółowoLotne związki organiczne
mgr IVAN MAKHNIASHVILI mgr JOANNA KOWALSKA Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16 Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2007, nr 1(51), s.
Bardziej szczegółowoVIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem
Bardziej szczegółowoRoman Staszewski*, Stanis³aw Nagy*, Tomasz Machowski**, Pawe³ Rotko**
WIERTNICTWO NAFTA GAZ TOM 23/1 2006 Roman Staszewski*, Stanis³aw Nagy*, Tomasz Machowski**, Pawe³ Rotko** NOWE MO LIWOŒCI INSTALACJI ADSORPCYJNO-DESORPCYJNYCH W PROCESACH TECHNOLOGICZNYCH UZDATNIANIA GAZU***
Bardziej szczegółowoADSORBENTY WĘGLOWE OTRZYMANE ZE ZUŻYTYCH OPON PRZEZNACZONE DO USUWANIA RTĘCI Z GAZÓW SPALINOWYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2008) KRZYSZTOF JASTRZĄB Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny, ul. B. Krzywoustego 6, 44-100 Gliwice SŁAWOMIR STELMACH, JAN FIGA Instytut Chemicznej
Bardziej szczegółowo